T, Mann.
po polsku Tomasz Mann, ur. 6 czerwca 1875, zm. 12 sierpnia 1955) - prozaik i eseista niemiecki. Uznany za najwybitniejszego pisarza niemieckiego w pierwszej połowie XX wieku i jednego z najwybitniejszych, m.in. obok Goethego, w dziejach literatury niemieckiej w ogóle. W roku 1900, w wieku lat 25, napisał swoją pierwszą powieść pt. Buddenbrookowie. Była to powieść-saga rodzinna o świetności i upadku możnego mieszczańskiego hanzeatyckiego rodu. Niewątpliwie dzieje jego własnej rodziny dostarczyły młodemu Mannowi cennego tworzywa do tego dzieła. Książka wyszła drukiem, w dwóch tomach, rok później, przynosząc autorowi wielki rozgłos. Rok później (1902) wydał Królewską wysokość.
Śmierć w Wenecji (niem. Der Tod in Venedig) - nowela Tomasza Manna wydana w 1912 roku. Jest uważana za najważniejszą krótką formę Manna. W książce tej poruszony jest problem artysty w rzeczywistym świecie. Główny bohater, Achenbach, należy do dwóch światów: mieszczańskiego i artystycznego, dlatego też żyje na rozdrożu. Tęskni za prawdziwą miłością, czuje się zaniedbany w prawdziwym świecie, który go nie rozumie. W Wenecji spotyka Tadzia (polski 14-latek) i jest zachwycony jego urodą. Książka pokazuje dwóch ludzi, których łączy tylko kontakt wzrokowy, na nic bliższego nie stać żadnego z bohaterów. Opowiadanie to nie jest zbyt długie, dające do myślenia, zawiera mało poruszany w literaturze wątek zainteresowania podstarzałego mężczyzny nastolatkiem.
Nowela opowiada historię starzejącego się utytułowanego literata Gustawa von Aschenbacha, który udaje się w podróż do Wenecji, gdzie zakochuje się w polskim chłopcu Tadziu. Aschenbach spędza czas na plaży Lido i w hotelu w pewnym stopniu śledząc chłopca i jego rodzinę. W momencie rozpaczy chce uciec z wydającej się mu duszną Wenecji - jednak przez przypadek zostaje. Okazuje się, że kufer z jego rzeczami zostaje wysłany przez pomyłkę niewłaściwym pociągiem. Wraca do Hotelu Kąpielowego. Ostatecznie doprowadza to do jego śmierci, ponieważ w Wenecji wybucha epidemia cholery, na którą Aschenbach umiera patrząc na bawiącego się z kolegami na plaży Tadzia. Uczucie do Tadzia przedstawione jest jako platoniczne uwielbienie dla piękna chłopca. Tomasz Mann przebywał w 1912 roku z rodziną na wakacjach w Wenecji - gdzie, jak wspomina w pamiętnikach żona Manna Katja, zobaczył pierwowzór Tadzia. Prawdopodobnie był nim zmarły w 1986 roku Baron Władysław Moes>Urodzony w pierwszym roku XX-ego wieku w rodzinie bogatego fabrykanta był niezmiernie urodziwym dzieckiem. Mając 11 lat Adzio spędzał wakacje w Wenecji, gdzie dostrzegł go Tomasz Mann. Spotkanie to wywarło na Mannie tak wielkie wrażenie, że rok później napisał opowiadanie „Śmierć w Wenecji”, które przeszło do historii literatury. Przez kilkadziesiąt lat nikt nie wiedział, że pierwowzór Tadzia był prawdziwym chłopcem, mieszkańcem Warszawy z krwi i kości. Prawdziwy Tadzio dożywał swoich dni w komunistycznej Polsce - do końca będąc eleganckim, pięknym mężczyzną - jednym z ostatnich przedstawicieli klasy skazanej na wymarcie.Zmiana imienia miałaby być pomyłką Manna, który błędnie zinterpretował skrót imienia Władzio jako Adzio.
Czarodziejska góra (1924), powieść Thomasa Manna, ukazująca duchowe dojrzewanie bohatera na tle prądów umysłowych zmierzchającej kultury mieszczańskiej. Hans Castorp, niczym nie wyróżniający się młodzieniec, inżynier po studiach, odwiedza przyjaciela w szwajcarskim uzdrowisku Davos. Okazuje się, że i Hans ma zaczątki gruźlicy. Młodzieniec poddaje się kuracji, pozostając w sanatorium "Berghof" przez siedem lat. Dojrzewa duchowo, nabiera doświadczenia, styka się z rozmaitymi postawami wobec świata. Przede wszystkim zaś poddaje się trybowi życia, podporządkowanego chorobie i śmierci, kultywowanym tutaj z pewnym niezdrowym odcieniem. Zafascynowany śmiercią, jej uwodzicielską tajemnicą utrzymywał związki ze śmiercią, w których można było znajdować upodobanie. Castorp powoli nawyka do trybu życia "na górze", przyjmując jako stan normalny swego rodzaju zatrzymanie czasu. Pacjenci i on sam mogą czas kontemplować, który wydaje się nawet do pewnego stopnia zawieszony. Hans o czasie rozmyśla, doznaje jego niemal fizykalnego dotyku. Wiedzie jak inni pensjonariusze "Berghofu" życie na poły próżniacze, na poły pracowite: oddając się leczeniu, wyklucza się ze świata "na dole". Stąd rozmaite pasje zastępcze: kolekcjonerstwo, wybujały seks, namiętne spory, fotografia amatorska i inne manie. Hans dojrzewa duchowo przysłuchując się niekończącym się debatom dwóch mentorów, wiodących ze sobą spór o duszę młodzieńca, humanisty, pisarza i skrajnego racjonalisty Settembriniego(Wprawdzie przedstawiciel rewolucyjno-demokratycznego mieszczaństwa, humanista Settembrini usiłuje nakłonić Castorpa do opuszczenia sanatorium,) i nihilisty, wychowanka jezuitów, rzecznika dyktatury, ideowego prekursora faszyzmu- Naphty. Pierwszy reprezentuje idee wywiedzione z oświecenia, drugi romantyzmu, pierwszy może uchodzić za reprezentanta kultury Zachodu, drugi Wschodu. W ich dialogach zderzają się odwieczne argumenty idealistów i materialistów. Spór oponentów kończy się tragicznie, podczas pojedynku sprowokowanego przez Naphtę: Settembrini celowo strzela w niebo w odpowiedzi Naphta popełnia samobójstwo. Ten tragiczny finał ideowego sporu przyspiesza decyzję Hansa o opuszczeniu dobrowolnego miejsca odosobnienia. Na wieść o wybuchu wojny staje na wezwanie jako ochotnik, obrońca ojczyzny.W Czarodziejskiej górze trudno mówić o tradycyjnej akcji. Powieść wypełniają długie dyskusje, obserwacje, opisy doznawania czasu. Bohater chłonie życie w zwolnionym tempie, może smakować jego treść, ma czas na kontemplacje "Berghof" to nie tylko sanatorium, zamknięty świat grupki chorych, to zarazem chora Europa, obserwowana jak pod szkłem powiększającym. Pisarz przedstawił jedną z najważniejszych diagnoz kondycji moralnej i intelektualnej Europy w XX w.
Powieść "Czarodziejska góra" (1924), wielkie dzieło Tomasza Manna z okresu po pierwszej
wojnie światowej, ogarnia tak szeroki zasięg zagadnień, że może być uznana za dokument
europejskiego kryzysu, którego wyrazem był wybuch wojny.
Kompozycja i problematyka utworu:
Kompozycja powieści przypomina, według świadectwa samego Manna, dzieło muzyczne
zbudowane na zasadzie kontrapunktu, jest splotem tematów, w którym idee grają rolę
muzycznych motywów (wpływ Wagnera). Książka stanowi historyczny obraz okresu
międzywojennego, a zarazem studium czasu samego w sobie, a więc traktowanego jako
przedmiot autonomiczny. Jest też traktatem o życiu, chorobie i śmierci i ich wzajemnej relacji (w tym aspekcie stanowi nawiązanie do problematyki romantyzmu).
Na małej przestrzeni odizolowanego od świata sanatorium dla gruźlików rozgrywają się dzieje grupy bohaterów, w której na plan pierwszy wysuwa się młody inżynier z Hamburga, Hans Castorp, dzieje o wielorakim, złożonym znaczeniu. Główny bohater zostaje pouczony, że do życia prowadzą dwie drogi: "jedna zwykła, prosta i dobra; druga zła, prowadzi przez śmierć, i to jest droga genialna". Pojmowanie choroby i śmierci jako koniecznego sposobu poznania zdrowia i życia nadaje powieści charakter książki "wtajemniczenia", bohaterowi zaś rysy człowieka szukającego rozwiązania zagadki rzeczy ostatecznych, pokrewnego Parsivalowi i Faustowi. Z tego punktu widzenia szczególnie ważny jest rozdział powieści zatytułowany "Śnieg", w którym Hans Castorp przeżywa swój sen o człowieku, o ludzkości znającej najgłębszą tajemnicę życia i śmierci.
Poza tym napisał : Buddenbrookowie (1901) , Tonio Kröger (1903) , Doktor Faustus (1947)