BUDOWA OCZKA WODNEGO PRZY WYKORZYSTANIU FOLII

Istnieje wiele materiałów, które można wykorzystać przy budowie oczka wodnego. Zbiorniki można budować z materiałów ciężkich, takich jak beton, kamień, czy cegła. Budowa takich oczek jest jednak bardzo pracochłonna i kosztowna. Można również zastosować sztywną formę, wykonaną np. z włókna szklanego lub plastyku. Jest to z reguły również metoda droga, a ponadto jesteśmy ograniczeni istniejącymi kształtami i rozmiarami gotowych form, których wpasowanie w istniejący już ogród może okazać się trudne. Dowolny kształt i wielkość zbiornika, przy jednoczesnym ograniczeniu kosztów, pozwoli uzyskać zastosowanie wykładziny elastycznej, potocznie nazywanej folią. Jest to metoda bardziej pracochłonna niż zastosowanie gotowej formy, ale za to samodzielne wykonanie zbiornika może przynieść więcej satysfakcji. Ważne jest jednak aby wybrać dobrą jakościowo wykładzinę elastyczną nadającą się do budowy oczek wodnych.

Wymiary zbiornika

Pierwszym krokiem, jaki wykonamy będzie wybór właściwego rodzaju wykładziny elastycznej do budowy oczka wodnego, która będzie stanowiła rodzaj wodoszczelnej przegrody między glebą, a wodą w oczku. Przed zakupem należy określić kształt i wielkość budowanego zbiornika, gdyż będzie to warunkowało wybór odpowiedniego materiału do budowy.
Pożądany kształt zbiornika można wyznaczyć za pomocą sznura zamocowanego na kołkach, bądź gumowego węża. Jeżeli określiliśmy kształt, można przejść do pomiarów planowanego zbiornika. Najpierw należy określić maksymalne rozmiary zbiornika, tj. długość, szerokość i głębokość.

Rozmiary wykładziny określamy w następujący sposób :

• długość wykładziny = maks. długość zbiornika + (2 x maks. głębokość) + 15 cm

• szerokość wykładziny = maks. szerokość zbiornika + (2 x maks. głębokość) + 15 cm

Dodatkowe 15 cm dodawane jest, aby możliwe było wykonanie na brzegu zakładki zapobiegającej przeciekom.

Formowanie brzegu oczka

Po określeniu kształtu, rozmiarów zbiornika, oraz zakupie odpowiedniej wykładziny, możemy przejść do wykopywania dołu. W tym czasie zakupioną wykładzinę warto rozłożyć z dala od zbiornika, w miejscu nasłonecznionym, aby stała się bardziej elastyczna i łatwiejsza w obróbce.

Przy budowie zbiornika ważne jest aby zapobiec wystawaniu folii wzdłuż brzegu oczka wodnego. Wystająca folia nie wygląda estetycznie, a ponadto jest narażona na silne działanie promieni słonecznych. Wystawaniu wykładziny możemy jednak zapobiec poprzez odpowiednie uformowanie brzegów oczka i zamaskowanie jej kamieniami, żwirem oraz roślinami.

Wykopując dół należy od razu formować przy brzegu półki, na których później będzie można umieścić rośliny. Ponieważ konstrukcja musi być wytrzymała, a ziemia ubita, ważne jest aby układ półek rozplanować wcześniej i wykopywać ściśle określony kształt - tak aby po wykopaniu nie dosypywać nigdzie ziemi i nie łatać wgłębień. Zaleca się stworzenie pierwszej półki na głębokości 15 - 20 cm, oraz następnej na głębokości 30 - 40 cm. Półki muszą być na tyle szerokie, aby można było umieścić na nich rośliny. Ważne jest aby płaszczyzny półek nie opadały w kierunku głębi, a ich krawędzie powinny być wręcz zadarte do góry, tak jak widać to na rysunku poniżej. Zapobiegnie to spadaniu roślin i kamieni z półek. Ściany dołu powinny mieć odchył od pionu pod kątem około 20 stopni, dzięki czemu zimą lód będzie wypychany ku górze. Krawędzie dołu należy wypoziomować, aby zapobiec przelewaniu się prze nie wody.

Układanie folii

Gdy dół jest gotowy, należy usunąć z jego środka wszelkie korzenie i ostre kamienie, które mogłyby przedziurawić folię. Aby zabezpieczyć folię, na dnie i brzegach dołu rozpościera się specjalną matę (podściółkę izolacyjną) z poliestru albo włókna szklanego. Można też zastosować zużytą wykładzinę dywanową, lub ewentualnie, rozsypać wilgotny piasek, warstwą grubości kilku centymetrów. Folię rozkłada się w wykopie w taki sposób, aby jej środek stykał się z dnem a na brzegach pozostał zakład materiału. Przed przystąpieniem do napełniania dołu wodą, brzegi wykładziny należy przytwierdzić, np. przyciskając je ciężkimi kamieniami. Wodę nalewamy powoli, tak aby umożliwić dopasowanie się folii do kształtu dołu. Gdzie trzeba, folię naciągamy, bądź luzujemy. Pozostający wzdłuż brzegu nadmiar wykładziny elastycznej obcinamy w taki sposób aby pozostawić około 15 cm zapas folii. Końce folii muszą być skierowane ku górze, co zapobiegnie uchodzeniu wody ze zbiornika. Folię wystającą ponad lustro wody przykrywamy kamieniami, tak jak przedstawia to rysunek. Kamyki warto ułożyć również w dół brzegu, przynajmniej do wysokości pierwszej półki, aby ukryć folię prześwitującą spod lustra wody (należy je układać od dołu ku górze, opierając jeden na drugim).

Innym sposobem maskowania folii jest zamocowanie wzdłuż brzegu płyt chodnikowych bądź kamieni przy wykorzystaniu zaprawy murarskiej albo darni. Wybór metody uzależniony jest od tego, jaki efekt wizualny chcemy uzyskać. Kamienie luźno ułożone dadzą bardziej naturalny wygląd brzegu, natomiast płyty umocowane na zaprawie murarskiej spowodują, iż konstrukcja brzegu będzie bardziej wytrzymała.

Sadzenie roślin

Na wykonanych półkach wewnątrz zbiornika możemy umieścić rośliny. Rośliny można posadzić pomiędzy kamieniami, bądź umieścić je w ruchomych koszach. Kosze do uprawy roślin wodnych wykonywane są w formie perforowanych pojemników z odpornego na uderzenia tworzywa sztucznego. W sklepach dostępnych jest wiele ich odmian i wielkości - okrągłe, kwadratowe, a nawet półkoliste do obsadzania zatoczek. Do kosza wsypuje się najpierw odrobinę żwiru, a potem substrat, w którym sadzi się rośliny.

Jeżeli jednak planujemy umieszczenie roślin silnie rosnących w zbiorniku o większych rozmiarach, lepiej zrobić to na stałym zagonie lub w pojemnikach cięższych, zrobionych np. z rur betonowych. Zapobiegnie to przesuwaniu roślin przez wiatr. Ściany wyznaczające zagony, wykonane z cegieł bądź prefabrykatów, warto umieścić jeszcze przed wypełnieniem zbiornika wodą. Aby nie uszkodzić wykładziny zaleca się podłożenie dodatkowych jej warstw pod konstrukcją zagonów.

Zazielenienie oczek wodnych uszczelnionych folią nie jest łatwe, gdyż piasek i żwir mogą zsuwać się po śliskiej powierzchni na dno. Dlatego też przy niewielkich rozmiarach stawu, warto wspomóc się specjalną matą z kieszeniami. Mata taka wykonana jest z naturalnego włókna kokosowego i przystosowana do zaczepienia w gruncie długimi szpilkami. Kieszenie u dołu wypełnia się substratem i sadzi w nim rośliny. Następnie "donicę" rozkłada się wzdłuż brzegu i zanurza w jeziorku. Przy okazji zamaskuje ona czarną folię, dzięki czemu jeziorko będzie wyglądało bardziej naturalnie.

Końce folii doskonale zamaskowane pod
kamieniami. Obfite nasadzenia roślin nadają
naturalny wygląd brzegom oczka.

Brzeg oczka mocniej zarysowany.
Kładka podkreśla rekreacyjny charakter całej kompozycji.

1

---