Program własny zajęć pozalekcyjnych
koła ortograficznego
prowadzonego społecznie
w klasach II
w roku szkolnym 2004/2005
Opracowała - mgr Lucyna Rek
nauczycielka kształcenia zintegrowanego
i informatyki
P.S.P. im.I Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego w Mogielnicy
Wstęp
Sprawność ortograficzna uczniów oraz skuteczność metod nauczania pisowni zależy od takich czynników, jak: rodzaj pamięci, zdolność logicznego myślenia, koncentracja, uwaga, czytelnictwo, znajomość zasad ortograficznych i gramatyki, staranności pisma.
Przy wyrabianiu wprawy ortograficznej dużą rolę odgrywa pamięć wzrokowa. Szczególne znaczenie ma ona dla kształtowania nawyków poprawnego pisania wyrazów, których zapis nie jest zgodny z wymową
I nie można do nich zastosować żadnej reguły.
W procesie nauki poprawnego pisania również pamięć słuchowa ma duże znaczenie. Szczególnie wtedy, gdy zapis wyrazu opiera się na całkowitej zgodności z mową. Kłopot mogą mieć uczniowie mający wadę wymowy lub ci, którzy posługują się językiem gwarowym.
Podstawowym warunkiem pomyślnej pracy przy nauczaniu poprawnej pisowni jest kształcenie uwagi. Jeżeli dziecko nie potrafi się skupić, jego spostrzeganie staje się niedokładne. Sprzyja to powstawaniu błędów.
W ścisłej korelacji ze sprawnością ortograficzną pozostaje także myślenie. Jest ono najważniejszym procesem poznawczym. Uwzględnienie myślenia w procesie kształcenia kompetencji ortograficznej zapobiega mechanicznemu uczeniu się, które jest przeciwne aktywnej naturze umysłu ludzkiego. U dzieci w wieku 8 - 10 lat następuje bardzo intensywny rozwój mowy i myślenia.
Nauczanie ortografii w szkole podstawowej wymaga dwojakiego postępowania. Uczeń ma za zadanie, aby przyswoił sobie zbiór zasad ortograficznych, a także wyrobił nawyk pisania ortograficznego,
a więc „zapisał” w pamięci w sposób trwały i automatyczny wzór poprawnej pisowni wyrazów. Posługiwanie się regułami ortograficznymi wymaga zdolności logicznego myślenia i analizowania faktów językowych.
Sprawność ortograficzną u uczniów podnoszą nie tylko ćwiczenia
ortograficzne, ale również czytanie interesujących książek. Poprzez czytanie lektur uczniowie bogacą swój zasób słownikowy, rozwijają się intelektualnie
a przy okazji czynność ta również korzystnie wpływa na kompetencję ortograficzną.
Mając na uwadze uwrażliwienie dzieci na piękno ojczystego języka, poznając również jego „zakamarki” czyli ortografię, postanowiłam napisać i wdrożyć program do nauczania ortografii w klasach II.
Opanowanie sztuki poprawnego pisania nie jest trudne, pod warunkiem jednak, że naukę rozpoczniemy od najmłodszych klas i będziemy pracować systematycznie i wytrwale. Tylko poprzez ciągłe ćwiczenia i powtórki jesteśmy w stanie dojść do doskonałości.
Program koła ortograficznego dla uczniów klas II nauczania zintegrowanego
Adresaci:
Chętni uczniowie klas II.
Termin: 1.IX.2004r. - 31.V.2005r.
Metody pracy z uczniem:
werbalne;
poglądowe;
czynnościowe;
problemowe.
Cele edukacyjne:
Poznanie i utrwalenie zasad ortograficznych;
Kształtowanie umiejętności czytelnego, estetycznego i poprawnego pod względem ortograficznym pisania tekstów;
Wyrabianie umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji, w tym ze słowników ortograficznych;
Doskonalenie umiejętności stosowania w praktyce poznanych zasad ortograficznych i samodzielnego dostrzegania i poprawiania błędów
w oparciu o słownik ortograficzny;
Rozwijanie wypowiedzi ustnych i pisemnych;
Rozbudzanie motywacji do czytania;
Stopniowe wyeliminowanie błędów z prac pisemnych;
Wdrażanie do nawyku korzystania ze słownika ortograficznego.
Treści programowe:
Rozpoznawanie i konstruowanie zdań:
oznajmujących;
pytających;
rozkazujących;
wykrzyknikowych.
2.Wielkie litery w pisowni imion, nazwisk, na początku zdania, w tytułach utworów literackich.
3.Pisownia wyrazów z trudnościami ortograficznymi:
- pisownia wyrazów z „ó”, ”rz” wymiennymi,
wykorzystanie zmienności form i rodziny wyrazów dla uzasadnienia pisowni;
pisownia częściej spotykanych wyrazów z „ó”, „rz” niewymiennymi,
pisownia wyrazów z „rz” po spółgłoskach,
pisownia wyrazów z zanikiem dźwięczności na końcu i w środku wyrazu,
pisownia wyrazów z „ą”, „ę” w różnych pozycjach,
pisownia przeczenia „nie” łącznie z przymiotnikiem i oddzielnie z czasownikiem,
utrwalenie pisowni wyrazów z „h”.
4. Opanowanie pamięciowe alfabetu i praktyczne jego stosowanie.
5. Znaki interpunkcyjne:
kropka,
pytajnik,
wykrzyknik na końcu zdania,
przecinek przy wyliczaniu.
6. Pisownia najczęściej stosowanych skrótów.
7. Pisanie z pamięci i ze słuchu.
8. Przepisywanie zdań i krótkich tekstów ze zwróceniem uwagi na
poprawność ortograficzną.
Osiągnięcia ucznia.
Uczeń:
Zna zasady ortograficzne i stosuje je w praktyce;
Potrafi posługiwać się słownikiem ortograficznym;
Pisze poprawnie z pamięci i ze słuchu wyrazy w ramach
poznanego i utrwalonego słownictwa;
Ma nawyk sprawdzania tekstu po napisaniu;
Korzysta przy pisaniu wyrazów ze znajomości innych form tego samego wyrazu i rodziny wyrazów oraz wiadomości z nauki o języku;
Wie, że uważne słuchanie wypowiedzi drugiego człowieka, czytanego tekstu jest podstawą właściwego odbioru.
Doskonali technikę czytania, która ma pozytywny wpływ na
eliminowanie błędów.
Procedury osiągania celów:
Wykorzystanie na zajęciach metod działania językowego:
analizowanie trudności ortograficznych,
wyjaśnianie pisowni,
pamięciowe ćwiczenie zapisu wyrazów,
sprawdzenie dokładności zapisu ze wzorem,
porównywanie zapisu ze słownikiem ortograficznym,
wypisywanie z tekstu wyrazów z określonymi trudnościami,
dyktanda wprowadzające, utrwalające i sprawdzające,
tworzenie słowniczków trudnych wyrazów,
gry i zabawy dydaktyczne ułatwiające zapamiętanie prawidłowej
pisowni,
rozwiązywanie rebusów,
tzw. dyktanda twórcze / indywidualne redagowanie tekstów dyktand na
określoną trudność/.
Środki dydaktyczne:
słowniki ortograficzne,
plansze z regułami ortograficznymi,
karty pracy dla każdego ucznia,
magnetofon,
gry dydaktyczne,
komputer.
Ewaluacja:
Po zakończeniu działalności kółka ortograficznego przeprowadzę zespół
działań, których głównym celem będzie znalezienie odpowiedzi na pytanie
czy program, a co ważniejsze jego realizacja, odpowiada potrzebom,
zainteresowaniom oraz oczekiwaniom uczniów, czy sprzyja też rozwijaniu
ich wiedzy i umiejętności.
Dokonując całościowej ewaluacji stwierdzę i określę, czy zamierzone i
wskazane przeze mnie cele były możliwe do zrealizowania i osiągnięcia, a
zalecane i proponowane metody skuteczne i efektywne.
Podsumuję realizację programu poprzez:
sprawdzian ze znajomości zasad,
dyktando kontrolne,
przeprowadzenie ankiety wśród uczniów uczęszczających na kółko i ich rodziców.
mgr Lucyna Rek
1