INSTRUKCJA BHP
DLA PLACÓWEK HANDLOWYCH
I. Postanowienia ogólne
Pracownicy zatrudnieni w placówkach branży spożywczej powinni:
Systematycznie poddawać się badaniom lekarskim wymaganym ze względów sanitarno epidemiologicznych (posiadać aktualną „książeczkę zdrowia”).
Posiadać kwalifikacje w zakresie podstawowych zagadnień higieny - „podstawowe zagadnienia higieny” (uznaje się, że osoby, które ukończyły szkołę średnią lub wyższą przygotowując do pracy w zawodach związanych z obrotem żywnością albo posiadają dyplom mistrza w zawodach spożywczych lub zdały egzamin z zakresu podstawowych zagadnień higieny, posiadają ww. kwalifikacje).
Powiadamiać niezwłocznie swojego bezpośredniego przełożonego o:
Każdym uszkodzeniu lub wadliwym funkcjonowaniu aparatury, urządzeń lub sprzętu, jak również o występowaniu bądź podejrzeniu niewłaściwej jakości zdrowotnej surowców lub wytwarzanych produktów.
Zaistniałym wypadku lub zauważonym niebezpieczeństwie zagrażającym życiu lub zdrowiu.
Zachowywać stale czystość, porządek i ład na stanowisku pracy, a po zakończeniu pracy danego dnia dokładnie umyć, uporządkować używany sprzęt, pomieszczenia, narzędzia i naczynia oraz usunąć wszelkie odpadki.
Dbać o należyty stan maszyn i urządzeń.
Wykonywać pracę zgodnie z wymaganiami sanitarno-higienicznymi.
Poddawać się okresowym badaniom lekarskim i szkoleniom bhp.
Znać i przestrzegać przepisy bhp.
Używać przydzielonej odzieży roboczej oraz środków ochrony indywidualnej zgodnie z ich przeznaczeniem.
II. Obowiązki pracowników i kierowników
Pracownik obowiązany jest:
Znać przepisy i zasady bhp, brać udział w szkoleniu i instruktażu z tego zakresu oraz poddawać się wymaganym egzaminom sprawdzającym.
Wykonywać pracę zgodnie z przepisami i zasadami bhp oraz przestrzegać wydawanych w tym zakresie zarządzeń i wskazówek przełożonych.
Dbać o należyty stan maszyn i urządzeń oraz porządek i ład w miejscu pracy.
Używać przydzielonej odzieży ochronnej i roboczej oraz sprzętu ochrony osobistej zgodnie z przeznaczeniem.
Poddawać się okresowym badaniom lekarskim.
Przestrzegać zakazu spożywania alkoholu w miejscu pracy.
Niezwłocznie zawiadomić przełożonego o zauważonym wypadku przy pracy albo zagrożeniu życia lub zdrowia ludzkiego.
Kierownik obowiązany jest:
Organizować stanowiska pracy zgodnie z przepisami i zasadami bhp.
Zapewniać pracownikom odzież ochronną i sprzęt ochrony osobistej oraz dopilnować, aby środki te były stosowane zgodnie z przeznaczeniem.
Organizować i prowadzić pracę w sposób zabezpieczający przed wypadkami przy pracy i chorobami zawodowymi.
Zapewnić bezpieczny i higieniczny stan pomieszczeń i wyposażenia technicznego.
Zapewnić przestrzeganie przez pracowników przepisów i zasad bhp, wydawać polecenie usuwania uchybień w tym zakresie oraz kontrolować ich wykonanie.
Zapewnić wykonanie zarządzeń i zaleceń wydawanych przez organy nadzoru nad warunkami pracy.
III. Bezpieczeństwo i higiena pracy
Pracownik powinien:
Przed rozpoczęciem pracy należy założyć nieuszkodzoną odzież roboczą białą lub w jasnych kolorach, czystą, zastępującą lub całkowicie zakrywającą odzież osobistą (własną) pracownika, oraz odpowiednie nakrycie głowy i obuwie robocze, a także stosować odpowiednie środki ochrony indywidualnej.
Używać opatrunków wodoszczelnych w razie skaleczenia lub otarcia skóry.
Przestrzegać higieny osobistej.
Nie używać do odzieży w czasie pracy szpilek, agrafek, łatwo tłukących się i ostrych przedmiotów oraz takich ozdób, jak: pierścionki, kolczyki, broszki i korale.
Przed wejściem do ubikacji, wyjściem poza teren zakładu i miejsce sprzedaży zdjąć odzież i obuwie robocze oraz środki ochrony indywidualnej.
Myć ręce mydłem i szczoteczką pod bieżącą wodą po opuszczeniu ubikacji oraz po każdym powrocie do zakładu i po każdej czynności powodującej zabrudzenie rąk.
Pracownik chory lub podejrzany o chorobę zakaźną, chory na biegunkę, uporczywe zapalenie jelit, uporczywe infekcje górnych dróg oddechowych lub ropne schorzenia skóry powinien powiadomić niezwłocznie przełożonego i winien zostać niezwłocznie odsunięty od pracy wymagającej kontaktu z artykułami spożywczymi.
Posiadać niezbędne rękawiczki jednorazowego użycia, maseczki ochronne oraz przechowywać je w miejscach do tego przeznaczonych, odpowiednio zabezpieczone przed zanieczyszczeniem,
Urządzenia higieniczno-sanitarne, jak umywalnie, szatnie, ubikacje powinny być utrzymane stale w bezwzględnej czystości i porządku.
W celu utrzymania czystości osobistej pracownicy otrzymuj środki do mycia i ręczniki, które winny znajdować się w umywalni.
Przy ważeniu sypkich środków spożywczych różnego rodzaju należy używać oddzielnego sprzętu (nie dotyczy to wag).
Nieopakowane artykuły spożywcze powinny być sprzedawane przy użyciu sprzętu uniemożliwiającego dotykanie tych artykułów rękami przez sprzedawców.
Przy porcjowaniu środków spożywczych należy używać sprzętu zapewniającego właściwą higienę.
Sprzęt (wagi, naczynia itp.) używany do czynności związanych ze sprzedażą środków spożywczych powinien być czysty, niezniszczony oraz znajdować się w odpowiednim miejscu zapewniającym właściwy stan sanitarny.
Zużyte opakowania należy natychmiast usuwać do pomieszczenia przeznaczonego do tego celu.
Artykuły spożywcze należy chronić przed słońcem oraz innymi czynnika mogącymi mieć niekorzystny wpływ na jakość zdrowotną artykułów spożywczych, na wystawy należy wystawiać atrapy.
Sprzedaż środków spożywczych porcjowanych powinny dokonywać co najmniej dwie osoby, z których jedna powinna przyjmować wyłącznie pieniądze.
artykuły spożywcze powinny być codziennie przeglądane w celu usunięcia z obrotu artykułów zepsutych, przeterminowanych, w zniszczonych opakowaniach, artykuły te, do czasu usunięcia ich z miejsca sprzedaży, powinny być składowane w oznaczonym miejscu w sposób jednoznacznie świadczący o wycofaniu ich z obrotu.
w każdej placówce powinna znajdować się apteczka z pełnym wyposażeniem w leki pierwszej pomocy.
III. Zasady przyjmowania i magazynowania towarów
Dostarczany towar należy przyjmować tylko od strony zaplecza.
Przyjęty towar należy składować na podestach lub paletach, z zachowaniem obowiązujących w tym zakresie przepisów przeciwpożarowych i bezpieczeństwa pracy.
Regały, stojaki i półki należy umocować w sposób wykluczający możliwość ich przechylenia lub przewrócenia. Należy przestrzegać ich oznaczonej nośności.
Wysokość ręcznie układanych stosów nie może przekraczać 1,5m i oznaczonej nośności regału, a sposób ułożenia musi wykluczyć możliwość obsunięcia lub przewrócenia stosu.
Towary z regałów, stojaków i półek z wysokości większej niż 1,5m należy zdejmować i układać przy użyciu specjalnych drabinek lub pomostów.
Towary z półek lub ze stosów należy zdejmować rozpoczynając od górnej warstwy.
Do przemieszczania towarów należy stosować właściwe środki transportowe. Środki transportowe i sprzęt powinny być dostosowane do właściwości przemieszczanych towarów i warunków technicznych pomieszczeń oraz spełniać wymogi bezpieczeństwa pracy.
Dopuszczalne normy podnoszenia i przenoszenia ciężarów (kobiety)
Ręczne podnoszenie i przenoszenie ciężarów:
praca wykonywana stale -12kg
praca wykonywana dorywczo - 20kg
Ręczne przenoszenie ciężarów pod górę:
praca wykonywana stale - 8kg
praca wykonywana dorywczo - 15kg
kobiety ciężarne
do 6 miesiąca ciąży (włącznie) - 1/4 ww. wartości
po 6 miesiącach ciąży - nie może przenosić żadnych ciężarów
IV. Czynności zakazane podczas pracy
Pracownikowi zabrania się :
Spożywania na terenie zakładu napojów alkoholowych oraz przebywania na terenie zakładu w stanie nietrzeźwości.
Samowolnego naprawiania urządzeń i maszyn.
Wchodzenia na duże wysokości przy użyciu do tego celu krzeseł, kartonów, skrzynek itp.
Używania uszkodzonych drabin.
Układania towarów ponad przepisową wysokość regałów magazynowych i oznaczoną ich ładowność.
Wchodzenia do toalety w ubraniu ochronnym, a także wychodzenia w nim na zewnątrz sklepu.
Składowania towarów na przejściach, dojściach, korytarzach itp.
Przenoszenia przedmiotów przez jednego pracownika o masie przekraczającej ustaloną normę:
Kobiety do 12kg przy pracy stałej oraz do 20kg przy pracy dorywczej.
Mężczyźni do 30kg przy pracy stałej oraz do 50kg przy pracy dorywczej.
Pracowania pod wpływem działania alkoholu lub środków odurzających.
Palenia tytoniu i posługiwania się otwartym ogniem w miejscach zakazanych.
W pomieszczeniach zakładu nie wolno przetrzymywać zwierząt.
Wykonywać czynności innych niż przewidziane w danym pomieszczeniu.
Przechowywać rzeczy osobistych i spożywać posiłków, chyba że są to pomieszczenia przeznaczone do tego celu.
Należy pamiętać: niebezpieczne włazy i zejścia, schody, niezabezpieczone poręcze, uszkodzone podesty i podłogi, rażące wzrok światło, wielkie nagromadzenie towaru i przedmiotów na stosunkowo niewielkiej przestrzeni może w każdej chwili być przyczyną wypadku.
V. Zasady eksploatacji maszyn i urządzeń
Maszyny i urządzenia używane w placówkach powinny być zmontowane i eksploatowane w sposób wykluczający zagrożenia bhp.
Pracownik obsługujący maszyny i urządzenia powinien być przeszkolony w zakresie zasad ich bezpiecznej i właściwej eksploatacji oraz powinien posiadać prawo ich obsługiwania.
Pracownikowi obsługującemu maszyny i urządzenia należy udostępnić instrukcję bezpiecznej eksploatacji tych maszyn i urządzeń.
Maszyny i urządzenia należy czyścić, myć i konserwować dopiero po ich zatrzymaniu, a maszyny i urządzenia o napędzie elektrycznym po ich odłączeniu spod napięcia.
W czasie czyszczenia, mycia i konserwacji maszyn i urządzeń należy umieścić napisy zabraniające uruchamiania i włączania ich do sieci.
Na maszynach i urządzeniach o napędzie elektrycznym należy umieszczać napisy zabraniające włączania ich przez osoby nieupoważnione.
Maszyny i urządzenia powinny posiadać zabezpieczenie przeciwpożarowe.
Pracownik obowiązany jest utrzymać maszyny i urządzenia w nienagannej czystości.
W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w pracy maszyn i urządzeń należy je zatrzymać, a spostrzeżone usterki zgłosić przełożonemu.
VI. Podstawowe czynności pracownika po zakończeniu pracy
Pracownik powinien:
Uporządkować, umyć pomieszczenie, stanowisko pracy, jak również używane urządzenia.
Wyłączyć wszystkie urządzenia (jeżeli jest to możliwe ze względów eksploatacyjno-technicznych).
Zabezpieczyć pomieszczenie, stanowisko pracy przed dostaniem się osób nieupoważnionych.
VII. Postanowienia końcowe
Jeżeli w czasie pracy pracownik stwierdził uszkodzenie jakiegoś urządzenia (krajarka, kuchenka itp.) winno ono być niezwłocznie wyłączone z zasilania energią elektryczną - wznowienie pracy bez usunięcia uszkodzenia jest niedopuszczalne.
Urządzenia niesprawne, uszkodzone lub pozostające w naprawie powinny być wycofane z użytkowania oraz wyraźnie oznakowane tablicami informacyjnymi i zabezpieczone w sposób uniemożliwiający ich uruchomienie.
O dostrzeżonych wadach lub uszkodzeniach urządzeń pracownik powinien niezwłocznie zawiadomić przełożonego.
Wszystkie inne okoliczności, które nie są ujęte w niniejszej instrukcji, a mogą zagrozić bezpieczeństwu pracownika bądź osobom postronnym, nie zwalniają pracownika od obowiązku meldowania ich przełożonym.
W razie wypadku
Udzielić poszkodowanemu pierwszej pomocy.
W razie potrzeby wezwać pomoc lekarską.
Powiadomić przełożonych.
W przypadku znalezienia się wobec bezpośredniego niebezpieczeństwa pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy (zachowuje wtedy prawo do wynagrodzenia, nie może jednak odmówić podjęcia innej równorzędnej pracy, gdy niezwłoczne usunięcie zagrożenia nie jest możliwe).
Specjalista ds. BHP
Karol KACZMAREK
1