KONSPEKT LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE V SZKOŁY PODSTAWOWEJ

Imię i nazwisko prowadzącego: Data: Rzeszów, 10.05.2012.

Czas przeznaczony na realizację tematu: 45 minut

Klasa: V

TEMAT LEKCJI: Heroiczny bohater i jego legenda - Juliusz Słowacki „Sowiński w okopach Woli”.

CELE LEKCJI:

Na poziomie umiejętności uczeń:

1. Ćwiczy pracę z tekstem lirycznym;

2. Umie określać podmiot liryczny, bohatera lirycznego, sytuację liryczną;

3. Zna treść wiersz J. Słowackiego pt. „Sowiński w okopach Woli”;

4. Odnajduje informacje w tekście;

5. Ćwiczy wypowiadanie się na forum klasy;

6. Odróżnia ujęcie realistyczne od fikcyjnego i potrafi je uzasadnić;

Na poziomie wiadomości uczeń:

1. Poznaje wiersz J. Słowackiego pt. „Sowiński w okopach Woli”;

2. Poznaje historię życia generała Sowińskiego;

3. Wie co to jest liryka pośrednia opisowa;

4. Umie rozpoznać bohatera lirycznego;

5. Poznaje definicję bohatera, zna cechy, którymi się on wyróżnia;

6. Wyróżnia zdarzenia i dostrzega ich następstwo czasowe;

Na poziomie postaw uczeń:

1. Kształtuje w sobie postawę patriotyczną;

2. Kształtuje w sobie odwagę i wolę walki;

3. Ćwiczy asertywność;

4. Angażuje się w pracę na lekcji;

MATERIAŁY:

1. Słowacki J., Sowiński w okopach Woli [w:] Zapraszam na słówko, język polski antologia tekstów kultury, pod red. P. Zbróg, M.Jas, Kielce 2007.

2. Nagajowa M., ABC metodyki języka polskiego dla początkujących nauczycieli, Warszawa 1990.

3. Kłak Cz., Polski Leonidas. Rzecz o legendzie historycznej i literackiej generała Józefa Sowińskiego , Warszawa 1986.

METODY NAUCZANIA I TECHNIKI AKTYWIZUJĄCE:

1. Pogadanka heurystyczna;

2. Wykład;

3. Pokaz;

4. Burza mózgów;

FORMY PRACY:

Praca zbiorowa; praca w parach;

PRZEBIEG LEKCJI:

ETAPY LEKCJI	CZYNNOŚCI NAUCZYCIELA	CZYNNOŚCI UCZNIA	UMIEJĘTNOŚCI KLUCZOWE	UWAGI
Zaangażowanie	1.Wita się z uczniami. 2.Sprawdza obecność. 3.Pogadanka na temat bohaterstwa.(Kim jest bohater? Jakimi cechami się odznacza? ) 4. Nauczyciel zapisuje pomysły uczniów na temat bohaterstwa na tablicy w formie notatki.(załącznik nr1). 5.Przybliżenie uczniom historii powstania listopadowego i postaci generała Sowińskiego. Pokazanie portretu gen. Sowińskiego. (	1.Witają się z nauczycielem. 2.Biorą udział w pogadance: Bohater to osoba odznaczająca się niezwykłym męstwem, ofiarnością i czynami, niezważająca na niebezpieczeństwo. Cechy: -wiernym ideałom; -nieustraszony; -uczynny; -mężny; -ofiarny; -dzielny;	1.Komunikacja nauczyciela z uczniem. 2.Kreatywność. 3.Znajomość cech charakterystycznych dla bohatera. 4.Umiejętność stworzenia definicji do słowa bohater.	Wyciszenie uczniów; Czas około 10minut
Badanie	1.Podanie tematu lekcji i zapisanie go na tablicy: „Heroiczny bohater i jego legenda - Juliusz Słowacki „Sowiński w okopach Woli”. 2.Poproszenie o przepisanie z tablicy odpowiedzi na pytania. 3.Rozdaje notatkę do wklejenia na temat powstania listopadowego i generała Sowińskiego. Załącznik nr 2). 4.Nauczyciel odczytuje wzorcowo utwór Słowackiego. (Otwórzmy podr. na str.160. Przeczytam wam teraz utwór Słowackiego, który śmierć gen. Sowińskiego pokazał w sposób zupełnie inny sposób.) 5.Analiza i interpretacja utworu: a).Pyta uczniów o temat utworu.(jaka sytuacja jest przedstawiona w wierszu)wyjaśnić co to jest reduta- załącznik nr 4. b)Opowiadanie fragmentami treści wiersza i analiza sytuacji. c)Kto opowiada o wydarzeniach przedstawionych w utworze? Czy osoba ta uczestniczy w wydarzeniach? co możemy powiedzieć o podmiocie lirycznym? Przypomnę, że jest to osoba fikcyjna, która mówi w utworach lirycznych. Określenie typu liryki(liryka pośrednia opisowa-typ liryki, w którym podmiot liryczny pełni funkcję narratora, opisuje jakieś wydarzenia sam nie biorąc w nich udziału) d)Kim jest bohater liryczny? e)Analiza sytuacji lirycznej: Gdzie się dzieją wydarzenia? Dlaczego generał opiera się o ołtarz? Co to może symbolizować? Dlaczego Rosjanie proszą o poddanie się generała? Jak reaguje na to generał? Jak kończy się obrona reduty? Zapisywanie wniosków na tablicy w formie notatki.	1.Zapisują temat w zeszycie i przepisują notatkę z tablicy. 2. Słuchają wiersz Słowackiego „Sowiński w okopach Woli” 3. Analiza i interpretacja utworu: (przykładowe odpowiedzi) a)W utworze przedstawiona jest sytuacja śmierci generała Sowińskiego, jego samotna walka przeciwko żołnierzom Paszkiewicza. b)Analiza sytuacji: -I strofa: Stary kościół na Woli, w którym został tylko gen. Sowiński, inni zostali już zabici. Stary człowiek jednak stoi sam pośród ciał poległych na drewnianej nodze. -II strofa: Gen nie chce się poddać. Oparł się o lewą stronę ołtarza tam gdzie ksiądz trzyma mszał i czeka na dalsze wypadki. -III strofa- Do kościoła wchodzą adiutanci Paszkiewicza i proszą starego człowieka o poddanie się, klęczą przed nim na kolanach chcą przez to ocalić jego życie. -IV-VII strofy: Generał nie chce się poddać ponieważ kocha swoją ojczyznę. Nawet jak na świecie nie będzie ani jednego Polaka on musi zginąć żeby móc zachować honor. Polska jest jego krajem, w którym się wychował i gdzie żyli jego ojcowie. Mówi też o wszystkich tych którzy drwili z jego drewnianej szczudły, teraz im udowodni, że noga nie przeszkadza mu w walce o ojczyznę. -VIII strofa: Generał wyjaśnia, że jego adiutanci opuścili go, uciekli, a on pozostał na posterunku. Czeka przy ołtarzu na śmierć, bo wie, że zginie. -IX strofa: Zapowiada walkę do ostatniej chwili życia, nie chce zhańbić się kapitulacją. Nie chce też by przed nim klękano bo nie jest męczennikiem. -X strofa: Ukazuje ostatnie chwile życia generała, opędza się od bagnetów jednak stary żołnierz przebija jego pierś. Ginie oparty o ołtarz, stojąc na drewnianej nodze. c) w utworze wypowiada się podmiot liryczny, który jest obserwatorem tych wydarzeń, ale nie bierze w nich udziału. d)Bohaterem lirycznym jest generał Sowiński. e) Wydarzenia dzieją się w kościele na Woli podczas walk powstania listopadowego. Generał opiera się o ołtarz, bo nie może ustać na nodze. Może to symbolizować połączenie Sowińskiego z Bogiem. Tak jak Jezus Sowiński daje lekcje w ostatnich chwilach swego życia. Pokazuje jak umrzeć za ukochaną Ojczyznę, którą kieruje do przyszłych pokoleń. Rosjanie proszą gen. O poddanie się gdyż nie chcą by zginął w taki sposób, jego męstwo i odwaga im imponuje. Generał nie przystaje na ich propozycje nie chce tego bo honorem dla każdego patrioty jest umrzeć za ojczyznę. Obrona reduty kończy się śmiercią generała.	1.Potarfi odpowiedzieć na pytania zadane przez nauczyciela. 2.Słucha wypowiedzi innych uczniów. 3.Potrafi z pomocą nauczyciela zanalizować treść wiersza, określić sytuację liryczną. 4.Potrafi kontynuować wypowiedź kolegi.	Czas około 20minut
Prezentacja	1.Analiza postawy generała Sowińskiego. Zał. nr 3 ( Teraz przyjrzymy się bliżej sylwetce gen. Sowińskiego. Rozdam wam arkusze z pytaniami. Przy pomocy wiersza uzupełnicie schemat. Macie na to ok.5minut). 2. Nauczyciel sprawdza zadanie razem z klasą. 3.Jak oceniacie postać gen. Sowińskiego na podstawie wiersza Słowackiego?	1.Uczniowie rozwiązują w parach zadanie rozdane przez nauczyciela. 2.Uczniowie oceniają postać gen. Sowińskiego. Generał ukazany został jako bohater, jest nieustraszony nie boi się wałczyć o ojczyznę, która jest dla niego świętością. Generał jest postacią pozytywną, nie boi się zginąć, nie chce też stracić honoru i się poddać.	1.Umiejętność pracy z tekstem. 2. Umiejętność oceny postaci. 3. Umiejętność pracy w parze.	Czas około 10minut
Przekształcanie	1.W jakim celu autor zmienił historię śmierci gen. Sowińskiego? 2.Dlaczego generał stał się postacią niemal legendarną? 3.Czy znacie utwory w których jest poruszana podobna tematyka?	1.Autor zmienił historię śmierci gen. Sowińskiego by móc pokrzepić serca Polaków, pokazać, że należy walczyć o Ojczyznę nawet gdy nie ma ratunku. 2.Generał stał się postacią niemal legendarną, bo zginął śmiercią heroiczną, poświęcił swe życie za Ojczyznę. Słowacki przedstawił gen. jako osobę odważną i waleczną. 3. a)„Żołnierze z Westerplatte” K.I. Gałczyńskiego; b) „Pieśń o Rolandzie” c) „Reduta Ordona” A. Mickiewicza; d) „Śmierć Pułkownika” A. Mickiewicz;	1. Wypowiadanie się na forum klasy. 2. Formułowanie spostrzeżeń.	Czas około 5minut
Podsumowanie	Nauczyciel podsumowuje lekcje wraz z uczniami. Sprawdza jakie wiadomości uczniowie zapamiętali i jakie wnioski wyciągnęli z lekcji. 1.Kim był generał Sowiński? 2.Jakie wnioski wyciągacie z dzisiejszej lekcji względem ojczyzny?	Uczniowie odpowiadają na pytania nauczyciela. 1. Generał Sowiński był obrońcą reduty na Woli. 2. Na dzisiejszej lekcji dowiedzieliśmy się, że należy być odważnym i dzielnym. Nie poddawać się w obliczu niebezpieczeństwa.	1.Wypowiadanie się na forum klasy. 2.Formuowanie wniosków.	Czas około 5minut

---