JAKIE ĆWICZENIA OBEJMOWAŁ PENTATHLON?pentathlon, czyli skoki, biegi, rzucanie dyskiem i oszczepem oraz zapasy. ćwiczenia te
stanowiły swoisty wstęp do późniejszego wychowania wojskowego. Poza tym każdy Grek
umiał pływać.
2.na czym polegało dążenie greków do osiągnięcia w wychowaniu młodzieży ideału kalokagatti?
Program kształcenia umysłu oraz ide harmonijnego rozwoju fizycznego i duchowego (kalokagatii).
3.jakie treści składały się na program wychowania muzycznego?
Dzieci i młodzież , w białych szatach, z gałzkami oliwnymi piewały hymny do
bogów, recytowa y utwory najlepszych poetów. Urzędy dbały o to, by dziatwa i młodzie
była właściwie przygotowana do udziału w tych publicznych nabożeństwach. Od melodii i
rytmu wymagano harmonii, poważnego charakteru, ceniono styl surowy i melodie proste. Zainstrument narodowy uchodziła początkowo lutnia, a później, tak e flet i klarnet
4.jakie cechy charakteru starali się zaszcepić młodzieży spartanie?
żelazna dyscyplina trzymała wszystkich w karbach. Przede wszystkim starano się
wyrobić w nich karność i poczucie wspólnoty.
5.czym w starożytnej grecji była efebia?
Od 17-18 roku życia zaczyna się okres efebii. W czasie kolejnych dwóch lat dorośli
już chłopcy odbywali wiczenia wojskowe, uczyli się życia obozowego, w czasie częstych i
długich marszów hartowano ich organizm, przygotowywano do niewygód i wytrwałości.
Po efebii następowała 10-letnia służba wojskowa.
6.jakie metody nauczania stosował sokrates?
metod negatywn (e l e n k t y c z n ą ), która uczy usuwania fałszywego przekonania
przez odrzucanie fałszywej t e z y ( przez sprowadzanie do absurdu wątpliwego
twierdzenia); wiązała się ona z tzw. i r o n i ą Sokratesa, który mając rzekomo
wątpliwości żądał ich potwierdzenia lub zaprzeczenia, bo chciał się dowiedzieć jak jest
naprawdę ;
metod pozytywn (m a i e u t y c z ną ) - uczy uświadomienia sobie prawdziwej wiedzy
przy pomocy pytań , które pozwalają niejako na wydobycie jej z rozmówcy (tak, jak
akuszerka wydobywa płód z łona matki).
7.wymień etapy w systemie wychowawczym aten?
Do 7 roku życia chłopiec wychowywany był przez matkę albo piastunkę.
Od 7-14 roku życia szedł do szkoły (kształcenie muzyczne,elementarne,poetyckie,myzyczne-nauczyciel gramatysta i lutnista)
oo 14-18 roku życia ster kształcenie w ręce nauczyciela gimastyki
od 18-20 roku życia efebia (ćwiczenia o charakterze wojskowym)
po efebii młody ateńczyk zostawał obywatelem.
8.wymień etapy wychowania w systemie Sparty?
Do 7 roku życia dzieci z matką.
Od 7-12-ćwiczenia,gry i zabawy ruchowe
od 13-17-zajęcia wstępne pryzgotowujące do służby wojskowej
od 18-21-okres efebii
później 10 lat słuzby wojskowej a póxniej 20 lat życia koszarowego.
9.co było treścią poglądów pedagogicznych platona?
Swoj pedagogikę i cały system wychowawczy buduje Platon na pojęciu prawdy
opartej na idei dobra i sprawiedliwości. Prawdę zdobywa się dzięki poznaniu rozumu.
Celem wychowania było wykształcenie przywódcy idealnego króla , który posiada
doskonałą (królewsk ) wiedzę opartą na rozumie, której jedynym kryterium jest
osiągnięcie (opanowanie) prawdy.
10.co było treścią poglądów wychowawczych Arystotelesa?
Głównym zadaniem jednostki jest jej uczestniczenie w życiu społecznym państwa.
- Tylko byt społeczny jest trwały i wartościowy.
- Społeczność pozostaje taka sama, chocia jedni ludzie odchodzą (umieraj ), a inni
przychodzą (rodzi się ).
- Człowiek żyje tylko w związku ze zbiorowością ; i dlatego nie może dopominać się
(wbrew interesom społeczeństwa) o jakieś swoje prawa.
- Państwo jest tworem żywym, jego siła i ustrój zależy od odpowiedniego usposobienia
obywateli.; do obowiązków państwa należy więc troska o staranne ich wychowanie, które
powinno by podporządkowane tym celom.
11.kim był i czego uczył sokrates?
By Ateńczykiem i tu spędził całe swe życie (70 lat). Był człowiekiem, w którym
myśliciel nierozerwalnie zespolił się z działaczem pragnącym nauczyć ludzi cnoty (arete),
czyli samodzielnego myślenia, by doprowadzić ich do moralnego udoskonalenia.
Jako filozof zajmował się tylko człowiekiem, jego udoskonaleniem moralnym (e t
y k ę ) oraz chęcią nauczenia swoich uczniów sztuki poszukiwania prawdy (l o g i k ę ).
12.na czym polega stosowana przez sokratesa maietyczna metoda dialogu?
metodę pozytywną (m a i e u t y c z n ą ) - uczy uświadomienia sobie prawdziwej wiedzy
przy pomocy pytań , które pozwalają niejako na wydobycie jej z rozmówcy (tak, jak
akuszerka wydobywa płód z łona matki).
13.kim byli i czego uczyli sofiści?
W V wieku Ateny przeżywały okres tzw. złotego wieku ; następuje najwyższy
rozkwit kultury i nauki. Wtedy też zaczęła się budzić r e f l e k s j a pedagogiczna, która
zapoczątkowali sofiści, tworząc humanistyczną teorię wychowania. Najwybitniejszymi ich
przedstawicielami byli: Protagoras (490-420), Gorgiasz (ok. 485-380), Prodyk (470-400) iHippiasz (V w.).
Głównym przedmiotem zainteresowa filozoficznych sofistów była dialektyka,
retoryka, polityka i etyka.
14.na czym polegała oryginalność szkoły Isokratesa?
-pierwsza regularna szkoła na poziomie średnim dla chłopców
-nauka była płatna
-kierunek ogólnokształcący
-odrzucał wychowanie zawodowe
-za podstawę swej działalności obrał naukę wymowy
-najlepiej się uczyć na przykład
-zajęcia o charakterze seminaryjnym
15.jakie wartości zawierał rzymski ideał wychowawczy w czasach republiki i jakie w czasach cesarstwa?
W czasach republiki:
Z czasem utrwalił się w Rzymie ideał obywatela. By nim dobry rolnik, gospodarz
wiejski umiejący łączyć z tym najzacniejszym zajęciem najwyższe godności państwowe i
dzielny żołnierz.
w czasach cesarstwa:
Rodzi się nowy idea wychowawczy. Miejsce dobrego rolnika, obywatela i o żołnierza
zajmuje odpowiednio wykształcony urzędnik państwowy: znający biegle łacinę i grekę ,
posiadający umiejętność pięknego wypowiadania swoich myśli, znający dobrze prawo i
historię państwa, a także wszystkie bieżące problemy życia publicznego,
odznaczający się głboką kulturą i osobistym wdziękiem, znajomości ludzkiej
natury, zdrowym rozsądkiem i dobrą pamięcią , zamiłowaniem do spraw praktycznych,
a przede wszystkim określonymi zaletami moralnymi.
16.jak wyglądała nauka i czego uczono w rzymskiej szkole elementarnej?
Nauczanie prowadzono metodą pamięciową ; najczęściej używanym środkiem
dydaktycznym były kary fizyczne - chłosta.
Program nauczania obejmowało czytanie i pisanie, początki arytmetyki,
opowiadania o dziejach Rzymu, recytacj ballad, śpiewanie pieśni patriotycznych oraz lektur
XII tablic.
17.kto i czego uczył w rzymskiej szkole średniej?
nauczyciele arytmetyki tzw. kalkulatorzy.Program nauczania obejmowa czytanie i pisanie, początki arytmetyki,opowiadania o dziejach Rzymu, recytacj ballad, śpiewanie pieśni patriotycznych oraz lektur XII tablic.
18.jakie nauki wchodziły w skład trivium i quaddivium?
Trivium:
-gramatyka
-retoryka
-dialektyka
quadrivium:
-muzyka
-astronomia
-geometria
-arytmetyka
19.kim był i jakie dzieło napisał marek fabiusz kwintylian?
Kwintylian pochodzi z Hiszpanii, ze starej nauczycielskiej rodziny (ojciec i dziadek byli nauczycielami). Studia ukończył w Rzymie.Wrócił do Hiszpanii i przez kilka lat był nauczycielem retoryki. W 68 r. (mając 33 lata)przeniósł się do Rzymu, gdzie oprócz pracy nauczycielskiej zajmował się adwokatur . Napisał „Kształcenie mówcy”.
20.czego uczono w szkole retorycznej?
Uczono:
-mów doradczych
-mów sądowych
-mów panegirycznych
21.jak argumentował kwintylian wyższość szkoły publicznej nad edukacją domową?
kształcenie chłopca w zaciszu domowym wymaga więcej czasu i wysiłków ni w
szkole. Tu chłopiec uczy się korzystając nie tylko z wiedzy nauczyciela i jego wskazówek,
ale także z odpowiedzi kolegów, a nawet z ich błędów i niepowodzeń .
-przyszły mówca będzie musiał stale występowa przed licznym gronem słuchaczy
-ława szkolna wytwarza przyjaźni
-szkoła publiczna rozbudza ambicji
-większa ilość uczniów pobudza także nauczyciela do gorliwszej pracy
22.jaki był stosunek pierwotnego chrześcijaństwa do edukacji w szkolnictwie rzymskim?
stara szkoła rzymska stanowiła źródło wiedzy świeckiej dla wyznawców nowej religii.Po uznaniu przez cesarza Teodozjusza I (347-395) w 381 r. chrześcijaństwa za religię państwową i wydaniu w rok później zakazu praktykowania kultów pogańskich
(także igrzysk olimpijskich), niechęć do pogańskiej nauki zaostrzyła się.
-św. Hieronim-zaczął dowodzić, że studiowanie dzieł literatury klasycznej nie wyrządzi chrze cijaństwu szkody, jeżeli usunie się z nich wszystko, co nadaje im charakter pogański.
-św. Augustyn-głównym jego dążeniem było zaadoptowanie filozofii Platona do potrzeb nauki Kościoła.
23.kim byli i czym się zajmowali irlandzcy druidzi?
Druidzi-celtyccy kapłani,którzy prowadzili szkoły w Irlandii.Program nauczania obejmował: z jednej strony kształcenie w literaturze irlandzkiej, a więc czytanie, pisanie, literaturę narodową i prawo irlandzkie; z drugiej przekazywano uczniom wiedzę obejmującą osią gnięcia nauki starożytnej, tzn. cenniejsze teksty greckiej i łacińskiej literatury, kształcono uczniów w retoryce, arytmetyce,geometrii, astronomii i muzyce. Słowem poza dialektyką , było całe siedem sztuk wyzwolonych.
24.czym zajmował się Alkwin na dworze Karola Wielkiego?
odegrał ważną rolę jako organizator kościelnego szkolnictwa w pa stwie Karola Wielkiego.
-kierował szkołe pałacową
-troszczył się o kształcenie nauczycieli
-układał podręczniki szkolne
-pismami literackimi propagował potrzebę krzewienia nauki i oświaty
25.dalczego Karol Wielki zainteresował się szkolnictwem?
-chciał porzeć swe rządy na ludziach biegłych w sztuce pisania i czytania,którzy na wzór rzymskich
urzędników zdolni byliby przygotować królewskie dekrety i w formie kapitularzy rozsyłać po kraju.
-wykorzystanie do tego celu kleru było trudne z tego względu że miał problemy z czytaniem i pisaniem
26. kto na dworze Karola Wielkiego zorganizował szkołę pałacową i jaki był jej cel?
Szkołę pałacową zorgazizował Piotr z Pizy,Paulin z Akwilei oraz Alkwin i Paweł przy pomocy Karola Wielkiego.Celem tej szkoły było wykształcenie ludzi umiacych pisać dekrety królewskie,umiących budować (architektura)oraz umiących leczyć (medycyna)
27.kim byli i jaką rolę w średniowieczu odegrali benedyktyni?
Benedyktyni - należeli do jednego z najstarszych chrześcijańskich zgromadzeń
zakonnych. Jego założycielem w 529 r. był św. Benedykt z Nursji (480-543). Główną
siedzibą zakonu stał się klasztor na Monte Cassino.
-zakładali biblioteki
-kopiowali liczne dzieła starożytne
-spisywali kroniki w formie roczników
28.główne rodzaje i zakres nauki w średniowiecznych szkołach kościelnych?
Szkoła klasztorna-katedralna
-nauki wyzwolone
-religia
-problemy prawne
-medycyna
szkoły parafialne
-cykl siedmiu sztuk wyzwolonych
-nauka w języku łacińskim
-forma nauki pamięciowa
-retoryka
-dialektyka
-astronomia
-muzyka
-arytmetyka
29.na czym polegała autonomia średniowiecznych uniwersytetów?
Gremium
-samo nadawało sobie status
-samo wybierało rektora
-było wolne od świadczeń na rzecz władz świeckich
-posiadało własną władze sądowniczą
-samo określało program nauczania
-samo zarządzało własnymi funduszami i całym majątkiem
30.jaka była organizacja wewnętrzna i główne kierunki kształcenia w średn.uniwer.?
Organizacja wewnetrzna obejmowała podział na cztery kierunki:
-filozoficzny-dawał wykształcenie ogólne
-teologia
-medycyna
-prawo
uniwersytet dzielił się na nacje do których należeli profesorowie i studenci ze względu na swoją przynależność państwową. Nacje samodzielnie zarządzały swoim majątkiem i wybierali swojego prokuratora który wchodził w skład zgromadzenia ogólnego,które wybierało rektora.
31.jaka była różnica w celach i organizacji uniwersytetu krakowskiego za K.Wielkigo i Wł.Jagiełły?
K.Wileki
-za cel stawiał sobie spoistą organizację wew.państwa,ustala prawo,buduje sądownictwo,organizuje urzędy,aby to zrobić potrzebuje wykształconych urzędników
-uniwersytet na podobieństwo tego w Pradze
-studenci wybierali rektora ze swego grona
-studenci mieli wyłączne prawo wyboru profesorów
-rektor miał prawo sądzenia studentów
-model uniwersytetu-boloński
-11 katedr:8 prawa,2 medycyny,1 sztuk wyzwolonych
-studiują bogaci
Wł.Jagiełło
-misja nawrócenia Litwy na chrześcijaństwo,łączyło się to z wykształceniem duchowieństwa
-eksponował na pierwszym miejscu teologię i wydział artystyczny
-za wzór model paryski( Sorbona)
-studiowały nawet dzieci chłopskie
32.wymień głównych przedstawicieli myśli pedagogicznej Włoskiego Odrodzenia
-Piotr Paweł Vergerio
-Guarino de Verona
-Erazm z Roterdamu
-Jan Ludwik Vives
33.na czym polegała oryginalność szkoły założonej przez Vittorino da Feltre w Mantui?
-szkoła mieściła się w jego letniej rezydencji
-tylko bogate dzieci
-na terenie posesji mieściły się boiska,tereny do gier i zabaw,do jazdy konnej
-zrezygnowano z przymusu i kar cielesnych
-nauczyciel jest przyjacielem ucznia
-hartowanie ciała na wolnym powietrzu
-ćwiczenia miały charakter leczniczy
-nauka na podstawie zainteresowań ucznia i jego możliwościach
34.dlaczego erazma z roterdamu uważamy za czołowego reformatora wychowania?
-był zwolennikiem udostępnienia szkoły i oświaty wszystkim
-czynności wychowawcze nacechowane łagodnością
-bicie jest sprzeczne ze wszystkimi zasadami wychowawczymi
-opanowanie języka łacińskiego igreckiego przez konwersacje
-nauczyciel musi się liczyć z indywidualnymi umiejętnościami i zdolnościami
-wielką wagę przywiązywał do wychowania domowego
35.na jakich zasadch oparł swój system pedagogiczny Jan Ludwik Vives?
-na etyce i psychologii
-nauczyciel winien wyróżniać się poziomem etycznym i zdolnościami pedagogicznymi
-nauczyciel powinien mieć ukończony uniwesytet
-uczeń powinien kochać nauczycielami
-nauczyciel powinien być wzorem moralnym
-nauka powinna uwzględniać zdolności ucznia
-nauczanie na zasadzie indukcyjnej
-nauczanie poprzez nie z książek a rzeczywistości
36.wymień czołowych polskich pisarzy doby odrodzenia zajmującymi się sprawami wychowania.
-Mikołaj Rej
-Szymon Marycjusz
-Eraz Gliczner
-Andrzej Frycz-Modrzewski
-Sebastian Petrycy z Plilzna
37.jaki był stosunek M.Reja do renesansowej edukacji szkolnej?
-gramatyka łacińska uczyła tylko szczebiotania przez chłopca niezrozumiałych dla jego młodego wieku słówek
-logika-wsakzywała drogę do wykrętów
-geometria i arytmetyka-nia uczyła życia moralnego
ta ostra krytyka szkoły nie dowodzi bynajmniej, Rej by przeciwnikiem
wszelkiego wykształcenia. Występując świadomie jako rzecznik najbardziej żywotnych
interesów ówczesnej szlachty, domaga się dla niej wykształcenia dostosowanego do
aktualnych potrzeb. Poniewa wykształceni synowie szlacheccy mieli zostać niebawem
działaczami politycznymi, nie powinni zagłbiać się zbytnio w problemy naukowe, lecz
czerpać z nich tylko tyle, ile wymaga życie.
38.co w kształceniu i wychowaniu młodzieży chciał zmienić Frycz-Modrzewski?
-Modrzewski snuł konkretne projekty roztoczenia publicznej opieki nad
wszelkimi szkołami i nad całym stanem nauczycielskim
-Chciał kształcenie uprzystępnić każdemu; budować szkolnictwo ogarniające
wszystkich, bez względu na stan;
-wskazuje na potrzebę i pożytek kształcenia się w naukach
39.co szczególnie w swoich uwagach o wychowaniu akcentował Petrycy?
-Kształcenie synów szlacheckich w zagranicznych uniwersytetach jest zupełnie bezcelowe
-Powinno się także wykształconym plebejuszom dać prawo do rywalizowania o
wyższe urzędy z synami szlacheckimi.
-młodzież szlachecka powinna się natomiast dobrze przygotować do służby wojskowej i obywatelskiej
-Szczególny nacisk należało położyć na wychowanie moralne - ju w domu rodzinnym - i wpajanie młodzieży zasad harmonijnego współżycia w społeczeństwie. W tym celu radzi organizowa gry i zabawy na wzór różnorodnych zajęć dorosłych, np. naśladować obrady sejmowe, uczyć się zabierania głosu na obradach
Wielu wskazań udzielał rodzicom na temat wychowania fizycznego:
-przestrzegał przed zbyt ciepłym ubieraniem dzieci i przed krępowaniem ich swobodnych ruchów niestosowną odzieżą .
-ćwiczenia fizyczne radzi wprowadza od najmłdszych lat
-dla dzieci starszych zaleca wyścigi, biegi, skoki, zapasy, grę w piłkę , rzucanie kamieniem do celu
-strzelanie z łuku i ze strzelby oraz pływanie.
40.na czym polegała „saska”reforma szkolna F.Melanchtona?
Według jej założeń ciężar utrzymywania szkół miały wziąć na siebie władze
świeckie - państwo, które miało również sprawować nad nim pełny nadzór i kontrolę .
Każda szkoła składać się miała przynajmniej z 3 klas: infima, secunda i prima.
-klasa najniższa-j.niemiecki,modlitwy,spiewanie,zasady wiary
-klasa 2-gramatyka łacińska,początki dialektyki i logiki
-klasa 3-lektura dzieł klasycznych,łacina,retoryka,greka,henrajski.matematyka i filozofia
41.struktura i organizacja klasycznego gimnazjum J.Sturma
podzielił gimnazjum na trzy stopnie:
-elementarny - obejmujący czytanie i pisanie (po łacinie), dla chłopców od 5 - 6 roku życia;
-średni - obejmujący naukę gramatyki, opanowanie olbrzymiej ilości słówek i zwrotów
łacińskich (ok. 20 tys.) wybieranych z tekstów klasycznej literatury
-wyższy - będący dalszym ciągiem lektury autorów klasycznych zespoloną z nauką wymowy (retoryk ).
Stopnie - podzielone zostały na klasy. I stopie obejmowa 2 klasy, II - 4 klasy i III -
4 klasy. Nauka w każdej klasie miała trwać jeden rok. Pełny kurs nauki gimnazjalnej
obejmował 10 klas i 10 lat. (Sturm opracowa także - dla mniejszych miast -skrócony, 5-
letni cykl kształcenia).
42.jaki cel miały egzaminy publiczne i inscenizacje teatralne w gimnazjum Sturma?
Egzaminom nadał charakter popisów publicznych, które z jednej strony miały na
celu prezentowanie osiągnięć uczniów w nauce szkolnej, a z drugiej - miały ich
przyzwyczajać do publicznych wystąpień , podkreślając w naturalny sposób troskę szkoły o
piękną i dobitną wymowę
W późniejszym okresie, z tych samych pobudek, wprowadzi Sturm do szkoły
ćwiczenia w deklamacji polegające na wygłaszaniu z pamięci mów łacińskich i poematów.
Zaczęto także odgrywać na scenie w szkole klasyczne dramaty i komedie. On dał początek
teatrowi szkolnemu.
43.jakie różnowiercze szkoły działały w Polsce w dobie Odrodzenia?
-Szkoły luterańskie działały głównie na Pomorzu i w Wielkopolsce
-Szkolnictwo ariańskie
-szkolnictwo jezuickie
-szkolnictwo kalwińskie
44.kto i w jakim celu założył zakon jezuitów?
Twórcą zakonu jezuitów (Societatis Jesu) był Ignacy Loyola (Inigo Lopez de
Loyola), Hiszpan, późniejszy święty, żyjący w latach 1491-1556. W młodości by oficerem.
W wojnie hiszpańsko-francuskiej cięko ranny, długo chorował, wypełniając czas czytaniem
książek o życiu Jezusa Chrystusa.
Celem zakonu było: pod sztandarem krzyża walczyć dla Boga, służyć tylko Jezusowi
Chrystusowi i jego namiestnikowi na ziemi - rzymskiemu papieżowi.
45.czym było „ratio atque institutio studiorum”?
Ogólne zasady wewnętrznej organizacji szkół w najdrobniejszych szczegółach
regulowały przepisy, które zostały uporządkowane przez kolejnego generała, Klaudiusza
Aquaviv i po zatwierdzeniu w 1599 r., jako tzw. Ratio atque institutio studiorum Societatis
Jesu (Plan i urządzenie nauk w Towarzystwie Jezusowym), były pierwszym tego
rodzaju dziełem pedagogicznym w dziejach oświaty i wychowania.
46.określ program kształcenia i ideał wychowania szkół jezuickich?
Najbardziej typową szkołą jezuicką było 5-klasowe gimnazjum z 6 - 7 letnim kursem
nauk. Trzy pierwsze klasy: infima, gramatyka, syntaksa - były przeznaczone wyłącznie na
pamięciowe opanowanie łacińskiej gramatyki. Klasa IV, poetica - otwierała tzw. humaniora
i obejmowała lekturę poetów, a ostatnia, klasa V (2-letnia) - retorica, poświęcona była nauce
wymowy, która uchodziła za królową nauk.
Zgodnie z założeniem, że szkoły jezuickie miały kształcić nie zakonników, lecz ludzi
świeckich, pochodzących głównie z rodzin szlacheckich.
Przepisy kładły duży nacisk na wychowanie fizyczne, na naukę pływania,
szermierki, jazdy konnej, czasami nawet tańców i muzyki, na ćwiczenia gimnastyczne na
wolnym powietrzu i wycieczki za miasto.
Miano uczyć chłopców sposobu chodzenia, trzymania głowy, panowania nad każdym
gestem, wrabiać przyzwyczajenie do czystości, porządku i do elegancji.
47.kto,kiedy i dlaczego sprowadził jezuitów do Polski?
kardyna Stanisław Hozjusz, dążąc do wzmocnienia zagrożonego zwłaszcza na Pomorzu i Warmii katolicyzmu, sprowadzi do Polski pierwszych jezuitów w 1564 r. osadzając ich w Brunsberdze (Braniewie).
48.kto,kiedy i dlaczego zniósł zakon jezuitów?
50.na czym polegała oryginalność pedagogiki Ratkego?
Kierował się zasadą , by każda rzecz będąca przedmiotem nauki by a przez ucznia
dokładnie zrozumiana i określona pojęciem wyrażonym w języku ojczystym; by znajomość
gramatyki opierała się na analizie form językowych występujących w teście, bez
pami ęciowego wkuwania reguł; by cały proces nauczania opierał się na metodzie indukcyjnej oraz na samodzielnych badaniach i doświadczeniach uczniów.
W czasie nauki należało bezwzględnie zaniechać przymusu i kar fizycznych, bo dobra wola i własne chęci w nauce dają lepsze efekty niż rózga.
51.o czym pisał Komeński w „Wielkiej Dydaktyce”?
Książka to skałada się 33 cześci które komenski podzielił na 4 części.
-część 1-pisze tam o celu,istocie i możliwościach wychowania oraz o potrzebie właściwego porządkuw urządzaniu szkół
-część 2-rozwinął swój system dydaktyki ogólnej oraz szczegółowej
-część 3-pisał o zasadach wychowania religijno-moralnego,społecznego i karności szkolnej
-część 4-uzasadnił szczegółowo plan organizacji szkół
Całość rozważań zamykają uwagi o potrzebie zapewnienia szkołom dobrych nauczycieli, godziwego ich uposażenia i opracowania dla uczniów dobrych podręczników.
52.na czym polegała oryginalność „Orbis....” Komeńskiego?
„swiat zmysłowy w obrazach”była to książka udoskonalona 150 rycinami -drzeworytami,ilustrowały one wiele szczegółów zawartych w tekście znakomicie wspomagały metodę poglądowości i ułatwiały naukę słówek łacińskich.
53.jaki był związek Komeńskiego z Polską?
54.co oznaczało rozum,mowa,ręka u Komeńskiego?
rozum- boskie światło w człowieku, dzięki któremu poznaje siebie i drugich,
mowa -przez którą człowiek co myśli może wyrazić
czynność- (ruch, gest, ręka) czyli cudowna zdolność wykonania tego, co myśli i mówi .
W związku z tym uczeń winien ćwiczyć się w pracy, uczy się wykorzystania wiedzy
przez praktykę , która jest najlepszym nauczycielem, wszystkich może doprowadzić do
mistrzostwa; zgodnie ze znaną maksymą , że ćwiczenie czyni mistrza .
To, co się poznało i zrozumiało, powinno się umieć wypowiedzieć i praktycznie
zastosować. Oznacza to, że rozum, mowa i ręka winny być w jednakowym stopniu
zużytkowane w wychowaniu.
55.jaki był zakres programu wychowawczego szkoły macierzystej Komeńskiego?
Komeński obmyślił dla szkoły macierzyńskiej odpowiedni zakres wiadomości z
przyrody, astronomii, geografii i innych nauk, a także zebrać wskazówki jak ćwiczy rozum i
jak wychowywać dzieci w tym wczesnym wieku. Ważną rolę edukacyjną miały pełnić
starannie dobrane bajki, opowiastki i różnorodne zajęcia, a więc zabawy i zabawki dziecięce.
od 4 roku życia-robótki ręczne,budowanie z klocków,gliny,rysowanie kredą,węglem
winno słuchać myzyki i uczyć się łatwych piosenek.powinno uczyc się wyraźnego mówienia i właściwego akcentowania wyrazów.
56.jaki był program kształcenia w szkole elementarnej Komeńskiego?
-dla wszystkich: i chłopców i dziewczynek
-bez względu na majatek i stanowisko społeczne rodziców
-język ojczysty-biegle w czytaniu,pismo kształtne i gramatycvznie poprawne,rachunki na pamięć i na liczydle,początki geometrii(mierzenie odległości,długości,wysokości)śpiew,
religia,wiadomości o stosunkach społecznych,gospodarczych i państwowych.
-zarys historii,główne wiadomości z geografii,o budowie wszechświata,o kuli ziemskiej,o Europie i najdokładniej własnej ojczyźnie.
-w programie tym brakowało(w porównaniu ze szkoła współczesną)nauk o przyrodzie.
57.koncepcja wychowania gentelmena w „Myślach....”Lockea?
-nie musi mieć doskonałej erudycji
-musi studiować samodzielnie i przykładać się do wybranych nauk
-dobra umiejętność czytani i pisania w języku ojczystym(w nim się pięknie wypowiadzać i pisać listy)
-z innych języków potrzebny francuski
-na trzecim miejscu łacina
-zbedzna logika i retoryka
-zalecał uczenie się geografii,arytmetyki,geometrii,historii,moralności i prawa,
-zachwalał taniec,jazdę konną i władanie bronią
-odradzał nauki muzyki i sztuk plastycznych
58.fundament wych,fizycznego i moralnego wg Lucka?
ZDROWIE-prawidłowo organizowane wychowanie fizyczne oparte na zasadzie hartowania ciała które jest niezbędne dla ciała.szczęście i nieszczęście jest dużej mierze dziełem samego człowieka.trzeba się prawidłowo odżywiać,dużo spać,dobrze się ubierać
CHARAKTER-czyli wychowanie moralne ma być oparte na honorze,na szcunku dla siebie,dla swojej godności. Ono ma nauczyć wychowanka pełnej i samodzielnej odpowiedzialności .Ideał moralny to uczciwy człowiek.
59.zakres wiedzy i umiejetności wychowania umysłowego Locka?
-nauka jest tylko potrzeba ze wzgledów praktycznych
-do opanowania umiejętności konwersacji
-obcowania w dobrym towarzystwie
-wiedza sama w sobie nie ma żadnych wartości
-jest mniej potrzebna niż grzeczność i dobre formy
-dal gentelmena polot ma większą wartość od rzeczywistej wiedzy
60.na czym polega oryginalność poglądów pedagog.Rousseau?
-przeciwstawiał wartością które nade wszystko ceniła autorytet ludzkiego rozumu
-wysunął autorytet uczuciai naturalnej dobroci człowieka
61.idea pedagogiki negatywnej i progresywnej w „Emilu”?
Wychowanie ma być negatywne; ma pozwalać na swobodne rozwijanie się natury
ludzkiej w dziecku; ma oddalać wszystkie wpływy zewnętrzne i nie dopuszcza do
jakichkolwiek ograniczeń swobodnego biegu natury.
Wychowanie musi być progresywne, dostosowane do naturalnego, swobodnego
(fizycznego i psychicznego) rozwoju dziecka.
62.kto,kiey,dlaczego założył Collegium Nobilium w Warszawie?
założone zostało przez Stanisława Konarskiego (1700-1773) w 1740 r.
Celem Collegium Nobilium miało być dążenie do upowszechnienia określonych ideii
społecznych i politycznych, prowadzących do reformy Rzeczypospolitej.
Zależało mu na tym, by pozyskać do swojego konwiktu młodzież magnacką , czyli tą , od
której będzie zależała przyszłość Rzeczypospolitej
63.jaki ideał wychowaczy wyznaczył Konarski CN i szkołom pijarskim?
Podstawą wychowania miała być głęboka religijność , ale daleka od fanatyzmu, która
miała wzmacniać człowieka pod względem moralnym. Na niej opierać się miały trzy cnoty:
posłuszeństwa (tzn. wiernść , szacunek i posłuszeństwo królowi, poszanowanie praw
ojczystych i subordynacja wobec urzędów i władz Rzeczypospolitej),
sprawiedliwości (tzn. sprawiedliwe postępowanie panujących, sędziów, urzędników
i panów wobec poddanych; pracodawców wobec rzemieślników i służby; przyjaciół
względem siebie. żądał , by wszyscy dotrzymywali kontraktów, umów, postanowień sądu,
sumiennie płacili podatki, unikali hazardowych gier, pieniactwa, pijaństwa i rozrzutności);
miłości ojczyzny (tzn. poszanowania jej publicznych, politycznych i ekonomicznych
interesów, jako wspólnej całości; wykazywania ku niej przywiązania i obrony przed
nieprzyjacielem).
64.kto był twórcą a kto komendantem szkoły rycerskiej i jakie wyznaczył cele?
Stanisław August Poniatowski, obejmując 7 września 1764 r. tron zaprzysiągł w pacta
conwenta założenie szkoły rycerskiej. Szkoły takie działały już w Prusach, w Rosji, Francji i Austrii.Bezpośrednie kierownictwo należało do komendanta. Był nim książeAdam
Kazimierz Czartoryski (1734-1823), naleący do najbardziej światłych magnatów.
65.jaka była geneza powstania KEN?
Bezpośrednią przyczyną jej powstania było breve papieża Klemensa XIV Dominus
ac Redemptor noster z 21 VII 1773 r. znoszące zakon jezuitów.
Wiadomość o tej decyzji dotarła do Warszawy w początkach września, kiedy Sejm
obradował nad ratyfikowaniem I rozbioru Polski.
Jezuici w tym czasie byli ekonomiczną i edukacyjną potęgą . Posiadali 66 kolegiów,
skupiali ponad 400 nauczycieli i dysponowali olbrzymimi beneficjami, szacowanymi na ok.
40 mln. z p., a ponadto mieli możnych protektorów i pełne poparcie szlachty dla programu i
ducha prowadzonej przez siebie pracy edukacyjnej.W tej atmosferze rodził się w stronnictwie królewskim projekt, by dobra pojezuickie przeznaczy na nowe urządzenie szkół i w tym celu
powoła specjalny urząd, na wzór działającej już komisji Boni Ordinis, który by zajął się edukacją szlacheckiej młodzieży. Po burzliwych sporach 14 października 1773 r. stanął kompromis. Podjęto uchwałę o utworzeniu Komisji Edukacji Narodowej pod patronatem króla, ale zależną od Sejmu.
66.kto był pierwszym prezesem a kto sekretarzem KEN?
prezes-Biskup Ignacy Massalski (1729-1794) , mia 44 lata, by administratorem olbrzymiej
diecezji wileńskiej, związany z obozem konserwatywnym i cieszy się wsparciem Stackelberga.
kancelerz-Joachim Chreptowicz
67.jaką rolę odgrywał w KEN G.Piramowicz?
od 8 lutego 1775, został płatnym sekretarzem Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych.
G. Piramowicz prowadził także korespondencję z zagranicznymi uczonymi, bronił
Komisji przed zarzutami eksjezuitów, brał udział w układaniu podręczników szkolnych,
napisał Nauki obyczajow dla ludu włączoną do Elementarza dla szkół narodowych.
68.kto i jak zreformował akademię krakowską?
Hugo Kołłataj podniósł dochody Akademii z 5 do 70 tys. złp rocznie i zapewnił profesurze
poparcie Komisji o ile podda się ona jej władzy, zrzekając się odwiecznych praw do
autonomii. Władze przystały na tą propozycję.
Kołłtaj w 1777 r. przedłożył Komisji szczegółowy raport z wizytacji i uzyskał zgodę.
69.czym zajmowało się Towarzystwo Ksiąg Elementarnych?
Działalność Towarzystwa rozwinęła się w czterech kierunkach:
- tworzenie nowych programów szkolnych
- praca nad podręcznikami
- nadzór i kontrola nad szkolnictwem
-prace nad ustawami KEN
70.na czym polegała istota reformy szkolnej KEN?
Sprawą główną było opracowanie nowej organizacji szkolnictwa. Przyjęto trójstopniową zasadę jego podziału:
-szkoły parafialne, miejskie i wiejskie;
-szkoły średnie wojewódzkie i powiatowe oraz akademie.
71.jaki ideał wychowawczy głosiła KEN?
-Najważniejszym rysem reformy miało być wychowanie moralne
-głównym jego celem wpojenie młodzieży miłości ojczyzny,
-ważnym czynnikiem wyrabiającym patriotyzm w umysłach młodzieży miała być
nauka języka ojczystego, znajomość kraju i ziemi, która wszystkich karmi i nosi
-Szkoła miała także kształcić w młodzieży cnoty ekonomiczne (walka z
próżniactwem i bezczynności , marnotrawstwem, życiem nad stan, skłonności do
obżarstwa, pijaństwa, wielotygodniowych zabaw i hulanek)
-wykształcenie cnót społecznych i politycznych uczenie uprzejmości, grzeczności, zrozumiałości,łagodności, łaskawości, rzetelności
72.kiedy zostały uchwalone i co zawierały USTAWY KEN?
W nich znalazły odbicie najnowsze idee pedagogiczne, przesiąknięte są duchem
obywatelskiego wychowania, są zbiorem prawa szkolnego, regulującego w szczegółach, w 25 rozdziałach, całość życia wewnętrznego i zewnętrznego wszystkich stopni szkół oraz pracy nauczycieli i uczniów.
1783 r. zastały uchwalone jako Ustawy Komisji Edukacji Narodowej dla stanu akademickiego i na szkoły w krajachRzeczypospolitej przepisane”
Ustawy są swoistym arcydziełem pedagogicznym.
73.wymień główne osiągnięcia reformatorski KEN?
-Wychowanie przyszłych obywateli oddała w ręce państwa i rządu.
-Obaliła zależność szkoły od Kościoła; sekularyzowała ją przez wprowadzenie świeckich
nauczycieli.
-Rozpoczęła planowe kształcenie nauczycieli.
-Wywalczyła poszanowanie zawodu nauczycielskiego w społeczeństwie przez
uregulowania prawne i materialne.
-Zreformowała obydwie akademie: krakowską i wileńską - torując drogę nowożytnej
filozofii i badaniom naukowym.
-Zbudowała hierarchię szkolną .
-Przeprowadziła zasadę jednolitości kierunku wychowania publicznego.
-Stworzyła wiele nowoczesnych podręczników szkolnych.
-Wprowadziła do szkół nowoczesne metody nauczania uwzględniające psychologię
dziecka.
-Językowi polskiemu zapewniła wyłącznoś w nauczaniu.
-Odświeżyła programy nauczania wprowadzając nauki ścisłe i przyrodnicze
74.określ istotę stopni formalnych herbarta.
-Jasność,
- kojarzenie,
- system,
- metoda.
75.wymień główne idee moralne etyki Herbarta.
2. Etyka
Jego etyka wyróżniała 5 idei moralnych:
a) Idea wewnętrznej wolności to zgodność woli z oceną etyczną , to nakaz moralny: jeżeli
chcesz osiągnąć wolność wewnętrzną , to postępuj zgodnie ze swoimi przekonaniami
b) idea doskonałości zachęca wolę do rozwijania jej siły, wytrwałości i odwagi
c) idea życzliwości ma charakter społeczny, jest nakierowana na innych; mówi o
jakościowym stosunku człowieka do innych ludzi
d) idea prawa dotyczy sporów, poszukiwania zgody; występuje wtedy, gdy np. dwie wole
(lub więcej) roszczą sobie pretensję do tego samego przedmiotu
e) idea słuszności wymaga uznania cudzej krzywdy i domaga się jej naprawy, zadośćuczynienia.
76.czym były masy apercepcyjne w pedagogice Herbarta?