Przechadzka po Akropolu
„Wędrówką - życie jest człowieka, dlaczego więc nie zaprosić choćby do przechadzki… po Akropolu - wizytówce Hellady, którą Juliusz Kleiner nazwał „twórczynią piękna, źródłem ożywczym sztuki i poezji”
Akropol (gr. akropolis) to w starożytnej Grecji osiedle lub część miasta położona na wzgórzu ,którego względna wysokość wynosi 60-70 metrów. Najokazalszy Akropol, po którym proponuję się przechadzać , znajduje się w starożytnych Atenach.
Do przechadzki po ateńskim Akropolu zaprasza wejście od strony zachodniej. Wstąpmy więc na szeroką, dawną Świętą Drogę zwaną rampą, umożliwiała ona niegdyś wejście na wzgórze jeźdźcom i zwierzętom ofiarnym. Idąc zauważymy po lewej stronie potężny postument pomnika Agrypy, a po prawej - świątynię Ateny - Nike. Wznosi się ona na masywnym bastionie. Zwana jest też świątynią Nike Bezskrzydłej (gr. Apteros). Zbudowana została w latach 432-421p.n.e. według projektu Kalikratesa. Od wschodu i zachodu po 4 jońskie kolumny podtrzymują fryz, który przedstawia sceny z wojen perskich. We wnętrzu tej świątyni ( w tzw. Celle o wymiarach 4,2x3,8m) przechowywano posąg zwycięskiej Ateny (Nike).
Na wprost opisanej wyżej świątyni wznoszą się Propyleje, czyli monumentalna brama z kolumnandą (rzędami kolumn). Została ona zbudowana w latach 437-432p.n.e.przez Mnesiklesa. Podczas przechadzki przez Propyleje zwraca uwagę lewe skrzydło bramy, tzw. Pinakoteka, czyli najstarsza galeria malarstwa. Prawe natomiast skrzydło Propylejów jest jakby przedsionkiem świątyni Nike. Każdego przechodnia przytłoczy zapewne widok12 -stu potężnych kolumn doryckich przy środkowym przejściu oraz 3 pary kolumn jońskich.
Nad Akropolem i miastem góruje posąg Ateny Promachos (walczącej na przedzie).Legenda głosi, że złote ostrze włóczni bogini, błyszczące w słońcu, widzieli podobno żeglarze zmierzający do portu w Pireusie.
Podążając w głąb Akropolu naszym oczom ukaże się widok najbardziej imponującej budowli - Partenonu, czyli świątyni Ateny Dziewiczej (Partenos). Wzniesiono ją w latach 447-438 p.n.e. Architektami tej świątyni byli Iktinos i Kalikrates, autorem całości dekoracji był Fidiasz. Cała świątynia zbudowana jest z pentelickiego marmuru. Ta potężna świątynia (69x31m) sprawia wrażenie lekkiej i harmonijnej, a to dlatego, że płyta na której stoi Partenon jest lekko wypukła. Zaś kolumny otaczające cellę - środek nieznacznie są pochylone ku środkowi. We wnętrzu wschodniej części Partenonu znajdują się 2 pomieszczenia, obok których - w otoczeniu kolumn - znajduje się 12 metrowy posąg Ateny Partenos. Posąg ten był wykonany ze złota i kości słoniowej przez Fidiasza. Autor na tarczy Ateny umieścił podobno własny portret, co było przyczyną wytoczenia mu procesu o świętokradztwo. Przechadzając się wewnątrz Partenonu, zauważymy też część zachodnią, najcenniejszą dla Ateńczytów, bo w niej mieścił się ich skarbiec. Ściany skarbca to fryzy przedstawiające wewnątrz różne uroczystości ku czci Ateny, a na zewnątrz sceny z różnych walk.
Nasyciwszy swe oczy widokiem najsłynniejszej świątyni starożytnej Grecji, warto przejść do Erechtejonu, który znajduje się naprzeciwko Partenonu. Nazwa tej małej świątyni pochodzi od mitycznego króla Aten. Świątynia ta była głównym punktem kultu Ateny. Na szczególną uwagę przechodnia zasługuje południowa fasada Erechtejonu z „gankiem Kariatyd”, którego belkowanie podtrzymuje 6 posągów dziewcząt nadnaturalnej wysokości (2,3m), stojących w swobodnej pozie, uczesanych w kok pogrubiający szyję, o głowach zwieńczonych kapitelami. Nazwa „Kariatydy” pochodzi od greckiej wioski Karyai, z której uprowadzano w niewolę dziewczęta w odwet za zdradę mieszkańców w wojnach z Persami. Stąd Kariatyda oznacza po prostu niewolnicę. Budowa Erechtejonu przypada na lata 421-406p.n.e.
W ten oto sposób podczas przechadzki dotarliśmy na tyły Partenonu. To nie koniec odkrywania dzieł Greków, otóż właśnie tutaj znajduje się muzeum Akropolu. Każdy zwiedzający je przechodzeń odnajdzie tutaj pozostałości wcześniejszych budowli wartych odkrycia…
Aby odpocząć po tak pełnej wrażeń przechadzce zapraszam do belwederu. Znajduje on się na północ od muzeum. Stanowi go okrągły mały plac - będący doskonałym punktem widokowym z Akropolu na inne atrakcje starożytnych Aten, np. teatr Dionizosa, czy Odeon itp. Ale to już obiekty, warte kolejnych przechadzek…
Sądzę, że przechadzka po Akropolu - z którego Ateńczycy byli nie bez powodu tak dumni - potwierdziła słowa Juliusza Kleinera zacytowane we wstępie mej pracy.