Jak czytać opony ?      Każda opona ma wytłoczone po bokach mnóstwo dziwnych oznaczeń. Zawierają one informację dotyczącą konstrukcji opony, jej kształtu, rozmiarów, przeznaczenia, oraz miejsca i daty produkcji. Jak czytać oponę ? To nie jest trudne. Wszystkie informacje są zakodowana i podzielone na sekcje. Za przykład posłuży nam opona Bridgestone Exedra G702. Z boku oprócz nazwy firmy, modelu opony i kraju pochodzenia można odczytać: 170/80-15M/C 77S G702, TUBETYPE, T9501 DOT ENXD CAJ3900 E4 75R-0000746 MAX LOAD 910LBS AT 36PSI COLD LOAD RANGE B TREAD: 4 NYLON, SIDEWALL: 2 NYLON     Oto znaczenie poszczególnych pól. [X] 170/80-15M/C 77S PRZEZNACZENIE (I) Kod "P" w tym miejscu oznacza oponę przeznaczoną do samochodów osobowych, kod "LT" oznacza oponę "Light Truck" - dla lekkich samochodów ciężarowych (dostawczych), kod "T" oznacza oponę tymczasowego koła zapasowego (tzw. dojazdówka). Jeżeli szerokość opony jest podawana w calach, wówczas w tym miejscu może dodatkowo pojawić się oznaczenie całkowitej średnicy opony, również w calach (np. 31 x 10.50 R 15 LT). Sekcja ta może być pominięta. 170/80-15M/C 77S SZEROKOŚĆ Całkowita szerokość opony w milimetrach, wliczając wszelkie wystające napisy i emblematy. Jeżeli ta wartość jest podawana w formacie ??.?? (liczba dziesiętna z kropką) - wówczas jest to szerokość wyrażona w calach. Aby przeliczyć calowe oznaczenie szerokości opony na metryczne, należy wartość pomnożyć przez 25,4. Aby przeliczyć metryczne oznaczenie na calowe - wartość należy podzielić przez 25,4. 170/80-15M/C 77S PROFIL Stosunek wysokości opony do jej szerokości użytecznej (tzw. profil opony), wyrażony w %. Im niższy profil (im opona "cieńsza") - tym mniejsza wartość. Szerokość użyteczna to szerokość opony mierzona bez wliczania wystających napisów czy emblematów. Ta wartość może być pominięta. Wszelkie dane dotyczące rozmiarów opony podawane są dla opony nowej, założonej na obręcz odpowiedniej średnicy, napompowanej do swojego nominalnego ciśnienia, nieobciążonej, po 24 godzinach spędzonych w temperaturze pokojowej. 170/80- [X] 15M/C 77S INDEKS PRĘDKOŚCI (I) / KONSTRUKCJA (I) W tym miejscu może znajdować się oznaczenie konstrukcji opony oraz indeks prędkości. Lista kodów konstrukcji opony:

Kod	Znaczenie
B	Opona diagonalna opasana
D	Opona diagonalna
R	Opona radialna

Brak kodu oznacza oponę diagonalną. Lista kodów indeksu prędkości znajduje się w sekcji INDEKS PRĘDKOŚCI (II). 170/80-15M/C 77S ŚREDNICA Średnica obręczy (średnica osadzenia opony) w calach. W motocyklach najczęściej stosuje się opony o średnicy 15,16,17,18,19,21 cali. W skuterach - do 14 cali. 170/80-15M/C 77S PRZEZNACZENIE (II) Kod "M/C" oznacza oponę przeznaczoną do motocykli. UWAGA: W tym miejscu może znajdować się Sekcja PRZEZNACZENIE (I). 170/80-15M/C 77S OBCIĄŻENIE (I) Maksymalne dopuszczalne obciążenie opony podczas jazdy z prędkością maksymalną dopuszczalną dla opony. Jeżeli obciążenie jest podawane w formacie ???/??? (dla samochodów ciężarowych), wówczas pierwsza liczba oznacza obciążenie przy montażu opony jako pojedynczej, zaś druga przy montażu opony jako bliźniaczej. Ta sekcja może być pominięta. Lista kodów z przeliczeniem na funty ([lbs]):

Kod	[kg]	[lbs]	Kod	[kg]	[lbs]
60	250	551	90	600	1323
61	257	567	91	615	1356
62	265	584	92	630	1389
63	272	600	93	650	1433
64	280	617	94	670	1477
65	290	639	95	690	1521
66	300	661	96	710	1565
67	307	677	97	730	1609
68	315	694	98	750	1653
69	325	716	99	775	1709
70	335	739	100	800	1764
71	345	761	101	825	1819
72	355	783	102	850	1874
73	365	805	103	875	1929
74	375	827	104	900	1984
75	387	853	105	925	2039
76	400	882	106	950	2094
77	412	908	107	975	2149
78	425	937	108	1000	2205
79	437	963	109	1030	2271
80	450	992	110	1060	2337
81	462	1019	111	1090	2403
82	475	1047	112	1120	2469
83	487	1074	113	1150	2535
84	500	1102	114	1180	2601
85	515	1135	115	1215	2679
86	530	1168	116	1250	2756
87	545	1201	117	1285	2833
88	560	1235	118	1320	2910
89	580	1279	119	1360	2998

170/80-15M/C 77S INDEKS PRĘDKOŚCI (II) Maksymalna prędkość, przy której producent gwarantuje zachowanie właściwości opony. Lista kodów:

Kod	[km/h]	[mph]	Uwagi
A8	40	25
B	50	31
C	50	37
D	55	40
E	70	43
F	80	50
G	90	56
J	100	62
L	120	74
M	130	81
N	140	87
P	150	93
Q	160	99
R	170	106
S	180	112
T	190	118
U	200	124
H	210	130
V	240	149
W	270	168
Y	300	186
VR	210+	130+	Dla prędkości powyżej 210 km/h. Ten kod może się pojawić tylko w sekcji "INDEKS PRĘDKOŚCI (I)".
ZR	240+	149+	Dla prędkości powyżej 240 km/h. Ten kod może się pojawić tylko w sekcji "INDEKS PRĘDKOŚCI (I)".

Jeżeli podano indeks prędkości w tym miejscu, oraz indeks "VR" lub "ZR" w sekcji INDEKS PRĘDKOŚCI (I) - oznacza to oponę przeznaczoną dla pewnego zakresu prędkości, np: "195/50 ZR 15 82 W" - od 240 do 270 km/h. Jeżeli nie podano indeksu prędkości, domyślnie oznacza to indeks "S". Ta sekcja może być pominięta. Indeks prędkości zastosowanej opony nie może być mniejszy niż prędkość maksymalna pojazdu. G702 / TUBETYPE / T9501 MODEL Model opony. G702 / TUBETYPE / T9501 DĘTKA "TUBETYPE" lub "T/T" lub "TT" oznacza, że opona wymaga dętki. "TUBELESS" lub "T/L" lub "TL" oznacza oponę bezdętkową. Brak jakichkolwiek oznaczeń dotyczących dętki oznacza domyślnie oponę wymagającą dętki. Dobierając oponę oraz dętkę (do motocykla / samochodu osobowego / pojazdu rekreacyjnego / samochodu dostawczego) należy zastosować jedną z poniższych kombinacji, zależnie od rodzaju obręczy:

Obręcz	Opona	Dętka	Uwagi
TL	TL	NIE
TL	TT	TAK	Dopuszczalne tylko w przypadkach awaryjnych.
TT	TL	TAK
TT	TT	TAK

Zawsze należy stosować dętkę odpowiadającą rozmiarami oponie. Uwaga: istnieją również opony uniwersalne, których można używać zarówno z dętką, jak i bez niej. DOT ENXD CAJ3900 NORMA DOT (Department Of Transportation - Ministerstwo Transportu USA) Oznacza, że opona jest dopuszczona do użytku w USA. DOT ENXD CAJ3900 KOD DOT Kod producenta i fabryki. DOT ENXD CAJ3900 KOD DOT Kod wymiaru opony. DOT ENXD CAJ3900 KOD DOT Kod wewnętrzny producenta. Maksymalnie 4 znaki. DOT ENXD CAJ3900 DATA PRODUKCJI Dwie pierwsze cyfry oznaczają tydzień produkcji, jedna lub dwie ostatnie - rok produkcji. "3900" oznacza 39 tydzień roku 2000. Lata 1991 - 1999 są kodowane jako pojedyncze cyfry (ostatnia cyfra roku), ew. z kropką lub strzałką na końcu. Uwaga: opony nieużywane również się starzeją. Opona po trzech latach składowania traci dużą część swoich właściwości i nie powinna być używana. E4 75R-0000746 NORMA ECE Reg.30 (Economic Commission For Europe - Europejska Komisja Ekonomiczna) Oznacza, że opona jest dopuszczona do użytku w Europie. MAX LOAD 910LBS AT 36PSI COLD OBCIĄŻENIE (II) Maksymalne dopuszczalne obciążenie opony (w funtach) i odpowiadające mu ciśnienie (w funtach na cal kwadratowy). Tabela przeliczeniowa mas znajduje się w sekcji OBCIĄŻENIE (I). Tabela przeliczeniowa wartości ciśnień:

[kPa]	[bar (atm)]	[psi]	[kPa]	[bar (atm)]	[psi]
90	0.9	13.0	300	3.0	43.4
100	1.0	14.5	310	3.1	44.9
110	1.1	15.9	320	3.2	46.3
120	1.2	17.4	330	3.3	47.8
130	1.3	18.8	340	3.4	49.2
140	1.4	20.3	350	3.5	50.7
150	1.5	21.7	360	3.6	52.1
160	1.6	23.2	370	3.7	53.6
170	1.7	24.6	380	3.8	55.0
180	1.8	26.1	390	3.9	56.5
190	1.9	27.5	400	4.0	57.9
200	2.0	29.0	410	4.1	59.4
210	2.1	30.4	420	4.2	60.8
220	2.2	31.9	430	4.3	62.3
230	2.3	33.3	440	4.4	63.7
240	2.4	34.7	450	4.5	65.2
250	2.5	36.2	460	4.6	66.6
260	2.6	37.6	470	4.7	68.0
270	2.7	39.1	480	4.8	69.5
280	2.8	40.5	490	4.9	70.9
290	2.9	42.0	500	5.0	72.4

Ciśnienie podane tutaj jest maksymalne i nie wolno go przekraczać pod żadnym pozorem. Oponę należy zawsze pompować do ciśnienia podanego przez producenta pojazdu. Ciśnienie mierzy się na oponie "zimnej" (przed jazdą). LOAD RANGE B OBCIĄŻENIE / CIŚNIENIE Określa limit obciążenia opony oraz jej maksymalne ciśnienie. TREAD: 4 NYLON, SIDEWALL: 2 NYLON KONSTRUKCJA (II) Liczba warstw i materiał osnowy w części środkowej opony (TREAD) i w ściankach bocznych (SIDEWALL). INNE OZNACZENIA Dodatkowo, na obwodzie opony mogą być umieszczone następujące oznaczenia:

Kod	Znaczenie
"FRONT USE ONLY"	Opona przednia.
"REAR USE ONLY"	Opona tylna.
[strzałka] ewentualnie z napisem "ROTATION" lub "DRIVE"	Oznacza kierunek obrotów opony.
"RADIAL"	Opona o konstrukcji radialnej. Brak tego napisu oznacza oponę o konstrukcji diagonalnej.
"REINFORCED"	Opona dodatkowo wzmocniona.
"M&S" lub "M+S"	Opona zimowa; do jazdy po błocie i niegu ("Mud and Snow").
"REGROOVABLE"	Opona, w której dopuszcza się nacinanie bieżnika po jego zużyciu (głównie opony do samochodów ciężarowych). Opona taka posiada grubszą niż inne warstwę gumy. Do nacinania bieżnika potrzebny jest specjalistyczny sprzęt.

UTQG (Uniform Tire Quality Grading System - Uniwersalny System Określania Jakości Opon)     Amerykańska norma DOT wymaga od producentów opon określenia ich jakości w ustalonej uniwersalnej skali nazwanej UTQG. Pod uwagę brane są trzy czynniki: trwałość bieżnika, przyczepność, oraz odporność na wysokie temperatury. UTQG nie obejmuje opon zimowych. TRWAŁOŚĆ BIEŻNIKA

Skala
Powyżej 100	Trwałość podwyższona
100	Trwałość średnia
Poniżej 100	Trwałość obniżona

Stopień zużycia bieżnika jest porównawczym współczynnikiem wyznaczanym podczas testów na specjalnym torze. Opona ze współczynnikiem trwałości 200 zużyje się po dwukrotnie dłuższym czasie niż opona ze współczynnikiem 100. Rzeczywista trwałość opony zależy od warunków jej użytkowania, obsługi, sposobu jazdy, rodzaju nawierzchni oraz warunków pogodowych.     Uwaga: Współczynnik trwałości określa się dla jednego producenta. Dlatego można porównywać współczynniki trwałości opon jednego producenta, lecz nie jest miarodajne porównywanie współczynników trwałości opon różnych producentów. PRZYCZEPNOŚĆ

Skala
A	Najlepsza przyczepność
B	Średnia przyczepność
C	Niska przyczepność.

"Przyczepność" określa zdolność opony do zatrzymania na mokrej nawierzchni, mierzoną w kontrolowanych warunkach na specjalnych nawierzchniach asfaltowych i betonowych. Stopień przyczepności jest określany na podstawie testów hamowania przy jeździe na wprost. Nie określa zdolności pokonywania zakrętów. ODPORNOŚĆ NA TEMPERATURĘ

Skala
A	Najlepsza odporność
B	Średnia odporność
C	Niska odporność.

Określa odporność opony na wzrost temperatury podczas użytkowania. Bada się ją na specjalnym kole testowym w zamkniętym laboratorium. Opona poddana działaniu wysokiej temperatury może tracić swoje właściwości, przez co jej trwałość ulegnie ograniczeniu. Zaś bardzo wysokie temperatury mogą prowadzić do uszkodzenia opony.     Norma DOT wymaga, aby opona spełniała przynajmniej minimalne wymagania stopnia "C".     Jakość opony w skali UTQG może być podana na oponie w następujący, przykładowy sposób: "THREAD WEAR 160 TRACTION AB TEMPERATURE A".

Opracował Karwik na podstawie informacji firm:
GoodYear, Bridgestone, Dunlop, Kumho, Vredestein, Pirelli, Avon, Tyre-Line.

---