1. Napisać datę początku epoki paleomagnetycznej Matuyama/Olduvai. Jakie znaczenie ma ta data dla chronostratygrafi czwartorzędu?

Matuyama 2,48mld- zbiega się z początkiem wyraźnego ochłodzenia pretegeleńskiego, które można uznać za początek czwartorzędu.

Olduvai 1,87mld- zbiega się z następną falą ochłodzenia eburońskiego, związana z wymieraniem otwornic gatunku Globorotalia tosaensis a pojawienia się Globorotalia trucatulinoides, co wiąze się jednostkami ogólnoświatowym ochłodzeniem klimatycznym.

Na kontynencie europejskim rozpoczyna się ochłodzenie eburońskie, korelowane ze zlodowaceniem Donu w Alpach i Otwocka

2. Jakimi jednostkami klimatostratygraficznym, wyróżnionym w Europie Zachodniej odpowiada zlodowacenie Różyce, Otwocka i interglacjał Ponurzycy, Celestynowa?

• Inter Celestynów- Waal (Z)- Donu/Gunz(A)

• Zlod Otwock- Eburon (Z)- Donau

• Inter Ponurzyce- Tegelen

• Zlod Różyce- Prertegelen

Przedstawić prawdopodobny skład petrograficzny (najważniejsze składniki) żwirów czołowomorenowych z okolic Kielc/Poznania

Kielce- frakcja żwirowa (trochę kwarcu, skaleni), skały mezozoiczne, paleozoiczne piaskowce, wapienie, skały metamorficzne, głaziki skał skandynawskich, ale przedewszystkim materiał lokalny

Poznań- skał zwięzłych nie było, materiału lokalnego brak, tylko ze skandynawi- wapienie sylurskie, granity, sk magmowe, metamorficzne

Lublin- skały mezozoiczne przechodzące do moren czołowych

4. Jaka działalność rzeczna przeważała na ogół w rzekach ekstraglacyjnych podczas zlodowacenia/ w przedoptymalnej części interglacjału. Dlaczego?

Ekstraglacjalne- w rzekach przeważa akumulacja, ponieważ jest chłodniej, mniejsza szata roślina, spłukiwanie ze zboczy dolin, woda przepełniona materiałem

Interglacjalne- erozja wgłębna i boczna- świadczy o wzroście intensywności przepływu, postępującym ociepleniu, rozwój roślinności utrudnia denudacje, mniej materiału dostarczanego do rzek, duża prędkość rzek

5. Co to jest fryigdostadiał/kalidostadiał?

Fryigdostadiał - jednostka klimatostratygraficzną II rzędu w obrębie interglacjału, chłodniejsza niż jednostka bezpośrednio starsza i młodsza

Kalidostadiał- jednostka klimatostratygraficzną II rzędu w obrębie interglacjału, cieplejsza niż jednostka bezpośrednio strasza i młodsza

I rzędu- Glacjały, interglacjały, II- stadiały, III- fazy, IV- (etapy)

6. Kiedy w Polsce tworzył się less młodszy Górny/less starszy górny (wg Maruszczaka)

Less tworzy się w warunkach klimatu chłodnego w okresie zlodowaceń

• Lessy młodszy, górny -LMg- stadiał główny- Wisły

• LMs- Stadiał Główny

• LMd- Glacistadiał Świecia

• LMn (najniższy)- glacistadiał Torunia- północnopolskie

• LSg- less starszy górny- zlod Warty

• LSs- zlod Warty

• LSd- zold Odry

• LSn- zold Odry- środkowopolskie

• LN- Liwca

Lessy najstarsze- Liwca; starsze- Odry, Warty; młodsze- Wisły

7. Z jaką jednostka klimatostratygraficzną, wyróżnioną na Niżu Polskim, wiąże się utworzenie fluwioglacjalnego poziomu Antałówki/ Bystrego-Pardołówki w okolicach Zakopanego/ Hyclowego Potoku w Tatrach

• Antałówka- zold Sanu

• Hyclowy Potok- zlod Odry, Riis I

• Bystre, Paradołówka- Warty, RiisII

• Zakopanego- Wisły, Wurm

Wymienić nazwy interglacjałów: bezpośrednio starszego i bezpośrednio młodszego od zlodowacenia Odry/ Warty i stanowiska w których te osady zostały zbadane

Górny	Zlodowacenie	Wisły	zlod Północnopolskie
	Interglacjał	eemski (Bedlno, Gołków, Nidzica, Piła)
	Zlodowacenie	Warty
	Interglacjał	Lubawski (Losy, Piła)
	Zlodowacenie	Odry	zlod Środkowopolskie
	Interglacjał	Zbójna (Zbójno, Węgorzewo, Komarno)
	Zlodowacenie	Liwca
Środkowy	Interglacjał	Mazowiecki (Barkowice Mokre, Komarno, Maków Mazowiecki, Węgorzewo)
	Zlodowacenie	Sanu 2
	Interglacjał	Ferdynandowski (Ferdynandów, Podgórze, Jasionka)
	Zlodowacenie	Sanu 1
	Interglacjał	Małopolski (Kozi Grzbiet, Przasnysz)	zlod Południowopolskie
	Zlodowacenie	Nidy
Dolny	Interglacjał	Augustowski (Podlaski) (Ceteń, Kijowie)
	Zlodowacenie	Narwii

9. Jakie osady tworzyły się w dolinie Dunajca w okresie zlodowacenia Otwockiego/ Narwi

• 12-4-Łącko- Wurm- Wisły

• 20-15- Nowy Sącz- Riss2, Warty

• 35-40 Podegrodzie- Riss1, Odry

• 50-45-Myślec- Mindel2- Sanu

• 60-55- Wietrznica- Mindel1, Nidy

• Brzezina- Gunz/Mendel, Augustowski

• 85-70-Obidza- Gunz, Narwi

• 110-90- Maszkowice- Donu, Otwock

• 150-Kłodne- Biber

Tworzyły się wtedy osady aluwialne, chłodne okresy, żwiry, piaski

10. Z jakimi zlodowaceniami wyróżnionymi w Niemczech korelowane są zlodowacenia środkowopolskie/ zlod południowopolskie Ester I, II i III, Saale

Środkowopolskie- Warty-Warthe, Odry- Saale

Południowopolskie- Sanu2-Elster2, Sanu1-Elster1, Nidy-Helme

11. Jaki jest wiek najmłodszej gliny lodowcowej w sąsiedztwie Pałacu Kazimierzowskiego (UW)/ piaski rzeczne BUW

• Gliny lodowcowe- wysoczyzna ze zlod Warty

• BUW- taras nadzalewowy, praski, młodsza część Stadiał Głównego

Czy przewaga traw w diagramie pyłkowym jest charakterystyczna dla optimum interglacjału/ Czy duża zawartość leszczyny i dębu w diagramie pyłkowym jest charakterystyczna dla interglacjału

• Trawy- nie gdyż pyłki traw są charakterystyczne dla środowiska tundrowego, stepowego, o chłodnym klimacie, czyli znaczniej chłodniej niż optimum

• Leszczyna i dąb- tak gdyż są to gatunki występujące w klimacie ciepłym

• Wymienić i oznaczyć liczbami najstarsze (1) i dwa następne (2, 3) zlodowacenie Alp/ najmłodsze (6) i dwa poprzednie zlodowacenia Alp

• Wurm

• Riss

• Mindel

• Gunz

• Donau

• Biber

• Wymienić nazwy kultury górnopaleolitycznej z ziem polskich. Z jaką jednostką klimatostratygraficzną jest korelowana ta jednostka

Jerzmanowicka- interstadiał Grudziądza (w jaskiniach Wyżyny Krakowskiej)

Mikocko-prądnicka- interstadiał Gniewu (koło Ojcowa)

Lewaluasko-mustierska- środkowopaleolitycznej-

15. Gdzie- w osadach jakiego wieku- znaleziono w Polsce kości bobra (Castor, fiber)/ niedźwiedzia jaskiniowego/ duże kręgowce w stadialne głównym/ mięczaki lessowe/

Bobra- interglacjał małopolski, Kozi Grzbiet, Stadiał zl Wisły w Jaskini Raj

Niedźwiedź- interglacjał mazowiecki, koło Działoszyna, jaskinia Mazurska w Tatrach (stadiał Główny)

Duże kręgowce- Mamut- Mamnothus Teogontherii

Stadiał główny w Karpatach- mamut, nosorożec włochaty, niedźwiedź jaskiniowy (jaskinia mazurska w Tatrach), renifer, wół spiżmowy (dziś), nosorożec ze Staluni

Mięczaki znajdowane w lessie młodszym górnym (Stadiał główny)- Papilla musorum, Papilla laessica, Sauinea ablonga, Vallonia Tepuilabris- Stanowiska z Nowej Huty (ziarna pyłku tylko tundry)

16. Zwierzęta z Jaskini Nietoperzowej znalezione w czasie zlod Wisły

• Eemski- less ze szczątkami gryzoni środowiska leśnego, mysz, chomik, oraz szczątki konia, łasicy, kreta, kultura środkowopaleolityczna - lewalusko-mustirskiej

• Wisły- lemingi (gatunki tundrowe), polnik nornik śnieżny, nornica ruda (gatunki stepowe)

• Fauna gryzoni= gatunki tundrowe, leming obroźny, leming górski ,polnik wąskoczaszkowy, nornik śnieżny, gatunki stepowe, głównie chomiki, nornik bury, nornik północny, kaczownik- gatunki leśne nornica ruda, mysz

• Świerk, modrzew, limba, sosna zwyczajna

• Gruz wapienny ostrokrawędzisty, ogładzony, silnie zwietrzały, les, glina brunatna, piaski, mułki

• Metoda termoluminescencji

• Zasięg i wiek morza Krastudzkiego

• Kiedy było jez Ancylusowe

• Jezioro Ancylusowe było w Mezolicie, na przełomie Boreału a Atlantyku

• Jaka jest geneza pyłów osadzonych na zboczu Doliny rzecznej w Beskidach składających się z pyłów i min ciemnych

• Materiał ten jest związany z lodowcem Skandynawskim, który przyniósł minerały ciemne ze Skandynawi, a materiał pylasty powstał wyniku wietrzenia

• Osady Eburonu i Waalu w Polsce

Osady prepleistoceńskie ukazane są przez róńżnofacjalne osady aluwialne (stożki napływowe i rzeczne) oraz zbiornikow (jeziorne), pozbawione materiału skandynawskiego i zachowane powyżej osadów mioplioceńskich

Osady Waal- celestynowski- piaski mułki

Osady Eburonu- Otwockie- piaski-mułki-iły

Osady Tegelen- Ponurzyce- mułki-iły, piaski. Reprezentuje on akumulacje rzeczno-jeziorną z udziałem procesów deluwialnych, zachodzących w obrębie obniżeń dolinnych. Brak materiału Skandynawskiego

22. Jak ułożone są głaziki w glinie wytopiskowej

• W glinie wytopiskowej- tworzą się pod martwym lodem, kompresja nie działa, Głaziki ustawione jednym kierunku zgodnie z ruchem lodu.

• W glinie z odłożenia- wytapia się w czasie transgresji, lód jest aktywny, naciska na podłoże i otoczenie. Głaziki ustawiaja się prostopadle (pensja) lub równolegle (kompresja) do ruchu lodu

• W glinie spływowej- glina spływa po lokalnych nierównościach do szczelin, zagłębień. Lokalne kierunki spływów

• Podział holocenu na fazy

• Subatlantyk

• Subboreał

• Atlantyk

• Boreał

• Preboreał

Prepleistocen w Różycach i w Ponurzycach

• Roślinność leśna, klimat umiarkowany, ciepły- Waal, celestynów

• Bezl;eśny step, klimat umiarkowanie chłodny- ebusen- Otwocka

• Klimat umiarkowany ciepły- tegelen- ponurzyce

• Bezleśny step klimat borealny- pretegelen

• Klimat umiarkowany ciepły- najwyższa pliocen (reuwer)

• Proszę napisac datę początku epoki paleomagnetycznej Matuyama.Jakie znaczenie ma ta data dla chronostratygrafii czwartorzędy?{{Oldavan?}}

• Jakim jednostkom klimatostratygraficznym, wyróżnionym w Europie zachodniej odpowiada ,,zlodowacenie Różców” i ,,interglacjał Ponurzycy”?{{zlodowacenie Otwocka i interglacjał Celestynowa}}

• Proszę przedstawić prawdopodobny skład petrograficzny {najważniejsze składniki}żwirów czołowomorenowych koło Kielc.{{Poznania}}

• Jaka działalność rzeczna przeważała na ogół w rzekach ekstraglacjalnych podczas zlodowaceń i daczego?

• Co to takiego frygidostadiał?{{kalidostadjał}}

• Kiedy tworzył się w Polsce less młodszy górny{wg terminologii Maruszczaka}?{{less górny}}

• Z jaką jednostką klimatostratygeaficzną wyróżnioną na Niżu Polskim wiąrze się utworzenie fluwioglacjalnego poziomu Antałówki?

• Proszę wymienić nazwy interstadiałów zlodowacenia Warty i ich stanowiska.

• Jaka działalność rzeczna przeważała a przedoptymalnej części interglacjału?Dlaczego?

---