Metoda Mc Kenzie

Podstawą zrozumienia efektu terapeutycznego tej metody jest dokładna znajomość mechaniki kręgosłupa, ściśle mówiąc krążka międzykręgowego. Podczas wykonywania ruchów wyprostnych tylne części trzonów danego segmentu ruchowego zbliżają się do siebie, zwiększając ciśnienie wewnątrz krążka międzykręgowego po stronie tylnej. Powoduje to przodoprzesunięcie jądra miażdżystego z jednoczesnym rozciągnięciem wewnętrznych warstw przedniej części pierścienia włóknistego. W czasie wykonywania ruchów zgięciowych obserwuje się analogiczny mechanizm, jednakże o odwrotnym kierunku przesunięcia jądra miażdżystego.

To właśnie opisany powyżej ruch jest według Robina Mc Kenzie główną przyczyną powstawania zespołów bólowych określonych jako „ bóle krzyża”, „lumbago” czy tez „ischialgia”.

BADANIE

Twórca metody przyporządkowuje każdy przypadek do jednego z trzech zespołów chorobowych. Są to zespoły: zaburzeń posturalnych, zaburzeń funkcjonalnych oraz zaburzeń strukturalnych. Dla każdej z tych grup został opracowany specyficzny schemat terapii. Badanie pacjenta składa się z dwóch części:

1 cz.

- zebranie podstawowych wiadomości o pacjencie i jego schorzeniu.

- oceniane są: postawa ciała w pozycji stojącej i siedzącej oraz ewentualnie występujące ograniczenia ruchomości.

- notuje się subiektywne odczucia pacjenta informujące o sytuacjach dnia codziennego przyczyniające się do zmiany objawów.

2cz.

Polega na wykonywaniu pojedynczych, a następnie wielokrotnych ruchów w różnych kierunkach i w różnych pozycjach wyjściowych. Tak skonstruowany test czynnościowy pozwala dokładnie określić zarówno te kierunki, w których występuje ograniczenie ruchomości, jak i te, w których pojedyncze lub powtarzane ruchy powodują zmianę dolegliwości pacjenta, a zarazem umożliwia topograficzne ustalenie lokalizacji dysfunkcji lub zmian patologicznych.

TERAPIA

Zespół zaburzeń posturalnych zdefiniować można jako: ustawienie niezmienionych patologicznie elastycznych tkanek otaczających segment ruchowy w przedłużającym się, nadmiernym rozciągnięciu. Podstawową przyczyną dolegliwości w tym zespole jest długotrwałe utrzymywanie nieprawidłowej pozycji siedzącej, dlatego też zdaniem terapeuty będzie jej korekcja.

Zespół zaburzeń funkcjonalnych: adaptacyjne skrócenie a następnie przeciążenie patologicznie zmienionych tkanek okołokręgosłupowych które spowodowane jest najczęściej :

- utrwalonym nawykiem nieprawidłowej postawy

- przebytymi urazami

- kręgozmykiem

- zmianami degeneracyjnymi krążka międzykręgowego.

W terapii tego zespołu wykorzystuje się wiele ćwiczeń. W większości przypadków ćwiczenia wykonywane są samodzielnie przez pacjentów, po uprzednim instruktażu pod kontrolą prowadzącego. Jednak czasem niezbędne okazuje się zastosowanie bardziej złożonych zabiegów; mobilizacji i manipulacji wyprostnych kręgosłupa oraz mobilizacji i manipulacji rotacyjnych w jego wyproście lub zgięciu.

Zespół zaburzeń strukturalnych: wynikiem uszkodzenia krążka międzykręgowego są zmiany ustawienia powierzchni stawowych i zaburzenia zakresu ruchomości. Ze względu na dużą zmienność i różnorodność objawów autor podzielił zaburzenia strukturalne na siedem grup:

- grupa I - ból występujący centralnie w linii kręgosłupa, bez objawów promieniowania, bez zmian ustawienia tułowia,

- grupa II - ból występuje centralnie w linii kręgosłupa, bez objawów promieniowania, ale z dodatkową kifotyzacją tułowia spowodowaną odruchową, przeciwbólową reakcją organizmu,

- grupa III - ból występuje centralnie w linii kręgosłupa, promieniuje do kończyny dolnej, bez zmian ustawienia tułowia,

- grupa IV - ból występuje centralnie w linii kręgosłupa, promieniuje do kończyny dolnej (powyżej stawu kolanowego), ze zmiana ustawienia tułowia (kifotyzacja lub przesunięcie boczne),

- grupa V - ból występuje centralnie w linii kręgosłupa, promieniuje do kończyny dolnej (poniżej stawu kolanowego), bez zmian ustawienia tułowia,

- grupa VI - ból występuje centralnie w linii kręgosłupa, promieniuje do kończyny dolnej (poniżej stawu kolanowego), ze zmianą ustawienia tułowia,

- grupa VII - stanowiąca jedynie ok. 8 % wszystkich przypadków, charakteryzuje się bólem występującym centralnie w linii kręgosłupa, z jednoczesnym pogłębieniem lordozy lędźwiowej.

Mc Kenzie uważa, że leczenie zespołu zaburzeń strukturalnych składa się z 4-ch następujących po sobie faz:

- redukcji przesunięcia jądra miażdżystego,

- utrzymania korekcji,

- powrotu funkcji,

- profilaktyki wtórnej.

Różnicowanie zaburzeń posturalnych, funkcjonalnych oraz strukturalnych w zależności od występujących objawów

Cecha	Zespół zaburzeń posturalnych	Zespół zaburzeń funkcjonalnych	Zespół zaburzeń strukturalnych
występowania bólu	statyczne, dłuższe utrzymywanie pozycji końcowej	dynamiczne, na końcu zakresu ruchomości	dynamiczna, podczas ruchu, im bliżej końca ruchu tym bardziej nasilone
postawa ciała w pozycji stojącej i siedzącej	wadliwa	wadliwa	wadliwa: mogą występować deformacje
ograniczenie ruchomości	brak	występuje	występuje
testy powtarzanej ruchomości	nie powodują bólu	ból na końcu ruchu, nie zmienia swej intensywności	ból podczas ruchu, zmienia się intensywność
objawy neurologiczne	brak	brak (chyba, że dodatkowo obecne są zrosty tkanki nerwowo-oponowej)	mogą występować
zmiany obszaru bolesnego	brak	brak	dość szybkie w zależności od kierunku ruchu
fenomen centralizacji	brak	brak	występuje

1

---