BITWA POD EL-ALAMEIN
El-Alamein to miejsce w północnej Afryce. Były tam prowadzone działania wojenne w czasach drugiej wojny światowej. Po zimowym natarciu wojsk niemiecko-włoskich w Cyrenajce, w lutym 1942 roku wojskom brytyjskim udało się umocnić na linii El-Gazala-Bir Hakeim. Obie strony gromadziły siły i środki do dalszej walki, ale ich możliwości w zakresie przygotowań do przyszłych walk były nierówne. Na wiosnę OKW odmówiło dostarczenia Rómmlowi wielkich odwodów potrzebnych do nowego natarcia w Afryce. Jak napisał generał Mellenthin, „Naczelne Dowództwo było zaabsorbowane przygotowaniami do letniego natarcia w Rosji, wobec czego sprawa opanowania Egiptu nie zajmowała w jego planach ważnego miejsca”. Z kolei Wielka Brytania, która nie miała jeszcze konkretnego planu natarcia w Afryce Północnej, dysponowała olbrzymimi możliwościami ześrodkowania sił na tym teatrze działań wojennych. Tylko na wiosnę dostarczyła ona na Środkowy Wschód 840 dział, 451 czołgów, 6585 samochodów oraz 178390 ton amunicji i innych ładunków wojskowych. Oprócz tego 349 czołgów i 15927 samochodów przybyło ze Stanów Zjednoczonych. W skład brytyjskiej ósmej armii, której dowódcą był generał Ritchie, wchodziły trzy dywizje piechoty, dwie dywizje i trzy brygady pancerne. Związki te były zorganizowane w dwa korpusy. Pod dowództwem feldmarszałka Rómmla znajdowały się dwie niemieckie dywizje pancerne i jedna dywizja piechoty wchodziło w skład dwóch korpusów. Obie strony dysponowały prawie jednakową ilością wojsk, co w przybliżeniu wynosiło po 130 tysięcy żołnierzy. Hitlerowskie oddziały pancerne, wspierane przez lotnictwo przystąpiły do ataku dzień po oblężeniu Tobruku (tj. 20 czerwca). Mimo dużych zapasów żywności garnizon skapitulował. Do niewoli trafiło 33 tysiące żołnierzy brytyjskich.
Po zdobyciu Tobruku 30 czołgów, 2 tysięcy samochodów i 1400 ton paliwa wojska niemiecko-włoskie wznowiły pościg za brytyjską ósmą armią, korzystając tym razem z brytyjskich środków transportowych i zdobytej benzyny. 28 czerwca opanowały miasto Mersa Matruch, a w dwa dni później zbliżyły się do pozycji brytyjskich pod El-Alamein. Była to ostatnia umocniona rubież obrony (długości około 55 kilometrów), która osłaniała podejścia do delty Nilu i kanału Sueskiego. Opierała się ona o Morze Śródziemne i o niedostępną depresję El-Kattara. Wojska faszystowskie nie zdołały pokonać tej granicy.
W toku natarcia wojska niemiecko-włoskie przesunęły się o około 600 kilometrów, zgarnęły duże zdobycze i zadały armii brytyjskiej ogromne straty wynoszące 80 tysięcy żołnierzy. Samoloty niemieckie i włoskie nie zdążyły przebazować się do nowo opanowanych rejonów. Dlatego też znacznej części wojsk alianckich udało się umocnić na przygotowanych rubieżach obrony El-Alamein.
W dyrektywie z 27 czerwca naczelnego dowódcy wojsk niemiecko-włoskich w Afryce Północnej, Mussoliniego, Rómmel otrzymał wytyczne, które głosiły, że po osiągnięciu El-Alamein i „przełamaniu oporu nieprzyjaciela, siły <<osi>> miały dotrzeć do kanału Sueskiego w rejonie Ismailii, osłonić kanał i zapobiec dalszemu przebywaniu posiłków brytyjskich. Po drodze należało opanować Kair, zablokować Aleksandrię i zabezpieczyć tyły armii przed wysadzeniem desantów morskich”. Rómmel był pewien sukcesu i spodziewał się, że już 30 czerwca dotrze do Aleksandrii i Kairu oraz całkowicie wyprze wojska brytyjskie z Egiptu.
W ciągu lipca i sierpnia na froncie w rejonie El-Alamein trwały walki lokalne. Jednocześnie lotnictwo obu stron prowadziło zaciętą walkę o panowanie w powietrzu i wspólnie z innymi siłami ubezpieczało komunikacje lądowe i morskie. Alianci szybciej odtwarzali i powiększali swoje siły, wobec czego sytuacja w powietrzu zmieniała się stopniowo na ich korzyść. Rómmel zdawał sobie sprawę, że czas pracuje przeciwko niemu, wobec czego przygotował w pośpiechu nowe natarcie. W sierpniu miał już 440 czołgów. 31 sierpnia wojska niemiecko-włoskie brytyjskie w okolicach El-Alamein. Ten czas wystarczył jednak do wzmocnienia się ósmej armii. Wielka Brytania dysponowała już 935 czołgami, a w tym 200 czołgami typu „Grant”, które były tam nazywane „ostatnią szansą Egiptu”.
W ciągu czterech dni natarć wojska niemiecko-włoskie straciły 3 tysiące żołnierzy, 50 czołgów, 40 samolotów i 400 samochodów. Straty wojsk brytyjskich były mniejsze co do żołnierzy, (1750), 65 czołgów i 70 samolotów. Walki w ciągu trzech dni (od 31 sierpnia do 2 września) pokazały, że ósma armia podbudowała się bojowo, a oddziały pancerne zdobyły doświadczenie w zakresie działań manewrowych.
21 sierpnia zaakceptowano plan akcji dywersyjnej na port w Tobruku. Jej celem miało być unieruchomienie portu, zdezorganizowanie zaopatrzenia wojsk nieprzyjaciela oraz odciągnięcie części jego sił z rejonu El-Alamein i tym samym złagodzenia położenia ósmej armii. W nocy z 13 na 14 września, po wykonaniu dwóch ataków lotniczych na port, podjęto próbę wysadzenia desantu morskiego. Jednak silna artyleria uniemożliwiła desantowi lądowanie na brzegu. O świcie okręty brytyjskie zostały zaatakowane przez lotnictwo nieprzyjaciela. W rezultacie zniszczeniu uległy:
1 krążownik przeciwlotniczy
2 niszczyciele, które przewoziły desant
6 ścigaczy.
Wprawdzie ósma armia poniosła klęskę, ale mimo to udało jej się wykrwawić nieprzyjaciela i uniemożliwić mu dalsze posuwanie się naprzód.
Zajęty, zakłopotany sprawami, zaprzątnięty
Marszałek polny, najwyższy stopień wojskowy
Załoga, zakład i instytucja wojskowa
Poddał się
Granica, kres (z rosyjskiego)
Wskazówka działania, wytyczna, zlecenie
Zbrojne lądowanie wojska z okrętów
Działania wojennego mającego na celu odwrócenie uwagi nieprzyjaciela.