Al+3
L.p. |
ODCZYNNIK |
WYNIK REAKCJI |
UWAGI |
1. |
(NH4)2S |
Al(OH)3↓ biały galaretowaty |
środowisko NH4Cl i NH4OH ogrzewać 20-25 min. |
|
Al2(SO4)3 + 3(NH4)2S + H2O → 2Al(OH)3↓ + 3(NH4)2SO4 + 3H2S↑
2Al+3 + 6H2O → 2Al(OH)3↓ + 6H+
|
||
2. |
NaOH |
Al(OH)3↓ biały galaretowaty |
rozpuszczalny w nadmiarze odczynnika |
|
Al2(SO4)3 + 6NaOH → 2Al(OH)3↓ + 3Na2SO4 2Al+3 + 6OH− → 2Al(OH)3↓
rozpuszczalny w nadmiarze odczynnika: Al(OH)3↓ + OH− → [Al(OH)4]−
|
||
3. |
Na2HPO4 |
AlPO4↓ biały galaretowaty |
rozpuszczalny w kwasach mineralnych i wodorotlenkach alkalicznych, nierozpuszczalny w CH3COOH |
|
AlCl3 + Na2HPO4 + NH4OH → AlPO4↓ + 2NaCl + NH4Cl + H2O Al+3 + HPO42- + OH− → AlPO4↓ + H2O |
Zn+2
L.p. |
ODCZYNNIK |
WYNIK REAKCJI |
UWAGI |
1. |
(NH4)2S |
ZnS↓ biały |
środowisko NH4Cl i NH4OH, ogrzewać 20-25 min. (rozp. w kwasach mineralnych) |
|
Zn(NO3)2 + (NH4)2S → ZnS↓ + 2NH4NO3 Zn+2 + S2- → ZnS↓ |
||
2. |
NaOH |
Zn(OH)2↓ biały galaretowaty |
Rozpuszczalny w nadmiarze odczynnika Zn(OH)2↓ + 2OH− → [Zn(OH)4]2- |
|
Zn(NO3)2 + 2NaOH → Zn(OH)2↓ + 2NaNO3, Zn+2 + 2OH− → Zn(OH)2↓
rozpuszczalny w kwasach: Zn(OH)2↓ + 2H+ → Zn+2 + 2H2O
|
||
3. |
K4[Fe(CN)6] |
Zn2[Fe(CN)6]↓ biały |
nierozpuszczalny w kwasach |
|
2ZnCl2 + K4[Fe(CN)6] → Zn2[Fe(CN)6]↓ + 4KCl 2Zn+2 + [Fe(CN)6]4- → Zn2[Fe(CN)6]↓ |
||
4. |
K3[Fe(CN)6] |
Zn3[Fe(CN)6]2↓ żółty |
3Zn+2 + 2[Fe(CN)6]3- → Zn3[Fe(CN)6]2↓ |
|
3ZnCl2 + 2K3[Fe(CN)6] → Zn3[Fe(CN)6]2↓ + 6KCl |
Fe+3
L.p. |
ODCZYNNIK |
WYNIK REAKCJI |
UWAGI |
1. |
(NH4)2S |
Fe2S3 ↓ czarny |
środowisko NH4OH, ogrzewać 20-25 min. (rozp. w kwasach mineralnych) |
|
2FeCl3 + 3(NH4)2S → Fe2S3↓ + 6NH4Cl 2Fe+3 + 3S2- → Fe2S3↓ |
||
2. |
NaOH lub NH3(aq) |
Fe(OH)3↓ czerwonobrunatny |
Nie ma właściwości amfoterycznych |
|
2FeCl3 + 6NaOH → 2Fe(OH)3↓ + 6NaCl 2Fe+3 + 6OH− → 2Fe(OH)3↓ |
||
3. |
K4[Fe(CN)6] |
Fe4[Fe(CN)6]3↓ ciemnoniebieski |
tzw. błękit pruski (środowisko 2M HCl) |
|
4FeCl3 + 3K4[Fe(CN)6] → Fe4[Fe(CN)6]3↓ + 12KCl 4Fe+3 + 3[Fe(CN)6]4- → Fe4[Fe(CN)6]3↓ |
||
4. |
NH4SCN |
Fe(SCN)3 czerwonokrwisty roztwór |
(środowisko 2M HCl) |
|
FeCl3 + 3NH4SCN ⇔ Fe(SCN)3 + 3NH4Cl |
Fe+2
L.p. |
ODCZYNNIK |
WYNIK REAKCJI |
UWAGI |
1. |
(NH4)2S |
FeS ↓ czarny |
środowisko NH4OH, ogrzewać 20-25 min. (rozp. w kwasach mineralnych) |
|
FeSO4 + (NH4)2S → FeS↓ + (NH4)2SO4 Fe+2 + S2- → FeS↓ |
||
2. |
NaOH |
Fe(OH)2↓ brudnozielony |
Utlenia się na powietrzu do Fe(OH)3↓ 4Fe(OH)2↓ + O2 + 2H2O → 4Fe(OH)3↓ |
|
FeSO4 + 2NaOH → Fe(OH)2↓ + Na2SO4 Fe+2 + 2OH− → Fe(OH)2↓ |
||
3. |
K3[Fe(CN)6] |
Fe3[Fe(CN)6]2↓ ciemnobłękitny |
tzw. błękit Turnbulla (środowisko 2M HCl) |
|
3FeSO4 + 2K3[Fe(CN)6] → Fe3[Fe(CN)6]2↓ + 3K2SO4 3Fe+2 + 2[Fe(CN)6]3- → Fe3[Fe(CN)6]2↓ |
III grupa analityczna kationów
Al3+ Cr3+ Fe3+ Fe2+ Co2+ Ni2+ Mn2+ Zn2+
Siarczki lub wodorotlenki tych kationów są nierozpuszczalne w wodzie,
natomiast łatwo rozpuszczalne w rozcieńczonych kwasach (w odróżnieniu od siarczków kationów gr. I i II)
Iloczyny rozpuszczalności siarczków III gr. są znacznie większe niż siarczków II gr., dlatego stężenie jonów S2- musi byś dość duże.
Dlatego do strącania stosuje się (NH4)2S w środowisku amoniakalnym, bo wówczas stężenie S2- jest dostatecznie duże, aby iloczyny rozpuszczalności zostały przekroczone.
Kwas H2S jest słabym kwasem
dającym w roztworze małe stężenie jonów S2-.
Zamiast siarczku amonu można stosować też roztwór AKT (tioacetamid) w środowisku zasadowym.
Jony Al3+ i Cr3+ wytrącają się w postaci wodorotlenków.
Do roztworu dodaje się NH4Cl, który zmniejsza stężenie jonów OH− dodanego amoniaku,
a tym samym zapobiega wytrącaniu Mg(OH)2 i ułatwia wytrącanie Al(OH)3 i Cr(OH)3
(które w obecności jonów OH− mogą ulec rozpuszczeniu).