Kodeksowe dodatki do wynagrodzeń
Wynagrodzenie pracownika to nie tylko stawka godzinowa lub miesięczna i ewentualne premie czy prowizje. Oprócz wskazanych składników niejednokrotnie pracownikom przysługuje wiele dodatków do wynagrodzenia wynikających z przepisów Kodeksu pracy lub aktów wewnątrzzakładowych, takich jak regulaminy wynagradzania, układy zbiorowe pracy. Poniżej przedstawione zostaną dodatki do wynagrodzeń, które pracodawca ma obowiązek wypłacić pracownikom, na podstawie przepisów Kodeksu pracy, w zależności od wystąpienia określonych okoliczności.
Dodatek w związku z wykonywaniem pracy w ruchu ciągłym
Wypłacany jest tylko u tych pracodawców, którzy stosują system pracy w ruchu ciągłym. Jest to system stosowany przy pracach, które ze względu na technologię produkcji lub konieczność ciągłego zaspokajania potrzeb ludności nie mogą być wstrzymane. Przepisy Kodeksu pracy dopuszczają w takich sytuacjach wydłużenie czasu pracy do 43 godzin przeciętnie tygodniowo w przyjętym okresie rozliczeniowym, który maksymalnie może wynosić 4 tygodnie. Ponadto jednego dnia w niektórych tygodniach w okresie rozliczeniowym można wydłużyć wymiar czasu pracy do 12 godzin na dobę.
Za każdą godzinę pracy ponad 8 godzin należy wypłacić pracownikom dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia, obliczony według zasad obowiązujących dla godzin nadliczbowych.
Dodatek dla osób zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy
Osoby zatrudnione w niepełnym wymiarze czasu pracy muszą mieć ustalony w umowie limit godzin pracy, których przekroczenie będzie uprawniało je do dodatku jak za godziny nadliczbowe. Limit ten powinien zostać ustalony przez pracodawcę i pracownika i mieścić się w przedziale między niepełnym a pełnym wymiarem czasu pracy. Na przykład w przypadku pracownika zatrudnionego na 1/2 etatu i świadczącego pracę codziennie przez 4 godziny można ustalić, że przekroczenie 6. godziny pracy uprawnia go do dodatku, o którym mowa w art. 1511 § 1 k.p.
A zatem pracownik ten, wykonując pracę w 7. i 8. godzinie, będzie uprawniony do stosownego dodatku w wysokości:
- 100% wynagrodzenia - za pracę ponadwymiarową w nocy, w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy zgodnie z rozkładem czasu pracy, a także za pracę wykonywaną w dniu wolnym, który udzielony został pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub święto,
- 50% wynagrodzenia - jeżeli praca ponadwymiarowa wystąpi w każdym innym dniu niż wskazane powyżej.
Dodatki przewidziane przez ustawodawcę w Kodeksie pracy mają na celu w określonych okolicznościach uzupełnić wynagrodzenie zasadnicze pracownika o dodatkowe środki finansowe. Dla wielu pracowników dodatki te stanowią bardzo znaczący składnik comiesięcznych dochodów.
Dodatek za pracę w porze nocnej
Za każdą godzinę pracy w porze nocnej pracownikowi przysługuje dodatek w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę. Dodatek ten może zostać ustalony w wyższej wysokości w aktach wewnątrzzakładowych obowiązujących u danego pracodawcy (art. 1518 k.p.).
Dodatek za pracę w porze nocnej przysługuje niezależnie od tego, czy pracownik wykonywał pracę w godzinach nadliczbowych. Porę nocną ustala pracodawca, a obejmuje ona 8 godzin od 21.00 do 7.00 rano.
Do obliczenia tego dodatku kwotę minimalnego wynagrodzenia za pracę należy podzielić przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w danym miesiącu. Następnie otrzymany wynik mnożymy przez 20%.
Kwota dodatku za 1 godzinę pracy w porze nocnej w poszczególnych miesiącach 2008 roku wynosi:
• styczeń:
1126 zł : 176 godzin = 6,40 zł/godz.
6,40 zł/godz. x 20 proc. = 1,28 zł/godz.
• luty
1126 zł : 168 godzin = 6,70 zł/godz.
6,70 zł/godz. x 20 proc. = 1,34 zł/ godz.
• marzec
1126 zł : 160 godzin = 7,04 zł/godz.
7,04 zł/godz. x 20 proc. = 1,41 zł/godz.
• kwiecień
1126 zł : 176 godzin = 6,40 zł/godz.
6,40 zł/godz. x 20 proc. = 1,28 zł/godz.
• maj
1126 zł : 152 godziny = 7,41 zł/godz.
7,41 zł/godz. x 20 proc. = 1,48 zł/godz.
• czerwiec
1126 zł : 168 godzin = 6,70 zł/godz.
6,70 zł/godz. x 20 proc.= 1,34 zł/ godz.
• lipiec
1126 zł : 184 godziny = 6,12 zł/godz.
6,12 zł/godz. x 20 proc. = 1,22 zł/godz.
• sierpień
1126 zł : 160 godzin = 7,04 zł/godz.
7,04 zł/godz. x 20 proc. = 1,41 zł/godz.
• wrzesień
1126 zł : 176 godzin = 6,40 zł/godz.
6,40 zł/godz. x 20 proc. = 1,28 zł/godz.
• październik
1126 zł : 184 godziny = 6,12 zł/godz.
6,12 zł/godz. x 20 proc. = 1,22 zł/godz.
• listopad
1126 zł : 144 godziny = 7,82 zł/godz.
7,82 zł/godz. x 20 proc. = 1,56 zł/godz.
• grudzień
1126 zł : 168 godzin = 6,70 zł/godz.
6,70 zł/godz. x 20 proc.= 1,34 zł/ godz.