PAŃSTWO SAMONA

Jednym z najliczniejszych ludów indoeuropejskich, które w czasie Wielkiej Wędrówki Ludów przybyły z Azji do Europy byli Słowianie. Przywędrowali najprawdopodobniej z terenów położonych między Dniestrem, Dnieprem i Prypecią. Około VI-VII wieku zajęli tereny Europy centralnej. W tym samym czasie nastąpił podział na Słowian Południowych (Sklawinów), Wschodnich (Antów) i Słowian Zachodnich (Wenetów), do których zaliczamy dzisiejszych Polaków, Czechów i Słowaków. Słowianie zajęli ogromne obszary: od rzeki Łaby na Zachodzie, Grecję na Południu, po rzekę Okę na Wschodzie i jezioro Ładoga na Północy.

U podstaw życia społecznego Słowian leżał ród, składający się z kilku rodzin. Z czasem wspólnoty rodowe łączyły się w większe struktury społeczne: plemiona obejmujące konkretny obszar terytorialny. Najistotniejsze dla plemienia decyzje zapadały na wiecu, na którym wybierano także wodza.

Zanim powstały pierwsze państwa słowiańskie, niektóre plemiona popadły w zależność od Awarów. W chwili, gdy Awarowie zostali podbici przez Bizancjum, Słowianie pod wodzą frankijskiego kupca Samona podnieśli bunt, wyzwolili się z panowania awarskiego, zaś przywódcę powstania obwołali wodzem. Mniej więcej w 622 roku (w tym samym czasie, gdy Mahomet uciekał z Mekki) Samon zjednoczył plemiona słowiańskie zamieszkujące Czechy i Morawy tworząc pierwsze opisane w źródłach państwo słowiańskie.

Najstarsze znane państwo zachodniosłowiańskie istniało w latach 623-660 niektórzy jednak podają daty 626-661 Zajmowało tereny Czech, Łużyc i Panonii.

Tłumacząc nazwę owego państwa trzeba zapoznać się z postacią Samona.

Był to frankijski kupiec, który dał się poznać jako waleczny władca słowiański, który kilkakrotnie wchodził w konflikty z Awarami i Frankami. Na państwo Samona ruszyła wyprawa Franków na przełomie 631 i 632 r., ale najeźdźcy przegrali trzydniową bitwę. Rozzuchwaleni tym Słowianie wielokrotnie napadali na terytorium frankijskie.

Samon stanął na czele wielu zjednoczonych plemion, które w miejsce dawnych prymitywnych organizacji politycznych wspartych na wojennej demokracji tworzyły teraz ponadplemienne państwo. Jego centrum stanowiły Morawy, ale w efekcie szybkiego rozwoju terytorialnego, w latach 623-660, granice państwa Samona objęły na południu dolną Austrię i Kotlinę Czeską, na północy bagna Sprewy na Łużycach, na zachodzie oparły się o Soławę, a na wschodzie o środkową Odrę na Śląsku. W latach 629-639 słowiańskie państwo toczyło wojnę z frankijskim królem Dagobertem I dwukrotnie odpierając jego najazdy, m.in. wielka wyprawa Franków zakończyła się w roku 631 klęską pod Wogastisburgiem (położenie nieznane) jak również Słowianie pustoszyli Turyngię. Sukcesy Samona w walce przeciw Frankom a szczególnie Awarom zapewne wspomogły wielką migrację Słowian na południe - potwierdzony źródłowo jest udział Serbów i ich księcia Derwana w walce z Frankami po stronie Samona - a jest to również czas migracji Serbów i Chorwatów na Bałkany. Państwo Samona istniało bardzo krótko. państwo rozpadło się niedługo po śmierci swojego założyciela, czyli około 660 roku.

Śmierć założyciela w 658 lub 661 roku wywołała zamęt wewnętrzny i w efekcie rozpad państwa.

O powstaniu pierwszego państwa oraz jego walkach z Dagobertem szczegółowo opowiada kronika Historia Francorum, napisana ok.660 roku przez anonimowego dziejopisarza frankijskiego zwanego Fredegarem.

Istnieje hipoteza że Państwo Samona, a raczej jego relikty, dały początki pierwszym formom państwowości czeskiej, analogicznie do hipotetycznej (acz wielce prawdopodobnej) relacji między panońskim państwem Awarów, a państwem wielkomorawskim. Świadczyłaby o tym analogiczna opozycja Państwa Samona i Awarów oraz Czechów i Morawian sto kilkadziesiąt lat później przy niewątpliwej zbieżności terytorialnej. Hipoteza ta, niewątpliwie przemawiająca do wyobraźni, nie ma jednak żadnego poparcia w źródłach i pozostaje wyłącznie atrakcyjnym ale jednak tylko przypuszczeniem.

 

Mapa przedstawiająca jedną z koncepcji, co do zasięgu państwa Samona

SAMON

Ciekawostka o Samonie

W roku 623/624 przybył razem z karawaną na tereny Czech i Moraw, gdzie wziął udział w wielkim powstaniu Słowian przeciwko Awarom. Po zwycięstwie został obwołany królem.

Popadł w konflikt z królestwem frankijskim i w 631 r. musiał odeprzeć najazd króla Dagoberta I. Zwyciężył w bitwie pod Wogastisburgiem, a podlegli mu Słowianie wykonali odwetowe rajdy na Turyngię.

Państwo Samona pozbawione było typowego aparatu władzy, praktycznie nie istniała administracja, a sam władca nie zadbał o sprawy dotyczące dziedziczności tronu i po jego śmierci ok. 658 (lub 661) państwo rozpadło się.

Z dwunastu słowiańskich żon miał mieć 22 synów i 15 córek.

Prowincja rzymska Galia wciąż jeszcze pielęgnowała swoje galloromanskie tradycje. W poł. IV w górzyste Wogezy okolice Trewiru nad Renem, Galia Środkowa wzgórza Caveness i ziemia Senonow to tereny gdzie wciąż żywa jest gallorzymaska tradycja a celtyckie imię Samo, nader popularne. Samo był wiec Celtem z pochodzenia rzymianinem z kultury w sumie Galloromaninem, poddanym frankijskim, kupcem z zawodu z okolic miasta Sens. Nosi ponad wszelka wątpliwość celtyckie imię.

BIBLIOGRAFIA

1. „Starożytni Słowianie” Artur Błażejewski, wyd. Ossolineum, Wrocław 2007

2. http://fronsac.republika.pl/slowianie/pierwszepanstwa.htm#gora

3. „Wojowie i Grody” Kacper Śledziński, wyd.EGIS, Kraków 2008

4. Wikipedia

---