Temat 6
Gaszenie proszkami.
Proszki gaśnicze są efektywne i gaszą wszystkie rodzaje pożarów.
Do poszczególnych pożarów lub do ich grup dostosowane są odpowiednie rodzaje proszków.
Mimo wysokiej ceny opłacalność ich stosowanża wynika z szybkości gaszenia, co zmniejsza straty popożarowe.
Gaszenie polega na wytwarzaniu obłoku na całej szerokości płonącego materiału w taki sposób, aby nie było możliwości przerzucenia się ognia na ugaszoną już część pogorzeliska. Konieczne jest dysponowanie sprzętem i zasobami proszku w takich ilościach, aby proszek podawany był ntensywnie.
Surowiec na proszki.
Najbardziej rozpowszechnione są proszki produkowane na bazie kwaśnych węglanów sodowych i potasowych, fosforanów amonowych, siarczanów potasowych i chlorku sodowego.
Inne surowce do produkcji proszków: kwaśny węglan sodowy, kwaśny węglan potasowy, węglan sodowy, fosforany amonowe, siarczany amonowe, siarczany potasowe, siarczan potasowy, chlorek sodowy, bromek sodowy, fluorek aodowy, chlorek miedziowy, chlorek potasowy, chlorek barowy, grafit i wiele innych.
Proszki zawierają w swym składzie kwaśne węglany sodowe bądź potasowe i one decydują o właściwościach gaśniczych o charakterze inhibicyjnym.
Skład chemiczny surowca stanowi zasadniczy element proszku gaśniczego, jednak walory techniczno-użytkowe uzyskują proszki dzięki odpowiedniej technologii i dodatkom, które zapewniają im trwałość w czasie przechowywania, zabezpieczają przed wilgocią i nadmiernemu osadzaniu się oraz nadają sypkość umożliwiającą przetaczanie ich przez przewody o długości osiągającej nieraz kilkadziesiąt metrów.
Nowoczesne proszki gaśnicze muszą spełniać określone wysokie wymagania, do których należy:
- wysoka efektywność gaśnicza wynikająca z właściwości chemicznych i stopnia rozdrobnienia,
- zdolność do przepływania proszku przez przewody rurowe i węże pożarnicze i zdolność do wytwarzania jednorodnego obłoku gaśniczego proszku,
- zdolność do długotrwałego przechowywania bez negatywnych zmian,
- odporność na działanie wilgoci zawartej w powietrzu,
- odporność na zmiany temperatury i możliwość~stosowania w ekstremalnych warnkach atmosferycznych i termicznych,
- mała toksyczność,
- brak działania korozyjnego,
- niskie przewodnictwo elektryczne, - niska zagęszczalność,
- zgodność reakcji z pianami gaśniczymi, - możliwie niska cena wytwarzania.
Zastosowanie proszku z pianami.
Ważnym etapem w doskonaleniu proszków gaśniczych było uzyskanie takiego ich rodzaju, który można stosować jednocześnie z pianami gaśniczymi. To rozwiązanie umożliwia zabezieczenie ugaszonej proszkami powierzchni pożaru pianą gaśniczą przed ponownym rozpaleniem.
W tej sytuacji prowadzi się równolegle działania wspomagające albo przez zabezpieczenie pianami, albo też np. podczas gaszenia układów technologicznych w zakładach przemysłowych, stosuje się ochłodzenie rozgrzanych elementów strumieniami wody.
Zastosowanie proszków.
Proszki gaśnicze stosowane są do gaszenia pożarów różnej wielkości, poczynając od pożarów w zarodku do pożarów o powierzchni kilkuset metrów kwadratowych.
Do gaszenia pożarów małych stosowane są gaśnice zawieszające 1 kg proszku. Do gaszenia pożarów w zarodku przeznaczone są też gaśnice proszkowe zawierające 2, 6 i 12 kg proszku.
Do gaszenia dużych pożarów rozlewisk cieczy palnych rozlanych na powierzchniach około kilkuset metrów kwadratowych, pożarów samolotów na lotniskach, urządzeń technologicznych w zakładach przemysłowych stosuje się samochody pożarnicze proszkowe zawierające 3, 6 i 12 t proszku.
Proszek gaśniczy podaje się na miejsce pożaru za pomocą specjalnych prądownic pistoletowych lub działek proszkowych.
Szczególnie przydatne są działka proszkowe przy gaszeniu pożarów:
gazów,
par wytryskujących pod ciśnieniem z urządzeń technologicznych.
Gaszenie pożarów proszkami jest skuteczne i efektywne. Strumień proszku podaje się do miejsca wytrysku płonącego gazu z urządzenia, a konkretnie do miejsc uszkodzenia.
Inną technikę podawania strumienia proszku gaśniczego stosuje się i przy gaszeniu pożarów stosów stałych materiałów palnych. Do gaszenia takich pożarów stosuje się proszki typu ABC.
Mechanizm działania gaśniczego proszków.
oprócz działania inhibicyjnego na płomienie,
mają zdolność wytwarzania na powierzchni palącego się materiału warstwy ochronnej.
W zależności od efektywności zabezpieczającej tej warstwy, już po ugaszeniu pożaru mogą, się zdarzać przebicia i dlatego należy być przygotowanym do miejscowego podawania proszku, tj. tam gdzie nastąpiło przebicie.
Należy przez pewien czas obserwować ugaszony pożar i nowymi porcjami proszku zapobiegać powstawaniu przebić.
Jest to typowy sposób gaszenia pożarów materiałów:
drewnianych,
drewnopochodnych - proszkami fosforanowymi.
Związki fosforu, zawarte w proszku, po osadzeniu się na żarzącej się powierzchni reagują z celulozą drewna, wytwarzając warstewkę ochronną.
Pożary metali.
Pożary metali należy zasypać warstwą proszku gaśniczego o grubości od 2 do 4 cm. Tylko dobrze wytworzona warstwa izolująca może zapobiec dalszemu paleniu się metalu.
Pod warstwą proszku palenie się metalu trwa w dalszym ciągu, aż do momentu, gdy tlen znajdujący w przestrzeni pod proszkiem zakończy reakcje z metalem.
Utworzona warstwa proszku musi być szczelna, nie poprzerywana. Tylko taki sposób gaszenia jest skuteczny i prawidłowy.
Proszki gaśnicze przy pożarach metali podaje się za pomocą gaśnic, i agregatów, a nawet łopat. Zużycie proszków do gaszenia pożarów metali jest wielokrotnie większe niż przy gaszeniu pożarów grup A, B i C.