Kolokwium z Prawa Rok IV

Str. 9-46.

W trakcie Ostatniej Wieczerzy przy łamaniu chleba, Chrystus polecając apostołom, by czynili to na jego pamiątkę ustanowił sakrament kapłaństwa. Apostołowie ustanawiali, czyli święcili przełożonych albo starszych, których nazywali episkopoi lub presbyteroi. Paweł w stosunku do przełożonych gminy różnie używa tych terminów - zwraca jednak wyraźnie uwagę na łaskę jaka wypływa ze święceń i upomina Tymoteusza by zbyt wcześniej na nikogo rąk nie nakładał - stąd wynika, że już w czasach apostolskich święcenia uznane są za sakrament. Według listu do Koryntian św. Klemensa Rzymskiego święcenia są dwustopniowe - episkopoi-presbyteroi to jeden stopień, a drugi to diakoni. Klemens podkreślał kolegialną działalność biskupów, zaś Ignacy Antiocheński rolę biskupa w gminie, jako stojącego na jej czele oraz wierność ludu swojemu biskupowi, prezbiterom i diakonom. Broniąc prawowierności wiary powoływano się również na sukcesję apostolską, iż biskupów ustanowił i poprzedził na stolicy któryś z apostołów. Wg. Traditio apostolica biskupowi udziela się święceń jeśli wybrany zostanie przez cały lud, a świeceń udzielano w niedzielę. Prezbiteratu udzielał jeden biskup, a inni prezbiterzy nakładali ręce ale nie udzielali święceń. Za prezbitera uważano również wyznawcę, ale tylko wtedy, jeśli z powodu swej wiary został wtrącony do więzienia i zakuty w kajdany. Do wszystkich posług, kandydaci byli wybierani przez lud. Na początku III wieku mamy również posługi subdiakonów i lektorów - nie wkłada na nich biskup rąk ale mianuje do posługiwania w Kościele. Sobór trydencki mówi, iż kapłaństwo i ofiara z rozporządzenia Bożego (ex divina ordinatione) łączą się ze sobą. W pierwotnym Kościele istniały cztery niższe święcenia: akolita, egzorcysta, lektorat, ostiariat i subdiakonat, diakonat, prezbiterat i konsekrowanie na biskupa zwane są święceniami wyższymi. Z ustanowienia Bożego (nie z rozporządzenia) w Kościele są świeccy (na mocy chrztu) i duchowni (którzy przyjmują święcenia). Ordinatio - oznacza święcenie, wyświęcenie, udzielenie święceń lub konsekrację biskupią - święcenia wyższe i niższe i jest podstawowym wyrazem używanym na określenie święceń w Kościele. 1. Samo święcenie jest albo sakramentem albo sakramentalne 2. Władza, którą święcenia udzielają jest święta 3. Przedmiot tej władzy jest również święty. Ordinare - oznacza udzielanie święceń, święcić, wyświęcać. Pius XII - przy święceniach prezbiteratu materią jest pierwsze włożenie rąk, które odbywa się w milczeniu, zaś formułą słowa prefacji („Daj, prosimy Cię wszechmogący Ojcze, temu słudze swojemu godność prezbiteratu…”). Włożenie rąk na głowę przyjmującego święcenia winno być fizyczne - dotykające głowę, jakkolwiek do ważności święceń wystarczy włożenie rąk tylko moralnie. 15 sierpnia 1972r. w motu proprio Ministeria quaedam Paweł VI wprowadził zmiany dotyczące święceń: 1. Znosi się tonsurę - jako obrzęd wprowadzający do stanu duchownego, odtąd wejście następuje na skutek świeceń diakonatu; 2. Święcenia nazywane dotąd niższymi, należy odtąd uważać za posługi; 3. Posługi te mogą być powierzane wiernym świeckim - wcześniej zarezerwowane były dla przygotowujących się do święceń; 4. W całym Kościele łacińskim są obowiązujące tylko dwie posługi: lektorat i akolitat - przejmują oni funkcję subdiakonatu, który zostaje zniesiony, choć można akolitę nazywać subdiakonem; 5. Lektor jest ustanawiany do wypełniania posługi czytania Słowa Bożego w Kościele; 6. Akolita ma wspomagać diakona i usługiwać kapłanowi w wypełnianiu czynności liturgicznych - jest nadzwyczajnym szafarzem Komunii świętej; 7. Posługi lektoratu i akolitatu rezerwuje się dla mężczyzn; 9. Posługi udziela ordynariusz, a więc biskup 10. Należy zachować odstęp czasu określony przez Stolicę Apostolską lub Konferencje Biskupów, miedzy udzieleniem lektoratu i akolitatu; 11. Kandydaci do diakonatu i prezbiteratu mają obowiązek przyjąć posługę lektora i akolity. Sakramentalny charakter święceń wg. Sob. Wat. II. 1. Włącza przyjmującego święcenia do kapłaństwa służebnego, czyli ministerialnego, którego podstawową funkcja jest głoszenie Słowa Bożego; 2. Uzdalnia go do działania w imieniu Chrystusa Głowy Kościoła. Kapłaństwo służebne od wspólnotowego różnią się między sobą co do istoty. Podczas gdy kapłaństwo wspólne wiernych urzeczywistnia się przez rozwój łaski chrztu, przez życie wiarą, nadzieją i miłością, przez życie według Ducha, to kapłaństwo urzędowe służy kapłaństwu wspólnemu. Jest ono jednym ze środków, dzięki którym Chrystus buduje i prowadzi swój Kościół. Sob. Wat. II - biskupi wraz z prezbiterami i diakonami obejmują posługiwanie duchowe we wspólnocie, stając w zastępstwie Boga na czele trzody, której są pasterzami jako nauczyciele, kapłani świętego kultu i sprawują rządy duchowe (KK 20). Diakoni posiadają tylko kapłaństwo wspólne, ale nie należą do społeczności wiernych świeckich. Trzy stopnie sakramentu święceń (episkopat, prezbitera, diakonat) ale tylko dwa stopnie kapłaństwa posługi (episkopat i prezbitera). Miedzy biskupami a prezbiterami jest różnica tylko co do stopnia, nie co do istoty. Biskupi maja szczyt - pełnie kapłaństwa, prezbiterzy nie. Święcenia określa się także jako pewne consecratio - są bowiem pewnym wyłączeniem i przyjęciem przez samego Chrystusa w służbę Kościołowi. Biskup jest zwyczajnym szafarzem chrztu, bierzmowania i Eucharystii, ale może sprawować wszystkie sakramenty, z wyjątkiem sakramentu małżeństwa. Spowiadać może w całym Kościele, a tylko biskup diecezjalny może mu zabronić spowiadania, a i to tylko co do godziwości, bo ważnie będzie zawsze spowiadał. Sakramentu małżeństwa nie udziela się, tylko się asystuje przy jego zawarciu (can. 1109); bp. Poświęca oleje i konsekruje Krzyżmo, dokonuje poświęcenia i błogosławieństwa miejsc świętych (kościołów, ołtarzy), udziela błogosławieństw zarezerwowanych dla niego (can. 1169). Prezbiter jest szafarzem zwyczajnym chrztu i udzielania Komunii świętej, nadzwyczajnym szafarzem bierzmowania, przewodniczy celebracji Mszy św., może spowiadać w całym Kościele, chyba że biskup mu zabroni co do diecezji, (niedostosowanie - nieważne spowiadanie), ale nigdy nie przestaje być prezbiterem. W razie wystąpienia ma prawo i obowiązek rozgrzeszać w niebezpieczeństwie śmierci. Prezbiter może udzielać sakramentu namaszczenia chorych - przy tej okazji może pobłogosławić olej konieczny do sprawowania sakramentu, jeśli nie ma oleju pobłogosławionego przez biskupa, może asystować przy zawieraniu związku małżeńskiego. Diakoni są zwyczajnymi szafarzami sakramentu chrztu, ale uzależnieni są od biskupa jeśli chodzi o chrzest dorosłych, przechowują Najświętszy Sakrament, udzielają Komunii św., zanoszą chorym wiatyk (can. 911/2), udziela błogosławieństwa Najświętszym Sakramentem, asystuje przy celebrowaniu Mszy, przy zawieraniu związku małżeńskiego - ale pod nieobecność kapłana i jeśli deleguje diakona proboszcz lub biskup, przewodniczy celebracji sakramentaliów, prowadzi pogrzeb i grzebie zmarłych, dokonuje poświęceń, czyta wiernym Pismo Święte, naucza ich, przewodniczy w kulcie religijnym i nabożeństwach błagalnych pod nieobecność prezbitera, prowadzi grupy etc. Wyświęceni winni pełnić trzy posługi: nauczania, uświęcania i rządzenia. „In persona Christi - znaczy w swoistym utożsamieniu się z Prawdziwym i Wiecznym Kapłanem, który sam jeden jest prawowitym Podmiotem i Sprawcą tej samej Ofiary - i przez nikogo właściwie nie może być w jej spełnianiu wyręczany” Jan Paweł II. Kapłaństwo jest całkowicie skierowane ku Chrystusowi i ludziom.

1. Obrzędy święceń

Po Trydencie i w KPK 1917 jest mowa o ośmiu święceniach: konsekracji (biskupiej), trzech święceniach wyższych i czterech niższych. Jest jeszcze tonsura, która była obrzędem. Po SW2 Paweł VI w 1972 ustalił, że pozostaną tylko biskupstwo, prezbiterat i diakonat. Od tej chwili nie są to też „święcenia wyższe”, a po prostu „święcenia” (bo innych już nie ma). Resztę święceń Papież zniósł.

Jan Paweł II w KPK 1983 mówi w kan. 1009 §2 o dwóch konstytutywnych elementach święceń: włożeniu rąk i modlitwie konsekracyjnej. Szczegółowe informacje są w Pontifikale Rzymskim. Są dwa wydania typiczne Pontyfikału (Pawła VI - 1968; tłum. pl - 1972; Jana Pawła II - 1990; tłum. pl - 1999). Różnice:

• kolejność święceń, Paweł VI: diakonat-prezbiterat-biskupstwo (zgodne z kolejnością przyjmowania); Jan Paweł II: biskupstwo-prezbiterat-diakonat (we względu na pełnię święceń kapłańskich w biskupstwie i współuczestniczenie prezbiterów i diakonów w kapłaństwie biskupa)

• Jan Paweł II daje wprowadzenie teologiczne do święceń

Oba Pontyfikały omawiają udzielanie święceń pojedynczo jak i równocześnie wielu mężczyznom. Katechizm w p. 1538 mówi, że święcenia (ordinatio) to akt religijny i liturgiczny, będący konsekracją, błogosławieństwem i sakramentem.

1. Święcenia biskupów

Odbywają się w łączności z Mszą Świętą. Rozpoczynają się po odczytaniu ewangelii, zwykle śpiewa się Veni Creator, po czym przedstawia się przyszłego biskupa, wybrany prezbiter prosi o udzielenie święceń temuż kandydatowi (pozostałość zwyczaju wybierania swego biskupa przez wiernych). Następuje odczytanie bulli nominacyjnej, bp - szafarz święceń - wygłasza homilię, po czym pyta kandydata o wierność Chrystusowi, Jego nauce, posłuszeństwo, troskę o ubogich itp. Śpiewa się Litanię do wszystkich świętych (konsekrowany leży krzyżem), główny szafarz wypowiada modlitwę błogosławieństwa, nakłada w milczeniu na konsekrowanego ręce (po nim inni biskupi), a potem wkłada mu na głowę otwartą księgę Ewangelii i wypowiada modlitwę konsekracyjną (część tylko główny szafarz, część z innymi biskupami). Później jest namaszczenie olejem Krzyżma głowy konsekrowanego, podanie księgi Ewangelii, włożenie pierścienia na serdeczny palec prawej ręki, podanie mitry, pastorału (ciekawe jak to wszystko trzyma??). Te przedmioty ukazują zadana biskupa: głoszenie słowa Bożego, miłość Kościoła, pasterską władzę nad owczarnią. Następuje wreszcie braterski pocałunek pokoju z biskupami. Po modlitwie po komunii śpiewa się Te Deum, a na koniec udziela się uroczystego błogosławieństwa.

1. Święcenia prezbiterów

<<Sporo rzeczy jak wyżej>> Po ewangelii jest przedstawienie kandydatów, ich odpowiedź „jestem”, dialog przełożonego seminaryjnego z biskupem (czy są tego godni i te sprawy) i homilia. Pytania stawiane kandydatom dotyczą wypełniania posługi kapłańskiej, głoszenia słowa Bożego itp. Po dialogu kandydaci klękają przed szafarzem święceń i wkładają złożone ręce w jego dłonie. Biskup pyta o cześć i posłuszeństwo dla swego ordynariusza (zakonników - dla biskupa diec. i przełożonego w zakonie). Następuje Litania do wszystkich świętych (kandydaci padają na twarz), po czym biskup wypowiada modlitwę o błogosławieństwo dla wybranych do kapłaństwa. W następującej - najważniejszej części obrzędu święceń - kandydat klęka przed biskupem, który w milczeniu nakłada swe ręce. Po nim czynią to pozostali kapłani. Nowym prezbiterom zakłada się kapłańskie stuły i ornaty, po czym biskup namaszcza im ręce olejem Krzyżma, a później - podaje patenę z chlebem i wino w kielichu. Na końcu ma miejsce pocałunek pokoju z kapłanami. W modlitwach eucharystycznych I-IV następują modlitwy wstawiennicze za neoprezbiterów. Rodzina neoprezbiterów może przyjąć komunię pod obiema postaciami, a liturgię eucharystyczną kończy uroczyste błogosławieństwo.

1. Święcenia diakonów

<<nie zgadniecie... sporo się pokrywa>> do homilii wszystko jak wyżej. Po homilii pytania dotyczą posługi diakona w duchu pokornej miłości, pomocy prezbiterom, życia w celibacie, sprawowania Liturgii Godzin, szacunku dla biskupa. Litania <zgadnij która?> (kandydaci - leżą krzyżem). Potem jest włożenie rąk biskupa na głowę kandydatów, odmówienie dłuższej modlitwy o charakterze prefacji. Do tzw. obrzędów wyjaśniających należy ubranie diakonów w stuły przewieszone przez lewe ramię i dalmatyki. Następnie podchodzą do biskupa, który daje im księgę Ewangelii (KKK 1574 mówi, że to szczególne powołanie diakona do głoszenia Ewangelii Chrystusa). Na końcu jest pocałunek pokoju.

3. Czas święceń

1. Prawo dawne

Już w starożytności (III-IV w.) uważano, że niedziela jest odpowiednim dniem święceń. U schyłku V w. dopuszczono także sobotę postną jako dzień święceń. W późnym średniowieczu (XIII-XV w.) nakładano nawet kary kanoniczne, a z czasem nawet suspensy dla tych, którzy zostali wyświęceni w nieodpowiedni dzień jak i dla wyświęcających ich biskupów. Sobór Trydencki wobec poważniejszych problemów w Kościele nie zajął się zagadnieniem czasu święceń. Wspomniał tylko, że święcenia wyższe powinny odbywać się w czasie przewidzianym przez prawo (chodzi o Dekretały i prawo liturgiczne). Łagodniej patrzono na obrzęd tonsury, którego wolno było udzielić w jakimkolwiek dniu. Święceń niższych (ostariatu, lektoratu, egzorcystatu, akolitatu) udzielano zwykle w niedzielę lub święto nakazane, święceń wyższych (subdiakonatu, diakonatu, prezbiteratu) - w wyznaczone soboty, zaś konsekracji biskupiej - w niedzielę lub święto Apostoła. U schyłku XVII wieku często zwracano się do Stolicy Apostolskiej z prośbą o dopuszczenie do święceń w innym dniu i najczęściej przychylano się do tej prośby.

1. KPK 1917r.

Święceń wyższych należy udzielać w tzw. suche soboty (są cztery w ciągu roku), jednak biskup ma prawo dla poważnej przyczyny wyświęcać innego dnia (w niedzielę lub święto nakazane). Święceń niższych można udzielić w niedzielę lub święto rytu zdwojonego (czyli duplex, <<jasna sprawa, co?>>), w godzinach rannych przed lub po Mszy Świętej. (Msza Święta była sprawowana tylko w godzinach rannych, ale niższe święcenia nie były w nią włączone). Obrzędu tonsury wolno było udzielić kiedykolwiek, jednak nie podczas Eucharystii.

W 1963 roku Paweł VI dał większą władzę biskupom, którzy mogli dla słusznych przyczyn zmienić czas święceń wyższych (także dni zwykłe). Pontyfikał Rzymski z 1968 roku nakazuje udzielanie święceń z licznym udziałem wiernych, zaleca się zatem niedziele i dni świąteczne.

1. KPK 1983r.

W myśl kanonu 1010 święceń należy udzielać w czasie Mszy Świętej w niedzielę lub święto nakazane, choć dopuszcza się możliwość udzielania święceń nawet w dni zwykłe. Nie ma informacji na temat obowiązkowej obecności ludu Bożego, ale jest mowa o racjach duszpasterskich, więc tę obecność można tu wliczyć. O licznym udziale wiernych jest mowa w Pontyfikale Rzymskim Jana Pawła II z 1990 roku. Zaleca się też konsekrację biskupią w święto któregoś z Apostołów, zaś święcenia prezbiteratu i diakonatu powinny odbywać się w niedzielę lub święto, także święto nienakazane <<pozdrawiamy czwartkowe święcenia w katedrze>>. KPK 1983 r. nie wskazuje dni wyłączonych ze święceń, zaś Pontyfikał Rzymski Jana Pawła II wymienia Wielki Tydzień, Środę Popielcową i wspomnienie wiernych zmarłych jako dni, w których nie powinno się udzielać święceń. Podczas Mszy Świętej korzysta się z formularza przy udzielaniu święceń, samych święceń udziela się po odczytaniu Ewangelii, a przed liturgią eucharystyczną. Pomija się modlitwę wiernych ze względu na Litanię do wszystkich świętych.

<to zdanie przepisuję ze strony 77> Kodeks Kanonów Kościołów Wschodnich, kan. 773. Święceń należy udzielać przy jak największym udziale chrześcijan w kościele w niedzielę lub święto, chyba że słuszna przyczyna tego odradza.

ROZDZIAŁ 1. SZAFARZ ŚWIĘCEŃ

• WSTĘP

2. SZAFARZ ŚWIĘCEŃ - BISKUP

1.1 PRAWO DAWNE

Biskupi swe korzenie mają w Apostołach. Synody IV wieku stwierdzają, że szafarzem święceń prezbiteratu i diakonatu jest tylko biskup.

Kanoniści i teologowie w średniowieczu wspominają, że prezbiterem może być nadzwyczajnym szafarzem święceń.

Trydent - biskupi udzielają świeceń z urzędu; prezbiterzy na mocy specjalnego indultu.

1.2 KPK 1917r.

Biskup konsekrowany jest szafarzem. Nadzwyczajnym szafarzem święceń jest ten prezbiter, który otrzymał indult Stolicy Apostolskiej.

Papież może upoważnić kogo chce /także osobę świecką/ do udzielenia święceń subdiakonatu, ponieważ święcenia te są z ustanowienia Kościoła, który może nimi dysponować (nigdy nie skorzystał papież z tego).

1.3 KPK JPII

Zadaniem biskupów jest przez sakrament kapłaństwa przybierać nowych wybrańców do kolegium biskupów. Przez ich posługę Bóg konsekruje prezbiterów. Posługę lektoratu i akolitatu może udzielać albo biskup albo przełożony kleryckiego instytutu zakonnego. Tylko biskup ważnie udziela święceń, a czyni to przez gest włożenia rąk i modlitwę przepisaną przez Kościół.

Biskup wyświęcony ważnie udziela święceń w przypadku gdy sam jest w stanie grzechu ciężkiego lub popadł w karę ekskomuniki, suspensy czy interdyktu - udziela święceń niegodziwie.

1.4 SZAFARZ ŚWIĘCEŃ BISKUPICH UPOWAŻNIONY PRZEZ PAPIEŻA

1. PRAWO DAWNE

Sobór Trydencki i później: biskupi wybrani przez papieża są prawowitymi i prawdziwymi biskupami, otrzymują święcenia, które są sakramentem. Konsekracja była dokonywana przez jednego biskupa w asyście 2 miejscowych kanoników.

Jeśli konsekracja była dokonywana w Rzymie, to nominat miał poprosić o to kardynała mającego sakrę biskupią lub któregoś z Patriarchów zwykle rezydujących w Rzymie (4).

Prawo ustanawiania biskupów ma Papież.

Leon XIII daje pewne przywileje Ameryce Łacińskiej: 1) nominat na biskupa z jej terenu o konsekrację może prosić jakiegokolwiek biskupa pozostającego w jedności z papieżem.

2. KPK 1917

Stwierdza, że nie wolno promować do dalszych święceń tego, kto został wyświęcony przez papieża. Papież Benedykt IV stwierdził, że wyświęcony przez papieża nie jest zwolniony z posłuszeństwa swojemu biskupowi.

Żadnemu biskupowi nie wolno nikogo konsekrować na biskupa, zanim nie stwierdzi papieskiego zlecenia.

Konsekracja biskupia bez zlecenia papieskiego jest przestępstwem podlegającym karze. (kara suspensy). Zlecenie potrzebne jest do godziwości konsekracji. (przestępstwo jest nawet wtedy gdy jest zgoda na nominację, ale nie ma jeszcze zlecenia)

3. KPK JPII

SWII postanowił że prawo nominacji i ustanawiania biskupów należy do władzy kościelnej jako jej własne, specjalne i wyłączne. Władza świecka nie ma wpływu na wybór biskupa. Do godziwości święceń wymagane jest zlecenie papieża. Do ważności potrzebna jest wspólnota biskupia. Włączenie biskupa do wspólnoty hierarchicznej z papieżem i kolegium biskupów jest wymagane prawem Bożym.

Ekskomunika, której podlega zarówno udzielający jak i przyjmujący święcenia bez zgody papieża jest cenzurą, która zabrania spełniania jakichkolwiek czynności liturgicznych podczas sprawowania Mszy św oraz podczas jakichkolwiek nabożeństw, sprawowania sakramentów i sakramentaliów, przyjmowania sakramentów ale nie sakramentaliów, wykonywania urzędów kościelnych, spełniania jakiejkolwiek posługi lub zajęcia kościelnego, wykonywania władzy rządzenia. Ekskomunike nakłada i może zdjąć Stolica Apostolska.

W naszych czasach przykładem jest abp Marcel Lefebvre.

JPII pisze o tym w Liście apostolskim Moty proprio Eccleasia Dei (1988).

Dekret Dominus Marcellus Lefebvre Kongregacji do spraw Biskupów.

Nota (10 punktów) Papieskiej Rady ds. Interpretacji Tekstów Prawnych

KKKW: Świecenia biskupie są zarezerwowane biskupowi rzymskiemu, względnie patriarsze lub metropolicie, tak, że żaden biskup nie może godziwie udzielić święceń biskupich jak długo nie ma odpowiedniego zlecenia. Różnica miedzy KPK a KKKW - w tym pierwszym rezerwuje się święcenia biskupie tylko biskupowi rzymskiemu. Kara w KKKW- ekskomunika większa, nie latae sententiae jak w KPK lecz trzeba ja nałożyć.

cd. WPROWADZENIE. CELEBRACJA ŚWIĘCEŃ

3.4 PONTYFIKAŁ RZYMSKI PAWŁA VI

- Paweł VI wskazuje, co by wierni uczestniczyli w święceniach, a także (co schodzi na dalszy plan) wskazuje dni, w których można sprawować święceń. (biskupi - św. Apostołów?)

- 2 część pontyfikału mówi o tym, że udzielanie posługi: lektoratu - ma mieć miejsce w obojętnie jaki dzień podczas liturgii słowa lub Mszy św.; akolitatu - tylko podczas Mszy św.; kandydaci do święceń - święta (lub inne dni w razie przeciwskazań) podczas liturgii słowa lub Mszy św.;

3.5 KODEKS PRAWA KANONICZNEGO JPI

Kodeks z 1917 określał, że święcenia mają odbywać się podczas Mszy św. W niedziele lub święta (chyba, że byłyby przeciwskazania).

Kodeks JPII z 1983r. Podaje zasady dot. Święceń w sposób uproszczony. Kanon 1010 mówi, iż święceń można udzielać w niedziele lub święta nakazane, chyba że potrzeby duszpasterskie skłaniają do innego terminu. Nie zwraca się uwagi na udział wiernych. (wynika samo z się).

3.6 PONTYFIKAŁ JPII (1990)

Dotyczy święceń biskupich, prezbiteratu i diakonatu. Przypomina o potrzebie licznego udziału wiernych. W związku z tym zaleca się niedzielę i święta, chyba że racje duszpasterskie sugerują inaczej. Wylicza dni, w których nie powinno się udzielać święceń: Wlk. Tydzień, Środa Popielcowa, Wspomnienie Wszystkich Wiernych Zmarłych.

Wymaga, aby święceń udzielano podczas Mszy św., między Lit. Słowa, a Lit. Eucharystyczną.

Kodeks Kanonów Kościołów Wsch. Zaleca jak największy udział wiernych.

4. MIEJSCE UDZIELANIA ŚWIĘCEŃ

4.1 PRAWO DAWNE

Początkowo święceń udzielano w miejscu i czasie, gdzie wierni gromadzili się na modlitwie. Pojawiły się z czasem problemy ze święceniami biskupów (teren, zgoda biskupów miejsca itd.) Trydent zabronił biskupom używania stroju pontyfikalnego poza własną diecezją. Święcenia winny odbywać się w kościele katedralnym, w obecności kanoników i miejscowego duchowieństwa.

Koniec XIX/XX w. przypomina się aby święcenia były udzielane publicznie (w razie co wierni mogą zgłosić sprzeciw).

4.2 KODEKS PRAWA KANONICZNEGO Z 1917

Biskup święci tylko „u siebie”. Nie można udzielać wielu święceń jednej osobie w tym samym czasie. Świeceń zbiorowych udziela się w katedrze. Jeśli kandydat był jeden lub 2 można udzielać święceń w obojętnie jakim kościele.

4.3 MOTU PROPRIO PAWŁA VI 1963r.

Pozwala biskupom na udzielanie święceń zbiorowych poza kościołem katedralnym.

4.4 PONTYFIKAŁ RZYMSKI PAWŁA VI 1972r.

Przestały istnieć: dopuszczenie do obrzędu tonsury, ostiariat, lektorat, egzorcystat, akolitat, subdiakonat. W miejsce święceń niższych ustanowiono dwie posługi: lektorat i akolitat.

Nie określono bezpośrednio miejsca udzielania tych posług. /akolitat podczas Mszy św., kandydatura dokonuje się publicznie/

4.5 KPK JPII

Święceń w kościele katedralnym udziela się zasadniczo tylko wielu kandydatom. Zaleca się aby na święcenia zapraszani byli zarówno duchowni jak i wierni świeccy.

4.6 PONTYFIKAŁ RZYMSKI JPII 1990r.

Zawiera Święcenia biskupa, prezbitera i diakona. Święcenia biskupa ma być w katedralnym kościele, prezbitera może być w innym. Święcenia zakonników mogą odbyć się w kościele wspólnoty zakonnej. Święcenia diakonatu mogą być nawet w kaplicy. Wszystkie przy udziale licznych wiernych.

XXX

Opracowanie stron 134-196

1.5 Biskupi wyświęcający z głównym szafarzem świeceń biskupich (can. 1014)

1.5.1. Prawo dawne.

1.5.2. KPK 1917 (can. 954)

Kanon ten zobowiązywał biskupa konsekratora do udzielania świeceń w obecności dwóch innych biskupów (możliwa była dyspensa Stolicy Świętej).

Pius XII w Episcopalis consecrationis stwierdził nieścisłość zapisów w Pontyfikale i postulował ich uściślenie. Zalecał, aby święceń udzielali jednocześnie biskup konsekrator i współkonsekratorzy. W Konst. Sacramentum ordinis, Pius XII stwierdził, że do ważnej konsekracji wystarcza jednak tylko jeden biskup (za zgodą Stolicy Świętej).

1.5.3. KPK 1983 (can. 1014)

Udzielanie święceń przez wszystkich obecnych biskupów (tj. nałożenie rąk, wspólna część modlitwy święceń - por. Pontyfikał Rzymski) jest znakiem ich kolegialności.

1.6. Biskup własny świeceń diakonatu i prezbiteratu (can. 1015)

1.6.1. Prawo dawne.

1.6.2. KPK 1917 (can. 955 § 1-2)

Kanon ten stwierdza, że święceń może udzielić biskup własny (diecezjalny) lub za jego zgodą (dimisorium) inny biskup (dotyczy tak święceń jak i tonsury), ale tylko w ramach swojego obrządku. Prawa takiego nie mają biskupi tytularni. Udzielenie święceń przez biskupa innego niż własny, lub bez jego zgody groziło suspensą na rok.

1.6.3. KPK 1983 (can. 1015 § 1-3)

Kanon ten stwierdza to samo, co KPK 1917 z wyjątkiem udzielenia tonsury (została zniesiona). Udzielenie święceń przez biskupa innego niż własny jest karane zakazem udzielania świeceń przez okres jednego roku, a święcony podlega suspensie. Utrzymano zakaz święcenia kandydatów przez biskupa innego obrządku (wyjątek indult Stolicy Świętej).

KKKW stwierdza tylko tyle, że święceń może udzielić tylko biskup własny lub inny za jego zgodą (odpowiednik w KPK 1983 can. 1015 § 1).

1.7. Tytuł uzyskania biskupa własnego do święceń diakonatu i prezbiteratu (can. 1016).

1.7.1. Prawo dawne.

1.7.2. KPK 1917 (can. 956).

Kanon ten stwierdza, że biskupem własnym dla świeckich (i zakonników zrównanych prawnie ze świeckimi) przyjmujących święcenia jest ten biskup, w którego diecezji kandydat ma stałe zamieszkanie oraz pochodzenie. Gdy kandydat nie pochodzi z danej diecezji, musi wyrazić wolę pozostania i służenia w niej. Wyjątek stanowi świecki, który przyjął tonsurę w innej diecezji - musi uzyskać inkardynację do diecezji, w której ma przyjąć święcenia.

1.7.3. KPK 1983 (can. 1016).

Kanon ten stwierdza, że w przypadku święceń diakonatu biskupem własnym jest ten, w którego diecezji kandydat zamieszkuje (przynajmniej pełnych pięć lat). W przypadku święceń prezbiteratu jest nim biskup diecezji, do której kandydat został inkardynowany na mocy święceń diakonatu. KKKW stwierdza to samo, co KPK 1983, z tym, że chcący służyć w danej eparchii (diecezji), a nie mieszkający w niej, musi wyrazić swą wolę na piśmie.

1.8. Zakaz udzielania święceń poza własnym terytorium (can. 1017).

Już Synod Antiocheński z 341 r. zakazywał biskupom przechodzenia z jednej diecezji do innej i wyświęcania tam kogokolwiek. KPK 1917 w kanonie 1008 i 1009 stwierdza, że biskup może udzielać święceń poza swoją diecezją tylko za zgodą biskupa miejsca. KPK 1983 potwierdza regulacje KPK 1917. KKKW stwierdza, że bp w obcej eparchii nie może udzielać święceń bez zezwolenia biskupa miejsca (wyjątek stanowi prawo partykularne patriarchatu mogące udzielić takiego zezwolenia).

1.9. Dymisorie do święceń diakonatu i prezbiteratu (can. 1018-1023).

1.9.1. Prawo dawne.

1.9.2. KPK 1917 (can. 955, can. 958-967)

Papież może udzielać wszystkich święceń i na każdym terytorium, także wiernym z innych obrządków. Biskup miejsca może wydawać dymisorie od momentu prawnego objęcia diecezji, nawet przed własną konsekracją, a metropolici mogą udzielać dymisoriów przed otrzymaniem paliusza. Legaci papiescy, patryjarchowie, prymasi i metropolici niebędący biskupami miejsca, administratorzy apostolscy i wikariusze generalni nie mogą ich wydawać bez specjalnego zezwolenia. Dymisorie do święceń także wyższych mogą wydawać wikariusze i prefekci apostolscy na terenach misyjnych, a także prałaci i opaci nullius (nawet, gdy nie są biskupami), jeśli mają władzę na wydzielonym terytorium. Biskupi diecezjalni mogli udzielać dymisoriów wszystkim biskupom (własnego obrządku) w stosunku do wiernych ze swojego terytorium.

W przypadku zakonów dymisoriów udzielają przełożeni, co jest warunkiem godziwości święceń, a święceń udzielał biskup miejsca gdzie znajduje się do zakonny. Nie udzielało się święceń wyższych zakonnikom przed ślubami wieczystymi.

Dymisorium musiało zawierać nie tylko zgodę na święcenia kandydata, ale także stwierdzać posiadanie przez niego przymiotów do święceń, czas ich obowiązywania był nieograniczony.

1.9.3. KPK 1983 (can. 1018-1023)

Kodeks ten zawiera podobne regulacje jak Kodeks z 1917 roku.

XXX

strony od 196 do 259.

Wystawianie dymisoriów dla kandydatów na duchownych diecezjalnych.

3. biskupem własnym dla święceń diakona jest: biskup diecezji, w której kandydat ma stałe miejsce zamieszkania, albo bp diecezji, gdzie kandydat ma zamiar stale pracować- nowość,

4. biskupem własnym dla święceń prezbitera jest ten, do którego diecezji został inkardynowany na skutek przyjęcia święceń diakonatu,

5. administrator apostolski- rządzi Kościołem partykularnym z taką samą władzą odnośnie wystawiania dymisoriów jak bp diecezjalny,

6. wikariusz i prefekt apostolscy: mogą dymisoria wystawiać i odmawiać,

7. administrator diecezji może wystawiać dymisoria za zgodą kolegium konsultorów; nie może godziwie wydać dymisoriów, jeśli te zostały odmówione jakiemuś kandydatówi przez bpa diec.,

8. prowikariusz i proprefekt apostolscy- mogą wystawiać dymisoria za zgodą swojej rady (przynajmniej trzech misjonarzy); nie mogą wystawić godziwie, jeśli dymisoria zostały odmówione przez wikariusza i prefekta apostolskich. Nie mają pełnej władzy bpa diec. prowikariusze i proprefekci muszą pamiętać o regule, która mówi, iż nie mogą nic uczynić, co przyniosłoby szkodę diecezji lub przyszłemu biskupowi,

9. dymisorie mogą wystawić:

4. bp eparchialny własny,

5. administrator Kościoła patriarchalnego- nie może wystawić, jeśli odmówił patriarcha, a za zgodą kolegium konsultorów eparchii także administrator eparchii- nie może wystawić, jeśli odmówił bp eparchii,

6. przełożony klasztoru może wystawić dymisoria członkom klasztoru po ślubach uroczystych,

7. przełożeni wyżsi, także mogą wystawić dymisoria do święceń członkom tych stowarzyszeń na stale z nimi związanych,

Wystawianie dymisoriów dla członków instytutów zakonnych kleryckich na prawie papieskim i członków stowarzyszeń życia apostolskiego na prawie papieskim kan. 1019, paragrafy 1-2

10. mogą wystawiać przełożeni wyżsi, tj.: przełożony generalny, prowincjalny, opat klasztoru niezależnego i wikariusze wyżej wymienionych, oraz ci, którzy sprawują władzę jurysdykcyjną na wzór władzy prowincjonałów,

11. przełożeni ci wystawiają dymisorie dla własnych podwładnych, wg ich konstytucji (wygląda na to, że muszą być to osoby po ślubach wieczystych;),

12. ta norma prawna dotyczy także:

4. prałatur personalnych, niezależnych od bpa diec.(np. Opus Dei),

5. instytutów świeckich,

13. dla wszystkich innych dymisorie wydaje bp diec., ponieważ wszelkie indulty im wcześniej przyznane zostały odwołane; chodzi tu o:

4. instytuty świeckie na prawie pap., jeśli nie inkardynują one swych członków,

5. instytuty świeckie na prawie diec.,

6. instytuty życia apostolskiego na prawie diec.,

14. przełożony klasztoru sui iuris może wystawiać dymisorie członkom swego klasztoru, którzy złożyli śluby wieczyste; dymisorie te należy posłać do bpa eparchialnego miejsca usytuowania klasztoru, a jeśli chodzi o klasztor stauropigialny(?!), to biskupowi wyznaczonemu przez patriarchę,

15. bp, do którego przełożony winien posłać dymisorie, to bp eparchialny miejsca, w którym ma stałe zamieszkanie kandydat do święceń; do innego bpa, jeśli bp eparchialny wyraził na to zgodę albo jest bpem innego Kościoła sui iuris niż kandydat do święceń, wględnie jest nieobecny, albo stolica eparchii wakuje i zarządza nią ktoś, kto nie ma święceń kapłańskich- musi być dokument z kurii tłumaczący powody niemożliwości udzielenia święceń,

16. dymisorie należy wysłać do bpa eparchialnego,

Dymisorie wydaje się po zebraniu świadectw na temat kandydata do święceń wymaganych kanonami 1050-1051

• muszą zostać zebrane odpowiednie świadectwa odnośnie każdego kandydata do święceń- aby wystawić mu dymisorium; jeśli ich nie ma, albo są niewystarczające, należy danemu kandydatowi odmówić albo zawiesić dymisorium,

• świadectwa nie muszą być załączone do dymisoriów, ale warto uczynić o nich wzmiankę; dla jasności: same świadectwa- ich zebranie jest niezbędne i wymagane przez prawo,

Skierowanie dymisoriów (kan. 1021)

• upoważnieni do wystawiania dymisoriów(na mocy kan. 1018 albo 1019) i mogą przesłać dymisoria jakiemukolwiek biskupowi określonego imieniem, nazwiskiem, miejscowością w której przebywa, lub do wielu bpów (np. jakiegoś kraju), albo nawet do jakiegokolwiek bpa obrządku łac., który może udzielić tychże święceń,

• bp, do którego posyła się dymisoria winien być w łączności ze Stol. Apostolską- inaczej nie dymisoria nie mają mocy prawnej, a otrzymujący święcenia podlega karze suspensy,

• bp innego obrządku nie może udzielić święceń kandydatowi należącego do innego obrządku,

• bp eparchialny własny może posłać dymisoria do jakiegokolwiek bpa Kościoła, ale nie do bpa innego Kościoła niż te, do którego należy kandydat, chyba że za zgodą Stolicy Apostolskiej i właściwego patriarchy,

Sprawdzenie autentyczności dymisoriów

3. biskupowi trzeba się upewnić co do autentyczności dymisoriów,

4. bp, do którego posyła się dymisoria nie ma obowiązku ich przyjąć- ew. ma do tego obowiązek moralny- jedyny bp na danym terenie, bądź dymisorium jest wystawione na jego nazwisko,

5. bp, który otrzymuje dymisorie, a ma wątpliwości co do zdatności kandydata do święceń, może nie promować kandydata do święceń,

Warunki postawione w dymisoriach

3. dymisoria mają moc dokumentu uprawniającego do udzielenia święceń i powinny zostać wypełnione- w teorii dymisoria są na czas nieokreślony- chyba, że podano jakiś przedział czasowy; dalej, tak długo, jak dymisorium nie jest wypełnione, tak też długo można je odwołać. Ważność dymisorium nie jest zależna od wystawiającego- to czy jeszcze sprawuje dane stanowisko, chyba że inaczej postanowiono,

4. każdy, kto wystawia dymisoria, może je obwarować warunkami- także jego następca na stanowisku- w sumie to może on nawet je odwołać,

Zakończenie

3. prezbiter może wyświęcić na kapłana, gdy ma specjalny indult od papieża- nie ma więc święceń wyższych ani też niższych; bpi są więc tylko (zwyczajnymi- przyp. M.S) szafarzami święceń,

Rozdział 2.

PRZYJMUJĄCY ŚWIĘCENIA kan. 1024- 1025

• Prawo dawne

W ST nie było święceń, tylko namaszczenie (Aaron). Jezus nie był namaszczony na kapłana olejem, ale jest Kapłanem w najpełniejszym tego słowa znaczeniu (na mocy unii hipostatycznej)

Tertulian - dopuszczenie kobiet do święceń to herezja.

IV w. Konstytucje Apostolskie - kobiety nie mogą uczyć ani spełniać funkcji kapłańskiej; diakonice nie udzielają błogosławieństwa.

Synod w Laodycei 343 - wdowom, starszym nie udziela się święceń.

Do diakonów należy strzec drzwi wejściowych do kościoła i wspomagać prezbiterów (w chrzczeniu kobiet).

Był obrzęd święceń diakonic (włożenie rąk)

Instytucja diakonis na zachodzie do V/VI w. później - zakazywana; wschód - do XIV w.

Przyjmujący święcenia miał być ochrzczony.

Nicea 325 - ponowne święcenie duchownych; uczniów Pawła z Samosaty (bo przy ich chrzcie używano błędnej formuły).

- diakonise nie mają żadnych święceń

- pozbawienie narządów rodnych nie było przeszkodą do święceń (jedynie samookaleczenie)

- Dekrety Gracjana

Burchard z Warmacji - ponowne udzielenie chrztu, ochrzczonym przez prezbitera, który przed święceniami nie przyjął sakramentu chrztu.

Dekrety Grzegorza IX (zbiór prawa) (1227-1241)

- nie uzyskuje sakramentalnego charakteru ten, kto przyjmuje święcenie przed przyjęciem chrztu.

Apostolicam Sedem - dekretał Innocentego III

- brak chrztu nie szkodzi wierzącemu. Przykład prezbitera, który nie był ochrzczony, ale żył w wierze matki Kościoła i wyznał imię Jezusa.

- prezbiter wierzący w Jezusa Chrystusa został uwolniony od grzechu pierworodnego (mimo, iż nie był ochrzczony).

Jeśli wyświęcony na prezbitera spostrzegł brak chrztu u siebie, to winien być ochrzczony, ponownie wyświęcony (święcenia były nieważne, stąd należy ich udzielić) (Postanowienie Innocentego III)

Św. Tomasz: kto uważa się za ochrzczonego, ale w rzeczywistości ochrzczony nie jest, ten nawet poddany obrzędowi święceń, ich nie przyjmuje.

Papież Bonifacy VIII 1295-1303 - chrzest - fundament sakramentów.

KPK 1917

- święcenia może przyjąć tylko ochrzczony, przed chrztem nie można przyjąć żadnego innego sakramentu,

- święcenia może przyjąć tylko ochrzczony mężczyzna - od Nicei 325

Deklaracja Kongregacji Nauki Wiary „Inter insigniores aetatis nostrae notas - 1976

Kościół nie może dopuścić kobiet do święceń, argumenty:

6. Z Tradycji Kościoła - Kościół nigdy nie utrzymywał, iż można kobietom udzielić święceń. obowiązuje to z woli Chrystusa.

7. Z postępowania Chrystusa Pana - tzn. żadnej kobiety nie powołał do Apostołów, mino, że uznawał ich godność.

8. Z praktyki Apostołów - kobiety pomagały w dziele ewangelizacji, ale żadnej z kobiet, apostołowie nie upoważnili do publicznego głoszenia ewangelii.

9. Praktyka Chrystusa i Apostołów przez wieki stanowią normę dla Kościoła. Kościół nie chce zmieniać w sakramentach tego, co jest z ustanowienia Chrystusa.

Obojnak prawdziwy - niezdolny do przyjęcia święceń

Obojnak rzekomy - (przewaga elementów płciowych męskich) - teoretycznie mógłby przyjąć święcenia (praktycznie nie udziela się ze względu na trudności z zachowaniem celibatu u tych osób).

Przyjmujący święcenia musi być:

- mężczyzną ochrzczonym

- posiadać odpowiednie przymioty

- być wolny od nieprawidłowości i przeszkód

Święceń można udzielić, jeśli biskup uzna, że posługa wyświęconego jest użyteczna lub konieczna dla kościoła partykularnego (nie dotyczy zakonników). Konieczność i użytek - w znaczeniu duchowym i moralnym.

Biskup może się umówić z innym biskupem, że dla jego diecezji wyświęci kandydata do święceń. Jeśli biskup wyświęca kogoś, to musi go inkardynować do własnej diecezji, to nie może być tak, że prezbiter nie ma własnego biskupa.

Paweł VI - motu proprio Ecclesiae sanctae 1966 - ustalił radę zajmującą się rozmieszczaniem duchownych. Kongregacja Duchowieństwa za pomocą rady wydała normy.

Odmowa udzielania święceń - Biskupi i przełożeni zakonni mają prawo odmowy udzielenia święceń. Można się odwołać do Stolicy Apostolskiej. Odmowa jest prawem i obowiązkiem, nawet w przypadku prawdopodobnego dopuszczenia się przestępstwa.

KPK 1983 (kan. 1024 - 1025)

Święcenia wyższe może przyjąć jedynie ochrzczony mężczyzna. Godziwie przyjmuje święcenia, kto przejdzie okres próby zgodnie z prawem, posiada zdaniem ordynariusza odpowiednie kwalifikacje, i nie jest związany żadną przeszkodą czy nieprawidłowością. (KPK 1917).

KPK 1983 - Święcenia może ważnie przyjąć ochrzczony mężczyzna. Godziwie przyjmuje święcenia ten, kto zgodnie z prawem przeszedł okres próby. Zdaniem własnego ordynariusza cieszy się odpowiednimi kwalifikacjami (i nie jest dotknięty przeszkodą lub nieprawidłowością)

Biskup nie może udzielić święceń, chyba, że przełożony kandydata do święceń uważa, iż wyświęcony jest konieczny lub użyteczny do służby w Kościele.

Biskup udzielający święceń własnemu podwładnemu (z przeznaczeniem do innej diecezji) musi być pewien, że wyświęcony będzie inkardynowani do innej diecezji (lub przejdzie do innej pracy).

Biskup własny i przełożony większy zakonny z przyczyny tajnej ale kanonicznej, mogą swoim duchownym zakazać przyjęcia dalszych święceń w sposób także poza sądowy (można się odwołać do Stolicy Apostolskiej; lub do przełożonego generalnego, jeśli jest zakonnikiem).

Program formacji kapłańskiej dostosowany do miejscowych okoliczności przez konferencje episkopatu. (Zatwierdza SA)

- obowiązek studiowania nauk humanistycznych i mieszkania w seminarium

- obowiązek zamieszkiwania w seminarium przynajmniej 3 lata, chyba, że ord. postanowi inaczej.

- ord. może dyspensować od pobytu w seminarium z ważnego powodu. Przebywający poza seminarium są powierzeni pod opiekę pobożnego i zdolnego kapłana (opieka duchowa i dyscyplina)

Kandydat do diakonatu stałego

- specjalne kolegium - przynajmniej 3 lata - ustala KE (zarządzenia)

- możliwość formacji poza kolegium (specjalne okoliczności - mają być poleceni przez ordynariusza pobożnemu i zdolnemu kapłanowi)

W przypadku zakazania diakonowi przyjęcia święceń prezbiteratu, przełożony powinien podać racje, ze względu na które udziela zakazu (diakon może odwołać się do władzy wyższej)

Należy odróżnić diakonat stały od przejściowego. Ci, którzy chcą być diakonami stałymi niech będą dokształcani przynajmniej w przeciągu 3 lat (w sposób określony przez Konferencję Ep.) co do życia ewangelicznego i co do obowiązków diakonów stałych.

- młodzi (3 lata w specjalnym domu), chyba że zwolni ich z tego ordynariusz

- w wieku dojrzałym, stanu wolnego, czy żonaci przygotowują się przez okres 3 lat.

Treść Kanonu 1024

- stwierdza krótko: Święcenia może przyjąć ważnie tylko ochrzczony mężczyzna.

JP II w Liście Apostolskim Ordinatio Sacerdotalis stwierdza, iż święcenia kapłańskie od samego początku były zastrzeżone dla mężczyzn. Paweł VI w piśmie do wspólnoty anglikańskiej pisał: Kościół uważa, iż udzielenie święceń kobietom jest niedopuszczone z racji zasadniczych.

Kongregacja Nauki Wiary wydała wtedy Deklarację „Inter insigniores” w sprawie dopuszczania kobiet do kapłaństwa urzędowego (1976). Stwierdza ona: Kościół nie uważa się za uprawnionego do dopuszczania kobiet do święceń.

Jan Paweł II List Apostolski „Mulieris dignitatem” (1988). “Powołując samych mężczyzn na swych apostołów, Chrystus uczynił to w sposób całkowicie wolny i suwerenny.” (Mimo, że uwydatnił godność i suwerenność kobiety).

Adhortacja Apostolska „Christifideles Laici” (1988) - Kobieta w ramach uczestnictwa i misji Kościoła nie może otrzymać święceń kapłańskich i dlatego nie może spełniać funkcji wynikającej z kapłaństwa sakramentalnego.

Źródło tej decyzji, to wolna i suwerenna decyzja Jezusa. Nie jest to dyskryminacja kobiet, gdyż nawet Najświętsza Maryja nie otrzymała misji właściwej Apostołom ani kapłaństwa urzędowego.

Nauka o udzielaniu święceń kapłańskich wyłącznie mężczyznom jest zachowywana w niezmiennej Tradycji Kościoła; głoszona przez Urząd Nauczycielski. Jest to nauczanie, które należy uznać za ostateczne, należące do depozytu wiary. Jest to doktryna oparta na Słowie Bożym, niezmiernie zachowywana i stosowana w Tradycji Kocioła, przedstawione nieomylnie przez nauczanie zwyczajne i powszechne (Lumen Gentium)

Kard. Ratzinger - Według wiary katolickiej, kapłaństwo jest sakramentem otrzymanym od Pana, któremu Kościół nie może nadać dowolnej formy, ale może go jedynie z szacunkiem i wiernie przekazywać.

JP II w liście ap. Motu Proprio Ad tuendam fidem przedstawia trzy poziomy nauczania Kościoła:

I - nauczanie nieomylne, czyli prawdy głoszone jako objawione przez Boga.

II - nauczanie definitywne, które nie jest głoszone jako objawione, ale ściśle się wiąże z objawieniem.

III - nauczanie autentyczne.

Każdy ze stopni domaga się innego stopnia posłuszeństwa wiary. Kto odrzuca pierwszy stopień, jest heretykiem, II stopień - nie jest w pełnej komunii z Kościołem. I i II stopień należą do depositum fidei. Wypowiedź przeciwna III stopniowi, to zazwyczaj opinia błędna, zuchwała lub niebezpieczna.

Nauczanie o udzielaniu święceń kapłańskich zalicza się do drugiego poziomu nauczania. Bp Rzymu nie posługuje się definicją dogmatyczną, ale potwierdza, że ta prawda powinna być uznana za ostateczną (jest podana w sposób nieomylny przez Magisterium Zwyczajne i powszechne; oparta na prawie Bożym spisanym i była zawsze zachowywana i stosowana w Tradycji Kościoła).

KKK - Pan Jezus wybrał mężczyzn, aby tworzyć kolegium dwunastu Apostołów. Apostołowie uczynili to samo, przekazując swą misję. W Kościele kat. można udzielić święceń ważnie jedynie mężczyźnie.

Dwa warunki ważności święceń:

- musi być ochrzczony i musi być mężczyzną.

Warunki godziwego przyjęcia święceń:

kan. 1024 zawiera ... odnośnie do udzielenia święceń; mówi tylko o dwóch święceniach: diakonacie i prezbiteracie. Godziwość udzielania święceń zależy od spełnienia warunków określonych w kan. 1025.

5. Kandydat do święceń PiD ma przejść próbę przepisaną prawem kanonicznym. Diakonatu przejściowego można udzielić po ukończeniu przez kandydata do święceń piątego roku studiów filozoficzno-teologicznych. Należy posłać też diakona na praktykę duszpasterską na czas określony przez (bpa, przełożonego zakonnego). Czas praktyki zalicza się do okresu próby.

6. Kandydat powinien posiadać pewne przymioty:

- pełna, nieskazitelna wiara - tzn. - musi przyjąć wszystkie prawdy wiary

- kierowanie się intencją służby Bogu i Kościołowi

- należyta wiedza (zdać egzamin z wyłożonego materiału)

- cieszyć się dobrą opinią wiernych

- przymioty psychiczne i fizyczne (zdrowie)

O przymiotach musi być przekonany biskup własny lub przełożony większy.

3. Kandydat nie może być związany nieprawidłowością lub przeszkodą z kan. 1040.

4. Spełnia wymagania z kan. 1033 - 1039

5. Zebrane zostały dokumenty na temat kandydata

6. Zostały przeprowadzone odpowiednie badania (scrutinia).

Kan. 1025 Wymaga, by kandydat do święceń był użyteczny do posługi w Kościele, co ocenia uprawniony przełożony. SW II zachęca, aby biskupi mieli na uwadze potrzeby nie tylko swojego Kościoła, ale także Kościoła powszechnego. Kanon zawiera normę dotyczącą wszystkich duchownych diecezjalnych i zakonnych.

Biskup udzielający święceń własnemu podwładnemu, który jest przeznaczony do służby w innej diecezji, powinien mieć pewność, że wyświęcony będzie rzeczywiście inkardynowany do określonego kościoła partykularnego.

Zakończenie

KKKW w kan. 754 stwierdza: Święcenia może przyjąć tylko mężczyzna ochrzczony.

Art. 2.1. Wymogi stawiane przyjmującym święcenia (kan. 1026- 1032)

Zakaz przymuszania do przyjęcia święceń lub do nieprzyjmowania święceń (kan. 1026)

Kodeks Prawa Kanonicznego z 1917 r. (kan. 971)

• nie ma kanonu uznającego nieważność święceń przyjętych pod wpływem przymusu zewn. Kan. 971 stwierdza tylko, iż bardzo niegodziwą rzeczą jest przymuszanie do święceń, albo też kanonicznie zdatnego od takiego zamiaru odwodzić,

• paragraf 2 kan. 973 mówi, iż zakazane jest biskupowi zmuszać osobę z niższymi święceniami do przyjęcia święceń wyższych,

• kan. 992 domaga się od kandydatów wyrażenia szafarzowi święceń postanowienie przyjęcia święceń,

• w 1930 roku wyszła instrukcja Quam ingens Kongregacji Dyscypliny Sakramentów, która zaleca badanie kandydatów do święceń, pod względem ich świadomości i gotowości do przyjęcia święceń; Quantum religiones z 1931 Kongregacji Zakonów gdzie m. in. można przeczytać, iż przed subdiakonatem kandydaci muszą pisemnie złożyć oświadczenie, że nikt ich do owych święceń nie przymusza,

• kan. 214, paragrafy 1-2 mówi, iż duchowny poważnie przymuszony do święceń wyższych, jeśli nie zgodził się ich przyjąć w sposób chociaż domyślny, mógł być przeniesiony do stanu laickiego,

• przymus do wyższych święceń jest zawsze uważany za czyn niesprawiedliwy,

• przestępstwem jest wywieranie nacisku na kandydata do święceń, aby owe święcenia przyjął; za zmuszanie jest przewidziana kara ekskomuniki,

• Kongregacja Nauki Wiary w 1980 roku stwierdziła, iż ci, co zostali wyświęceni, a nigdy nie powinni zostać ( ze względu na bojaźń albo niewystarczające rozeznanie; brak należytej odpowiedzialności w przyjmowaniu święceń; brak prawidłowego rozeznania przez odpowiedzialnych przełożonych) mogą uzyskać dyspensę od celibatu- autorowi zapewne chodziło o ukazanie faktu, iż taka możliwość, jak niegodne przyjmowanie święceń pod szeroko rozumianym przymusem była już w latach 80 zauważona i komentowana,

Kan. 1026 wg KPK JP II

SWII „optatum totius”: uwzględnić wiek i poziom rozwoju kandydatów, t.j. pewność co do prawej intencji wolnośći wyboru, zdatności duch. Moral. I intelekt., zdrowie psych i fiz. , zdolności odziedziczone. Oraz zdolność do znoszenia trudów kapł. i wykonywania obow. duszp.

Przyjmujący musi być wolny w działaniu, nie wolno zmuszać, ani odwodzić zdatnego od święceń (tobyło też w KPK z 1917). Dot. Jakiegokolwiek przymusu, bez względu na przyczynę.

Nie dot. przymusu do posług.

Kpk 1917 ma karę ekskomuniki za przymuszanie, teraz nie ma, ale Kan. 1389 to podstawa do ukarania nadużywającego władzę-par1 ,a par. 2 dot. przestęp. Nieumyślnego spowodowania szkody z nielegal. Aktu kośc.

Kan. 1708-1712 o niważn. Święceń. 1. Brak włądzy święceń lub intencji u szafarza 2. U przyjmuj. Niezdatność natury psych, lub brak intencji należytej. 3. Pominięćie istotnych obrzędów

Kan290 nie można utracić święceń, ale stan duch. 1. Z wyroku lub dekretu stwierdzającego nieważność święceń 2. Z kary usunięcia ze stanu duch.3. reskrypt Stolicy apost.

Kan 291 ta utrata nie zawiera dyspensy od celibatu, może sakramenty, uczyć, ale nie teol. W seminar. Oraz bez włądzy święceń chyba że zagroż. Śmierci

Kan 1027

Kpk 1917- by się starać by kandydaci przyjmowani od wczesnych lat do sem. I przebywać w sem. Przez cały kurs teologii mają spędzać noce i dni w sem., chyba że dyspensa od ordynariusza z ważnej przyczyny, ord. Rozważa w sumieniu. Par 2 kandydaci przebywający prawnie poza sem. Mają być poleceni pobożnemu i zdolnemu kapłanowi, nie musi mieszkać u niego;

Mikołaj

Kan. 1027.

KPK z 1917: W trosce o powołania należy brać pod uwagę potrzeby Kościoła powszechnego. Opieką należy objąć rodzące się powołania już w niższych seminariach duchownych, ale również tych, którzy odkrywają powołanie w późnym wieku. Młodzież seminaryjna ma mieć zapewnione prawo kontynuacji studiów, nawet gdy wybiorą inny tryb życia. Poziom wykształcenia kleryków ma być zbliżony do ich rówieśników studentów. Koniecznym jest by seminarzyści zamieszkiwali w seminariach. Kandydaci do święceń powinni przez cały okres formacji przebywać w seminarium, ale rozróżnienie: diakonat stały - w ciągu trzech lat mają się dokształcić(młodzi w seminarium a starzy jak tego wymaga konferencja bp-ów).

KPK z 1983: Kandydaci poddani mają być formacji ludzkiej, duchowej, intelektualnej, duszpasterskiej. Formacja ma kształtować osobowości zrównoważone, silne, wolne, zdolne dźwignąć ciężary duszpasterskiej odpowiedzialności. Ważna jest cecha utrzymywania więzi z innymi. Każdy alumn winien być chrześcijaninem. Mają szukać i przylgnąć do Chrystusa, obcować ze świętymi tajemnicami Kościoła - Eucharystia, w codziennej liturgii godzin., w biskupie, ludziach. Alumn winien się uczyć - filozofii i teologii. Uprawiając teologię należy odwoływać się do filozofii. Kościół ma własne i wyłączne prawo i obowiązek dokształcenia alumnów.

Kan. 1028 Biskup diecezjalny lub kompetentny przełożony winni pouczyć kandydatów do święceń o obowiązkach związanych z przyjmowaniem święceń.

Kandydat do święceń musi zostać poinformowany osobiście lub przez kogoś, czy wybiera on w sposób dobrowolny życie w stanie duchownym i czy nadaje się do tego. Kandydatskłada pisemne oświadczenie w zakresie tych spraw._{+ sprawa celibatu} (quam ingens). Nakłada się na przełożonych zakonnych przeprowadzenie rzetelnego skrutynium z kandydatami.Wyższe święcenia przyjmują tylko ci, którzy złożyli śluby wieczyste lub uroczyste.”(quantum religiones).

SW II: Nie należy zakrywać przed kandydatami żadnych trudności życia . Należy wychowywać ich w posłuszeństwie kapłańskim, w umiejętności ubogiego życia i w duchu umocnienia. Uświadamiać, że z pracy duszpasterskiej będą czerpać siłę do życia duchowego. Winni być przysposobieni do stanu w którym wyrzekają się życia rodzinnego dla Królestwa Bożego. Mają stawać się dzięki temu wszystkim dla wszystkich. Mają uświadamiać sobie wyższość dziewictwa. W alumnach wykształcić trzeba należytą dojrzałość ludzką, właściwy sposób osądzania zdarzeń i ludzi. Należy zaprawiać w karności.

Biskupi mogą wprowadzić przerwę w studiach i zarządzić przeszkolenie duszpasterskie, podnieść granicę wieku święceń. Pouczyć o tym co dotyczy katechizacji i głoszenia kazań, kultu liturgicznego, udzielania Sakramentów, działalności charytatywnej, obowiązku wychodzenia do niewierzących i poszukujących. Winni znać naukę o kierownictwie duchowym. Mają budzić i podtrzymywać działalność apostolską wśród wiernych(oplatam totus).

Diakoni winni mieć taką wiedzę, która będzie im potrzebna do wypełniania obowiązków.(sacrum diaconatus ordinem).

Kanon 1028 nie ma odpowiednika w KPK z 17r.

Kan 1029

Kanoniczna zdatność kandydata do święceń

KPK z 1917:

Ważnie przyjmuje święcenia tylko mężczyzna ochrzczony, a godziwie kto posiada wymagane przymioty i jest wolnyod nieprawidłowości i przeszkód. Nie udziela się święceń temu, kto jest moralnie niepewny. Do godziwości wymaga się przyjęcia sakramentu bierzmowania i obyczajów odpowiadających przyjmowanym święceniom. Kandydatów należy pilnie obserwować, by wypatrzyć w nich znaki powołania Bożego. Należy coś wiedzieć o rodzicach kandydata, bo wady przechodzą.

Biskup ma wiedzieć z jakiego powodu alumn chce przyjąć święcenia i czy ma odpowiednie przymioty (Menti nostrae).

SW II: Klerycy mają wychowywać się i kształcić pod opieką biskupa. Mają być wytrwali w modlitwie, pałający modlitwą, myślący o tym,co prawdziwe i sprawiedliwe, czyniący wszystko ku czci i chwale Bożej(Lumen gentium).

Seminarium duchowne jest sercem diecezji. Należy upewnić się co do prawej intencji, wolności wyboru, zdatności duchowej, moralnej i intelektualnej, odpowiedniego zdrowia fizycznego i psychicznego, przyjrzeć się skłonnościom odziedziczonym po rodzinie. Ocenić zdolność znoszenia trudów kapłańskich. Alumni winni uczyć się życia zgodnego z ewangelią, wyrabiać w sobie ducha modlitwy.(oplatam totus).

Zyć w dążeniu do świętości, w celibacie i ubóstwie. (presbyteorum ordinis).

Sacrum diaconatus ordinem przywrócił diakonat stały w Kościele.

Gdy brakuje któregoś z przymiotów naturalnych należy powątpiewać o samym powołaniu.Zbadane mają być rodzina, przymioty fizyczne, psychiczne, moralne i intelektualne(Podstawowe Formy Formacji Kapłańskiej oraz Ad pascendum).

KPK z 1983:

Biskup własny kandydata do święceń to ten, na terenie którego kandydat do święceń mieszka lub zamierza pracować względnie przyjął już święcenia diakonatu. Władzę dopuszczania do święceń mają: kompetentni ranione domicilii, biskup diecezjalny, oraz ci, których prawo stawia na równi z biskupem diecezjalnym, czyli prałat terytorialny, wikariusz i prefekt apostolski, prowikariusz i proprefekt apostolski, administrator apostolski, ordynariusz wojskowy, prałat prałatury personalnej, administrator, wikariusz generalny za zleceniem, oraz przełożony wyższy instytutu na prawie papieskim. Od kandydata biskup może żądać zaświadczenia o zdrowiu. Ocena psychologa wymagana jest, gdy jest ku temu ważny powód.

1.Wymagana jest nieskażona wiara kandydata do święceń. Wyznanie wiary zawiera Symbol Nicejsko-konstantynopolitański oraz trzy stwierdzenia: 1. Wiara w to, co jest zawarte w Słowie Bożym, spisanym lub przekazanym przez tradycję jak to podaje Kościół. 2. Przyjęcie z przekonaniem i uznanie wszystkich prawd, które Kościół w sprawach wiary i moralności podaje w sposób ostateczny.3. Przyjęcie z religijnym posłuszeństwem woli i umysłu nauki głoszonej przez papieża, kolegium biskupów sprawujących autentyczny Urząd Nauczycielski.

Należy zwrócić uwagę na: znajomość i umiłowanie doktryny katolickiej, ortodoksję wiary, stałe przekonanie wobec pozycji przeciwnych Urzędowi Nauczycielskiemu Kościoła, opinie odnośnie moralności seksualnej i celibatu kapłańskiego. Kandydat składa wyznanie wiary i decyduje się, czy ta wiara jest wystarczająca. Kto nie ma nieskażonej wiary i nie pozostaje w pełnej wspólnocie Kościoła, tego Bóg nie powołuje do pełnienia posługi w Kościele.

2. Wymagana jest prawidłowa intencja. Czy intencja jest prawidłowa zależy od tego, czy sumienie jest prawidłowe, bo osioł pozostaje osłem nawet wtedy, gdy się go przykryje skórą lwa. Sięganie po święcenia, żeby mieć z nich zysk jest wielkim świętokradztwem. Przebywający w seminarium winien przestrzegać praw tej instytucji, a gdy nie chce tego czynić, należy go zaraz z seminarium wydalić. Do święceń można dopuścić tylko wyróżniających się niewinnością, uczciwością, łagodnością, łatwością przyswajania sobie nowych wiadomości, prawością intencji, a wreszcie powołaniem Bożym. Niezdolni do nauki nie mają prawej intencji i nie uważa ich się za powołanych do służby Bożej.

Na mocy zlecenia Piusa XII wymaga się przejrzenia kandydata do święceń, przez porównanie wypowiedzi kandydata z jego postępowaniem (menti nostrae).

Odpowiednia formacja alumnów domaga się ich selekcji(ratio Fundamentalis institutionis sacerdotalis).

3. Wymagana jest odpowiednia wiedza. Formację seminaryjną ma poprzedzać solidne przygotowanie humanistyczne i w dziedzinie nauk ścisłych. Ze szkoły alumni mają wynieść znajomość języka ojczystego i znajomość języków obcych, w tym łaciny. Formacja intelektualna trwa sześć lat, a pierwsze dwa lata na filozofię, bo prowadzi ona do większego poznania i rozumienia osoby. Nauki teologiczne mają być podawane pod kierownictwem Urzędu Nauczycielskiego Kościoła. To studium obejmuje teologię dogmatyczną, teologię moralną, duchowości, prawo kanoniczne oraz teologię pastoralną. Teologia dogmatyczna ma być oparta na Słowie Bożym, Tradycji i Tomaszu z Akwinu.

Teologia moralna ma ukazać wzór chrześcijanina pełniącego swoje zadanie w świecie, a prawo kanoniczne jest systemem wiedzy służącym poznaniu i stosowaniu prawa w Kościele(optatam totius). Konieczna jest znajomość hierarchicznych struktur kościelnych, sprawowania sakramentów, dopuszczania kandydatów do małżeństwa konkordatowego.

Po ukończeniu seminarium wymagana jest stała formacja kapłańska(oplatam totus).

XXX

100. od 292 - 323.

Kongregacja Kultu Bożego i Dyscypliny sakramentów zaleca aby powoływać komisję do spraw święceń i posług. Do takiej komisji będzie należał rektor z racji zajmowanego urzędu. Jednak on wystawia opinie tylko od siebie. Mówi o tym kan 1051. Już od lat trzydziestych opinie o kandydacie wystawiał również proboszcz z parafii pochodzenia alumna. Również proboszcz zbiera opinię o kandydacie od wiernych świeckich. Kongregacja wprowadza możliwość uzyskania opini od kolegów z zachowaniem tajemnicy.

Kan 1029 wymaga od przyjmującego świecenia nienagannych obyczajów. Przyjmujący święcenia ma się charakteryzować: mądrością, wiernością, otwartością na wszystkich
i szacunkiem do każdego człowieka, delikatnością i wyrozumiałością, bezinteresownością
i cierpliwością. Oprócz tego ma posiadać cechy naturalne: szczerość, pracowitość, roztropność, uczciwość, stałość, duch poświęcenia, i służby , umiejętność współżycia

i wspólnej pracy.

Kongregacja podaje cały katalog przymiotów. Najpierw podaje przymioty ludzkie i moralne, dalej przymioty duchowe i intelektualne. Kan 1029 zobowiązuje biskupa, aby miał na uwadze fizyczne i psychiczne przymioty. Kandydaci winni przedłożyć rektorowi świadectwo zdrowia fizycznego i psychicznego. Kandydat ma być dojrzały biologicznie. Badania nad strukturą osobowości doprowadziły do ustalenia właściwości psychicznych człowieka. Są one w 3 grupach: właściwości poznawczych(inteligencja), emocjonalnych(temperament)

i wolicjonalnych ( charakter).

Kan 1041 stanowi, ze chorzy psychicznie są niezdatni do przyjęcia i wykonywania święceń. Choroby mogą pochodzić z: zaburzeń osobowości, zaburzeń psychicznych na tle organicznym, zespołów psychotycznych czynnościowych.

Kodeks Kanonów Kościołów Wschodnich wymaga do udzielania świeceń aby kandydat wyróżniał się dobrymi obyczajami i odznaczał cechami fizycznymi i psychicznymi.

KPK z 1917 Przyczyna odmowy udzielania świeceń może być nieprawidłowość lub przeszkoda do święceń. Najczęściej chodziło o niedostateczne wyniki w wiedzy filozoficznej i teologicznej. Zakaz przyjęcia święceń może być wydany dwojako: a) sądownie gdy przyjmujący świecenia dopuścił się przestępstwa b) zakaz przyjęcia świeceń nie może być traktowany jako kara

Kan 970 stanowi, że przeciwko zakazowi przyjęcia święceń można wnieść rekurs do Stolicy Apostolskiej. Kongregacja Dyscypliny Sakramentów w inst z 1930 roku zaleciał by ordynariusze przedkładali swoje wątpliwości na temat zdatności do świeceń diakonatu
i prezbiteratu.

KPK JP II Kan 980 Biskup własny mogą zakazać diakonowi przyjęcia świeceń prezbiteratu jeśli diakon jest ich podwładnym. Kan 1030 Prawo nie reguluje, żeby biskup nie mógł zakazać swoim podwładnym przyjęcia święceń diakonatu czy posług. Ten sam kanon przewiduje możliwość zakazania przyjęcia prezbiteratu przez diakona jeśli jest przyczyna kanoniczna chociażby ukryta. Taką przyczyną jest zwykle zaciągnięcie nieprawidłowości lub przeszkody lub cenzury. Diakon może złożyć rekurs do Stolicy Apostolskiej do Kongregacji Duchowieństwa.

Kodeks Kanonów Kościołów Wschodnich stwierdza, iż biskup eparchialny i wyższy przełożony zakonny jedynie dla najpoważniejszej przyczyny mogą zabronić własnemu diakonowi przystąpienia do święceń. Diakon może wnieść rekurs.

XXX

Pastuszko str. 323-355

Ciąg dalszy na temat „Wymogi stawiane przyjmującym święcenia”

Przedstawienie wymagań związanych z wiekiem do święceń:

KPK z 1917r. - zatrzymano zapisy ustalone na Soborze Trydenckim ale obniżono je o rok i tak: subdiakonat - ukończone 21 lat, diakonat - 22 lata, prezbiterat - 24 lata, sakra biskupia - 30 lat.

Dalej problem był z udzielaniem dyspensy od wieku i ostatecznie można stwierdzić, że Stolica Apostolska niechętnie udzielała dyspensy a już na pewno papież sobie zastrzegł dyspensy w przypadkach gdy brakowało powyżej 1 roku.

KPK Jana Pawła II - zmiana wieku wymaganego do święceń prezbiterat - 25 lat + co najmniej 6 miesięcy od diakonatu, diakonat w stopniu do święceń kapłańskich - 23 lata, diakonat stały - nieżonaci 25 lat, żonaci 35 lat + zgoda żony:), sakra biskupia 35 lat.

Konferencje biskupów mogą podnieść wymagany wiek w zakresie Kościoła lokalnego, a poszczególny biskup może udzielić dyspensy ale tylko do 1 roku i w każdym przypadku osobno. Jeśli powyżej roku to trzeba pisać do Stolicy Apostolskiej - diecezjalni do Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów, zakonni - Kongregacja Zakonów i Instytutów Świeckich.

Odpowiednia wiedza kandydata do święceń.

Na początku dużo historii i tego jak w dawnych czasach zwracano uwagę, żeby umieli czytać i byli fizycznie zdolni bo „ułomnych ofiar nie można składać Bogu na ofiarę”.

Jakieś nowości wniósł Sobór Trydencki, i tak wymagania do poszczególnych stopni:

tonsura - umiejętność czytania i pisania i znajomość głównych prawd wiary

święcenia niższe - jw. + znajomość łaciny

subdiakonat i diakonat - mieli być pouczeni w naukach i prawie + umiejętność sprawowania sakramentów.

Ważne że od Trydentu powołuje się seminaria i to stopniowo podnosi poziom wiedzy.

KPK z 1917r. - tonsura po rozpoczęciu kursu teologicznego, subdiakonat po zakończonym 2 roku teologii, diakonat po zakończonym 3 roku teologii, prezbiterat po połowie roku czwartego teologii.

Potem wspomniano kilka dokumentów z różnych lat różnych papieży, które wprowadzały drobne zmiany. Ważne ze SW II zapytał wszystkie uczelnie co należy zmienić i nad tym długo dyskutowali i na bazie tych doświadczeń i ustaleń Jan Paweł II w 1979 roku wydaje konstytucję Sapientia Christiana, „która doprowadza do końca soborową odnowę.” Tam się podkreśla znaczenie uczelni katolickich, ich wierność Urzędowi Nauczycielskiemu, znaczenie postawy moralnej itp. ale typowo o przygotowaniu do święceń to tam nie ma.

KPK Jana Pawła II - tutaj dość dużo opisane ale można sprowadzić do tego że:

studia seminaryjne trwają sześć lat - 2 filozofii i 4 teologii (szczegółowy opis przedmiotów, których należy się uczyć i dlaczego - np. antropologia filozoficzna - prowadzi do głębszego zrozumienia i interpretacji osoby, wolności, relacji ze światem i z Bogiem) i tak opisane te przedmioty, które już zdaliśmy.:), omawia się dalej potrzebę znajomości teologii, prawa kanonicznego itd.

Dalej już konkretnie w odniesieniu do wymagań do święceń:

Kandydaci do prezbiteratu mogą być dopuszczeni do diakonatu i prezbiteratu po ukończeniu piątego roku studiów fil-teol.

W Polsce diakonat dla tych, którzy ukończyli piąty rok studiów a trzeci teologii, prezbiterat po całkowitym ukończeniu studiów. Dodatkowo zaleca się (Zmodyfikowana instrukcja w sprawie posług oraz święceń udzielanych w seminariach duchownych), żeby szósty rok miał charakter pastoralny. Następnie w Pastores dabo vobis 1992r. papież zauważa konieczność ciągłej formacji intelektualnej kapłanów - odpowiedzialność bpa diecezjalnego za formacje stałą kapłanów:

Neoprezbiterzy - spotkania formacyjno-duszpasterskie,

II,III,IV,V rok kapłaństwa - studium teol-pastoralne z egzaminami wikariuszowskimi

Po VI roku - egzaminy proboszczowskie

WSTĘPNE WARUNKI ŚWIĘCEŃ

Warunki są następujące:

• bierzmowanie

• udział w obrzędzie przyjęcia kandydatów do diakonatu i prezbiteratu

• kolejne przyjmowanie posług oraz święceń

• zachowanie prawnych odstępów czasowych między posługami i święceniami

• pisemne oświadczenie o przyjęciu święceń z własnej woli

• podjęcie celibatu

• diakon może nie chcieć przyjąć prezbiteratu

• udział w rekolekcjach przed przyjęciem święceń

Bierzmowanie

Przed Soborem Trydenckim tylko gdzieś tam zauważano wielką wagę bierzmowania ale jakoś nie było to precyzyjnie ujęte.

Trydent natomiast wskazał na potrzebę przyjęcia bierzmowania przed święceniami.

KPK z 1917r. - wymaga bierzmowania od kandydatów do święceń i nupturientów (to ci którzy mają zawrzeć związek małżeński - piszę dla pewności), bez bierzmowania święcenia będą przyjęte niegodziwie.

KPK Jana Pawła II - „godziwie jest promowany do święceń jedynie ten, kto wcześniej przyjął sakrament bierzmowania”

Pastuszko

Obrzęd przyjęcia kandydatów do diakonatu i prezbiteratu (kan. 1034 $$ 1-2)

Paweł VI w Minsteraia qauedam: znosi tonsurę, wejście do stanu duchownego następuje od święceń diakonatu; święcenia niższe zostają zmienione na posługi(ostiariat, lektorat, egzorcystat i akolitat na posługi lektoratu i akolitatu). Natomiast w Ad pascendum wprowadza nowy obrzęd - dzisiejsza kandytatura - kto pragnie przyjąć święcenia diakonatu i prezbiteratu wyjawia publicznie swoją wolę ofiarowania się Kościołowi. W ten sposób zostaje on prawnie włączony do kandydatów w/w święceń. Pontyfikał Rzymski zawiera Ustanowienie lektorów i akolitów i przyjęcie kandydatów do diakonatu i prezbiteratu oraz obrzędów święceń diakonów, kapłanów i biskupa, która posiada trzy rozdziały: 1 - lektorat, 2 - akolitat, 3 - dopuszczenie kandydatów do święceń diak. i prezb. W uwagach wstępnych do rozdziału 3: przyjęcie kandydata do święceń dk. i prezb. może nastąpić, gdy ta decyzja jest wystarczająco dojrzała i poparta odpowiednimi uzdolnieniami; zamiar przyjęcia święceń ma być publicznie wyrażony i publicznie przyjęty. Za Ad pascendum: dopuszczenie do święceń jest na prośbę zainteresowanego, który składa własnoręcznie napisaną i podpisaną prośbę; zgoda przełożonego też na piśmie. Zakonnicy po ślubach nie są do tego zobowiązani. Przyjęcie dokonuje się podczas obrzędu liturgicznego. Trzeba mieć przynajmniej 20 lat i rozpoczęte studia filozoficzno-teologiczne. Diakonatu nie można przyjąć, jeśli wcześniej ktoś nie miał kandydatury. Uprawnieni do dopuszczania do święceń są: biskup diecezjalny, wyższy przełożony instytutu kleryckiego na prawach papieskich oraz ci, których prawo stawia na równi z biskupem diecezjalnym(prałat terytorialny, opat, wikariusz apostolski itd.). Do kandydatury można dopuścić: tych, którzy dają oznaki prawdziwego powołania, wyróżniają się dobrymi obyczajami, nie mają braków psychicznych czy fizycznych, pragną poświęcić swoje życie Kościołowi na chwałę Bożą i dla dobra dusz. Kandydaci powinni wcześniej przyjąć lektorat i akolitat, i wypełniać je przez pewien czas. Tylko Stolica Apostolska może ich od tego dyspensować. Można wyświęcić tych, którzy wskazują nieskażoną wiarę, prawidłową intencję i zdobyli należytą wiedzę. W prośbie kandydat stwierdza, że święcenia chce przyjąć świadomie i dobrowolnie. Po pozytywnym potwierdzeniu prośby kandydat ma troszczyć się o swoje powołanie i pracować nad jego ugruntowaniem. Ma również prawo do otrzymania koniecznych pomocy duchowych. Pontyfikał Rzymski(1989): kandydatura może się odbyć, gdy decyzja kandydata jest wystarczająco dojrzała i poparta odpowiednimi jego przymiotami. Zamiar przyjęcia święceń ma być wyrażony publicznie i tak samo przyjęty przez biskupa, przełożonego zakonu kleryckiego lub ich delegata. Obrzęd może być sprawowany każdego dnia, poza ostatnimi trzema dniami Wielkiego Tygodnia, Środą Popielcową i Wspomnieniem wszystkich wiernych zmarłych. Miejscem może być kościół lub kaplica seminarium czy zgromadzenia zakonnego.

Kolejne przyjmowanie posług oraz święceń (kan.1035 $ 1)

W ciągu wieków podejście do przyjmowania posług i święceń, ich kolejności i ważności w wypadku innej kolejności lub pominięcia, którejś z posług czy święceń, ulegało zmianie. KPK z 1917 r. ustosunkowuje się do tej kwestii: święcenia należy udzielać stopniowo, pominięcie jakiegoś stopnia pośredniego jest zabronione. Przyjęcie święceń wyższych z pominięciem niższych jest ważne. Wątpliwość jest przy święceniach biskupich - czy ktoś je przyjmujący bez prezbiteratu musi go uzupełniać czy święcenia bp już w sobie zawierają prezb. Kto świadomie przyjmuje święcenia z pominięciem niższego stopnia, podlega karze suspensy. KPK JP II mówi o posługach, a nie o święceniach niższych, bo w '72 Paweł VI zniósł obrzęd tonsury i święcenia niższe, zamieniając je na lektorat i akolitat. Kandydat do diakonatu ma przyjąć najpierw lektorat i akolitat, i wykonywać je przez pewien czas. Jest też mowa o diakonacie stałym i przejściowym - w obu wypadkach lekt. i akolit. Księgi liturgiczne zawierające obrzędy święceń mówią, że prezbiterat może przyjąć tylko diakon, a biskupstwo tylko prezb. Tylko za pozwoleniem St. Apost. można udzielić dwóch święceń tego samego dnia. Kodeks Kanonów Kościołów Wschodnich - aby ktoś mógł być godziwie wyświęcony wymaga się przyjęcia święceń niższych.

Zachowanie określonych prawem odstępów czasu między posługami i święceniami(1035 $ 2)

Historia pokazywała różne podejścia, co do odstępów między udzielaniem święceń. Zdarzały się sytuacje skrajne(4 święcenia w jednym dniu!). KPK z 1917 r.: przy święceniach zachować przerwy czasowe, by ci, którzy je przyjęli mogli się w nich ćwiczyć. Tonsura - ostariat=czas zależy od bp; tak samo przerwa między poszczególnymi święceniami niższymi. Akolitat-1 rok-subdiakonat; subdk-3 miesiące-diakonat; dk-3 m-ce-prezbiterat. Biskup może skrócić te przerwy. Zabrania się tonsury i udzielania jakiegoś święcenia niższego w jednym dniu; udzielania w jednym dniu wszystkich święceń niższych; udzielenia jednego dnia wszystkich święceń niższych wraz z subdkiakonatem; udzielania 2 święceń wyższych w jednym dniu. Bp może jednego dnia dopuścić do obrzędu tonsury, a następnego dnia udzielić 1,2,3 święcenia niższe. Następnego dnia może udzielić ostatniego czy pozostałych święceń niższych. Do biskupstwa trzeba być prezbiterem 5 lat. KPK JP II: 6 miesięcy między akolitatem a diakonatem, kandydatowi ma to dać czas na wniknięcie w treść i zadania poszczególnych posług oraz święceń. Instrukcja z '73 Koferencji Plenarnej Episkopatu Polski: lektorat na 3 roku studiów, w Wielkim Poście, po 3 dniowych rekolekcjach. Akolitat na końcu 4 roku, po odpowiednim przygotowaniu teologicznym i liturgicznym. Kandydatura do święceń dk. i prezb. ma nastąpić na początku V roku studiów, po odprawieniu rekolekcji. Przerwa między akolitatem a diakonatem-wg Instrukcji-ma trwać od końca 4.roku do końca 5.roku studiów. Dk po 5.roku studiów, potem praktyka duszpasterska. Święceń prezbiteratu udziela się dk po ukończeniu seminaryjnych studiów teologicznych, pod koniec 6.roku.

Pisemne oświadczenia o przyjęciu święceń z własnej woli(kan. 1036).

W związku z sytuacjami prrezbiterów, którzy stwierdzali, że przyjęli święcenia bez namysł i nie z własnej woli, St. Apostolska wydała odpowiednie instrukcje. KPK: kandydaci do święceń dk i prezb. mają skierować do własnego bp lub przełożonego kl instytutu, własnoręcznie napisaną i podpisaną prośbę, w której oświadczają, że z własnej woli i dobrowolnie zamierzają przyjąć święcenia i na stałe poświęcić się posługiwaniu w Kościele oraz proszą o udzielenie święceń. Kodeks Kanonów Kościołów Wsch: kandydat do święceń ma przedłożyć własnemu bp eparchialnemu własnoręcznie podpisaną deklarację, w której oświadcza, że z własnej woli i w sposób wolny przyjmuje święcenia oraz złączone z nimi obowiązki i zawsze będzie spełniał posługę w Kościele.

XXX

Sakrament święceń_Pastuszko

2.2.6.1. Historia prawa o celibacie

• W ST uważano bezżenność za brak Bożego błogosławieństwa;

• Kapłan Zachariasz - miał żonę Elżbietę; słowa Jezusa o bezżenności Mt 19, 11-12; św. Paweł - biskup mężem jednej żony 1Tm 3,2; bezżenny może dbać o to, by przypodobać się Panu 1 Kor 7,32;

• O praktyce wstrzemięźliwości seksualnej pomyślano na synodzie w Elvira (300 r.) Kan. 27: biskup lub jakikolwiek inny duchowny może trzymać przy sobie siostrę lub córkę poświęconą Bogu, żadnej zaś obcej niewiasty;

Kan. 33: stanowczo wymaga się całkowitej i trwałej wstrzemięźliwości seksualnej od żonatych biskupów, kapłanów i wszystkich duchownych wprowadzonych na urząd (biskupa, kapłana lub diakona); Kto nie będzie przestrzegał tych zaleceń ma być pozbawiony godności duchownego.

2.2.6.2. Celibat wg Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1917r.

• w KPK z 1917r. znalazły się wszystkie wcześniejsze ustalenia prawa kościelnego na temat celibatu duchownych; subdiakoni, diakoni i prezbiterzy zostali zobowiązani do życia doskonalszego niż życie wiernych świeckich (Kan. 124);

• ze święceniami Kościół od wieków w taki sposób łączy zobowiązanie do życia w doskonałej czystości, że nikt nie otrzyma święceń wyższych, kto nie przyjmie na siebie takiego zobowiązania, kandydat, przyjmując święcenia, przynajmniej milcząco składa ślub życia w czystości;

• prawo zobowiązuje nie tylko do celibatu, ale także do życia w doskonałej czystości, która wprost jest nakazana ślubem składanym milcząco; i to ten ślub wiąże bardziej niż celibat, bo go się uznaje za ślub uroczysty, który czyni ślubującego niezdatnym do zawarcia małżeństwa i nikt z tego ślubu nie może zwolnić (Kan. 6 nr 2 i 4; Kan 132 &1)

• Kan 132 par. 1 - norma ta zakazuje duchownym, którzy przyjęli wyższe, zawarcia małżeństwa, a gdyby je wcześniej zawarli, korzystania z tego małżeństwa; równocześnie norma ta zobowiązuje tych duchownych do prowadzenia życia czystego w takim stopniu, że ich czynności przeciwne czystości, tak zewnętrzne jak wewnętrzne, to jest myśli i pragnienia, są dla nich świętokradcze; czynności przeciwne cnocie czystości są zatem również przeciwne cnocie religijności;

• Kan. 132 par. 2 - duchownym, którzy przyjęli święcenia niższe nie zabrania się małżeństwa, ale z jego zawarciem tracą przynależność do stanu duchownego;

• Kan 132 par. 2 - mężczyzna żonaty, który bez dyspensy przyjąłby święcenia wyższe nie może ich wykonywać, bo jest zgorszeniem;

• Kan 214 par. 1 - duchowny, który pod wpływem ciężkiej bojaźni przyjął wyższe święcenia, a później, po ustaniu lęku, nie zgodził się na nie przynajmniej milcząco, spełniając czynności płynące ze święceń, aby przez to nie poddać się obowiązkom stanu duchownego, powinien być przywrócony do stanu świeckiego, na podstawie wyroku sądowego, po udowodnieniu przymusu i braku zgody, bez żadnych obowiązków celibatu i brewiarza.

• Jeśli ktoś nie chce żyć w celibacie, nie może przyjąć święceń wyższych. Po przyjęciu święceń niższych akolita tu przyjmujący święcenia ma rok (Kan. 978 par. 2) na zastanowienie się, czy chce przystąpić do święceń wyższych, ale z obowiązkiem życia w celibacie, czy też wcale nie przyjmie święceń wyższych i wówczas nie będzie miał obowiązku życia jako celibatariusz;

• Kan. 1072 - duchowny, który ma święcenia wyższe nie może ważnie zawrzeć sakramentu małżeństwa (ma zatem przeszkodę zrywającą); od tej przeszkody nie można dyspensować nawet w zagrożeniu śmiercią; duchowny zawierający małżeństwo wbrew zakazowi z kan. 1072 jest karany ekskomuniką zastrzeżoną dla Stolicy Apostolskiej; a jeśli oprócz tego jest zakonnikiem o ślubach uroczystych: 1. zaciąga drugą ekskomunikę (z kan. 2244 par. 2 nr 1) 2. traci piastowany urząd ( Kan. 188 nr 5) 3. Zaciąga przeszkodę do święceń (Kan. 987 par. 2) 4. oraz nieprawidłowość z przestępstwa (kan. 985 par. 3); zakonnik, który zawiera małżeństwo jest wydalany z zakonu (Kan. 646 par. 1 nr 3) zaciąga suspensę i zakazuje się mu nosić strój duchowny (kan. 670 kan. 671 nr 2);

• Dla kapłanów, którzy związali się małżeństwem w kościele lub USC i zaciągnęli ekskomunikę, ale chcą mieszkać z kobietą pod jednym dachem jak brat z siostrą wydano dekret Lex sacri coelibatus w 1936 r. dotyczący zwolnienia od cenzury Kan. 2388 par. 1; poza przypadkiem zagrożenia życia (gdy może rozgrzeszyć każdy kapłan) rozgrzeszyć może wyłącznie Penitencjaria Apostolska - Stolica Apostolska bowiem nigdy nie dyspensuje od celibatu (nawet jeśli związek jest na zasadzie brat-siostra); penitencjaria zatem rozgrzesza tylko w zakresie wewnętrznym;

• Dekret o posłudze i życiu kapłanów SW II podaje trzy motywy celibatu; celibat ma znaczenie: 1. Chrystologiczne (upodobnienie kapłana do Chrystusa w Jego bezgranicznej miłości do Kościoła-Oblubienicy 2. Eklezjologiczne (bo kapłani z większą swobodą żyją dla Chrystusa i w Nim oraz przez Niego poświęcają się służbie ludziom, sprawniej służą Jego Królestwu i są zdatni do przyjęcia duchowego ojcostwa 3. Eschatologiczne (kapłani są żywym znakiem przyszłego świata)

• Po mimo tego jasnego sformułowania nadal celibat pozostawał tematem licznych dyskusji, stąd encyklika Sacerdotalis coelibatus, w której Paweł VI wyłożył naukę Kościoła dotyczącą celibatu i przypomniał tezy z Dekretu o posłudze i życiu kapłanów;

• Miły cytacik z Sacerdotali coelibatus: Życie rodzinne i małżeństwo nie stanowi bowiem wyłącznej szansy osiągnięcia dojrzałości psychicznej. Nowe więzy z biskupem i z innymi braćmi w kapłaństwie oraz z wiernymi w miłości pasterskiej przyczyniają się również do pełnego rozwoju osobowości kapłana. życzę miłej medytacji 

• W 1971 r. przy okazji rozważań nad kapłaństwem służebnym temat celibatu podjął III Synod Biskupów; w dokumencie Ultimis temporibus z 30 XI 1971 napisano, że dzięki celibatowi kapłan naśladuje swego Pana i wyraża w sposób pełniejszy swoją dyspozycyjność; ponadto podkreślono rolę celibatu jako znaku;

• Na postulaty Pawła VI właściwą odpowiedź dał dokument Kongr. Ds. Wychowania Katolickiego w 1974r. Przewodnik po formacji kapłańskiej o celibacie, złożony z czterech części; zawiera on wypowiedź o specyficznej naturze celibatu, jako poświęceniu się Bogu całym sercem, ma wartość znaku i miłości i jego zachowanie jest możliwe wyłącznie z łaską Boga;

• Obecnie przyjęta w Polsce formuła uroczystego podjęcia celibatu: Czy na znak wewnętrznego oddania Chrystusowi Panu przyrzekasz zawsze zachowywać celibat ze względu na królestwo niebieskie, służąc Bogu i ludziom? odpowiedź kandydata: Przyrzekam;

2.2.6.3. Kodeks Prawa Kanonicznego Jana Pawła II (kan. 1037)

• Kan. 1037 Nieżonaty kandydat do stałego diakonatu, jak również kandydat do prezbiteratu, nie powinni być dopuszczeni do święceń diakonatu, zanim w przepisanym obrzędzie nie oświadczą publicznie wobec Boga i Kościoła, że podejmują obowiązek celibatu, chyba że złożyli śluby wieczyste w instytucie zakonnym.

• od motu proprio Sacrum diaconatus z 1967 r. Pawła VI odróżniamy diakonów stałych i diakonów, którzy przyjęli święcenia jako stopień przed prezbiteratem; ci pierwsi mogą przyjmować diakonat jako żonaci albo jako nieżonaci; Kan. 1037 zobowiązuje do celibatu nieżonatych diakonów oraz diakonów w stopniu do prezbiteratu;

• o celibacie wypowiada się ponadto Jan Paweł II w PDV (powołuje się tu na Lumen gentium), III Synod Biskupów, KKK nr 1579;

• Kan. 277 par. 1 - duchowni są zobowiązani do zachowania ze względu na królestwo niebieskie doskonałej i wieczystej wstrzemięźliwości;

• Kan 1037 podtrzymuje stwierdzenie z motu proprio Pawła Ad pascendum , które wymaga od kandydatów do święceń diakonatu publicznego zobowiązania się do przestrzegania celibatu, które składane jest w specjalnym akcie liturgicznym;

• podjęte zobowiązanie do celibatu stanowi małżeńską przeszkodę zrywającą;

• dyspensy od celibatu może udzielić duchownym, czyli prezbiterom i diakonom, tylko Stolica Apostolska (Kan. 87 par. 2, Kan. 291, Kan. 1079 par. 1)

• z prawnego punktu widzenia, małżeństwo, które zawiera duchowny, nie licząc się z zobowiązaniem do życia w celibacie, jest nie tylko niedozwolone, ale także nieważne, ponieważ święcenia stanowią przeszkodę uniezdalniającą do zawarcia małżeństwa (Kan. 1087); za usiłowanie zawarcia małżeństwa chociażby tylko cywilnego, Kan. 194 par. nr 3 przewiduje pozbawienie urzędu kościelnego; duchowny podlega też suspensie wiążącej go z mocy samego prawa; a jeśli po upomnieniu nie poprawi się i nadal powoduje zgorszenie, może być stopniowo ukarany pozbawieniami, a nawet wydalony ze stanu duchownego (kan. 1394 par. 1); taki duchowny zaciąga również nieprawidłowość tak do przyjęcia jak do wykonywania przyjętych święceń (Kan. 1041 nr 3, Kan. 1044 nr 3); jeśli przestępstwo jest publiczne, od tej nieprawidłowości dyspensuje tylko Stolica Apostolska (Kan. 1047 par. 2 nr 1);

• członek instytutu życia konsekrowanego po ślubach wieczystych, który nie ma święceń, jeśli usiłuje zawrzeć małżeństwo, chociażby tylko cywilne, podlega interdyktowi wiążącemu mocą samego prawa (kan. 1394 par. 2) wydalony z zakonu mocą samego prawa (Kan. 694 par. 1 nr 2)

• Kodeks Kanonów Kościołów Wschodnich w kan. 758 par. 3 stanowi, że odnośnie do żonatych kandydatów przystępujących do święceń należy zachować prawo partykularne własnego Kościoła sui iuris lub normy specjalne ustalone przez Stolicę Apostolskę; Kan. 373 stwierdza, że celibat duchownych wszędzie powinien być wysoko ceniony, poważany powinien być także stan duchownych związanych małżeństwem, usankcjonowany przez praktykę Kościoła pierwotnego i Kościołów wschodnich;

• każdy kandydat do święceń jest zobowiązany do odprawienia rekolekcji kanonicznych przygotowujących bezpośrednio do święceń; rekolekcje powinny trwać nie krócej niż 4 dni;

Tytuł kanoniczny do święceń.

Kan. 16 Soboru Nicejskiego I z 325 podkreśla, że bp., prezbiter i diakon są święceni dla określonego kościoła przy którym maja żyć i pracować. Kanon ten miał powstrzymać przenoszenie sie prezbiterów z miejsca na miejsce.

Również Sobór Chalcedonski (451r) zabronił promowania święceń prezbitera czy diakona, który nie jest przydzielony do żadnego kościoła. Kandydat do święceń powinien być przeznaczony do konkretnego kościoła w mieście lub na wsi, względnie do świątyni zbudowanej na grobie męczennika albo w klasztorze. Osoba wyświęcona bez przynależności była traktowana jak osoba niewyświecona i nie dopuszczana do funkcji. Cele takiego postępowania były dwojakiego rodzaju:

1- wyeliminować tzw. Wędrownych kapłanów, którzy byli autonomiczni i mogli robić co chcieli

2- kwestia utrzymania, kto miał utrzymać danego kapłana?

Sobór Laterański III (1179r.) powstrzymał święcenia księży bez tytułu (przynależności), ale zezwalając na święcenia osób, które były wstanie same sie utrzymać tak naprawdę dopuszczał święcenia absolutne (czyli bez tytułu), których zabronił Sob. Chalcedonski.

Sobór Trydencki wyszedł od stwierdzenia, że nikt nie może być święcony, kto zdaniem bp. Nie jest pożyteczny lub konieczny dla Kościoła. Przyjmujący święcenia powinien mieć beneficjum kościelne, które będzie mogło go utrzymać. W przypadku braku beneficjum, można je zastąpić tytułem patrymonium lub pensją. Co nie stanowi, iż beneficjum i pensja stanowią równorzędny tytuł. Zatem patrymonium i pensja to tytuły pomocnicze. Dodatkowymi tytułami upoważniającymi do święceń są: tytuł misji lub tytuł diecezji ( były to pewne przywileje dla niektórych diecezji np. w krajach Ameryki Płn.

KPK z 1917- wymaga od przyjmującego święcenia, posiadania tytułu kanonicznego, jako warunku dopuszczenia do święceń wyższych. Tytułem kanonicznym dla duchownych diecezjalnych jest tytuł beneficjum, a w przypadku jego braku, tytuł patrimonii lub pensji. Tytuł ten ma być zabezpieczeniem dla duchownego na całe jego życie. W przypadku utraty tytułu nas który został wyświęcony powinien zapewnić sobie inny.

W KPK z 1983r - nie ma wzmianki na temat kanonicznego tytułu do święceń. W naszych czasach wystarcza zasada że kto służy ołtarzowi ten może żyć z ołtarza.

Nieprawidłowości i przeszkody

Nieprawidłowość w Koś. oznacza trwałą przeszkodę do święceń ustanowioną prawem kościelnym, która czyni niezdatnym do przyjęcia i do wykonywania święceń. Wykonywanie władzy święceń mimo zaciągniętej nieprawidłowości lub przeszkody jest ważne ale niegodziwe.

Przeszkoda wykonuje w zasadzie te same skutki, co nieprawidłowość, ale różni się tym, że jest czasowa, może ustąpić na skutek zmiany okoliczności, spełnienia określonych warunków lub ustania przyczyny. Zarówno jedna jak i druga mogą być zaciągnięte przed jak i po przyjęciu święceń.

Dzisiaj rozróżnia sie niepraw. I przeszkody w następujący sposób:

1 Nieprawidłowości do przyjęcia święceń (kan. 1041)

2 Przeszkody do przyjęcia święceń ( kan. 1042)

3 Nieprawidłowości do wykonywania przyjętych święceń (kan. 1044 &1)

4 Przeszkody do wykonywania przyjętych święceń (kan/ 1044&2)

Kan. 1041 Nieprawidłowości do przyjęcia święceń

Nr 1 Amencja i inne choroby psychiczne

Amencja- to brak rozumu, choroba umysłowa, obłęd, obłąkanie, szaleństwo, pomieszanie zmysłów, dokładniej, choroba rozumu i woli.

Umysłowo chorzy- ci, którzy ciągle cierpią na brak używania rozumu.

Inne chor. psych to:

• choroba niedorozwoju ( upośledzenie umysłowe)

• schizofrenia - polega na rozprzężeniu życia psychicznego przy zachowaniu przytomności i orientacji, przy dobrej pamięci. Wyróżniamy 4 rodzaje:

1schizofrenia prosta

2schizofrenia hebefreniczna

3schizofrenia katanoniczną

4urojeniową czyli paranoidalną)

17. Obłąkanie ( paranoja)

Różnice między KKK z 1917 a 1983

10. nie wymienia się już opętania przez szatana

11. nie wymienia się również epilepsji ( tylko dlatego aby nie wskazywać na jakąś konkretną chorobę)

Porównanie z Kan 1029

Od ordynariusza zależy czy uzna przymioty psychiczne kandydata za wystarczające, nie ma obowiązku z korzystania z opinii biegłego. Jeśli widzi nieprawidłowości do święceń to nie wyświęca.

KKKW - jw.

Przestępstwo apostazji, herezji i schizmy ( Kan. 1041 nr 2)

KPK z 1917r- postanowił, że nieprawidłowymi z powodu przestępstwa są apostaci, heretycy, lub schizmatycy

Zapisanie się do sekty ateistycznej powoduje, że zapisany zaciąga nieprawidłowość z przestępstwa.

KPK z 1983r - kan. 1041 nr.2 - podaje, że nieprawidłowymi z powodu przestępstwa są apostaci, heretycy, lub schizmatycy. Ale nieprawidłowość zachodzi tylko w przypadku publicznego grzechu ( przestępstwa), w przypadku wewnętrznego aktu, nie uznaje się go. Kto popełnił powyższy akt ale nawrócił się z powodu samego akty nie może zostać dopuszczony do świeceń. Urodzeni i wychow. w społeczności odłączonych zarówno w pierwszym jak i drugim kodeksie nie zaciągali przestępstwa.

Usiłowanie zawarcia małżeństwa kan. 1041 nr. 3

KPK z1917r. - nieprawidłowymi z powodu są ci którzy, chcą zawrzeć małżeństwo lub tylko związek cywilny, będąc sami w małżeństwie lub wyższych świeceniach lub ślubach zakonnych nawet prostych i czasowych. Taka sama sytuacja tyczy się kobiet ( sióstr zakonnych)

Na podstawie tego kanonu rozróżnia się takie nieprawidłowości:

1 gdy mężczyzna chce zawrzeć drugi związek małżeński

2 w przypadku gdy duchowny fałszuje swoje dokumenty kościelne , ale tylko w przypadku próby zawarcia związku cywilnego, jeśli żyje w związku bez ślubu cywilnego, żyje na zasadach konkubinatu, który nie zaciąga nieprawidłowości

3 zakonnik jezuita po ślubach uroczystych lub światowych chce zawrzeć zw. małż.

4 inny zakonnik

5 jeśli mężczyzna chce zawrzeć związek z zakonnicą

6 jeśli mężczyzna chce zawrzeć związek z zamężną kobietą

Duchowny chcący zawrzeć związek małżeński zaciąga ekskomunikę i traci wszelkie urzędy Kościelne

KPK 1983- 5 możliwości zaciągnięcia nieprawidłowości:

1 mężczyzna żonaty, który chce zawrzeć drugi związek

2 duchowny... diakon jak i kapłan

3 zakonnik...

4 kobieta która zawarła prawnie małżeństwo

5 zakonnica...

To usiłowanie zawarcia małżeństwa jest grzechem i przestępstwem. Nie jest istotne czy dokonuje się publicznie czy sekretnie, ale musi być czynem zewnętrznym, a nie tylko, np. marzeniem.

Duchowny, który usiłował zawrzeć małż., choćby tylko cywilne, jest mocą samego prawa suspendowany i pozbawiony urzędu kościelnego, a w przypadku trwania w takim stanie może być karany innymi karami, aż po wydalenie ze stanu duchownego.

Istnieje dyspensa od powyższej nieprawidłowości, ale pod warunkiem, że zostanie wczesniej usunięta przeszkoda, która spowodowała zaistnienie nieprawidłowości np. rozwiązanie cywilnego związku lub zaprzestanie współżycia z kobietą.

Wierni, którzy mimo postawy prezbitera proszą go o celebrowanie dla nich mszy św., a którzy powoływali sie na kan. 1335, postawa ta jest bezprawna - na ten temat mówi specjalny dokument wydany przez Pap. Kom. Do spraw Autentycznego Tłumaczenia Tekstów Prawnych.

XXX

2.3.2.4. Zabójstwo i spędzenie płodu (kan. 1041 nr 4)

Kan. 985 nr 4 KPK z 1917r. wymienia 3 zasadnicze powody, wykluczenia z kandydatów do święceń: 1. Mężczyźni dokonujący świadomie zabójstwa /nie dotyczy obrony własnej!/; 2. Mężczyźni dokonujący spędzenia płodu /przed 7 mies. życia/; 3. Mężczyźni współpracujący z zabójcami albo dokonującymi spędzenia płodu.

Kan. 2350 § 1 ekskomunikę latae sententiae zarezerwowaną dla ordynariusza /duchowni są do tego deponowani/ zaciąga na siebie w przypadku przerwania ciąży, matka oraz wszyscy, którzy włączają się do tego czynu.

Kan. 994 § 1 nr 4 (schemat KPK z 1980) nieprawidłowość do przyjęcia święceń zaciągają, którzy dopuszczają się umyślnego zabójstwa albo też dokonują spędzenia płodu ludzkiego, gdy następuje skutek oraz wszyscy pozytywnie współdziałający.

Kan. 1041 nr 4. (KPK z 1983) Obejmuje dwa przypadki nieprawidłowości do święceń: 1. Zabójstwo /wyklucza obronę własną i niezamierzone zabójstwo/ 2. Spędzenie płodu.

KKKW kan. 762. Przeszkodą do świeceń jest związany, nr 4, kto popełnił dobrowolnie zabójstwo albo spowodował spędzenie płodu, gdy skutek nastąpił, oraz wszyscy pozytywnie współdziałający.

2.3.2.5. Okaleczenie siebie lub innych oraz usiłowanie popełnienia samobójstwa (kan. 1041 nr 5)

Kan. 985 nr 5 z 1917 r. przeszkodą do przyjęcia świeceń są również osoby, które okaleczały samych siebie lub innych albo tez usiłowały popełnić samobójstwo. /współdziałający w okaleczaniu nie zaciągają na siebie nieprawidłowości/. Kanon traktuje o 3 takich sytuacjach: 1. Okaleczenie siebie; 2. Okaleczenie kogoś innego; 3. Usiłowanie popełnienia samobójstwa.

Kan. 1041 nr 5 schematu KPK z 1982 r. wszedł do PKP z 1983 r. Do przyjęcia święceń nieprawidłowym jest ten, kto poważnie i z rozmysłem kaleczy siebie lub kogoś innego albo usiłuje odebrać siebie życie. Nie uchodzi naszej uwagi, że w tym kanonie są trzy problemy: 1. Skaleczenie siebie samego; 2. Okaleczenie kogoś innego; 3. Próba popełnienia samobójstwa.

KKKW, kan. 762, przeszkodą do przyjęcia święceń jest związany, nr 5, kto poważnie i rozmysłem zranił siebie lub kogoś innego względnie usiłował odebrać sobie życie.

2.3.2.6. Nadużycie władzy święceń i nieprzestrzeganie kar kościelnych (kan. 1041 nr 6)

KPK z 1917 r. w kan. 985 nr 6 postanowił, że duchowni zajmujący się leczeniem lub chirurgią, jeśli spowodują śmierć zaciągają na siebie nieprawidłowość z tytułu przestępstwa /niższych i wyższych świeceń/ z wykluczeniem pracy misyjnej oraz udzielenia pomocy w naglących przypadkach. Nr 7 tego kanonu stwierdza nieprawidłowość z przestępstwa zaciąga ten kto, nie mając święceń wyższych spełnia czynność zastrzeżoną duchownym wyższych święceń, albo też wykonuje takąż czynność, gdy jest pozbawiona prawa do jej wykonywania na skutek kary kościelnej bądź osobistej, poprawczej lub odwetowej/suspensa na czas określony lub na zawsze, pozbawienie karne urzędu lub degradacja/ bądź miejscowej/interdykt lokalny/.

Kan. 1041 nr 6 KPK z 1983 r. nieprawidłowym do przyjęcia święceń jest ten, kto dokonuje aktu święceń zarezerwowanego dla biskupa lub prezbitera, nie mając tych święceń, albo nie mogąc ich wykonać na skutek zakazu jakiejś kary kanonicznej, orzeczonej lub wymierzonej. Kanon ten reguluje 2 przypadki: 1. Kogoś kto wykonuje władze święceń nie posiadając ich 2. Duchowny ma święcenia, ale ich nie może wykonywać z racji zaciągnięcia kary kanonicznej.

Ekskomunika - podlegający tej karze nie morze sprawować, uczestniczyć na sposób ministerialny w sprawowaniu Mszy św. Nie może sprawować sakramentów i sakramentaliów. Może brać udział w Mszy św. lecz nie podejmując żadnych funkcji i posług liturgicznych. W przypadku niebezpieczeństwa śmierci wiernego kapłan, który popadł w ekskomunikę ma obowiązek rozgrzeszenia go.

Interdykt - częściowa ekskomunika, jest zależny od tego czy przestępca jest przed wyrokiem orzekającym lub skazującym. Przed wyrokiem świadczy o tym, że osoba ma zakaz uczestnictwa w sposób ministerialny. Natomiast interdykt ogłoszony po świadczy o tym, że osoba chciała barć udział w sprawowaniu Mszy św. lub innych aktach kultu w sposób ministerialny.

Suspensa - jej skutki określa przełożony danego przestępcy. Może być zastosowana tylko wobec duchownych oraz nie zabrania przyjmowania sakramentów. Ogólna zabrania sprawowania jakichkolwiek czynności przypisanych do właściwej sobie władzy święceń.

Kary ekspiacyjne - nazywane kiedyś odwetowymi. Ograniczenia przebywania w określonym miejscu, pozbawienia i zakazu wykonywania: urzędu, posługi, przywileju, uprawnienia, łaski, tytułu, odznaczeń także honorowych (2 ost. bez zak. wyk). Karne przeniesienia na inny urząd a także wydalenia ze stanu duchownego.

KKKW, kan. 762 Przeszkodą do święceń, jest związany nr 6 kto wykonał akt świeceń zarezerwowany biskupowi lub prezbiterowi, nie mając tych święceń albo nie mogąc ich wykonywać na skutek zakazu wynikającego z jakiejś kary kościelnej.

2.3.3. Przeszkody do przyjęcia święceń (kan. 1042)

Przeszkoda ze swej natury w przeciwieństwie do nieprawidłowości omówionej wcześniej może być czasowa i całkowicie ustąpić. W momencie święceń jednak zarówno przyczyny jak i nieprawidłowości nie mogą istnieć.

2.3.3.1. Mężczyźni żonaci (kan. 1042 nr 1)

KPK z 1917 r. w kan. 987 w nr 2, nie dopuszcza do świeceń mężczyzn żonatych, ze względu na Tradycję Kościoła łacińskiego zwróconą ku celibatowi i całkowitej czystości.

KPK z 1983 r. kan. 1042 nr 1, stwierdza, że przeszkodą zwykłą do święceń związany jest mężczyzna żonaty, chyba że chodzi o kandydata do świeceń diakonatu stałego.

Przypadki unieważnia przeszkody: śmierć małżonki, wyrok sądu kościelnego I i II instancji o nieważności małżeństwa, dyspensa Ojca Świętego od małżeństwa niedopełnionego.

Przywilej Pawłowy - polega na tym, gdy małżeństwo stron uległo rozkładowi na skutek przyjęcia sakramentu chrztu przez jedną ze stron, tak że nie ma szans na spokojne dalsze ich życie, może być rozwiązane przez papieża.

2.3.3.2. Przyjęcie urzędu lub zarządu niedozwolonego duchownym (kan. 1042 nr 2)

KPK z 1917 r. w kan. 137, wskazywał na ograniczenia duchownych w zakresie zarządzania swoim majątkiem bez zgody ordynariusza. W § 1 zaleca się by duchowni unikali tego co niestosowne, § 2 przyjęcie jakiegokolwiek urzędu wiąże się z otrzymaniem indultu, który pozwala na podjęcie danej funkcji. § 3 zakaz zarządzania majątkiem świeckim oraz sprawowanie urzędów świeckich. Wystarczy pełnienie jednej z tych funkcji bez zgody ordynariusza, by mieć przeszkodę do święceń.

Kan. 142, zakaz uprawy handlu oraz zawierania transakcji bezpośrednio jak i pośrednio.

KPK z 1983 r. podaje kan. 1042 nr 2, który wskazuje że zwykłą przeszkodą do przyjęcia święceń jest związany ten, kto sprawuje urząd lub zarząd zakazany duchownym na mocy kan. 285 i kan. 286, związany z obowiązkiem składania sprawozdań, do czasu złożenia urzędu lub zarządu i złożenia sprawozdania.

KKKW, kan. 762. Przeszkodą do przyjęcia święceń jest związany, nr 7, kto sprawuje urząd lub zarząd zakazany duchownym, związany z obowiązkiem rozliczenia się dopóki nie uwolni się przez złożenie urzędu lub zarządu i związanych z nim rozliczeń.

2.3.3.3. Nieutwierdzeni w wierze (kan. 1042 nr 3)

KPK z 1917 r. kan. 987 nr 6: zwyczajnie do święceń nie dopuszcza się neofitów dopóki zdaniem ordynariusza taki stan trwa.

KPK z 1983 r. kan. 1042 nr 3, zwykłą przeszkodą powstrzymującą od przyjęcia święceń jest zawiązany neofita, chyba że według oceny ordynariusza został on dostatecznie utwierdzony.

Nie ma w tym kanonie ujętego czasu jaki potrzebny jest do orzeczenia o dojrzałości wiary neofity. Kan. 1033 do przyjęcia godnie święceń niezbędny jest sakrament bierzmowania /nie ma przeszkody jeśli go brak/. W KPK z 1983 mamy 3 przeszkody do przyjęcia święceń.

KKKW, kan. 762. Przeszkodą do przyjęcia święceń jest związany, nr 8, neofita, dopóki według osądu hierarchy nie został ostatecznie utwierdzony. Kan 762 § 2, Przeszkody o których mowa w § 1 nr 2-6, mogą pochodzić tylko z czynności popełnionych po przyjęciu chrztu jako grzechy ciężkie i zewnętrzne.

2.3.4. Obowiązek wiernych do ujawnienia znanych im przeszkód (kan. 1034)

KPK z 1917 r. kan. 999, każdy wierny znający jakiekolwiek przeszkody/nieprawidłowości są także przeszkodami/ kandydata do święceń jest zobowiązany w sumieniu powiadomić przed świeceniami ordynariusza lub proboszcza, jeśli o jakich wiedzą.

KPK z 1983 r. kan. 1043, wierni mają powiadomić przed święceniami ordynariusza lub proboszcza o znanych im przeszkodach do święceń.

KKKW, kan. 771 § 2, przed święceniami wszyscy chrześcijanie są zobowiązani poinformować biskupa eparchialnego lub proboszcza o znanych im przeszkodach.

2.3.5.Nieprawidłowości do wykonywania święceń (kan. 1044 §§ 1-2)

KPK z 1917 r. nie rozróżniał nieprawidłowości i przeszkód do przyjęcia i wykonywania święceń. Nowy Kodeks JP II, już takie rozróżnienie zawiera.

2.3.5.1. Bezprawne przyjęcie święceń mimo związania nieprawidłowością (kan. 1044 nr 1)

Wg kan. 1044 § 1 nr 1, nieprawidłowość do wykonywania święceń zaciąga ten kto przyjmuje święcenia będąc związany z nieprawidłowością.

2.3.5.2. Publiczne przestępstwo apostazji, herezji lub schizmy (kan. 1044 § 1 nr 2)

Kan. 1044 § 1 nr 2, wyraża nieprawidłowość do wykonywania władzy święceń z powodu publicznego przestępstwa apostazji herezji lub schizmy.

2.3.5.3. Popełnieni przestępstwa z kan. 1041 nr'y 3 - 6 (kan. 1044 § 1 nr 3)

Kan. 1044 § 1 nr 3, nieprawidłowościami do wykonywania przyjętych święceń są także przestępstwa: usiłowania zawarcie małżeństwa, morderstwo, spędzenie płodu, samookaleczenie /także innych/, prób a samobójstwa, wykonywanie władzy święceń zarezerwowanych biskupowi lub prezbiterowi.

KKKW, kan. 762. Przeszkoda do święceń jest związany, nr 2 kto popełnił przestępstwo apostazji, herezji lub schizmy: nr 3, kto usiłował zawrzeć małżeństwo, nawet tylko cywilne, będąc sam związany małżeństwem albo święceniami lub wieczystymi publicznym ślubem czystości, bądź też z kobietą związana ważnym małżeństwem lub takim samym ślubem.

2.3.6. Przeszkody do wykonywania święceń (kan. 1044 § 2)

KPK z 1983 r. w kan. 1044 § 2 zawiera 2 przeszkody są one czasowe.

Według kan. 1044 § 2 nr 1 zwykłą przeszkodę nie pozwalającą wykonywać święcenia zaciąga ten kto będąc związany przeszkodą do przyjęcia święceń, nieprawnie przyjmuje święcenia.

Kan. 1044 § 2 nr 2 przeszkodę zwykłą do wykonywania święceń zaciąga mężczyzna chory na brak rozumu (amentia - obłąkanie, szaleństwo, pomieszanie zmysłów) lub inna chorobę psychiczną z kan. 1041 nr 1.

KKKW, kan. 763, przeszkodę do wykonywania święceń zaciąga ten, nr 3, kto jest chory na amencję, o której jest mowa w kan. 762 § 1, nr 1. Zaciąga on przeszkodę do wyk. Święceń na czas, dopóki hierarcha po konsultacji z biegłym nie pozwoli mu na wykon. Święceń.

2.3.7. Nieznajomość nieprawidłowości i przeszkody (kan. 1045)

W KPK rozróżniamy niewiedzę z 2 przyczyn: braku wiedzy /niezawinionej/ oraz ignorancji. Kan 1045 z 1983 r. wyraźnie podkreśla, że nieznajomość nieprawidłowości oraz przeszkód nie uwalnia od nich.

KKKW, kan. 765, nieznajomość przeszkód nie uwalnia od ich zaciągnięcia.

2.3.8. Wielokrotność nieprawidłowości i przeszkód (kan. 1046)

KPK z 1917 r. w kan. 989 stwierdza, że nieprawidłowości i przeszkody staja się wielokrotne z powodu różnych przyczyn, nie zaś z powodu tej samej przyczyny, chyba że chodzi o dobrowolne zabójstwo. Przyczyny dzielą się na rodzajowe, numeryczne, gatunkowe.

KPK z 1983 r. w kan. 1046 zawiera normę, według której różne rodzaje przyczyn powodują zaistnienie, odpowiednich do tych przyczyn, nieprawidłowości lub przyczyn /ta sama przyczyna powtórzona nie zwielokrotnia nieprawidłowości i przeszkód do przyjęcia święceń/.

2.3.9. Dyspensy od nieprawidłowości i przeszkód (kan. 1047 §§ 1-3)

Nieprawidłowość z zasady jest stała i tworzy przeszkodę do świeceń/chyba że prawo zniesie nieprawidłowości lub zostanie udzielona dyspensa/. Przeszkoda jest związana z przyczyną i tym jak ona długo trwa/gdy wygasa przeszkody przestają istnieć/.

2.3.9.1. Dyspensy zastrzeżone do Stolicy Apostolskiej

KPK z 1917r. nie traktuje wprost o dyspensie z tytułu przeszkody lub nieprawidłowości. Podkreśla znaczenie papieża w udzielaniu dyspensy we wszystkich sytuacjach. Penitencjaria Apostolska udziela dyspensy jedynie w zakresie wewnętrznym, sakramentalnym i pozasakramentalnym od wszystkich przeszkód i nieprawidłowości /oprócz zabójstwa i spędzenia płodu tylko do wykonywania święceń/.

KPK z 1983 r. w kan. 1047 Stolica Apostolska zastrzega sobie prawo udzielenia dyspensy od niektórych nieprawidłowości i przeszkód do święceń /próba zawarcia związku małżeńskiego/ . Może również dyspensować od tych przeszkód, co do których prawa sobie nie zarezerwowała  hehehe.

2.3.9.2.Władza ordynariusza co do dyspensowania od nieprawidłowości i przeszkód (kan. 1047 § 4)

KPK z 1917 r. ograniczenie biskupów tyczyło się dwóch przypadków: 1. Zabójstwo i spędzenie płodu z rozmysłem; 2. gdy przestępstwo weszło na drogę sadu kościelnego lub cywilnego.

PKP z 1983 r. prawo do dyspensowania z nieprawidłowości i przeszkód do święceń nie zarezerwowanych dla Stolicy Apostolskiej ma ordynariusz. Biskup /nie musi mieć święceń/ może dyspensować od: choroby umysłowej, apostazji, herezji, schizmy (tylko jako tajne), próby popełnia zabójstwa, wykonywania aktu święceń biskupich i prezbiteratu. 2 Przeszkody zwykłe - dyspensa od: sprawowania urzędu i bycia neofitą. 2 dyspensy do wykonywania przyjętych święceń: przyjecie święceń mimo związania z nieprawidłowością, za próbę popełnienia samobójstwa.

KKKW, kan. 767 § 1. Biskup eparchialny lub hierarcha instytutu życia konsekrowanego może dyspensować swoich podwładnych od przeszkód do przyjęcia i wykonania święceń, z następującymi wyjątkami: 1. Jeśli przyczyna ma dalszą historię w sądzie…2. Przeszkody zawarte w kan. 762.

XXX

PUDZIAN

pozwolenie na wykonywanie władzy święceń w tajnym przypadku naglącym.

WYMAGANE DOKUMENTY I BADANIE (SCRUTINIUM :) ) KANDYDATA DO ŚWIĘCEŃ

wymagane dokumenty

pod koniec XIX i na początku XX wieku w każdej kurii znajdowała się specjalna „księga wyświęconych” wpisywano do niej każdego kto przyjął tonsurę a później kolejne święcenia zarówno niższe jak i wyższe. Odnotowywano w niej również wszelkie dyspensy,oraz podstawy prawne do udzielenia kandydatowi święceń. KPK z 1917 roku przewidywał następujące dokumenty potrzebne przed święceniami: zaświadczenie o poprzednich święceniach ( w przypadku tonsury dokument chrztu i bierzmowania), zaświadczenie o odbytych studiach potrzebnych do przyjęcia danego stopnia święceń, zaświadczenie o dobrych obyczajach kandydata do święceń wydane przez rektora lub kapłana, któremu kandydat został w ostatnim czasie powierzony, pisma informacyjne (to ciekawa rzecz wymagane są jeżeli kandydat przebywał przez 3 miesiące jako żołnierz lub 6 miesięcy jako świecki na terenie który podlega innemu ordynariuszowi - chodziło o wykluczenie nabycia nieprawidłowości lub przeszkody do święceń) mogą się zdarzyć też pisma informacyjne od przełożonego zakonnego jeżeli kandydat jest członkiem jakiegoś zakonu lub przebywał w zakonnym nowicjacie. (mogą się zdarzyć też takie dokumenty jak świadectwo śmierci żony, stwierdzenie nieważności małżeństwa lub dyspensa od małżeństwa ważnie zawartego) KPK z 1917 roku domagał się też ogłoszenia zapowiedzi przed święceniami wyższymi. Zasadniczo zapowiedzi te powinny mieć miejsce w kościele parafialnym kandydata do święceń. jednak istniała też możliwość zwolnienia z takich zapowiedzi przez biskupa lub nakazanie ogłoszenia zapowiedzi także w innych kościołach. Po reformie prawa kanonicznego kandydat do święceń prezbiteratu musi przedstawić świadectwo święceń diakonatu, do święceń diakonatu - świadectwo chrztu i bierzmowania oraz przyjęcia posług - a w wypadku diakonatu mężczyzny świeckiego świadectwo zawarcia małżeństwa. Należy też stwierdzić, że kandydat ma przymioty, które umożliwią mu owocne spełnianie posługi oraz, że nie jest obciążony przeszkodami lub nieprawidłowościami kanonicznymi. Rzecz ą istotną jest też pisemne oświadczenie o przyjmowaniu święceń z własnej woli i chęci posługiwania jako wyświęcony przez całe życie. ważne jest też ukończenie odpowiedniego toku studiów. Pismo okólne kongregacji do spraw Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów dodaje do wymaganych dokumentów świadectwo małżeństwa kościelnego rodziców kandydata, zaświadczenie o ukończeniu szkoły średniej, zaświadczenie o kolejnych etapach edukacji kościelnej z podaniem wyników, dane personalne i rodzinne kandydata wraz ze zdjęciem, świadectwa cywilne mogące mieć związek z formacją kandydata np. o służbie wojskowej, zaświadczenie o stanie zdrowia kandydata, prośba o przyjęcie do seminarium, listy polecające kapłanów pomagających w rozeznaniu powołania, świadectwa kurii diecezjalnej o dopuszczeniu kandydata do święceń, dokumentacja każdego skrutynium.

Badanie kandydata do święceń

badanie kandydatów do święceń znane jest już od III w, zwracają na nie uwagę m.in. sobór w Nicei 325 i w Kartaginie 397 czy sobór Trydencki 155 - 1563.

KPK 1917

odpowiednie instrukcje, które wydała Stolica Apostolska były powodem napływających próśb o zwolnienie z obowiązków płynących ze święceń na skutek przyjęcia ich bez należytej rozwagi.

KPK z 1917 roku wyraźnie mówi o badaniu kandydata już przed tonsurom poprzez rektora, opinię proboszcza parafii z której kandydat pochodzi, opinię postronnych wiernych a na końcu rozmowę osobistą ordynariusza z kandydatem. Przed subdiakonatem nadal aktualne były wcześniejsze badania a dodatkowo potrzebne było oświadczenie składane pod przysięgą o braku jakiegokolwiek przymusu do przyjęcia święceń. Przed diakonatem i prezbiteratem nie trzeba było dodatkowych badań. Na temat badania alumnów wypowiedział się także SW II w dekrecie o formacji kapłańskiej. Kongregacja Nauczania Katolickiego zwraca uwagę na konieczność zbadania przymiotów ludzkich i moralnych, przymiotów duchowych, intelektualnych oraz zdrowia fizycznego i psychicznego.

KPK JPII

w skrutynium dotyczącym przymiotów kandydata do święceń należy zachować przepisy: należy posiadać świadectwo rektora seminarium o nauce (nieskażona doktryna), zdrowej (autentycznej) pobożności, dobrych obyczajach, skłonności (zdatności) do wykonywania posługi oraz zdrowiu fizycznym i psychicznym. Rektor posiada tę wiedzę ze spotkań odbytych z alumnami, z własnych obserwacji a także poprzez ocenę wykładowców i proboszczów parafii, z której alumn pochodzi. W sprawie zdrowia fizycznego i psychicznego może zasięgnąć opinii lekarza lub psychiatry. W parafiach, gdzie kandydat miał stałe lub czasowe zamieszkanie po 14 roku życia należy ogłosić zapowiedzi. Biskup lub wyższy przełożony może dodatkowo zebrać pisma informacyjne, zarządzić ogłoszenie zapowiedzi lub dodatkowych informacji. Zapowiedzi zasadniczo są ogłaszane ustnie ale biskup może zamienić tę formę na wywieszenie pisemnego ogłoszenia przez kilka dni. Każdy wierny który zna jakąkolwiek przeszkodę do święceń ma obowiązek zawiadomić o niej przynajmniej proboszcza swojej parafii. skrutynium winno odbywać się na każdym etapie. wymagane dokumenty to: pisana własnoręcznie prośba kandydata o dopuszczenie, opinia rektora seminarium, opinia kolegialna wychowawców seminaryjnych, opinia proboszcza kandydata, opinia kapłana, któremu kandydat pomagał w pracy duszpasterskiej, inne opinie, które rektor seminarium uzna za konieczne do dołączenia.

Biskup przystępuje do udzielania święceń

KPK z 1917 przewidywał egzamin o święceniu które kandydat miał przyjąć a w przypadku święceń wyższych także egzamin z wyznaczonych przez biskupa działów teologii. Gdy biskup ma święcić kandydata, który nie jest jego podwładnym powinien posiadać odpowiednie świadectwa i pisma upoważniające (dymisoria) jeżeli jednak uznałby w swoim sumieniu, że kandydat nie jest godny przyjęcia święceń to pomimo pozytywnych opinii może go nie promować.

Biskup może udzielić święceń swojemu podwładnemu jeżeli spełniają się dwa warunki: biskup ma moralną pewność że zostały zebrane wszystkie potrzebne dokumenty, ma moralną pewność, że przeprowadzone skrutynium wypadło pomyślnie dla badanego.

PUDZIAN

---