INSTYTUT INśYNIERII I GOSPODARKI WODNEJ
wwwwwwWWWODNEJWODNEJ
POLITECHNIKA KRAKOWSKA im. TADEUSZA KOÅšCIUSZKI
Kinga Hajduk
BAZA METADANYCH POMIARÓW HYDROMETEOROLOGICZNYCH
ZAKA
ADU HYDROLOGII POLITECHNIKI KRAKOWSKIEJ
praca magisterska
studia dzienne
kierunek studiów: In\
ynieria Åšrodowiska
specjalność: In\
ynieria Wodna i ZarzÄ…dzanie Zasobami Wodnymi
promotor: dr in\
. Robert Szczepanek
nr pracy: & & & & & .& & & & .& & &
data zło\
enia: & & & & & & & & & &
K R A K Ó W 2 0 0 7
ul. Warszawska 24, 31-155 Kraków tel/fax [phone] e-mail: [e-mail] internet: www.iigw.pl
Składam serdeczne podziękowania
Panu dr in\
. Robertowi Szczepankowi
za wskazówki i pomoc udzieloną przy
pisaniu niniejszej pracy.
SPIS TREÅšCI
1. Wstęp ___________________________________________________ 2
1.1. Cel pracy ____________________________________________________2
1.2. Zakres pracy _________________________________________________ 2
2. Metodyka prowadzenia pomiarów hydrometeorologicznych _________ 3
2.1. Rodzaje gromadzonych pomiarów ________________________________ 3
2.1.1. Pomiary meteorologiczne ____________________________________ 3
2.1.2. Pomiary hydrologiczne ______________________________________ 6
2.2. Charakterystyka przyrządów pomiarowych _________________________ 7
2.2.1. Przyrządy do pomiarów meteorologicznych ______________________ 7
2.2.2. Ogródek meteorologiczny ___________________________________ 16
2.2.2.1. Częstotliwość pomiarów meteorologicznych _______________18
2.2.3. Hydrologiczne przyrzÄ…dy pomiarowe ___________________________19
2.2.3.1. Częstotliwość pomiarów hydrologicznych _________________24
3. Pojęcia dotyczące słu\
by meteorologicznej. Charakterystyka posterunków
badawczych zakładu Hydrologii Politechniki Krakowskiej ________________ 25
3.1. Zestawienie posterunków pomiarowych Zakładu Hydrologii Politechniki
Krakowskiej _________________________________________________ 26
3.2. Krótka charakterystyka posterunków pomiarowych Zakładu Hydrologii
Politechniki Krakowskiej ________________________________________27
3.3. Opracowanie zgromadzonych danych Zakładu Hydrologii PK pod kątem
stworzenia bazy metadanych ___________________________________ 34
4. Metadane  definicja i standardy _____________________________ 41
4.1. Pojęcie metadanych __________________________________________ 41
4.2. Standardy metadanych ________________________________________42
5. Metodyka tworzenia bazy metadanych na podstawie zgromadzonych
danych Zakładu Hydrologii PK ________________________________43
6. Baza metadanych pomiarów hydrometeorologicznych Zakładu Hydrologii
Politechniki Krakowskiej ____________________________________46
7. Podsumowanie ___________________________________________72
8. Wnioski _________________________________________________74
9. SPIS TABEL ______________________________________________76
10. SPIS ILUSTRACJI _________________________________________79
11. LITERATURA ____________________________________________ 80
ZAA

CZNIKI ________________________________________________81
1
1. WST
P
1.1. Cel pracy
Celem niniejszej pracy jest skatalogowanie, opisanie oraz stworzenie bazy
metadanych konwencjonalnych pomiarów hydrometeorologicznych zgromadzonych
w Zakładzie Hydrologii Politechniki Krakowskiej. Baza ta, ma stanowić zbiór
informacji, dotyczÄ…cych danych pomiarowych zarejestrowanych na posterunkach
badawczych od lat 70-tych do lat 90-tych.
Wymiernym efektem będzie usystematyzowane zestawienie: I) mierzonych
parametrów hydrometeorologicznych, II) stosowanych przyrządów, III) rodzaju
gromadzonych danych, IV) lokalizacji posterunków pomiarowych, V) okresów
pomiarowych.
1.2. Zakres pracy
Pierwszym krokiem będzie zapoznanie się z materiałami, będącymi podstawą do
stworzenia przedmiotowej bazy. ObejmujÄ… one pomiary hydrometeorologiczne,
w zwiÄ…zku z tym, najpierw nale\
ałoby przybli\
yć pojęcia związane z tematem.
Po przedstawieniu ogólnych wiadomości dotyczących parametrów pomiarowych
oraz budowy i zasad działania stosowanych przyrządów, nadszedł czas na bli\
sze
zapoznanie się z posterunkami, będącymi z
ródłem danych.
W tym miejscu, powstać ma spis posterunków Zakładu Hydrologii, które zostaną
zlokalizowane na mapach i krótko scharakteryzowane. Dane na nich gromadzone,
stanowić będą przedmiot analizy, pod względem mierzonych parametrów
i przyrządów do tego słu\
ących, okresów pomiarowych, obserwatorów i cech
pomiarowych wraz z uwagami oraz samych posterunków.
W celu stworzenia bazy metadanych, nale\
ałoby zapoznać się z samym pojęciem
 metadanych oraz standardami określający sposób tworzenia z nich bazy.
Następnie, wiedzę teoretyczna na ten temat, nale\
y zastosować w celu jej
praktycznego wykorzystania do zgromadzonych danych, będących przedmiotem
opracowania.
Zatem dalsza część dotyczyć będzie metodyki tworzenia bazy, na podstawie danych
zakładu Hydrologii.
2
Efektem tej pracy mają być KARTY, stanowiące zbiór ścisłych informacji
dotyczących określonego parametru, jego cech z uwzględnieniem przyrządu
pomiarowego oraz lokalizacji posterunku badawczego. Zbiór wszystkich KART
stanowić będzie BAZ
METADANYCH, do której utworzenia dą\
yliśmy. Nale\
ałoby
równie\
przedstawić przykładowe zastosowanie i mo\
liwości wykorzystania
niniejszej bazy.
2. Metodyka prowadzenia pomiarów hydrometeorologicznych
Hydrometeorologia, to nauka o związkach zachodzących pomiędzy atmosferyczną
i lÄ…dowÄ… fazÄ… cyklu hydrologicznego (parowanie, kondensacja pary wodnej
w atmosferze, opad atmosferyczny) [1].
Głównym z
ródłem poznania zachodzących w atmosferze zjawisk i procesów, są
wyniki obserwacji i pomiarów hydrometeorologicznych. Obserwacje, jakich dokonuje
się na stacjach pomiarowych, stanowią zarówno pomiary instrumentalne, jak równie\

spostrze\
enia wzrokowe. Dzielimy je zasadniczo na pomiary meteorologiczne
i hydrologiczne. Są one prowadzone według międzynarodowych standardów,
w określonych przedziałach czasowych oraz określonych cyklach. Umo\
liwia to globalnÄ…
wymianę informacji i tworzenie zbiorów, na podstawie, których mo\
na opracować
ró\
nego rodzaju statystyki. Im bardziej rozbudowana jest sieć pomiarowo-
obserwacyjna, tym więcej posiadamy danych, co prowadzi do lepszego odwzorowania
stanu aktualnego.
Obserwatorzy sÄ… ludz
mi posiadajÄ…cymi ogromnÄ… wiedzÄ™ i ich praca jest bardzo wa\
nym
elementem tworzenia zbioru danych pomiarów hydrometeorologicznych.
Coraz częściej u\
ywa się urządzeń automatycznych, samorejestrujących, ale pomimo
tego na licznych stacjach pomiarowych, wciÄ…\
korzysta się z klasycznych przyrządów,
co pozwala na prowadzenie pomiarów nawet w przypadku awarii [2].
2.1. Rodzaje gromadzonych pomiarów
2.1.1. Pomiary meteorologiczne
Meteorologia, to nauka zajmująca się badaniem zjawisk i procesów
zachodzących w atmosferze ziemskiej oraz tych procesów na powierzchni Ziemi,
które mają bezpośredni wpływ na procesy atmosferyczne [5]. Wyniki pomiarów
3
parametrów meteorologicznych są postawą do ró\
norodnych analiz,
wykorzystywanych równie\
do prognoz pogody.
TAB.1. Zestawienie parametrów pomiarów meteorologicznych wraz z dokładnością
i warunkami pomiarów  część 1. [na podstawie: IMGW, 2006 r.]
Parametr Dokładność Warunki pomiarów i obserwacji
- w klatce meteorologicznej
temperatura
0.1 °C - pomiar termometrem zwykÅ‚ym
powietrza
- temperatura powietrza mierzona w cieniu
- w klatce meteorologicznej
parametry
- z pomiaru temperatury powietrza termometrem
wilgotności
zwil\
onym (i wentylowanym) wraz z
powietrza
0.1 °C termometrem zwykÅ‚ym oblicza siÄ™ parametry
(termometrem
wilgotnościowe powietrza: temperaturę punktu
zwykłym
rosy, niedosyt wilgotności, wilgotność względną i
i zwil\
onym)
prÄ™\
ność pary wodnej
- w pomieszczeniu stacji, barometrem
- ciśnienie atmosferyczne, czyli ciśnienie
powietrza wyra\
a się w milimetrach słupa rtęci
ciśnienie
0.1 hPa (mm Hg) lub w hektopaskalach (hPa)
atmosferyczne
- w polskiej słu\
bie meteorologicznej jednostkÄ…
ciśnienia atmosferycznego jest hektopaskal
- ciśnienie maleje wraz ze wzrostem wysokości
- wielkość obliczana i obrazuje, jak zmieniało się
ciśnienie w ciągu ostatnich trzech godzin i o jaką
tendencja wartość się zmieniło
0.1 hPa
ciśnienia - ciśnienie zmienia się dość wolno i skoki
ciśnienia przekraczające 5 hPa na godzinę są
wyjÄ…tkowo rzadkie i bardzo groz
ne
- wiatromierzem zlokalizowanym na wysokości 10
kierunek m w ogródku meteorologicznym
5°
wiatru - podawany jest średni kierunek, z którego w
ciągu ostatnich 10 minut wiał wiatr
-j.w.
- to średnia z 10 minut oraz porywy wiatru - czyli
nagły wzrost prędkości wiatru, przewy\
szajÄ…cy co
najmniej o 5 m/s średnią prędkość wiatru i
trwający nie dłu\
ej ni\
2 minuty
prędkość
1 m/s - w warunkach polskich prędkość wiatru
wiatru
przekraczajÄ…ca 25 m/s nale\
y do rzadkości,
wiatromierzom europejskim skala kończy się na
50 m/s
- w Arktyce spotyka się wiatry o prędkości
przekraczajÄ…cej 100 m/s
widzialność - obserwowana
m
pozioma - wyra\
ana w jednostkach długości
4
- przeliczana na umowne wartości klucza (skala
logarytmiczna)
- wyra\
a odległość horyzontalną, na jaką mo\
na
zobaczyć obiekty zlokalizowane na ziemi
- wyra\
a wysokość podstawy najni\
szych chmur
znajdujÄ…cych siÄ™ ponad poziomem stacji
wysokość
- stosuje siÄ™ przewa\
nie urzÄ…dzenia lidarowe,
podstawy m
dawniej wymagało to od obserwatora praktyki w
chmur
umiejętności oceny wizualnej
- wartość kodowana jest kluczem logarytmicznym
- nie wymyślono jeszcze przyrządu do ustalania
ka\
dej skatalogowanej chmury (jest ich w atlasie
ponad 50)
- umiejętność rozpoznawania chmur jest jedną z
najtrudniejszych, jaką musi opanować
obserwator
rodzaj chmur
- z uwagi na wysokość występowania chmury
umownie podzielono na trzy grupy tzw. piętra:
niskie (CL), średnie (CM) i wysokie (CH) -sięgające
nawet do 16 km nad ZiemiÄ™- i dla tych trzech
poziomów osobno podaje się informacje o
chmurach
- wyra\
ana w oktanach, czyli w ósmych częściach
wielkość pokrycia nieba chmurami, z podziałem na
x/8
zachmurzenia poszczególne piętra CL, CM, CH oraz zachmurzenie
ogólne
- za pomocÄ… liczb klucza pogody bie\
Ä…cej (ww)
mo\
liwe jest przekazanie informacji o
występowaniu zjawisk pogodowych zarówno w
pogoda
chwili obserwacji jak i w ciÄ…gu ostatniej godziny
aktualna
klucz (np. zamiecie, błyskawice, mgły, deszcz)
pogoda
-informacja o pogodzie panujÄ…cej w okresie
ubiegła
minionym (maksymalnie za okres 6-ciu godzin)
przekazywana jest za pomocÄ… liczb klucza
pogody ubiegłej (W1W2)
Ponadto w określonych godzinach, zwanych terminami głównymi i pośrednimi,
stacja meteorologiczna mierzy i wylicza zestawienia.
TAB. 2. Zestawienie parametrów pomiarów meteorologicznych wraz z dokładnością
i warunkami pomiarów  część 2. [na podstawie: IMGW, 2006 r.]
Parametr Dokładność Warunki, znaczenie
- w klatce, termometrem (o konstrukcji
temperatura zbli\
onej do termometru lekarskiego) mierzy
maksymalna 0.1 °C siÄ™ maksymalnÄ… temperaturÄ™, jaka wystÄ…piÅ‚a w
powierza wybranym okresie (w słu\
bie IMGW za okres
12 godzin)
5
- analogicznie do maksymalnej, termometrem
temperatura minimalnym wskazujÄ…cym najni\
szÄ…
minimalna 0.1 °C temperaturÄ™ powietrza, jaka wystÄ…piÅ‚a w
powietrza danym okresie (w słu\
bie IMGW za okres 12
godzin)
- temperatura gruntu mierzona na specjalnym
temperatura
0.1 °C poletku na gÅ‚Ä™bokoÅ›ciach 5, 10, 20, 50, 100
w gruncie
cm
temperatura - najni\
sza temperatura powietrza mierzona 5
minimalna 0.1 °C cm nad gruntem, termometrem minimalnym
przy gruncie (w słu\
bie IMGW za okres 12 godzin)
- deszczomierz o konstrukcji cylindrycznej, o
powierzchni wlotu 200 cm2, pozwala na
wielkość opadu 0.1 mm
gromadzenie siÄ™ w nim spadajÄ…cego opadu,
który mierzy się co 6 godzin
- czas trwania usłonecznienia w ciągu doby
1 minuta na
usłonecznienie - przewa\
nie do pomiarów jest u\
ywany
dobÄ™
heliograf Campbell-Stokesa
- grubość śniegu zalegającego w ogródku
meteorologicznym, z uwzględnieniem świe\
o
grubość spadłego śniegu
pokrywy 1 cm - ponadto (w określonych terminach) mierzy
śnie\
nej się ilość wody zawartej w standardowej próbce
śniegu, pobranej przy pomiarze grubości
pokrywy
- określa się stan gruntu znajdującego się na
stan gruntu klucz
poletku (np. czy jest wilgotny)
- średnie dobowe, miesięczne i roczne liczone
średnie
dla kilku z podanych dotychczas parametrów
Ponadto wybrane stacje meteorologiczne dokonują ró\
nych dodatkowych pomiarów
parametrów nie ujętych w tablicach.
2.1.2. Pomiary hydrologiczne
Hydrologia, to nauka o obiegu wody w przyrodzie, m.in. o tej, która
spływając po powierzchni dociera do cieków i koryt rzecznych. Hydrologa
interesuje nie tylko fakt, \
e woda płynie, ale równie\
ile tej wody płynie, z jaką
prędkością oraz amplituda wahań w danym przekroju poprzecznym.
Z pomiarów hydrologicznych mo\
emy uzyskać informacje o stanie wody,
prędkości przepływu oraz ilości przepływającej wody w jednostce czasu [4].
6
TAB. 3. Zestawienie parametrów pomiarów hydrologicznych wraz z dokładnością
i krótką charakterystyką parametru. [na podstawie: IMGW, 2006 r.]
Parametr Dokładność Opis parametru i jego jednostki
stan wody 1 cm - poło\
enie zwierciadła wody w danym przekroju
ponad przyjęty umownie poziom, zwany zerem
wodowskazu
- wielkość względna, podawana w centymetrach
przepływ - objętość wody przepływającej przez przekrój
poprzeczny koryta w jednostce czasu
- wyra\
any w [m3/s]
zjawiska - formy zlodzenia rzeki pojawiajÄ…ce siÄ™ w fazie
lodowe zamarzania, trwałej pokrywy lodowej i spływu
lodu
1 cm -pomiar grubości lodu kosą lodową [cm]
10% - określenie stopnia [%] pokrycia rzeki śry\
em,
lodem lub krÄ… drabinkÄ… SOMMERA
temperatura 0.2 °C - termometrem rtÄ™ciowym mierzymy temperaturÄ™
wody cieku [°C
2.2. Charakterystyka przyrządów pomiarowych
2.2.1. Przyrządy do pomiarów meteorologicznych
Jak podają niektóre z
ródła, początki meteorologii sięgają roku
600 p.n.e., kiedy to  Tales stwierdza, \
e coroczne wylewy Nilu zale\
Ä… od zmian
wiatru [6]. Natomiast pierwsze przyrządy pomiarowe zostały wynalezione ok.
XVII wieku, mowa tu o barometrze oraz termometrze rtęciowym, wynalezionym
w wieku XVIII. Tradycyjne przyrzÄ…dy pomiarowe, sÄ… jednak z biegiem lat
wypierane przez urządzenia wykorzystujące najnowsze osiągnięcia techniki
i elektroniki. Na początku praca obserwatora polegała na odczycie wskazań
przyrządów, w wyznaczonych terminach. Następnie jego zadania zostały
sprowadzone do nadzoru urządzeń samopiszących, a dziś większość pomiarów
jest wykonywana i rejestrowana przez komputery. Jednak, gdy wszelki sprzęt
zawiedzie, zawsze mo\
emy liczyć na tradycyjne przyrządy i metody pomiarowe
oraz na umiejętności obserwatora.
7
RYS. 1. Deszczomierze
Do mierzenie wysokości opadu, wykorzystuje się jedno z najstarszych
meteorologicznych urządzeń pomiarowych, czyli DESZCZOMIERZ.
Zainstalowany jest w ka\
dym ogródku meteorologicznym. Jest to jedno
z podstawowych urządzeń wykorzystywanych do zbierania informacji o ilości
opadu atmosferycznego, dochodzącego do powierzchni Ziemi. W określonych
terminach doby jest mierzona ilość opadu zebranego w zbiorniku urządzenia.
Jako opad rozumiemy tu nie tylko deszcz (najbardziej kojarzący się z pojęciem
opadu), ale równie\
np. śnieg czy grad. Deszczomierzem do pomiaru opadów
tylko i wyłącznie ciekłych nazywamy w tym przypadku OMBROMETR [4].
RYS. 2. Pluwiograf pływakowy (po lewej) i pluwiograf elektroniczny -
wywrotkowy (po prawej).
Do pomiaru opadów słu\
y równie\
PLUWIOGRAF - urzÄ…dzenie do
automatycznego pomiaru ciągłych opadów, rejestrujące ich ilość, czas trwania i
8
natÄ™\
enie. Wyró\
nia się pluwiografy: pływakowy, w którym w naczyniu znajduje
się pływak, wskazujący stan napełnienia oraz wywrotkowy.
Budowa:
" powierzchnia zbierajÄ…ca opad
" lejek z rurką odprowadzający wodę do komory pływakowej
" komora pływakowa z pływakiem wewnątrz
" lewar odprowadzajÄ…cy wodÄ™ do naczynia kontrolnego
" pręt pływaka z ramieniem i piórkiem
" bęben rejestracyjny z nało\
onym paskiem papieru
" kontrolne naczynie na wodÄ™ opadowÄ…
" osłona
Stosuje się równie\
pluwiografy elektroniczne zliczajÄ…ce impulsy elektryczne
generowane przez wpadajÄ…cÄ… do pluwiografu wodÄ™ [4].
RYS. 3. Klatka meteorologiczna
Kolejnym punktem jest KLATKA METEOROLOGICZNA. Jest to specjalna,
a\
urowa konstrukcja, w kształcie prostopadłościanu, w której umieszczone są
przyrządy do pomiaru temperatury i wilgotności powietrza atmosferycznego.
Klatka słu\
y do osłonięcia termometrów przed bezpośrednim działaniem słońca,
wiatru czy opadów i zapewnienia jednakowych warunków pomiaru [4].
9
RYS. 4. Termometry rtęciowe wewnątrz klatki meteorologicznej wraz z
termohigrometrem
WewnÄ…trz klatki meteorologicznej, zainstalowane w specjalnym uchwycie,
znajdują się TERMOMETRY rtęciowe, tworzące zespół psychrometru oraz
TERMOHIGROMETR - czujnik temperatury i wilgotności Automatycznej Stacji
Meteorologicznej. Cały ten zestaw termometrów słu\
y do mierzenia
temperatury powietrza, ale równie\
do pomiaru wilgotności względnej,
niedosytu wilgotności powietrza, temperatury punktu rosy oraz ciśnienia pary
wodnej zawartej w powietrzu. Termometry w klatce meteorologicznej sÄ… tak
zainstalowane, aby mierzyły temperaturę na wysokości 2 metrów nad
poziomem gruntu.
Poza termometrami zwykłymi, zwanymi równie\
stacyjnymi, w klatce
zainstalowane sÄ… TERMOMETRY tzw. "EKSTREMALNE" - czyli termometr
"minimalny" i "maksymalny", które "zapamiętują" wynik pomiaru. Zostają
na nich - odpowiednio - wyniki najwy\
szej i najni\
szej temperatury
zarejestrowanej od poprzedniego pomiaru [4].
RYS. 5. Termograf
10
PrzyrzÄ…d mierzÄ…cy temperaturÄ™ i rejestrujÄ…cymi jej przebieg w funkcji czasu to
TERMOGRAF. Elementem reagującym na zmiany temperatury jest najczęściej
czujnik deformacyjny, zmieniający swój kształt w funkcji zmian temperatury
(np. ro\
ek manometryczny wypełniony cieczą rozszerzalną lub element
bimetaliczny). Zastosowanie tak mało czułych i mających du\
ą bezwładność
cieplną elementów pomiarowych wynika z potrzeby uzyskania dość du\
ych sił,
które zdolne będą pokonać opory tarcia w przekładni, przenoszącej ruch
czujnika deformacyjnego na wskazówkę zakończoną pisakiem i tarcia pisaka o
papier (termogram). Wa\
nym elementem termografu jest bęben, wewnątrz
którego znajduje się mechanizm zegarowy, obracający bęben ruchem
jednostajnym. Mechanizmy zegarowe mają napęd sprę\
ynowy lub elektryczny.
Na bęben naciągnięty jest termogram, będący paskiem papieru z wydrukowaną
skalą czasową i skalą temperatury. Wskazówka, przenosząca ruchy czujnika
temperatury zakończona jest pisakiem, który kreśli na termogramie linię,
odpowiadającą ciągłemu zapisowi temperatury powietrza [6].
Najczęściej stosowany jest termograf tygodniowy, w którym pełen obrót bębna
trwa 168 godzin. Dokładność wskazań termografu jest o rząd wielkości ni\
sza
ni\
termometru stacyjnego, w dobrym termografie realna dokładność odczytu
temperatury wynosi okoÅ‚o 1°C, dokÅ‚adność odczytu czasu z reguÅ‚y jest mniejsza
od 15 minut [6].
Termograf składa się z:
" bębna zegarowego z wmontowanym mechanizmem zegarowym, dzięki
któremu obraca się on wokół własnej osi w ciągu doby lub tygodnia
" czujnika - płytki bimetalicznej (bimetal), odkształcającej się pod
wpływem zmian temperatury
" systemu dz
wigni przenoszących odkształcenia płytki bimetalicznej na
piórko
" termogramu - wyskalowanego paska, na którym piórko kreśli zmiany
temperatury.
Często łączy się termograf z częścią do rejestracji wilgotności powietrza
(higrograf) i całe urządzenie nosi wtedy nazwę TERMOHIGROGRAF.
11
RYS. 6. Wiatromierz
Podstawowym przyrządem zainstalowanym w ogródku meteorologicznym jest
WIATROMIERZ. Przyrząd ten słu\
y do pomiaru prędkości i kierunku wiatru.
Jest on montowany na maszcie na wysokości 10 m nad poziomem gruntu.
Przetworniki wiatromierza przekształcają prędkość i kierunek wiatru na sygnały
elektryczne transmitowane połączeniem kablowym do specjalnego urządzenia
odczytowego umo\
liwiającego wizualizację mierzonych wartości [4].
RYS. 7. Poletko termometrów gruntowych
Kolejnym "miejscem" w ogródku meteorologicznym jest POLETKO
TERMOMETRÓW GRUNTOWYCH. Jest to wydzielony fragment ogródka,
pozbawiony jakiejkolwiek roślinności. Wykonuje się na nim pomiary
temperatury powietrza na wysokości 5 cm nad gruntem - TERMOMETR
PRZYGRUNTOWY i temperatury gruntu na głębokości 5, 10, 20, 50 i 100 cm -
TERMOMETRY GRUNTOWE [4].
12
RYS. 8. Widzialnościomierz
Poza tradycyjnymi przyrzÄ…dami - takimi jak deszczomierz czy wiatromierz
- w ogródkach meteorologicznych od kilku lat zaczynają się pojawiać coraz
nowocześniejsze urządzenia pozwalające mierzyć i badać ró\
norakie zjawiska
zachodzące w atmosferze. Jednym z takich urządzeń jest
WIDZIALNOÅšCIOMIERZ z detektorem zjawisk atmosferycznych. Jest to
wielofunkcyjny czujnik przeznaczony dla automatycznych stacji
meteorologicznych [4].
Widzialnościomierz mierzy tzw. widzialność meteorologiczną, czyli największa
odległość, z której przedmiot o odpowiednich wymiarach, umieszczony na
poziomie gruntu, jest widoczny i rozpoznawalny na tle nieba. Pomiar
widzialności poziomej w zakresie od 10 m do 50 km. Czujnik MAWS -
automatycznej stacji meteorologicznej [Automatic Weather Station]. PrzyrzÄ…d
mierzy równie\
ilość wody opadowej za pomocą urządzenia pojemnościowego
oraz Å‚Ä…czy tÄ™ informacjÄ™ z pomiarami rozproszenia promieniowania optycznego
i temperatury. Te trzy niezale\
ne pomiary dają wystarczająca ilość danych dla
określenia rodzaju opadu atmosferycznego.
13
RYS. 9. Laserowy miernik wysokości podstawy chmur
Kolejnym bardzo nowoczesnym urzÄ…dzeniem jest LASEROWY MIERNIK
WYSOKOÅšCI PODSTAWY CHMUR. To urzÄ…dzenie laserowe mierzÄ…ce
wysokość podstawy chmur i widzialność pionową, czujnik systemu MAWS.
Miernik wysokości podstawy chmur jest w stanie wykryć w tym samym czasie
trzy warstwy chmur. Oprócz wysokości podstawy i warstw chmur urządzenie
wykrywa inne przyczyny ograniczenia widzialności pionowej (np. opad) [4].
RYS. 10. Barograf
BAROGRAF to rodzaj barometru, ze zdolnością do rejestracji dokonywanych
pomiarów ciśnienia atmosferycznego. Wyniki są zapisywane na specjalnej
taśmie papierowej (tzw. barogramie) umieszczonej na obrotowym bębnie,
poruszającym się zgodnie z ruchem wskazówek zegara. Zazwyczaj bęben
14
wykonuje jeden obrót na dzień, tydzień lub miesiąc, wybór prędkości nale\
y do
u\
ytkownika barometru. Jako, \
e ciśnienie zmienia się wraz z wysokością,
barograf mo\
e być u\
ywany do odnotowywania ró\
nic wysokości np. na
statkach powietrznych. Obecnie mechaniczne barografy sÄ… wypierane przez
urzÄ…dzenia u\
ywające do analizy czynników atmosferycznych komputerów,
które oferują większy zakres czasowy zapisu oraz dodatkowe mo\
liwości analizy
zebranych danych [2].
RYS. 11. Heliograf Campbella-Stokesa
HELIOGRAF to urządzenie słu\
ące do pomiaru czasu usłonecznienia. Zasada
działania opiera się wykorzystaniu efektu cieplnego lub fotochemicznego
wywoływanego przez promieniowanie słoneczne. Heliograf Campbella-Stokesa
składa się ze szklanej kuli pełniącej funkcję soczewki, która skupia promienie
słoneczne na odpowiednio ukształtowanym pasku papieru (są one
zró\
nicowane w zale\
ności od pory roku - najdłu\
szy i najni\
ej poło\
ony pasek
letni, pasek średni wiosenno-jesienny i najwy\
ej wkładany oraz najkrótszy
pasek zimowy). Promienie wypalają ślad, którego długość określa czas
operowania Słońca z dokładnością do 6 minut (1/10 godziny). Na podobnej
zasadzie działają heliografy rejestrujące czas padania promieni słonecznych na
papierze światłoczułym. Inne konstrukcje (do których nazwy heliograf ju\
siÄ™
nie stosuje) wykorzystują element światłoczuły albo termoczuły (np. DSU12
firmy Vaisala), wynik pomiaru zapisywany jest elektronicznie z dokładnością
rzędu 1 sek [6].
15
2.2.2. Ogródek meteorologiczny
Lokalizacja
Ogródek meteorologiczny powinien być urządzony w terenie otwartym.
Najlepsze miejsce to takie z dala od budynków, drzew, otwartej wody, czyli
wszystkiego, co mogłoby utrudniać wymianę powietrza i mieć bezpośredni
wpływ na wyniki pomiarów. Nie jest te\
właściwe umieszczanie ogródka na
terenach zupełnie otwartych i bardzo rozległych, gdy\
w tym przypadku wiatr
mo\
e zakłócać pomiary wysokości opadu atmosferycznego oraz nawiewając
śnieg do ogródka tworzyć zaspy.
PrzestrzegajÄ…c poni\
szych zasad, mo\
na uzyskać reprezentatywne wyniki
obserwacji [4]:
" w odległości 30 m od ogródka nie mogą znajdować się \
adne budowle, drzewa,
krzewy oraz uprawy sztucznie zraszane;
" w odległości ponad 30 m od ogródka mogą stać małe pojedyncze obiekty np.
parterowy dom czy drzewo, jednak ta odległość nie mo\
e być mniejsza ni\

10-cio krotna ich wysokość;
" w odległości ponad 100 m od ogródka mo\
e być luz
na zabudowa i małe grupy
drzew
" w odległości ponad 300 m od ogródka mogą znajdować się zwarte zespoły
drzew (sady i parki);
" w odległości co najmniej 500 m od ogródka mogą stać ju\
wielopiętrowe bloki
mieszkalne.
UrzÄ…dzenie
Ogródek powinien mieć kształt kwadratu z bokami skierowanymi wzdłu\

linii północ-południe i wschód-zachód. Przyjęte minimalne rozmiary ogródka to
15 x 15 m, choć jego wielkość zale\
na jest od zakresu pomiarów. Teren
ogródka powinien być wyrównany, bez dołów i górek, porośnięty trawą. Tylko
wówczas, gdy jest to rejon np. piaszczysty (wydmy nadmorskie) i wpływa to na
rodzaj klimatu, trawy nie nale\
y siać. Nie powinno być tam pni, drzew czy
krzewów. Rozmieszczenie przyrządów powinno być takie, aby jedne nie
zakłócały pracy drugich. Ni\
sze powinny być instalowane od strony
południowej, wy\
sze od północnej. Urządzenia do instalacji przyrządów nale\
y
pomalować białą farbą, aby podczas upałów jak najmniej się nagrzewały.
16
Åšcie\
ki nale\
y ograniczyć tylko do koniecznych, a ich szerokość nie mo\
e
przekraczać 0,5 m. Całość nale\
y ogrodzić niezbyt gęsta siatką o wysokości
około 1,5 m, a bramka musi być zamykana na klucz [4].
Utrzymywanie
Powierzchnia terenu ogródka powinna być naturalna. Nie powinno się jej
deptać, a w okresie letnim nale\
y regularnie kosić trawę. Zimą, śnieg tak\
e
powinien pozostać w stanie naturalnym, a\
stopnieje. Jedynie bardzo wysokie
zaspy nale\
y przycinać do średniej wysokości pokrywy. Nie wolno dopuszczać,
aby na urządzeniach gromadziły się pajęczyny, kurz czy brud [4].
Przyrządy w ogródku meteorologicznym:
RYS. 12. Schemat ogródka meteorologicznego wraz z znajdującymi się w nim
przyrzÄ…dami pomiarowymi
1. Widzialnościomierz  Vaisala
2. Laserowy miernik podstawy chmur  Vaisala
3. Poletko z termometrami gruntowymi
4. Urządzenie do pomiaru całkowitego promieniowania słonecznego i bilansu
radiacyjnego
5. Urządzenie do automatycznego pomiaru dobowej sumy usłonecznienia - Vaisala
6. Wiatromierze
17
 a. elektroniczny Vaisala - czujnik MAWS
b. elektroniczny AVIOMET
7. Heliograf Campbella-Stokesa
8. UrzÄ…dzenie do pomiaru promieniowania rozproszonego
9. Urządzenie do pomiaru widm promieniowania słonecznego
10. Klatka meteorologiczna, a w niej:
a. termometr rtęciowy "suchy"
b. termometr rtęciowy "zwil\
ony"
c. termometr maksymalny
d. termometr minimalny
e. czujnik temperatury i wilgotności - Vaisala
11. Aktynometr - Linke-Feussnera "pancerny (do pomiaru bezpośredniego
promieniowania Słońca, wyposa\
ony w standardowe filtry Schotte`a,
umo\
liwiające - oprócz pomiarów w pełnym zakresie widma słonecznego -
pomiary natÄ™\
enia w wydzielonych jego obszarach) [4]
12. Deszczomierze:
a. Hellmanna, tradycyjny
b. rejestrujÄ…cy
2.2.2.1. Częstotliwość pomiarów meteorologicznych
Informacje zebrane podczas pomiarów są głównym z
ródłem informacji
dla meteorologów i hydrologów. Na ich podstawie powstają prognozy
pogody oraz bazy danych słu\
ące do prac badawczych i opracowań
statystycznych. Dlatego te\
systematyczność i częstotliwość pomiarów są
takie wa\
ne.
Obecnie stacje meteorologiczne wykonujÄ… 24 obserwacje na dobÄ™, w
pełnych godzinach od 0:00 do 23:00. Terminy obserwacji synoptycznych (w
Polsce, tak jak i na świecie) zapisywane są w czasie UTC (Universal Time
Coordinated). Wyró\
niamy dodatkowo międzynarodowe terminy główne
oraz terminy pośrednie obserwacji synoptycznych [4].
18
Terminy główne [4]: 0:00; 6:00; 12:00 i 18:00 UTC
Dla Polski są to godziny czasu urzędowego:
- w czasie obowiÄ…zywania czasu letniego odpowiednio 2:00; 8:00; 14:00
i 20:00,
- w czasie obowiÄ…zywania czasu zimowego odpowiednio 1:00; 7:00; 13:00
i 19:00.
Terminy pośrednie [4]: 3:00; 09:00; 13:00 i 21:00 UTC
- w czasie obowiązywania urzędowego czasu letniego odpowiednio 5:00;
11:00; 17:00 i 23:00,
- w czasie obowiązywania urzędowego czasu zimowego odpowiednio 4:00;
10:00; 6:00 i 22:00.
Urządzenia automatyczne są programowane i mogą przesyłać dane
z częstotliwością dostosowaną do potrzeb odbiorców informacji (nawet co
kilkanaście minut).
Standaryzacja pomiarów umo\
liwia wymianÄ™ informacji (obserwacji
i pomiarów) nie tylko między stacjami i oddziałami IMGW, ale równie\
na
całym świecie [4].
2.2.3. Hydrologiczne przyrzÄ…dy pomiarowe
Podobnie jak w przypadku urządzeń wykorzystywanych do pomiarów
meteorologicznych i tutaj mamy do czynienia z ogromnym postępem techniki.
Większość znanych nam przyrządów hydrologicznych, oparta jest na prostych
zasadach konstrukcyjnych. Jednak coraz częściej pojawiają się automatyczne
urzÄ…dzenia wraz z komputerami, pozwalajÄ…ce na obserwacjÄ™ i rejestracjÄ™ wielu
parametrów jednocześnie.
PrzyrzÄ…dy pomiarowe stosowane w hydrologii rzecznej mo\
emy podzielić
następująco:
19
PrzyrzÄ…dy do pomiaru stanu wody.
RYS.13. A
ata wodowskazowa
Najprostszym i najczęściej wykorzystywanym hydrologicznym przyrządem
pomiarowym jest A
ATA WODOWSKAZOWA. Jest to urządzenie słu\
Ä…ce do
pomiaru stanu wody składające się z konstrukcji nośnej z przymocowanym do
niej podziałem w postaci segmentowanych tablic. Za pomocą łaty
wodowskazowej mierzy się wysokość lustra wody w stosunku do obranej
płaszczyzny odniesienia (tzw. zero wodowskazu). Wartość elementarna podziału
ma długość 2 cm, a opis cyfrowy podany jest co 10 cm. Odczyt stanu wody
dokonywany jest z dokładnością do 1 cm przez obserwatora w określonych
terminach obserwacji [4].
RYS. 14. Limnigraf
Do ciągłych obserwacji stanu wody słu\
y LIMNIGRAF - urzÄ…dzenie
umo\
liwiające ciągłą rejestrację stanu i zmian poziomu wody. Limnigraf
umieszczany jest w budce limnigraficznej. Wyró\
nia siÄ™ dwa podstawowe typy
limnigrafów - o zapisie stanów wód analogowym i cyfrowym. Obecnie coraz
częściej stosuje się cyfrowe systemy rejestracji stanów wód, przy czym
20
odpowiedni przetwornik pomiarowy na podstawie pomiaru ciśnienia
hydrostatycznego słupa wody określa jego wysokość nad poziom zainstalowania
czujnika. Urządzenia analogowe zapisują na taśmie papierowej pionowy ruch
pływaka [4].
Przyrządy do pomiaru przepływu
Pomiary przepływu są pomiarami wieloparametrowymi. Do określenia
przepływu niezbędne jest określenie prędkości wody, przekroju poprzecznego
koryta rzecznego, głębokości koryta itd.
RYS. 15. Akustyczny dopplerowski przepływomierz profilujący
Nowoczesnym i wielofunkcyjnym przyrządem wykorzystywanym do pomiarów
przepływu jest ADCP [Acoustic Doppler Current Profiler] w tłum.
AKUSTYCZNY DOPPLEROWSKI PRZEPA
YWOMIERZ PROFILUJ
CY.
Metoda ADCP jest metodą wykorzystującą występujące przy propagacji fali
dz
więkowej zjawisko Dopplera, polegające na zmianie częstotliwości sygnału
odbitego od poruszajÄ…cego siÄ™ obiektu. PrzyrzÄ…d wykorzystujÄ…cy tÄ™ metodÄ™,
składa się z głowicy pomiarowej z 4 przetwornikami nadającymi i odbierającymi
impulsy fal akustycznych o częstotliwości 1200 kHz oraz komputera, w którym
dzięki odpowiedniemu oprogramowaniu wykonywane są obliczenia
i wizualizacja pomiaru [4].
Na niektórych (niewielkich) ciekach mo\
na stosować PRZELEW MIERNICZY
Jest on stosowany najczęściej na małych rzekach i potokach górskich, gdzie ze
względu na warunki naturalne niemo\
liwe jest stosowanie innych urządzeń.
Przelew mierniczy jest to mała budowla hydrotechniczna lub narzędzie
21
przenośne. Pomiar natę\
enia przepływu polega na zmierzeniu wysokości
spiętrzenia wywołanego przez szczelna przegrodę ustawioną pionowo
i prostopadle do osi cieku lub rzeki. W zale\
ności od charakterystyki
przepływów stosuje się ró\
ne przelewy miernicze (np. kombinowane przelewy
lub przelewy dwudzielne) [4].
RYS. 16. MÅ‚ynek hydrometryczny
Najczęściej stosowanym urządzeniem do pomiarów przepływu jest MA
YNEK
HYDROMETRYCZNY. SÅ‚u\
y on do pomiaru punktowej prędkości przepływu.
Parcie wody powoduje obrót wirnika młynka. Prędkość przepływu określa się
zliczając liczbę obrotów wirnika w określonym czasie lub mierząc czas, jaki jest
potrzebny na wykonanie określonej liczby obrotów. Ka\
dy u\
ywany młynek
hydrometryczny powinien być co jakiś czas kalibrowany (cechowany) w KANALE
HYDROMETRYCZNYM, aby uniknąć przekłamań w wynikach pomiarów. Zarówno
kalibracja młynka jak i pomiary hydrologiczne wykonywane z jego pomocą są
realizowane według procedur pomiarowych zgodnych z normami PN-ISO
np. PN-ISO 748:2000 [4].
RYS. 17. Przepływomierz elektromagnetyczny
Innym urządzeniem mierzącym prędkość przepływu wody jest
PRZEPA
YWOMIERZ ELEKTROMAGNETYCZNY, wykorzystuje on prawo
22
indukcji elektromagnetycznej Faradaya. Urządzenie zastępuje w swojej funkcji
młynek hydrometryczny, lecz jest od niego bardziej uniwersalne [4].
PrzyrzÄ…dy do pomiaru zjawisk lodowych
RYS. 18. Kosa lodowa (po lewej) i drabinka Sommera (po prawej)
Do pomiarów zjawisk lodowych wykorzystuje się najczęściej dwa urządzenia.
KOSA LODOWA słu\
y do określania grubości lodu. Jest to przyrząd składający
się z drewnianej łaty z podziałem co 1 cm, na której u dołu osadzony jest
metalowy zaczep. Do określenia stopnia (w %) pokrycia rzeki śry\
em, lodem
lub krÄ… stosuje siÄ™ DRABINK
SOMMERA. Jest to przyrzÄ…d o prostej
konstrukcji i du\
ej trwałości. Pozwala on określić wielkość obserwowanego
zjawiska z dokładnością do 10%. Pomiar wykonuje się z wyznaczonego
stanowiska pomiarowego (na moście lub brzegu rzeki) [4]
Inne
Poza ww. przyrządami, w pomiarach hydrologicznych, wykorzystuje się ró\
ne
urzÄ…dzenia mierzÄ…ce dodatkowe parametry.
RYS. 19. Termometr wodny
Jednym z takich urządzeń jest TERMOMETR WODNY słu\
Ä…cy do pomiaru
temperatury wody w rzekach. Terminowe pomiary temperatury wody
wykonywane są za pomocą zwykłych termometrów rtęciowych ze skalą od
23
-5 do 37°C, o dokÅ‚adnoÅ›ci 0,2°C. Termometry te umieszczone sÄ… w oprawach
metalowych, które chronią je przed stłuczeniem, a zbiornik u dołu oprawy
zabezpiecza termometr przed zmianą temperatury po wyjęciu z wody. Pomiary
temperatury wody wykonuje siÄ™ zazwyczaj raz na dobÄ™ o godzinie 6 UTC [4]
2.2.3.1. Częstotliwość pomiarów hydrologicznych
Tak jak pomiary meteorologiczne, pomiary hydrologiczne wykonywane
są z ró\
ną częstotliwością w zale\
ności od sytuacji hydrologicznej.
Pomiary stanu wody. Nazywane potocznie obserwacjami stanu wody
prowadzone są przez specjalnie do tego powołanych obserwatorów
wodowskazowych. Wyró\
niamy: obserwacje terminowe i nadzwyczajne
(w okresie wezbrań).
Obserwacje terminowe. Wykonywane są przez obserwatorów
w określonych z góry terminach. Rozró\
niamy obserwacje terminowe
zwyczajne i nadzwyczajne. Oprócz stanu wody obserwatorzy przekazują
tak\
e uwagi o wyglÄ…dzie wody, informacje o zjawiskach lodowych
i temperaturze wody w wybranych posterunkach wodowskazowych
z godz. 6:00 UTC.
Obserwacje ciągłe. Wykonywane są za pomocą samopisów (limnigraf,
mareograf).
Obserwacje zwyczajne. Obserwator sygnalizacyjnego posterunku
wodowskazowego w zale\
ności od jego wa\
ności i przydatności odczytuje
stan wody raz dziennie (o godz. 6:00 UTC), 2 razy dziennie o godz. 6:00
i 18:00 lub 3 razy dziennie o godz. 6:00, 12:00 i 18:00 UTC. Wyniki
obserwacji w okresie normalnym (stan wody poni\
ej stanów
ostrzegawczych i alarmowych) przekazuje raz dziennie, rano po godzinie
6:00 UTC.
Obserwacje nadzwyczajne. Wykonuje się w okresie wezbrań, gdy stan
wody przekroczy stany ostrzegawcze i alarmowe. Je\
eli na wodowskazie
24
stan wody osiÄ…gnie stan ostrzegawczy, obserwator ma obowiÄ…zek, bez
specjalnego zarzÄ…dzenia, dokonywania i sygnalizowania obserwacji 3 razy
dziennie o godz. 6:00, 12:00 i 18:00 UTC, a przy zbli\
aniu siÄ™ do stanu
alarmowego lub po jego przekroczeniu co trzy (o 6:00, 9:00, 12:00, 15:00,
18:00, 21:00, 24:00, 3:00 UTC), dwie a nawet co godzinÄ™. Obserwacje
nadzwyczajne na wodowskazie trwajÄ… a\
do opadnięcia stanu wody poni\
ej
stanu ostrzegawczego.
Pomiary przepływu wody. Pomiar przepływu wody w profilu
wodowskazowym wykonywany jest przez ekipy pomiarowe PSHM IMGW.
Przeciętna liczba pomiarów wynosi od 6 do 12 w ciągu roku i zale\
y od:
amplitudy wahań, stanu koryta i stanu wody [4].
3. Pojęcia dotyczące słu\
by meteorologicznej. Charakterystyka
posterunków badawczych zakładu Hydrologii Politechniki Krakowskiej.
SÅ‚u\
ba meteorologiczna prowadzi badania dotyczące procesów i zjawisk
zachodzących w atmosferze ziemskiej. Informuje społeczeństwo i zainteresowane
działy gospodarki o aktualnym i przewidywanym stanie pogody. Opracowuje i publikuje
wyniki pomiarów i obserwacji meteorologicznych, niezbędne do badań
klimatologicznych. W Polsce funkcję tę pełni Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej
(IMGW).
Ujednolicanie metodyki wykonywania w ró\
nych krajach pomiarów i obserwacji
meteorologicznych oraz uzgadnianie działalności słu\
b meteorologicznych całego
świata, nale\
y do głównych zadań Światowej Organizacji Meteorologicznej (WMO
- World Meteorological Organization). Jest to Organizacja Wyspecjalizowana ONZ.
SiedzibÄ… jej sekretariatu jest Genewa.
Wszystkie stacje prowadzÄ…ce systematyczne pomiary i obserwacje meteorologiczne
tworzą sieć meteorologiczną. Pracuje ona przede wszystkim na rzecz słu\
by pogody
oraz dostarcza danych do opracowań klimatologicznych. Stacje pracujące w sieci
dysponują ró\
nymi zestawami przyrządów meteorologicznych i pracują według
programów ustalanych na konkretne potrzeby.
25
Podział jednostek terenowych(meteorologicznych):
- Stacje meteorologiczne (synoptyczne) pracujÄ… przede wszystkim na
potrzeby słu\
by pogody. DokonujÄ… co najmniej 8 razy w ciÄ…gu doby obserwacji
i pomiarów meteorologicznych, których terminy określone są
międzynarodowymi umowami - stanowią jedną z zasadniczych podstaw
przygotowywanych przez słu\
bÄ™ pogody prognoz na najbli\
sze dni.
- Posterunki meteorologiczne (stacje klimatologiczne) wykonujÄ…
obserwacje i pomiary 3 razy w ciÄ…gu doby, a ich zakres jest mniejszy ni\
na
stacjach.
- Posterunki opadowe (stacje opadowe) prowadzÄ… raz w ciÄ…gu doby pomiary
opadów atmosferycznych. Dostarczają informacji o ilości wody spadłej
w postaci opadu deszczu lub śniegu.
Podstawowym miejscem wykonywania obserwacji meteorologicznych jest ogródek
meteorologiczny znajdujÄ…cy siÄ™ na ka\
dej stacji.
3.1. Zestawienie posterunków pomiarowych Zakładu Hydrologii
Politechniki Krakowskiej.
Na początek zajmiemy się utworzeniem spisu posterunków, będących
przedmiotem opracowania, w celu ich póz
niejszego scharakteryzowania pod
względem lokalizacji oraz prowadzonych badań. Ró\
norodność nazewnictwa wśród
lokalizacji posterunków pomiarowych sprawia, i\
jego nazwy są wieloczłonowe,
w celu jak najdokładniejszego rozgraniczenia. W związku z tym, spis posterunków
został wykonany w sposób dający nam mo\
liwość uniknięcia ewentualnych błędów
merytorycznych. Główny podział został dokonany na podstawie nazwy
miejscowości, a następnie został on rozszerzony o dodatkowe informacje, takie jak
nazwa cieku wodnego, na którym prowadzone były obserwacje, bądz
te\
nazwa
własna (np. nazwa góry) lub obiekt, jak w przypadku  wodociągów .
26
TAB. 4. Zestawienie posterunków pomiarowych Zakładu Hydrologii Politechniki
Krakowskiej z obserwatorami.
OZNACZENIE POSTERUNEK OBSERWATOR
P1 ÅšLEMIEC
ANNA BOGDAA

P2 ÅšLEMIEC
- A

KAWKA ZNAMIROWSKI
STANISA
AW MISKA
P3 ÅšLEMIEC
- GROC
- A

KAWKA
KRZAK
P4 ÅšLEMIEC
 śYWIEC - A

KAWKA ANTONINA MICOREK
P5 KOCOC
- A

KAWKA ZOFIA B
K
P6 A

KAWKA JAN GÓRNY
P7 GILOWICE - A

KAWKA JAN GÓRNY
P8 GILOWICE JAN GÓRNY
JÓZEF STEC
P9 SZCZYRK - WODOCI
GI
 NIEZNANY
P10 SZCZYRK - SALMOPOL ANNA ÅšLIZ
P11 S.W.G. SZCZYRK - śYLICA JÓZEFA CZERNEK
P12 śYLICA JANCZEWSKA
ANNA GLUZA
P13 BUCZKOWICE - śYLICA
ANNA KUBICA
P14 BUCZKOWICE - śYLICA - MA
YNÓWKA  NIEZNANY
P15 BIEC
KÓWKA JÓZEF RYMARCZYK
P16 BUDZÓW - SKAWA JULIAN SASUA
A
P17 ZEMBRZYCE - PALECZKA ADELA PA
AWNA
P18 LASEK - ŚCIEśKA ADELA PA
AWNA
P19  NIEZNANY SROKA
3.2. Krótka charakterystyka posterunków pomiarowych Zakładu
Hydrologii Politechniki Krakowskiej
ÅšLEMIEC
to wieś poło\
ona w województwie śląskim, w powiecie \
ywieckim
[RYS. 20]. Wszystkie miejscowości ujęte w powy\
szym zestawieniu posterunków,
oprócz wsi LASEK, w latach 1975-1998 administracyjnie nale\
ały do województwa
bielskiego [6]. Do gminy Ślemień nale\
y między innymi KOCOC
, w którego pobli\
u
znajduje się szczyt górski o nazwie GROC
. CiekawostkÄ… jest, i\
obecnie sołtysem
wsi jest p. Jan Bąk. Być mo\
e to zbieg okoliczności, a z drugiej zaś strony zachodzi
podejrzenie, \
e mo\
na doszukać się relacji rodzinnych z p. Zofią Bąk, która w latach
80-tych, była obserwatorką na posterunku KOCOC
-A

KAWKA. To właśnie we wsi
Kocoń znajduje się z
ródło rzeki A

KAWKA, będącej prawobrze\
nym dopływem
SoÅ‚y. Ma ona dÅ‚ugość 17,4 km, natomiast powierzchnia dorzecza stanowi 100 km².
Rzeka ta uchodzi do Jeziora śywieckiego, a jej wa\
niejszym dopływem jest
27
Kocierzanka [6]. Zlewnia potoku A
ękawka, według danych z 1974 roku,
opracowanych wówczas przez panią mgr Annę Homa wynosiła 27,50 km2.
RYS. 20. Mapka lokalizacyjna: Ślemień, Kocoń, Gilowice, góra Groń, rzeka
A
ękawka [Targeo, AutoMapa, 2007 r.]
Prowadzone obserwacje na posterunkach rozmieszczonych na terenie gminy
Ślemień, czyli: P1, P2, P3, P4, P5 [TAB. 4], to stan wody, opad atmosferyczny,
temperatura i wilgotność powietrza. Zatem znajdujące się tam przyrządy to:
limnigraf, pluwiograf, ombrometr, deszczomierz Hellmana, termograf oraz
termohigrograf. Stwierdzić to mo\
na na podstawie zebranych DANYCH [ZAA
.1.]
aczkolwiek przypuszczalnie tych przyrządów było znacznie więcej, lecz o istnieniu
wy\
ej wymienionych wiemy na pewno.
GILOWICE to wieś poło\
ona w województwie śląskim, w powiecie \
ywieckim,
znajdująca się w sąsiedztwie gminy Ślemień [RYS. 20] [6]. Równie\
przez Gilowice
przepływa znany nam ju\
potok A
ękawka. Obserwacjami w gminie Gilowice
zajmował się Jan Górny, a dane gromadzone na posterunkach P6, P7 i P8 to: stan
wody przy u\
yciu limnigrafu i Å‚aty wodowskazowej, opad atmosferyczny
28
(pluwiograf, deszczomierz Hellmana), temperatura i wilgotność (termograf,
higrograf, termohigrograf), ciśnienie atmosferyczne (barograf) oraz usłonecznienie
(heliograf). Ponadto, równie\
dokonywano tu pomiaru STANU WÓD PODZIEMNYCH
i wiemy o istnieniu ogródka meteorologicznego, na podstawie danych zebranych w
talach [ZAA
.1].
Informacje na temat prowadzenia ogródka meteorologicznego dotyczą równie\

posterunku SZCZYRK  śYLICA.
SZCZYRK to miasto i gmina o charakterze turystyczno-wypoczynkowym w
województwie śląskim, w powiecie bielskim [RYS. 21]. Poło\
one geograficznie w
Beskidzie ÅšlÄ…skim. Jednak nie znajduje siÄ™ w historycznych granicach ÅšlÄ…ska
Cieszyńskiego. Bli\
sza mu jest śywiecczyzna (część Małopolski) i Beskid śywiecki.
Szczyrk le\
y na południe od Bielska-Białej, północny wschód od Wisły i północny
zachód od śywca, w dolinie śylicy. śYLICA to rzeka płynąca m.in. przez Szczyrk i
najprawdopodobniej wypływająca właśnie z którejś góry w okolicach Szczyrku, a
kończąca swój bieg w Jeziorze śywieckim. Stanowi dorzecze Soły [6]. Zlewnia
potoku śylica według danych z 1974 roku (opracowanych wówczas przez panią mgr
Annę Homa) wynosiła 37,20 km2.
29
RYS. 21. Mapka lokalizacyjna: Szczyrk, Buczkowice, rzeka śylica
[Targeo, AutoMapa, 2007 r.]
W okolicy Szczyrku znajduje się Przełęcz SALMOPOL. Jest ona poło\
ona na
wysokości 934 m n.p.m. w paśmie Baraniej Góry w Beskidzie Śląskim. Obok
przełęczy Kubalonka, jest istotną przełęczą komunikacyjną w tym paśmie, gdy\

przebiega przez nią droga z Wisły do Szczyrku. Nazwa Salmopol dotyczy równie\

poło\
onej poni\
ej osady, tworzącej niegdyś osobną miejscowość, a obecnie
nale\
Ä…cÄ… do Szczyrku [6].
Pomiary wykonywane w na posterunkach P9, P10, P11 w gminie SZCZYRK to: opad
atmosferyczny (pluwiograf, ombrometr, deszczomierz Hellmana), temperatura
i wilgotność powietrza (termograf, higrograf, termohigrograf) i ciśnienie
atmosferyczne (barograf). Oprócz tego znajdowała się tam STACJA WÓD
GRUNTOWYCH  SZCZYRK  śYLICA prowadzona przez Józefę Czernek.
Nieopodal Szczyrku le\
ą BUCZKOWICE, to wieś gminna poło\
ona w województwie
śląskim, w powiecie bielskim [RYS. 21]. Miejscowość od 1991 jest siedzibą gminy
30
Buczkowice, wcześniej zaś nale\
ała do gminy Szczyrk. Z geograficznego punktu
widzenia znajduje siÄ™ ona na pograniczu Beskidu ÅšlÄ…skiego (na zachodzie) oraz
Kotliny śywieckiej (na wschodzie), nad rzeką śylicą (środkowy bieg) [6].
Pomiary dokonywane przez AnnÄ™ GluzÄ™ oraz AnnÄ™ KubicÄ™ na posterunkach P13
i P14 nale\
Ä…cych do gminy to: stan wody (limnigraf, Å‚ata wodowskazowa),
Ponadto w zbiorze danych znalazł się Dziennik Spostrze\
eń Wodowskazowych
z posterunku P12, prowadzonych przez paniÄ… JanczewskÄ….
Nieznany jest jednak autor  Tabel Objętości Przepływu sporządzonych na
posterunku BUCZKOWICE - śYLICA (P13) oraz BUCZKOWICE - śYLICA -
MA
YNÓWKA (P14), które to miały posłu\
yć m.in. do obliczeń krzywej
konsumpcyjnej. Nazwa MA
YNÓWKA w tym przypadku oznacza niewielki ciek
wodny o du\
ym spadku.
BUDZÓW to wieś i gmina poło\
ona w Beskidzie Makowskim, województwie
małopolskim, w powiecie suskim [RYS.22]. Do gminy tej nale\
y m.in.
BIEC
KÓWKA. Znajduje się ona między północnym zboczem Koskowej Góry
a południowym Babicy. Spod Koskowej Góry wypływa potok Kotońka, który wpływa
do rzeczki Skorutówka [6]. Przez BUDZÓW płynie płytka rzeka PALECZKA, która
stanowi prawy dopływ Skawy. Natomiast SKAWA to rzeka, stanowiąca prawy
dopływ Wisły. Płynie na obszarze Beskidów Zachodnich: przez Beskid śywiecki,
dalej przez Beskid Makowski, między pogórzami Śląskim i Wielickim oraz Doliną
Wisły. Jej bieg w całości znajduje się na terytorium województwa małopolskiego
[6].
31
RYS. 22. Mapka lokalizacyjna: Bieńkówka, Budzów, rzeka Paleczka
[Targeo, AutoMapa, 2007 r.]
Obserwatorami w gminie Budzów byli Józef Rymarczyk i Julian Sasuła, dokonujący
pomiarów na posterunkach P15 i P16. gromadzone przez nich dane dotyczyły
opadu atmosferycznego mierzone przy pomocy pluwiografu oraz deszczomierza
Hellmana.
Wspomniana wcześniej PALECZKA wypływa z Palczy, płynie przez Baczyn, Budzów
i Zembrzyce [RYS.4]. ZEMBRZYCE to wieś poło\
ona w województwie
małopolskim, w powiecie suskim, niedaleko ujścia rzeki Paleczka do Skawy,
w Beskidzie Makowskim [6].
32
RYS. 23. Mapka lokalizacyjna: Zembrzyce, Budzów, rzeka Paleczka
[Targeo, AutoMapa, 2007 r.]
Na posterunku ZEMBRZYCE - PALECZKA (P17) obserwatorka Adela PÅ‚awna,
prowadziła obserwacje stanu wody przy pomocy łaty wodowskazowej, którego
wyniki wpisywane były do Dziennika Spostrze\
eń Wodowskazowych.
Równie\
tego typu Dziennik prowadził a okresie od 01-1973 do 12-1981 obserwator
pan Sroka, jednak brak informacji na temat lokalizacji prowadzonych obserwacji
(P19).
Trudnym do zlokalizowania jest równie\
posterunek LASEK - ŚCIEśKA (P18),
którego to nazwa nie odnosi się do \
adnej miejscowości ani cieku wodnego.
Przypuszczalnie jest to opisowo określone miejsce pomiaru stanu wody przy
pomocy limnigrafu, dokonywanego przez AdelÄ™ PÅ‚awnÄ… w latach 1975-1977.
Do zbioru stacji nale\
ących do Zakładu Hydrologii Politechniki Krakowskiej ponadto
nale\
ą stacje na terenie miejscowości: Wiśniowa, Wielka Puszcza oraz Stró\
a. Nie
sÄ… one jednak przedmiotem niniejszego opracowania [8].
33
3.3. Opracowanie zgromadzonych danych Zakładu Hydrologii PK pod
kÄ…tem stworzenia bazy metadanych
Jak ju\
wspomniano na wstępie, podstawą pracy było zebranie informacji
i utworzenie zbioru danych dotyczących pomiarów hydrometeorologicznych Zakładu
Hydrologii Politechniki Krakowskiej. Po zapoznaniu się z materiałami pomiarowymi,
które zostały mi udostępnione, mo\
na było przystąpić do wstępnego ich
uporządkowania. Spis danych odbywał się na podstawie wyznaczonych wcześniej
kryteriów: rodzaj danych, okres pomiarowy, lokalizacja posterunku pomiarowego,
obserwator oraz cechy pomiarów wraz z uwagami.
Rodzaj danych, w tym przypadku, to właściwie forma, w jakiej dane pomiarowe
były rejestrowane. Na przykład opad atmosferyczny rejestrowany był w sposób
ciągły za pomocą urządzenia o nazwie pluwiograf, a wyniki były rejestrowane na
specjalnie wyskalowanym pasku papieru, który nosi nazwę PLUWIOGRAMU.
A zatem w naszym zestawieniu rodzaj pomiaru równie\
będzie nosił tę nazwę.
Jednak parametr ten nie był mierzony jedynie przy pomocy w/w urządzenia. Na
posterunkach dokonywano równie\
pomiaru wysokości opadu za pomocą
deszczomierza. Wyniki będące sumą opadu, były odczytywane raz dziennie,
a następnie wpisywane do dziennika noszącego nazwę  Miesięczny wykaz
opadowy . W ten oto sposób uzyskaliśmy rodzaje pomiarów wykorzystane
w zestawieniu DANYCH, takie jak:
" Limnigram
" Miesięczny wykaz wodowskazowy
" Tabela objętości przepływu
" Pluwiogram
" Ombrometr
" Miesięczny wykaz opadowy
" Ogródek meteorologiczny
" Termogram
" Higrogram
" Termohigrogram
" Barogram
" Heliogram
34
Teraz zwrócimy uwagę na drugie kryterium, jakim jest okres pomiarowy. Na nasze
DANE, składają się wyniki pomiarów gromadzonych na przestrzeni lat 70-tych,
80-tych i 90-tych. Niestety spisywane one były z niejednolitą dokładnością, stąd
zró\
nicowany format dat będących początkiem oraz końcem danego okresu
pomiarowego. Najdokładniejsze zostały spisane z dokładnością do 1 dnia,
natomiast najogólniejsze odnoszą się do roku. Rubryka, w którą wpisany jest
początek pomiaru jest zawsze wypełniona, natomiast w rubryce odnoszącej się do
końca okresu pomiarowego znajduję się czasem znak (*). Oznacza to pełny okres
pomiarowy w przypadku miesiąca - cały miesiąc, w przypadku roku - cały rok. Na
przykład 06-1987 -> oznacza okres pomiarowy od 01-06-1987 do 30-06-1987,
natomiast 1980 -> oznacza okres od 01-01-1980 do 31-12-1980.
Następnie analiza dotyczyć będzie kryterium mówiącym o miejscu dokonywania
pomiarów, ogólnie rzecz ujmując, posterunku pomiarowego. W początkowym
etapie były to tylko nazwy, przewa\
nie dwuczłonowe pojawiające się na paskach,
bÄ…dz
w dziennikach spostrze\
eń pomiarowych. Część z nich nie była opisana, ale
znajdowała się wśród innych wykresów, spakowanych do jednej koperty, a pomiar
był wykonywany przez tego samego obserwatora, co pozwalało na dopasowanie
i połączenie ze sobą owych danych w całość. Dopiero po głębszej analizie mo\
liwe
było ustalenie ogólnego nazewnictwa posterunków badawczych.
Jak się póz
niej okazało, nie byłoby to mo\
liwe, gdyby nie kryterium:
OBSERWATOR. Pojawiające się nazwiska, początkowo nie były najistotniejsze.
Jednak to właśnie praca tych ludzi i zaanga\
owanie w niÄ…, pozwala nam dziÅ› na
analizę zbioru, którego powstanie zawdzięczamy właśnie obserwatorom.
Obserwacje były prowadzone zarówno przez kobiety jak i mę\
czyzn. Po imionach
i nazwiskach mo\
na dojść do wniosku, \
e czasem obserwatorzy mogli liczyć na
wsparcie kogoś z członków rodziny, jak w przypadku obserwatora Jana Górnego
- w jednym z zestawień pomiarowych pojawiło się imię i nazwisko: Józefa Górna,
co pozwala snuć nam takie domysły.
Najciekawszym z kryteriów okazało się ostatnie nich: CECHY POMIARÓW I UWAGI.
Tutaj nie dość, \
e mamy cenne informacje o praktycznej stronie prowadzonych
badań, to znalazły się te\
cenne uwagi samych obserwatorów. Praktyczna strona
mówi na przykład o tym, \
e na 1-dniowych paskach papieru przeznaczonych do
limnigrafu bÄ…dz
pluwiografu, czasem dokonywano zapisu odpowiadającego całemu
7-dniowemu cyklowi. Mo\
na te\
spotkać się z zastosowaniem dwóch pasków
jednocześnie (angielskiego i polskiego). Natomiast owe cenne uwagi obserwatorów
35
zostały przedstawione w formie cytatów. Mówią one o zawodności przyrządów
pomiarowych, a w konsekwencji o podjętych działaniach w celu ich
wyeliminowania. Taka informacja dotycząca okresu, w którym przyrząd nie działał
poprawnie bÄ…dz
jego praca została całkowicie wstrzymana, pozwala nam na
uznanie ciągłości prowadzonych badań, gdy\
zapewne by tak było, gdyby nie siła
wy\
sza. W zwiÄ…zku z tym, informacje te sÄ… bardzo cenne w przypadku analizy
ciągłości prowadzonych obserwacji. Pragnę zaznaczyć, i\
przywołanie cytatów
w niezmienionej formie (dotyczy to czasem występujących błędów ortograficznych),
świadczy jedynie o tym, i\
ludzie nie są nieomylni, a notatki te były robione
odręcznie i  na gorąco , co potwierdza ich zaanga\
owanie w pracÄ™.
W załączniku [ZAA
.1. Dane dotyczące pomiarów hydrometeorologicznych Zakładu
Hydrologii Politechniki Krakowskiej], zostały przedstawione zebrane w tabele
przedmiotowe DANE, podzielone według pierwszego kryterium, czyli RODZAJU
POMIARU. Większość stosowanych przyrządów pomiarowych, a co za tym idzie,
rodzaj otrzymanych dzięki nim parametrów, został przedstawiony we
wcześniejszych rozdziałach. Zatem zajmiemy się krótką charakterystyką
poszczególnych informacji zawartych w tabeli [ZAA
.1].
LIMNIGRAM. Dane dotyczÄ…ce stanu wody, a mianowicie LIMNIGRAMY, to paski
papieru przedstawiające wykres ciągłej pracy limnigrafu. Stosowano paski 4-dniowe
oraz 7-dniowe, wyskalowane od 0 do 55 [mm]. W przypadku, gdy przerwa
w pomiarach nie przekracza 7 dni, ustalono, i\
uznajemy ciągłość pomiarową.
Pozwala nam na to informacja o stosowaniu pasków maksymalnie 7-dniowych, a co
za tym idzie, brak dotyczy wówczas jednego takiego paska. Równie\
w chwili, gdy
w uwagach znajdują się informację o przerwach w pracy urządzeń pomiarowych,
uznajemy ciągłość, gdy\
jej ewentualny brak nie był zamierzony, a dane nie zostały
zagubione. Natomiast w ciÄ…gu pomiarowym prowadzonym przez AnnÄ™ GluzÄ™,
znalazł się o pięciomiesięczny okres obserwowany przez Annę Kubicę. Ale nie
koliduje to, ani nie pokrywa się z dalszymi obserwacjami Anny Gluzy, więc mo\
na
to uznać za zmianę obserwatora lub pewnego rodzaju zastępstwo, być mo\
e
spowodowane urlopem.
MIESI
CZNY WYKAZ WODOWSKAZOWY. Stan wody na rzecze śylica oraz
Paleczka był mierzony rano, a wynik w [cm] wpisywano do dziennika spostrze\
eń
wodowskazowych. Równie\
dokonywano pomiarów grubości pokrywy lodowej oraz
36
temperatury wody na rzece śylica. Z ciekawych uwag:  zatoki lodowe , koryto
zamarznięte oraz z notatek wynika i\
odczytu dokonywano rano. W zestawieniu
pojawiają się dane dotyczące  stanu wód gruntowych na posterunku Szczyrk-
zlewnia śylicy. Ich autorem jest Józefa Czernek, która występuje w zestawieniu
tylko ten jeden raz, a prowadzony przez nią dziennik nosi nazwę  Miesięczny wykaz
spostrze\
eń stanów wód gruntowych . Znalazły się w nim informacje o stanie wody
oraz pogody (zachmurzenia, opady). Drugi podobny zbiór dotyczy  stanu wód
podziemnych , którego autorem jest Jan Górny, dokonujący raz dziennie odczytu
stanu wody na posterunku Gilowice.
TABELA OBJ
TOÅšCI PRZEPA
YWU. Mierzono stan wody, prędkość i objętość
przepływu na cieku wodnym o nazwie śylica. Parametry te miały posłu\
yć do
obliczania krzywej konsumpcyjnej, inwentaryzacji stopnia wodnego Buczkowice-
potok śylica oraz obliczeń dotyczących przekroju zwil\
onego na potoku śylica.
Dowiadujemy się tego z uwag nieznanego obserwatora, który był autorem tabeli.
PLUWIOGRAM. Tutaj po okresach pomiarowych mo\
emy orientacyjnie stwierdzić,
kiedy zaczynały się przymrozki, gdy\
wtedy kończono pomiary, \
eby wznowić je na
wiosnę. Wśród pluwiogramów znalazły się paski z opisem lokalizacyjnym:
SZCZYRK- Wodociągi, natomiast nieznany jest obserwator, który nadzorował pracę
pluwiografu. Mo\
emy się jedynie domyślać na podstawie dalszych, innych danych
z tego posterunku, \
e był nim Józef Stec, lecz pewności nie ma. Kolejny problem
jaki się pojawił, dotyczył posterunku ŚLEMIEC
. Anna Bogdan była na nim
obserwatorem i prowadziła badania na przestrzeni lat 1973-1981, natomiast
obserwacje p. Znamirowskiego tak\
e dotyczÄ… posterunku o tej nazwie, lecz
w latach 1978-1989. Początkowo padło przypuszczenie, i\
po prostu zaszła zmiana
obserwatora, lecz po przyjrzeniu się dokładnie, mo\
na zauwa\
yć, i\
obserwacje
w latach: 1978-1979, 1981 i 1983 były prowadzone przez obu obserwatorów, co
wyklucza zmianę, a świadczy o istnieniu dwóch posterunków o tej nazwie.
W zwiÄ…zku z tym, \
eby je odró\
nić w dalszej części opracowania, jednego z ich
dodano człon w nazwie, który przewijał się w niektórych danych, a mianowicie
nazwÄ™ cieku wodnego: A
ękawka.
OMBROMETR. Sama nazwa to synonim deszczomierza. W tym przypadku
z dopisku, który towarzyszył pomiarom, mo\
na wnioskować, i\
ombrometr ten
37
znajdował się w lesie. Dla tego typu pomiaru opadu, prowadzony był miesięczny
wykaz opadowy. Oprócz sumy opadów za dobę, w dziennikach tych znajdowały się
równie\
informację dotyczące krótkiej charakterystyki dnia, w którym pomiar był
wykonywany -  dzień słoneczny, nocą burze . Równie\
znalazła się adnotacja, i\

wypełniane były tylko rubryki:  suma opadów na dobę i  pokrywa śnie\
na .
MIESI
CZNY WYKAZ OPADOWY. Według zało\
eń dotyczących ciągłości
pomiarowej, gdy przerwa w prowadzeniu pomiarów była uzasadniona, to mo\
na jÄ…
traktować, jakby jej nie było. W przedziale od 11-1972 do 04-1974 na posterunku
Szczyrk-śylica, z niewyjaśnionych przyczyn, u\
yto  danych z cudzych stacji
pomiarowych . Jednak\
e autor notatki jest nieznany, a okres ten zawiera siÄ™
w pomiarach prowadzonych przez AnnÄ™ Åšliz na posterunku Szczyrk- Salmopol-
śylica, w związku z tym warto o tym wspomnieć, lecz nie miało to większego
wpływu na otrzymany zbiór danych. Z uwag mo\
na wnioskować, i\
urzÄ…dzeniem
pomocniczym stosowanym równolegle z deszczomierzem Hellmana był pluwiograf.
Gdyby nie jego awarie typu  rozbicie szklanej rurki ,  piórko z
le piszÄ…ce i plamiÄ…ce ,
nie posiadalibyśmy takiej wiedzy. Obserwator Julian Sasuła nawet prosił
o przybycie, z powodu niesprawnego aparatu pomiarowego.
OGRÓDEK METEOROLOGICZNY. Tu ze względu na ró\
norodność i mnogość
dokonywanych pomiarów, w zbiorze poni\
szych danych, w jednej z kolumn znalazły
się zestawienie parametrów mierzonych, które były ręcznie wpisywane w dzienniki
spostrze\
eń. Odczytów pomiarowych dokonywano 3 razy na dobę w godzinach 7,
13, 19 lub 8, 14, 20 zale\
nie od pory roku. Na posterunku Szczyrk- WodociÄ…gi w
okresie od 01-1977 do 06-1980 obserwatorem był Józef Stec, natomiast w 06-1980
roku zastąpiła go Anna Bogdał.
TERMOGRAM. Podobnie jak w przypadku limnigrafu i pluwiografu, termograf
kreśli wyniki dotyczące pomierzonej temperatury powietrza na paskach zwanych
termogramami. Tu nawet znamy rodzaj stosowanych pasków: T-100 PIHM,
a pionowa skala temperatury zaczynaÅ‚a siÄ™ od -30°C, a koÅ„czyÅ‚a na +40°C.
U\
ywano przewa\
nie pasków 7-dniowych, ale zdarzały się te\
pojedyncze paski
1-dniowe. Tu sprzęt te\
miał usterki, o czym świadczy zapis  zegar zepsuty .
38
RYS. 24. Fotografia paska termogramu [PK, Kinga Hajduk, 2006 r.]
HIGROGRAM. Stanowi on wykres wilgotności powietrza na pasku o skali od 0 do
100%. Warto przywołać tu cytat ze stacji pomiarowej Szczyrk-Wodociągi, którego
autorem jest Józef Stec. "UWAGA: W roku 1978 przez pewien czas były zakładane
błędne paski do higrografu. W razie wątpliwości nale\
y dokładnie sprawdzić paski
termografu i domniemanego higrografu z odczytami w klatce". Stosowano
wyłącznie paski 7-dniowe.
RYS. 25. Fotografia paska higrogramu [PK, Kinga Hajduk, 2006 r.]
TERMOHIGROGRAM. To zestawienie na jednym pasku dwóch pomiarów,
a mianowicie temperatury powietrza oraz jego wilgotności. Pasek był szerszy, gdy\

składał się z dwóch wykresów. Jednym słowem to połączeniu termogramu
i higrogramu w jeden pasek. Część górna była poświecona wilgotności powietrza,
część dolna natomiast temperaturze. Równie\
zastosowanie znalazły tu zarówno
39
paski 1-dniowe i 7- dniowe i równie\
zdarzały się awarie:  zegar się zatrzymał
zepsuty .
BAROGRAM. Do pomiaru ciśnienia atmosferycznego stosowano w przewa\
ajÄ…cym
stopniu paski 7-dniowe, zmieniane o godzinie 13:00 (jak wynika z uwag
obserwatora) o skali od 960 do 1050 [mb]. Tutaj nale\
y wyjaśnić, i\
jednostkÄ…
pomiaru ciśnienia w układzie SI jest Pascal (1N/m2). W przypadku pomiarów
ciśnienia atmosferycznego, u\
ywając tej jednostki, uzyskiwałoby się du\
e wartości,
z tego względu u\
ywa siÄ™ jako jednostki podstawowej, jednostki stukrotnie
większej  hektopaskala [hPa]. W nieodległej przeszłości podstawową jednostką
pomiaru ciśnienia atmosferycznego był milimetr słupa rtęci [mm Hg], która to
jednostka wywodziła się z pomiarów ciśnienia za pomocą barometrów rtęciowych.
InnÄ… jednostkÄ… powszechnie u\
ywaną do niedawna był milibar [mb]. Poniewa\

jeszcze obecnie znaczna ilość przyrządów pomiarowych (do których zaliczają się
przyrządy przy pomocy których uzyskano przedmiotowe dane), operuje tymi
jednostkami pomiaru ciśnienia, nale\
ałoby przeliczyć jedne jednostki na inne:
1 hPa = 3/4 mm Hg; 1 mm Hg = 4/3 hPa,
1/100 cala = 0.254 mm Hg = 0,3386... hPa,
1 hPa = 1 mb.
To ostatnie oznacza, \
e wartość ciśnienia mianowana w milibarach odpowiada
dokładnie takiej samej wartości ciśnienia mianowanej w hektopaskalach
(i odwrotnie), w zwiÄ…zku z tym nie zachodzi potrzeba dokonywania \
adnych
przeliczeń.
RYS. 26. Fotografia paska barogramu [PK, Kinga Hajduk, 2006 r.]
40
HELIOGRAM. Jak ju\
wiadomo, paski heliografu ró\
niły się wyglądem od
pozostałych stosowanych i były zró\
nicowane w zale\
ności od pory roku
- najdłu\
szy i najni\
ej poło\
ony pasek letni, pasek średni wiosenno-jesienny
i najwy\
ej wkładany oraz najkrótszy pasek zimowy. Na podstawie heliogramów
znajdujących się w zbiorach PK, uzyskaliśmy informacje, i\
pasek był zakładany
o godzinie 20:00 jednego dnia, a zdejmowany o tej samej godzinie dnia
następnego. Dotyczy to miesiąca letniego. Natomiast w porze zimowej tą samą
czynność wykonywano o godzinie 18:00.
RYS. 27. Fotografia paska heliogramu [PK, Kinga Hajduk, 2006 r.]
4. Metadane  definicja i standardy
4.1. Pojęcie metadanych
Najprostsza i najczęściej u\
ywana definicja metadanych mówi o tym, \
e sÄ… to
 dane o danych [3]. ChcÄ…c przybli\
yć ten termin mo\
na przyjąć, \
e metadane to
 wszelkie dane o dokumentach lub zbiorach dokumentów, odnoszące się do ich
treści, parametrów technicznych i fizycznych .
Często przy tej okazji podaje się przykład katalogu bibliotecznego, jako dobrze
ustrukturyzowanego zbioru metadanych: ka\
da karta katalogowa opisuje znacznie
większy zasób informacji, którym jest skatalogowana ksią\
ka lub inny dokument
i odsyła u\
ytkownika do tego dokumentu. Pomaga to w odnajdywaniu materiałów
z
ródłowych.
41
W szerszym ujęciu, Metadane to opisowa informacja na temat jakiegokolwiek
przedmiotu bÄ…dz
z
ródła, tak ró\
norodnego jak geoprzestrzenne i nie
geoprzestrzenne zestawy danych, narzędzi do analiz danych, modeli
komputerowych, stron internetowych, a nawet grafiki.
4.2. Standardy metadanych
W ka\
dym przypadku konieczne jest określenie struktury i formatu danych.
Nazwanie elementów tej struktury i jej uporządkowanie w określonym układzie
nazywamy STANDARDEM METADANYCH. Ró\
nią się one między sobą poziomem
informacji, jakie zawierajÄ…. Najprostszy zapis pozwala odnalez
ć dane i z
ródła, tak
jak spis ksiÄ…\
ek w bibliotece, podczas gdy bardziej zaawansowane modele
dostarczają informacji do przetwarzania i interpretacji danych, na podobieństwo
instrukcji. Pozwalają one równie\
na porównania miedzy zestawami danych
z ró\
nych z
ródeł. Umieszczone w poszukiwanym spisie umo\
liwia szukanie
informacji charakterystycznej dla danej dziedziny (poło\
enie geograficzne, tytuł, typ
danych) [7].
Istnieje kilka standardów w zale\
ności od rodzaju dokumentacji, jej zawartości,
sposobu wykorzystania danych, a tak\
e od tego, komu mają te dane słu\
yć.
Dublin Core jest ogólnym standardem metadanych do opisu zasobów (np.
bibliotecznych) i definiuje 15 prostych elementów. Typowe zastosowanie z u\
yciem
tego standardu to biblioteki cyfrowe [6].
1. Tytuł
2. Twórca (autor)
3. Temat i słowa kluczowe
4. Opis
5. Wydawca
6. Współtwórca
7. Data
8. Typ zasobu
9. Format
10. Identyfikator zasobu
11. y
ródło
42
12. Język
13. Odniesienie
14. Zakres
15. ZarzÄ…dzanie prawami
Innym standardem jest np. Content Standard for Digital Geospatial Metadata
(CSDGM) w tłumaczeniu: standard zawartości dla cyfrowych geoprzestrzennych
danych. Składa się z 330 elementów podzielonych na niezbędne opcje, jeśli
znajdujÄ… zastosowanie [7].
Aby przybli\
yć postać bazy metadanych w załącznikach [ZAA
. 3], została
przedstawiona baza metadanych opisująca dane na temat LASÓW W POLSCE [9].
5. Metodyka tworzenia bazy metadanych na podstawie zgromadzonych
danych Zakładu hydrologii PK
WiedzÄ…c, z jakimi danymi mamy do czynienia oraz czym sÄ… metadane, mo\
emy
przystąpić do próby stworzenia BAZY METADANYCH. W tym celu konieczne było
ustalenie, jaką formę przybierze nasza baza. Po wstępnych ustaleniach zadecydowano,
i\
będzie się ona składała z licznych kart zawierających najistotniejsze informację
o DANYCH, na które składają się pomiary hydrometeorologiczne Zakładu Hydrologii
naszej uczelni.
Główny podział dokonał się zatem na podstawie mierzonego parametru. W tym
przypadku udało się określić, i\
mierzone parametry występujące w zebranych danych
to:
" Stan wody
" Opad atmosferyczny
" Temperatura powietrza
" Wilgotność powietrza
" Ciśnienie atmosferyczne
" Usłonecznienie
oraz parametry charakterystyczne dla ogródka meteorologicznego, które zostały
szczegółowe opisane w rozdziale poświeconym pomiarom meteorologicznym,
takie jak temperatury powietrza i gleby, ciśnienie, wilgotność, prędkość
i kierunek wiatru, rodzaj i pokrycie nieba chmurami, opad atmosferyczny, itd.
43
Jednak taki podział KART byłby zbyt ogólnych ujęciem tematu dotyczącego
pomiarów. Wynika to z tego, i\
parametry te, były mierzone nie za pomocą jednego
przypisanego im urządzenia, lecz do tego celu korzystano z ró\
nych dostępnych
przyrządów, a zarazem metod pomiarowych.
Zatem kolejnÄ… cechÄ… na karcie jest przyrzÄ…d pomiarowy. W kartach pojawiajÄ… siÄ™
następujące przyrządy:
" Limnigraf
" A
ata wodowskazowa
" Pluwiograf
" Ombrometr
" Deszczomierz Hellmana
" Termograf
" Higrograf
" Termohigrograf
" Barograf
" Heliograf
" (liczne przyrządy stosowane w ogródku meteorologicznym)
Kolejne cechy dotyczÄ… informacji na temat przyrzÄ…du pomiarowe. Chodzi o to, czy
przyrzÄ…d jest automatyczny, czy te\
wyniki otrzymujemy tradycyjnymi metodami
np. odczytujÄ…c wskazania przyrzÄ…du i spisujemy je sami. WiÄ…\
e się z tym równie\

rodzaj zapisu danych. Rozró\
niamy tu urzÄ…dzenia samorejestrujÄ…ce (samopis) bÄ…dz

te\
odczytane wyniki są wpisywane w ró\
nego rodzaju dzienniki pomiarowe. Jak
mo\
na Å‚atwo zauwa\
yć jedno wynika z drugiego, więc dalej podą\
ajÄ…c w tym
kierunku, mowa jest o formacie gromadzonych danych. W przypadku urządzeń
samorejestrujÄ…cych, wyniki pomiarowe sÄ… zapisywane na odpowiednich do tego
paskach (limnigram, pluwiogram, heliogram, itd.). Natomiast w przypadku
dzienników prowadzonych spostrze\
eń, przewa\
nie majÄ… one swojÄ… nazwÄ™:
 Miesięczny wykaz opadowy ,  Tabela objętości przepływu . Odpowiednio, cechą
pasków są w kartach są informację na temat i skali czasowej, najczęściej
7-dniowej, natomiast dla dziennika, czy innego zestawienia, sÄ… to nazwy
wypełnianych rubryk, bądz
ogólna forma, w jakiej są one prowadzone (np. tabela).
Następnie pojawia się jednostka, dokładność oraz skala pomiarowa, która zale\
y od
zastosowanego przyrządu słu\
ącego do pomiarów. W przypadku pasków
44
pomiarowych skala przewa\
nie jest taka sama dla danego rodzaju paska. Jeśli
chodzi o deszczomierz lub Å‚atÄ™ wodowskazowÄ…, to skala mo\
e zale\
eć
indywidualnie od producenta. W przypadku deszczomierza mamy te\
do czynienia z
czynnością przelania zebranego opadu do menzurki, w celu dokonania odczytu,
a wtedy skala ta będzie zale\
ała od u\
ytej menzurki. W przypadku Å‚aty, zale\
ność
ta związana jest z rodzajem, a dokładnie z głębokością badanego cieku. Kolejno
pojawiajÄ… siÄ™ cechy posterunku takie jak lokalizacja oraz miejsce. W celu
odpowiedniej klasyfikacji posterunków, zwa\
ywszy na fakt, \
e większość z nich ju\

nie istnieje, LOKALIZACJA dotyczy w tym przypadku nazwy miejscowości, w której
funkcjonował dany posterunek. Z danych wynika, i\
w jednej miejscowości
znajdowało się nawet kilka posterunków, w związku z tym konieczne jest
wykorzystanie drugiego członu nazwy posterunku w celu ich rozró\
nienia. Drugim
członem jest przewa\
nie badany ciek, bÄ…dz
zlewnia, ale tak\
e pojawiajÄ… siÄ™ nazwy
własne góry, przełęczy lub obiekt taki jak  wodociągi . Następnie obserwator, który
dokonywał ów spostrze\
eń na danym posterunku, jednak\
e nie zawsze był on
znany, co te\
zostało ujęte w kartach. Tym sposobem doszliśmy do
najistotniejszego elementu, jakim sÄ… okresy pomiarowe. Jak ju\
wcześniej
wspomniano, format dat jest ró\
ny, aczkolwiek nie dokonano jego ujednolicenia,
aby uniknąć utraty informacji, w wyniku zredukowania dat np. do samych miesięcy.
Karty nieznacznie ró\
niÄ… siÄ™ od siebie, w celu jak najlepszego dopasowania ich do
zawartych w nich informacji. Daje nam to dodatkowe informacje np.  badane lata
umieszczone na karcie dot. pluwiografu. Częstotliwość pomiaru, te\
jest ściśle
związana z wykorzystanym przyrządem. I tak w przypadku samopiszących urządzeń
pomiar jest ciągły, natomiast w przypadku tradycyjnych metod odczytu
dokonujemy w wyznaczonych terminach (np. raz dziennie, trzy razy dzienni, rano,
godzina 7,13 oraz 19). Przedostatnia cecha, mówi nam o tym, czy dana stacja
pomiarowa jest czynna, czy te\
nie. Niestety BRAK DANYCH na ten temat,
aczkolwiek jest to wa\
na informacja, a karty w swoim zamierzeniu powinny być jak
najbardziej uniwersalne, w związku z czym, została ona tu zawarta. Na sam koniec
rubryka poświęcona uwagom. Tutaj często występują cytaty lub istotne informacje
o danych, które opisuje dana karta. KARTY zostały kolejno uło\
one według
mierzonego parametru.
45
6. Baza metadanych pomiarów hydrometeorologicznych Zakładu Hydrologii
Politechniki Krakowskiej
TAB. 5. Pomiar stanu wody limnigrafem na posterunku Ślemień
STAN WODY
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy limnigraf
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat automat (analogowy / cyfrowy)
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik samopis
Format gromadzonych danych limnigram
Cechy wykresu danych 4 dniowe i 7 dniowe paski
Jednostka pomiarowa [mm]
Dokładność pomiarowa 1 mm
Skala pomiaru 0-55 mm
Lokalizacja ÅšLEMIEC

Miejsce -
Obserwator Anna Bogdał
Okres pomiarowy (od - do) 04-08-1977 20-08-1977
02-01-1978 12-1979
Częstotliwość pomiaru ciągły
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
Uwagi: brak
TAB. 6. Pomiar stanu wody limnigrafem na posterunku Buczkowice -śylica
STAN WODY
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy limnigraf
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat automat (analogowy / cyfrowy)
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik samopis
Format gromadzonych danych limnigram
Cechy wykresu danych 4 dniowe i 7 dniowe paski
Jednostka pomiarowa [mm]
Dokładność pomiarowa 1 mm
Skala pomiaru 0-55 mm lub 0-10 mm
Lokalizacja BUCZKOWICE
Miejsce śylica
Obserwator Anna Gluza (Anna Kubica)
Okres pomiarowy (od - do) 11-04-1973 16-09-1973
10-03-1974 05-1980
Częstotliwość pomiaru ciągły
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
"brak limnigramów lipiec, sierpień wrzesień-
Uwagi: limnigraf zepsuty"
46
TAB. 7. Pomiar stanu wody limnigrafem na posterunku Lasek - Åšcie\
ka
STAN WODY
Mierzony parametr
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat automat (analogowy / cyfrowy)
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik samopis
Format gromadzonych danych limnigram
Cechy wykresu danych 7 dniowe paski
Jednostka pomiarowa [mm]
Dokładność pomiarowa 1 mm
Skala pomiaru 0-55 mm lub 0-10 mm
Lokalizacja LASEK
Miejsce Åšcie\
ka
Obserwator Adela PÅ‚awna
Okres pomiarowy (od - do) 01-10-1975 23-01-1977
14-07-1977 31-07-1977
26-08-1977 01-11-1977
Częstotliwość pomiaru ciągły
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
06-07 do 31-07 "wartość opadu w przedziałach
Uwagi: 1h w [mm]"
TAB. 8. Pomiar stanu wody limnigrafem na posterunku A
ękawka
STAN WODY
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy limnigraf
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat automat (analogowy / cyfrowy)
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik samopis
Format gromadzonych danych limnigram
Cechy wykresu danych 7 dniowe paski
Jednostka pomiarowa [mm]
Dokładność pomiarowa 1 mm
Skala pomiaru 0-55 mm lub 0-10 mm
Lokalizacja -
Miejsce A
ękawka
Obserwator Jan Górny
Okres pomiarowy (od - do) 06-1973 04-1991
Częstotliwość pomiaru ciągły
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
Uwagi: tylko o braku wykresu gdzieniegdzie
47
TAB. 9. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na posterunku Buczkowice  śylica
STAN WODY
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy Å‚ata wodowskazowa
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat tradycyjny
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik dziennik
Format gromadzonych danych Dziennik Spostrze\
eń Wodowskazowych
Cechy wykresu danych stan wody/ grubość pokrywy lodowej
Jednostka pomiarowa [cm]
Dokładność pomiarowa 1 cm
Skala pomiaru skala na Å‚acie
Lokalizacja BUCZKOWICE
Miejsce (rzeka) rz. śylica, dorz. Soły
Obserwator Anna Gluza / Anna Kubica
Okres pomiarowy (od - do) 02-1973 12-1973
03-1974 12-1975
01-1978 05-1980
Częstotliwość pomiaru 1 raz dziennie- rano
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
przy dacie maj 1973 NOTATKA: "Prosimy
Pani
o natychmiastowe& ", "nie mo\
na
Uwagi: odczytać- zamarznięta"
TAB. 10. Pomiar stanu wody Å‚atÄ… wodowskazowÄ… na posterunku Zembrzyce - Paleczka
STAN WODY
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy Å‚ata wodowskazowa
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat tradycyjny
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik dziennik
Format gromadzonych danych Dziennik Spostrze\
eń Wodowskazowych
Cechy wykresu danych stan wody/ grubość pokrywy lodowej
Jednostka pomiarowa [cm]
Dokładność pomiarowa 1 cm
Skala pomiaru skala na Å‚acie
Lokalizacja ZEMBRZYCE
Miejsce rz. Paleczka
Obserwator Adela PÅ‚awna
Okres pomiarowy (od - do) 07-1975 01-1977
01-07-1977 31-07-1977
Częstotliwość pomiaru 1 raz dziennie- rano
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
Uwagi: odręcznie wykonano maj-wrzesień 1976
48
TAB. 11. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na stacji wód gruntowych
Szczyrk-śylica
STAN WODY
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy Å‚ata wodowskazowa
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat tradycyjny
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik dziennik
Format gromadzonych danych Dziennik Spostrze\
eń Wodowskazowych
Cechy wykresu danych stan wody/ grubość pokrywy lodowej
Jednostka pomiarowa [cm]
Dokładność pomiarowa 1 cm
Skala pomiaru skala na Å‚acie
Lokalizacja stacja wód gruntowych: SZCZYRK
Miejsce zl. śylicy
Obserwator Józefa Czernek
Okres pomiarowy (od - do) 12-1972 05-1980
Częstotliwość pomiaru 1 raz dziennie- rano
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
Miesięczny wykaz spostrze\
eń stanów wód
gruntowych; stan wody i stan pogody
Uwagi: (pogoda/ zachmurzenie/ opady)
TAB. 12. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na posterunku śylica
STAN WODY
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy Å‚ata wodowskazowa
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat tradycyjny
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik dziennik
Format gromadzonych danych Dziennik Spostrze\
eń Wodowskazowych
Cechy wykresu danych stan wody/ grubość pokrywy lodowej
Jednostka pomiarowa [cm]
Dokładność pomiarowa 1 cm
Skala pomiaru skala na Å‚acie
Lokalizacja -
Miejsce śylica
Obserwator Janczewska
Okres pomiarowy (od - do) 01-1979 12-1979
Częstotliwość pomiaru 1 raz dziennie- rano
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
Uwagi: brak
49
TAB. 13. Pomiar stanu wody Å‚atÄ… wodowskazowÄ… na posterunku Gilowice
STAN WODY
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy Å‚ata wodowskazowa
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat tradycyjny
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik dziennik
Format gromadzonych danych Dziennik Spostrze\
eń Wodowskazowych
Cechy wykresu danych stan wody/ grubość pokrywy lodowej
Jednostka pomiarowa [cm]
Dokładność pomiarowa 1 cm
Skala pomiaru skala na Å‚acie
Lokalizacja GILOWICE
Miejsce -
Obserwator Jan Górny
Okres pomiarowy (od - do) 01-1982 04-1991
Częstotliwość pomiaru 1 raz dziennie- rano
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
Uwagi: odczyt rano
TAB. 14. Pomiar stanu wody Å‚atÄ… wodowskazowÄ… na  nieznanym posterunku
STAN WODY
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy Å‚ata wodowskazowa
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat tradycyjny
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik dziennik
Format gromadzonych danych Dziennik Spostrze\
eń Wodowskazowych
Cechy wykresu danych stan wody/ grubość pokrywy lodowej
Jednostka pomiarowa [cm]
Dokładność pomiarowa 1 cm
Skala pomiaru skala na Å‚acie
Lokalizacja brak danych
Miejsce -
Obserwator Sroka
Okres pomiarowy (od - do) 01-1973 12-1981
Częstotliwość pomiaru 1 raz dziennie- rano
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
Uwagi: brak
50
TAB. 15. Pomiar stanu wód podziemnych łatą wodowskazową na posterunku
Gilowice
STAN WODY
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy Å‚ata wodowskazowa
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat tradycyjny
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik dziennik
Format gromadzonych danych Dziennik Spostrze\
eń Wodowskazowych
Cechy wykresu danych stan wody/ grubość pokrywy lodowej
Jednostka pomiarowa [cm]
Dokładność pomiarowa 1 cm
Skala pomiaru skala na Å‚acie
Lokalizacja stan wód podziemnych: GILOWICE
Miejsce -
Obserwator Jan Górny
Okres pomiarowy (od - do) 12-1972 03-1991
Częstotliwość pomiaru 1 raz dziennie- rano
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
Uwagi: raz dziennie "stan wody"
TAB. 16. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na posterunku Buczkowice - śylica
STAN WODY
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy Å‚ata wodowskazowa
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat tradycyjny
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik dziennik
Format gromadzonych danych Tabela Objętości Przepływu
Cechy wykresu danych tabela
Jednostka pomiarowa [cm]
Dokładność pomiarowa 1 cm
Skala pomiaru 0-100 cm (co 10 cm)
Lokalizacja BUCZKOWICE
Miejsce śylica
Obserwator n/n
Okres pomiarowy (od - do) 07-1973 03-1973
05-1974 05-1975
Częstotliwość pomiaru 1 raz dziennie
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
Związek stanów lat; obliczanie krzywej
konsumpcyjnej; inwentaryzacja stopnia
Uwagi: wodnego Buczkowice - potok śylica;
51
TAB. 17. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na posterunku Buczkowice - śylica -
Młynówka
STAN WODY
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy Å‚ata wodowskazowa
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat tradycyjny
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik dziennik
Format gromadzonych danych Tabela Objętości Przepływu
Cechy wykresu danych tabela
Jednostka pomiarowa [cm]
Dokładność pomiarowa 1 cm
Skala pomiaru 0-100 cm (co 10 cm)
Lokalizacja BUCZKOWICE
Miejsce śylica- Młynówka
Obserwator n/n
Okres pomiarowy (od - do) 04-1973 07-1975
Częstotliwość pomiaru 1 raz dziennie
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
Przekrój zwil\
ony na potoku śylica; pomiary i
obliczenia (prędkość i objętość przepływu);
Uwagi: do utworzenia krzywej konsumpcyjnej;
52
TAB. 18. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku Budzów -
Skawa
OPAD ATMOSFERYCZNY
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy pluwiograf
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat automat
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik samopis
Format gromadzonych danych pluwiogram
Cechy wykresu danych 1 dniowe i 7 dniowe paski
Jednostka pomiarowa [mm]
Dokładność pomiarowa 0,1 mm
Skala pomiaru 0-10 mm
Lokalizacja BUDZÓW
Miejsce (rzeka) Skawa
Obserwator Julian Sasuła
Badane lata 1975-1980
Okres pomiarowy (od - do) 01-07-1975 26-10-1975
26-04-1976 22-11-1976
04-04-1977 18-07-1977
17-08-1977 17-11-1977
24-04-1978 06-11-1978
16-04-1979 30-07-1979
01-09-1979 30-09-1979
21-04-1980 04-08-1980
Częstotliwość pomiaru ciągły
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
tutaj po okrasach pomiarowych mo\
emy
orientacyjnie stwierdzić, kiedy zaczynały się
przymrozki, gdy\
wtedy kończono pomiary,
Uwagi: \
eby wznowić je na wiosnę
53
TAB. 19. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku Ślemień
OPAD ATMOSFERYCZNY
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy pluwiograf
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat automat
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik samopis
Format gromadzonych danych pluwiogram
Cechy wykresu danych 1 dniowe i 7 dniowe paski
Jednostka pomiarowa [mm]
Dokładność pomiarowa 0,1 mm
Skala pomiaru 0-10 mm
Lokalizacja ÅšLEMIEC

Miejsce (rzeka) -
Obserwator Anna Bogdał
Badane lata 1973-1981
Okres pomiarowy (od - do) 04-05-1973 18-10-1973
13-04-1974 18-10-1974
19-04-1975 23-10-1975
14-05-1976 01-10-1976
11-05-1977 01-10-1977
01-05-1978 08-11-1978
26-03-1979 25-10-1979
25-04-1980 31-10-1980
05-1981 08-1981
Częstotliwość pomiaru ciągły
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
prawdopodobnie w roku 1980 deszczomierz
był przenoszony o czym świadczą
pokrywajÄ…ce siÄ™ okresy pomiarowe z
Uwagi: dopiskiem: (szkółka) "ogród", "łąka";
54
TAB. 20. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku Szczyrk -
WodociÄ…gi
OPAD ATMOSFERYCZNY
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy pluwiograf
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat automat
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik samopis
Format gromadzonych danych pluwiogram
Cechy wykresu danych 1 dniowe paski
Jednostka pomiarowa [mm]
Dokładność pomiarowa 0,1 mm
Skala pomiaru 0-10 mm
Lokalizacja SZCZYRK
Miejsce (rzeka) WodociÄ…gi
Obserwator n/n
Badane lata 1977-1979
Okres pomiarowy (od - do) 11-07-1977 21-12-1977
24-04-1978 09-11-1978
25-04-1979 26-10-1979
Częstotliwość pomiaru ciągły
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
Uwagi: wśród pomiarów znajdowały zdjęcia
TAB. 21. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku Bieńkówka
OPAD ATMOSFERYCZNY
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy pluwiograf
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat automat
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik samopis
Format gromadzonych danych pluwiogram
Cechy wykresu danych 1 dniowe i 7 dniowe paski
Jednostka pomiarowa [mm]
Dokładność pomiarowa 0,1 mm
Skala pomiaru 0-10 mm
Lokalizacja BIEC
KÓWKA
Miejsce (rzeka) -
Obserwator Józef Rymarczyk
Badane lata 1977-1980
Okres pomiarowy (od - do) 01-05-1977 31-10-1977
29-07-1978 16-11-1978
15-05-1979 01-09-1979
01-05-1980 31-10-1980
Częstotliwość pomiaru ciągły
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
notatki na pluwiogramie: "opad zimowy" ->
błędny wykres z 09-1979 oraz "nie wiadomo
Uwagi: co" -> z 07-1979
55
TAB. 22. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku Ślemień -
A
ękawka
OPAD ATMOSFERYCZNY
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy pluwiograf
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat automat
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik samopis
Format gromadzonych danych pluwiogram
Cechy wykresu danych 1 dniowe paski
Jednostka pomiarowa [mm]
Dokładność pomiarowa 0,1 mm
Skala pomiaru 0-10 mm
Lokalizacja ÅšLEMIEN
Miejsce (rzeka) A
ękawka
Obserwator Znamirowski
Badane lata 1978-1989
Okres pomiarowy (od - do) 05-1978 11-1983
15-04-1984 10-1984
04-1985 10-1988
01-05-1989 31-05-1989
07-1989 13-11-1989
Częstotliwość pomiaru ciągły
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
"Pluwiograf jest niesprawny poniewa\

pływak wyjdzie w górę ale nie zawsze opada
w dół"; "Pluwiograf nie wskazał ilości
Uwagi: opadów poniewa\
był zablokowany"
56
TAB. 23. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku Gilowice -
A
ękawka
OPAD ATMOSFERYCZNY
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy pluwiograf
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat automat
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik samopis
Format gromadzonych danych pluwiogram
Cechy wykresu danych 1 dniowe paski
Jednostka pomiarowa [mm]
Dokładność pomiarowa 0,1 mm
Skala pomiaru 0-10 mm
Lokalizacja GILOWICE
Miejsce (rzeka) A
ękawka
Obserwator Jan Górny
Badane lata 1973-1990
Okres pomiarowy (od - do) 04-1973 10-1973
04-1974 11-1974
04-1975 10-1975
04-1976 10-1976
05-1977 10-1977
04-1978 11-1978
05-1979 10-1982
05-1983 11-1983
09-04-1984 10-1984
10-04-1985 30-09-1985
04-1986 10-1990
Częstotliwość pomiaru ciągły
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
1-dniowe paski, "11-11-1983 zlikwidowany
Uwagi: ze wzgl. na przymrozki"
57
TAB. 24. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku Ślemień - Groń-
-A
ękawka
OPAD ATMOSFERYCZNY
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy pluwiograf
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat automat
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik samopis
Format gromadzonych danych pluwiogram
Cechy wykresu danych 1 dniowe paski i 7 dniowe paski
Jednostka pomiarowa [mm]
Dokładność pomiarowa 0,1 mm
Skala pomiaru 0-10 mm
Lokalizacja ÅšLEMIEC
- GROC

Miejsce (rzeka) A
ękawka
Obserwator Stanisław Miska i p. Krzak
Badane lata 1981-1989
Okres pomiarowy (od - do) 05-1981 10-1981
05-1982 08-1982
06-1983 11-1983
04-1984 10-1984
07-1985 10-1985
05-1986 10-1987
05-1988 10-1988
04-1989 09-1989
Częstotliwość pomiaru ciągły
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
w latach 1981-1985 obserwacje prowadził S.
Miska, w 1985 roku zanotowano obserwacje
obu panów, natomiast od roku 1986
Uwagi: obserwatorem został ju\
tylko p. Krzak;
58
TAB. 25. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku Kocoń -
A
ękawka
OPAD ATMOSFERYCZNY
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy pluwiograf
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat automat
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik samopis
Format gromadzonych danych pluwiogram
Cechy wykresu danych 1 i 7 dniowe paski
Jednostka pomiarowa [mm]
Dokładność pomiarowa 0,1 mm
Skala pomiaru 0-10 mm
Lokalizacja KOCOC

Miejsce (rzeka) A
ękawka
Obserwator Zofia BÄ…k
Badane lata 1982-1990
Okres pomiarowy (od - do) 05-1982 10-1987
01-05-1988 31-05-1988
07-1988 08-1988
05-1989 10-1990
Częstotliwość pomiaru ciągły
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
Uwagi: brak
TAB. 26. Pomiar opadu atmosferycznego ombrometrem na posterunku Ślemień
OPAD ATMOSFERYCZNY
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy ombrometr
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat tradycyjny
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik dziennik
Format gromadzonych danych Miesięczny wykaz opadowy
Cechy wykresu danych częściowo miesięczny wykaz opadowy
Jednostka pomiarowa [mm]
Dokładność pomiarowa 1 mm
Skala pomiaru (zale\
na od rodzaju przyrzÄ…du)
Lokalizacja ÅšLEMIEC

Miejsce powiat Bielsko Biała
Obserwator Anna Bogdał
Okres pomiarowy (od - do) 11-1972 08-1981
Częstotliwość pomiaru 1 raz dziennie
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
wpisywano charakterystykÄ™ dnia do
Uwagi: dziennika np. dzień słoneczny, nocą burze
59
TAB. 27. Pomiar opadu atmosferycznego ombrometrem na posterunku Szczyrk -
WodociÄ…gi
OPAD ATMOSFERYCZNY
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy ombrometr
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat tradycyjny
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik dziennik
Format gromadzonych danych Miesięczny wykaz opadowy
Cechy wykresu danych częściowo miesięczny wykaz opadowy
Jednostka pomiarowa [mm]
Dokładność pomiarowa 1 mm
Skala pomiaru (zale\
na od rodzaju przyrzÄ…du)
Lokalizacja SZCZYRK
Miejsce WodociÄ…gi
Obserwator Józef Stec
Okres pomiarowy (od - do) 01-1978 05-1980
Częstotliwość pomiaru 1 raz dziennie
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
wypełniano tylko rubryki "suma opadów na
Uwagi: dobę" i "pokrywa śnie\
na"
TAB. 28. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku
Budzów - Skawa
OPAD ATMOSFERYCZNY
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy deszczomierz Hellmana
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat tradycyjny
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik dziennik
Format gromadzonych danych miesięczny wykaz opadowy
Cechy wykresu danych suma opadów za dobę
Jednostka pomiarowa [mm]
Dokładność pomiarowa 1 mm
Skala pomiaru (zale\
na od rodzaju przyrzÄ…du)
Lokalizacja BUDZÓW
Miejsce Skawa
Obserwator Julian Sasuła
Okres pomiarowy (od - do) 07-1975 11-1976
04-1977 10-1980
Częstotliwość pomiaru 1 raz dziennie
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
01-09-1975 zgłoszono uszkodzenie
pluwiografu- rurka szklana rozbita; innym
razem zakłócenia w pracy urządzenia- piórko
z
le pisze i plami; nie pisało z powodu
mrozów; zgłoszeni, \
e aparat niesprawny-
Uwagi: prośba o przyjazd;
60
TAB. 29. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku
Kocoń - A
ękawka
OPAD ATMOSFERYCZNY
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy deszczomierz Hellmana
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat tradycyjny
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik dziennik
Format gromadzonych danych miesięczny wykaz opadowy
Cechy wykresu danych suma opadów za dobę
Jednostka pomiarowa [mm]
Dokładność pomiarowa 1 mm
Skala pomiaru (zale\
na od rodzaju przyrzÄ…du)
Lokalizacja KOCOC
(Bielsko Biała)
Miejsce A
ękawka
Obserwator Zofia BÄ…k
Okres pomiarowy (od - do) 11-1981 03-1991
Częstotliwość pomiaru 1 raz dziennie
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
Uwagi: brak
TAB. 30. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku
Ślemień - Groń
OPAD ATMOSFERYCZNY
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy deszczomierz Hellmana
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat tradycyjny
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik dziennik
Format gromadzonych danych miesięczny wykaz opadowy
Cechy wykresu danych suma opadów za dobę
Jednostka pomiarowa [mm]
Dokładność pomiarowa 1 mm
Skala pomiaru (zale\
na od rodzaju przyrzÄ…du)
Lokalizacja ÅšLEMIEC

Miejsce Groń
Obserwator Stanisław Miska
Okres pomiarowy (od - do) 01-1981 05-1990
Częstotliwość pomiaru 1 raz dziennie
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
Uwagi: brak
61
TAB. 31. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku
Gilowice
OPAD ATMOSFERYCZNY
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy deszczomierz Hellmana
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat tradycyjny
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik dziennik
Format gromadzonych danych miesięczny wykaz opadowy
Cechy wykresu danych suma opadów za dobę
Jednostka pomiarowa [mm]
Dokładność pomiarowa 1 mm
Skala pomiaru (zale\
na od rodzaju przyrzÄ…du)
Lokalizacja GILOWICE
Miejsce
Obserwator Jan Górny
Okres pomiarowy (od - do) 11-1972 03-1991
Częstotliwość pomiaru 1 raz dziennie
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
Uwagi: brak
TAB. 32. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku
Szczyrk - Salmopol
OPAD ATMOSFERYCZNY
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy deszczomierz Hellmana
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat tradycyjny
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik dziennik
Format gromadzonych danych miesięczny wykaz opadowy
Cechy wykresu danych suma opadów za dobę
Jednostka pomiarowa [mm]
Dokładność pomiarowa 1 mm
Skala pomiaru (zale\
na od rodzaju przyrzÄ…du)
Lokalizacja SZCZYRK- SALMOPOL
Miejsce dorz. śylicy, pow. Bielsko Biała
Obserwator Anna Åšliz
Okres pomiarowy (od - do) 11-1972 01-1980
03-1980 05-1980
Częstotliwość pomiaru 1 raz dziennie
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
11-1972 do 04-1974 "Dane z cudzych stacji
Uwagi: opadowych"
62
TAB. 33. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku
Ślemień - śywiec - A
ękawka
OPAD ATMOSFERYCZNY
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy deszczomierz Hellmana
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat tradycyjny
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik dziennik
Format gromadzonych danych miesięczny wykaz opadowy
Cechy wykresu danych suma opadów za dobę
Jednostka pomiarowa [mm]
Dokładność pomiarowa 1 mm
Skala pomiaru (zale\
na od rodzaju przyrzÄ…du)
Lokalizacja ÅšLEMIEC
(śywiec)
Miejsce A
ękawka
Obserwator Antonina Micorek
Okres pomiarowy (od - do) 11-1972 12-1974
Częstotliwość pomiaru 1 raz dziennie
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
Uwagi: brak
TAB. 34. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku
Szczyrk - WodociÄ…gi
OPAD ATMOSFERYCZNY
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy deszczomierz Hellmana
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat tradycyjny
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik dziennik
Format gromadzonych danych miesięczny wykaz opadowy
Cechy wykresu danych suma opadów za dobę
Jednostka pomiarowa [mm]
Dokładność pomiarowa 1 mm
Skala pomiaru (zale\
na od rodzaju przyrzÄ…du)
Lokalizacja SZCZYRK
Miejsce WodociÄ…gi
Obserwator Józef Stec
Okres pomiarowy (od - do) 02-1980 15-05-1980
Częstotliwość pomiaru 1 raz dziennie
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
Uwagi: wypełnione tylko "suma opadów za dobę"
63
TAB. 35. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku
Ślemień
OPAD ATMOSFERYCZNY
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy deszczomierz Hellmana
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat tradycyjny
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik dziennik
Format gromadzonych danych miesięczny wykaz opadowy
Cechy wykresu danych suma opadów za dobę
Jednostka pomiarowa [mm]
Dokładność pomiarowa 1 mm
Skala pomiaru (zale\
na od rodzaju przyrzÄ…du)
Lokalizacja ÅšLEMIEC

Miejsce -
Obserwator Znamirowski
Okres pomiarowy (od - do) 01-1978 02-1991
Częstotliwość pomiaru 1 raz dziennie
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
Uwagi: brak
TAB. 36. Dane pomiarowe z ogródka meteorologicznego na posterunku Gilowice -
A
ękawka
DANE POMIAROWE Z OGRÓDKA
METEOROLOGICZNEGO
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy odpowiednio do mierzonego parametru
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat tradycyjne i automatyczne
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik dziennik
Format gromadzonych danych Ogródek Meteorologiczny (Klatka)
Cechy wykresu danych dane w tabelach
Jednostka pomiarowa zale\
na od mierzonego parametru
Dokładność pomiarowa zale\
na od mierzonego parametru
Skala pomiaru zale\
na od mierzonego parametru
Lokalizacja GILOWICE
Miejsce A
ękawka
Obserwator Jan Górny
Okres pomiarowy (od - do) 01-1978 08-1984
10-1984 07-1989
09-1989 02-1991
Częstotliwość pomiaru 3 razy na dobę
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
Uwagi: 7, 13,19 lub 8, 14, 20
64
TAB. 37. Dane pomiarowe z ogródka meteorologicznego na posterunku Szczyrk -
WodociÄ…gi
DANE POMIAROWE Z OGRÓDKA
METEOROLOGICZNEGO
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy odpowiednio do mierzonego parametru
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat tradycyjne i automatyczne
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik dziennik
Format gromadzonych danych Ogródek Meteorologiczny (Klatka)
Cechy wykresu danych dane w tabelach
Jednostka pomiarowa zale\
na od mierzonego parametru
Dokładność pomiarowa zale\
na od mierzonego parametru
Skala pomiaru zale\
na od mierzonego parametru
Lokalizacja SZCZYRK
Miejsce WodociÄ…gi
Obserwator Józef Stec (Anna Bogdał)
Okres pomiarowy (od - do) 10-01-1977 07-1981
Częstotliwość pomiaru 3 razy na dobę
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
7, 13,19 lub 8, 14, 20; od 06-1980 do 07-
Uwagi: 1981 obserwacje prowadziła Anna Bogdał;
TAB. 38. Pomiar temperatury powietrza termografem na posterunku Szczyrk -
WodociÄ…gi
TEMPERATURA POWIETRZA
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy termograf
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat automat
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik samopis
Format gromadzonych danych termogram
Cechy wykresu danych 7 dniowe paski
Jednostka pomiarowa [°C]
DokÅ‚adność pomiarowa 1 °C
Skala pomiaru (-30 do +40) °C
Lokalizacja SZCZYRK
Miejsce WodociÄ…gi
Obserwator Józef Stec
Okres pomiarowy (od - do) 17-01-1978 16-05-1980
Częstotliwość pomiaru ciągły
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
paski tygodniowe od Pon- Nd, rodzaj pasków
Uwagi: termografu T-100 PIHM
65
TAB. 39. Pomiar temperatury powietrza termografem na posterunku Ślemień
TEMPERATURA POWIETRZA
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy termograf
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat automat
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik samopis
Format gromadzonych danych termogram
Cechy wykresu danych 7 dniowe paski
Jednostka pomiarowa [°C]
DokÅ‚adność pomiarowa 1 °C
Skala pomiaru 30-0-40
Lokalizacja ÅšLEMIEC

Miejsce -
Obserwator Anna Bogdał
Okres pomiarowy (od - do) 02-06-1980 30-06-1980
Częstotliwość pomiaru ciągły
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
Uwagi: brak
TAB. 40. Pomiar temperatury powietrza termografem na posterunku Gilowice -
A
ękawka
TEMPERATURA POWIETRZA
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy termograf
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat automat
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik samopis
Format gromadzonych danych termogram
Cechy wykresu danych 1 dniowe i 7 dniowe paski
Jednostka pomiarowa [°C]
DokÅ‚adność pomiarowa 1 °C
Skala pomiaru 30-0-40
Lokalizacja GILOWICE
Miejsce A
ękawka
Obserwator Jan Górny
Badane lata 1978-1991
Okres pomiarowy (od - do) 02-1978 03-1978
08-1978 08-1982
01-12-1982 12-1985
01-1987 12-1987
05-1988 06-1990
08-1990 04-1991
Częstotliwość pomiaru ciągły
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
08-1982 -> podwójne pomiary (na
angielskich paskach i na polskich); zdarzały
siÄ™ po 2 wykresy na jednym pasku; 1 maj
Uwagi: 1989 "zepsuty zegar";
66
TAB. 41. Pomiar wilgotności powietrza higrografem na posterunku Szczyrk -
WodociÄ…gi
WILGOTNŚĆ POWIETRZA
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy higrograf
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat automat
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik samopis
Format gromadzonych danych higrogram
Cechy wykresu danych 7 dniowe paski
Jednostka pomiarowa [%]
Dokładność pomiarowa 1%
Skala pomiaru 0-100 %
Lokalizacja SZCZYRK
Miejsce WodociÄ…gi
Obserwator Józef Stec
Okres pomiarowy (od - do) 01-1978 05-1980
Częstotliwość pomiaru ciągły
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
"UWAGA: W roku 1978 przez pewien czas
były zakładane błędne paski do higrografu.
W razie wątpliwości nale\
y dokładnie
sprawdzić paski termografu i domniemanego
Uwagi: higrografu z odczytami w klatce"
TAB. 42. Pomiar wilgotności powietrza higrografem na posterunku Gilowice - A
ękawka
WILGOTNŚĆ POWIETRZA
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy higrograf
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat automat
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik samopis
Format gromadzonych danych higrogram
Cechy wykresu danych 7 dniowe paski
Jednostka pomiarowa [%]
Dokładność pomiarowa 1%
Skala pomiaru 0-100 %
Lokalizacja GILOWICE
Miejsce A
ękawka
Obserwator Jan Górny
Okres pomiarowy (od - do) 01-1979 12-1987
04-04-1988 20-02-1989
05-1989 07-1989
10-1989 01-1990
05-1990 07-1990
12-1990 04-1991
Częstotliwość pomiaru ciągły
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
rok 1981 jest prowadzony przez innego
obserwatora- p. Sroka; zdarzajÄ… siÄ™ 2 paski
Uwagi: dla 1 dnia termogram i higrogram;
67
TAB. 43. Pomiar wilgotności powietrza higrografem na posterunku A
ękawka
WILGOTNŚĆ POWIETRZA
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy higrograf
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat automat
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik samopis
Format gromadzonych danych higrogram
Cechy wykresu danych 7 dniowe paski
Jednostka pomiarowa [%]
Dokładność pomiarowa 1%
Skala pomiaru 0-100 %
Lokalizacja
Miejsce A
ękawka
Obserwator Jan Górny
Okres pomiarowy (od - do) 01-1981 12-1982
01-1984 12-1988
Częstotliwość pomiaru ciągły
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
Uwagi: brak
TAB. 44. Pomiar temperatury i wilgotności powietrza termohigrografem na posterunku
Szczyrk - WodociÄ…gi
TEMPERATURA I WILGOTNŚĆ POWIETRZA
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy termohigrograf
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat automat
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik samopis
Format gromadzonych danych termohigrogram
Cechy wykresu danych 1 dniowe paski
Jednostka pomiarowa [°C] i [%]
DokÅ‚adność pomiarowa 1 °C i 1%
Skala pomiaru (-30 do +40)°C i (0-100)%
Lokalizacja SZCZYRK
Miejsce WodociÄ…gi
Obserwator Józef Stec
Okres pomiarowy (od - do) 22-12-1977 17-01-1978
Częstotliwość pomiaru ciągły
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
1-dniowy szeroki pasek, zło\
ony z dwóch
wykresów: górna część to wykres
Uwagi: wilgotność, a dolna wykres temperatury;
68
TAB. 45. Pomiar temperatury i wilgotności powietrza termohigrografem na posterunku
Ślemień - A
ękawka
TEMPERATURA I WILGOTNŚĆ POWIETRZA
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy termohigrograf
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat automat
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik samopis
Format gromadzonych danych termohigrogram
Cechy wykresu danych 7 dniowe paski
Jednostka pomiarowa [°C] i [%]
DokÅ‚adność pomiarowa 1 °C i 1%
Skala pomiaru (-30 do 40)°C i (0-100)%
Lokalizacja ÅšLEMIEC

Miejsce A
ękawka
Obserwator Anna Bogdał
Okres pomiarowy (od - do) 07-1980 09-1980
01-12-1980 08-12-1980
06-01-1981 31-08-1981
Częstotliwość pomiaru ciągły
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
7-dniowe paski, 2 pomiary na jednym
(higrogram i termogram); "zegar siÄ™
Uwagi: zatrzymał zepsuty"
TAB. 46. Pomiar temperatury i wilgotności powietrza termohigrografem na posterunku
Gilowice - A
ękawka
TEMPERATURA I WILGOTNŚĆ POWIETRZA
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy termohigrograf
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat automat
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik samopis
Format gromadzonych danych termohigrogram
Cechy wykresu danych 1 dniowe paski
Jednostka pomiarowa [°C] i [%]
DokÅ‚adność pomiarowa 1 °C i 1%
Skala pomiaru (-30 do 40)°C i (0-100)%
Lokalizacja GILOWICE
Miejsce A
ękawka
Obserwator Jan Górny
Okres pomiarowy (od - do) 27-05-1976 12-1977
Częstotliwość pomiaru ciągły
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
Uwagi: brak
69
TAB. 47. Pomiar ciśnienia atmosferycznego barografem na posterunku Szczyrk -
WodociÄ…gi
CIÅšNIENIE ATMOSFERYCZNE
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy barograf
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat automat
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik samopis
Format gromadzonych danych barogram
Cechy wykresu danych 7 dniowe paski
Jednostka pomiarowa [mb]
Dokładność pomiarowa 10 mb
Skala pomiaru 960-1050 mb
Lokalizacja SZCZYRK
Miejsce WodociÄ…gi
Obserwator Józef Stec
Okres pomiarowy (od - do) 01-1977 05-1980
Częstotliwość pomiaru ciągły
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
Uwagi:
7-dniowe, Pon - Nd, skala (960-1050 mb) co
10 mb; "zmieniamy pasek o godz. 13:00"
TAB. 48. Pomiar ciśnienia atmosferycznego barografem na posterunku Gilowice -
A
ękawka
CIÅšNIENIE ATMOSFERYCZNE
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy barograf
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat automat
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik samopis
Format gromadzonych danych barogram
Cechy wykresu danych 7 dniowe paski
Jednostka pomiarowa [mb]
Dokładność pomiarowa 10 mb
Skala pomiaru 960-1050 mb
Lokalizacja GILOWICE
Miejsce A
ękawka
Obserwator Jan Górny
Okres pomiarowy (od - do) 05-1976 12-1980
04-1981 10-1986
12-1986 12-1987
20-02-1988 31-12-1988
05-1989 11-1989
01-1990 03-1991
Częstotliwość pomiaru ciągły
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
Uwagi:
1981 obserwator SROKA; 1976 zdarzały się
1-dniowe paski; 1988 BRAK 3-ech tygodni
lipca;
70
TAB. 49. Pomiar usłonecznienia heliografem na posterunku A
ękawka
USA
ONECZNIENIE
Mierzony parametr
PrzyrzÄ…d pomiarowy heliograf
Rodzaj pomiaru: tradycyjny / automat tradycyjny
Rodzaj zapisu danych: samopis / dziennik samopis
Format gromadzonych danych heliogram
Cechy wykresu danych 1 dniowe paski
Jednostka pomiarowa [h]
Dokładność pomiarowa 0,1 h (6 min)
Skala pomiaru 3:00-21:00; 4:00-20:00; 6:00-18:00;
Lokalizacja -
Miejsce A
ękawka
Obserwator Jan Górny
Okres pomiarowy (od - do) 03-1979 12-1980
01-1982 12-1983
01-1989 12-1990
02-1991 04-1991
Częstotliwość pomiaru ciągły
Stacja pomiarowa: czynna / nie czynna brak danych
Uwagi:
04-08.1979 ->zało\
ono ok. 20:00 i zdjęto
następnego dnia ok. 20:00; 11-12.1979 ok.
18:00; dwa rodzaje heliogramów proste i
zakrzywione; krótsze i dłu\
sze dla
paz
dziernika; w ka\
dym miesiącu braki; cały
rok 1991 bez opisu z jakiego posterunku
pochodzą paski, dlatego uwzględniono tylko
opisane miesiÄ…ce;
71
7. PODSUMOWANIE
Powy\
sze karty, będące elementami składowymi bazy metadanych, powstały po
dokładnym przeanalizowaniu DANYCH Zakładu Hydrologii pod wieloma względami.
Początkowy element pracy, stanowiło zestawienie posterunków badawczych z uwagi na
ich lokalizację. Na tej podstawie został opracowany zakres prowadzonych pomiarów,
przez danego obserwatora, na wybranym posterunku. Następnie sporządzono
zestawienie mierzonych parametrów wraz z przyrządami pomiarowymi. Dzięki temu
uzyskaliśmy informacje, i\
jeden parametr mo\
e być mierzony przy u\
yciu ró\
nych
urządzeń a zarazem metod pomiarowych. Otrzymaliśmy równie\
obraz, dotyczÄ…cy
formy gromadzenia danych. SÅ‚u\
ą do tego celu zarówno Dzienniki Spostrze\
eń
i Miesięczne Wykazy, jak równie\
paski o określonej skali pomiarowej, stosowane
w przypadku urządzeń samorejestrujących. Następne zadanie polegało na wyznaczeniu
parametrów, wykorzystanych w celu utworzenia bazy metadanych. Parametry opisowe
KART, tworzÄ…cych tÄ™ bazÄ™ to: I) mierzony parametr hydrometeorologiczny,
II) stosowany przyrzÄ…d, III) rodzaj gromadzonych danych, IV) lokalizacja posterunku
pomiarowego, V) okres pomiarowy. Zgodnie z ustalonymi kryteriami, powstało
45 KART opisujÄ…cych przedmiotowe DANE.
Przykładowym wykorzystaniem informacji zawartych w powstałej BAZIE METADANYCH
jest WYKRES CI
GA
OÅšCI POMIAROWEJ [ZAA
.2].
W tym celu został obrany jeden z mierzonych parametrów - opad atmosferyczny.
Jednak wymagane było równie\
, sklasyfikowanie go pod względem wykorzystanego
w celu pomiarowym urzÄ…dzenie. A zatem, przedmiotem wizualizacji w postaci wykresu,
jest opad atmosferyczny na przestrzeni lat, do którego pomiaru był wykorzystywany
pluwiograf. Aby przedziały czasowe naniesione na wykres miały punkt odniesienia,
wykorzystano w tym celu wszystkie posterunki, na których były prowadzone tego typu
pomiary.
Oś czasowa przedstawia kolejno lata wraz z miesiącami. Jej początek stanowi styczeń
roku 1973, gdy\
właśnie w tym roku odnotowano pierwsze tego typu dane. Przypadają
one na kwiecień 1973 roku, a pochodzą z posterunku Gilowice  A
ękawka. Przedziały te
powstały na podstawie informacji zawartych w KARTACH, mówiących o poszczególnych
miesiÄ…cach rozumianych jako poczÄ…tek i koniec okresu pomiarowego w danym roku.
Koniec osi czasowej przypada na 1990 rok, natomiast dokładny koniec analizowanych
pomiarów ma miejsce w paz
dzierniku 1990 roku. W tym przypadku, zarówno początek
72
jak i koniec wykresu kształtują nam dane z posterunku Gilowice - A
ękawka, z tą
ró\
nicÄ…, i\
10-1990 roku, to równie\
koniec pomiarowy dla stacji Kocoń - A
ękawka.
Przedmiotowa analiza powstała dla ośmiu posterunków:
" Budzów -Skawa
" Ślemień
" Szczyrk- WodociÄ…gi
" Bieńkówka
" Ślemień - A
ękawka
" Gilowice - A
ękawka
" Ślemień - Groń - A
ękawka
" Kocoń - A
ękawka
W pierwszych latach badań, przedziały pomiarowe na wykresie jednoznacznie wskazują
nam początek i koniec pomiarów w danym roku. W tym przypadku, wią\
e siÄ™ to
z występowaniem przymrozków w okresie póz
nej jesieni, oraz ich zanikiem w okresie
wiosennym. Świadczą o tym informacje zawarte w uwagach obserwatorów:  opad
zimowy ,  zlikwidowany ze względu na przymrozki . Przewa\
nie pomiary na przestrzeni
jednego roku - z powodu przymrozków - przypadały na okres od kwietnia lub maja, do
paz
dziernika lub listopada. Oczywiście nie mo\
na uznać tego za regułę, gdy\
zdarzały
siÄ™ wyjÄ…tki.
Jednak w póz
niejszych latach, przedziały te nie były ju\
tak jednoznaczne.
Prawdopodobnie z nadmiaru danych i pracy zwiÄ…zanej z ich gromadzeniem, spisywane
były one w ogólniejszej formie. Mamy tu do czynienia z dłu\
szymi okresami
pomiarowymi, sięgającymi kilku lat, bez widocznych przerw pomiarowych. Niemniej
jednak, wiedza, jakÄ… posiadamy na temat tego typu danych pomiarowych, oraz
wcześniejsze przedziały widoczne na wykresie, pozwalają nam zało\
yć teoretycznie,
miejsce wystąpienia przerw pomiarowych. Przypuszczalne przerwy, zostały zaznaczone
przez naniesienie znaku  X  na poszczególne dane, przedstawione na wykresie
w sposób ciągły. Jednak nie zapominajmy, i\
jest to jedynie teoretyczny podział
wieloletnich zestawień.
Wykres ten jest przykładem wykorzystania bazy metadanych, pod względem
wyznacznika, jakim jest w tym przypadku okres pomiarowy. Takie wykresy mo\
na
tworzyć dla ka\
dego parametru, ka\
dego typu stosowanych urządzeń, jak równie\
pod
względem szeregu informacji znajdujących się w KARTACH.
73
8. WNIOSKI
Celem pracy było stworzenie bazy metadanych, opierającej się na pomiarach
hydrometeorologicznych, zgromadzonych w Zakładzie Hydrologii Politechniki
Krakowskiej. Baza ta powstała na podstawie pomiarów dokonywanych na posterunkach
rozmieszczonych w gminach Ślemień, Gilowice, Szczyrk, Budzów oraz Zembrzyce, na
przestrzeni lat 1973-1991. Badane cieki, których dotyczy hydrologiczna część
pomiarów, to A
ękawka, śylica, Paleczka i Skawa. Natomiast wśród zebranych danych
znalazły się nazwiska szesnastu obserwatorów, którzy są ich autorami.
Bazy metadanych dajÄ… mo\
liwość swobodnego dostępu do informacji i przedstawiania
ich w jednoznaczny sposób. Mają one ogromne zastosowanie w wielu ró\
nych
dziedzinach.
Karty będące elementami składowymi powstałej bazy, stanowią podstawę do licznych
analiz, w tym sporządzania ró\
nego rodzaju wykresów [ZAA
. 2]. Przykładowy wykres,
o którym mowa dotyczy ciągłości pomiarowej kilku posterunków pod względem
jednego parametru, w tym przypadku opadu mierzonego przy pomocy pluwiografu.
Obrazuje nam, jak rozkładają się dane zawarte w kartach w stosunku do lat
prowadzonych obserwacji.
Wiele informacji wykorzystywanych w meteorologii oraz hydrologii gromadzona jest
w bazach danych. Poprzez odpowiednie zastosowanie narzędzi internetowych, ka\
da
z nich, w tym przedmiotowa baza metadanych pomiarów hydrometeorologicznych,
mo\
e zostać udostępnienia w sieci. Wszystko zmierza do ogólnego dostępu do danych,
co pozwala na ich rozbudowÄ™, weryfikacjÄ™, analizÄ™ a nawet wizualizacjÄ™. W zwiÄ…zku
z tym naturalnym krokiem powinno być stworzenie takiej bazy, lecz w formie
komputerowej bazy metadanych.
Tradycyjnym metodom pomiarowym towarzyszą niezwykle cenne uwagi obserwatorów,
na które nie sposób natknąć się w przypadku pomiarów automatycznych. Przewa\
nie
dotyczyły one awaryjności stosowanych przyrządów pomiarowych, aczkolwiek nie
ograniczały się tylko do wpisu o treści  awarja . W głównej mierze zawierały
szczegółowe informacje, jaki element danego urządzenia uległ uszkodzeniu  Zegar
idzie bardzo szybko wskuteg czego wykres jest podwójny, jest bardzo niejasny.
Zało\
yłam z powrotem zegar, który zostawili Państwo za pierwszym razem". Cytaty
74
zostały przedstawione w niezmienionej formie dotyczącej poprawności gramatycznej
i ortograficznej, ostatecznie nie ma to \
adnego znaczenia, gdy\
ich treść i waga
odgrywają pierwszorzędna rolę. Przy powy\
szych informacjach, często pojawiały się
daty mówiące nam o przerwach pomiarowych, jednak\
e wzmianki te pozwalały nam
poznać ich przyczynę, a w konsekwencji uznać ciągłość pomiarową.
Zatem, utworzone karty stanowiÄ…ce bazÄ™ metadanych, mo\
na jednocześnie uznać za
efekt końcowy pracy, a zarazem początek mo\
liwości, jakie daje nam ich dalsze
zastosowanie i wykorzystanie informacji w nich zawartych.
75
SPIS TABEL:
TAB.1. Zestawienie parametrów pomiarów meteorologicznych wraz z dokładnością
i warunkami pomiarów  część 1 ____________________________________4
TAB. 2. Zestawienie parametrów pomiarów meteorologicznych wraz z dokładnością
i warunkami pomiarów  część 2 ____________________________________5
TAB. 3. Zestawienie parametrów pomiarów hydrologicznych wraz z dokładnością
i krótką charakterystyką parametru __________________________________7
TAB. 4. Zestawienie posterunków pomiarowych Zakładu Hydrologii Politechniki
Krakowskiej z obserwatorami_______________________________________27
TAB. 5. Pomiar stanu wody limnigrafem na posterunku Ślemień_________________46
TAB. 6. Pomiar stanu wody limnigrafem na posterunku Buczkowice  śylica________46
TAB. 7. Pomiar stanu wody limnigrafem na posterunku Lasek  Åšcie\
ka_ _________47
TAB. 8. Pomiar stanu wody limnigrafem na posterunku A
ękawka________________47
TAB. 9. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na posterunku Buczkowice  śylica
______________________________________________________________48
TAB. 10. Pomiar stanu wody Å‚atÄ… wodowskazowÄ… na posterunku
Zembrzyce  Paleczka_____________________________________________48
TAB. 11. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na stacji wód gruntowych
Szczyrk-śylica ___________________________________________________49
TAB. 12. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na posterunku śylica___________49
TAB. 13. Pomiar stanu wody Å‚atÄ… wodowskazowÄ… na posterunku Gilowice ________50
TAB. 14. Pomiar stanu wody Å‚atÄ… wodowskazowÄ… na  nieznanym posterunku_____50
TAB. 15. Pomiar stanu wód podziemnych łatą wodowskazową na posterunku Gilowice
______________________________________________________________51
TAB. 16. Pomiar stanu wody łatą wodowskazową na posterunku Buczkowice  śylica
______________________________________________________________51
TAB. 17. Pomiar stanu wody Å‚atÄ… wodowskazowÄ… na posterunku
Buczkowice - śylica - Młynówka ____________________________________52
TAB. 18. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku
Budzów  Skawa ________________________________________________53
TAB. 19. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku Ślemień____54
TAB. 20. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku
Szczyrk  WodociÄ…gi______________________________________________55
TAB. 21. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku Bieńkówka__55
76
TAB. 22. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku
Ślemień  A
ękawka_______________________________________________56
TAB. 23. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku
Gilowice  A
ękawka ______________________________________________57
TAB. 24. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku
Ślemień - Groń- -A
ękawka _____________________________________________58
TAB. 25. Pomiar opadu atmosferycznego pluwiografem na posterunku
Kocoń  A
ękawka_________________________________________________59
TAB. 26. Pomiar opadu atmosferycznego ombrometrem na posterunku Ślemień____59
TAB. 27. Pomiar opadu atmosferycznego ombrometrem na posterunku
Szczyrk  WodociÄ…gi______________________________________________60
TAB. 28. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku
Budzów  Skawa_________________________________________________60
TAB. 29. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku
Kocoń  A
ękawka________________________________________________61
TAB. 30. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku
Ślemień  Groń__________________________________________________61
TAB. 31. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku
Gilowice________________________________________________________62
TAB. 32. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku
Szczyrk  Salmopol_______________________________________________62
TAB. 33. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku
Ślemień - śywiec  A
ękawka________________________________________63
TAB. 34. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku
Szczyrk  WodociÄ…gi______________________________________________63
TAB. 35. Pomiar opadu atmosferycznego deszczomierzem Hellmana na posterunku
Ślemień________________________________________________________64
TAB. 36. Dane pomiarowe z ogródka meteorologicznego na posterunku
Gilowice  A
ękawka_______________________________________________64
TAB. 37. Dane pomiarowe z ogródka meteorologicznego na posterunku
Szczyrk  WodociÄ…gi______________________________________________65
TAB. 38. Pomiar temperatury powietrza termografem na posterunku
Szczyrk  WodociÄ…gi______________________________________________65
TAB. 39. Pomiar temperatury powietrza termografem na posterunku Ślemień _____66
77
TAB. 40. Pomiar temperatury powietrza termografem na posterunku
Gilowice  A
ękawka_______________________________________________66
TAB. 41. Pomiar wilgotności powietrza higrografem na posterunku
Szczyrk  WodociÄ…gi______________________________________________67
TAB. 42. Pomiar wilgotności powietrza higrografem na posterunku
Gilowice  A
ękawka_______________________________________________67
TAB. 43. Pomiar wilgotności powietrza higrografem na posterunku A
ękawka______ 68
TAB. 44. Pomiar temperatury i wilgotności powietrza termohigrografem na posterunku
Szczyrk  WodociÄ…gi______________________________________________68
TAB. 45. Pomiar temperatury i wilgotności powietrza termohigrografem na posterunku
Ślemień  A
ękawka_______________________________________________69
TAB. 46. Pomiar temperatury i wilgotności powietrza termohigrografem na posterunku
Gilowice  A
ękawka_______________________________________________69
TAB. 47. Pomiar ciśnienia atmosferycznego barografem na posterunku
Szczyrk  WodociÄ…gi______________________________________________70
TAB. 48. Pomiar ciśnienia atmosferycznego barografem na posterunku
Gilowice  A
ękawka_______________________________________________70
TAB. 49. Pomiar usłonecznienia heliografem na posterunku A
ękawka____________ 71
78
SPIS ILUSTRACJI:
RYS. 1. Deszczomierze __________________________________________________8
RYS. 2. Pluwiograf pływakowy i pluwiograf elektroniczny  wywrotkowy___________8
RYS. 3. Klatka meteorologiczna ___________________________________________9
RYS. 4. Termometry rtęciowe wewnątrz klatki meteorologicznej wraz z
Termohigrometrem_______________________________________________10
RYS. 5. Termograf_____________________________________________________10
RYS. 6. Wiatromierz ___________________________________________________12
RYS. 7. Poletko termometrów gruntowych _________________________________ 12
RYS. 8. Widzialnościomierz______________________________________________13
RYS. 9. Laserowy miernik wysokości podstawy chmur_________________________14
RYS. 10. Barograf_____________________________________________________ 14
RYS. 11. Heliograf Campbella-Stokesa_____________________________________15
RYS. 12. Schemat ogródka meteorologicznego wraz z znajdującymi się w nim
przyrzÄ…dami pomiarowymi_ ________________________________________17
RYS.13. A
ata wodowskazowa____________________________________________20
RYS. 14. Limnigraf____________________________________________________ 20
RYS. 15. Akustyczny dopplerowski przepływomierz profilujący__________________21
RYS. 16. MÅ‚ynek hydrometryczny_________________________________________22
RYS. 17. Przepływomierz elektromagnetyczny_______________________________22
RYS. 18. Kosa lodowa (po lewej) i drabinka Sommera________________________ 23
RYS. 19. Termometr wodny_____________________________________________ 23
RYS. 20. Mapka lokalizacyjna: Ślemień, Kocoń, Gilowice, góra Groń, rzeka A
ękawka
______________________________________________________________28
RYS. 21. Mapka lokalizacyjna: Szczyrk, Buczkowice, rzeka śylica _______________30
RYS. 22. Mapka lokalizacyjna: Bieńkówka, Budzów, rzeka Paleczka _____________32
RYS. 23. Mapka lokalizacyjna: Zembrzyce, Budzów, rzeka Paleczka _____________33
RYS. 24. Fotografia paska termogramu____________________________________39
RYS. 25. Fotografia paska higrogramu_____________________________________39
RYS. 26. Fotografia paska barogramu ____________________________________ 40
RYS. 27. Fotografia paska heliogramu_____________________________________41
79
LITERATURA - Bibliografia wraz z zasobami internetowymi:
1.  Międzynarodowy Słownik Hydrologiczny Wydawnictwo Naukowe PWN SA,
Warszawa 2001 r.
2.  Instrukcja dla stacji meteorologicznych Feliks Janiszewski, Wydawnictwo
Geologiczne, Warszawa 1988 r.
3.  Standard metadanych e-PL Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych,
2005 r.
4. Oficjalna strona Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej
http://www.imgw.pl
http://www.imgw.pl/wl/internet/zz/wiedza/ogolna/pom_prog.html
http://www.imgw.pl/wl/internet/zz/wiedza/hydro/enc_hydro.html
5.  Internetowa encyklopedia PWN stale aktualizowana baza encyklopedyczna
Wydawnictwa Naukowego PWN
6. http://pl.wikipedia.org/wiki/Historia_meteorologii
http://pl.wikipedia.org/wiki/Powiat_%C5%BCywiecki
http://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%81%C4%99kawka
http://pl.wikipedia.org/wiki/%C5%BBylica
http://pl.wikipedia.org/wiki/Paleczka
http://pl.wikipedia.org/wiki/Salmopol
http://pl.wikipedia.org/wiki/Dublin_Core
7. Socioeconomic Data and Applications Center
http://sedac.ciesin.org/metadata
8.  Stacje terenowe monitoringu środowiska przyrodniczego w Polsce pod
redakcją A. Kostrzewskiego i A. Stacha, Państwowa Inspekcja Ochrony
Åšrodowiska, Warszawa 1992 r.
9. Baza danych przestrzennych, Warszawa 2004 r.
http://www.gridw.pl/metadane/?rq=showhtml&bd=BDP&id=9
80
ZAA

CZNIK 1
DANE DOTYCZ
CE POMIARÓW HYDROMETEOROLOGICZNYCH
ZAKA
ADU HYDROLOGII POLITECHNIKI KRAKOWSKIEJ
81
 OKRES POMIAROWY
STACJA CECHY POMIARÓW I
RODZAJ POMIARU OD DO OBSERWATOR
POMIAROWA UWAGI:
LIMNIGRAM 12-1978 12-1979 Ślemień Anna Bogdał 4- dniowe paski, skala 0-55 mm
04-08-1977 20-08-1977 Ślemień Anna Bogdał 4-dniowe i tygodniowe paski
05-1978 11-1978 Ślemień Anna Bogdał
śylica,
02-01-1978 31-12-1978 Anna Gluza 4-dniowe paski, wykres na 7 dni
Buczkowice
brak limnigramów: 5-08-1979 do
01-10-1979; NOTATKA NA
śylica,
01-01-1979 06-01-1980 Anna Gluza KOPERCIE: "brak limnigramów
Buczkowice
lipiec, sierpień, wrzesień -
limnigraf zepsuty"
tygodniowe od Pon- Nd; skala co
śylica,
10-03-1974 30-12-1974 Anna Gluza 10 (0-250); główna 100, 100,
Buczkowice
50;
śylica, 05-09-1977->"prawdopodobnie
03-01-1977 26-12-1977 Anna Gluza
Buczkowice nie było na bębnie"
NOTKA: 15-12-1975 do 22-12-
1975 "Zegar idzie bardzo szybko
wskuteg czego wykres jest
śylica,
06-01-1975 28-12-1975 Anna Gluza podwójny, jest bardzo niejasny.
Buczkowice
Zało\
yłam z powrotem zegar,
który zostawili Państwo za
pierwszym razem"
3-dniowe pomiary na paskach
tygodniowych: kartka 06-07 do
26-08-1977 01-11-1977 Åšcie\
ka, Lasek
31-07 "wartość opadu w
przedziałach 1h w [mm]"
82
 02-01-1976 27-12-1976 Åšcie\
ka, Lasek Adela PÅ‚awna tygodniowe paski
03-01-1977 23-01-1977 Åšcie\
ka, Lasek Adela PÅ‚awna tygodniowe paski
14-07-1977 31-07-1977 Åšcie\
ka, Lasek Adela PÅ‚awna tygodniowe paski
01-10-1975 31-12-1975 Åšcie\
ka, Lasek Adela PÅ‚awna tygodniowe paski
śylica,
11-04-1973 16-09-1973 Anna Kubica 7-dniowe paski
Buczkowice
śylica,
01-1980 05-1980 n/n 7-dniowe paski
Buczkowice
śylica,
01-01-1976 23-02-1976 Anna Gluza 7-dniowe paski
Buczkowice
śylica,
01-03-1976 01-11-1976 Anna Gluza 7-dniowe paski
Buczkowice
śylica,
08-11-1976 31-12-1976 Anna Gluza 7-dniowe paski
Buczkowice
1976 * A
ękawka Jan Górny 7-dniowe paski
1979 * A
ękawka Jan Górny 7-dniowe paski
1980 * A
ękawka Jan Górny 7-dniowe paski
1977 * A
ękawka Jan Górny 7-dniowe paski
1978 * A
ękawka Jan Górny 7-dniowe paski
1981 * A
ękawka Jan Górny 7-dniowe paski
1975 * A
ękawka Jan Górny 7-dniowe paski
1974 * A
ękawka Jan Górny 7-dniowe paski
06-1973 12-1973 A
ękawka Jan Górny 7-dniowe paski
1990 * A
ękawka Jan Górny 7-dniowe paski
83
 1989 * A
ękawka Jan Górny 7-dniowe paski
1982 * A
ękawka Jan Górny 7-dniowe paski
1988 * A
ękawka Jan Górny 7-dniowe paski
1983 * A
ękawka Jan Górny 7-dniowe paski
1984 * A
ękawka Jan Górny 7-dniowe paski
1985 * A
ękawka Jan Górny 7-dniowe paski
1986 * A
ękawka Jan Górny 7-dniowe paski
1987 * A
ękawka Jan Górny 7-dniowe paski
01-1991 04-1991 A
ękawka Jan Górny 7-dniowe paski
84
 OKRES POMIAROWY
STACJA CECHY POMIARÓW I
RODZAJ POMIARU OD DO OBSERWATOR
POMIAROWA UWAGI:
PLUWIOGRAM 12-1978 12-1979 Ślemień Anna Bogdał 7-dniowe paski, skala 0-10mm,
1-dniowe paski, 6-10 mm, same
01-05-1980 17-08-1980 Ślemień Anna Bogdał
paski w kopercie
01-07-1975 26-10-1975 Budzów Julian Sasuła paski tygodniowe
26-04-1976 22-11-1976 Budzów Julian Sasuła
04-04-1977 18-07-1977 Budzów Julian Sasuła
24-04-1978 06-11-1978 Budzów Julian Sasuła
21-04-1980 04-08-1980 Budzów Julian Sasuła
Szczyrk
25-04-1979 26-10-1979 n/n 1-dniowe paski 0-10 mm
WodociÄ…gi
Szczyrk (zdjęcie w środku wśród
24-04-1978 09-11-1978 n/n
Wodociągi pomiarów)
Józef
29-07-1978 16-11-1978 Bieńkówka
Rymarczyk
1-dniowe paski (czasem na nim
14-05-1976 01-10-1976 Ślemień Anna Bogdał
zapisywano 7 dni pomiarów)
Szczyrk
11-07-1977 21-12-1977 n/n 1-dniowe paski
WodociÄ…gi
26-03-1979 25-10-1979 Ślemień Anna Bogdał 1-dniowe paski
05-1980 07-1980 Ślemień (łąka) Anna Bogdał 1-dniowe paski
01-10-1980 19-10-1980 Ślemień (łąka) Anna Bogdał 1-dniowe paski
13-04-1974 18-10-1974 Ślemień Anna Bogdał 1-dniowe paski
Ślemień
25-04-1980 30-04-1980 Anna Bogdał
(ogród)
85
01-07-1980 do 22-07-1980
Ślemień
06-1980 10-1980 Anna Bogdał "przerwy w pracy pluwiografu-
(ogród)
wymieniono zegar"
Ślemień,
19-10-1980 31-10-1980 Anna Bogdał
szkółka (łąka)
przypadkowo znalazł się tu
Ślemień,
08-1980 09-1980 Anna Bogdał pluwiogram z 30-04-1981
szkółka (łąka)
Ślemień- Bogdał
19-04-1975 23-10-1975 Ślemień Anna Bogdał 1-dniowe paski
na ogół 1-dniowe paski, zdarzył
01-05-1978 08-11-1978 Ślemień Anna Bogdał
siÄ™ 2-dniowy i 7-dniowy
notatki na pluwiogramie: "opad
Józef zimowy" -> błędny wykres z 09-
15-05-1979 01-09-1979 Bieńkówka
Rymarczyk 1979 oraz "nie wiadomo co" -> z
07-1979
1-dniowe paski, czasem kilku
04-05-1973 18-10-1973 Ślemień Anna Bogdał
dniowe paski
dodatkowo Ślemień Ombrometr
Åšcie\
ka
06-07-1977 20-07-1977 n/n (notatka na zwykłej kartce) 25-
A
ękawka
11-1977 śnieg
Józef
09-1980 10-1980 Bieńkówka "zmiana czasu"
Rymarczyk
zdarzało się kilka wykresów np.6
Józef
01-05-1977 31-10-1977 Bieńkówka na jednym pasku równolegle do
Rymarczyk
siebie
w tym 17-10 do 30-10-1977
17-08-1977 17-11-1977 Budzów Julian Sasuła "przymrozki"; paski zostały
zdjęte z tego powodu
16-04-1979 30-07-1979 Budzów Julian Sasuła
01-09-1979 30-09-1979 Budzów Julian Sasuła
86
Józef 1-dniowe paski, czasem 5-
01-05-1980 31-08-1980 Bieńkówka
Rymarczyk dniowe
11-05-1977 01-10-1977 Ślemień Anna Bogdał 1-dniowe paski
05-1981 08-1981 Ślemień Anna Bogdał 1-dniowe paski
1-dniowe paski, "11-11-1983
Gilowice,
05-1983 11-1983 Jan Górny zlikwidowany ze wzgl. na
A
ękawka
przymrozki"
1-dniowe; "Pluwiograf jest
niesprawny poniewa\
pływak
wyjdzie w górę ale nie zawsze
15-04-1984 10-1984 Ślemień Znamirowski
opada w dół"; "Pluwiograf nie
wskazał ilości opadów poniewa\

był zablokowany"
Ślemień- Groń,
05-1988 10-1988 Krzak 7-dniowe paski
A
ękawka
09-04-1984 10-1984 Gilowice Jan Górny 1-dniowe paski
10-04-1985 30-09-1985 Gilowice Jan Górny 1-dniowe paski
Ślemień,
05-1989 * Znamirowski 1-dniowe paski
A
ękawka
Ślemień,
07-1989 13-11-1989 Znamirowski 1-dniowe paski
A
ękawka
06-1983 11-1983 A
ękawka Stanisław Miska 1-dniowe paski
1990 * A
ękawka Znamirowski
1981 * Gilowice Jan Górny
04-1978 11-1978 Gilowice Jan Górny
05-1977 10-1977 Gilowice Jan Górny
87
Ślemień,
1981 * Znamirowski
A
ękawka
1985 * Ślemień Znamirowski
Ślemień,
1983 * Znamirowski
A
ękawka
1980 * Gilowice Jan Górny
Gilowice,
1990 * Jan Górny
A
ękawka
Gilowice,
1987 * Jan Górny
A
ękawka
1978 * Ślemień Znamirowski
1986 * Ślemień Znamirowski
1987 * Ślemień Znamirowski
1979 * A
ękawka Jan Górny
1979 * Ślemień Znamirowski
1982 * A
ękawka Jan Górny
1980 * Ślemień Znamirowski
1988 * Ślemień Znamirowski
1983 * Ślemień Znamirowski 1-dniowe paski
04-1989 09-1989 Ślemień-Groń Krzak
1984 * Groń Stanisław Miska
Stanisław Miska
07-1985 10-1985 Ślemień-Groń
i Krzak
Kocoń,
1987 * Zofia BÄ…k
A
ękawka
88
Kocoń,
05-1988 * Zofia BÄ…k
A
ękawka
Kocoń,
07-1988 08-1988 Zofia BÄ…k
A
ękawka
Kocoń,
1984 * Zofia BÄ…k
A
ękawka
Kocoń,
1985 * Zofia BÄ…k
A
ękawka
Kocoń,
1986 * Zofia BÄ…k
A
ękawka
1988 * A
ękawka Jan Górny
1989 * Gilowice Jan Górny
04-1974 11-1974 Gilowice Jan Górny
04-1975 10-1975 Gilowice Jan Górny
04-1976 10-1976 Gilowice Jan Górny
04-1973 10-1973 Gilowice Jan Górny
Kocoń,
1982 * Zofia BÄ…k
A
ękawka
Kocoń,
1990 * Zofia BÄ…k
A
ękawka
1982 * Ślemień Znamirowski
Kocoń,
1983 * Zofia BÄ…k
A
ękawka
05-1982 08-1982 Groń Stanisław Miska
Kocoń,
1989 * Zofia BÄ…k
A
ękawka
1986 * Ślemień-Groń Krzak
89
 1987 * Ślemień-Groń Krzak
1981 * Groń Stanisław Miska
1986 * Gilowice Jan Górny
90
 OKRES POMIAROWY
STACJA CECHY POMIARÓW I
RODZAJ POMIARU OD DO OBSERWATOR
POMIAROWA UWAGI:
"miesięczny wykaz opadowy",
Ślemień, poszczególne dni -> suma
OMBROMETR
01-10-1979 31-10-1979 powiat Bielsko Anna Bogdał opadów za ka\
dÄ… dobÄ™ [mm],
(DESZCZOMIERZ LAS)
Biała charakterystyka dnia: np.. "dzień
słoneczny, nocą burze"
Ślemień,
01-12-1979 15-12-1979 powiat Bielsko Anna Bogdał
Biała
Ślemień,
06-1980 10-1980 powiat Bielsko Anna Bogdał
Biała
m-ny wykaz opadowy,
Szczyrk wypełnione tylko rubryki :
01-1978 05-1980 Józef Stec
Wodociągi "SUMA OPADÓW NA DOB
" i
"POKRYWA ŚNIEśNA"
11-1972 08-1981 Ślemień Anna Bogdał
91
 OKRES POMIAROWY
STACJA CECHY POMIARÓW I
RODZAJ POMIARU OD DO OBSERWATOR
POMIAROWA UWAGI:
Szczyrk-
MIESI
CZNY WYKAZ
Salmopol,
OPADOWY
11-1972 01-1980 dorzecze Anna Åšliz deszczomierz Hellmana
(DESZCZOMIERZ
śylicy, powiat
HELLMANA)
Bielsko Biała
Szczyrk-
Salmopol,
03-1980 05-1980 dorzecze Anna Åšliz
śylicy, powiat
Bielsko Biała
Szczyrk-
06-1978 06-1979 Salmopol; Anna Åšliz
śylica
"Dane z cudzych stacji
11-1972 04-1974 Szczyrk; śylica n/n
opadowych"
Ślemień
Antonina
11-1972 12-1974 A
ękawka:
Micorek
śywiec
Szczyrk-
07-1979 05-1980 Salmopol; Anna Åšliz
śylica
Szczyrk- wypełnione tylko: "suma opadów
02-1980 15-05-1980 Józef Stec
wodociÄ…gi za dobÄ™"
01-09-1975 "Zgłaszam
07-1975 08-1975 Budzów Skawa Julian Sasuła uszkodzenie pluwiografa (rurka
szklana rozbita)"
92
"zgłaszam zakłócenie w pracy
10-1975 * Budzów Skawa Julian Sasuła pluwiografa (piurko z
le pisze i
plami"
12-1975 * Budzów Skawa Julian Sasuła
"UWAGA! Piórko nie pisało od
01-1980 10-1980 Budzów Skawa Julian Sasuła
26-3 X z powodu mrozów"
01-1979 12-1979 Budzów Skawa Julian Sasuła brak 05-1979
01-1978 12-1978 Budzów Skawa Julian Sasuła
"Meldunek- zgłaszam po raz
04-1977 12-1977 Budzów Skawa Julian Sasuła drugi, \
e aparat niesprawny,
proszę przyjechać" Sasuła
"Meldunek otrzymany przed
01-1976 11-1976 Budzów Skawa Julian Sasuła delegacją odbytą w dniu
18.09.1975"
A
ękawka,
11-1981 03-1991 Kocoń (Bielsko Zofia Bąk
Biała)
01-1978 02-1991 Ślemień Znamirowski
01-1981 05-1990 Ślemień, Groń Stanisław Miska
11-1972 03-1991 Gilowice Jan Górny
93
 OKRES POMIAROWY
STACJA CECHY POMIARÓW I
RODZAJ POMIARU OD DO OBSERWATOR
POMIAROWA UWAGI:
stan wody 0-100 cm (co 10 cm),
"związek stanów lat", "obliczanie
rzeka śylica,
TABELA OBJ
TOÅšCI krzywej konsumpcyjnej",
07-1973 03-1974 wodowskaz: n/n
"inwentaryzacja stopnia
PRZEPA
YWU
Buczkowice
wodnego Buczkowice- potok
śylica"
rzeka śylica,
05-1974 05-1975 wodowskaz: n/n
Buczkowice
"przekrój zwil\
ony na potoku
śylica: śylica"; pomiary i obliczenia
04-1973 07-1975 Młynówka, n/n (prędkość i objętość przepływu);
Buczkowice do utworzenia krzywej
konsumpcyjnej
94
 OKRES POMIAROWY
STACJA CECHY POMIARÓW I
RODZAJ POMIARU OD DO OBSERWATOR
POMIAROWA UWAGI:
OGRÓDEK Ciśnienie pomiary dokonywane 3 x dobę
10-01-1977 16-04-1979 Szczyrk Józef Stec
aneroid (7, 13, 19) lub (8, 14, 20)
METEOROLOGICZNY
Psychrometr pomiary dokonywane 3 x dobÄ™
01-04-1979 15-05-1980 Szczyrk Józef Stec
Augusta (7, 13, 19) lub (8, 14, 20)
-> termometr
01-01-1980 31-01-1980 Szczyrk Józef Stec
suchy
-> termometr
01-03-1980 31-03-1980 Szczyrk Józef Stec
zwil\
ony
e - aktualne
Szczyrk
ciśnienie pary 04-1978 12-1978 Józef Stec
WodociÄ…gi
wodnej
f - wilgotność Szczyrk
01-1979 12-1979 Józef Stec
względna Wodociągi
" - niedosyt Szczyrk
02-1980 * Józef Stec
wilgotności Wodociągi
td - temp. Szczyrk
04-1980 05-1980 Józef Stec
punktu rosy WodociÄ…gi
Higrogram Szczyrk
06-1980 12-1980 Anna Bogdał
włosowy Wodociągi
Termometry Szczyrk
01-1981 07-1981 Anna Bogdał
ekstremalne: WodociÄ…gi
-> max 04-1978 12-1979 zlewnia śylica Józef Stec
A
ękawka,
-> min 1980 * Jan Górny
Gilowice
95
A
ękawka,
Wiatr: 1981 * Jan Górny
Gilowice
A
ękawka,
-> kierunek 01-1991 02-1991 Jan Górny
Gilowice
A
ękawka,
-> prędkość 1990 * Jan Górny
Gilowice
Rodzaj chmur 1986 * A
ękawka Jan Górny
Pokrycie nieba
chmurami w 1985 * A
ękawka Jan Górny
%
Opady
1983 * A
ękawka Jan Górny
dzienne
Opady z dnia
1987 * A
ękawka Jan Górny
poprzedniego
Termometry
1979 * A
ękawka Jan Górny
glebowe:
-> min przy
gruncie; 5; 02-1984 08-1984 A
ękawka Jan Górny
10; 20; 50 cm
Uwagi 10-1984 12-1984 A
ękawka Jan Górny
01-1984 * A
ękawka Jan Górny
01-1989 07-1989 A
ękawka Jan Górny
09-1989 12-1989 A
ękawka Jan Górny
1988 * A
ękawka Jan Górny
1982 * A
ękawka Jan Górny
1978 * A
ękawka Jan Górny
96
 OKRES POMIAROWY
STACJA CECHY POMIARÓW I
RODZAJ POMIARU OD DO OBSERWATOR
POMIAROWA UWAGI:
MIESI
CZNY WYKAZ
WODOWSKAZOWY
Buczkowice, stan wody rano, grubość
(DZIENNIK 01-1980 05-1980 rzeka śylica, Anna Gluza pokrywy lodowej [cm], temp.
dorzecze Soły wody
SPOSTRZEśEC

WODOWSKAZOWYCH)
Buczkowice, stan wody rano w [cm], z
02-1973 12-1973 Anna Kubica
śylica dokładnością 0,01 [m]
Buczkowice,
śylica,
03-1974 12-1974 Anna Gluza
Młynówka
dorz. Soły
Buczkowice,
śylica,
01-1975 12-1975 Anna Gluza
Młynówka
dorz. Soły
Zembrzyce
odręcznie wykonano maj-
07-1975 01-1977 (rzeka Adela PÅ‚awna
wrzesień 1976
Paleczka)
Zembrzyce
07-1977 * (rzeka Adela PÅ‚awna
Paleczka)
97
Miesieczny wykaz spostrze\
eń
(STACJA WÓD Szczyrk, stanów wód gruntowych; stan
12-1972 05-1980 Józefa Czernek
zlewnia śylicy wody i stan pogody (pogoda/
GRUNTOWYCH)
zachmurzenie/ opady)
przy dacie maj 1973 NOTATKA:
śylica,
Anna Kubica, "Prosimy Pania o
02-1973 09-1973 posterunek:
Anna Gluza natychmiastowe& ", "nie mo\
na
Buczkowice
odczytac- zamarznięta"
śylica,
Anna Kubica,
03-1974 04-1980 posterunek:
Anna Gluza
Buczkowice
śylica,
posterunek: tylko stan wody; "zatoki
01-1978 12-1978 n/n
Buczkowice; lodowe", "koryto zamarznięte"
dorzecze Soły
śylica
01-1978 12-1978 n/n
Młynówka
śylica
1979 * n/n
Młynówka
1979 * śylica Janczewska
śylica:
01-1980 06-1980 n/n nie uzupełniony
Buczkowice
01-1982 04-1991 Gilowice Jan Górny odczyt rano
01-1973 12-1981 Sroka
(STAN WÓD
12-1972 03-1991 Gilowice Jan Górny raz dziennie "stan wody"
PODZIEMNYCH)
98
 OKRES POMIAROWY
STACJA CECHY POMIARÓW I
RODZAJ POMIARU OD DO OBSERWATOR
POMIAROWA UWAGI:
paski tygodniowe (pon- nd),
Szczyrk,
TERMOGRAM 17-01-1978 16-05-1980 Józef Stec rodzaj pasków termografu T-100
WodociÄ…gi
PIHM. Skala pionowa: 30-0-40
02-06-1980 30-06-1980 ÅšlemieÅ„ Anna BogdaÅ‚ 7-dniowe [º]
Gilowice,
01-1982 06-1982 Jan Górny 7-dniowe paski
A
ękawka
08-1982 (podwójny, angielskie i
Gilowice,
26-07-1982 08-1982 Jan Górny polskie paski i po 2 pomiary: na
A
ękawka
angielskim i polskim po jednym)
Gilowice,
01-12-01982 31-12-1982 Jan Górny
A
ękawka
Gilowice, 7-dniowe paski; skala 30 -> 0 ->
1979 * Jan Górny
A
ękawka 40; po 2 wykresy;
Gilowice,
01-1990 06-1990 Jan Górny 7-dniowe paski
A
ękawka
Gilowice, GRUDZIEC
1-dniowe paski i 7-
08-1990 12-1990 Jan Górny
A
ękawka dniowe paski
Gilowice, 7-dniowe paski; 1 maj 1989
1989 * Jan Górny
A
ękawka "zepsuty zegar"
Gilowice,
1981 * Jan Górny 7-dniowe paski
A
ękawka
Gilowice,
1985 * Jan Górny 7-dniowe paski
A
ękawka
Gilowice,
01-1991 04-1991 Jan Górny 7-dniowe paski
A
ękawka
99
Gilowice,
05-1988 12-1988 Jan Górny 7-dniowe paski
A
ękawka
Gilowice,
1980 * Jan Górny 7-dniowe paski
A
ękawka
Gilowice,
02-1978 03-1978 Jan Górny 7-dniowe paski
A
ękawka
Gilowice,
08-1978 12-1978 Jan Górny 7-dniowe paski
A
ękawka
Gilowice,
1983 * Jan Górny 1-dniowe paski
A
ękawka
Gilowice,
1987 * Jan Górny 7-dniowe paski
A
ękawka
Gilowice,
1982 * Jan Górny 7-dniowe paski
A
ękawka
Gilowice, 7-dniowe paski; 11-1984 (1-
1984 * Jan Górny
A
ękawka dniowe paski)
100
 OKRES POMIAROWY
STACJA CECHY POMIARÓW I
RODZAJ POMIARU OD DO OBSERWATOR
POMIAROWA UWAGI:
1-dniowe, szeroki pasek zło\
ony
Szczyrk, z dwóch wykresów: górna część-
TERMOHIGROGRAM 22-12-1977 17-01-1978 Józef Stec
Wodociągi > 0-100% wilgotność, dolna
część-> (-30 do 40) termogram
Ślemień,
06-01-1981 31-08-1981 Anna Bogdał tygodniowe paski
zl. A
ękawki
7-dniowe paski, 2 pomiary na
01-12-1980 08-12-1980 Ślemień Anna Bogdał
jednym (higro [%], termo [º])
Ślemień
07-1980 09-1980 (ogród), Anna Bogdał "zegar się zatrzymał zepsuty"
A
ękawka
27-05-1976 01-07-1976 Gilowice Jan Górny 1-dniowe paski
Gilowice,
07-1976 12-1976 Jan Górny 1-dniowe paski
A
ękawka
Gilowice,
01-1977 12-1977 Jan Górny 1-dniowe paski
A
ękawka
101
 OKRES POMIAROWY
STACJA CECHY POMIARÓW I
RODZAJ POMIARU OD DO OBSERWATOR
POMIAROWA UWAGI:
7-dniowe, Pon-Nd, skala (960-
Szczyrk,
BAROGRAM 01-1977 05-1980 Józef Stec 1050 mb) co 10 mb; "zmieniamy
WodociÄ…gi
pasek o godz. 13:00"
1-dniowe paski (w tym 2 x 7-
05-1976 12-1976 Gilowice Jan Górny
dniowe)
A
ękawka,
01-1986 10-1986 Jan Górny 7-dniowe paski
Gilowice
A
ękawka,
12-1986 * Jan Górny 7-dniowe paski
Gilowice
A
ękawka, BRAK 3-ech tygodni LIPCA, 7-
20-02-1988 31-12-1988 Jan Górny
Gilowice dniowe paski; skala 960-1050
A
ękawka,
1983 * Jan Górny 7-dniowe paski
Gilowice
A
ękawka,
1982 * Jan Górny 7-dniowe paski
Gilowice
A
ękawka,
1985 * Jan Górny 7-dniowe paski
Gilowice
A
ękawka,
1978 * Jan Górny 7-dniowe paski
Gilowice
A
ękawka,
1977 * Jan Górny 7-dniowe paski
Gilowice
A
ękawka,
1990 * Jan Górny 7-dniowe paski
Gilowice
A
ękawka,
1979 * Jan Górny 7-dniowe paski
Gilowice
A
ękawka,
1980 * Jan Górny 7-dniowe paski
Gilowice
102
 1981 * Gilowice Sroka 7-dniowe paski
1987 * Gilowice Jan Górny 7-dniowe paski
04-1981 12-1981 Gilowice Jan Górny 7-dniowe paski
05-1989 11-1989 Gilowice Jan Górny 7-dniowe paski
01-1991 03-1991 Gilowice Jan Górny 7-dniowe paski
1984 * Gilowice Jan Górny 7-dniowe paski
103
 OKRES POMIAROWY
STACJA CECHY POMIARÓW I
RODZAJ POMIARU OD DO OBSERWATOR
POMIAROWA UWAGI:
04-08.1979 ->zało\
ono ok.
20:00 i zdjęto następnego dn ok.
20:00; 11-12.1979 ok. 18:00;
HELIOGRAM 03-1979 12-1979 rz. A
ękawka Jan Górny
dwa rodzaje heliogramów proste
i zakrzywione; krótsze i dłu\
sze
dla paz
dziernika;
02-1991 04-1991 A
ękawka Jan Górny w ka\
dym z miesięcy BRAKI
1980 * A
ękawka Jan Górny
1982 * A
ękawka Jan Górny
1983 * A
ękawka Jan Górny
1989 * A
ękawka Jan Górny
1990 * A
ękawka Jan Górny
1991 bez opisu, z jakiego
1991 *
posterunku pochodzÄ… paski
104
 OKRES POMIAROWY
STACJA CECHY POMIARÓW I
RODZAJ POMIARU OD DO OBSERWATOR
POMIAROWA UWAGI:
"UWAGA: W roku 1978 przez
pewien czas były zakładane
błędne paski do higrografu. W
Szczyrk,
HIGROGRAM 01-1978 05-1980 Józef Stec razie wątpliwości nale\
y
WodociÄ…gi
dokładnie sprawdzić paski
termografu i domniemanego
higrografu z odczytami w klatce"
A
ękawka,
1981 * Sroka 7-dniowe paski
Gilowice
A
ękawka,
01-1990 * Jan Górny 7-dniowe paski
Gilowice
A
ękawka,
05-1990 07-1990 Jan Górny 7-dniowe paski
Gilowice
A
ękawka,
12-1990 * Jan Górny 7-dniowe paski
Gilowice
A
ękawka,
04-04-1988 20-02-1989 Jan Górny 7-dniowe paski
Gilowice
7-dniowe paski; skala (0-100);
A
ękawka, zdarzają się termogram i
1987 * Jan Górny
Gilowice higrogram- 2 paski dla jednego
dnia;
1986 * A
ękawka Jan Górny
1988 * A
ękawka Jan Górny
1981 * A
ękawka Jan Górny
1985 * A
ękawka Jan Górny
105
 1987 * A
ękawka Jan Górny
1982 * A
ękawka Jan Górny
1984 * A
ękawka Jan Górny
1985 * Gilowice Jan Górny 7-dniowe paski
A
ękawka,
1982 * Jan Górny
Gilowice
A
ękawka,
1983 * Jan Górny
Gilowice
A
ękawka,
1979 * Jan Górny
Gilowice
A
ękawka,
1986 * Jan Górny
Gilowice
A
ękawka,
1984 * Jan Górny
Gilowice
A
ękawka,
05-1989 07-1989 Jan Górny
Gilowice
A
ękawka,
10-1989 12-1989 Jan Górny
Gilowice
A
ękawka,
01-1991 04-1991 Jan Górny
Gilowice
A
ękawka,
1980 * Jan Górny
Gilowice
(*) ozn. pełny okres pomiarowy w przypadku miesiąca- cały miesiąc, w przypadku roku- cały rok;
np. 06-1987 ozn. okres pomiarowy od 01-06-1987 do 30-06-1987;
1980 ozn. okres pomiarowy od 01-01-1980 do 31-12-1980.
106
ZAA

CZNIK 2
PRZYKA
ADOWY WYKRES CI
GA
OÅšCI POMIAROWEJ
WYBRANYCH POSTERUNKÓW NA PODSTAWIE OPADU
ATMOSFERYCZNEGO MIERZONEGO ZA POMOC
PLUWIOGRAFU
107
POSTERUNEK 1973 1974 1975
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
Budzów-Skawa
Ślemień
Szczyrk- WodociÄ…gi
Bieńkówka
Ślemień- A
ękawka
Gilowice- A
ękawka
Ślemień- Groń- A
ękawka
Kocoń- A
ękawka
POSTERUNEK 1976 1977 1978
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
Budzów-Skawa
Ślemień
Szczyrk- WodociÄ…gi
Bieńkówka
Ślemień- A
ękawka X
Gilowice- A
ękawka
Ślemień- Groń- A
ękawka
Kocoń- A
ękawka
POSTERUNEK 1979 1980 1981
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
Budzów-Skawa
Ślemień
Szczyrk- WodociÄ…gi
Bieńkówka
Ślemień- A
ękawka X X X X X X X X X X X X X X X
Gilowice- A
ękawka X X X X X X X X X X X X X
Ślemień- Groń- A
ękawka
Kocoń- A
ękawka
108
POSTERUNEK 1982 1983 1984
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
Budzów-Skawa
Ślemień
Szczyrk- WodociÄ…gi
Bieńkówka
Ślemień- A
ękawka X X X X X X X X X X
Gilowice- A
ękawka X X X X
Ślemień- Groń- A
ękawka
Kocoń- A
ękawka X X X X X X X X X X X X
POSTERUNEK 1985 1986 1987
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
Budzów-Skawa
Ślemień
Szczyrk- WodociÄ…gi
Bieńkówka
Ślemień- A
ękawka X X X X X X X X X X X X
Gilowice- A
ękawka X X X X X X X
Ślemień- Groń- A
ękawka X X X X X
Kocoń- A
ękawka X X X X X X X X X X X X
POSTERUNEK 1988 1989 1990
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
Budzów-Skawa
Ślemień
Szczyrk- WodociÄ…gi
Bieńkówka
Ślemień- A
ękawka X X X
Gilowice- A
ękawka X X X X X X X X X X X X
Ślemień- Groń- A
ękawka
Kocoń- A
ękawka X X X X
X - przypuszalnie przerwy pomiarowe, spowodowane przymrozkami
109
ZAA

CZNIK 3
PRZYKA
ADOWA BAZA METADANYCH -  LASY W POLSCE
110
Dane główne
Tytuł bazy (pl) Lasy w Polsce
Tytuł bazy (en) Forests of Poland
Cel opracowania Opracowanie charakterystyki przyrodniczo-leśnej lasów w Polsce.
gatunek dominujÄ…cy
las
SÅ‚owa kluczowe siedlisko
Zasięg danych
Zasięg danych Polska.
szer. geograf. min 49°00'
szer. geograf. max 54°47'
dÅ‚ug. geograf. min 14°05'
dÅ‚ug. geograf. max 24°05'
Format danych
Pakiet GIS ArcInfo
Format Wektorowy nakładka ArcInfo
Odwzorowanie PUW 1992
Skala 1:200 000
Nazwa warstwy Typ obiektów Atrybuty Aktualizacja
drzewostan wieloboki drzewostan
zasięg siedliska,
funkcja lasu wieloboki funkcja
siedlisko,
drzewostan, zasięg
Struktura bazy danych siedlisko wieloboki siedliska, funkcja
Stan aktualności danych
Stan aktualności bazy 1995-01-01
Aktualizacja bazy nie
Właściciel bazy
Nazwa Instytut Badawczy Leśnictwa
Adres ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. 3
Kod pocztowy 00-973
Miejscowość Warszawa
Telefon [phone]
Fax [phone]
Email [e-mail]
URL http://www.ibles.waw.pl
Wykonawca bazy
Nazwa Instytut Badawczy Leśnictwa
Adres ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. 3
Kod pocztowy 00-973
Miejscowość Warszawa
Telefon [phone]
Fax [phone]
Email [e-mail]
URL http://www.ibles.waw.pl
Kontakt
Robert Hildebrand, Zakład Urządzania i Monitoringu Lasu, Instytut
Nazwa Badawczy Leśnictwa
Adres ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. 3
Kod pocztowy 00-973
111
Miejscowość Warszawa
Telefon [phone] w. 119
Email [e-mail]
Dostępność danych
Na potrzeby projektów
naukowych ograniczony
Przez internet brak
Do u\
ytku
wewnętrznego nie
Odpłatny tak
Warunki płatności do uzgodnienia z właścicielem
Nieodpłatny nie
Wypełniający
Robert Hildebrand, Zakład Urządzania i Monitoringu Lasu, Instytut
Nazwa Badawczy Leśnictwa
Adres ul. Bitwy Warszawskiej 1920 r. 3
Kod pocztowy 00-973
Miejscowość Warszawa
Telefon [phone] w. 119
Email [e-mail]
112