Cykl lityczny
Cykl lityczny - cykl życiowy bakteriofaga polegający na zakażeniu bakterii, produkcji nowych cząstek fagowych, rozpadzie bakterii i uwolnieniu nowych bakteriofagów.
Pierwszym etapem (adsorpcji) jest przyczepienie się bakteriofaga do ściany komórkowej bakterii. Aby przedostać się przez ścianę komórkową wirusy wykorzystują receptory obecne na powierzchni komórki albo za pomocą swoich białek przebijają ścianę komórkową. Następny etap to penetracja - kapsyd pozostaje na zewnątrz, a materiał genetyczny wirusa jest wstrzykiwany do cytoplazmy gospodarza, gdzie wykorzystuje maszynerię komórkową do produkcji nowych cząsteczek wirusa. W przypadku wirusów DNA ich DNA jest przepisywane na RNA, a następnie na jego matrycy powstają białka. Jedno z pierwszych białek, które ulega translacji służy do zniszczenia DNA bakterii. Retrowirusy wykorzystują enzym odwrotną transkryptazę do przepisania RNA na DNA, które następnie znów jest transkrybowane na RNA. Kolejny etap to składanie nowych wirusów - kopii wirionu, który zaatakował komórkę. Ostatni etap to uwolnienie - komórka gospodarza ulega rozpadowi (lizie 0 stąd nazwa cykl lityczny), a kopie wirusa wydostają się na zewnątrz. Niektóre wirusy nie powodują rozpadu komórki, ale są uwalniane stopniowo.
Cykl lizogenny
Cykl lizogenny, cykl lizogeniczny (biogenny) inaczej lizogenia - odmiana replikacji wirusów, polegająca na wnikaniu materiału genetycznego wirusa do komórki gospodarza i jego replikacji wraz z DNA gospodarza, która nie prowadzi do śmierci (lizy) komórki.
Pierwszym etapem cyklu lizogennego jest, podobnie jak w cyklu litycznym, wniknięcie materiału genetycznego wirusa do komórki gospodarza. Następnie wirusowy DNA integruje do genomu gospodarza. W przypadku wirusów, których materiałem genetycznym jest RNA, RNA musi najpierw zostać przepisane na DNA w procesie odwrotnej transkrypcji. Wirus w genomie gospodarza nazywany jest prowirusem, w przypadku bakteriofagów mówi się o profagu. Materiał genetyczny wirusa jest namnażany podczas replikacji genomu komórki i przekazywany do komórek potomnych. W pewnych sytuacjach profag może zostać wycięty z genomu gospodarza i wejść w cykl lityczny.