Na zbieranie większości popularnych ziół późna wiosna i całe lato to najlepszy okres. Warto go wykorzystać i podczas spacerów po łąkach zgromadzić zapasy ziół do domowej apteczki. Jak i kiedy zbierać zioła?
Planując zbieranie ziół, wybierz się w okolicę czystą ekologicznie. Najlepiej położoną z dala od dróg, po których jeżdżą samochody, i pól uprawnych, gdzie stosuje się nawozy chemiczne. Weź ze sobą duży i koniecznie płaski koszyk, żeby rośliny w nim układać dość luźno. Nie zbieraj ziół do foliowych torebek, bo szybko się w nich zaparzają i trącą wiele ze swych walorów. Do sporządzania ziołowych leków wykorzystuje się różne części roślin. Należy je zbierać w określonych porach roku – korzenie i kłącza późną jesienią lub wczesną wiosną; korę na przedwiośniu, gdy rośliny zaczynają puszczać soki. W okresie pełnej wegetacji (od maja do połowy września) możesz zbierać większość kwiatów, prawie wszystkie ziela, liście i owoce. Jak to robić i jak je potem suszyć, by zioła zachowały wszystkie cenne właściwości?
Zbiera się je na początku kwitnienia (np. kwiaty rumianku, mniszka, podbiału) lub w pełni (np. kwiaty dziewanny, bławatka, jasnoty białej). Należy to robić w suche dni, najlepiej około południa, gdy nie ma już rosy, bo wilgotne kwiaty łatwo ciemnieją. Dlatego jak najszybciej zacznij je suszyć. W zacienionym przewiewnym pomieszczeniu rozłóż kwiaty cienką warstwą na papierze, by się nie zaparzały. Możesz też zrobić to w suszarce elektrycznej (do warzyw i owoców) albo w piekarniku – w temperaturze 30 C i przy uchylonych drzwiczkach. Prawidłowo wysuszone kwiaty powinny zachować naturalna barwę i zapach.
Najlepiej zbierać młode listki przed okresem kwitnienia, najpóźniej w czasie kwitnienia, bo wtedy zawierają najwięcej substancji czynnych. Liście powinny być suche – oczyść je z piasku, odrzuć te, które są pożółkłe lub mają plamy. Liście, tak jak kwiaty, najlepiej suszyć w warunkach naturalnych czyli w przewiewnym i ciepłym pomieszczeniu. Można je rozłożyć na płótnie albo na ramach z drewna obciągniętych gazą. Jeśli nie masz takich możliwości i musisz skorzystać z piecyka, to nie podgrzewaj go bardziej niż do 35°C i pamiętaj o uchyleniu drzwiczek. Dobrze wysuszone liście powinny się łamać, ale nie kruszyć na pył.
Ważne
Jak przechowywać zioła?
Odpowiednie do tego są słoiki i butelki z ciemnego szkła, pudełka drewniane i kartonowe. Pojemnik musi być szczelnie zamknięty, żeby zioła nie chłonęły wilgoci i zapachów. Należy je pakować ostrożnie, by ich nadmiernie nie połamać. Warto pamiętać, że zioła tracą cenne substancje, najszybciej rośliny bogate w olejki eteryczne (np. mięta, szałwia, melisa). Nie należy ich więc przechowywać dłużej niz rok.
Najczęściej zbiera się je, gdy cześć kwiatów zaczyna kwitnąc, a inne są jeszcze w pączkach. Niektóre ziela można tez zbierać w pełni kwitnienia (np. krwawnik), a nawet w momencie zawiązywania się owoców (np. tasznik, fiołek trójbarwny). Ścinaj górne części łodyg, pozostawiając zdrewniałe dolne. W przypadku ziół płożących (macierzanka, połoniczka, rdest ptasi) ścinaj całą łodygę tuż przy ziemi. Każde ziele od razu otrząśnij, czyszcząc je z piasku i pyłu. Do suszenia nie wiąż ziół w pęczki, bo do ściśniętych roślin nie dociera powietrze i często pleśnieją. W zacienionym przewiewnym pomieszczeniu możesz rozwiesić pojedyncze łodygi lub cienką warstwą rozłożyć je na ramach z naciągniętą siatką. Podczas deszczowej pogody wstaw do pomieszczenia termowentylator, by osuszyć powietrze. Prawidłowo wysuszone ziele powinno zachować naturalną barwę. Liście mogą kruszyć się w palcach, łodygi natomiast powinny się łamać.
Zbiór owoców mięsistych rozpoczyna się, gdy są w pełni dojrzałe. Najlepiej rób to w suchy, słoneczny dzień. Zrywaj pojedyncze owoce (dzika róża, dereń, głóg) lub całe baldachy (jarzębina, czarny bez). Natomiast owoce z rodziny selerowatych (kminek, kozieradka, kolendra, czarnuszka, koper włoski, anyż) zbiera się, gdy dojrzewają, ale jeszcze się nie osypują – odpowiednie na to są pochmurne poranki. Ścinaj całe rośliny i wiąż je w pęczki. Potem podwieś pęczki pod sufitem, a pod nimi rozłóż papier lub tkaninę, na którą będą spadały wysuszone nasionka. Pozostałe musisz „wytrzepać” i rozłożyć, żeby doschły. Do suszenia owoców mięsistych możesz wykorzystać kuchenną suszarkę elektryczna lub piekarnik nagrzany do 35−40°C (pamiętaj o uchyleniu drzwiczek). W trakcie suszenia trzeba owoce dość często przewracać, żeby się nie sklejały i nie przypiekły.
Zrób to koniecznie
Maść lawendowa
2 łyżki świeżych kwiatów lawendy zalej 0,5 l oliwy, naczynie wstaw do garnka z wrzącą wodą i podgrzewaj ją przez 2 godziny. Zostaw naczynie w kąpieli wodnej na noc. Przesącz płyn przez podwójnie założoną gazę i przechowuj w zamknietym naczyniu w ciemnym miejscu. Stosuj do smarowania jako środek odkażający i wspomagający gojenie w różnych schorzeniach skórnych.
http://www.poradnikzdrowie.pl/zdrowie/domowa-apteczka/zbieranie-ziol-jak-i-kiedy-zbierac-ziola_36106.html