1.Przedmiot zainteresowań nauki administracji.

• wpływ ustroju państwa na kształt administracji,

• sprawy środowiska, w którym działa administracja i wzajemnego oddziaływania na siebie np. środowisko miejskie czy wiejskie,

• struktury administracji i wzajemne powiązania aparatu administracyjnego (np. organów administracji rządowej i samorządu terytorialnego),

• zagadnienia kadr w administracji,

• praktyczne działania administracji,

• techniczne aspekty funkcjonowania administracji np. informatyzacja,

• wzajemne uwarunkowania tych czynników.

2.Co to znaczy, że nauka administracji ma charakter interdyscyplinarny.

Interdyscyplinarność nauki to nauka złożona z dwóch lub więcej dyscyplin naukowych, która korzysta z dorobku naukowego kilku odrębnych dziedzin.

Pozostałe nauki przyjmujące za swój przedmiot badań problematykę AP:

• Socjologia- stosuje się jako „narzędzia poznania” wyniki badań socjologicznych, które pomagają w realizacji nałożonych na urzędników zadań w zakresie oddziaływania na różne grupy społeczne.

• Organizacja- sprawność i skuteczność działania, racjonalna organizacja pracy w administracji.

• Psychologia, statystyka, nauki polityczne, ekonomia, kryminologia, teoria organizacji.

3.Decyzje, podział decyzji (decyzje kierownicze).

Decyzja to akt świadomego, nielosowego i celowego wyboru jednego z rozpoznanych i uznanych za możliwy (prawdopodobny) i dopuszczalnych wariantów (kierunków) przyszłego działania.

Rodzaje decyzji:

• decyzja administracyjna- podstawowa forma rozstrzygnięć organów administracji. Akt rozstrzygający władczo. Jest to jednostronne rozstrzygnięcie o prawach i obowiązkach konkretnej osoby w indywidualnej sprawie. Rozstrzyga sprawę co do jej istoty w całości lub części. Adresatem decyzji jest zawsze strona postępowania. Decyzja, co do zasady, powinna mieć formę pisemną.

• Decyzja zła- sprzeczna z normami prawnymi.

• decyzja optymalna - wybrane rozwiązanie jest z punktu widzenia ustalonych wcześniej kryteriów najlepsze ze wszystkich innych .h

4.Wypracowanie decyzji optymalnej.

Etapy podejmowania decyzji:

• Zastanowienie się czy w ogóle należy podjąć decyzję,

Jakie kryteria należy przyjąć do podjęcia decyzji,

Hierarchizacja kryteriów, wybór najważniejszych,

• Zastanowienie się nad innymi wyjściami,

  • Porównanie alternatyw,

• Wybór najlepszej alternatywy.

5. Przyczyny zniekształcenia informacji.

• zniekształcenie informacji przez odbiorcę,

• potwierdzenie dotarcia informacji,

• kłamstwo, świadome wprowadzenie w błąd,

• znaczna odległość od wydającego polecenie do pracownika mającego je wykonać (szczeble pracownicze),

• mylenie wniosków z faktami,

• konieczność streszczania,

• syndrom prestiżu.

6. KIEROWNICTWO A GRUPY NIEFORMALNE.
Problematyka kierownictwa łączy się ze sprawą układów wewnętrznych opartych na więzach formalnych. W każdym zakładzie pracy wytwarzają się więzi nieprzewidziane w obowiązujących przepisach, są to właśnie grupy nieformalne, które są różnorodne. Przyczyną ich tworzenia jest poczucie krzywdy i potrzeba obrony interesów danej grupy, niekiedy wchodzą w rachubę wspólne zainteresowania. Byt i działalność grupy nieformalnej nie są uregulowane przepisami, w ich obrębie wytwarzają się niepisane reguły w których działają członkowie grupy. Każda grupa posiada przywódcę. Jest to pracownik ceniony w środowisku, czy to z uwagi na kwalifikacje zawodowe, doświadczenie czy szerokie kontakty osobiste, odwagę w wyrażaniu swego zdania. Istnieją różne rodzaje grup nieformalnych. Niektóre z nich określa się mianem klik. Są to grupy nieformalne, których działalność pozostaje w sprzeczności z oficjalnymi celami instytucji. Członkowie klik zmierzają do zdobycia dla siebie korzyści lub zabiegają o nie w drodze czynów niedozwolonych, nieetycznych. Kliki zmierzają do zdobycia władzy, zastanawiają się jak zepchnąć część swych obowiązków na innych pracowników. Rola kierownictwa w instytucji opanowanej przez kliki jest trudna. Kierownik powinien być dostępny dla podwładnych, interesować się ich kłopotami, wykazywać tolerancję wobec ich poglądów, nie może jednak przekroczyć pewnej granicy.

7.Czynniki wpływające na wielkość zespołu pracowniczego.

• elastyczność zatrudnienia,

• gospodarka rezerwami,

• ciągłość wiedzy i doświadczenia

• płace, awanse, wydajność pracy,

• podnoszenie kwalifikacji

• ogólny poziom adm publicznej.

8.ROZPIĘTOŚĆ KIEROWNICTWA.
Pojęcie rozpiętości kierownictwa „mówi” nam iloma podwładnymi może bezpośrednio kierować zwierzchnik. Poglądy są różne, zależy to od czynników subiektywnych( np.: umiejętność kierowania ludźmi), jakie też obiektywnych. W sytuacjach gdy kierowanie dotyczy ludzi nie wykonujących czynności skomplikowanych, kierować można bezpośrednio większym zasobem osób. Kierowanie zespołem przygotowującym decyzje administracyjne posiadające charakter skomplikowany powodować będzie, że zasięg tego kierownictwa będzie mniejszy. Dalej zależeć to będzie od tego, czy kierownik szczegółowo ingeruje w prace podwładnych, nie pozostawiając im większej samodzielności, czy też nie. W pierwszym przypadku absorbuje go bardziej praca podwładnych, a zatem z natury rzeczy może kierować mniejszym zespołem. W zespołach o dużej integracji a ustabilizowanej kadrze może kierować zespołem większym niż w przypadku zespołu skróconego czy zmieniającego swój skład. Zazwyczaj jednak rozpiętość kierownictwa może być większa na najniższych stanowiskach kierowniczych, zmniejsza się ona na szczeblach pośrednich, jest zaś najmniejsza na szczeblu naczelnym danej instytucji, jeśli instytucja ma budowę wieloszczeblową.

9. STRUKTURY LINIOWE I SZTABOWE W ADM PUBL
Każda większa jednostka organizacyjna ulega wewnętrznemu zróżnicowaniu. Wewnętrzne struktury organizacyjne dzieli się na jednostki liniowe i sztabowe. Komórki liniowe to podstawowe jednostki uczestniczące bezpośrednio w realizacji celu głównego instytucji. Komórki sztabowe to komórki spełniające funkcje usługową w stosunku do komórek liniowych. Pomagają dowództwu liniowemu w realizacji zadań. Sztaby maja przygotować dane do rozstrzygnięcia tylko w sprawach zasadniczych, wypracować koncepcje pewnych ogólnych założeń w działalności administracji. Sztaby powinny mieć zapewniony prawidłowy dopływ informacji. Powodzenie koncepcji wypracowanych przez sztab zależy bowiem w dużym stopniu od tego czy te koncepcje będą odpowiednio zrozumiałe w dołowych, wykonawczych ogniwach i czy ogniwa te mają faktycznie możliwość realizowania koncepcji. Stąd potrzeba kontaktów między sztabem a linią. Sztaby pracują na potrzeby kierownictwa, są jego doradcami. Opinii od sztabu kierownictwo zawsze zasięgało. Sztab powinien samodzielnie wypracować pewne powiązania bez względu na to jak je oceni kierownictwo i czy w ogóle będzie je realizować. Komórki sztabowe nie ponoszą odpowiedzialności za sposób realizacji ich koncepcji w praktyce. Inna koncepcją podziału wewnętrznego jest koncepcja podziału komórki ruchu i zarządu. Komórki ruchu to komórki wykonujące w danej instytucji zadania i działania o charakterze administracyjno-biurowym. Inna koncepcja to koncepcja pionów organizacyjnych. Polega ona na tym, że całą jednostkę organizacyjną dzieli się na pewne piony, sięgające od szczytu piramidy organizacyjnej do niższych jednostek.

10.Administracja zespolona.

Administracja zespolona jest elementem rządowej administracji terenowej. Chodzi o powiązanie organizacyjne organów tej administracji wyróżnionych przedmiotem działania, należących do różnych działów administracji rządowej (nazwanych w ustawie o administracji rządowej w województwie kierownikami zespolonych służb, inspekcji i straży, np. komendant wojewódzki straży pożarnej, wojewódzki lekarz weterynarii, kurator oświaty, itd.), pod kierownictwem jednego organu o kompetencji ogólnej-wojewody w celu redukcji kosztów administracji, lepszej koordynacji działań i unikania dublowania kompetencji. Organy rządowej administracji zespolonej:

         Komendant Wojewódzki Policji,

         Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej,

         Kurator Oświaty,

         Wojewódzki Inspektor Farmaceutyczny,

         Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej,

         Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego,

         Wojewódzki Inspektor Ochrony Roślin i Nasiennictwa,

         Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska,

         Wojewódzki Inspektor Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych,

         Wojewódzki Inspektor Transportu Drogowego,

         Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego,

         Wojewódzki Konserwator Zabytków,

         Wojewódzki Lekarz Weterynarii.

Wymienione organy dysponują aparatem pomocniczym w postaci wojewódzkich komend, inspektoratów, oddziałów i kuratoriów.

 

10a Administracja nie zespolona.

Organami administracji nie zespolonej (niekiedy zwanej również administracją specjalną) są podmioty podporządkowane właściwym ministrom oraz kierownikom państwowych osób prawnych i kierownikom innych państwowych jednostek organizacyjnych wykonujących zadania z zakresu administracji rządowej na obszarze województwa. Załącznik do ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie (tj. Dz. U. z 2001 Nr 80, poz. 872 ze zm.) wymienia następujące organy administracji nie zespolonej:

         Dowódcy okręgów wojskowych, szefowie wojewódzkich sztabów wojskowych, wojskowi komendanci uzupełnień,

         Dyrektorzy izb skarbowych, naczelnicy urzędów skarbowych, dyrektorzy urzędów kontroli skarbowej,

         Dyrektorzy okręgowych urzędów górniczych i specjalistycznych urzędów górniczych,

         Dyrektorzy okręgowych urzędów miar i naczelnicy obwodowych urzędów miar,

         Dyrektorzy okręgowych urzędów probierczych i naczelnicy obwodowych urzędów probierczych,

         Dyrektorzy regionalnych zarządów gospodarki wodnej,

         Dyrektorzy izb celnych i naczelnicy urzędów celnych,

         Dyrektorzy urzędów morskich,

         Dyrektorzy urzędów statystycznych,

         Dyrektorzy urzędów żeglugi śródlądowej,

         Komendanci oddziałów Straży Granicznej, komendanci placówek i dywizjonów Straży Granicznej,

         Okręgowi inspektorzy rybołówstwa morskiego,

         Państwowi inspektorzy sanitarni,

         Powiatowi oraz graniczni lekarze weterynarii.

Działalność organów administracji nie zespolonej oparta jest z reguły na zasadzie centralizacji. Działają w ramach zasadniczego podziału terytorialnego kraju lub w ramach podziałów specjalnych.

11.Model budowy administracji publicznej w Polsce.

Administracja publiczna:

Administracja rządowa: ze względu na zakres jej działania:

*administracja centralna obejmuje swoim zasięgiem całe terytorium kraju,

*administracja terenowa działają na ściśle określonym terytorium.

• Administracja samorządowa:

1.Gmina:

*organ wykonawczy: wójt, burmistrz, prezydent,

*organ stanowiący: Rada Gminy.

2.Powiat:

* organ wykonawczy: Zarząd Powiatu,

* organ stanowiący: Rada Powiatu.

3.Województwo:

*organ wykonawczy: Zarząd Województwa,

*organ stanowiący: Sejmik Wojewódzki.

• Administracja państwowa:

*Prezydent RP,

*organy NIK,

*KRRiT,

*RPO,

*KRS,

*organy NBP,

*centralne organy administracji podległe Sejmowi.

12.Na czym polega zasada resortowości i prowinjalności..

   Zasada prowincjonalności

Na jednym terenie sprawy z różnych działów administracji należą do jednego organu. Nie ma tu podziału na organy centralne i terenowe, gdyż organ centralny działa w terenie. Zasada ta zapewnia jednolitość działania organu administracji na danym terenie.

  Zasada resortowości

Uwzględniając zasadę resortowości funkcje administracji państwowej dzieli się wg. pokrewieństwa spraw. W jednym resorcie grupuje się sprawy rzeczowo pokrewne, a na czele resortu stoi minister, który zazwyczaj posiada swoje ogniwa terenowe. Sprawy dotyczące resortów określa ustawa o działach administracji rządowej.

13.Centralizacja i decentralizacja. Koncentralizacja i dekoncentralizacja.

Centralizacja- system organów administracji jest zorganizowany w ten sposób, ze podejmowanie decyzji należy wyłącznie do organów wyższych. Centralizacja wiąże się nierozłącznie z hierarchicznym podporządkowaniem organów administracji niższych szczebli organom wyższym.

Decentralizacja- jest to przesunięcie ciężaru administrowania na organy niższych szczebli (dekoncentracja) połączone z wyposażeniem tych organów w samodzielność i względną niezależność. Przez decentralizację rozumie się taki system organizacji administracji, w którym organy niższe nie są hierarchicznie podporządkowane organom wyższego stopnia. Prowadzi to do samodzielnego, wolnego w określonym zakresie od ingerencji organów wyższych, wykonywania administracji.

Dekoncentracja – jest immanentną cechą decentralizacji. Polega na rozproszeniu kompetencji na większą ilość organów.

Dekoncentracja terytorialna odbywa się w pionie, polega na przeniesieniu kompetencji na organy niższego szczebla. Dekoncentracja pozioma (resortowa) to przeniesienie kompetencji z jednego resortu na organ na tym samym szczeblu w innym resorcie. Dekoncentracja skośna to przeniesie kompetencji z jednego resortu na organ niższego szczebla w drugim resorcie.

Koncentracja- kompetencje przyznane administracji państwowej mają być spełnione przez szczeble wyższe, zwłaszcza centralne. Dochodzi wówczas do zjawiska skupienia kompetencji w rękach np. ministra, wojewody.

14.Normatywna organizacja stanowiska pracy.

Zgodnie z  zaleceniami, analizie powinny być poddawane  wszystkie ważne z punktu widzenia bezpieczeństwa i ergonomii elementy stanowisk pracy w celu ich  poprawy,  tak aby warunki pracy gwarantowały:

• dostatecznie przestronne pomieszczenia dla pracowników, wydzieloną przestrzeń  dla klientów,  wystarczająca przestrzeń na biurku na dokumenty i komputer, bezpieczne  drogi komunikacyjne,

• odpowiadające wymaganiom wyposażenie w narzędzia pracy (sprzęt komputerowy, drukarki , kserokopiarki, faksy, oprogramowanie),

• właściwe wyposażenie w meble – zwłaszcza ergonomiczne siedziska, ważne dla pracy siedzącej,

• prawidłowe warunki równomiernego oświetlenia pomieszczeń i pola pracy (np. brak odbić na ekranie monitora) zapewniające pracę nie prowadząca do nadmiernego zmęczenia wzroku, co jest szczególne istotne przy intensywnej pracy wzrokowej z monitorem,

• niski poziom hałasu, zgodny z normami hałasu dla pracy umysłowej ,

• temperaturę i wilgotność pomieszczeń zapewniające komfort cieplny.

15. Błędy w budowie administracji:

• Lojalność wobec swoich mentorów

• Wprowadzenie ideologii do administracji

• Upartyjnienie administracji

16.Rola etyki w administracji

Etyka - zespół norm i ocen moralnych charakterystycznych dla danej zbiorowości społ.

Podstawowe normy prawa moralnego
-Nakaz poszanowania godności osoby ludzkiej, człowieka i obywatela
-Nakaz równego traktowania wszystkich
-Zakaz dyskryminowania kogokolwiek z jakiejkolwiek przyczyny
-Obowiązek ochrony życia człowieka, jego prawa i wolności
-Obowiązek kierowania się dobrem wspólnym i dążeniem do sprawiedliwości społecznej.
Przykłady norm etycznych pracownika administracji publicznej:
-pracę na stanowisku publicznym traktuj jako służbę ludziom, nie zaś jako panowanie nad ludźmi. Jest to najwyższy nakaz etyczny,
-przestrzegaj obowiązującego prawa stanowionego i prawa moralnego,
-kieruj się w swym postępowaniu zasadą realizowania na stanowisku publicznym dobra wspólnego,
-szanuj przyrodzoną godność wszystkich ludzi i sam zachowuj się godnie zarówno w miejscu pracy jak i poza miejscem pracy,
-nie sprzeniewierzaj się urzędowi, który piastujesz,
-nie demoralizuj innych własnym postępowaniem,
-eliminuj despotyzm i bezwzględność w kontaktach z ludźmi,
-przyczyniaj się do wzrostu zaufania obywateli do państwa,
-traktuj wszystkich sprawiedliwie nie dyskryminując nikogo z jakiejkolwiek przyczyny,
-chroń życie każdego człowieka; chroń każdego obywatela, jego prawa i wolności,
-okazuj wspólnotę z innymi, wspomagaj zwłaszcza ubogich,
-chroń tradycję, kulturę, dziedzictwo własnego narodu i jego tożsamość,
-w żadnej formie i w żadnych okolicznościach nie nadużywaj piastowanego stanowiska publicznego dla własnych lub cudzych, partykularnych korzyści, bądź bezinteresowny i bezstronny,
-nie rozpowszechniaj nieprawdziwych informacji,
-bądź lojalny wobec przełożonych i podwładnych,
-bądź skromny, unikaj pychy,
-unikaj zachowań, które mogłyby wzbudzić podejrzenie, że wyróżniasz jakaś osobę lub grupę,
-unikaj zachowań, które mogłyby umożliwić innym ludziom dojście do wniosku o niemożności uznania twojego charakteru za nieskazitelny,
-zachowaj umiar i oględność w wypowiedziach publicznych, -nie plotkuj, bądź dyskretny, nie demonstruj swego osobistego stosunku do załatwianych spraw,
-nie reklamuj swej publicznej funkcji, nie pozyskuj klienteli, poklasku,
-bądź opanowany i taktowny, zachowaj powagę konieczną do sprawowania urzędu publicznego,
-Sprawując urząd publiczny nie prowadź równocześnie własnego przedsiębiorstwa zarobkowego, nie podejmuj zajęć dodatkowych, które kolidowałyby z piastowanym urzędem publicznym, nie podejmuj żadnej działalności, dla wykonywania której mogłyby być wykorzystane przez ciebie informacje uzyskane w toku sprawowaniu urzędu,
-W wypowiedziach publicznych unikaj wyrażeń obraźliwych, nie posługuj się groźbą ścigania karnego lub dyscyplinarnego,
-Powierzony urząd publiczny sprawuj wedle swej najlepszej wiedzy i woli, z należytą uczciwością, sumiennością i gorliwością

17. Zagrożenia dla praworządności :

• sytuacje kryzysowe

• korupcja

• upartyjnienie instytucji administracji

• niski poziom etyki urzędników

• wadliwy dobór kadrowy

18. Stosunek administracyjno prawny to wszelkie zależności między dwoma podmiotami: organem administracji publicznej ( administrującym) a osobą fizyczną i prawną, czyli administrowanymi wyznaczane przez normy prawa administracyjnego.

Na stosunek administracyjno prawny składają się elementy:

• przedmiot – oznacza to, że dana sprawa mieści się w sferze działań podmiotów administrujących i zależna jest od kompetencji.

• podmiot – z jednej strony podmiot administrujący a z drugiej osoba fizyczna lub prawna jako administrowani,

• obowiązki i uprawnienia – jest to treść stosunku prawnego czyli wzajemny układ między stronami ( zgodnie z przepisami prawa administracyjnego).

Cechy stosunku administracyjno prawnego

• ma charakter indywidualny – łączy podmioty w celu rozstrzygnięcia pewnej konkretnej sprawy,

• jest to stosunek władczy – podmiot administrujący mocą przyznanych kompetencji jednostronnie decyduje o treści danego stosunku prawnego i mocą władztwa może zastosować określone środki w celu przymuszenia do danego zachowania.

• podstawą prawną każdego stosunku prawnego są przepisy prawa administracyjnego,

• rozstrzygnięcie konfliktów powstających w trakcie realizacji danego stosunku prawnego następuje w trybie procedury administracyjnej nadzorowanej przez NSA

19.Kontrola administracji publicznej. Definicja i rodzaje kontroli.

W ramach kontroli uprawniony organ (podmiot) bada tylko czy dane podmioty działają zgodnie z obowiązującymi wzorcami tj. zgodnie z prawem, zgodnie ze stanem wiedzy lub techniki, czy działają gospodarnie itp. Kontroler ocenia i wyciąga wnioski z przeprowadzonej kontroli. Nie może jednak nakazać określonego działania czy zachowania.

Nadzór jest pojęciem szerszym od kontroli polega na wydawaniu wiążących poleceń zmiany kierunku działania lub istniejącego stanu rzeczy.

Rodzaje kontroli:

• Inspekcja polega na bezpośredniej obserwacji kontrolowanej jednostki i porównanie tego zachowania z przyjętymi wzorcami.

• Lustracja nie jest kontrolą nakierowaną na zachowanie określonego podmiotu lecz na określony przedmiot, którego stan i cechy porównuje się z przyjętymi wzorcami.

• Rewizja kontrola z zakresu finansów, środków finansowych, składników majątkowych kontrolowanej jednostki, porównanie z dokumentacją, ocena prawidłowości dysponowania tymi środkami.

• Wizytacja kontrola dotycząca całokształtu działalności kontrolowanej (zawiera w sobie pozostałe rodzaje kontroli).

20.Teoria biurokracji Maxa Webera.

Na model idealnej biurokracji składają się m.in. następujące zasady:

• Rozczłonkowanie celów organizacji na elementarne operacje. Zadania, które są zbyt trudne dla pojedynczego człowieka, trzeba rozłożyć na elementarne operacje.

• Standaryzacja metod zarządzania : działalność organizacji jest przewidywalna i niezależna od indywidualnych różnic uczestników organizacji.

• Bezosobowość. Idealny kierownik nie przejawia żadnych uczuć wobec swoich podwładnych lub klientów. Zarządza w sposób bezosobowy, bezstronny, obiektywny, formalny.

• Kompetencja. Podstawą do zajęcia stanowiska w organizacji biurokratycznej jest wiedza i kwalifikacje zawodowe. Nie liczą się zasługi, tytuł własności lub inne względy np. wybór demokratyczny.

• Ciągłość działań organizacji i możliwość ich przewidywania. Funkcje w organizacji przypisane są do pozycji w hierarchii. Ludzie na stanowiskach zmieniają się a funkcje pozostają niezmienione.

• Hierarchiczna struktura organizacji i zasada jednoosobowego kierownictwa.

• Oddzielenie prawa własności od funkcji zarządzania. Organizacją biurokratyczną nie powinien zarządzać jej właściciel, gdyż zgodnie z prawem własności właściciel może dysponować swoją własnością według swego uznania, a to właśnie w organizacji biurokratycznej jest niepożądane. W organizacji biurokratycznej władza przechodzi z rąk właściciela w ręce wyspecjalizowanego eksperta będącego najemnym pracownikiem.

21.Ustrój a model administracji pub