1.Podstawowe wykwity skórne
a)pierwotne-plama, bąbel pokrzywkowy, grudka, guzek, guz, pęcherzyk, pęcherz, krosta
b)wtórne-nadżerka, owrzodzenie, łuska, blizna, strup, rozpadlina
c) stany narzucone-zliszajcowacenie, zliszajowacenie, spryszczenie.
2.Plama – wykwit w poziomie skóry, niewyczuwalna przy dotyku.
Typy plam:
-naczyniowa (naczyniaki)
-barwnikowa(przebarwienia, piegi, odbarwienia)
-złogowa (zewnątrzpochodna – odkładanie hemosyderyny po przebytych owrzodzeniach podudzi)
-zapalne (rumienie)
-zwyrodnieniowe
3.Bąbel pokrzywkowy
Nazwa pochodzi od pokrzywy – której parzące włoski zawierają;
-histamine
-acetylocholinę
-5-hydroksytryptaminę
Urtica (Babel pokrzywkowy) wywodzi się od łacińskiego – urere – co znaczy żądlić.
Dotyczy powierzchniowych warstw skóry z poszerzeniem i spłaszczeniem brodawek skórnych i sopli naskórkowych. Obrzęk naczynioruchowy zajmuje głębsze warstwy skóry i tkanki podskórnej. W związku z tym w pokrzywce dominuje świąd, a obrzęk naczynioruchowy daje dolegliwości bólowe, rozpieranie i uczucie pieczenia zajętej okolicy.
4. Grudka (papula) wyniosły ponas powierzchnie skóry, odgraniczony od otoczenia, ustępuje bez pozostawienia blizny
Typy grudek
-naskórkowe (brodawki pospolite)
-skórno-naskórkowe (liszaj płaski, łuszczyca)
-skórne
5.Guzek (nodulus)wyniosły ponad powierzchnie skóry (srednica do 1cm)dobrze odgraniczony od otoczenia ustepuje z pozostawieniem blizny, przykłady : gruźlica, czerniak.
Typy guzów:
-zapalne (np. czyrak)
-niezapalne (np. nowotwory)
6. pęcherzyk- wyniosły ponad powierzchnię, wypełniony płynem, początkowo wypełniony treścią surowiczą (potem może pojawic się ropa)
Typy pęcherzyków:
-stan gąbczasty – w warstwie kolczystej płyn między komórkami (wyprysk)
-zwyrodnienie balonowate – wakuolizacja komórek (półpasiec, opryszczka)
7. krosta – drobny wyniosły nad poziom skóry od początku wypełniony trescią ropną
Typy krost:
-naskórkowa(łuszczyca krostkowa)
-przymieszkowa (trądzik)
Wykwity skórne wtórne
1.łuska-powstaje przez złuszczanie warstwy rogowej w mechanizmie zaburzeń rogowacenia
Typy złuszczania:
-złuszczanie otrębiaste
-złuszczanie płatowe
2.nadżerka – ubytek chorobowo uszkodzonego naskórka, ustepuje bez bliznowacenia
3.Otarcie – ubytek zdrowego naskórka na skutek urazu mechanicznego.
3.owrzodzenie-ubytek sięgajacy skóry właściwej lub tkanki podkórnej, ustepuje z pozostawieniem blizm
4.strup – zaschnięta wydzielina ropna, surowicza lub krwista.
Przykłady : miodowo-zółte strupy (liszajec zakaźny)
5. Blizna – tkanka łączna włóknista, powstała w miejscu uszkodzenia skory właściwej, brak gruczołów łojowych i potowych, mieszków włosowych i włókien sprężystych, przykłady stanów dermatologicznych prowadzących do powstania blizn: owrzodzenia, guzy i guzki gruźlicze, sarkoidoza.
-Blizna przerosła – nadmierna synteza kolagenu oraz zmniejszona jego degradacja
-bliznowiec (keloid) – forma blizny przerosłej, od której rożni się zajmowaniem sąsiadujących, klinicznie niezmienionych tkanek.
6.Pęknięcie i rozpadlina
Pękniecie – linijny ubytek naskórka lub skóry właściwej w miejscu zapalnym lub hiperkeratozy oraz narazonego na rozciąganie
Rozpadlina – głęboki linijny ubytek Dochodzący do skóry właściwej, ok. odbytu. Piety.