Podstawowe rodzaje procesów przeróbki plastycznej i ich krótka charakterystyka.
Gięcie jest to proces obróbki, polegający na:
-kształtowaniu blachy lub taśmy bez zmiany jej grubości;
-zginaniu rur, kształtowników i prętów.
Operacje gięcia obejmują kolejno:
-wyginanie;
-zaginanie;
-zwijanie;
-profilowanie;
-skręcanie;
-prostowanie.
Proces gięcia można przeprowadzać na: giętarkach, prasach, walcach i za pomocą ciągnienia
Kucie jest obróbką plastyczną metali na gorąco lub na zimno, wykonywana ręcznie lub mechanicznie (na młotach, prasach i kuźniarkach).
Podczas operacji kucia nadaje się przedmiotom kształt przez zgniatanie w wyniku uderzeń lub nacisku. Niekiedy kucie stosuje się w celu polepszenia właściwości mechanicznych materiału przez nadanie mu odpowiedniej struktury.
Rozróżnia się:
-kucie swobodne - bez ograniczania przemieszczania się materiału w płaszczyźnie prostopadłej do kierunku zgniatania (produkcja jednostkowa i małoseryjna),
-kucie matrycowe (matrycowanie) - kształtowanie jednocześnie całej powierzchni wyrobu w matrycach (produkcja wielkoseryjna.
Prasowanie jest z kolei operacją obróbki plastycznej, podczas której następuje zmiana zarysu lub grubości półwyrobu według założonego rozmieszczenia masy materiału. Można też przyjąć, że jest to sposób kucia, w którym nacisk na materiał ma charakter statyczny.
Walcowanie jest to obróbka, polegająca na plastycznym odkształceniu materiału wprowadzonego pomiędzy dwa walce współpracujące ze sobą.
Ze względu na ustawienie walców rozróżnia się:
-walcowanie wzdłużne, w którym materiał wykonuje ruch postępowy a walce o osiach wzajemnie równoległych obracają się w przeciwnych kierunkach;
-walcowanie poprzeczne, w którym walce o osiach równoległych obracają się w zgodnych warunkach a materiał wykonuje ruch obrotowy;
-walcowanie skośne, w którym materiał wykonuje ruch postępowo - obrotowy, a skośnie ustawione walce obracają się w zgodnych kierunkach;
-walcowanie okresowe, w którym materiał wykonuje ruch postępowy (lub postępowo - zwrotny), a walce o osiach równoległych i niekołowych przekrojach obracają się w przeciwnych kierunkach;
-walcowanie specjalne, które jest kombinacją wymienionych powyżej.
Wyciskanie to obróbka plastyczna polegająca na wywieraniu nacisku na wsad umieszczony w pojemniku, wskutek czego metal wypływa przez otwór matrycy, przyjmując kształty wyznaczone przez jego zarys.
Zależnie od kierunku płynięcia metalu względem kierunku ruchu tłoczyska wyróżnia się:
-wyciskanie hydrostatyczne;
-wyciskanie współbieżne;
-wyciskanie przeciwbieżne;
-wyciskanie złożone.
Stabilizacja wibracyjna jako proces technologiczny znalazła swe trwałe miejsce w praktyce przemysłowej.
W szeregu zakładach usługi wykonywane są nieprzerwanie od wielu lat. Efektem tych działań jest wyeliminowanie kosztownego wyżarzania odprężającego oraz znaczne oszczędności kosztów produkcji i transportu w razie braku odpowiednich pieców w zakładzie.
Zabieg stabilizacji wibracyjnej powinien być stosowany przy produkcji konstrukcji, które po spawaniu poddawane są obróbce skrawaniem. Nie może być stosowany w przypadku konstrukcji, w których istnieje konieczność redukcji naprężeń własnych (np. zbiorniki ciśnieniowe, rurociągi, konstrukcje, w których redukcja naprężeń warunkuje podwyższenie wytrzymałości zmęczeniowej lub odporności korozyjnej). W efekcie stosowania zabiegów wibracji uzyskuje się stabilność wymiarową zbliżoną do stabilności uzyskiwanej w wyniku sezonowania naturalnego.
Najlepszą stabilność wymiarową uzyskać można w przypadku konstrukcji maszynowych, takich jak korpusy przekładni, podstawy maszyn, podstawy zespołów napędowych, korpusy silników elektrycznych i generatorów, elementów maszyn hutniczych (manipulatory walcownicze, elementy samolotów, ramy oraz belki nośne maszyn do obróbki skrawaniem, wieńce kół zębatych napędów dużych i średnich mocy itp.).
Cięcie plastyczne jest operacją obróbki bezwiórowej, polegającą na całkowitym lub częściowym oddzieleniu materiału (naddatku) od przedmiotu obrabianego.
Operacje cięcia plastycznego:
-cięcie, obróbka materiału, podczas której poprzez tłoczenie, kucie itp. naruszona zostaje jego spójność (następuje zmiana kształtu) bez wytworzenia wiórów.
-wykrawanie, w obróbce plastycznej proces tłoczenia, w którym oddziela się jedną część materiału od drugiej (odcinanie, dziurkowanie, wykrawanie itp.).
-odcinanie, w tłocznictwie, całkowite oddzielanie wyrobu od materiału wzdłuż linii nie zamkniętej.
Tłoczenie jest obróbką bezwiórową polegającą na formowaniu naczyń przestrzennych z blach lub taśm oraz do wytwarzania elementów z : tworzyw sztucznych.
Operacje kształtowania wytłoczek nierozwijalnych na prasach dzieli się na:
-operacje nadające kształt zasadniczy wytłoczce:
-wytłaczanie,
-przetłaczanie,
-przewijanie,
-wyciąganie,
*operacje wykańczające:
-dotłaczanie,
-wywijanie,
-rozpychanie,
-obciskanie.
Wytłaczanie stanowi także ciągłą metodę wyrobu profili z PCW. Za pomocą śruby, znajdującej się w podgrzewanym cylindrze, mieszanka podlega ujednorodnieniu, jest przygotowywana do formowania, a następnie pod ciśnieniem wtłaczana przez dysze do formy produkcyjnej, gdzie nadawany jest wymagany kształt profilu. W formie końcowej profil uzyskuje swój ostateczny kształt.
Przepychanie jest to sposób wykańczającej obróbki skrawaniem przelotowych otworów kołowych i kształtowych.
Przeciąganie jest obróbką pokrewną przepychaniu, ponieważ wykorzystuje ten sam sposób skrawania i korzysta ze zbliżonego konstrukcyjnie narzędzia.
Obie te obróbki przeprowadzane są na przeciągarkach, z tym że podczas przeciągania narzędzie jest ciągnione, a podczas przepychania - pchane, czyli różnią się miejscem przyłożenia siły i większym oporem tarcia w przeciąganiu.
Obróbkę tą stosuje się do wytwarzania prętów, drutów i rur.
Nagniatanie jest procesem, w którym twarde, gładkie narzędzie (przy odpowiednim nacisku) obtacza się po powierzchni obrabianej. Obróbka ta wyrównuje najwyższe wzniesienia powodując uplastycznienie metalu.
Ostateczne nagniatanie poprawia jakość powierzchni, twardość powierzchni, odporność na zużycie, odporność na zmęczenie i odporność na korozję