I.

Co to jest diagnostyka pedagogiczna i czym się zajmuje?

Zajmuje się teoria i praktyką diagnozowania jak procesu integralnie związanego z racjonalną działalnością wychowawczą. Jej środowiskowymi uwarunkowaniami, przebiegiem i skutkami.

Co to jest diagnostyka resocjalizacyjna?

Diagnostyka resocjalizacyjna zajmujmuje się stawianiem trafnych i rzetelnych diagnoz na użytek wychowania resocjalizującego osób niedostosowanych społecznie. 

Co jest przedmiotem diagnozy rodziny jako środowiska rozwoju dziecka?

Proces, warunki uczenia się

II.

Proszę podać definicje diagnozy.

DIAGNOZA – : Termin diagnoza pochodzi z języka greckiego (dignōsis) - to rozpoznanie istoty i uwarunkowań złożonego stanu rzeczy na podstawie jego cech (objawów), w oparciu o znajomość ogólnych prawidłowości panujących w danej dziedzinie

Proszę wymienić etapy stawiania diagnozy resocjalizacyjnej

1.Rozpoznanie stanu nieprzystosowania społecznego jednostki.
2. Opis tego stanu.
3. Wyjaśnienie przyczynowe lub teleologiczne.
4. Ocena z punktu widzenia istniejących standardów pedagogicznych i społecznych w celu zaprojektowania oddziaływania profilaktycznego lub korekcyjnego

Proszę wymienić i omówić strategie stosowane w diagnozowaniu rodziny

W diagnozowaniu rodziny stosujemy 2 główne strategie badawczo-diagnostyczne:
1) strategia całościowa,- dąży do ogólnej charakterystyki środowiska wychowawczego rodziny i wyróżnia ogólne oceny funkcjonowania uwzględniając różne warunki
2) strategia zogniskowana- skupia się na wybranych cechach i warunkach rodziny

III.

Co to jest poznanie diagnostyczne?

Poznanie diagnostyczne opiera się więc na dwóch głównych elementach: na doświadczeniu i na rozumowaniu.
"Opis możliwie wielostronny cech i objawów badanego zjawiska, uzyskany w drodze (...) obserwacji ma na celu zebranie danych, dotyczących badanego przedmiotu i jego otoczenia. Stanowią one podstawę dalszych rozumowań, prowadzących do diagnozy". S. Ziemski

Jakie funkcje pełni diagnostyka resocjalizacyjna?

• opisowo - wyjaśniające

• oceniające

Proszę wymienić narzędzia stosowane w diagnozowaniu rodziny. (Tego nie znalazłam)

1. kwestionariusz dla rodziców M.Ziemskiej, kwestionariusz stosunków miedzy rodzicami a dziećmi, identyfikacja stylów wychowania, inwentaż postaw, test komunikacji zadaniowej

IV.

Na czym polega diagnoza pedagogiczna?

Diagnoza to „rozpoznawanie stanu rzeczy i jego tendencji rozwojowych na podstawie jego objawów i w oparciu o znajomość ogólnych prawidłowości”. Celem głównym diagnozy pedagogicznej jest optymalizacja procesu wychowania i kształcenia.

Rodzaje diagnoz cząstkowych wchodzących w skład diagnozy resocjalizacyjnej

1) diagnoza   klasyfikacyjna   albo   typologiczna;

2) diagnoza genetyczna, czyli kauzalna;

3) diagnoza znaczenia, czyli celowościową;

    4) diagnoza fazy

Proszę wymienić diagnozowane obszary dyfunkcjionalności rodziny

- obszar cech materialnych, rzeczowych, strukturalnych, organizacyjnych, terytorialnych;

- obszar więzi między członkami rodziny, cechy relacji społecznych i emocjonalnych pomiędzy

członkami, wzajemne postawy i postawy wychowawcze, style i środki oddziaływań socjalizacyjno-

wychowawczych, ogólna atmosfera w rodzinie;

- cechy i style funkcjonowania społecznego rodziny

- obszar wartości, tradycji, autorytetów, wzorów osobowych, celów życiowych i wychowania, aspiracji edukacyjnych, konsumpcji czasu wolnego, udziału w kulturze.

V

Proszę wymienić prekursorów diagnozy pedagogicznej w Polsce i ich wkład w diagnostykę.

Janusz Korczak(wprowadził diagnozę w ujęciu klinicznym), Helena Radlińska(metoda indywidualnych przypadków i metodę organizacji srodow. Wychow.), A. Kamiński(wywiad środow), N. Han-Irgiewicz(katamneza i diagnoza dynamiczna).

Proszę wymienić modele diagnostyki resocjalizacyjnej.

1. model diagnozy behawioralnej

2. model diagnozy interakcyjnej 

3. model diagnozy interdyscyplinarnej

Proszę scharakteryzować rodzinę zdrową i dysfunkcyjną.

Rodzina dysfunkcyjna; są najczęściej zjawiska patologii i dewiacji społecznej: przestępczość, alkoholizm, narkomania, zaburzenia psychiczne, rozbicie rodziny, patologiczne zachowania rodziców (np.: przemoc wobec dziecka).

Rodzina zdrowa charakteryzuje się;  

1.elastycznością, ale z istniejącymi granicami między rodziną a resztą świata

 2. rozwiniętym subsystemem rodziców i dzieci

Żadne wychowanie bezstresowe! To rodzice kierują rodziną i są za nią odpowiedzialni

 3. W subsystemie rodziców najważniejszymi osobami są rodzice  Dla męża żona a dla żony mąż jest osobą najważniejszą a nie dzieci, które z domu odejdą, jeśli są dobrze wychowane i mają odpowiednie wzorce. W rodzinach rozbitych - matka sama w subsystemie rodziców jest osobą najważniejszą - ona, a nie dzieci!

 4. Są jasno określone granice dla każdego członka rodziny.

 Są granice, których nie wolno przekraczać. Nie znaczy to, że nikt tego nie będzie próbował. W rodzinie jest walka o terytorium i władzę.

  5. Otwarta komunikacja

 To nie prawda, że przy dzieciach nie wolno się kłócić. Trzeba jednak zadbać także, aby dziecko widziało jak się pogodziliśmy i przeprosiliśmy

VI

Proszę omówić etapy diagnozy rozwiniętej wg. S.Ziemskiego.

Diagnoza taka jest diagnozą rozwiniętą i posiada ona 5 etapów cząstkowych (wg S. Ziemskiego):
1. diagnoza klasyfikacyjna – odpowiada na pytanie jakie przyczyny pierwotnie zadziałały
2. diagnoza genetyczna – odpowiada na pytanie jaki ciąg zdarzeń doprowadził do stanu obecnego
3. diagnoza znaczenia dla całości – odpowiada na pytanie jakie znaczenie dla całości, w której znajduje się dany przedmiot czy proces ma jego stan obecny
4. diagnoza fazy – odpowiada na pytanie w jakiej fazie rozwoju znajduje się ten stan
5. diagnoza rozwojowa (prognostyczna) – odpowiada na pytanie w co ten stan rozwinie się w przyszłości

Jakie czynniki środowiskowe podlegają diagnozie??

Wyróżnia się trzy grupy czynników środowiskowych, podlegających diagnozie:
1. środowisko materialne
2. wzory osobowe
3. organizacja życia

Proszę wymienić zachowania dzieci żyjącej w rodzinie alkoholowej.

· wstyd - przed rówieśnikami, sąsiadami, rodziną; dzieci pozostają same z chaosem i rozpaczą

· bezradność - pojawia się chęć zwiększenia kontroli, co powoduje poczucie sprawczości

· niepewność - brak oparcia w pijącym i nie pijącym, rozbicie podstawowego porządku świata, huśtawka nastrojów, chaos

· lęk i strach - o życie, przetrwanie, rodziców

· poczucie winy - często słyszą taki komunikat – „piję przez ciebie”, zrzucanie odpowiedzialności za własne picie, a dziecko w to wierzy

· gniew, złość, agresja - kierowana do całego świata ludzi dorosłych

· poczucie krzywdy - rodzi je wielokrotne doświadczenie niezaspokojenia własnych potrzeb oraz związane z tym cierpienia i rozczarowania

VII

Proszę wymienić elementy sytuacji pedagogicznej.

warunki uczenia się, programy, metody, wymagania, osiągnięcia poznawcze i motywacyjne..

Jakimi zasadami etycznymi powinien kierować się diagnosta?

zabiegać o publiczne zaufanie i współpracę z ogółem społeczeństwa, szanować prawo badanych do prywatności poinformować osoby badane, że mają prawo do wycofania się z badania w każdej chwili, Nie można zmyślać wyników badań nie uzyskanych, Nie można ich fałszować Nie wolno działać na szkodę badanego, czyli po pierwsze nie szkodzić.

Jakie narzędzia stosujemy w diagnozie dzieci alkoholików w warunkach szkolnych?

obserwacją, testami pedagogicznymi i psychologicznymi, oraz ankietą i wywiadem.

VIII

Co to jest diagnostyka dydaktyczno – wychowawcza?

Diagnostyka dydaktyczno – wychowawcza jest opisem i wyjaśnieniem sposobów rozpoznawania sytuacji ucznia, w tym zmian jakie w nim zachodzą pod wpływem oddziaływania pedagogicznego.

Proszę wymienić główne błędy etyczne wg H. Radlińskiej
- błędna lub nadmiernie dowolna interpretacja danych
- wywołanie stanów stresowych i zmęczenia poprzez zbieranie danych nie potrzebnych
- żądanie informacji w których badany ma poczucie zagrożenia np. nie posiada wiedzy lub nie rozumie sensu i celu badań
- przeprowadzanie badan w których badany czuje się w sytuacji przymusowej
- stosowanie wywiadu ukrytego
- stosowanie pozornej anonimowości badań
- stosowanie sposobu zbieranie danych mające szkodliwe skutki moralne i zdrowotne
- uleganie sugestiom ocen z przeszłości w ocenach stanu obecnego

Proszę wymienić wskaźniki behawioralne brane pod uwagę podczas obserwacji dzieci alkoholików

- trudności z koncentracją uwagi,
- powtarzające się nieobecności szkolne,
-słabe stopnie i/lub brak odrobionych zadań domowych,
- niskie wyniki w standardowym teście na inteligencję i w testach będących sprawdzeniem postępów w nauce,
- nagłe zmiany w zachowaniach,
- oznaki zaniedbania, maltretowania lub wykorzystywania seksualnego,
-zachowania kompulsywne (objadanie się, dążenie do zajmowania pierwszego miejsca w każdej dziedzinie, używanie substancji psychoaktywnych),
-nieśmiałość i unikanie kontaktów z innymi ludźmi,
-kłótliwość i niechęć do współdziałania z nauczycielami i rówieśnikami,
-nieustanne kłopoty ze zdrowiem

IX

Proszę wymienic i omówić elementy modelu diagnozy.

MODEL DIAGNOZY:

1.początkowe przygotowanie poznawcze odznacza się określonymi sukcesami poznawczymi, koniecznymi albo pomocnymi w nabywaniu wiedzy z określonego przedmiotu. Sukcesami nazwać można jakieś informacje, zdolności (np. szybkość uczenia się), itp.

Początkowe przygotowanie poznawcze ma na celu zmniejszenie ilości czasu poświęcanego na nabycie nowej wiedzy poprzez informacje i zdolności już posiadane.
2.początkowa motywacja istotna jest ochota na nabycie wiedzy z danego przedmiotu i cechy osobowościowe powodujące zachowanie tej ochoty, mimo przeszkód, jakie często mają miejsce. "Wytrwałość do ukończenia zadania" (pracowitość, zaciętość) jest obecnie uważana za wyjątkowo znaczącą kompetencję w osiąganiu sukcesów szkolnych.

Motywacja ma ogromny wpływ na jakość uczenia się.

3.treść kształcenia to układ poszczególnych działań zdobywanych przez wychowanków w toku nauczania
4.uwarunkowania kształcenia do których zaliczają się materialne jak społeczne otoczenia osoby nabywającej wiedzę, główną rolą przyznają jakości nauczania. Składają się na nią rady i pochwały przekazywane wychowankowi, organizacja jego nauki oraz rodzaje dawanych mu wzmocnień, mających pobudzić go do dalszych sukcesów
5.osiągnięcia poznawcze wychowanków w określonym przedmiocie lub dziedzinie nauczania mogą zostać zmierzone w podobny sposób jak w jego początkowym przygotowaniu poznawczym
6.sukcesy motywacyjne są ustosunkowaniem się ucznia do jakiejś treści kształcenia, po podjętych próbach jej opanowania i zapamiętania. Przeważnie rozwój poznawczy w zakresie danej dziedziny rodzi również rozwój motywacyjny. Proces ten zachodzi także w odwrotnym kierunku

Jakie kompetencje powinien posiadać diagnosta i jakimi zasadami powinien się kierować?

Powinien posiadać znajomość wiedzy metodologicznej i merytorycznej, Powinien być wrażliwy pod bardzo wieloma zagadnieniami.

Proszę wymienić wskaźniki psychologiczne brane pod uwagę podczas obserwacji dzieci alkoholików

-niska samoocena, - niepokój, - peszenie się z byle powodu, - tłumiona złość, - postrzeganie problemów jako czegoś na co samemu nie się wpływu, - nieumiejętność radzenia sobie w sytuacjach trudnych, - skłonność do depresji, - lękliwość bez powodu, -smutek i przekonanie o nieszczęściu,
-kłopoty z przystosowaniem się do zmian w rutynowym programie zajęć

X

Co obejmuje diagnostyka opiekuńcza?

Diagnostyka opiekuńcza – przy diagnozowaniu potrzeb opiekuńczych należy poznać określone zjawiska, fazy i potrzeby aby móc je zaspokoić. Diagnostyka opiekuńcza jest wysoce złożona.

Proszę zdefiniować pojęcie dojrzałości szkolnej

Osiągnięcie przez dziecko pewnego rodzaju równowagi pomiędzy własnymi możliwościami rozwojowymi a wymogami szkoły.

Proszę zdefiniować pojęcie przemocy domowej

Definicja przemocy domowej – według Jerzego Mellibrude – są to działania lub rażące zaniedbania dokonywane przez osobę przeciwko pozostałym, wykorzystująca istniejącą stworzoną przez okoliczności przewagę sił lub władzy i powodujące u ich ofiar szkody lub cierpienie godzące w ich prawa bądź dobra osobiste, a w szczególności ich zdrowie i życie

XI

Proszę wymienić rodzaje potrzeb opiekuńczych

Potrzeby opiekuńcze wynikające z działalności rodziny:

Potrzeby opiekuńcze związane z działalnością w szkole:
Potrzeby opieki związane z działalnością dziecka w środowisku
Potrzeby opiekuńcze wynikające z właściwości organizmu dziecka

Jakie rodzaje dojrzałości wchodzą w skład dojrzałości szkolnej?
dojrzałość fizyczna, umysłowa, społeczna, emocjonalna, wolicjonalna.

Proszę scharakteryzować rodzaje i objawy przemocy wobec dzieci

Rodzaje przemocy wobec dzieci według Mellibrude:
-fizyczna,
-psychiczna,
-zaniedbanie,
-wykorzystywanie seksualne.

XII

Proszę wymienić czynności w diagnozie opiekuńczej

Przykładowy rejestr czynności w diagnostyce opiekuńczej:
1. Opis struktury rozpatrywanej rzeczywistości życia jednostki lub grupy ludzkiej.
2. Sformułowanie problemu badawczego i celu poszukiwań.
3. Rozpoznanie i analiza sytuacji badanej.
4. Pobieranie informacji z dostępnych źródeł celem ustalenia hipotezy badawczej.
5. Przyjęcie określonego zestawu metod, technik i narzędzi badawczych.
6. Przeprowadzenie badań diagnostycznych, zbieranie wyników.
7. Opracowywanie diagnozy – analiza wyników.
8. Opracowywanie projektów dotyczących zapewnienia prawidłowego przebiegu pożądanego procesu.
9. Weryfikacja teoretyczna projektów.
10. Wybór projektu najbardziej optymalnego i jego uzasadnienie w świetle praktycznych doświadczeń badacza lub literatury.
11. Podjęcie czynności praktycznych w zakresie działań opiekuńczo-wychowawczych.
12. Opracowanie nowych modeli czynności praktycznych i ich weryfikacja teoretyczna.
13. Stosowanie niektórych modeli w praktyce.
14. Uogólnienie spostrzeżeń – opracowywanie prawidłowości i zasad działań opiekuńczych.

Jakie techniki i narzędzia wykorzystywane są w diagnozowaniu dojrzałości szkolnej?

Narzędzia : test do oceny dojrzałości umysłowej, kwestionariusz do opisu warunków domowych dziecka, arkusz obserwacji dziecka
Proszę wymienić czynniki ryzyka występowania patologii w rodzinie

czynniki ryzyka występowania patologii w rodzinie. Są to:
- Doświadczenia socjalizacyjne rodziców, czyli wzrastanie w atmosferze przemocy i agresji, niekonsekwentnego wychowania i całkowitemu podporządkowaniu i braku szacunku dla drugiej osoby,
- Autorytarne osobowości rodziców z pewnymi cechami antyspołecznymi,
- Społeczna pozycja rodziców nie ma wysokiej rangi w strukturze społecznej,
- Stresy doświadczane przez rodzinę związane są z trudnościami materialnymi, konfliktami małżeńskimi, bezrobociem, poczuciem i walką o autorytet rodzicielski,
- Normy i wartości obowiązujące w danym otoczeniu,
- Czynniki bezpośrednio uruchamiające agresję np. złe zachowanie dziecka.

XIII

Jakie techniki i narzędzia wykorzystuje się w diagnostyce opiekuńczej
Techniki: obserwacja, wywiad, ankieta, pomiar, statystyka
Narzędzia: ankieta, aparat, kamera, skale pomiarowe, arkusze

Proszę wymienić czynniki o charakterze materialno- rzeczowym.

infrastruktura szkoły, jej położenie, wyposażenie, system wsparcia ekonomicznego szkoły, stan higieny itp. SPOŁECZNYM: klimat środowiskowy grup rówieśniczych, poziom i skład umysłowy i moralny, struktura socjometryczna grup, aktywność i stan stowarzyszeń i organizacji uczniowskich, podkultury, przemoc, aspiracje. KULTUROWYM: tradycje, zajęcia pozalekcyjne i koła zainteresowań, imprezy kulturalne, organizacje i stowarzyszenia na terenie szkoły, współpraca z instytucjami kulturalnymi, osiągnięcia szkoły i jej uczniów.

Proszę wymienić czynniki ryzyka i chroniące, nadużywania substancji psychoaktywnych i innych ryzykownych zachowań, tkwiące w rodzinie, szkole, rówieśnikach i środowisku

Alkoholizm i inne uzależnienia, Brak nadzoru ze strony rodziców Częste napięcia emocjonalne, Konflikty w rodzinie, Przyzwalające postawy rodziców na zachowania problemowe u dzieci. Czynniki chroniące związane z rodziną: Dobry kontakt z dzieckiem, Monitorowanie zachowań dziecka, Pozytywne egzekwowanie dyscypliny, Komunikowanie oczekiwań dotyczących norm społecznych i zdrowia, Wsparcie rodzicielskie. Czynniki ryzyka w szkole: Niepowodzenia wczesnoszkolne, Negatywny stosunek do szkoły (wagary),Problemy z zachowaniem, Deficyty poznawcze i deficyty uwagi. Czynniki chroniące dotyczące szkoły: Pozytywny stosunek do szkoły i nauczycieli, Zaangażowanie w życiu szkoły. Czynniki ryzyka i chroniące związane z rówieśnikami .

XIV

Jakie techniki i narzędzia wykorzystuje się w diagnostyce opiekuńczej

Techniki: obserwacja, wywiad, ankieta, pomiar, statystyka
Narzędzia: ankieta, aparat, kamera, skale pomiarowe, arkusze

Jakie role społeczne pełnione przez ucznia są przedmiotem diagnozy pedagogicznej?

Podstawową rolą dziecka jest rola ucznia:
- rola uczącego się
- rola kolegi
- rola członka społeczności szkolnej
- rola w środowisku rodzinnym

Proszę wymienić czynniki ryzyka i chroniące, nadużywania substancji psychoaktywnych i innych ryzykownych zachowań, tkwiące w rodzinie, szkole, rówieśnikach i środowisku

Czynniki ryzyka to: Alkoholizm i inne uzależnienia, Brak nadzoru ze strony rodziców Częste napięcia emocjonalne, Konflikty w rodzinie, Przyzwalające postawy rodziców na zachowania problemowe u dzieci. Czynniki chroniące związane z rodziną: Dobry kontakt z dzieckiem, Monitorowanie zachowań dziecka, Pozytywne egzekwowanie dyscypliny, Komunikowanie oczekiwań dotyczących norm społecznych i zdrowia, Wsparcie rodzicielskie. Czynniki ryzyka w szkole: Niepowodzenia wczesnoszkolne, Negatywny stosunek do szkoły (wagary),Problemy z zachowaniem, Deficyty poznawcze i deficyty uwagi. Czynniki chroniące dotyczące szkoły: Pozytywny stosunek do szkoły i nauczycieli, Zaangażowanie w życiu szkoły. Czynniki ryzyka i chroniące związane z rówieśnikami Czynniki ryzyka to: Rówieśnicy którzy przejawiają zachowania problemowe, Odrzucenie przez rówieśników Czynniki chroniące to: Konstruktywizm rówieśniczy, Posiadanie dorosłego przyjaciela – doradcy

7