Roland Barthes – „Światło obrazu”

2 elementy, wywołujące zainteresowanie zdjęciem:

• Studium:

  • Obszar, całe pole postrzegane jako bliskie, związane z wiedzą kulturalną;

  • Dociekliwość, oddanie się pewnej rzeczy, skłonność do kogoś, wciągniecie w coś;

  • Pole swobodnego pożądania, oddziaływania, niepewnego smaku;

  • Należy do porządku „like” a nie „love”;

  • Rozpoznać studium to spotkać się z intencjami fotografa, wejść z nimi w porządek harmonii, przyjąć je albo odrzucić;

• Punctum:

  • Przełamuje studium lub poddaje je rytmowi. Nie szuka się go, sam wybiega jak strzała;

  • Użądlenie, dziurka, plamka, małe przecięcie, rzut kośćmi – przypadek w zdjęciu celujący w odbiorcę;

  • To co nakłuwa, przyciąga uwagę;

  • Często jest to szczegół, konkretny przedmiot;

JEŚLI STUDIUM NIE JEST PRZENIKNIĘTE PUNKTUM TO OBRAZ JEST JEDNOLITY (ROZPOWSZECHNIONY)

„Niespodzianki” (wszystkie podporządkowane zasadzie wyzwania):

1. Związana z rzadkością (przedmiotu na zdjęciu);

2. Gest pochwycony w ruchu, którego oko nie potrafi zarejestrować – noumen;

3. Niezwykły moment dziania się;

4. Sztuczki techniczne (przewołanie, niedowołanie, celowe wykorzystanie niedomogów, np. złe kadrowanie, nieostrość, zakłócenie perspektywy);

5. Odkrycie (scena naturalna [ale niezwykła], którą potrafi pochwycić fotograf).

Powstanie fotografii:

• Fotografia styka się ze sztuką za pośrednictwem teatru;

• Twórcy – Niepce i Daguerr;

Fotografie jednolite:

• Zdjęcia reportażowe – nie ma w nich punctum, jest gwałtowność, istota może przygnębić, ale nie niepokoi. Przegląda się je, ale nie zapamiętuje;

• Zdjęcie pornograficzne – naiwne, niemające w sobie dalszego celu, wyrachowania. Ukazuje tylko jeden element – seks. Nie ma innego zakłócającego, skupiającego uwagę elementu, który odciągałby od tematu.

Różne pojęcia, fakty:

• Wstrząs – polega nie tyle na spowodowaniu urazu, co na wydobyciu tego co było dobrze ukryte, że nawet sam podmiot-aktor nie wiedział o tym lub był tego nieświadomy;

• Fotografia – czynnik wywrotowy, ale nie wtedy gdy przeraża, porusza czy piętnuje, ale gdy daje zbyt dużo do myślenia;