Ordynacja podatkowa i prawo dewizowe
Zakres unormowań ordynacji podatkowej dotyczy:
Zobowiązań podatkowych – mogą wygasać w sposób efektywny (spłata zobowiązań) oraz nieefektywny (umorzenie zobowiązań).
Informacji podatkowej – wszelkie pisma, deklaracje.
Postępowań podatkowych – mogą być wszczynane w dwojaki sposób:
z urzędu,
na wniosek.
Przepisy stosuje się do:
Podatkowych opłat oraz nieopodatkowanych należności budżetu państwa oraz budżetów JST do których ustalania lub określania uprawnione są organy podatkowe (koszty upomnień, odsetki za zwłokę, należne podatnikowi oprocentowanie za nieterminowy zwrot nadpłaconego podatku).
Opłaty skarbowe oraz opłaty o których mowa w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych.
Spraw z zakresu prawa podatkowego innych niż wymienione powyżej, należących do właściwości organów podatkowych (np. grzywny, mandaty i inne kary pieniężne wymienione na podstawie ustawy – kodeks karny skarbowy).
Przepisów ustawy nie stosuje się do świadczeń pieniężnych wynikających ze stosunków cywilnoprawnych (np. odszkodowania) oraz do opłat za usługi, do których stosuje się przepisy o cenach.
Organy podatkowe i ich właściwości (kto jest organem podatkowym?)
Naczelnik US, naczelnik UC, wójt, burmistrz (prezydent) miasta, starosta lub marszałek województwa – jako organ I instancji.
Dyrektor US, dyrektor UC – jako:
organ odwoławczy odpowiednio od decyzji naczelnika US lub naczelnika UC,
organ I instancji, na podstawie odrębnych przepisów (np. podatek od gier)
organ odwoławczy od decyzji wydanej przez ten organ w I instancji
Samorządowe Kolegium Odwoławcze – jako organ odwoławczy od decyzji wójta, burmistrza (prezydenta) miasta, starosty lub marszałka województwa
Minister właściwy do spraw FP jest organem podatkowym jako:
organ I instancji w sprawach stwierdzenia nieważności decyzji, wznowienia postępowania zmiany lub uchylenia decyzji lub stwierdzenia jej wygaśnięcia – z urzędu
organ odwoławczy od decyzji wydanych w sprawach o których mowa powyżej
organ właściwy w sprawach porozumień dot. ustalania cen transakcyjnych
organ właściwy w sprawach interpretacji przepisów prawa podatkowego
organ właściwy w sprawach
informacji przekazywanych przez banki i spółdzielcze kasy
oszczędnościowo-kredytowe
o założonych i zlikwidowanych
rachunkach bankowych związanych z prowadzeniem działalności
Właściwości organów podatkowych
Stosownie do Ustawy Ordynacja podatkowa, jeżeli Ustawy Podatkowe nie stanowią inaczej, właściwość miejscowa organów podatkowych ustala się wg miejsca zamieszkania albo adresu siedziby podatnika, płatnika, inkasenta.
Jeżeli w trakcie roku podatkowego lub określonego w odrębnych przepisach innego okresu rozliczeniowego nastąpi zdarzenie powodujące zmianę właściwości miejscowej organu podatkowego, organem właściwym miejscowo za ten okres rozliczeniowy pozostaje ten organ podatkowy, który był właściwy w pierwszym dniu roku podatkowego lub okresu rozliczeniowego.
Jeżeli po zakończeniu roku podatkowego lub innego okresu rozliczeniowego nastąpi zdarzenie powodujące zmianę właściwości miejscowej organu podatkowego, organem podatkowym właściwym miejscowo w sprawach dot. poprzednich lat podatkowych lub innych okresów rozliczeniowych jest organ właściwy po zaistnieniu tych zdarzeń.
ALE
Organy podatkowe właściwe w dniu wszczęcia postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej pozostają właściwe, w sprawie której to postępowanie lub kontrola dot. chociażby w trakcie postępowania lub kontroli nastąpiło zdarzenie powodujące właściwości.
Właściwość organów podatkowych – określana rozporządzeniem MF z dnia 22.08.2005 roku w sprawie właściwości organów podatkowych dot.:
Niektórych zobowiązań podatkowych lub poszczególnych kategorii podatników, płatników lub inkasentów.
Przykład: w sprawach podatku CIT właściwy miejscowo jest organ podatkowy wg Adresu siedziby wynikającej z KRS-u.
Przykład przy opodatkowaniu małżonków mających różne miejsca zamieszkania: jeżeli na ich wniosek podlegają oni łącznemu opodatkowaniu, właściwość miejscową ustala się wg miejsca zamieszkania jednego z małżonków, wskazanego we wspólnym rocznym zeznaniu podatkowym.
Właściwości w przypadku zaistnienia zdarzenia powodującego zmianę właściwości miejscowej w trakcie roku podatkowego lub okresu rozliczeniowego.
Przykład: właściwość miejscową w sprawach opodatkowania PIT ustala się wg miejsca zamieszkania osoby fizycznej (nie zameldowania). Zeznania roczne osoba fizyczna składa w US na terenie, którego zamieszkiwała w dniu 31.12 roku, który objęty jest zeznaniem podatkowym.
Spraw związanych ze stosowaniem ulg w spłacie zobowiązań podatkowych.
Przykład: Organy podatkowe, które na podstawie odrębnych przepisów są właściwe do ustalania lub określania zobowiązań z tyt. np. karty podatkowej są właściwe w sprawach odroczenia terminu płatności oraz rozłożenia na raty zapłaty podatku, czy też umorzenia zaległości podatkowej.
Stwierdzenie nadpłaty podatków pobieranych przez płatnika.
Przykład: organami podatkowymi właściwymi miejscowo w sprawach dot. stwierdzenia nadpłaty podatków pobieranych przez plątników są np.:
naczelnicy US, jeżeli podatki zgodne z odrębnymi przepisami są wpłacone na rachunki US,
w przypadku podatku od czynności cywilno-prawnych pobieranego przez płatnika (np. notarialny) właściwe miejscowo w sprawie stwierdzenia nadpłaty są organy podatkowe właściwe miejscowo w sprawach tego podatku (siedziba kancelarii notarialnej).
INTERPRETACJA PRZEPISÓW PRAWA PODATKOWEGO
Interpretacje dotyczą:
przepisów ustaw podatkowych,
postanowień ratyfikowanych przez RP umów o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz ratyfikowanych przez RP innych umów międzynarodowych dot. problematyki podatkowej,
przepisów aktów wykonawczych wydanych na podstawie ustaw podatkowych.
Dzielimy je na:
interpretacje ogólne – bez wniosku podatnika, wydawane przez MF, publikowane są bez zbędnej zwłoki w BIP,
interpretacje indywidualne – na wniosek podatnika, wydawane przez MF.
Interpretacje indywidualne
Minister właściwy do spraw finansów publicznych, na pisemny wniosek zainteresowanego, wydaje, w jego indywidualnej sprawie, pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego.
Wniosek o interpretację indywidualną może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych.
Interpretacje indywidualne wraz z wnioskiem o wydanie interpretacji, po usunięciu danych identyfikujących wnioskodawcę oraz inne podmioty wskazane w treści interpretacji są niezwłocznie zamieszczane w Biuletynie Informacji Publicznej.
Upoważnienie do wydania indywidualnych interpretacji.
Minister właściwy do spraw finansów publicznych w celu zapewnienia jednolitości wydanych wiążących interpretacji i usprawnienia obsługi wnioskodawców skorzystał z ustawowej regulacji i rozporządzenia z 20.06.2007 roku w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego począwszy od 01.07.2007 roku nadał uprawnienia do wydania w indywidualnych sprawach interpretacji.
Dyrektor IS w Bydgoszczy – jest właściwy do wydania interpretacji indywidualnej, jeżeli wnioskodawca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w województwie:
kujawsko-pomorskim,
podlaskim,
pomorskim,
warmińsko-mazurskim,
zachodniopomorskim,
Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach – jest właściwy do wydania interpretacji indywidualnej, jeżeli wnioskodawca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w województwie:
małopolskim,
opolskim,
podkarpackim,
śląskim,
świętokrzyskim,
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu – jest właściwy do wydania interpretacji indywidualnej, jeżeli wnioskodawca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w województwie:
dolnośląskim,
lubuskim,
wielkopolskim,
łódzkim – począwszy od 01.01.2009 roku,
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie – jest właściwy do wydania interpretacji indywidualnej, jeżeli wnioskodawca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę w województwie:
lubelskim,
mazowieckim
jeżeli wniosek złożony został poza terytorium RP lub jeżeli nie można ustalić właściwości miejscowej organu wg zasad określonych w rozporządzeniu.
O właściwości wymienionych dyrektyw IS do wydania interpretacji w indywidualnych sprawach decyduje w przypadku osób fizycznych – miejsce zamieszkania osoby fizycznej.
Obowiązki podmiotu składającego wniosek o indywidualną interpretację
Składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej zobowiązany jest do złożenia oświadczenia pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem:
toczącego się postępowania podatkowego,
kontroli podatkowej,
postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej, oraz, że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej.
Decyzje:
ustalająca – w przypadku karty podatkowej ustalana jest wysokość zobowiązania podatkowego, czas na zapłacenie 14 dni,
określająca.
Skutki złożenia fałszywego oświadczenia – w razie złożenia fałszywego oświadczenia wydana interpretacja indywidualna nie wywołuje skutków prawnych.
Składający oświadczenie może ponieść z tyt. złożenia fałszywego oświadczenia odpowiedzialność na podstawie rt. 223 pkt. 1 Ustawy kodeksu karnego (tj. kara pozbawienia wolności do lat 3).
W celu uzyskania pisemnej indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego należy:
wypełnić druk ORD-IN (druk jest dostępny w każdym US oraz na stronie internetowej Ministerstwa Finansów rt.mf.gov.pl w serwisie podatki, w dziale Formularze Podatkowe),
dołączyć oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania, że elementy stanu faktycznego objęte wnioskiem w dniu złożenia wniosku nie są przedmiotem toczącego się postępowania podatkowego, kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego organu kontroli skarbowej oraz że w tym zakresie sprawa nie została rozstrzygnięta co do jej istoty w decyzji lub postanowieniu organu podatkowego lub organu kontroli skarbowej,
przesłać wypełniony wniosek na adres do korespondencji właściwego organu,
wnieść opłatę w wysokości 40 zł. (od dnia 20.09.2008 roku) od każdego przedstawionego we wniosku odrębnego stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku, do kasy organu właściwego do wydania interpretacji indywidualnej lub na jego rachunek (opłata ta stanowi dochód budżetu państwa).
Zwrot nienależnej opłaty na wniosek w sprawie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, jeżeli:
wnioskodawca w skutek pomyłki wniesie opłatę za większą liczbę stanów faktycznych, zdarzeń przyszłych niż przedstawił we wniosku,
dyrektor IS odmówi wszczęcia postępowania (żądanie zostało wniesione przez osobę nie będącą stroną lub jakichkolwiek innych przyczyn nie może być rozpatrywane np. dot. interpretacji przepisów, które nie są przepisami prawa podatkowego),
organ podatkowy niewłaściwy do wydania interpretacji w trybie niezwłocznie przekazuje do organu właściwego, zawiadamiając o tym wnoszącego wniosek np. do Prezydenta miasta.
Termin zwrotu nie należnej opłaty – nie później niż w terminie 14 dni od dnia zakończenia postępowania w sprawie wydania interpretacji.
Uzupełnienie opłaty ma miejsce jeżeli:
uiszczona została w wysokości niższej od należnej,
uiszczona została za mniejszą liczbę zdarzeń.
Procedura załatwiania wniosków o wydanie interpretacji indywidualnych – organ upoważniony do wydania interpretacji wyda interpretację bez zbędnej zwłoki, nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania wniosku.
Do tego terminu nie wlicza się :
terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego dla dokonania określonych czynności, np. terminu do usunięcia braków we wniosku, czy brak własnego stanowiska w sprawie,
okresów zawieszenia postępowania,
okresów opóźnień
spowodowanych z winy wnioskodawcy (np. niezłożenie dodatkowych
wyjaśnień na prośbę organu) lub
z przyczyn niezależnych
od organu.
Interpretacja indywidualna zawiera
ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny,
Uwaga:
organ wydający może odstąpić od uzasadnienia prawnego, jeżeli
stanowisko wnioskodawcy jest prawidłowe
w pełnym zakresie.
wskazanie prawidłowego stanowiska wraz z uzasadnieniem prawnym – w razie negatywnej oceny stanowiska wnioskodawcy,
pouczenie o prawie wniesienia
skargi do sądu administracyjnego – prawo zaskarżenia dot.
interpretacji wydanej
w niezgodności z prawem.
Zaskarżenie interpretacji indywidualnej
Interpretacje stanowią inne (niż decyzje, postanowienia) akty z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa.
Stronie nie przysługuje żaden środek zaskarżenia, taki jak zażalenie, odwołanie, lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, przewidziany w ustawie Ordynacja podatkowa.
Stosownie do Ustawy z dnia 30.08.2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Jeżeli ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi, skargę można wnieść po uprzednim wezwaniu na piśmie właściwego organu – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o wydaniu aktu lub podjęciu innej czynności – do usunięcia naruszenia prawa.
Skargę do WSA wnosi się w dwóch egzemplarzach w terminie 30 dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, sześćdziesięciu w terminie dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53.p.2 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).
Skargę
wnosi się za
pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są
przedmiotem skargi (Ustawy z 2001 roku prawo
o postępowaniu
przed sądami administracyjnymi).
Niewydanie interpretacji indywidualnej w terminie – skutkuje tym, że w dniu następującym po dniu, w którym upłynął termin wydania interpretacji, uznaje się, że została wydana interpretacja stwierdzająca prawidłowość stanowiska wnioskodawcy w pełnym zakresie.
Wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej pozostawia się bez rozpatrzenia, jeżeli nie zostały spełnione wymogi określone w ustawie (nie przedstawiono stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz nie przedstawiono stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz nie przedstawiono własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu).
Uwaga: w toku postępowania organ podatkowy wzywa wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku. W sprawie pozostawienia wniosku bez rozpatrzenia wydaje się postanowienie, na które służy zażalenie.
Zmiana wydanej indywidualnej interpretacji.
Minister właściwy do spraw FP może, z urzędu, zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Zawiadomienie o zmienionej interpretacji indywidualnej doręcza się podmiotowi, któremu w danej sprawie interpretacja została wydana.
Inne organy wydające indywidualne interpretacje – wójt, burmistrz (prezydent) miasta, starosta lub marszałek województwa wydaje stosownie do swojej właściwości interpretacje indywidualne.
Przykład: Organem właściwym w sprawie interpretacji ustawy o opłacie skarbowej jest prezydent miasta, burmistrz, wójt, Samorządowe organy podatkowe uprawnione do wydania interpretacji indywidualnych (np. wójt) stosują w tym zakresie przepisy ordynacji podatkowej, za wyjątkiem stosowania formularzy ORD-IN i ORD-IN/A.
Opłata za wydanie interpretacji indywidualnej stanowi dochód budżetu JST.
TERMINY
Terminy stanowcze w świetle prawa – są wyróżniane w klasyfikacji rodzajów terminów z punktu widzenia skutków wywołanych poprzez ich niedotrzymanie. I tak, terminami stanowczymi określane są terminy, których niezachowanie rodzi określone skutki. Wśród terminów stanowczych wyróżniamy:
terminy materialno prawne – są to terminy określone we właściwych przepisach, na bieg których organ procesowy nie ma jakiegokolwiek wpływu (np. termin przedawnienia),
terminy prekluzyjne – są to terminy tego rodzaju, że czynność procesowa dokonana po ich upływie nie wywołuje skutków procesowych i nie mogą być te terminy przywrócone (np. oświadczenie o działaniu w charakterze oskarżyciela posiłkowego do czasu rozpoczęcia przewodu sadowego na rozprawie głównej),
terminy zawite – są to terminy tego rodzaju, że ich naruszenie powoduje bezskuteczność danej czynności procesowej, niemniej jednak są one przywracane (np. terminy do wnoszenia środków zaskarżenia),
inne – których przekroczenie powoduje określone w ustawie skutki (np. w prawie karnym – upływ terminu, na który został orzeczony środek zapobiegawczy w postaci tymczasowego aresztowania – upływ tego terminu skutkuje natychmiastowym zwolnieniem oskarżonego z aresztu).
Terminy prawa podatkowego – w prawie podatkowym rozróżniamy:
terminy prawa procesowego:
w przypadku terminów procesowych podatnik (jednostka) ma możliwość obrony przed negatywnymi skutkami ich uchybienia (może wystąpić o przywrócenie terminu),
terminy procesowe (proceduralne) określają sposób postępowania stron w celu realizacji prawa materialnego,
terminy procesowe to okres do dokonania czynności procesowej przez podmioty postępowania (organ podatkowy, stronę) lub uczestników postępowania,
przykłady:
dokonanie czynności procesowej przez organ podatkowy (np. termin załatwienia wniosku),
dokonanie czynności procesowej przez stronę lub przez uczestników postępowania (np. termin do złożenia odwołania).
terminy prawa materialnego:
terminy prawa materialnego są nie przywracane,
są to terminy, w których może nastąpić ukształtowanie praw lub obowiązków jednostki w zakresie zobowiązań podatkowych,
w przypadku nie zachowania terminu materialnego brak jest możliwości wnioskowania o ich przywrócenie (np. złożenie zeznania podatkowego po terminie),
uwaga: w przypadku, gdy nie upłyną termin np. do złożenia deklaracji podatkowej, podatnik może wnioskować o jego odroczenie.
Terminy prawa określone w dniach.
Jeżeli
początkiem terminu określonego w dniach jest pewne zdarzenie, przy
obliczaniu tego terminu nie uwzględnia się dnia,
w którym
zdarzenie nastąpiło. Upływ ostatniego z wyznaczonej liczby dni
uważa się za koniec terminu.
Terminy prawa określone w tygodniach
Terminy określone w tygodniach kończą się z upływem tego dnia w ostatnim tygodniu, który odpowiada początkowemu dniowi terminu.
Uwaga: na regulacje w Kodeksie pracy – okres wypowiedzenia obejmujący tydzień lub jego wielokrotność kończy się w sobotę (np. pracownik złożył 2- tygodniowe wypowiedzenie 08.09.2008 roku (poniedziałek), umowa rozwiąże się z dniem 27.09.2008 roku (sobota).
Terminy prawa określone w miesiącach.
Terminy określone w miesiącach kończą się z upływem tego dnia w ostatnim miesiącu, który odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było – w ostatnim dniu tego miesiąca.
Terminy prawa określone w latach.
Terminy
określone w latach kończą się z upływem tego dnia w ostatnim
roku, który odpowiada początkowemu dniowi terminu,
a gdyby
takiego dnia w ostatnim roku nie było (np. 29 lutego) – w dniu,
który poprzedzałby bezpośrednio ten dzień (będzie to np. 28
luty) (dotyczy postępowań)
Zachowanie terminu - termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało:
wysłane za pomocą środków komunikacji elektronicznej, za poświadczeniem przedłożenia, do organu podatkowego lub do jednostki informatycznej obsługi administracji podatkowej,
nadane w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego (Pocztę Polską S.A.) albo złożone w polskim urzędzie konsularnym,
złożone przez żołnierza lub członka załogi statku morskiego w dowództwie jednostki wojskowej lub kapitanowi statku,
złożone przez osobę pozbawioną wolności w administracji zakładu karnego,
złożone przez osobę aresztowaną w administracji aresztu śledczego.
Przywrócenie terminu
Ustawodawca przewidział instytucję procesowa, mającą na celu ochronę strony czy uczestnika postępowania przed negatywnymi skutkami uchybienia terminu do dokonania czynności procesowych.
Instytucje przywrócenia terminu stosuje się do terminów procesowych.
Ustawa stanowi, że w razie uchybienia terminu należy przywrócić termin na wniosek zainteresowanego, jeżeli uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jego winy.
O braku winy można mówić w przypadku stwierdzenia, że dopełnienie obowiązku było niemożliwe z powodu przeszkody nie do przezwyciężenia (np. choroba), tj. że strona nie mogła tej przeszkody usunąć nawet przy użyciu największego w danych warunkach wysiłku, a przy tym powstała ona w czasie biegu terminu do dokonania czynności procesowej.
Wniosek o przywrócenie terminu
Wniosek w sprawie przywrócenia terminu należy wnieść w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminowi. Termin do wniesienia żądania przywrócenia uchybionego terminu jest terminem zawitym. Oznacza to, że jeżeli wniosek w sprawie przywrócenia terminu zostanie złożony po upływie 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminowi, to przywrócenie terminu do złożenia takiego wniosku jest niedopuszczalne.
Jednocześnie z wniesieniem podania należy dopełnić czynności, dla której był określony termin np. złożyć odwołanie od decyzji.
Przed rozpatrzeniem podania o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania lub zażalenia organ podatkowy pierwszej instancji, na żądanie strony, może wstrzymać wykonanie decyzji lub postanowienia.
Wezwanie i kontrola
Wezwanie - czynność procesowa o charakterze pomocniczym, zaliczana do czynności materialnie -technicznej, która może być podjęta:
w toczonym postępowaniu podatkowym,
w postępowaniu kontrolnym,
w toku czynności sprawdzających.
Wezwanie powinno być podpisane przez pracownika organu podatkowego z wskazaniem imienia nazwiska oraz stanowiska służbowego.
Elementy wezwania:
nazwa i adres organu podatkowego,
imię i nazwisko osoby wezwanej,
cel oraz charakter wezwania,
czy osoba wezwana powinna stawić się osobiście,
termin do którego żądanie powinno być spełnione,
skutek prawny nie zastosowania się do wezwania,
Potencjalne cele wezwania:
Organ podatkowy może wezwać stronę lub inne osoby do złożenia:
wyjaśnień,
zeznania lub
dokonania określonej czynności osobiście, przez pełnomocnika lub na piśmie, jeżeli jest to niezbędne dla wyjaśnienia stanu faktycznego lub rozstrzygnięcia sprawy.
Np. art. 198 OP stanowi, że organ może wezwać osobę, w posiadaniu której znajduje się przedmiot oględzin, do okazania go w celu przeprowadzenia dowodu. Żądanie informacji lub dokumentów, w których posiadaniu jest już organ podatkowy jest niedopuszczalne, sprzeczne z art.. 120 Ordynacji Podatkowych. Opinia Strony, że organ podatkowy może pozyskać żądanie dokumenty z innych źródeł uznana jest za ingerencję w kompetencje organów podatkowych (wezwana osoba nie ma prawa oceniania zasadności wezwania).
Brak możliwości stawienia się podatnika na wezwanie:
Jeżeli osoba wezwana nie może stawić się z powodu:
Choroby,
Kalectwa lub
Innej ważnej przyczyny.,
Wtedy organ podatkowy może przyjąć wyjaśnienie lub zeznanie albo dokonać czynności w miejscu pobyty tej osoby. Wezwany jest obowiązany do osobistego stawienia się tylko na obszarze województwa, w którym zamieszkuje lub przebywa.
Kontrola podatkowa w świetle przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
Ustawa zakazuje równoczesnego podejmowania i prowadzenia więcej niż jednej kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy.
Nie dotyczy to sytuacji, gdy np.:
Ratyfikowane umowy międzynarodowe stanowią inaczej,
Przeprowadzenie kontroli jest niezbędne dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia , przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego lub zabezpieczenia dowodów jego popełnienia.
Kontrola dotyczy zasadności dokonania zwrotu podatku VAT przed dokonaniem tego zwrotu
Kontrola dotyczy zasadności dokonania zwrotu podatku VAT na podstawie przepisów o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym.
Zbieg
czynności kontrolnych – W
przypadku zbiegu kontroli organ kontroli odstępuje od czynności
kontrolnych i uzgadnia
z przedsiębiorcą nowy termin do
przeprowadzenia czynności kontrolnych.
Czas
trwania czynności kontrolnych – Ograniczony
został czas trwania wszystkich kontroli organu kontroli u
przedsiębiorcy
w roku kalendarzowym.
|
Rodzaj przedsiębiorstwa |
Czas trwania kontroli |
|
Mikroprzedsiębiorstwa |
12 dni roboczych |
|
Małe przedsiębiorstwa |
18 dni roboczych |
|
Średnie przedsiębiorstwa |
24 dni roboczych |
|
Pozostałe przedsiębiorstwa |
48 dni roboczych |
Z wyjaśnienia ministra gospodarki wynika, że limit czasu trwania kontroli odnosi się wyłącznie do dni roboczych przedsiębiorcy.
Oznacza to, że kontrola musi zatem odbywać się w dniach i godzinach pracy przedsiębiorcy nie dłużej jednak niż 8 godzin dziennie.
Np. kontrola u mikroprzedsiębiorcy (12 dni roboczych) pracującego w soboty będzie musiała zakończyć się w dwa tygodnie (czyli 10 dni roboczych organu podatkowego)
Szczególne sytuacje, w których nie obowiązuje ograniczenie czasu kontroli:
Ratyfikowane umowy stanowią inaczej,
Przeprowadzenie kontroli jest niezbędne dla prowadzonego przeciwko przedsiębiorcy śledztwa lub dochodzenia
Przeprowadzenie kontroli jest uzasadnione zagrożeniem życia, zdrowia lub środowiska naturalnego
Kontrola dotyczy zasadności dokonania zwrotu podatku VAT na podstawie przepisów o zwrocie osobo fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym.
Organy uprawnione do przeprowadzania kontroli - Kontrolę przeprowadzają organy pierwszej instancji czyli:
Naczelnicy urzędów skarbowych oraz urzędów celnych
Wójt, burmistrz, prezydent miasta
Starosta oraz marszałek województwa
stosownie do właściwości miejscowej i rzeczowej.
Ustawodawca nadał Ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych szczególne uprawnienia do prowadzenie kontroli podatkowej, której zakres przedmiotowy związany jest ze sprawdzeniem stosowania metody ustalania ceny transakcyjnej między podmiotami powiązanymi.
Przedstawiciel podatnika w trakcie kontroli podatkowej:
Podatnicy, płatnicy, inkasenci oraz następcy prawni mogą w formie pisemnej, wyznaczyć osobę fizyczną , która będzie upoważniona do ich reprezentowania w trakcie kontroli podatkowej, oraz zgłosić tę osobę naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu w sprawie opodatkowania podatkiem dochodowym, wójtowi, burmistrzowi (prezydentowi miasta)
Osoba, którą podatnik wyznaczy do reprezentowania go w trakcie kontroli podatkowej nie jest jego pełnomocnikiem (i na odwrót) . Orzekł tak 22 lipca 2008r. WSA w Warszawie (sygn. IIISA/Wa 844/08)
Zakres uprawnień osób wyznaczonych do reprezentowania:
Jeżeli upoważnienie nie stanowi inaczej, przyjmuje się że osoba wyznaczona do reprezentowania upoważniona jest do:
Odbioru zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej
Wyrażeniu zgody na wszczęcie kontroli podatkowej przed upływem 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia
Odbioru upoważnienia do przeprowadzenia kontroli podatkowej
Zakończenia kontroli podatkowej i przyjęcia protokołu
Złożenia wyjaśnienia i zastrzeżenia do protokołu kontroli
Kontrola podatkowa a zasada ne bis in idem:
W
zakresie spraw rozstrzygniętych decyzją ostateczną organ
podatkowego kontrola podatkowa nie może być ponownie wszczęta
z
zastrzeżeniem sytuacji gdy:
Nastąpiło stwierdzenie nieważności, wygaśnięcia, uchylenia lub zmiana decyzji ostatecznej albo gdy wznowiono postępowanie w sprawie zakończonej decyzji ostatecznej.
Nastąpiło uchylenie lub stwierdzenie nieważności decyzji przez sąd administracyjny (w terminologii prawniczej ne bis in idem oznacza, że nie można orzekać dwa razy w tej samej sprawie, przeciw temu samemu oskarżonemu)
Poprzez wspomniany przepis ustawodawca uniemożliwił ponownie przeprowadzenie kontroli podatkowej z powodu np.. Nierzetelności kontrolujących w zebraniu materiału dowodowego, braków formalnych w protokole kontroli.
Przykład
nie obowiązywania wspomnianej zasady:
podatnik potwierdził odbiór decyzji wydanej przez naczelnika urzędu
skarbowego określającej zobowiązanie podatkowe. Podatnik nie
skorzystał z prawa do złożenia odwołania. Po kilu miesiącach
złożył wniosek
o stwierdzenie nie ważności wydanej decyzji
(art.. 246, 1 OP), wskazując w uzasadnieniu na wydanie decyzji z
rażącym naruszeniem prawa. Organ II instancji uznał zasadność
wniosku i orzekł nieważność decyzji. Stwierdzenie nie ważności
decyzji uniemożliwia ponownie rozstrzygniecie sprawy.
Zawiadomienie o kontroli:
Organ podatkowy zawiadamiając kontrolowanego o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej.
Brak obowiązku zawiadomienia:
W sytuacji gdy kontrola:
Dotyczy zasadności zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego w rozumieniu przepisów o podatku VAT
Dotyczy opodatkowania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych
Dotyczy niezgłoszonej do opodatkowania działalności gospodarczej
Ma być podjęta w oparciu o informacje uzyskane na podstawie przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu
Ma być wszczęta na żądanie organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe
Organ podatkowy posiada informacje, z których wynika, że kontrolowany:
Został prawomocnie skazany w RP za popełnienie przestępstwa skarbowego, przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu, przestępstwa z ustawy z dna 29 września 1994 o rachunkowości lub wykroczenia polegającego na utrudnianiu kontroli
Nie ma miejsca zamieszkania lub adresu siedziby albo doręczanie pism na podany adres było bezskuteczne lub utrudnione
Jest zobowiązany w postępowaniu egzekucyjnym z administracji
Ponadto organ podatkowy nie wysyła zawiadomienia w razie konieczności rozszerzenia na inne okresy rozliczeniowe, z uwagi na nieprawidłowości stwierdzone w wyniku dokonanych już czynności kontrolnych (podstawa prawna art.. 282c paragraf 2) Kontrole wszczyna się nie wcześniej niż po upływie 7 dni o nie później niż po upływie 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli. Jeżeli kontrola nie zostanie wszczęta w terminie 30 dni do dnia doręczenia zawiadomienia, wszczęcie kontroli wymaga ponownego zawiadomienia. Wszczęcie kontroli przed upływem 7 dni od dnia doręczenia zawiadomienia wymaga zgody kontrolowanego.
Zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej zawiera:
Oznaczenie organu
Datę i miejsce wystawienia
Oznaczenie kontrolowanego
Pouczenie o prawie złożenia korekt y deklaracji
Popis osoby upoważnionej do zawiadomienia.
Istotnym dla kontrolowanego jest w szczególności obowiązek organu kontrolowanego do uszczegółowienia zakresu kontroli, czyli wskazania:
Jakiego tytułu podatkowego
Jakiego okresu rozliczeniowego będzie dotyczyć kontrola.
Pozwala to podatnikowi np. przejrzeć faktury zakupu i sprzedaże dotyczące poszczególnych operacji gospodarczych, sprawdzić zakupy w prowadzonych ewidencjach, przygotować umowy gospodarcze oraz wszelkie inne dokumenty stanowiące podstawę przeprowadzenia transakcji handlowych.
Wszczęcie czynności kontrolnych:
Wszczęcie czynności kontrolnych następuje przez doręczenie kontrolowanemu lub osobie wyznaczonej przez kontrolowanego do reprezentowania w trakcie kontroli podatkowej, upoważnienia do przeprowadzenia czynności kontrolnych oraz okazania legitymacji służbowej. Kontrolowany jest obowiązany wskazać osobę, która będzie go reprezentowała w trakcie kontroli, w czasie nieobecności, jeżeli nie wskazał tej osoby wcześniej (art.. 284 paragraf 1)
Jeżeli kontrolowanym jest osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, upoważnienie doręcza się oraz okazuje legitymację służbową w zależności od formy prawnej kontrolowanego:
Członkowi zarządu (w jednostkach, w których zarząd występuje
Wspólnikowi (w jednostkach, w których zarząd nie istnieje) lub
Innej osobie upoważnionej do reprezentowania kontrolowanego w trybie art.. 281a OP
Przy czym upoważnienie musi wynikać bądź bezpośrednio z statusu (umowy) bądź z innego dokumentu, nie może być dorozumiane.
Wszczęcie
czynności kontrolnych -nieobecność kontrolowanego.
W przypadku nieobecności kontrolowanego lub osób go
reprezentujących, kontrolujący wzywa kontrolowanego lub osobę
reprezentującą do stawienia się w miejscu, w którym można
prowadzić czynności kontrolne następnego dnia po upływie 7 dni od
dnia doręczenia wezwania. W przypadku niestawienia się
kontrolowanego lub osoby, o której mowa w art. 281a. OP w ustawionym
terminie, wszczęcie kontroli następuje w dniu upływu tego terminu.
Upoważnienie do kontroli doręcza się kontrolowanemu lub osobie, o
której mowa w art. 281a gdy stawi się w miejscu prowadzenie
kontroli. W przypadku, gdy poprzez nieobecność kontrolowanego nie
jest możliwe prowadzenia czynności kontrolnych,
a w
szczególności nie jest zapewniony dostęp do dokumentów związanych
z przedmiotem kontroli, kontrolę zawiesza
się do
czasu umożliwienia przeprowadzenia tych czynności. Okres
zawieszenia nie wlicza się w czas trwania kontroli.
Organ kontrolujący może niezwłocznie podjąć czynności kontrolne po okazaniu legitymacji służbowej. Niezwłocznie podjęcie kontroli ma miejsce:
W przypadku, gdy okoliczności faktyczne uzasadniają niezwłoczne odjęcie kontroli, a szczególności:
Istnieje ryzyko utraty materiału dowodowego lub
Istnieje uzasadnienie prawdopodobieństwa popełnienia przestępstwa skarbowego
W
przypadku wszczęcia czynności kontrolnych po okazaniu legitymacji
służbowej kontrolowanemu lub osobie, go reprezentującej należy
bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 3 dni od
dnia wszczęcia kontroli doręczyć upoważnienie do przeprowadzenia
kontroli. Nie doręczenie upoważnienia do kontroli podatkowej w
wyznaczonym terminie skutkuje tym, że dokumenty z czynności
kontrolnych dokonanych z naruszeniem obowiązku doręczenia
upoważnienia kontroli nie stanowią dowodu
w postępowaniu
podatkowym.
Miejsce
przeprowadzenia czynności kontrolnych -
Kontrola lub poszczególne czynności kontrolne za zgodą
kontrolowanego mogą być przeprowadzane również w siedzibie organu
podatkowego, jeżeli może to usprawnić prowadzenie kontroli lub
kontrolowany rezygnuje
z uczestnictwa w czynnościach
kontrolnych.
Zakończenie kontroli
Kontrola powinna zostać zakończona bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie wskazanym w upoważnieniu. O każdym przypadku niezakończenia kontroli w terminie wskazanym w upoważnieniu kontrolujących obowiązany jest zawiadomić kontrolowanego, podając przyczyny przedłużenia terminu zakończenia kontroli i wskazuje nowy termin jej zakończenia. Dokumenty dotyczące czynności kontrolnych dokonanych po upływie tego terminu nie stanowią dowodu w postępowaniu podatkowym, chyba że został wskazany nowy termin zakończenia kontroli. Podatnik może skorzystać z uprawnienia do wniesienia ponaglenia na działanie kontrolujących -podstawa prawna art.. 141 w zw. Z art.. 292 OP (na niezałatwienie sprawy we właściwym terminie lub terminie ustalonym na podstawie art.. 140 stronie służy ponaglenie)
Ponaglenie stanowi formalny środek prawny wnoszony do organu wyższego stopnia nad organem prowadzącym kontrolę. Kontrola kończy się w dniu doręczenia podatnikowi protokołu kontroli. Po doręczeniu protokołu kontroli podatnik ma prawo złożenia korekty deklaracji, w której może uwzględnić ujawnione nieprawidłowości bez ponoszenia dodatkowych sankcji.
Protokół
kontroli -
Kontrolowany, który nie zgadza się z ustaleniami protokołu, może
w terminie 14 dni od dna jego doręczenia przedstawić zastrzeżenia
lub wyjaśnienia, wskazując równocześnie stosowne wnioski
dowodowe. Kontrolujący jest obowiązany rozpatrzyć zastrzeżenia
wniesione przez kontrolowanego w terminie 14 dni od dnia otrzymania
zawiadomić kontrolowanego
o sposobie ich załatwienia
wskazując w szczególności, które zastrzeżenia nie zostały
uwzględnione, wraz z uzasadnieniem faktycznym i prawnym. W przypadku
nie złożenia wyjaśnień lub zastrzeżeń z ustawowym terminem
określonym, przyje się, że kontrolowany nie kwestionuje ustaleń
kontroli.
Skutki ustalenia nieprawidłowości w toku kontroli.
Stosownie
do zapisów art.. 165b Ordynacji, w przypadku ujawnienie przez
kontrolę podatkową nieprawidłowości, co do wywiązywania się
przez kontrolowanego z obowiązków wynikających z przepisów prawa
podatkowego oraz niezłożenia przez podatnika deklaracji lub
niedokonania przez niego korekty deklaracji w całości
uwzględniającej ujawnione nieprawidłowości, organ podatkowy
wszczyna postępowanie podatkowe w sprawie która była przedmiotem
kontroli podatkowej, nie później niż
w terminie 6 miesięcy
od zakończenia kontroli.
Uprawnienia kontrolujących
Kontrolujący w zakresie wynikających z upoważnienia, są w szczególności uprawnieni do:
Wstępu na grunt oraz do budynków, lokali lub innych pomieszczeń kontrolowanego
Wstępu do lokalu mieszkalnego w przypadku, o którym mowa w art.. 276 paragraf 1 (czynności sprawdzające -organ podatkowy, za zgodą podatnika może dokonać oględzin lokalu mieszkalnego lub części tego lokalu, jeżeli jest to niezbędne do zweryfikowania zgodności stanu faktycznego z danymi wynikającymi ze złożenia przez podatnika deklaracji oraz z innych dokumentów potwierdzających poniesienie wydatków na cele mieszkaniowe)
Żądania okazania majątku podlegającego na określenie jego roli w postępowaniu
Zbieranie innych niezbędnych materiałów w zakresie objętym kontrolą
Zabezpieczenia zebranych dowodów
Legitymować osoby w celu ustalenia ich tożsamości, jeżeli jest to niezbędne dla potrzeb kontroli
Żądanie przeprowadzenie spisu z natury
Przesłuchiwanie świadków, kontrolowanego oraz innych osób wymienionych w art.. 287 paragraf 4 (osoby upoważnione do reprezentowania kontrolowanego lub prowadzącego jego spraw, pracownicy oraz osoby współdziałające z kontrolowanym są obowiązani udzielić wyjaśnień dotyczących przedmiot kontroli, w zakresie wynikającym z wykonanych czynności lub zadań)
Zasięgania opinii biegłych
Obowiązki
kontrolowanego -
Kontrolowany, osoba upoważniona do reprezentowania kontrolowanego
lub prowadzenia jego spraw, pracownik oraz osoba współdziałająca
z kontrolowanym są obowiązani umożliwić wykonanie czynności, o
których mowa
w art.. 286 (np.. Wstęp na grunt oraz do
budynków, lokali lub innych pomieszczeń kontrolowanego) a w
szczególności:
Umożliwić nieodpłatnie, filmowanie, fotografowanie, dokonywanie nagrań dźwiękowych oraz utrwalania stanu faktycznego za pomocą innych nośników informacji, jeżeli film, fotografia, nagranie lub informacja zapisana na innym nośniku może stanowić dowód lub przyczynić się do utrwalenia dowodu w sprawie będącej przedmiotem kontroli
Przedstawić na żądanie kontrolującego, tłumaczenie na język polski sporządzonej w języku obcym dokumentacji dotyczącej sprawy będącej przedmiotem kontroli.
Czynności te kontrolowany jest obowiązany wykonać nieodpłatnie.
Książka kontroli - Przedsiębiorca jest obowiązany prowadzić i przechowywać w swojej siedzibie książkę kontroli oraz upoważnienia i protokoły kontroli, a także udostępniać je na żądanie organu kontroli. Książka kontroli służy przedsiębiorcy do dokumentowania liczby i czasu trwania kontroli jego działania. Książka ta zawiera wpisy dokonywane prze organ kontrolny
POSTĘPOWANIE PODATKOWE:
Stroną w postępowaniu podatkowym jest:
podatnik, płatnik, inkasent lub ich następca prawny,
osoby trzecie, o których mowa w art. 110–117a Ordynacji podatkowej,
osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej inna niż wymieniona powyżej, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego przed powstaniem obowiązku podatkowego ciążą na niej szczególne obowiązki lub zamierza skorzystać z uprawnień wynikających z tego prawa.
Osoby trzecie, o których mowa w art. 110-117a, to:
rozwiedziony małżonek podatnika, małżonek w separacji,
członek rodziny podatnika: zstępni (pochodzący od danej osoby krewni tzw. krewni w linii prostej (dzieci, wnuki, prawnuki). Stopnie pokrewieństwa liczy się według ilości urodzeń (dziecko – I stopień pokrewieństwa, wnuk – II stopień itd.), wstępni (przodkowie w linii prostej (ojciec, dziad, pradziad), rodzeństwo, małżonek zstępnych, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz pozostająca z podatnikiem w faktycznym pożyciu),
nabywca: przedsiębiorstwa, zorganizowanej części przedsiębiorstwa, składników majątku związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą, jeżeli ich wartość jednostkowa w dniu zbycia wynosi co najmniej 15 000 zł,
osoba, która wyraziła zgodę, na posługiwanie się jej imieniem i nazwiskiem, nazwą lub firmą, przez inną osobę w celu zatajenia prowadzenia działalności gospodarczej lub rzeczywistych rozmiarów tej działalności,
właściciel, samoistny posiadacz lub użytkownik wieczysty rzeczy lub prawa majątkowego pozostający z użytkownikiem danej rzeczy lub prawa majątkowego w związku,
dzierżawca lub użytkownik nieruchomości,
wspólnik spółki cywilnej, jawnej, partnerskiej oraz komplementariusz spółki komandytowej albo komandytowo-akcyjnej,
członkowie zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji,
pełnomocnik albo jeżeli pełnomocnik nie został powołany wspólnicy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji lub spółki akcyjnej w organizacji,
członkowie organów zarządzających innych osób prawnych niż spółki kapitałowe (przedsiębiorstwa państwowe, spółdzielnie, fundacje oraz różnego rodzaju osoby prawne jak np. stowarzyszenia, partie polityczne, kościelne osoby prawne itd.),
osoby prawne przejmujące lub osoby prawne powstałe w wyniku podziału (osoby nowozawiązane),
gwarant lub poręczyciel, którego zabezpieczenie zostało przyjęte przez organ podatkowy.
Małżonkowie stroną w postępowaniu:
ustawa wprowadza domniemanie pełnomocnictwa małżonka strony w procesowych kwestiach mniejszej wagi poprzez zapis:
w poszczególnych wynikających w toku postępowania kwestiach mniejszej wagi organ podatkowy może nie żądać pełnomocnictwa, jeżeli pełnomocnikiem jest małżonek strony, a nie ma wątpliwości co do istnienia i zakresu jego upoważnienia do występowania w imieniu strony.
małżonkowie wspólnie opodatkowani na podstawie odrębnych przepisów np. skorzystali z prawa do wspólnego złożenia zeznania podatkowego – są jedną stroną postępowania i każdy z nich jest uprawniony do działania w imieniu obojga bez formalnego pełnomocnictwa.
Pełnomocnik strony
strona może działać przez pełnomocnika, chyba że charakter czynności wymaga jej osobistego działania. Zasada ta ma zastosowanie wyłącznie w toku postępowania podatkowego oraz w toku czynności sprawdzających,
czynność prawna dokonana przez przedstawiciela w granicach umocowania pociąga za sobą skutki bezpośrednio dla udzielającego pełnomocnictwa,
pełnomocnikiem strony może być:
osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych,
pełnomocnikiem strony w postępowaniu przed organami celnymi, w sprawach dotyczących podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego z tytułu importu towarów, może być także agent celny, którym jest osoba wpisana na listę agentów celnych,
pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie lub zgłoszone ustnie do protokółu,
pełnomocnik dołącza do akt oryginał lub urzędowo poświadczony odpis pełnomocnictwa,
adwokat, radca prawny lub doradca podatkowy może sam uwierzytelnić odpis udzielonego mu pełnomocnictwa,
opłacie skarbowej podlega złożenie dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa lub prokury oraz jego odpisu, wypisu lub kopii,
od każdego stosunku pełnomocnictwa opłata wynosi 17 zł,
opłata skarbowa od pełnomocnictwa uiszczana jest nie za sporządzenie, ale jego złożenie,
aby złożyć zeznanie w imieniu małżonków, każdy z nich musi udzielić pełnomocnictwa. Mimo, że pełnomocnictwo zostanie ustanowione w jednym dokumencie, opłata skarbowa wynosi 34 zł,
w poszczególnych wynikających w toku postępowania kwestiach mniejszej wagi organ podatkowy może nie żądać pełnomocnictwa, jeżeli pełnomocnikiem jest małżonek strony, a nie ma wątpliwości co do istnienia i zakresu jego upoważnienia do występowania w imieniu strony np. małżonkowie złożyli wspólnie roczne zeznanie podatkowe a organ podatkowy wszczął czynności sprawdzające lub postępowanie podatkowe.
Czynny udział strony w postępowaniu:
organy podatkowe obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań,
od zasady czynnego udziału strony organ podatkowy może odstąpić, jeżeli:
w wyniku postępowania wszczętego na wniosek strony ma zostać wydana decyzja w całości uwzględniająca wniosek strony,
w sprawach zabezpieczenia i zastawu skarbowego.
Obowiązki organu podatkowego – organy podatkowe powinny:
wyjaśniać stronom zasadność przesłanek, którymi kierują się przy załatwianiu sprawy, aby w miarę możliwości doprowadzić do wykonania przez strony decyzji bez stosowania środków przymusu,
działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia,
niezwłocznie załatwiać sprawy, które nie wymagają zbierania dowodów, informacji lub wyjaśnień.
Sprawy podatkowe załatwiane są w formie pisemnej, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej.
Załatwiane spraw terminy:
załatwienie sprawy wymagającej przeprowadzenia postępowania dowodowego powinno nastąpić bez zbędnej zwłoki, jednak:
nie później niż w ciągu miesiąca,
a sprawy szczególnie skomplikowanej – nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia wszczęcia postępowania,
chyba że przepisy OP stanowią inaczej, w poszczególnych kwestiach,
niezwłocznie powinny być
załatwiane sprawy, które mogą być rozpatrzone na podstawie
dowodów przedstawianych przez stronę łącznie z żądaniem
wszczęcia postępowania lub na podstawie faktów powszechnie
znanych i dowodów znanych
z urzędu organowi prowadzącemu
postępowanie.
Załatwiane spraw terminy - odwołania
załatwienie sprawy w postępowaniu odwoławczym powinno nastąpić nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia otrzymania odwołania przez organ odwoławczy,
załatwienie sprawy, w której przeprowadzono rozprawę lub strona złożyła wniosek o przeprowadzenie rozprawy – nie później niż w ciągu 3 miesięcy,
do terminów tych nie wlicza się terminów przewidzianych w przepisach prawa podatkowego dla dokonania określonych czynności, okresów zawieszenia postępowania oraz okresów opóźnień spowodowanych z winy strony albo z przyczyn niezależnych od organu,
o każdym przypadku niezałatwienia sprawy we właściwym terminie organ podatkowy obowiązany jest zawiadomić stronę, podając przyczyny niedotrzymania terminu i wskazując nowy termin załatwienia sprawy. Ten sam obowiązek ciąży na organie podatkowym również w przypadku, gdy niedotrzymanie terminu nastąpiło z przyczyn niezależnych od organu.
Ponaglenia:
strona ma prawo do złożenia ponaglenia na niezałatwienie sprawy we właściwym terminie lub terminie ustalonym przez organ prowadzący postępowanie,
ponaglenie składa się do:
organu podatkowego wyższego stopnia,
ministra właściwego do spraw finansów publicznych, jeżeli sprawa nie została załatwiona przez dyrektora izby skarbowej lub dyrektora izby celnej,
uznanie ponaglenia za uzasadnione, skutkuje wyznaczeniem dodatkowego terminu załatwienia sprawy oraz zarządza wyjaśnienie przyczyn i ustalenie osób winnych niezałatwienia sprawy w terminie, a w razie potrzeby podejmuje środki zapobiegające naruszaniu terminów załatwiania spraw w przyszłości,
pracownik organu podatkowego, który z nieuzasadnionych przyczyn nie załatwił sprawy w terminie lub nie dopełnił obowiązku wynikającego z załatwienia sprawy w dodatkowym terminie podlega odpowiedzialności porządkowej lub dyscyplinarnej albo innej odpowiedzialności przewidzianej przepisami prawa (strona może w postępowaniu cywilnym wnioskować o odszkodowanie).
Wszczęcie postępowania – postępowanie podatkowe wszczyna się:
na żądanie strony,
z urzędu.
Tylko wszczęcie postępowania z urzędu następuje w formie postanowienia.
Na wydane postanowienie w sprawie wszczęcia postępowania z urzędu nie służy zażalenie.
Data wszczęcia postępowania
na żądanie strony – jest dzień doręczenia żądania organowi podatkowemu (data nadania przesyłki pocztowej lub data złożenia w siedzibie organu podatkowego),
na żądanie strony wniesione za pomocą środków komunikacji elektronicznej – jest dzień otrzymania żądania przez organ podatkowy lub przez jednostkę informatyczną obsługi administracji podatkowej,
z urzędu – jest dzień doręczenia stronie postanowienia o wszczęciu postępowania.
Odmowa wszczęcia postępowania:
organ podatkowy wydaje postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania jeżeli:
wniesiono żądanie przez osobę która nie jest stroną,
lub jakichkolwiek innych przyczyn postępowanie nie może być wszczęte,
na postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania służy zażalenie,
złożenie żądania w sprawie wszczęcia postępowania przez jedną ze stron nakłada na organ podatkowy obowiązek zawiadomienia wszystkich pozostałych osób, które są stroną w sprawie.
Przypadki, w których nie wydaje się postanowienia przy wszczęciu postępowania z urzędu (np.)
Nie wydaje się postanowienia w sprawie wszczęcia postępowania z urzędu w sprawach:
Ustalenia zobowiązań podatkowych, które zgodnie z odrębnymi przepisami ustalane są corocznie, jeżeli stan faktyczny, na podstawie którego ustalono wysokość zobowiązania podatkowego za poprzedni okres, nie uległ zmianie (np. ustalenie wysokości karty podatkowej).
Umorzenia w całości lub w części zaległości podatkowej, odsetek za zwłokę lub opłaty prolongacyjnej, jeżeli zachodzą szczególne okoliczności wymienione w art. 67d OP (np. zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty przewyższającej wydatki egzekucyjne, kwota zaległości podatkowej nie przekracza pięciokrotnej wartości kosztów upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym, to jest 5 x 8,80 zł = 44 zł – wartość opłaty dodatkowej pobieranej przez Pocztę Polską za polecenie przesyłki listowej).
Połączenie postępowań:
w sprawach, w których:
prawa i obowiązki stron wynikają z tego samego stanu faktycznego oraz z tej samej podstawy prawnej a także,
w których właściwy jest ten sam organ podatkowy,
można wszcząć i prowadzić jedno postępowanie dotyczące więcej niż jednej strony,
organ podatkowy w sprawie połączenia postępowań wydaje postanowienie, na które służy zażalenie.
Formy wniesienia podania – podania (żądania, wyjaśnienia, odwołania, zażalenia, ponaglenia, wnioski) mogą być wnoszone:
na piśmie,
telegraficznie,
za pomocą dalekopisu, telefaksu,
środków komunikacji elektronicznej,
za pomocą formularza umieszczonego na stronie internetowej właściwego organu podatkowego lub jednostki informatycznej obsługi administracji podatkowej, umożliwiającego wprowadzenie danych do systemu teleinformatycznego tego organu lub jednostki,
ustnie do protokołu.
Obowiązkowe elementy podania – podanie powinno zawierać co najmniej:
treść żądania,
wskazanie osoby, od której pochodzi, oraz jej adresu (miejsca zamieszkania lub pobytu, siedziby albo miejsca prowadzenia działalności),
a także czynić zadość innym wymogom ustalonym w przepisach szczególnych (np. art. 222 OP wskazuje, że odwołanie od decyzji organu podatkowego powinno zawierać zarzuty przeciw decyzji, określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem odwołania oraz wskazywać dowody uzasadniające to żądanie).
Podanie wniesione pisemnie albo ustnie do protokółu powinno być podpisane przez wnoszącego, a protokół ponadto przez pracownika, który go sporządził.
Podania nie spełniające warunków ustawowych - jeżeli podanie:
nie spełnia wymogów
określonych przepisami prawa – organ
podatkowy wzywa wnoszącego podanie do usunięcia braków
w
terminie 7 dni, z pouczeniem, że niewypełnienie tego warunku
spowoduje pozostawienie podania bez rozpatrzenia,
organ podatkowy wydaje postanowienie o pozostawieniu podania bez
rozpatrzenia, na które przysługuje zażalenie,
jeśli podanie nie zawiera adresu – organ pozostawia je bez rozpatrzenia, w tym przypadku nie dokonuje się wezwania oraz nie wydaje postanowienia.
Rozpatrzenie podania bez wniesienia opłaty – organ podatkowy rozpatruje podanie niespełniające warunku wniesienia opłat, które zgodnie z odrębnymi przepisami powinny zostać uiszczone z góry jeżeli:
za niezwłocznym rozpatrzeniem podania przemawia interes publiczny lub ważny interes strony,
wniesienie podania stanowi czynność, dla której jest ustanowiony termin zawity,
podanie wniosła osoba zamieszkała za granicą.
Opłata skarbowa:
zapłaty opłaty skarbowej dokonuje się gotówką w kasie Urzędu Miejskiego lub bezgotówkowo na rachunek tego organu,
do dnia 31.12.2008 roku zapłata opłaty skarbowej mogła być dokonywana także nabytymi i niewykorzystanymi przed 01.01.2007 roku znakami opłaty skarbowej o odpowiedniej wartości, których wzór został określony w przepisach obowiązujących od dnia 01.02.1995 roku do dnia 31.12.2006 roku,
opłatę skarbową wpłaca się z chwilą powstania obowiązku zapłaty opłaty skarbowej tj. z chwilą dokonania zgłoszenia lub złożenia wniosku o dokonanie czynności urzędowej, wydanie zaświadczenia, zezwolenia lub złożenia pełnomocnictwa.
Podanie wniesione do niewłaściwego organu
jeżeli organ podatkowy, do którego podanie wniesiono, jest niewłaściwy w sprawie, powinien niezwłocznie przekazać je organowi właściwemu, zawiadamiając o tym wnoszącego podanie,
podanie wniesione do organu
niewłaściwego przed upływem terminu określonego przepisami prawa
uważa się za wniesione
z zachowaniem terminu,
jeżeli podanie dotyczy kilku spraw podlegających załatwieniu przez różne organy, organ podatkowy, do którego wniesiono podanie, rozpatruje sprawę należącą do jego właściwości.,
organ podatkowy ma obowiązek zawiadomienia wnoszącego podanie, że w sprawach innych powinien wnieść odrębne podanie do właściwego organu.
jeżeli podanie wniesiono do
organu niewłaściwego, a organu właściwego nie można ustalić na
podstawie danych zawartych
w podaniu, albo gdy z podania
wynika, że właściwym w sprawie jest sąd, organ podatkowy zwraca
podanie osobie, która je wniosła, z odpowiednim pouczeniem. Zwrot
podania następuje w formie postanowienia, na które służy
zażalenie.
Protokoły w postępowaniu:
organ podatkowy sporządza zwięzły protokół z każdej czynności postępowania mającej istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, chyba że czynność została w inny sposób utrwalona na piśmie,
w szczególności sporządza się protokół:
przyjęcia wniesionego ustnie podania,
przesłuchania strony, świadka i biegłego,
oględzin i ekspertyz dokonywanych przy udziale pracownika organu podatkowego,
ustnego ogłoszenia postanowienia,
rozprawy.
Udostępnianie akt i dowody:
w każdym stadium postępowania organ podatkowy obowiązany jest umożliwić stronie przeglądanie akt sprawy oraz sporządzanie z nich notatek, kopii lub odpisów,
za dowód uznaje się wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem,
(np. księgi podatkowe,
deklaracje złożone przez stronę, zeznania świadków, opinie
biegłych, materiały i informacje zebrane
w wyniku oględzin,
informacje podatkowe oraz inne dokumenty zgromadzone w toku
czynności sprawdzających lub kontroli podatkowej, materiały
zgromadzone w toku postępowania karnego albo postępowania w
sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe).
PRAWO DEWIZOWE
Ustawa Prawo dewizowe – określa obrót dewizowy z zagranicą oraz obrót wartościami dewizowymi w kraju, a także działalność gospodarczą w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych oraz pośrednictwa w ich kupnie i sprzedaży.
DEFINICJE
Rezydent:
osoba fizyczna mające miejsce zamieszkania w kraju oraz osoba prawna mająca siedzibę w kraju, a także inne podmioty mające siedzibę w kraju, posiadająca zdolność zaciągania zobowiązań i nabywania praw we własnym imieniu;
znajdujący się w kraju oddział, przedstawicielstwo i przedsiębiorstwo utworzone przez nierezydentów,
polskie przedstawicielstwo dyplomatyczne, urząd konsularny i inne polskie przedstawicielstwo oraz misja specjalna, korzystające z immunitetów i przywilejów dyplomatycznych lub konsularnych.
Nierezydent:
osoba fizyczna mająca miejsce zamieszkania za granicą oraz osoba prawna mająca siedzibę za granicą, a także inny podmiot mający siedzibę za granicą, posiadająca zdolność zaciągania zobowiązań i nabywania praw we własnym imieniu,
znajdujący się za granicą oddział, przedstawicielstwo i przedsiębiorstwo utworzone przez rezydentów,
obce przedstawicielstwo dyplomatyczne, urząd konsularny i inne obce przedstawicielstwo oraz misja specjalna i organizacja międzynarodowa, korzystające z immunitetów i przywilejów dyplomatycznych lub konsularnych.
Prawo dewizowe rezydenta będącego osobą fizyczną, wykonującego za granicą działalność gospodarczą, traktuje w zakresie czynności związanych z tą działalnością jak nierezydenta. Natomiast nierezydenta będącego osobą fizyczną, wykonującego w kraju działalność gospodarczą, traktuje się w zakresie czynności związanych z tą działalnością jak rezydenta.
Krajowe środki płatnicze:
waluta polska – znaki pieniężne (banknoty i monety) będące w kraju prawnym środkiem płatniczym, a także wycofane z obiegu, lecz podlegające wymianie,
papiery wartościowe,
i inne dokumenty, pełniące funkcję środka płatniczego, wystawione w walucie polskiej.
Wartości dewizowe to:
zagraniczne środki płatnicze to:
waluty obce – są znaki pieniężne (banknoty i monety) będące poza krajem prawnym środkiem płatniczym, a także wycofane z obiegu, lecz podlegające wymianie,
Walutami wymienialnymi są waluty obce państw spełniających wymagania art. VIII statutu Międzynarodowego Funduszu Walutowego. (członkowie umowy o utworzeniu Międzynarodowego Funduszu Walutowego zobowiązani są między innymi do unikania dyskryminacyjnych praktyk walutowych, udziału w dyskryminacyjnych porozumieniach walutowych lub w stosowaniu niejednolitych kursów, z wyjątkiem przypadków dozwolonych przez Umowę niniejszą albo zatwierdzonych przez Fundusz)
dewizy – są papiery wartościowe i inne dokumenty pełniące funkcję środka płatniczego, wystawione w walutach obcych
złoto dewizowe i platyna dewizowa – jest to złoto i platyna w stanie nieprzerobionym oraz w postaci sztab, monet bitych po 1850 roku, a także półfabrykatów, z wyjątkiem stosowanych w technice dentystycznej, złotem dewizowym i platyną dewizową są również przedmioty ze złota i platyny zazwyczaj niewytwarzane z tych kruszców.
Obrotem dewizowym – jest obrót dewizowy z zagranicą oraz obrót wartościami dewizowymi w kraju.
Działalnością kantorową – jest regulowana działalność gospodarcza polegająca na kupnie i sprzedaży wartości dewizowych oraz pośrednictwie w ich kupnie i sprzedaży.
Działalnością gospodarczą, w przypadku wykonywania jej:
w kraju – jest działalność gospodarcza w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 02.07.2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej,
za granicą – jest działalność gospodarcza w rozumieniu przepisów państwa, w którym jest ona wykonywana.
Uprawnionym bankiem jest:
bank mający siedzibę w
kraju, który zgodnie z określonym w statucie przedmiotem
działalności, jest uprawniony do wykonywania czynności bankowej,
o której mowa w ustawie z dnia 29.08.1997 roku Prawo bankowe, to
jest do pośrednictwa
w dokonywaniu przekazów pieniężnych
oraz rozliczeń w obrocie dewizowym,
utworzony w kraju oddział banku zagranicznego, który zgodnie z określonym w zezwoleniu na jego utworzenie przedmiotem działalności, jest uprawniony do pośrednictwa w dokonywaniu przekazów pieniężnych oraz rozliczeń w obrocie dewizowym,
utworzony w kraju oddział instytucji kredytowej, która jest uprawniona do wykonywania w państwie macierzystym czynności pośrednictwa w dokonywaniu przekazów pieniężnych oraz rozliczeń w obrocie dewizowym.
Ilekroć w ustawie jest mowa o równowartości danej kwoty wyrażonej w euro, należy przez to rozumieć jej równowartość wyrażoną w walucie polskiej, ustaloną przy zastosowaniu średniego kursu euro, lub jej równowartość wyrażoną w innej walucie, ustaloną przy zastosowaniu średniego kursu euro oraz średniego kursu tej waluty ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski w dniu poprzedzającym dokonanie czynności.
OGRANICZENIA OBROTU DEWIZOWEGO
Ustawa określa dopuszcza obrót dewizowy wprowadzając jednocześnie ograniczenia, które mogą być zniesione na podstawie udzielonych zezwoleń ogólnych lub indywidualnych.
Ustawa:
znosi ograniczenia obrotu dewizowego między RP a państwami Unii Europejskiej (UE),
wprowadza swobodę tego obrotu z krajami należącymi do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) i do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD).
Kraje należące do EOG lub OECD traktowane są w prawie dewizowym na równi z krajami członkowskimi UE.
Ograniczenia w dokonywaniu obrotu dewizowego z zagranicą oraz obrotu wartościami dewizowymi w kraju dotyczą np.:
wywozu, wysyłania oraz przekazywania przez rezydentów do krajów trzecich krajowych lub zagranicznych środków płatniczych, z przeznaczeniem na podjęcie lub rozszerzenie w tych krajach działalności gospodarczej, w tym na nabycie nieruchomości na potrzeby tej działalności, z wyjątkiem przekazywania do krajów trzecich krajowych lub zagranicznych środków płatniczych na pokrycie kosztów działalności polegającej na bezpośrednim świadczeniu usług w wykonaniu zawartej umowy lub promocji i reklamie działalności gospodarczej prowadzonej przez rezydenta w kraju,
otwierania przez rezydentów,
zarówno bezpośrednio, jak i za pośrednictwem innych podmiotów,
rachunków w bankach
i oddziałach banków, mających siedzibę
w krajach trzecich, z wyjątkiem ich otwierania np. w czasie pobytu
w tych krajach,
z zastrzeżeniem nieutrzymywania takich
rachunków dłużej niż 2 miesiące od zakończenia pobytu lub
działalności.
Szczególne ograniczenia w zakresie obrotu dewizowego z zagranicą mogą być wprowadzane o ile są one niezbędne w celu:
wykonania decyzji organów organizacji międzynarodowych, których członkiem jest Rzeczpospolita Polska,
zapewnienia porządku publicznego lub bezpieczeństwa publicznego,
zapewnienia równowagi bilansu płatniczego, w razie ogólnej jego nierównowagi lub nagłego załamania albo powstałego w tym zakresie zagrożenia,
zapewnienia stabilności waluty polskiej, w razie nagłych wahań jej kursu albo powstałego w tym zakresie zagrożenia.
ZEZWOLENIA DEWIZOWE
Zezwolenia
ogólne
– wydawane są przez ministra właściwego ds. FP w drodze
rozporządzenia (rozporządzenie Ministra Finansów
z dnia
20.04.2009 roku w sprawie ogólnych zezwoleń dewizowych).
Rozporządzenie to zezwala np. rezydentom i nierezydentom przekraczającym granicę państwową z innymi państwami obszaru Schengen na odstępowanie od obowiązku zgłaszania organom celnym lub organom Straży Granicznej przywozu do kraju oraz wywozu za granicę złota dewizowego lub platyny dewizowej bez względu na ilość oraz krajowych lub zagranicznych środków płatniczych o wartości przekraczającej łącznie równowartość 10 000 euro, na dokonywanie w kraju rozliczeń związanych z obrotem dewizowym bez pośrednictwa uprawnionego banku, o ile rozliczenia takie dokonywane są między osobami fizycznymi w zakresie niezwiązanym z działalnością gospodarczą.
Zezwolenia indywidualne – zezwolenia dewizowe są rozstrzygane przez Prezesa NBP i mają formę decyzji administracyjnej wydanej w trybie przepisów ustawy dnia 14.06.1960 roku Kodeks postępowania administracyjnego.
DZIAŁALNOŚĆ KANTOROWA
Działalność kantorowa:
jest działalnością
regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 02.07.2004 roku o
swobodzie działalności gospodarczej
i wymaga wpisu do
rejestru działalności kantorowej prowadzonego przez Prezesa NBP,
przepisów o działalności kantorowej nie stosuje się do banków, oddziałów banków zagranicznych oraz do instytucji kredytowych i oddziałów instytucji kredytowych,
działalność kantorową może wykonywać osoba fizyczna, która nie została prawomocnie skazana za przestępstwo skarbowe albo za przestępstwo popełnione w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, a także osoba prawna oraz spółka niemająca osobowości prawnej, której żaden odpowiednio członek władz (w przypadku spółek akcyjnych i spółek z ograniczoną odpowiedzialnością: członek zarządu, członek rady nadzorczej bądź komisji rewizyjnej) lub wspólnik nie został skazany za takie przestępstwo,
czynności bezpośrednio związane z wykonywaniem działalności kantorowej mogą być wykonywane tylko przez osoby, które nie zostały skazane prawomocnie za ww. przestępstwa i posiadają fachowe przygotowanie do wykonywania tych czynności tj. ukończenie kursu obejmującego zagadnienia dotyczące działalności kantorowej lub pracę w banku, co najmniej l rok na stanowisku w zakresie obsługi transakcji walutowych,
wpis do rejestru dokonywany jest na pisemny wniosek przedsiębiorcy, zgodnie ze wzorem określonym w rozporządzeniu Ministra Finansów z 18.08.2004 roku.
Przedsiębiorca prowadzący działalność kantorową jest obowiązany:
prowadzić na bieżąco, w sposób trwały i ciągły oraz zgodny z przepisami, ewidencję wszystkich operacji powodujących zmianę stanu wartości dewizowych i waluty polskiej,
prowadzić, w godzinach działalności kantoru, ciągłe kupno i sprzedaż wartości dewizowych, będących przedmiotem obrotu,
wydawać, w sposób zgodny z przepisami, dowody kupna i sprzedaży, imienne lub na okaziciela, przy każdej umowie kupna lub sprzedaży wartości dewizowych, będących przedmiotem obrotu,
posiadać lokal i jego wyposażenie spełniające warunki techniczne i organizacyjne niezbędne do bezpiecznego i prawidłowego wykonywania czynności bezpośrednio związanych z działalnością kantorową.
Przedsiębiorca jest obowiązany zawiadomić pisemnie organ prowadzący rejestr o podjęciu działalności kantorowej, a w razie zaprzestania jej wykonywania, złożyć wniosek o wykreślenie z rejestru, w terminie 7 dni, licząc odpowiednio od dnia podjęcia działalności kantorowej lub zaprzestania jej wykonywania.
Przedsiębiorca może zawiesić, na okres nie dłuższy niż 2 lata, wykonywanie działalności kantorowej. W przypadku zawieszenia wykonywania działalności kantorowej na okres krótszy niż 2 lata, przedsiębiorca może przedłużyć ten okres łącznie do 2 lat.
O zawieszeniu wykonywania działalności kantorowej, przedłużeniu zawieszenia oraz o wznowieniu jej wykonywania przedsiębiorca jest obowiązany zawiadomić pisemnie organ prowadzący rejestr w terminie 7 dni, licząc od dnia zawieszenia, przedłużenia zawieszenia lub wznowienia wykonywania działalności kantorowej.
Lokal kantorowy
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 24.09.2004 roku w sprawie wyposażenia lokalu przeznaczonego do wykonywania działalności kantorowej oraz sposobu prowadzenia ewidencji i wydawania dowodów kupna i sprzedaży wartości dewizowych określa:
niezbędne wyposażenie lokalu przeznaczonego do wykonywania działalności kantorowej,
sposób prowadzenia ewidencji i wydawania dowodów kupna i sprzedaży wartości dewizowych,
lokal, w którym ma być
prowadzona działalność kantorowa, zwany dalej „kantorem”,
powinien spełniać warunki techniczne
i organizacyjne
niezbędne do bezpiecznego i prawidłowego wykonywania czynności
kupna i sprzedaży wartości dewizowych,
musi być wyposażony w:
umieszczoną na zewnątrz, w widocznym miejscu, nazwę "kantor", ze wskazaniem adresu oraz dni i godzin prowadzenia działalności kantorowej,
tablicę informacyjną przedstawiającą:
wykaz skupowanych i sprzedawanych wartości dewizowych oraz aktualne ceny (kursy) ich kupna i sprzedaży,
informację o wydawaniu dowodów kupna i sprzedaży wartości dewizowych, na okaziciela lub imiennych,
informację, że wartość
kupna lub sprzedaży zagranicznych środków płatniczych nie może
przekroczyć
w ramach jednej umowy równowartości 20.000 euro,
rejestry kupowanych i sprzedawanych wartości dewizowych,
formularze druków wystawianych na dowód kupna i sprzedaży wartości dewizowych, , lub odpowiedni program komputerowy umożliwiający ich wydruk,
pieczątkę z nazwą i adresem kantoru oraz pieczątki imienne kasjerów,
oryginalny, wydawany przez NBP, zaktualizowany album zagranicznych znaków pieniężnych, jeżeli przedmiotem działalności kantorowej jest kupno i sprzedaż walut obcych lub pośrednictwo w ich kupnie i sprzedaży.
Ewidencja
prowadzona przez kantor
– obejmuje wszelkie transakcje i operacje powodujące zmianę stanu
wartości dewizowych
i waluty polskiej, w tym:
transakcje rozliczane w kantorze,
transakcje rozliczane za pośrednictwem rachunków bankowych,
transakcje rozliczane w części w kantorze i w części za pośrednictwem rachunków bankowych,
operacje przemieszczania wartości dewizowych lub waluty polskiej między kasą a rachunkami bankowymi.
Wpis do ewidencji powinien być dokonany niezwłocznie po zawarciu transakcji lub przeprowadzeniu operacji, a jeżeli transakcja jest realizowana w innym terminie niż termin jej zawarcia, wpis uzupełnia się o datę realizacji transakcji niezwłocznie po jej zrealizowaniu.
Jeżeli jedna transakcja jest rozliczana w więcej niż jeden sposób, każde rozliczenie należy potraktować i ująć w ewidencji jako oddzielną transakcję.
W ewidencji ujmuje się:
kolejny numer transakcji lub operacji,
datę zawarcia i datę realizacji transakcji lub datę przeprowadzenia operacji,
określenie rodzaju transakcji lub operacji: kupno, sprzedaż, zasilenie kasy z rachunku bankowego, odprowadzenie z kasy na rachunek bankowy,
sposób rozliczenia transakcji: wpłata do kasy, wypłata z kasy, wpłata na rachunek bankowy, wypłata z rachunku bankowego, rozliczenie za pośrednictwem rachunków bankowych,
nazwę i ilość wartości dewizowych lub waluty polskiej będących przedmiotem transakcji lub operacji,
kurs waluty i równowartość transakcji w walucie polskiej,
cenę jednostkową oraz wartość w walucie polskiej w przypadku transakcji kupna i sprzedaży złota dewizowego lub platyny dewizowej.
Przedsiębiorca obowiązany jest zapewnić w każdym momencie możliwość ustalenia aktualnego stanu kasy w poszczególnych wartościach dewizowych i w walucie polskiej.
OBOWIĄZKI ZWIĄZANE Z WYWOZEM ZA GRANICĘ I PRZYWOZEM DO KRAJU WARTOŚCI DEWIZOWYCH LUB KRAJOWYCH ŚRODKÓW PŁATNICZYCH
Rezydenci i nierezydenci przekraczający granicę państwową są obowiązani zgłaszać, w formie pisemnej, organom celnym lub organom Straży Granicznej, przywóz do kraju oraz wywóz za granicę złota dewizowego lub platyny dewizowej, bez względu na ilość, a także krajowych lub zagranicznych środków płatniczych, jeżeli ich wartość przekracza łącznie równowartość 10 000 euro.
Nie stanowi wykonania obowiązku zgłoszenia podanie w zgłoszeniu nieprawdziwych danych.
Rezydenci i nierezydenci są obowiązani przedstawiać organom celnym lub organom Straży Granicznej, na ich żądanie, przywożone do kraju lub wywożone zagranicę wartości dewizowe oraz krajowe środki płatnicze.
Organy celne oraz organy Straży Granicznej mogą, w celu sprawdzenia, czy przywóz do kraju wartości dewizowych lub krajowych środków płatniczych oraz ich wywóz za granicę odbywa się zgodnie z przepisami ustawy, podejmować czynności kontrolne na zasadach i w trybie określonych w przepisach o kontroli celnej lub kontroli granicznej.
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29.06.2007 roku w sprawie sposobu dokonywania potwierdzenia przywozu do kraju oraz wywozu za granicę wartości dewizowych lub krajowych środków płatniczych oraz wzoru zgłoszenia przywozu do kraju i wywozu za granicę tych wartości lub środków określa:
sposób dokonywania potwierdzenia przywozu do kraju oraz wywozu za granicę wartości dewizowych lub krajowych środków płatniczych,
wzór zgłoszenia przywozu do kraju oraz wywozu za granicę wartości dewizowych lub krajowych środków płatniczych.
Potwierdzenie przywozu do kraju oraz wywozu za granicę wartości dewizowych lub krajowych środków płatniczych następuje przez odciśnięcie pieczęci używanej przez organ celny lub organ Straży Granicznej na obydwu egzemplarzach pisemnego zgłoszenia przywozu do kraju oraz wywozu za granicę wartości dewizowych lub krajowych środków płatniczych oraz zamieszczeniu na nich podpisu funkcjonariusza celnego albo funkcjonariusza Straży Granicznej.
W/wym rozporządzenie stanowią implementację art. 3 Rozporządzenia (WE) nr 1889/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26.10.2005 roku w sprawie kontroli środków pieniężnych wwożonych do Wspólnoty lub wywożonych ze Wspólnoty, który stanowi:
Każda osoba fizyczna wjeżdżająca do Wspólnoty lub wyjeżdżająca ze Wspólnoty i przewożąca środki pieniężne o wartości 10 000 EUR lub wyższej zobowiązana jest zgodnie z niniejszym rozporządzeniem do zgłoszenia tej kwoty właściwym organom Państwa Członkowskiego, przez które wjeżdża do Wspólnoty lub wyjeżdża ze Wspólnoty. Obowiązek złożenia deklaracji nie jest spełniony, jeżeli przekazane informacje są nieprawdziwe lub niekompletne.
Deklaracja, o której mowa w ust. 1, zawiera dane dotyczące:
składającego deklarację, w tym imię i nazwisko, datę i miejsce urodzenia oraz obywatelstwo,
właściciela środków pieniężnych,
przewidzianego odbiorcy środków pieniężnych,
kwoty i rodzaju środków pieniężnych,
pochodzenia i zamierzonego celu przeznaczenia środków pieniężnych,
trasy przewozu,
środka transportu.
Informacje przekazywane są, stosownie do ustaleń Państwa Członkowskiego, na piśmie, ustnie lub drogą elektroniczną. Jednakże składający deklarację może, na własne żądanie, przekazać informacje na piśmie. Przy złożeniu deklaracji pisemnej składający deklarację otrzymuje, na żądanie, potwierdzoną kopię deklaracji.
OBOWIĄZEK ZWIĄZANY Z PRZEKAZAMI PIENIĘŻNYMI ZA GRANICĘ ORAZ ROZLICZENIAMI W KRAJU W OBROCIE DEWIZOWYM
Rezydenci
i nierezydenci są obowiązani
dokonywać przekazów pieniężnych za granicę oraz rozliczeń w
kraju związanych
z obrotem dewizowym za pośrednictwem
uprawnionych banków, jeżeli kwota przekazu lub rozliczenia
przekracza równowartość 15 000 euro.
Obowiązek dokonywania rozliczeń za pośrednictwem uprawnionych banków nie dotyczy przypadków, w których stroną rozliczenia jest uprawniony bank.
Rezydenci dokonujący obrotu dewizowego oraz przedsiębiorcy wykonujący działalność kantorową są obowiązani przekazywać NBP dane w zakresie niezbędnym do sporządzania bilansu płatniczego oraz międzynarodowej pozycji inwestycyjnej.
Dane są przekazywane w postaci elektronicznej z wykorzystaniem odpowiednich certyfikatów wydanych przez NBP lub innych form uwierzytelnienia stosowanych przez NBP, z zastrzeżeniem: rezydenci będący osobami fizycznymi mogą przekazywać dane również w formie dokumentu papierowego według ustalonego wzoru.
KONSEKWENCJE PRAWNE NARUSZENIA PRAWA DEWIZOWEGO
Konsekwencje prawne naruszenia prawa dewizowego wynikające z ustawy z dnia 10.09.1999 roku - Kodeks karny skarbowy, rozdział 8 Przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe przeciwko obrotowi dewizowemu, przykłady:
art. 97. § 1. Kto wyłudza indywidualne zezwolenie dewizowe przez podstępne wprowadzenie w błąd organu uprawnionego do udzielania takich zezwoleń, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności do roku, albo obu tym karom łącznie,
§ 2. Tej samej karze podlega, kto używa dokumentu uzyskanego w sposób określony w § 1,
Art. 98. § 1. Rezydent, który bez wymaganego zezwolenia dewizowego albo wbrew jego warunkom ustala lub przyjmuje należność od nierezydenta w nnej walucie niż waluta wymienialna lub waluta polska, podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych,
§ 2. Jeżeli wartość przedmiotu obrotu, o którym mowa w § 1, nie przekracza ustawowego progu, sprawca podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
Art. 99. § 1. Kto bez wymaganego zezwolenia dewizowego albo wbrew jego warunkom wywozi lub wysyła za granicę wartości dewizowe lub krajowe środki płatnicze, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie,
§ 2. Jeżeli wartość przedmiotu obrotu, o którym mowa w § 1, jest mała, sprawca podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych,
Art.100. § 1. Rezydent, który bez wymaganego zezwolenia dewizowego albo wbrew jego warunkom wywozi, wysyła lub przekazuje do krajów trzecich krajowe lub zagraniczne środki płatnicze, z przeznaczeniem na podjęcie lub rozszerzenie w tych krajach działalności gospodarczej, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych,
§ 2. Jeżeli wartość przedmiotu obrotu, o którym mowa w § 1, nie przekracza ustawowego progu, sprawca podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe,
Art.101. § 1. Nierezydent,
który bez wymaganego zezwolenia dewizowego albo wbrew jego warunkom
nabywa lub zbywa
w kraju, zarówno bezpośrednio, jak i za
pośrednictwem innych podmiotów, papiery wartościowe, jednostki
uczestnictwa
w funduszach zbiorowego inwestowania albo
wierzytelności lub inne prawa, których wykonywanie wiąże się z
dokonywaniem rozliczeń pieniężnych, podlega karze grzywny do 720
stawek dziennych,
§ 2. Jeżeli wartość przedmiotu obrotu, o którym mowa w § 1, nie przekracza ustawowego progu, sprawca podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe,
Art.102. § 1. Rezydent, który bez wymaganego zezwolenia dewizowego albo wbrew jego warunkom nabywa:
nieruchomości położone w krajach trzecich lub prawa na takich nieruchomościach,
udziały lub akcje w spółkach mających siedzibę w krajach trzecich albo obejmuje udziały lub akcje w takich spółkach,
jednostki uczestnictwa w funduszach zbiorowego inwestowania mających siedzibę w krajach trzecich,
dłużne papiery wartościowe wyemitowane bądź wystawione przez nierezydentów z krajów trzecich,
wartości dewizowe zbywane przez nierezydentów z krajów trzecich,
wierzytelności lub inne prawa, których wykonywanie wiąże się z dokonywaniem rozliczeń pieniężnych, zbywane przez nierezydentów z krajów trzecich,
podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych,
§ 2. Jeżeli wartość przedmiotu obrotu, o którym mowa w § 1, nie przekracza ustawowego progu, sprawca podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe,
Art. 106d. Kto bez zezwolenia albo wbrew jego warunkom prowadzi działalność kantorową, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności do roku, albo obu tym karom łącznie,
Art.106f. Kto wbrew obowiązkowi nie zgłasza organom celnym lub organom Straży Granicznej wykonującym kontrolę celną, przywozu do kraju wartości dewizowych lub krajowych środków płatniczych, podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe,
Art.106i. § 1. Kto wbrew
obowiązkowi wysyła za granicę wartości dewizowe lub krajowe
środki płatnicze bez pośrednictwa państwowego przedsiębiorstwa
użyteczności publicznej „Poczta Polska” lub podmiotu
uprawnionego do wykonywania
w obrocie z zagranicą działalności
gospodarczej w dziedzinie poczty, podlega karze grzywny do 480 stawek
dziennych.