ABC pisania: Nasze postaci rozmawiaj�! Kwestia poprawnego zapisu dialog�w
Jako �e dialogi s� nieod��czn� cz�ci� ka�dego utworu, ka�dy pisz�cy pr�dzej czy p�niej staje przed wyzwaniem ich poprawnego zapisania � tymczasem zasady, cho� wyr�niaj� kilka przypadk�w, s� bardzo �atwe do zapami�tania. Warto zadba� o pisowni� rozm�w Waszych postaci � cz�sto nie wymaga to wielkiego wysi�ku, a dba�o�� o interpunkcj� zawsze punktuje w oczach czytelnika. Zreszt� nie tylko czytelnika! Je�eli planujecie wyda� swoj� tw�rczo��, powinni�cie zwr�ci� na to szczeg�ln� uwag� � schludnie zapisany tekst mo�e zyska� przychylno�� redaktora.
Poni�ej prezentujemy pierwsz� cz�� z kr�tkiej serii ABC pisania.
Poradnik do znalezienia na Forum Literackim Artefakty. Znajdziecie tam r�wnie� miejsce na pytania w razie w�tpliwo�ci.�
�
I. Rozpoczynanie dialogu
Dialogi w j�zyku polskim zaczynamy od my�lnika � nie od pauzy lub p�pauzy, jak zapisuje je wi�kszo�� pocz�tkuj�cych autor�w. O r�nicach mi�dzy my�lnikami, p�pauzami i pauzami przeczytacie w nast�pnych cz�ciach serii ABC.
My�lnik zawsze oddzielamy spacja od kwestii dialogowej.
Przyk�ad:
� Zapraszamy do lektury poradnika.
�
�
Dodatkowo wyr�niamy r�ne sposoby zapisu dialog�w w zale�no�ci od charakteru didaskali�w � cz�ci opisowej dialogu, kt�ra znajduje si� za drugim my�lnikiem.
�
II. Didaskalia opisuj�ce spos�b wypowiedzenia dialogu
� Zacznijmy od podstaw � powiedzia�a.
Gdy po kwestii bohatera znajduje si� czasownik okre�laj�cy spos�b m�wienia (np. �powiedzia��, �odpowiedzia��, �rzek��, �mrukn���, �szepn��� itp.), po kwestii nie stawiamy kropki, a czasownik piszemy z ma�ej litery. Kropka pojawia si� dopiero samym ko�cu.
�
III. Didaskalia opisuj�ce t�o
� To naprawd� nie jest takie trudne. Zaraz wszystko zrozumiecie. � U�miechn�a si�. 
Gdy po kwestii bohatera pojawia si� inny czasownik ni� taki, kt�ry okre�la spos�b wypowiedzenia dialogu (np. �wsta��, �uderzy� d�oni� w st�, �usiad� zrezygnowany� i wszelkie inne), po kwestii pojawia si� kropka, po my�lniku zaczynamy zdanie z du�ej litery.
�
IV. Wykrzyknienia, pytania, urwane zdania
� Rozumiecie? � spyta�a.
oraz
� To nie jest takie trudne! � zapewni�a.
oraz
� Naprawd� nie jest trudne� � Podrapa�a si� po g�owie. 
W tym przypadku kwestia ko�czy si� znakiem zapytania, wykrzyknikiem lub wielokropkiem � zapisujemy je w zale�no�ci od charakteru didaskali�w. Patrz przypadek pierwszy i drugi, zwr�� uwag�, co znajduje si� po kwestii.
�
V. Dialog z didaskaliami w ��rodku�
Istniej� dwa warianty pisowni takiego dialogu:
�
V. I. Didaskalia opisuj�ce spos�b m�wienia:
a.
� Zapis dialog�w mo�e wydawa� si� wredny � powiedzia�a � ale po bli�szym przyjrzeniu si� zasady s� logiczne. 
Gdy dialog dzielimy na dwie cz�ci, przy my�lniku przed didaskaliami nie dajemy kropki, s�owo �powiedzia�a� piszemy z ma�ej litery i nie dajemy po nim kropki, a drug� cz�� zdania zaczynamy z ma�ej litery.
b.
� Zapis dialog�w mo�e wydawa� si� wredny � powiedzia�a. � Ale po bli�szym przyjrzeniu si� zasady s� logiczne. 
Wyb�r zapisu zale�y od gustu, ja osobi�cie wol� zapis z tego przypadku, ale oba s� poprawne. Gdy didaskalia chcemy zako�czy� kropk�, drug� cz�� dialogu musimy zacz�� z du�ej litery.
�
V.II. Didaskalia opisuj�ce t�o
a.
� Mam nadziej�, �e wszystko jest jasne � u�miechn�a si� � ale je�eli trzeba co� jeszcze wyja�ni�, nie ma problemu. 
Je�eli wybieramy ten spos�b w przypadku, gdy po pierwszej cz�ci dialogu wyst�puje inny czasownik ni� okre�laj�cy spos�b wypowiedzenia kwestii, musimy pami�ta�, �e po pierwszej kwestii nie dajemy kropki, czasownik piszemy z ma�ej litery i rezygnujemy z kropki za nim, a drug� kwesti� zaczynamy z ma�ej litery.
b.
� Mam nadziej�, �e wszystko jest jasne. � U�miechn�a si�. � Ale je�eli trzeba co� jeszcze wyja�ni�, nie ma problemu. 
Tutaj mamy inny zapis tego samego dialogu, w kt�rym dla uproszczenia przyjmijmy, �e powo�ujemy si� na przyk�ad drugi. Po czasowniku musi pojawi� si� kropka, a drug� cz�� dialogu zaczynamy z du�ej litery.


Czas na oczekiwany poradnik zapowiadany w cz�ci�ABC pisania: Nasze postaci rozmawiaj�! Kwestia poprawnego zapisu dialog�w.
P�pauzy, pauzy (my�lniki) oraz dywizy (��czniki) wbrew pozorom wi�kszo�ci pocz�tkuj�cych literat�w wcale nie s� synonimami jednego znaku interpunkcyjnego, tym bardziej nie pe�ni� tej samej roli�� to b��dne przekonanie prowadzi do pope�niania wielu b��d�w, kt�rych warto unika�, zw�aszcza, gdy planujemy wys�a� tekst do wydawnictwa.
�
My�lnik (�), p�pauza (�) czy dywiz (-)?
�
�
Dywiz (��cznik):
Jest najkr�tszym znakiem interpunkcyjnym z wy�ej wymienionych (-). Jak wskazuje jego nazwa, jest stosowany do r�nych ��cze�, przyk�adowo:
�
bia�o-czerwony
Krak�w-Gda�sk
kogel-mogel�
�
Co istotne, nigdy nie umieszczamy spacji woko�o dywizu.
Jak go u�y�?��Klawisz -.�
�
P�pauza:
Jest znakiem (�)�o po�ow� kr�tszym od my�lnika�(�) i d�u�szym od dywizu (-). Co ciekawe, to stosunkowo m�ody znak interpunkcyjny, gdy� nie by� stosowany do lat siedemdziesi�tych XX wieku; zosta� zaczerpni�ty z literatury anglosaskiej. Obecnie wydawnictwa coraz cz�ciej w druku�u�ywaj� go jako zamiennika my�lnik�w�� przyczyn� jest ch�� zw�enia sk�adu, zw�aszcza w przypadku w�skich kolumn tekstu, w kt�rych my�lniki nie wygl�daj� estetycznie. Mo�na wi�c go uzna� za znak w pewien spos�b uniwersalny, ale nawet w przypadkach zast�powania nimi my�lnik�w, p�pauzy z regu�y nie rozpoczynaj� dialog�w.
Jako znak interpunkcyjny, jest stosowany mi�dzy innymi w zapisywaniu przedzia��w, np.:
�
s. 298�312.
�
Do zapisywania przedzia��w mo�emy u�y� r�wnie� dywizu.
Jak go u�y�? Klawisz Ctrl + � lub kombinacja�Alt+0150�w systemie Windows.
�
Pauza (my�lnik):
My�lnik wizualnie jest �najd�u�szym� znakiem interpunkcyjnym (�), w prozie pocz�tkuj�cych bywa bardzo cz�sto nieprawid�owo zast�powany dywizem, �natomiast, jak ju� wspomniano, w druku mo�na go zast�pi� p�pauz� (�) ��jest to praktyka cz�sto stosowana przez wydawnictwa.
My�lnik mo�e pe�ni� r�norakie funkcje�� nale�y do nich nie tylko wspomniane wcze�niej rozpoczynanie dialogu (ABC pisania: Nasze postaci rozmawiaj�! Kwestia poprawnego zapisu dialog�w) � zdecydowanie jednak nie nale�y go stosowa� wewn�trz wyraz�w.
Mo�e by� stosowany do:
��zaznaczania wtr�ce� lub zawieszenia wypowiedzi: 
�
Na ka�dym kroku�� na pod�odze, na krzes�ach, na sto�ach, na biurku��rozsypane kartki, �wistki, notatki zapisane w po�piechu i tak bez�adnie, �e sam musz� teraz zastanawia� si�, sk�d wynotowa�em zdanie�� b�dzie was zwodzi� i obiecywa�, ale nie dajcie si� oszuka栗 (kto to powiedzia�? Kiedy i do kogo?)
Ryszard Kapu�ci�ski, Szachinszach, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 2007
�
Ten cz�owiek sta� zaraz za mn��� widzia�em go k�tem oka�� a jednak w lustrze nie by�o jego odbicia!
Bram Stoker, Drakula, Wydawnictwo Zielona Sowa, Krak�w 2008
��na�o�enia nacisku na cz�on zdania: 
�
Teraz to ju� nie jest tematem zakazanym. Przedtem � tak.�
Ryszard Kapu�ci�ski, Szachinszach, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 2007
�
��oddzielenia wyra�enia, kt�re zosta�o opisane w poprzedniej cz�ci zdania:� 
Dziadek i morderca wygl�daj� na zm�czonych i jest to zrozumia�e: od kilku dni w�druj� z Qom do miejsca publicznej ka�ni�� do Teheranu.�
Ryszard Kapu�ci�ski, Szachinszach, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 2007
��wprowadzania uwag, wtr�ce� w cytaty: 
�
Przed kilkoma godzinami�� informuje spiker�� pluton egzekucyjny misji islamskiej wykona� na nich wyrok trybuna�u.
Ryszard Kapu�ci�ski, Szachinszach, Wydawnictwo Czytelnik, Warszawa 2007
��do odznaczania wylicze�, punkt�w list. 
�
Jak go u�y�? Klawisze Ctrl + Alt + � lub kombinacja�Alt+0151 w�systemie Windows.