Veronese Paolo Uczta w Kanie Galilejskiej

  autor — Paolo Veronese

data powstania — 1563

technika — olej na płótnie

wymiary — 666 × 990 cm

miejsce przechowywania — Paryż, Luwr

Obok Tycjana i Tintoretta, Veronese był najwyżej cenionym malarzem weneckim drugiej połowy XVI w., zwłaszcza jako autor wielkich płócien dekorujących wnętrza kościołów, Pałacu Dożów i innych budowli publicznych. Zasłynął swymi wielkoformatowymi kompozycjami, ukazującymi ewangeliczne uczty (w Kanie, w domu Lewiego, w Emaus), alegorie dobrobytu Republiki czy rodziny patrycjuszowskie adorujące Madonnę i Dzieciątko. Był też mistrzem iluzjonistycznej dekoracji ściennej (freski w willi Barbaro w Maser pod Vicenzą).

Uczta w Kanie z Luwru jest jednym z wymiarami płócien Veronesa. Pierwotnie wisiało w klasztorze San Giorgio Maggiore. Religijne wydarzenie ukazane zostało w pełnej przepychu scenerii architektonicznej, na tle kolumnad, tarasów i schodów, w niemal scenograficzno-teatralnej aranżacji. Architektura ta czerpie motywy z budowli wielkiego weneckiego budowniczego, Jacopa Sansovina. Ewangeliczna uczta przedstawiona została jak paradna uroczystość dworska, z tłumem ruchliwych postaci, odzianych w bogate stroje, z malowniczymi motywami rodzajowymi (karły, psy, małpki), których obecność nie jest wcale uzasadniona tekstem Pisma. Podkreślanie tego świeckiego splendoru w scenach religijnych naraziło zresztą Veronesa na proces przed sądem inkwizycji w 1573 r., dotyczący obrazu Uczta w domu Lewiego. Doczesny przepych wyraża się w obrazie paryskim, tak jak w innych dziełach artysty, w bogactwie kolorystyki. Barwy są mocne, jasne, nasycone, pełne blasku. Veronese zestawia je w śmiałych, acz zawsze przemyślanych i wyrafinowanych kontrastach. Obraz staje się swoistym spektaklem, efektowną demonstracją zmysłowego bogactwa, prawdziwą ucztą dla oczu.

Antoni Ziemba

Encyklopedia PWN © Wydawnictwo Naukowe PWN SA