Co
jest zalecane dla pacjentów z endoprotezą stawu
biodrowego?
Wskazane
jest:
-
wysokie, twarde siedzenie z podparciem pod nogi,
- łóżko
równe, twarde i tak wysokie, aby można było usiąść na jego
brzegu dotykając stopami podłogi. Wstajemy podpierając się
dłońmi. Zmieniając pozycję w łóżku układamy nogę zdrową pod
operowaną, którą przesuwamy po podłożu do pozycji siedzącej,
-
spanie na wznak w pierwszych trzech miesiącach po zabiegu. Po tym
okresie możemy spać na boku nieoperowanym, wkładając poduszkę
między kolana, co zapobiega nieświadomemu krzyżowaniu nóg podczas
obracania się,
- przyjmowanie do spania dowolnej pozycji po
roku od operacji,
- zamontowanie w łazience po bokach uchwytów
oraz zaopatrzenie się w nakładkę podwyższającą sedes,
-
korzystanie z prysznica,
- podczas podnoszenia przedmiotu z
podłogi stanie na nodze nieoperowanej, a następnie wykonanie skłonu
z jednoczesnym odchyleniem kończyny operowanej ku tyłowi,
-
zakładanie skarpetek w ten sposób, iż pacjent stoi na zdrowej
kończynie, operowaną opiera kolanem o krzesło, a od tyłu zakłada
skarpetkę, czy but,
- noszenie wygodnych butów ze stabilnym
niewysokim obcasem i z ewentualnym wyrównaniem długości. Podczas
zakładania pomocna jest z długim trzonem łyżka do butów,
-
podczas porządkowania domowego używania wszelkich udogodnień np.
szufelki z przedłużonymi trzonami, szczypce do podnoszenia,
siedzenie podczas prasowania, pamiętając o dostosowaniu wysokości
stołka do danego zajęcia, mycie podłogi wykonujemy klęcząc i
zachowując kąt prosty między tułowiem, a udami, unikamy chodzenia
po mokrych i śliskich podłogach,
- wykonywanie prac domowych w
właściwej pozycji - siedzimy przy stole, kończyny dolne
odwiedzione, oparte całymi stopami o podłoże wyprostowany
kręgosłup, oparty o siedzisko, blat stołu na wysokości
przedramion,
- pływanie (podczas pływania żabką nie
wykonujmy gwałtownych ruchów wyprostnych), golf oraz jazda na
rowerze od 2-3 miesiąca po zabiegu (najpierw jazda na rowerze
stojącym, siodełko z rowera ustawione tak by można było po
zatrzymaniu się podeprzeć się swobodnie obiema stopami),
-
spacerowanie po równych i niezbyt twardych terenach, unikając
leżących gałęzi, śliskiej powierzchni czy wyboistego podłoża,
-
po odstawieniu kul spacerowanie w łatwym górskim terenie nie niosąc
plecaka, ale trzymając w rękach kijki turystyczne,
- by osoby
o mniejszej sprawności poruszały się za pomocą laski lub kuli.
Generalna zasada po endprotezoplastyce stawu biodrowego to zachowanie zdrowego rozsądku i niedopuszczanie do nadmiernego przeciążania operowanego stawu. Zalecane są systematyczne ćwiczenia, spacery i pływanie. W czasie pływania należy zwracać uwagę na spokojną i ostrożną pracę nóg. Jazda rowerem jest możliwa i dopuszczalna, najlepiej jednak jeździć na rowerze stacjonarnym, ze względu na niebezpieczeństwo upadku i innego urazu w terenie otwartym. Dopuszczalna jest również jazda na nartach biegowych oraz zjazdy z łagodnych stoków, przy zachowaniu ostrożności i odpowiednich umiejętnościach. Możliwość korzystania z tego rodzaju aktywności ruchowej zależy oczywiście od ogólnej sprawności i umiejętności chorego. Większą swobodę w doborze zajęć sportowych mają młodsi pacjenci po endoprotezoplastyce bezcementowej oraz po kapoplastyce.
Typowy przebieg leczenia operacyjnego
Zabieg endoprotezoplastyki stawu biodrowego przeprowadza się najczęściej w znieczuleniu zewnątrzoponowym. W dniu zabiegu chory otrzymuje osłonę antybiotykową oraz profilaktykę p-zakrzepową w postaci heparyny niskocząsteczkowej. Ze względu na utratę krwi w czasie zabiegu oraz w okresie okołooperacyjnym konieczne jest przetoczenie 2j krwi. Możliwe jest zastosowanie własnej krwi pobranej 2 tyg. przed zabiegiem (1j.) oraz zastosowanie aparatu do autotransfuzji zwrotnej ( wykorzystanie krwi z drenażu pooperacyjnego ). Takie postępowanie pozwala na uniknięcie przetaczania obcej krwi. W 1 dobie po zabiegu stosowane są ćwiczenia izometryczne, oddechowe oraz próba pionizacji. Ćwiczenia są stopniowo rozszerzane, tak aby w 6-7 dobie rozpocząć chodzenie z lekkim obciążaniem operowanej kończyny dolnej.
Osłona antybiotykowa stosowana jest przez 3-4 dni po zabiegu, zaś profilaktyka p-zakrzepowa (pończochy elastyczne oraz heparyna niskocząsteczkowa ) przez 6 tygodni po zabiegu. W 10-12 dobie po zabiegu, po opanowaniu chodzenia za pomocą 2 kul łokciowych możliwe jest opuszczenie szpitala i dalsza kontynuacja ćwiczeń wg. wzorów szpitalnych w warunkach domowych. Po 6 tygodniach przy prawidłowym przebiegu rehabilitacji, prawidłowym obrazie radiologicznym można rozpocząć chodzenia za pomocą 1kuli łokciowej Późniejsze zalecenia dostosowane są indywidualnie do każdego chorego i zależą od takich czynników jak: ogólna sprawność i wiek chorego, zajęcie procesem chorobowym innych stawów, waga ciała i inne.
Powikłania
Częste
pytania operowanych chorych dotyczą możliwych powikłań i
ograniczeń w czynnościach życia codziennego.
Powikłania pooperacyjne wczesne:
żylna choroba zatorowo-zakrzepowa (w profilaktyce stosowane są leki p-zakrzepowe i pończochy elastyczne)
zatorowość płucna
infekcja operowanego stawu ( ok.0.5%)
nadmierne krwawienie
powikłania anestezjologiczne
powikłania potransfuzyjne ( zredukowane do minimum przy zastosowaniu autotransfuzji )
Powikłania późne:
obluzowanie implantu ( częstość występowania zależy od techniki operacyjnej, aktywności fizycznej chorego, wagi ciała, sposobu osadzenia oraz typu endoprotezy
zakażenie z ognisk zakażenia w organizmie drogą krwiopochodną
zużycie wkładki polietylenowej, która jest najsłabszym ogniwem endoprotezy
zwichnięcie endoprotezy (predysponowani chorzy z nadwagą, osłabieniem siły mięśniowej i po reendoprotezoplastyce)
skostnienia okołostawowe
pęknięcie lub złamanie kości udowej
dolegliwości bólowe
uczulenia na metal lub hydroksyapatyt
Generalna zasada po endprotezoplastyce stawu biodrowego to zachowanie zdrowego rozsądku i niedopuszczanie do nadmiernego przeciążania operowanego stawu. Zalecane są systematyczne ćwiczenia, spacery i pływanie. W czasie pływania należy zwracać uwagę na spokojną i ostrożną pracę nóg. Jazda rowerem jest możliwa i dopuszczalna, najlepiej jednak na rowerz stacjonarnym, ze względu na niebezpieczeństwo upadku i innego urazu w terenie otwartym. Dopuszczalna jest również jazda na nartach biegowych oraz zjazdy z łagodnych stoków, przy zachowaniu ostrożności i odpowiednich umiejętnościach. Możliwość korzystania z tego rodzaju aktywności ruchowej zależy oczywiście od ogólnej sprawności i umiejętności chorego. Większą swobodę w doborze zajęć sportowych mają młodsi pacjenci po endoprotezoplastyce bezcementowej oraz po kapoplastyce.
Zalecenia poszpitalne:
Pacjent
chodzi o kulach z częściowym obciążaniem kończyny operowanej.
Stopień obciążania zależy od techniki operacyjnej. Pełny powrót
do aktywności fizycznej w tym sportowej po 6 tygodniach.
Ponad
80 chorych operowanych w Carolina Medical Center
od czerwca
2003 do maja 2005 roku
• 4 chorych operacje obu stawów
•
5 operacji z użyciem panewek dysplastycznych
• 6 operacji z
użyciem trzpienia
• Operacji rewizyjnych -
0
Rehabilitacja
0 - 4 doba
pobyt w szpitalu
- stopniowa pionizacja pacjenta
-
działanie przeciwobrzękowe, przeciwbólowe (elewacja kończyny,
chłodzenie)
- ćwiczenia w zakresach bezbólowych
- nauka
chodzenia o kulach z częściowym obciążaniem operowanej
kończyny
4 - 14 doba ograniczenie aktywności dnia
codziennego
- ćwiczenia w niepełnych zakresach ruchu (zakaz
zgięcia powyżej 90 stopni, rotacji wewnętrznej i przywiedzenia w
stawie biodrowym)
- poprawa siły mięśniowej
- zakaz
kucania, schylania się, zakładania nogi na nogę, siadania na
miękkich fotelach, skrętu tułowia względem bioder
2 -
6 tydzień powrót do aktywności dnia codziennego i aktywności
zawodowej
- zwiększanie zakresów ruchu w stawie biodrowym
(zgięcie powyżej 90stopni)
- ćwiczenia rozciągające,
koordynacyjne, stabilizujące, siłowe
- zwiększanie obciążania
operowanej kończyny i dystansu chodu
6 - 12 tydzień
powrót do aktywności sportowej
- ćwiczenia w pełnych
zakresach ruchu
- chodzenie bez kul
- trening siłowy i
wytrzymałościowy (rower, pływanie, jogging)
- rozpoczęcie
ćwiczeń sportowych (elementy dyscyplin sportowych)
od 12
tygodnia pełna aktywność sportowa
- piłka nożna, tenis,
biegi, narty
Rehabilitacja w wodzie
Nasz
ośrodek jako jeden z niewielu działających w Warszawie, zajmuje
się rehabilitacją w wodzie. Prowadzimy zajęcia dla wszystkich grup
wiekowych rozpoczynając od niemowlaków, a kończąc na osobach w
podeszłym wieku. Szeroki wahlarz
ćwiczeń, wykwalifikowany personel
(magistrowie rehabilitacji ruchowej),
odpowiednie warunki (temperatura
wody, rozmiary basenu, kameralny charakter), sprzęt do ćwiczeń, a
przede wszystkim środowisko wodne pozwalają nam prowadzić zajęcia
rehabilitacyjne we wszystkich schorzeniach, w których są one
wskazane.
Możemy poszczycić się dużymi osiągnięciami
w rehabilitacji przy następujących schorzeniach:
Niemowlaki
mózgowe porażenie dziecięce
wzmożone lub osłabione napięcie mięśniowe
dysplazja stawów biodrowych
wrodzone wady kończyn dolnych (stopy i kolana koślawe lub szpotawe)
Dzieci i młodzież
skoliozy i inne schorzenia kręgosłupa
wady postawy
wady kończyn dolnych (płaskostopie, kolana koślawe lub szpotawe)
deformacje klatki piersiowej (klatka szewska lub kurza)
dystrofie mięśniowe
stany po urazach (złamania, zwichnięcia - ćwiczenia po zdjęciu gipsu lub po operacji)
osłabiona siła mięśniowa
mózgowe porażenie dziecięce
autyzm, zespół Downa, nadpobudliwość
Dorośli
bóle kręgosłupa (dyskopatie, zmiany zwyrodnieniowe)
zmiany zwyrodnieniowe stawów (biodra, kolana, łokcie itp.)
przygotowanie do operacji i usprawnianie pooperacyjne (endoprotezy stawów biodrowych i kolanowych)
stany po urazach (złamania, zwichnięcia - ćwiczenia po zdjęciu gipsu lub po operacji)
otyłość
schorzenia układu krążenia (stany po zawale mięśnia sercowego, żylaki, zaburzenia krążenia obwodowego)
Szanowni Rodzice,
Chcielibyśmy zwrócić Państwa uwagę na fakt, iż zgodnie z ogólnie dostępnymi statystykami większość dzieci już w wieku przedszkolnym predysponuje lub ma wadę postawy wynikającą z braku ruchu i prawidłowych nawyków utrzymania prostej sylwetki ciała. Wady te dotyczą najczęściej kręgosłupa (skolioza, hiperlordoza odcinka lędźwiowego), klatki piersiowej (klatka szewska lub kurza), kolan, (szpotawość lub koślawość), stóp (płaskostopie). Schorzenia te dotyczą aparatu kostno-więzadłowego, który u dzieci w wieku przedszkolnym jest jeszcze bardzo plastyczny i dający się korygować.
Wychodząc naprzeciw powyższym potrzebom zdrowotnym naszych pociech chcielibyśmy zaproponować Państwu zajęcia rekreacyjno-rehabilitacyjne w wodzie zgodnie z hasłem "poprzez zabawę do nauki". Będzie to zabawa z elementami nauki pływania i gimnastyki korekcyjnej, mająca na celu oswojenie naszych małych milusińskich z wodą, oraz zadbanie o ich poprawną sylwetkę. Aktywność ruchowa dzieci w wodzie wpływa na wzrost siły mięśni posturalnych i oddechowych, odciąża układ kostno-stawowy, hartuje organizm oraz przyzwyczaja do środowiska wodnego (zanurzanie głowy, nurkowanie).
mgr Rehabilitacji Ruchowej
Robert
Wydrzyński
Analiza techniki pływania zawodnika z jednostronną amputacją na wysokości nadgarstka oraz przykurczem zgięciowym w stawie łokciowym
GRZEGORZ KONIECZNY, KRYSTYNA ANTONIAK-LEWANDOWSKA
Notki o autorach:
Mgr Grzegorz Konieczny jest asystentem w Zakładzie Reumoortopedii w Katedrze Fizjoterapii w Dysfunkcjach Narządu Ruchu Wydziału Fizjoterapii Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, instruktorem pływania. Ukończył specjalizację osób niepełnosprawnych z pływania, jest instruktorem WOPR.
Adres do korespondencji: |
Wydział
Fizjoterapii |
Dr Krystyna Antoniak-Lewandowska jest adiunktem w Katedrze i Zakładzie Pływania Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, trenerem pływania oraz instruktorem WOPR.
Adres do korespondencji: |
Katedra
Pływania |
Słowa kluczowe: technika pływania, rehabilitacja, sport niepełnosprawnych
S
T R E S Z C Z E N I E
Wprowadzenie
Sport
niepełnosprawnych jest kontynuacją leczenia przez odpowiedni dobór
dyscypliny pod kątem możliwości funkcjonalnych organizmu i jego
zaangażowania podczas wysiłku. Sport jako środek leczniczy
przyczynia się do zahartowania organizmu, a co za tym idzie -
podwyższenia jego odporności.
Osiągnięcie
przez osoby niepełnosprawne zwiększonej sprawności i wydolności
fizycznej bardzo korzystnie oddziałuje na psychikę i zachowania
społeczne, daje im poczucie własnej wartości, przysparza wiele
przyjemności i radości, ułatwia podjęcie nauki lub pracy. Często
staje się też drogą do normalnego funkcjonowania w społeczeństwie,
szansą na ciekawe i godne życie. Najbardziej polecaną formą
rekreacji ruchowej dla osób niepełnosprawnych jest pływanie.
Powodem tego jest w dużej mierze charakterystyka środowiska
wodnego, które pomaga całemu ciału nauczyć się nowych technik
zręcznościowych. Rehabilitacja w wodzie osób niepełnosprawnych
jest sposobem na sportowy tryb życia, a często początkiem
rywalizacji sportowej. Jednak na skutek określonych dysfunkcji w
obrębie narządu ruchu zawodnicy zmuszeni są do wypracowania
własnego sposobu poruszania się w wodzie w ramach poszczególnych
technik pływackich. Organizacją zajmującą się pływaniem
niepełnosprawnych jest International Paralympic Committee, której
przepisy oparte są na przepisach FINA. W obliczu problemu
wypracowania odpowiedniego sposobu pływania u zawodników z
określonymi dysfunkcjami narządu ruchu wydaje się konieczne
przeanalizowanie techniki pływania zawodnika ze schorzeniem w
obrębie kończyny górnej.
Cel
pracy
Celem
pracy jest opis i analiza techniki pływania zawodnika z prawostronną
amputacją na wysokości nadgarstka kończyny górnej oraz ze
znacznym przykurczem zgięciowym w stawie łokciowym - próba
opracowania najbardziej optymalnego sposobu pływania.
Materiał
i metody
Materiał
badawczy stanowiła zawodniczka w wieku 12 lat z dysfunkcją w
obrębie kończyny górnej prawej. Dziewczynka miała wrodzony,
prawostronny niedorozwój ręki oraz przedramienia, jednak zgodnie z
klasyfikacją startową schorzenie badanej traktuje się jako
amputację na wysokości nadgarstka. Dodatkowo staw łokciowy
niedorozwiniętej kończyny miał znaczny przykurcz zgięciowy
uniemożliwiający jego wyprost. Przeprowadzone badania obejmowały
badania antropometryczne (kinezyterapeutyczne) - pomiary: długości,
obwodów, zakresów ruchomości w stawach kończyn górnych, analizę
techniki pływania czterema stylami. Analizę techniki pływania
przeprowadzono, wykorzystując materiał filmowy oraz fotografie
wykonane pod powierzchnią wody w trzech płaszczyznach. Opracowanie
materiału filmowego dotyczyło trzech kategorii oceny techniki:
błędu, niedostatku i odchylenia.
Technika
ruchu zarejestrowana pod powierzchnią wody na filmie i fotografiach
pozwoliła dokonać analizy struktury ruchów czterech technik
pływania sportowego. Przeprowadzone badanie wskazało na te elementy
techniki, które mogą być doskonalone w celu jej poprawy i
uzyskania lepszych wyników sportowych. Ze względu na fakt, że
kończyny dolne zawodniczki były funkcjonalnie sprawne i ich praca
nie różniła się od pracy kończyn pływaka pełnosprawnego, w
dalszej analizie to pominięto.
PŁYWANIE OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH [22.04.2008]
To co wczoraj było tragedią jutro może być sukcesem!!!
Pływanie jest dyscypliną sportową, która harmonijnie rozwija całe ciało i działa terapeutycznie. W pokonywaniu kolejnych metrów w basenie nasze ciało angażuje wszystkie swoje mięśnie zarówno u sprawnych osób jak i w przypadku osób z niepełnosprawnością. Pływanie pozytywnie wpływa w przypadkach wielu niepełnosprawności. Szczególnie wskazane jest dla osób po urazie rdzenia kręgowego [w tetraplegi-niedowład czterokończynowy jak i paraplegii-niedowład dwukończynowy], gdyż umożliwia podwyższenie kondycji fizycznej mimo porażeń. Wzmacnia siłę mięśniową, zwiększa metabolizm, poprawia koordynację, równowagę i postawę oraz układ oddechowy i krwionośny.
Po urazach rdzenia kręgowego środowisko wodne, którego siła wyporności zmniejsza siłę grawitacji i działa jako wsparcie dla kręgosłupa i dysfunkcyjnych kończyn. Szybciej możemy wykonywać ruchy kontrolowane, a ich częste powtarzanie zmniejsza zaniki mięśniowe i poprawia stan ogólnej wydolności, tolerancję na każdy kolejny wysiłek. Systematyczna aktywność poprzez pływanie wpływa na poprawę możliwości funkcjonalnych a w konsekwencji na poprawę psychofizycznej jakości życia.
Dla tetraplegików tak jak dla mnie środowisko wodne jest jedynym środowiskiem , w którym mogę poruszać się bez wózka , w którym uzyskuję niezależność i samodzielność pokonując barierę uszkodzonych kończyn.
Choroba dyskowa kręgosłupa (wypadnięcie jądra miażdżystego, przepuklina jądra miażdżystego, wypadnięcie dysku) dotyczy przede wszystkim kręgosłupa lędźwiowego. Wypadnięciu jądra miażdżystego do kanału kręgowego towarzyszą bóle odcinka lędźwiowego oraz bóle korzeniowe promieniujące z różnym nasileniem do kończyny dolnej. Oprócz dolegliwości bólowych stwierdza się ograniczenie ruchomości kręgosłupa lędźwiowego i często objawy osłabienia czucia na kończynie, związane z uciskiem na korzonek nerwowy.
Po operacji chory pozostaje w pozycji leżącej około 2-3 dni. W tym czasie może leżeć na plecach, odwracać się na boki, powinien wykonywać dużo ruchów nogami, nie powinien jednak leżeć na brzuchu, ponieważ ta pozycja wywołuje przeciążenie w miejscu operacji. W zależności od stanu ogólnego i dolegliwości bólowych, chorego pionizuje się w 2-3-4 dobie po operacji. Zezwala się na chodzenie z rehabilitantem, wykonywanie ćwiczeń, przede wszystkim mięśni brzucha w pozycji leżącej. Po zagojeniu rany chory powinien chodzić codziennie na basen i pływać około 30-45 minut dziennie. Powinien również wykonywać codziennie ćwiczenia mięśni brzucha (około 30 minut dziennie). Przez pierwszych 4-6 tygodni pacjent powinien unikać długiego siedzenia na przykład w samochodzie, ponieważ może to nasilić bóle kręgosłupa. Jeżeli musi siedzieć, to najlepsza jest pozycja półsiedząca.
|
|