1. Definicja gleby
Gleba jest to powierzchniowa warstwa skorupy ziemskiej posiadająca walory żyzności zapewniająca życie roślinom.

2. Kategorie użytkowania gleb
użytki rolne (grunty orne, trwałe użytki zielone), lasy, tereny zabudowane, nieużytki

3. Podział gleb ze względu na proporcję składników organicznych do mineralnych w stałej fazie gleby
gleby mineralne (poniżej 5% substancji organicznej)
gleby organiczno-mineralne (5-20% substancji organicznej)
gleby organiczne (ponad 20% substancji organicznej)

4. Minerały występujące w glebach rozpatruje się z punktu widzenia:
Pierwiastki rodzime: Węgliki, Fosforki, Azotki
np. Au złoto, Ag srebro, C diament, grafit, S siarka
Siarczki: Piryt FeS₂, Chalkopiryt CuFeS₂

5. Skład skorupy ziemskiej
tlen, krzem, glin, żelazo, wapń, sód, potas, magnez, tytan, wodór

6. Czynniki decydujące o zawartości poszczególnych pierwiastków w glebach.
czynniki naturalne i antropogeniczne np. (skład mineralogiczny skały macierzystej, przebieg procesów glebotwórczych, wpływ emisji przemysłowej, niewłaściwa gospodarka)

7. Warunki występowania pierwiastków niezbędnych dla życia roślin w glebie.
woda - warunki atmosferyczne, warunki wodne, rodzaj skały w obrębie którego tworzy się gleba, zawartość materii organicznej, ukształtowanie terenu

8. Makroelementy - makroelementy pobierane ze stałej fazy gleby
Pierwiastki, zależnie od ilości niezbędnych roślinom, dzieli się na dwie grupy: makroelementy i mikroelementy.
Makroelementy występują w glebach w dużych stężeniach i stosunkowo duże ich ilości pobierają rośliny, których wzrost może ulegać zahamowaniu z powodu niedoboru tych składników..

pobierane makroelementy: część azotu, fosfor, potas, wapń, magnez, sód, siarka, żelazo

9. Mikroelementy - najważniejsze mikrolementy
Pierwiastki, zależnie od ilości niezbędnych roślinom, dzieli się na dwie grupy: makroelementy i mikroelementy.
Mikroelementy występują w glebach w znikomych ilościach. Rośliny potrzebują ich bardzo mało, ale są one niezbędne jako katalizatory procesów fizjologicznych, takich jak: fotosynteza, oddychanie, powstawanie chlorofilu itd. Niedobór i nadmiar mikroelementów jest szkodliwy dla roślin i zwierząt. Do mikroelementów należą: mangan, cynk, miedź, bór, molibden, chlor, kobalt, jod, fluor, ołów.

10. Główne źródła azotu w glebach
resztki pożniwne, nawozy zielone, obornik, nawozy mineralne oraz sole amonowe iazotany pochodzące z opadów atmosferycznych

?11. Najbardziej zasobne gleby w potas.

12. Gleby dzielimy na frakcje granulometryczne według:
stopnia uwilgotnienia gleb

13. Wielkość frakcji zaliczanych częściowo do części szkieletowych
< 10%, śr. szkieletowe – 10 - % 50%, silnie szkiel. > 50%

14. Nazwy o wymiary podfrakcji zaliczanych do frakcji piasku
gruby - 1,00-0,50, średni - 0,50-0,25 , drobny - 0,25-0,10

15. Wymiary frakcji iłu
od poniżej 0,002mm do 0,005mm

16. Grupy granulometryczne określane na podstawie % udziału poszczególnych frakcji
Utwory kamieniste (kamienie), Utwory żwirowe (żwiry), Utwory piaszczyste (piaski), Utwory gliniaste (gliny), Utwory ilaste (iły), Utwory pyłowe (pyły)

17. Podgrupy granolometryczne w grupie glin
glina piaszczysta, glina piaszczysta pylasta, glina lekka, glina lekka pylasta, średnia, średnia pylasta, ciężka, ciężka pylasta, bardzo ciężka

18. Podgrupy granolometryczne w grupie iłów
ił pylasty, ił

19. Podział gleb ze względu na udział frakcji szkieletowych
- bezszkieletowe i bardzo słabo szkieletowe - zawierające do 5% części szkieletowych;
- słabo szkieletowe – zawierające ponad 5 do 15% części szkieletowych
- średnio szkieletowe – zawierające powyżej 15 do 35% części szkieletowych;
- silnie szkieletowe – zawierające powyżej 35 do 60% części szkieletowych
- bardzo silnie szkieletowe – zawierające powyżej 60 do 90% części szkieletowych
- szkieletowe właściwe – zawierają ponad 90% części szkieletowych

20. Kategorie ciężkości agrotechnicznej gleb
-bardzo lekkie - piaski słabogliniaste i luźne
-lekkie - piaski gliniaste
-średnie - gliny piaszczyste i lekkie oraz pyły gliniaste i lekkie
-ciężkie - pyły ilaste i gliny piaszczysto-ilaste, ilaste, zwykłe, pylasto-ilaste
-bardzo ciężkie - iły piaszczyste, ciężkie, pylaste i zwykłe

21. Jak dzielimy układy dyspersyjne ze względu na wielkość rozproszonych cząstek
koloidy (1-200nm), roztwory, zawiesiny

22. Budowa i właściwości montmorylonitu
duża plastyczność, lepkość, kurczliwość, Posiada bardzo dobre właściwości adsorbcji wody. Montmorylonit stosowany jest w przemyśle spożywczym i chemicznym. Właściwości pośrednie, pakiety silniej powiązaneBudowa: krystalizuje w układzie jednoskośnym, w formie zbitych, drobnołuseczkowych skupień. Zbudowana jest z pakietu 2:1 czyli Al między dwoma cząsteczkami Si połączone lużnymi wiązaniami (mostami-0-0-). Pojemność sorpcyjna 70-120 m* e/100g

23. Budowa i właściwości grupy kaolinitu
Właściwości: małą kurczliwość i zdolność pęcznieniaBudowa: Jest to hydrokrzemian glinu gdzie cząsteczki Al i Si tworzą pakiet 1:1miedzy którymi występują trwałe wiązania -0-0H-. Pojemność sorpcyjna wynosi 3 – 15 m* e/100g

24. Główne koloidy, które dominują w glebach klimatu umiarkowanego.
minerały ilaste: - glinokrzemianowe

25. Główne źródła substancji organicznych w glebach ornych
- resztki pożniwne
- nawozy organiczne
- nawozy zielone słoma

26. Co rozumiemy pod pojęciem "butwienia" , wymień produkty butwienia
Butwienie to mineralizacja substancji organicznych, które pod wpływem warunków tlenowych ulegają całkowitemu rozkładowi.
Produkty butwienia: CO₂, HO, jony –SO₄^2-, PO₄^3-, NO^3- itd.

27. Na jakie grupy dzielimy substancje próchniczne gleby?
- niespecyficzne substancje próchniczne
- właściwe substancje próchniczne

28. Podaj charakterystyke i przykłady niespecyficznych substancji organicznych
związki chemiczne o znanych właściwościach i budowie: węglowodory, tłuszcze, kwasy

29. Jak dzielimy właściwe związki próchniczne ze względu na ich rozpuszczalność w kwasach i alkocholach i zasadach.
- kwasy fulwowe
- huminy
- kwasy huminowe

30. Połączenia jakie tworzą kwasy próchniczne z częściami mineralnymi.
wiązania jonowe z kationami zasadowymi: Ca^2+, Mg²⁺, K⁺, Na

31. Czynniki od których zależy zawartość próchnicy w glebach
- skład granulometryczny, mineralny i chemiczny
- odczyn
- właściwości fizyczne, biologiczne
- stosunki powietrzno-wodne

32. Które gleby zawierają mniej próchnicy i dlaczego?
gleby bielicowe, płowe, rdzawe wytworzone z piasków 0,6-1,8%
Są one przepuszczalne i przewiewne przez co występuje szybka mineralizacja i zwolnienie humifikacji.

33. Najważniejsze właściwości próchnicy
substancja koloidalna-budowa amorficzna, większa powierzchnia właściwa i pojemność sorpcyjna niż minerały ilaste - 150 – 300 m.e./100g, większa higroskopowość w atm. nasyc. par. wod. 80 – 90%, m ilaste 15 – 20% w stosunku wagi
mała plastyczność, przyczepność nadaje glebie ciemne zabarwienie, brak ścisłej zależności między zabarwieniem a ilością próchnicy cząsteczki próchnicy zbudowane z: C, H, O, N, S, P: mają ładunek ujemny. źródłem ład. są grupy: COOH i fenolowe > - OH

34. Znaczenie próchnicy w glebach
powstawanie struktury gruzełkowatej- zw. próch. tworzące z m. ilastymi i wodorotl. Fe i Al. kompleksowe zw. p. – min. sklepiają cząsteczki gleby w trwałe agregaty – polepszenie wł. p. –wod. gl. lekkie – spójność, gl. ciężkie – spulchnia
próch. wysycona kat. H+ przyczynia się do zwięk. przyswajalności: Ca, Mg, K
zmagazynowanie: N, P, S, Ca, Mg, K, mikroelement.
witaminy, hormony
Reasumując – próchnica – niezbędnym składnikiem gleby gwarantującym urodzajność i odporność na chemiczną degradację.

35. Co rozumiemy pod pojęciem odczynu a co pod pojęciem PH
Odczyn -stosunek jonów wodorowych H+ do jonów wodorotlenowych OH -.pH - ujemny dziesiętny logarytm stężenia jonów wodorowych w roztworze

36. Jakie jony decydują o kwasowatości hydrolicznej? Kiedy się ona ujawnia?
- taki stan roztworów glebowych w którym [H+] > [OH-]
- jony H+ i Al 3+ zas. ks
pH < 5,0 – Al3+, pH> 5,0 – H+

37. Co możemy obliczyć na podstawie całkowitej kwasowości hydrolitycznej?
zakwaszenie gleby

38. Pojęcie kompleksu sorpcyjnego? Od czego zależą jego właściwości?
stosowane w gleboznawstwie określenie stałych (głównie koloidalnych) składników gleby – mineralnych, organicznych i organiczno-mineralnych – biorących w glebie udział w wymiennej sorpcji jonów z roztworu glebowego, w tym biogenów przekazywanych roślinom
Zależą od stosunku koloidów organicznych do mineralnych, ich struktury, odczynu, właściwości. Od zawartości minerałów ilastych.

39. Rodzaje sorpcji wyróżniane w gleboznastwie
mechaniczna, fizyczna, wymienna, chemiczna, biologiczna.

40. Pojęcie sorpcji fizycznej. Od czego zależy jej wielkość?
Zdolność fazy stałej do zatrzymywania gazów, par, zawiesin, cz. zw. niedysc. Zatrzymywanie zachodzi dzięki sił napięcia powierzchniowego na granicy 2 faz, wielkość s. Fizycznej zależy od wielkości energii powierzchniowej Ep

41. Sorpcja wyminna oraz oraz od jakich czynników zależy jej wielkość
Wymiana jonów miedzy kompleksem sorpcyjnym a roztworem glebowym. wymiana zależy od: - odczynu gleby,
- acidoidy : bazoidy,
- stopnia uwodnienia jonów,
- właściwości elektrokinetyczne koloidów.

42. Sorpcja chemiczna. Przykłady
-powstawanie nierozpuszczalnych osadów, wskutek reakcji między jonami kompleksu sorpcyjnego i roztworu glebowego. - Ca(HCO3)2+ Ca(H2PO4)2 = 2CaHPO4 + 2H2CO3 -Al(OH)3 + 2NH4H2PO4 = AlPO4 + (NH4)2 HPO4 + 3H2O

43. Najważniejsze procesy glebotwórcze na terenie Polski
akumulacja próchnicy, bielicowania, przemywania, brunatnienia, oglejenia, bagienny, murszenia

?44. Jak dzielimy gleby wytworzone ze skał litych ze względu na miąszność zwietrzeliny

45. Jak dzielimy gleby ze względu na zawartość części szkieletowych
słabo szkiel. < 10%, śr. szkieletowe – 10 - % 50%, silnie szkiel. > 50%

46. Jak dzielimy gleby wytworzone ze skał luźnych ze względu na zamianę skały do 150cm?
- gl. płytkie 0 – 50 cm - gl. średniogłębokie 50-100 cm - gl. głębokie 100 – 150 cm

47. Poziomy genetyczne
części profilu zmien. pod wpływem procesu glebotwórczego i dające się wyróżnić makroskopowo lub na podstawie zmian we właściwościach chemicznych

48. Jak dzielimy gleby ze względu na stopień wykształcenia poziomów genetycznych?
-gleba o niewykszt. profilu (inicjalne), -gleba o słabo wykszt. profilu, -gleba o wykszt. profilu, -gleba o przekształconym profilu dział. czł. – (wyrobiska, wysypiska, głęboka orka, iłowanie itp.)

49. Jakie podpoziomy możemy wyróżnić w poziomie organicznym lasów iglastych?
bory – ubogie, silnie kwaśne, miąższość poziomu do 25 cm. – Igły, szyszki, cząstki kory, obumarłe runo,

50. Podaj krótką charakterystykę poziomu A w glebach mineralnych
ciemno zabarwiony dzięki zawartościom próchnicy- powierzchniowa warstwa min. zawiera < 20% substancji organicznej

51. Podaj krótką charakterystykę poziomu brunatnienia "cambic"
- charakterystyczny dla gleb brunatnych – uziarnienie – Pg, glin, up ił., - żelazo i próchniczno-żelaziste kompleksy tworzą otoczki wokół ziarn mineralnych dając barwę brunatną, produkty wietrzenia pozostają na miejscu.

52. Najważniejsze diagnostyczne poziomy próchnicze
mollic, anthropic, umbric, melanic, plaggen, ochric, histic

53. Poda krótką charakterystykę poziomu diagnostycznego "molic"
miękki – barwy ciemnej, czarnej, V% > 50%, C organiczny >2,5% - czarnoziemy, czarne ziemie

54. Najczęściej wyróżniane poziomy diagnostyczne B
Cambic, Sideric, Argillic, Spodic

55. Poziomy diagnostyczne zaliczane do poziomu eluwialnego E
albic (łać. albus-biały),luvic (łać. eluo-wypukły).

56. Krótka charakterystyka poziomu diagnostycznego "albic"
wymyte produkty rozkładu minerałów, zwłaszcza Al, Fe, wzbogacone w SiO2 i wybielenie, - pl lub psg, dominuje kwarc, miąższość – kilku do kilkunastu cm.

57. Krótka charakterystyka poziomu diagnostycznego "luvic"
usunięte węglany, rozpuszczalne sole, min. ilaste do poz. argilic, poziom bardziej spiaszczony, jaśniejszy, w dolnej części czasami występuje oglejenie – okresowe stagn. wody opadowej na trudno przepuszczalnym poz. argilic.

58. W jakich glebach występuję poziom diagnostyczny B - spodic i jakimi cechamy się on charakteryzuje
charakterystyczny dla gleb bielicowych, akumulacja – Fe2O3, Al2O3, próchnicy – kw. ful., w glebach leśnych pod poziomem E, w glebach uprawnych pod poziomem Ap, uziarnienie – pl, barwa – rdzawa, brunatnoczarna

59. Co decyduje o rodzaju gleby a co o gatunku?
RODZAJ: Skały macierzyste, z których pod wpływem czynników glebotwórczych powstają gleby. GATUNEK: Skład granulometryczny utworu glebowego. Podział gleb na gatunki pokrywa się z przyjętym podziałem na grupy mechaniczne wg. PTG

60. Jednostki taksonomiczne wyróżniane w systematyce Gleb Polski
Dział, rząd, typ, podtyp, rodzaj, gatunek

61. Podaj pełną definicję dowolnej gelby obejmującej: typ, podtyp, rodzaj, gatunek i odmianę
Typ- Bielice.

Podtyp- Bielice właściwe.

Rodzaj- z poziomem iluwialnym o różnym stopniu scementowania. Odmiana-żelaziste

TYP - gleba płowa.

PODTYP – typowa.

RODZAJ - wytworzona z gliny zwałowej.

GATUNEK - średnie

62. Wymień podtypy wyróżniane wśród rędzin
Rędziny inicjalne, rędziny właściwe, rędziny czarnoziemne, rędziny brunatne, rędziny próchniczne górskie, butwinowe górskie.

63. Pojęcie "rędziny czyste", "rędziny mieszane"
Mieszane - Są to rędziny wytworzone przy współudziale obcego materiału

Czyste - wykształcające się z wapieni, bez domieszki obcego materiału

64. Czynniki decydujące o wartości użytkowej rędzin
O wartości użytkowej rędzin decydują: skład mineralny skały macierzystej, ogólna zawartość CaCO3, zawartość węglanów aktywnych, budowa skały macierzystej (krystaliczna porowata) i jej podatność na wietrzenie.

65. Jak dzielimy rędziny ze względu na skład granulometryczny warstw wierzchnich?
rędziny lekkie – p.g., rędziny średnie – g.l., rędziny ciężkie – g.ś, rędziny b. ciężkie – g.c.

66. Rodzaję rędzin węglanowych
trzeciorzędowe, kredowe, jurajskie, dewońskie, parmeńskie

67. Omów budowę i właściwości rędzin brunatnych
Małą zawartość węglanów aktywnych, zwykle poniżej 5%, Słabo zaznaczony poziom brunatnienia, Twarde i krystaliczne wapienie. Powstają z wapieni różnych formacji geologicznych w wyniku zaawansowanego wietrzenia chemicznego skały macierzystej przy równoczesnym wpływie roślinności leśnej

68. Omów budowę i właściwości rędzin czarnoziemnych
Poziom – mollic, struktura gruboziarnista, zawartość próchnicy pow. 3%, duża zawartość węglanów, zawartość części aktywnych szkieletowych niewielka. Miąższość poziomów A i ACca > 40 cm. Miękkie wapienie kredowe o dużej zawartości części ilastych, porowate o dużej zawartości węglanów łatwo rozpuszczalnych.

69. Występowanie, właściwości i przydatność rolnicza rędzin kredowych
Występowanie: W Polsce skałą macierzysta czarnoziemów jest less, zmniejszają się obszary w wyniku erozji i degradacji. Chełm, Tomaszów Lub.  Opole Lub, okolice Pińczowa, okolice Opola.

Właściwości: dobre powiązanie materiału mineralnego z próchnicą, gleby o dużej miąższości, dobra struktura, duża pojemność wodna, duża zawartość węglanów aktywnych, C:N ~8 – 12 H:F ~1, trudne do uprawy, podtyp czarnoziemne. Przydatność rolnicza: najgłębsze rędziny wytworzone z margli ilastych zaliczane są do II klasy i 1 kompleksu.

70. W jakich warunkach tworzą się czarnoziemy? Omów budowę czarnoziemów niezdegradowanych
Tworzą się w strefach łąkowo-stepowych, lesno-stepowych (klimat kontynentalny) oraz w strefach suchych stepów. Zawatość próchnicy 3,5 – 4 % odczyn zbliżony do obojętnego. Stopień wysycenia zasadami powyżej 90%, miąższość 70 cm. Stosunek C : N ~ 8 – 9. Związki próchniczne trwale związane z kationami Ca CaCO3 występuje na głębokości 40 cm, niekiedy na samej powierzchni.

71. Właściwości i przydatność rolniczą czarnoziemów niezdegradowanych. Czy gleby te podlegają ochronie?
Właściwości:
-zasobne w składniki pokarmowe,
-doskonałe właściwości fizyczne,
-trwała struktura gruzełkowata
-dobra przepuszczalność, a zarazem duża pojemność wodna. -
Przydatność rolnicza:
-można uzyskać maksymalne plony wszystkich roślin uprawnych,
-klasy bonitacyjne I,
-1 kompleks pszenny b. dobry.
W Polsce występują na niewielkich obszarach – bezwzględnie chronione!

72. Właściwości i przydatność rolnicza czarnoziemów zdegradowanych
Właściwości:
W porównaniu z czarnoziemami właściwymi charakteryzują się:
-niższym stopniem wysycenia zasadami,
-większym zakwaszeniem poziomów wierzchnich,
-mniejszą zawartością próchnicy,
-nieco gorszymi właściwościami fizycznymi.

Przydatność rolnicza:
a-mimo nieco gorszych właściwości są one glebami b. dobrymi ze względu na:
-dobre właściwości fizyczne
-zasobność w składniki pokarmowe
b-przeważnie zaliczane do II klasy bonitacyjnej, 1 lub 2 kompleksu przydatności rolniczej – podlegają ochronie!

73. Porównaj właściwości czarnoziemów zdegradowanych z właściwościami czarnoziemów niezdegradowanych
właściwości czarnoziemów zdegradowanych.
W porównaniu z czarnoziemami właściwymi charakteryzują się:
-niższym stopniem wysycenia zasadami,
-większym zakwaszeniem poziomów wierzchnich,
-mniejszą zawartością próchnicy,
-nieco gorszymi właściwościami fizycznymi.

Właściwości czarnoziemów niezdegradowanych.
-zasobne w składniki pokarmowe,
-doskonałe właściwości fizyczne,
-trwała struktura gruzełkowata
-dobra przepuszczalność, a zarazem duża pojemność wodna.

74. W wyniku jakiego procesu i w jakich warunkach tworzą się gleby brunatne?
Gleby brunatne tworzą się w różnych strefach roślinno-klimatycznych, z różnych skał macierzystych, przy udziale roślinności leśnej – głównie lasów liściastych, rzadziej mieszanych w wyniku procesu brunatnienia.

75. Wyjaśnij istotę procesu brunatnienia
Istotą procesu brunatnienia jest tworzenie się trwałych, trudno-rozpuszczalnych kompleksów próchniczno-mineralnych, w których główną rolę odgrywają żelazo i kwasy huminowe.

76. Jakie podtypy wyróżnia się wśród gleb brunatnych właściwych?
a/  gleby brunatne typowe,
b/  gleby brunatne wyługowane,
c/  gleby szarobrunatne,
d/  gleby brunatne oglejone.

77. Omów budowę i właściwości gleb brunatnych właściwych typowych
poziom ochric, miąższości 15-30cm, barwy szarobrunatnej, pH ~7,0 V % > 70
barwa brunatna-cambic wzbogacony w minerały ilaste
występuje CaCO3
wzrasta - wraz z głębokością
stopień wysycenia zasadami

Przydatność rolnicza zależy od:
-skały macierzystej
-stosunków wodnych

78. Rodzaje gleb brunatnych właściwych
-wytworzone z lessów,
-wytworzone z utworów pyłowych,
-wytworzone z glin zwałowych,
-wytworzone z iłów.

79. Warunki w jakich tworzą się gleby płowe
Tworzą się w warunkach klimatu umiarkowanego pod lasami liściastymi, rzadziej mieszanymi w wyniku procesu ługowania, uwarunkowanego znaczną ilością opadów i przepuszczalności skały

80. Wyjaśnij istotę procesu ługowania
Proces ługowania polega na:mechanicznym przemieszczaniu z wodą opadową z warstw wierzchnich do poziomu Bt
-rozpuszczalnych soli, głównie CaCO3
-części koloidalnych(min, ilaste)
-związków żelaza

81. Omów budowę gleby płowej typowej
poziom organiczny 5 cm
poziom ochric miąższość 20cm, barwa szara, struktura drobno gruzełkowata
V % ~ 20% w glebach leśnych
~ 50 % w glebach ornych
poziom wymycia luvic miąższość 30cm, barwy płowej
poziom argillic, barwy brunatnej lub rdzawej wzbogacony w cz. ilaste
V % > 50
Lessy, utwory pyłowe w. pochodzenia; niektóre gliny zwałowezasobne w związki zasadowe

82. Jakie gleby zaliczane są do rzędu gleb bielicoziemnych?
gleby rdzawe,
gleby bielicowe,
bielice.

83. Omów budowę i przydatność rolniczą gleb rdzawych
Budowa:
poziom barwy rdzawej powstały prawdopodobnie wskutek wietrzenia geologicznego w okresie peryglacjalnym
piaski różnej genezy (psg, pl)
piaskowce bezwęglanowe

Przydatność rolnicza:
-typowe gleby żytnie, zaliczane do klasy bonitacyjnej IV – V, kompleksy 5 i 6.
-gleby żytnio – łubinowe, zliczane do klasy bonitacyjnej VI, kompleksu 7
Słabo nadają się do użytkowania rolniczego i często przeznaczane są pod zalesienie.
Wymagają intensywnego nawożenia organicznego oraz stosowania nawozów zielonych.

84. W jakich warunkach tworzą się gleby bielicowe?
-klimacie chłodnym i wilgotnym,
-roślinności borowej (sosna, świerk, jodła, kosodrzewina, wrzos, borówka, paproć-orlica),
-z lżejszych utworów macierzystych (pl, psg) na terenach równinnych,
-oraz z granitów, gnejsów, piaskowców w terenach górskich

85. Istota procesu bielicowania
Proces bielicowania uwarunkowany jest odczynem silnie kwaśnym, który umożliwia tworzenie się kompleksowych związków próchniczno-metalicznych i przemieszczanie ich do poziomu B.
Związki te tworzą żelazo i glin z kwasami fulwowymi.

86. Jakie związki przemieszczane są do poziomu B-spodic w wyniku procesu bielicowania?
-związki próchniczne,
-związki żelaza,
-związki glinu,
-krzemionka koloidalna.

87. Opisz budowę gleby bielicowej właściwej
poziom próchniczny b. szarej – ochric
eluwialny, jasnopopielaty, bezstrukturalny, ziarna kwarcu- albic
iluwialny, b. żółtobrunatnej wzbogacony w Fe, Al., próchnicę. Mn – spodic

88. Istota procesu glejowego
chemiczne i biologiczne przemiany w glebach nadmiernie nasyconych wodą (glej właściwy) oraz w glebach z czasowym stagnowaniem wody opadowej nad nieprzepuszczalnymi warstwami lub poziomami glebowymi (pseudoglej)

89. Warunki w jakich tworzą się gleby opadowo-glejowe oraz gleby gruntowo-glejowe
Właściwości gleb tego rzędu kształtują się w warunkach dużej wilgotności spowodowanej bądź wysokim poziomem wody gruntowej, bądź działaniem wód powierzchniowych, pochodzących z zalewu lub z opadów

90. Omów budowę i przydatność rolniczą gleb opadowo-glejowych właściwych
Budowa:
Charakteryzują się okresowym stagnowaniem wody opadowej i zróżnicowanym składem granulometrycznym w profilu glebowym.
Gleby te mają wadliwe stosunki wodno powietrzne, są one nadmiernie wilgotne w okresach opadów, a jednocześnie ulegają nadmiernemu przesuszeniu w pozostałych okresach.

Przydatność rolnicza:
Wartość rolnicza tych gleb jest bardzo różna, zależy z jednej strony od skały macierzystej, a z drugiej od nasilenia procesu odgórnego oglejenia.

91. Rodzaje mułów organicznych, podaj ich krótką charakterystykę.
1 rodzaj: w wyniku rozkładu i humifikacji szczątków roślinności szuwarowej (turzyce wysokie) zarastającej obniżenia terenowe, najczęściej w dolinach rzecznych, zalewane często przez wody powierzchniowe- muły tematyczne

2 rodzaj: w wyniku osadzania na dnie zbiorników wodnych szczątków niektórych gatunków roślinności szuwarowej (pałka wodna, trzcina, sitowie, wodorosty) i obumarłego planktonu- muły limnetyczne

92. Podtypy wyróżniane wśród gleb torfowych
-gleby torfowe torfowisk niskich,
-gleby torfowe torfowisk przejściowych,
-gleby torfowe torfowisk wysokich,

93. Występowanie, właściwości i roślinność torfów wysokich
Torfowiska wysokie występują w miejscach bez przepływu wody, w których stagnują głównie ubogie wody opadowe.

Roślinność:
-mchy (Sphagnum),
-wełnianka,
-kosodrzewina (tereny wysokogórskie).

Charakteryzują się:
-wybitnie kwaśnym odczynem (pHH2O = 3,5 – 4,5),             
-dużą kwasowością wymienną,
-niską zawartością popiołu (5 – 7%),
-małym stopniem rozkładu warstw wierzchnich (< 20%)

94. Wyjaśnij istotę procesu murszotwórczego
Istotą jest znaczna humifikacja i stopniowa mineralizacja substansji organicznej (masy torfowej lub mułu) w warunkach okresowej areobozy.'

95. Warunki występowanie oraz geneza czarnych ziem
Występują na obszarach pojeziernych, w pradolinach rzek oraz w różnych kotlinach i obniże -niach terenowych.

Gleby te powstały z czarnych ziem glejowych w wyniku umiarkowanego obniżenia zwierciadła wody.

96. Budowa i właściwości czarnych ziem właściwych
Poziom próchniczny, barwy czarnej zawiera znaczne ilości próchnicy trwale powiązanej z częściami mineralnymi. Struktura gruzełkowata.

Właściwości:
Duży stopień wysycenia zasadami, odczyn obojetny w każdym profilu, zasobny w składniki pokarmowe.Występują na głębokości ok 50 cm. Wymagają melioracji

97. Właściwości czarnych ziem zdegradowanych
W porównaniu z czarnoziemami właściwymi charakteryzują się:
-niższym stopniem wysycenia zasadami,
-większym zakwaszeniem poziomów wierzchnich,
-mniejszą zawartością próchnicy,
-nieco gorszymi właściwościami fizycznymi.

98. Przydatność rolnicza czarnych ziem zdegradowanych zależy od:
a-mimo nieco gorszych właściwości są one glebami b. dobrymi ze względu na:
-dobre właściwości fizyczne
-zasobność w składniki pokarmowe
b-przeważnie zaliczane do II klasy bonitacyjnej, 1 lub 2 kompleksu przydatności rolniczej – podlegają ochronie!

99. Gleby zaliczane do gleb napływowych
marsze, mady oraz gleby deluwialne

100. Jakie podtypy wyróżnia się wśród mad?
Wyróżnia się mady: rzeczne właściwe, rzeczne próchniczne i rzeczne brunatne

101. Omów genezę i budowę mad
typ gleb aluwialnych powstających w obrębie dolin rzecznych oraz na terenach delt z materiału przynoszonego przez wodę.

Charakterystyczną cechą mad jest występowanie w ich profilu glebowym różnej grubości warstewek, różniących się od siebie barwą oraz składem granulometrycznym, odpowiadających kolejnym, dużym wezbraniom wód, które zalewając dna dolin osadzają niesioną przez siebie zawiesinę. Mady są przeważnie żyzne, mają zróżnicowaną zawartość próchnicy (1-8%)

102. Jakie gleby zaliczamy do gleb antropogenicznych?
gleby, które powstają w wyniku działalności człowieka bezpośredniej (np. nawapnianie gleby, regulacja stosunków wodnych) lub pośredniej (modyfikacja roślinności, wycinanie lasów). Dzielą się na dwie zasadnicze grupy - gleby kulturoziemne, ukształtowane przez działalność rolniczą, oraz industrioziemne i urbanoziemne gleby, powstałe w wyniku przeobrażenia gleb pierwotnych przez przemysł lub gospodarkę komunalną.

103. Co rozumiemy pod pojęciem bonitacji gleb i co jest jej głównym celem?
Jest to podział glep według jakosci. Celem jest ustalenie wymiaru podatków.

104. Zasadnicze cechy brane pod uwagę przy ustalaniu klasy bonitacyjnej
- budowa profilu glebowego
- potencjalne możliwosci produkcyjne gleby
- wpływ urządzeń melioracyjnych
- skład gatunkowy roślin

105. Klasy bonitacyjne wśród gruntów ornych, które z nich możemy przeznaczyć na cele nierolnicze?
Klasy: I, II, IIIa, IIIb, IVa, IVb, V, VI,
na cele nierolnicze: IIIa, IIIb, IVa, IVb, V, VI,
pod ochroną: I, II

106. Jakie gleby zaliczane są do klasy bonitacyjnej VI?
Do klasy VI zalicza się gleby rdzawe, bielicowe, rankery, płytkie rędziny inicjalne, ciężkie mady podmokłe.

107. Gleby zaliczane do klasy bonitacyjnej I
Sa to czarnoziemy, czarne ziemie, mady, oraz najlepsze gleby brunatne

108. Jaka jest treść mapy klasyfikacyjnej?
Granice działek, granica użytków gruntowych , granice konturów klasyfikacyjnych, klasa bonitacyjna użytku

109. Nazwy kompleksów przydatności rolniczej dla terenów nizinnych
1.kompleks pszenny bardzo dobry "
2.kompleks pszenny dobry
3.kompleks pszenny wadliwy
4.kompleks żytni bardzo dobry (pszenno-żytni)
5.kompleks żytni dobry
6.kompleks żytni słaby
7.kompleks żytni bardzo słaby (żytnio-łubinowy)
8.kompleks zbożowo-pastweny mocny
9.kompleks zbożowo-pastweny słaby

110. Jaka jest treść mapy glebowo-rolniczej?
- kompleksy rolniczej przydatności gleb,
- typ genetyczny gleby (podtyp),
- skład mechaniczny i głębokość zalegania warstw profilu glebowego.

\