Historia poczatkow USA
Rewolucja przemysłowa w Anglii
By dokonała się rewolucja przemysłowa najpierw musiała nastąpić rewolucja agrarna. Właśnie w Anglii nastąpiła ona najwcześniej. Rewolucja agrarna była związana z wprowadzeniem płodozmianu, roślin motylkowych nadających się na paszę dla zwierząt. Nowa pasza pozwoliła zwiększyć ilość hodowanych zwierząt, co zlikwidowało konieczność uboju stad przed zimą.
Ze względu na zmiany demograficzne w Anglii nadal trwał proces grodzeń, ale zmienił on swój charakter- zagospodarowywano ugory i nieużytki. Ziemia znajdowała się w rękach landlordów, którzy pełnili w związku z przemianami politycznymi funkcje polityczne i nie zajmowali się bezpośrednio posiadaną ziemią. Byli oni jednak zainteresowani uzyskiwaniem z ziemi jakiegoś dochodu. Procesy społeczne zachodzące w Anglii spowodowały powstanie gentry co pozwalało na kształtowanie się stosunków kapitalistycznych. Przełamanie barier stanowych dawało niezbędne podstawy do wykształcenia się takich powiązań.
Landlordowie żyjący z ziemi byli zainteresowani jedynie zyskami, a ich ziemia była dzierżawiona. W zasadzie od XIV wieku rozwija się gospodarka intensywna. Landlordowie zdają sobie sprawę z konieczności inwestowania. Długoterminowe dzierżawy pozwalały na zaciągnięcie kredytów na modernizacje. Do hodowli wprowadzono nowe, bardziej wydajne rasy zwierząt, nowe metody uprawy oraz narzędzia i maszyny rolnicze.
W Anglii zaistniały trzy podstawowe czynniki, których połączenie było niezbędne do dokonania rewolucji przemysłowej:
Wolna siła robocza- ludzie wolni z prawem dokonania wyboru działalności, mieli gwarancję wolności osobistej
Akumulacja kapitału
Chłonny rynek zbytu
W momencie połączenia Anglii i Szkocji unia realną w 1701r powstał największy wolny rynek w Europie. Między tymi krajami zniesiono bariery celne. Działalność kredytowa banków, dochody z rolnictwa, dochody kupców z handlu zamorskiego powodowały, że istniał kapitał napędzający kapitalizm.
Domeną Anglii była produkcja wełny i sukna wełnianego. Grodzenia miały na celu zwiększenie dochodów landlordów z hodowli owiec. Odbiorcą wełny była Flandria. Rozwijał się też rodzinny przemysł włókienniczy, ale produkcja sukna wełnianego była obłożona przywilejami cechowymi. Istnienie cechów przeszkadzało w swobodnej działalności gospodarczej, reglamentowały ilość zakładów nie dopuszczając konkurencji. Interesy landlordów i cechów zostały zagrożone gdy do Europy zaczęła napływać tania tkanina bawełniana, która wypierała wełnę. Transportowano ją głównie z Indii, była tańsza niż sukno wełniane. Uderzało to w interesy landlordów. Wywalczyli sobie ograniczenie importu bawełny z Indii. Gdy wprowadzono to ograniczenie kwitła kontrabanda. Uderzyło to w interesy kupców angielskich oraz gentry. Regulacja ustawowa nie przewidywała ograniczenia w produkcji tkaniny bawełnianej z przędzy wyrabianej na miejscu. Zaczęto więc sprowadzać samą bawełnę, a nić przędzono na miejscu w Anglii i z niej tkano materiał. Było to dochodowe ale Europejczycy nie potrafili tkać nici bawełnianej. Zaczęto do niej dodawać nić wełnianą lub lnianą ale jakość stała się gorsza.
Rewolucja przemysłowa nastąpiła pod hasłem „Potrzeba matką wynalazku”. Trzeba było stworzyć coś co pozwoliłoby na tkanie bawełny, chciano doprowadzić do tego, że bawełna angielska stanie się tańsza niż ta sprowadzana. Jedynym sposobem była mechanizacja produkcji. W 1733 John Kay wynalazł tzw. latające czółenko, nie miało ono jednak zastosowania w przędzalnictwie tylko w tkactwie. Był to ważny wynalazek, ale niestety stworzył ogromne dysproporcje między tymi gałęziami. W 1766 Edmund Cartwright wynalazł mechaniczne krosno z poziom rozpiętą osnową. Przyspieszyło to proces tkania. Dopiero w 1767 James Hargraves dokonał przełomu konstruując tzw. przędzącą Joasię (mechaniczna przędzarka wózkowa). Mogła być przemieszczana i rozwiązała problem produkcji nici bawełnianej oraz zatrudnienia. Zaczęła się wtedy rewolucja przemysłowa polegająca na mechanizacji produkcji i zastąpieniu pracy fizycznej maszynami. Rewolucja dokonała się najpierw w przemyśle bawełnianym. Właściwym twórcą przemysłu włókienniczego był Richard Arkwright, który wykorzystał siłę koni do napędu Joasi, a potem zastąpił je napędem wodnym. Przełomowe było unowocześnienie przez James’a Watt’a maszyny parowej. W 1769 tę maszynę zastosował w przemyśle włókienniczym. Następnie wykorzystano ją w metalurgii. Wynalazek Watt’a doprowadził do efektu domina. Kolejno nastąpił rozwój poszczególnych gałęzi przemysłu. Rewolucja przemysłowa napędzała gospodarkę we wszystkich dziedzinach. Nastąpił błyskawiczny rozwój metalurgii.
Powstanie Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej
Sytuacja kolonii angielskich w Ameryce Płn.
Powstanie w koloniach angielskich w Ameryce i wybuch wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych
Zasady społeczne i polityczne nowego państwa
Deklaracja Niepodległości 4 VII 1776
Konstytucja Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej 1787
Wpływ rewolucji amerykańskiej na kryzys starego ładu w Europie.
Wielka Brytania stała się potęgą kolonialną detronizując Hiszpanię. Mówi się, że Kolumb odkrył Amerykę a dopłynął tylko do Antyli. Właściwa kolonizacja odbywa się w 1620 r wraz z przybyciem statku „Mayflower”, którym przypłynęli purytańscy uchodźcy z Anglii. Byli to ludzie którzy sprzeciwiali się anglikanizmowi i nie podobała im się próba wprowadzenia przez Stuartów monarchii absolutnej. Kościół anglikański pozostawił struktury Kościoła katolickiego. Purytanie obawiali się utraty majątków w związku z sojuszem Anglii i Szkocji. Napływ purytan i hugenotów francuskich kształtują mentalność amerykańską. Na pamiątkę przybycia osadników obchodzone jest Święto Dziękczynienia (Thanksgiving day). Fakt, że kolonizacja Stanów rozpoczęła się w XVII wieku, a także napływ innych narodowości mają kolosalne znaczenie dla kształtującego się ustroju politycznego i społecznego. Opierał się on na umowie społecznej. Uciekinierzy z „Mayflower” nim zeszli na ląd ustalili zasady jakimi będą się kierowali na nowej ziemi. Stworzyli precedens dla rozwinięcia idei umowy społecznej. To o co toczyła się rewolucja angielska. Nie było zgody by jedna osoba stanowiła prawo.
Kolejnym czynnikiem determinującym fakt, że państwo które powstanie będzie państwem nowoczesnym była różnorodność etniczna i religijna społeczeństwa zamieszkującego kolonie angielskie w Stanach. Był to konglomerat narodowościowy, religijny, etniczny a jedynie 1/6 stanowili Anglicy i anglikanie. To powodowało, że inni nie czuli związków z metropolią. Nie było dla nich punktu odniesienia. Podległość metropoli będzie bardzo ciążyła takim ludziom. Początkowo integrowała ich walka z Indianami oraz z Francuzami z Kanady. Drugim podstawowym czynnikiem integrującym, wiążącym z Koroną brytyjską było to, że tylko jej pomoc gwarantowała bezpieczeństwo. Poza tym od samego początku występowały spore różnice w poziomie cywilizacyjnym między koloniami angielskim na północy i południu. To właśnie 100 lat później doprowadziło do wybuchu wojny secesyjnej.
Pierwszą kolonią i najnowocześniejsza zarazem była Massachusetts. Sąsiadujące z nią kolonie były wysoko uprzemysłowione, został tam założony Uniwersytet Harvarda w Bostonie. Ta kolonia która opierała się na stosunkach kapitalistycznych była podatna na nowe prądy ideologiczne oświecenia. Społeczeństwo powinno organizować się na zasadach umowy społecznej. Do ludności kolonii te hasła trafiały najlepiej. Jednocześnie Massachusetts stała się kolonią gdzie działalność edytorska była najbardziej rozwinięta. Zasięg oddziaływania idei był coraz szerszy co przygotowało grunt pod walkę o niepodległość Stanów. Massachusetts stała się kolonią inicjującą walki.
Inne czynniki: swoboda rozwoju gospodarczego była hamowana przez politykę metropolii czyli konsekwentną realizacje aktów nawigacyjnych. Wydane w 1651 r dokumenty miały uderzyć w interesy kolonialne Holandii. Zgodnie z nimi do portów kolonii angielskich mogły zawijać tylko statki angielskie lub państw produkujących przewożone statkami angielskimi towary. Akty nawigacyjne zabezpieczały interesy, zapewniały dominację handlową Anglii na morzach, czym zapewniła sobie monopol na handel ze swoimi posiadłościami.
Kolonie angielskie były wyposażone w samorządy, miały władze, zgromadzenie parlamentarne, koronę brytyjską reprezentował gubernator, ale nie miały samodzielności w tworzeniu prawa (było tworzone przez parlament angielski bez udziału reprezentantów kolonii). Dopóki osadnicy walczyli z Indianami i Francuzami był to czynnik względnie łączący kolonie z Anglią.
W latach 1756- 1763 miała miejsce wojna siedmioletnia dotycząca konfliktu między Zjednoczonym Królestwem a Francją o panowanie na morzach. W jej wyniku Anglia zdobyła Kanadę. To oznaczało, że Wielka Brytania stała się potęgą morską, zniknęło zagrożenie ze strony francuskiej które najściślej wiązało kolonie z Koroną. W wyniku wojny nastąpiło rozluźnienie tego związku.
Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych wybuchła, ponieważ władze brytyjskie dążąc do zrekompensowania wydatków wojny siedmioletniej próbowały przerzucić koszty wojny na kolonie angielskie w Ameryce. Najdotkliwszą próbą rekompensaty było wprowadzenie tzw. ustawy stemplowej nakładającej wysokie podatki na wszystkie druki (listy, druki urzędowe, broszury, czasopisma). Była to jednocześnie próba wprowadzenia cenzury dla środowisk liberalnych związanych z ideami oświecenia. Po bojkocie zarządzonym przez kongres kolonii władze angielskie wycofały się z tej ustawy, ale pozostała już niechęć i nieufność które doprowadziły do wybuchu wojny o niepodległość USA.
Ponieważ kongres kolonii angielskich zarządził bojkot towarów w odpowiedzi na ustawę stemplową, udało się wywrzeć presję na rządzie londyńskim który wycofał się z ustawy. W zamian jednak wprowadzono wysokie cła na towary importowane: herbatę, szkło, papier, ołów, farby. Skuteczną bronią okazał się apel kongresu kolonii o bojkot towarów angielskich. Ponownie wycofano się z ceł, ale pozostawiono wysokie cła na herbatę, na handel którą monopol miała Kompania Wschodnioindyjska. Ze względu na jej rolę polityczną i ekonomiczną nie zdecydowano się na naruszenie jej pozycji i monopolu. Tylko ona miała prawo przywożenia herbaty z Indii do portów amerykańskich. W 1773 doszło do wydarzeń pod nazwą „bostońskiego picia herbatki”. Grupa mieszkańców kolonii przebrała się za Indian i wdarła się na statki Kompanii cumujące w Bostonie i wyrzucili herbatę do morza. To wydarzenie oznaczało kres możliwości porozumienia się z Metropolią, stało się momentem zwrotnym.
Rozwój idei oświeceniowych powodował, że nawet w Wielkiej Brytanii koloniści mieli sprzymierzeńców próbujących negocjować z Metropolią. Odwołano się do zasady Tomasza Payn’a: „Podatki powinien płacić ten kto je uchwala”. Bunt kolonii angielskich spowodował, że parlament w 1744 uchwalił pakiet ustaw represyjnych wobec buntujących się kolonii. Najciężej doświadczona została Massachusetts. Nałożono na nią obowiązek utrzymania 10- tysięcznego kontyngentu brytyjskiego, sprawcy rozruchów bostońskich mieli być sądzeni w Anglii, zamknięto port i odebrano kolonistom niektóre swobody. Ani ta ani inne kolonie nie dały się zastraszyć. W tym momencie dojrzała myśl, że dalszy związek z metropolią jest szkodliwy dla interesów ekonomicznych i politycznych kolonii. Zależność od Wielkiej Brytanii hamowała rozwój kolonii angielskich w Ameryce. Jednocześnie obecność kontyngentu brytyjskiego powodowała konsolidację przeciwko „czerwonym koszulom”.
Do Filadelfii został zwołany Kongres Kontynentalny. Wszyscy przedstawiciele kolonii podjęli decyzję o utworzeniu milicji obywatelskiej której celem była samoobrona. Odwołano się też do pełnego bojkotu towarów angielskich. Wtedy nie nawoływano jeszcze do odłączenia się od Metropolii, ponieważ liczono, że da się uzyskać szeroką swobodę gospodarczą. Wybuch wojny o niepodległość sprowokowały same wojska angielskie panosząc się w Ameryce i traktujące Massachusetts jako kraj zdobyty. Gdy oddziały angielskie wyruszyły z Bostonu by przejąć kontyngenty wojskowe, pod Lexington zostały ostrzelane przez kolonistów. Oddział zawrócił do Bostonu, ale strzały pod Lexington przyspieszyły wydarzenia. Kongres kontynentalny mógł czekać na dalsze represje lub potraktować to jako sygnał do walki o niepodległość. Kongres przyjął uchwałę o przekształceniu milicji w armię. Na jej czele stanął Jerzy Waszyngton i uznał się za najwyższą władzę na kontynencie amerykańskim. Król angielski Jerzy III zamiast negocjować z delegatami kongresu kontynentalnego uznał kolnie za buntowników i odrzucił propozycję porozumienia, co było równoważne z wypowiedzeniem wojny.
W 1766 kongres kontynentalny zgromadzony w Filadelfii wydał Deklarację Niepodległości. Był to jeden z najważniejszych dokumentów nowożytnej myśli politycznej, odwoływał się do idei oświeceniowych. W Deklaracji jest odwołanie do praw naturalnych, idei umowy społecznej i suwerenności narodu, których Wielka Brytania odmawiała kolonistom. Jednocześnie tłumaczyła przyczynę wystąpienia tłumacząc, że to nie jest przeciwko władzy ( nie kwestionuje władzy króla Jerzego III). Odwołując się do suwerenności ogłosiła powstanie nowego państwa. W 1777Amerykanie odnieśli zwycięstwo nad wojskiem angielskim pod Saratogą. W walkach o niepodległość Ameryki brali udział też Kazimierz Pułaski oraz Tadeusz Kościuszko. Naturalnym wrogiem Wielkiej Brytanii była Francja. Konflikt w koloniach stanie się przyczyną konfliktu w Europie. Wysłannik USA Benjamin Franklin starał się u Ludwika XVI o poparcie polityczne i militarne dla nowego państwa. Zawierając ze Stanami w 1778 umowę sojuszniczą i gospodarczą Francja stała się pierwszym państwem, które formalnie uznało powstanie Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. To oznaczało automatycznie też przystąpienie Francji do wojny przeciw Wielkiej Brytanii, do której później przyłączyła się Hiszpania. Francja dążyła do odzyskania utraconych w wojnie siedmioletniej terenów. Do wojny wmieszana została też Holandia.
Wojnę o niepodległość Stanów zakończył w 1783 r. pokój wersalski. Potwierdzono w nim niepodległość USA, Hiszpania otrzymała Minorkę, Francja otrzymała 5 miast w Indiach i wysepki na Pacyfiku.
W 1787 przyjęto Konstytucję rozumianą jako ustawę zasadniczą. Zawierała prawa i obowiązki obywateli, określała organy państwa i ich kompetencje, sposób powoływania. Był to akt prawny najwyższej rangi z którym zgodne miały być wszystkie akty prawne niższej rangi.
Stany Zjednoczone powstały jako państwo od razu nowoczesne. Jako podstawę ustroju przyjmowano nowoczesne zasady. W Europie gdzie tradycje państwowe sięgały tysiącleci trzeba było modernizować stare zasady.
Od układu zawartego na „Mayflower” przez deklaracje kongresów kolonialnych, kongresu kontynentalnego powstaje umowa społeczna obowiązująca na terenie całego państwa. Stany Zjednoczone to państwo federacyjne pozostawiające duże swobody poszczególnym stanom. Poszczególne stany nie mogły prowadzić własnej polityki monetarnej, zagranicznej, posiadać własnej armii ale miały prawo do własnego prawa cywilnego, karnego pod warunkiem zgodności z Konstytucją. Tej zgodności strzeże Sąd Najwyższy. Poszczególne stany mają własne władze, kongresy stanowe, system podatkowy obok systemu federalnego. Na szczeblu federalnym Konstytucja stosuje ścisłą zasadę trójpodziału władzy. USA jako państwo powstało gdy nie było jeszcze tradycji republikańskiej.
W przypadku władzy wykonawczej przyjęto zasadę pojedynczej egzekutywy charakterystycznej dla systemu prezydenckiego- prezydent jest głową państwa i szefem rządu. Powołuje ministrów przed nim odpowiedzialnych politycznie, prezydent nie ponosi odpowiedzialności politycznej i karnej. Przewidziana jest procedura impeachmeantu. W USA wszczyna się ją na wniosek prokuratora generalnego decyzją Izby Reprezentantów, a oskarżony odpowiada przed Senatem. W Europie decyzję podejmują obie Izby, a odpowiedzialność oskarżony ponosi przed specjalnym sądem. Prezydent USA jest naczelnym wodzem, dowódcą sił lądowych, powietrznych i morskich. W czasie wojny ma kompetencje dyktatorskie, ma prawo weta wobec uchwał Kongresu- można ją odrzucić większością kwalifikowaną 2/3 obu Izb Kongresu. Prezydent jest wybierany w wyborach powszechnych, dwustopniowych.
Władzę ustawodawczą sprawuje Kongres: Senat- izba wyższa oraz Izba Reprezentantów- izba niższa.
Izba Reprezentantów- skład jest proporcjonalny do zaludnienia stanów, do senatu wchodziło po 2 senatorów z każdego stanu.
Sądy- niezawisłe, niezależne. Na czele stoi Sąd najwyższy. Sędziowie Sądu Najwyższego są mianowani przez prezydenta z kandydatów wskazanych przez Senat.
Stany założycielskie:
Massachusetts
Rhode Island
New Hampshire
New York
Connecticut
New Jersey
Pensylwania
Delaware
Maryland
Virginia
Northern Caroline
Southern Caroline
Georgia
Wojna secesyjna i jej skutki
Dwie drogi rozwoju gospodarczego i społecznego USA- Stany Północne i Stany Południowe
Sprawa niewolnictwa
Prezydentura Abrahama Lincolna 1860- 1864
Wojna domowa 1861- 1865 i jej konsekwencje.
Stany od początku mają pieniądze i potrafią z nich korzystać. W I połowie XIX wieku nastąpił błyskawiczny rozwój terytorialny USA. Stany odkupiły od Francji Luizjanę w 1803 roku (nazwana tak na cześć Ludwika XIV). Jest to ogromny obszar aż do Gór Skalistych. W 1819 od Hiszpanii odkupiono: Florydę, ziemie nad Zatoką Meksykańską. Po nabyciu Luizjany rozpoczęło się osadnictwo na terenach Teksasu który należał początkowo do Hiszpanii, a po rozpadzie kolonialnym Hiszpanii do Meksyku. To osadnictwo na terenie Teksasu spowodowało, że w 1845 roku Teksas został włączony do USA jako odrębny stan. To spowodowało wybuch wojny z Meksykiem w latach 1846- 1848. Wojna zakończyła się zwycięstwem USA. Stany poszerzyły swe terytoria o obszar między rzeką Kolorado o Oceanem Spokojnym. Na drodze dyplomatycznej uregulowano spory terytorialne na granicy z Kanadą zawierając z Anglią układ zgodnie z którym granica Północnych Stanów miała przebiegać wzdłuż 49 równoleżnika. Proces budowy obszaru nowego państwa zakończyło odkupienie od Rosji Alaski w 1867 roku za 7 mln 200 tys. $. Były to tereny bogate w surowce. W I połowie XIX wieku zakończył się rozwój terytorialny USA.
Od powstania nowego państwa zaznaczył się dualizm w rozwoju gospodarczym i społecznym, który przeniósł się na sytuację polityczną. Wykształciły się dwa regiony:
Stany Północne- stany wysoko uprzemysłowione z Massachusetts na czele. Brakowało tam jednak rąk do pracy. Rolnictwo było zorganizowane na zasadzie dużych rodzinnych gospodarstw farmerskich. Korzystano tam z siły najemnej. Koncentrował się tam handel, znajduje się tam główny ośrodek naukowy (Harvard). Przemysł opierał się na surowcach własnych, natomiast przemysł lekki opierał się na surowcach ze stanów południowych. W USA w XIX wieku nastąpił błyskawiczny wzrost ludności głównie dzięki imigrantom z Europy. W I połowie XIX wieku wzrosła ponad sześciokrotnie. Przyrost zwiększył się też wraz z wynalezieniem statku parowego, który przyspieszył podróż przez Atlantyk. Przybyli z Europy byli głównie chłopami, którzy wyruszali do Ameryki w poszukiwaniu ziemi. Zatrudniali się z w przemyśle na krótko by zdobyć środki na zakup ziemi. Z Europy wyganiała ich bieda. Stany północne nie były zainteresowane wykorzystaniem niewolników w przemyśle, ponieważ nieopłacany niewolnik nie ma motywacji, jest mało wydajny, niezainteresowany podnoszeniem kwalifikacji. Od 1807 roku istniał zakaz sprowadzania niewolników do USA i jednocześnie w ciągu XIX wieku tak jak w Europie zaczyna się rozwijać ruch przeciw niewolnictwu. Doprowadziło to do konfliktu między stanami północnymi a południowymi w których utrzymywało się niewolnictwo.
Kongres rozstrzygnął ten spór tzw. kompromisem Missouri. Była to ustawa zgodnie z którą niewolnictwo było zakazane na północ od 36 stopnia szerokości północnej, ale na południe od niego było dozwolone. Względy gospodarcze, a także to, że znajdował się na północy Uniwersytet Harvarda spowodowało, że na północy rozpoczął się kształtować ruch abolicjonistyczny. Był to ruch na rzecz zniesienia niewolnictwa. Wielkim echem odbiła się powieść „Chata wuja Toma” a także sprawa Johna Brown’a. W 1859 został wykonany na nim wyrok śmierci za pomoc niewolnikom. Abolicjoniści transportowali ich potajemnie do stanów północnych. Stany południowe były odmienne od północnych pod względem profilu gospodarczego, struktury społecznej i gospodarczej, stosunku do niewolnictwa. Były to stany plantatorskie. Gospodarka opierała się na plantacjach herbaty, tytoniu, bawełny. Nie rozwijał się tam żaden przemysł. Plantacje wykorzystywały niewolników. Po 1807 nie zmniejszyła się ilość niewolników, ponieważ niewolnikami zostawały dzieci poprzednich niewolników. Stany południowe były bardzo jednostronne gospodarczo. Gospodarka była uzależniona od eksportu bawełny do Wielkiej Brytanii. Stany południowe były uzależnione od UK- od importu gotowych wyrobów przemysłowych. Dlatego dla gospodarki stanów północnych nie odgrywał większej roli rynek zbytu w stanach południowych. Produkty brytyjskie były tańsze niż produkty amerykańskie.
W stanach północnych trzeba było zastąpić ludzi wprowadzając maszyny, nowe rozwiązania technologiczne które skutecznie zastąpiłyby ludzkie ręce. Była to gospodarka intensywna, ale wymagała ogromnych nakładów co przekładało się na ceny wyrobów. Gospodarka brytyjska nie wymagała takiej innowacyjności.
Ruch abolicjonistyczny w stanach południowych nie rozwijał się. Jednostronna gospodarka powodowała, że w przypadku zniesienia niewolnictwa gospodarka jest skazana na upadek. Plantatorzy nie wprowadzili maszyn, bo niewolnik był tańszy.
Na tym tle wystąpił też dualizm polityczny. Nastąpił podział polityczny na:
Partię demokratyczną- rozwinęła się w stanach południowych. Byli oni przeciwni zniesieniu niewolnictwa, a popierali rozluźnieni federacji na rzecz większej niezależności władz poszczególnych stanów. Przeciwni interwencjonizmowi państwowemu, chcieli utrzymać wolność handlu
Partia republikańska- utworzyła się w stanach północnych. Byli to zwolennicy abolicjonizmu, chcieli wzmocnienia władzy centralnej, silniejszej roli państwa w polityce gospodarczej.
Dziś te podziały są odwrotne.
Przez wiele lat urząd prezydenta zdobywali demokraci, czyli ludzie wywodzący się ze stanów południowych. Stanów wolnych (północnych) było więcej jednak nie były w stanie wygrać wyborów aż do 1860 roku gdy prezydentem został republikanin i abolicjonista Abraham Lincoln. Mimo, że był abolicjonistą był przeciwny odgórnemu nakazowi zniesienia niewolnictwa. Jako republikanin był zwolennikiem silnej władzy rządu federalnego i wprowadzenia wysokich ceł zaporowych na importowane towary. Dla stanów południowych oznaczało to katastrofę. By nie dopuścić do takiej sytuacji Karolina Południowa ogłosiła secesję z unii w 1861r, a następnie z unii wystąpiły inne stany (11) które utworzyły Skonfederowane Stany Ameryki (Konfederacja Południa). Stąd w wojnie secesyjnej konfederaci (stany południowe) i unioniści (stany północne). Konfederaci ogłosili się niepodległym państwem, wybrali swojego prezydenta, którym został Jefferson Davis, a stolicą wybrano Richmond.
Wybór Abraham Lincolna na prezydenta doprowadził do secesji. Wojna domowa rozpoczęła się od ataku konfederatów na Fort Santer w IV 1861. Jego zdobycie zapewniło przewagę konfederatom. W pierwszej fazie przewagę mieli konfederaci, ponieważ korzystali ze wsparcia Brytyjczyków. Otrzymali od nich krążownik „Alabama”. Do 1863 nic nie wskazywało na to, że Stany Zjednoczone przetrwają. Momentem przełomowym był rok 1863. Przewaga konfederatów zmusiła Lincolna do zmiany stanowiska w kwestii zniesienia niewolnictwa. Chciał najpierw przemiany mentalności by nie zniechęcić stanów południowych do polityki rządu federalnego. Unia potrzebowała żołnierzy i w 1862 Lincoln zniósł niewolnictwo w całych Stanach z dniem 1 stycznia 1863. Ogłosił w 1862 akt abolicyjny i jednocześnie z nim ogłosił też akt o domostwach, który zapewnił każdemu obywatelowi możliwość zakupu działki o powierzchni ok. 60 ha za minimalną cenę. Miało to zachęcić uwolnionych Murzynów do przenoszenia się do stanów zachodnich i zapewnił im zaplecze ekonomiczne. Miało to sprzyjać procesowi kolonizacji stanów zachodnich. Te akty spowodowały podbój Dzikiego Zachodu. Do unionistów napływali byli niewolnicy i momentem przełomowym była wielka trzydniowa bitwa pod Getysburgiem w 1863 roku. Klęskę poniosły wojska konfederatów pod dowództwem Roberta Lee. Wojskami unii dowodził Ulysses Grant. Była to jedna z najkrwawszych bitew i jest to wojna uważa za pierwszą totalną.
W 1864 kolejnym sukcesem unii było zatopienie „Alabamy”. W 1865 wprowadzono trzynastą i czternastą poprawkę do konstytucji, a w 1870 roku piętnastą. 13-nasta poprawka znosiła niewolnictwo i zrównywała Murzynów w prawach z ludnością białą. W rzeczywistości równouprawnienie nie oznaczało równości wobec prawa. W USA utrzymała się separacja rasowa przez najbliższe 100 lat. Działaczem na rzecz zniesienia segregacji w latach 60. był Martin Luter King.
W listopadzie 1864 odbyły się kolejne wybory prezydenckie, które wygrał Abraham Lincoln, ale nie dożył on zakończenia działań wojennych w IV 1865, ponieważ zginął w zamachu. Zakończenie wojny secesyjnej nie kończyło problemów ludności murzyńskiej, a na południu stanów jeden akt prawny nie spowodował zmiany stosunku. W 1866 powstał tam Ku- Klux- Klan, ruch o charakterze rasistowskim.
Po zabójstwie Lincolna prezydentem został Andrew Johnes, a w 1865 został wybrany Ulysses Grant. Za prezydentury Granta rozpoczęły się represje wobec stanów południowych, ludność została pozbawiona praw wyborczych, nałożono kontrybucję. To podsycało wzajemną niechęć Północy i Południa. Wojna była kosztowna, zniszczone zostało Południe. Po 1865 nastąpił błyskawiczny rozwój gospodarczy USA, a w II połowie XIX wieku stały się największą potęgą gospodarczą wyprzedzając Wielką Brytanię. W 1871 Stanom Zjednoczonym i Wielkiej Brytanii wyrośnie konkurencja w postaci Niemiec.