Prawo karne wykonawcze – wykłady
Dr hab. Marek Kulik
Zasady prawa karnego wykonawczego:
*zasada humanitaryzmu – kary, środki karne wykonuje się zgodnie z zasadami humanitaryzmu, z poszanowaniem godności ludzkiej skazanego (art.4 §1)
*zasada podmiotowości skazanego (art.5 §1) – skazany pozostaje podmiotem praw i obowiązków przewidzianych w kodeksie
*zasada zdolności postulacyjnej skazanego (art.6 §1) – skazany ma prawo do składania wniosków o wszczęcie postępowań i uczestnictwa w postępowaniach dotyczących go
*zasada instancyjności
-przy karze pozbawienia wolności skargi rozpatruje sąd penitencjarny
-przy graniczeniu wolności – sąd rejonowy w miejscu odbywania kary
-termin zawity – termin, po którego upływie nie możemy dokonać danej czynności, ale może on zostać przywrócony, jeśli upłynął on z przyczyn niezależnych od skazanego
-termin instrukcyjny – po jego upływie nic się nie zmienia
*zasada prawa do obrony
-obrona materialna – sprawca może przytaczać fakty i dowody korzystne dla siebie
-obrona formalna – prawo do posiadania obrońcy (art.8 §1)
*zasada resocjalizacji (art.67)
-resocjalizacja – robimy tak, aby skazany już nigdy nie popełnił przestępstwa
-readaptacja – chcemy nauczyć przestępcę żyć w społeczeństwie
-reedukacja – edukacja skazanego, możliwość zdobycia przez niego wykształcenia
-z reguły resocjalizacja nie jest obowiązkowa
-obowiązek resocjalizacji mają:
◦skazani młodociani
◦skazani, którzy odbywają karę w zakładzie terapeutycznym
Organy wykonawcze:
*sąd I instancji
*inny sąd równorzędny z sądem I instancji
-sąd miejsca zamieszkania lub wykonywania pracy skazanego, przy karze ograniczenia wolności jako drugi sąd przejmuje tę karę do wykonania
*sąd penitencjarny – sąd okręgowy miejsca odbywania kary pozbawienia wolności
-kontroluje karę pozbawienia wolności
-kontroluje zwolnienia
*referendarz sądowy
*prezes sądu lub sędzia upoważniony przez prezesa sądu
-decyzje techniczne (np. termin rozprawy, skład sądu)
-od jego decyzji jest zażalenie do sądu
*sędzia penitencjarny
-sędzia sądu penitencjarnego
-uprawnienia kontrolne (może zmienić każdą decyzję administracji więziennej, może w każdej chwili rozmawiać z osobą pozbawioną wolności)
*dyrektor zakładu karnego lub aresztu śledczego albo ich przełożeni
-ustala porządek wewnętrzny zakładu karnego
-przełożony dyscyplinarny
*sądowy kurator zawodowy, kierownik kuratorskiej służby sądowej
-kara ograniczenia wolności
-dozór elektroniczny
-warunkowe zawieszenie, zwolnienie, umorzenie
-dozór penitencjarny – na prośbę skazanego po zakończeniu odbywania kary, do okresu 2 lat może być kontrolowany nadal, w zamian za to kurator próbuje znaleźć mu mieszkanie i pracę
*organ egzekucyjny
*naczelnik urzędu skarbowego (przejmie wszystkie kompetencje urzędu skarbowego)
*terenowy organ administracji rządowej lub samorządowej (zazwyczaj kara ograniczenia wolności, ale też i pozbawienia wolności)
Prokurator w postępowaniu wykonawczym nie jest organem, lecz stroną postępowania.
Orzeczenie staje się wykonalne, kiedy się uprawomocni; wyjątki:
*postanowienie o warunkowym zwolnieniu, jeżeli wnioskował o nie prokurator lub nie sprzeciwił mu się – wykonuje się je od razu
*postanowienia sądowe wydawane w trakcie postępowania wykonawczego – wykonuje się je od razu; sąd może zdecydować o wstrzymaniu wykonania uprawomocnienia
*zarządzenia – kwestie techniczne (jest zaskarżalne kiedy ustawa tak stanowi)
*orzeczenia – kwestie merytoryczne
-wyroki – wydawane w imieniu RP, kończy postępowanie w danej sprawie
-postanowienia - kwestie rozstrzygane w trakcie wykonywania wyroku, są zaskarżalne do II instancji
Iudex inhabilis – sędzia, któremu nie wolno rozstrzygać danej sprawy – art.40 – sędzia niezdolny
Iudex suspectus – sędzia podejrzany – art.41 – sędzia w stosunku do którego istnieje podejrzenie o braku obiektywizmu w sprawie
Policja – organ pomocniczy sądu (ani nie organ wykonawczy, ani nie strona postępowania)
Kilka wyroków:
*teoretycznie wykonuje się je w kolejności uprawomocnienia się wyroków
*praktycznie: art.17a – najpierw kara pozbawienia wolności, potem ograniczenia wolności
*sąd może tą kolejność zmienić
Zawsze w KKW:
*tydzień – 7 dni
*miesiąc – 30 dni
*rok – 365 dni
*dzień – pełne 24 godziny od chwili rzeczywistego pozbawienia wolności – art.12d
Przesłanki postępowania:
*pozytywne – jak zachodzą prowadzenie postępowania wykonawczego
*negatywne – przeszkoda procesowa nie można prowadzić postępowania wykonawczego
Art.15 §3 przesłanki:
*przedawnienie wykonania kary – umorzenie postępowania wykonawczego (od uprawomocnienia minie długi czas)
-30 lat – skazanie powyżej 5 lat
-15 lat – do lat 5
-10 lat – inne kary, środki
*śmierć skazanego
*immunitet – nie prowadzi się postępowania wykonawczego – umorzenie postępowania
Postępowanie zawieszone (art.15 §2):
*zawieszone, gdy pojawia się przeszkoda utrudniająca postępowanie wykonawcze, w części/całości zawieszone
*przeszkody:
-niemożność ujęcia skazanego
-ciężko chory psychicznie (nie wykonuje się kary, zawieszenie postępowania wykonawczego na czas choroby kara nie może się przedawnić)
Wykonanie kary:
a)pozbawienie wolności art.67
*cele §1,3:
-resocjalizacja
-reedukacja
-readaptacja
*§2 – indywidualizacja kary
-zaklasyfikowanie do odpowiedniego zakładu
*typy; rodzajowo – kobiety : mężczyźni
-dla młodocianych - → zamknięty
-odbywających karę po raz pierwszy - typ → półotwarty = 24 możliwości
-dla recydywistów - → otwarty zakładów
-areszt wojskowy -
Wydział wykonawczy sądu – każde zgłosić się do najbliższego zakładu zbiera się komisja penitencjarna
*komisję penitencjarną powołuje Dyrektor zakładu karnego z pracowników zakładu
*okres przygotowawczy – przed przyjęciem do zakładu
*komisja dokonuje postępów
*kwalifikacje w zakładzie
*decyzja kwalifikacyjna – może być zmieniona przez sąd penitencjarny
Art.82 – klasyfikacja skazanych:
*stworzenie warunków
*zapobieżenie demoralizacji
*zapewnienie bezpieczeństwa
Podstawa:
*wiek
*płeć
*ilość odbytych kar
*umyślność
*stan zdrowia
*stan demoralizacji
*stopień popełnionego czynu
Art.89 §1:
*możemy przesuwać skazanego w zależności od jego postawy i zachowania z zakładu otwartego do półotwartego, z zamkniętego do półotwartego itd.
Art.89 §3:
*wyjściowo zaczynamy od półotwartego, wyjątki:
-szczególnie niebezpieczni, skazani na 25 lat, dożywotnie pozbawienie wolności – zaczynamy od zamkniętego
*o przenoszeniu decyduje dyrektor zakładu karnego
*pedofile – przeniesienie go z zakładu zamkniętego do półotwartego – decyduje o tym sędzia penitencjarny
Art.89 §4 – przeniesienie z otwartego do półotwartego lub z półotwartego do zamkniętego (o jeden szczebel) kiedy wskazuje tak zachowanie i postawa
*art.88 §6 – przeniesienie o 2 szczeble – kiedy skazany zachował się szczególnie niebezpiecznie lub gdy poważnie naruszył porządek zakładu
Zakład półotwarty:
*cele wieloosobowe
*mogą być przez całą dobę otwarte
*mogą chodzić po zakładzie karnym
*mogą pracować poza zakładem karnym (konwój lub nie)
*mogą za zgodą dyrektora chodzić do szkoły, brać udział w terapii (leczeniu lub zajęciach terapeutycznych)
*odbywa się karę we własnym ubraniu
*skazani mają prawo prosić o przepustki (nie częściej niż raz na 2 miesiące, nie więcej niż 14 dni rocznie)
*prawo do widzeń – 3 razy w miesiącu, młodociany – 4, standardowe widzenie 1 godzina, za zgodą dyrektora można to przedłużyć; widzenia podlegają nadzorowi
*można pisać listy, mogą one zostać otwarte lub nie (decyduje o tym dyrektor), mogą być cenzurowane
*rozmowy telefoniczne – mogą być podsłuchiwane lub nie, ale nie można nagrywać rozmów
*toaleta może być poza nią
Zakład zamknięty:
*cela w nocy zawsze zamknięta, w dzień może być przez jakiś czas otwarta
*jeżeli skazany pracuje poza zakładem karnym – pełny konwój, ale pracują też w zakładzie
*poruszanie się po zakładzie jest określone przez dyrektora, wyznacza miejsca, w które wolno chodzić
*toaleta w celi
*zajęcia kulturalno-oświatowe, sportowe – tylko w zakładzie
*bielizna i obuwie własne; odzież tylko za zgodą indywidualnie, normalnie – odzież z zakładu
*widzenia max. 2 razy w miesiącu
*w czasie rozmów widzenia są nadzorowane i kontrolowane
*rozmowy telefoniczne są podsłuchiwane, można je nagrywać
*listy cenzurowane (tylko nie z RPO, sądem, obrońcą, prokuratorem)
*nie ma przepustek
Zakład otwarty:
*cela otwarta przez całą dobę
*chodzić może gdzie chce, dyrektor może wskazać miejsca, gdzie nie może
*praca poza zakładem (rzadko w zakładzie), nie ma konwoju
*pieniądze za pracę może dostać do ręki
*można zezwalać na nauczanie, szkolenie zajęcia terapeutyczne poza zakładem
*ubrania, bielizna własne
*przepustki: raz na miesiąc, max. 28 dni rocznie
*widzenia: ile chce, ograniczenie tylko z powodu kwestii techniczno-organizacyjnych, nadzorowanie widzeń, nigdy kontrola
*brak kontroli rozmów telefonicznych, korespondencji
*aneksy kuchenne na korytarzach
Programowe
oddziaływanie (art.95):
*skazanego poddaje się intensywnej
resocjalizacji
*zawsze:
-skazany młodociany
-skazani, którzy wyrażą zgodę na udział w opracowaniu i wykonaniu programu oddziaływania
Prawa
skazanego:
*do informacji o jego prawach i obowiązkach
(art.101)
*do odpowiedniego wyżywienia, warunków bytowych, higieny
-prawo do posiłków dostarczanych przez zakład, 3 dziennie, 1 gorący, napoje nieograniczone
-prawo do robienia zakupów w sklepie więziennym
-prawo do dostawania paczki żywnościowej raz w miesiącu, ale zakupioną za pośrednictwem zakładu karnego (żywność, wyroby tytoniowe)
-pozbawienie prawa do zakupów jako kara dyscyplinarna (nie można do osób chorych, kobiet w ciąży, karmiących, wychowujących dzieci do lat 3)
-cela jasna, ogrzana, wentylowana
-prawo do godzinnego spaceru dziennie
-prawo do ubrania i obuwia odpowiedniego do pory roku
-prawo do prysznica raz dziennie
-kąpiel raz w tygodniu
-prawo do ostrzyżenia się, golenia
*prawo do opieki medycznej (art.115)
*prawo do zachowania więzi z rodziną i innymi osobami bliskimi (art.105)
-prawo do widzeń
-prawo do korespondencji
-prawo do rozmów telefonicznych
-prawo do paczek, przelewów pieniężnych
-prawo do kontaktu z obrońcą
-prawo do kontaktu z organami praworządności, praw człowieka
-niektórzy mają prawo do opuszczania zakładu
-cudzoziemcy – prawo do kontaktu z konsulatem
*prawo do pracy
-można go zmusić do pracy na rzecz zakładu do 90 godz.
-prace porządkowe
-prace pomocnicze (np. kucharz, fryzjer, bibliotekarz)
-powyżej 90 godz. musi się skazany zgodzić
-praca zawodowa (art.121 §2) – może pracować na wszystkich podstawach prawnych znanych prawu pracy lub na podstawie skierowania do pracy (umowę zawiera dyrektor zakładu karnego a nie skazany)
-praca w zakładzie lub poza nim
-można z zakładu kierować działalnością gospodarczą
-skazany zarabia minimalną płacę, czyli pół etatu to ¼ wynagrodzenia
-dostaje wynagrodzenie, nawet jeśli jest przestój w pracy, ale bez jego winy
-skazanemu można pozwolić na pracę jako wolontariusz, za jego pisemną zgodą
-można zatrudnić bez wynagrodzenia na przyuczenie do zawodu na nie dłużej niż 3 miesiące (nie ma przymusu zatrudnienia)
-przysługuje skazanemu prawo do urlopu; po roku czasu pracy przez 14 dni ma urlop oraz dodatkowo: częstsze widzenia, zakupy, spacery, pierwszeństwo w udziale w zajęciach kulturalnych, sportowych
-po roku pracy odpłatnej przysługuje mu 18 dni
-10% wynagrodzenia zostaje potrącone na fundusz pomocy postpenitencjarnej
-25% zostaje potrącone na fundusz aktywizacji zawodowej skazanych oraz rozwoju przywięziennych zakładów pracy
-jeśli skazany ma długi, alimenty – 40%
-art.126 – gromadzenie pieniędzy
-nagroda pieniężna nie podlega gromadzeniu
-pieniądze zgromadzone zostają oddane mu po wyjściu na wolność
Nauczanie w zakładzie karnym:
*do 3 gimnazjum nauka obowiązkowa
*możliwość nauki ponadgimnazjalnej lub wyższej, szkolenia zawodowe, kursy – mogą być odpłatne
*obligatoryjne jest nauczanie młodocianych do lat 21
*pierwszeństwo nauczania mają młodociani nie mający zawodu
*skazani sami zakupują sobie pomoce naukowe
*skazany może studiować poza zakładem karnym za zgodą dyrektora
*przypadki odmowy nauczania:
-skazany zagraża bezpieczeństwu zakładu
-odmawia udziału w lekcjach
-psycholog stwierdził, że nie nadaje się do tego
-50% godzin opuszczonych, bo nie powrócił z przepustki
-50% godzin opuszczonych z przenoszenia się z zakładu do zakładu
-pogorszenie stanu zdrowia
-brak możliwości powtarzania semestru i nieuzyskanie promocji na wyższy semestr
Zajęcia kulturalno-oświatowe, sportowe, spędzanie czasu wolnego:
*w każdym zakładzie musi być człowiek odpowiedzialny za działalność kulturalno-oświatową
*skazani mogą tworzyć zespoły sportowe i muzyczne
*mają możliwość kontaktu z zewnętrznymi organami kulturalno-oświatowymi
Skazany w celi może mieć:
*żywność do 6 kg
*wyroby tytoniowe
*środki higieny osobistej
*dokumenty związane z postępowaniem, którego jest uczestnikiem
*przedmioty osobistego użytku
*zegarek
*listy i fotografie rodziny i osób bliskich
*przedmioty kultu religijnego
*materiały piśmienne
*notatki osobiste
*książki
*prasa
*gry świetlicowe
*za zgodą dyrektora zakładu karnego:
-sprzęt audiowizualny
-sprzęt komputerowy
-przedmioty podnoszące estetykę pomieszczenia
-przedmioty będące wyrazem kulturalnych zainteresowań skazanego, jeżeli posiadanie tych przedmiotów nie narusza zasad porządku i bezpieczeństwa obowiązujących w zakładzie karnym
Skazany nie może mieć:
*więcej przedmiotów niż sam może zabrać
*środków łączności (telefon, internet bezprzewodowy)
*przedmiotów i dokumentów, które mogą stanowić zagrożenie dla porządku lub bezpieczeństwa w zakładzie karnym
*alkoholu, narkotyków
Obowiązki skazanego:
*przestrzeganie przepisów określających zasady i tryb wykonywania kary
*przestrzeganie porządku
*wykonywanie poleceń przełożonych i osób uprawnionych
*poprawne zachowanie się
*przestrzeganie higieny osobistej i czystości pomieszczenia, w którym przebywa
*zawiadomienie o chorobie własnej i innego skazanego
*poddanie się badaniom, leczeniu, zabiegom
*poddanie się badaniom na obecność alkoholu, narkotyków
*praca (do 9 godz. miesięcznie można zmusić)
*dbałość o mienie zakładu
*poddanie się czynnościom mającym na celu identyfikację osoby
Zakazy – art.116a
Nagrody:
*art.137
*skazany wyróżniający się dobrym zachowaniem w czasie odbywania kary
*w celu zachęcenia do poprawy zachowania
*katalog nagród – art.138
Ulga:
*uwarunkowana warunkami zdrowotnymi lub rodzinnymi
*nie ma widzenia poza zakładem czy przepustki
*przyznaje się z inicjatywy dyrektora lub na wniosek skazanego, jego kierownika czy osoby biskiej
System przepustkowy:
*możliwy poza systemem nagród
*max. do 14 dni
*przydzielana w celu skontrolowania skazanego w warunkach wolnościowych, zwiększonej swobody
*przepustki losowe – art.141a
-do 5 dni
-sytuacje losowe, szczególnie ważne dla skazanego, np. odwiedzenie bardzo chorej osoby bliskiej, uczestnictwo w pogrzebie osoby bliskiej, ślub skazanego, matura
*osoby tymczasowo skazane – potrzebna jest pisemna zgoda prokuratora lub sędziego
*warunki:
-może wyjść sam
-można go wypuścić w towarzystwie osoby godnej zaufania
-można go wypuścić w towarzystwie konwoju funkcjonariuszy
Odpowiedzialność dyscyplinarna:
*za przekroczenie dyscyplinarne – naruszenie ustawy, aktów miejscowych, np. regulamin miejsca pracy
*na zasadzie winy
*będzie nim przestępstwo, ale wykroczenie czasem nie
*odpowiada osobno za przestępstwo, oddzielnie za przekroczenie dyscyplinarne
*za wykroczenie odpowiada tylko wtedy, gdy jest ono popełnione poza zakładem karnym
*za wykroczenie popełnione w zakładzie karnym skazany odpowiada tylko dyscyplinarnie (art.142 §2)
*art.146 – za jedno wykroczenie dyscyplinarne odpowiada się raz; kiedy skazany popełnił kilka wykroczeń przed skazaniem wymierza mu się jedną karę dyscyplinarną, która może być surowsza
*art.146 §2 – wymierzona kara dyscyplinarna nie może być tak wymierzona żeby przedłużyć poprzednią karę; kary te razem nie mogą być większe niż kara jednorazowa
Kary dyscyplinarne:
*nagana (art.143 §1)
-podlega wpisowi do akt
*pozbawienie niewykorzystanych nagród lub ulg
-jednej lub więcej
-można zawiesić ich wykonanie na okres 3 miesięcy
*pozbawienie prawa do udziału w zajęciach sportowych, kulturalno-oświatowych
*pozbawienie dostawania paczek żywnościowych do 3 miesięcy
*pozbawienie możliwości robienia zakupów w kantynie do 3 miesięcy
*widzenia bezkontaktowe do 3 miesięcy
*obniżenie wynagrodzenia za pracę do 3 miesięcy, kwota obniżenia z tego, co zostaje mu do wypłaty – nie mniej niż 25%
*umieszczenie w celi izolacyjnej
-nie stosuje się do kobiet ciężarnych, kobiet sprawujących opiekę nad dziećmi w domach matki i dziecka (także nie może być zakazu robienia zakupów, otrzymywania paczek)
-pojedyncza zamknięta cela, bez okien
-do 28 dni
-tylko za bardzo poważne naruszenie dyscyplinarne
-nie ma kontaktu ze skazanymi
-nie ma widzeń, telefonów, zajęć z innymi skazanymi
*kary wymierza dyrektor zakładu karnego, ale może on też upoważnić do tego jakąś osobę (art.144 §1) zatrudnioną w zakładzie karnym
*tylko dyrektor może wymierzyć: izolatkę, obniżenie wypłaty, zakaz paczek, zakaz zakupów
*wymierzenie kary musi być na pisemny wniosek przełożonego skazanego (osoby pracujące w zakładzie karnym)
*można karę także wymierzyć z urzędu
*kara dyscyplinarna musi być na piśmie: za co ukarano, na co ukarano
*skazany jest poinformowany o karze, musi ją pisemnie podpisać
*karę wymierza się indywidualnie, rozpatruje się ją indywidualnie, bierze się pod uwagę względy wychowawcze
*nie można wymierzyć kary dyscyplinarnej bez wysłuchania obwinionego (art.145 §2)
*konieczne jest zapoznanie się z opinią bezpośredniego wychowawcy
*przed wymierzeniem kary izolacyjnej skazany musi być zbadany przez lekarza lub psychologa (art.145 §3); opinia lekarza musi być pisemna i mówić czy skazany może obywać tę karę; powyżej 14 dni musi być także zgoda sędziego penitencjarnego; jeżeli lekarz stwierdzi, że nie może być tej kary to można ją odroczyć (art.145 §5)
*art.145 §4 – dotyczy skazanego, który ze względu na zły stan zdrowia ma możliwość dodatkowych zakupów w sklepie więziennym czy otrzymywania większej ilości paczek; karę zakazu zakupów czy paczek można mu dać po zasięgnięciu opinii lekarza
*w wypadkach uzasadnionych wychowawczo można:
-odstąpić od wymierzenia kary
-zawiesić wykonanie kary do 3 miesięcy (art.145 §5, 6)
◦nie może w tym czasie popełnić przekroczenia dyscyplinarnego
◦jeśli popełni karę to nie ma nowej kary, tylko odwiesza się zawieszoną karę
-zamiana kar:
◦art.146 §3 – bardziej dolegliwa na mniej
*art.148 – karę wymierza się niezwłocznie
-sędzia penitencjarny może ją zawiesić na czas badania okoliczności
-sędzia może ją uchylić
-sędzia może uchylić i przekazać do ponownego rozpoznania dyrektorowi
Przedawnienie kary dyscyplinarnej:
*przedawnienie karalności (art.147 §1)
-jeśli upłynęło od dnia powzięcia wiadomości o przewinieniu – 14 dni
-od dnia popełnienia przewinienia – 30 dni
*przedawnienie wykonania kary (art.147 §1)
-14 dni od dnia ukarania – należy rozpocząć wykonywanie kary
-przedawnienie nie biegnie w czasie wykonywania innej kary, kiedy skazany przebywa poza zakładem karnym
Odroczenie – jest wtedy, gdy w ogóle nie rozpoczyna się wykonywania kary
Przerwa – wypuszcza się czasowo z zakładu karnego, w którym przebywa
Odroczenie obligatoryjne:
*art.150
*z powodu choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby uniemożliwiającej wykonywanie kary
*odroczenie do czasu ustania przeszkody
Odroczenie fakultatywne art.151:
*§1 – do roku, jeśli natychmiastowe wykonanie kary pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki
*§1 – w stosunku do kobiety ciężarnej oraz osoby skazanej samotnie sprawującej opiekę nad dzieckiem, może odroczyć na okres do 3 lat po urodzeniu dziecka
*§2 – do roku, jeśli jest przeludnienie w zakładach karnych
Warunkowe zawieszenie – art.152
Przerwa:
*art.153
*obligatoryjna – tak jak w art.150 §1, z powodu choroby
*fakultatywna – ważne względy rodzinne lub osobiste
*wniosek o udzielenie może złożyć też dyrektor zakładu karnego
*w ciągu roku od zakończenia przerwy nie daje się nowej
Warunkowe zwolnienie:
*art.155
*jeżeli przerwa w wykonywaniu kary trwała co najmniej rok, a skazany odbył co najmniej 6 miesięcy kary – można warunkowo zwolnić z odbywania reszty kary
*nie stosuje się, jeżeli kara przekracza 3 lata
Odwołanie odroczenia lub przerwy – art.156
Warunkowe przedterminowe zwolnienie:
*sąd penitencjarny
*może w okresie próby oddać pod dozór kuratora, osoby godnej zaufania, stowarzyszenia, organizacji, instytucji
*może orzec obowiązki
*wniosek o warunkowe zwolnienie może złożyć także dyrektor zakładu karnego lub sądowy kurator zawodowy
*prawo do zaskarżenia o warunkowe zwolnienie:
-oskarżony
-obrońca
-prokurator
-dyrektor, jeśli składał wniosek
*dyrektor składając wniosek przesyła opinię
Zwalnianie skazanych z zakładów karnych:
*art.164 – okres do 6 miesięcy przed zwolnieniem stanowi czas na przygotowanie skazanego do życia po zwolnieniu, nawiązanie kontaktu z kuratorem
*skazany powinien ten okres obywać w zakładzie położonym najbliżej miejsca zamieszkania
*skazanemu można zezwolić na opuszczenie zakładu na czas do 14 dni w celu podejmowania starań o znalezienie pracy i miejsca zamieszkania – skazany, którego postawa świadczy, że poza zakładem będzie przestrzegał porządku prawnego
*pomocy skazanemu udziela kurator sądowy
*art.166 – doraźna pomoc
Informowanie o opuszczeniu przez skazanego zakładu karnego:
*art.168a
-na wniosek pokrzywdzonego
-sędzia penitencjarny/dyrektor zakładu karnego informują pokrzywdzonego o zwolnieniu skazanego z zakładu karnego po odbyciu kary, o jego ucieczce, o udzieleniu mu przepustki, przerwy, warunkowego zwolnienia
-o prawie do złożenia wniosku poucza sąd
*art.168a §3, 4
-przestępcy z zaburzeniami preferencji seksualnych
-zawiadamia się jednostkę policji właściwą dla miejsca pobytu skazanego
-tak samo wobec skazanego za przestępstwo popełnione w zorganizowanej grupie lub związku
-skazany odbywający karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne przez min. 3 lata
Dozór po wykonaniu kary:
*środki probacyjne
*po pełnym wyroku skazany może prosić, by został objęty dozorem
*art.173 – kurator pomaga w readaptacji, kontroluje skazanego
*pomoc postpenitencjarna (praca, mieszkanie)
Grzywna – roz.VIII
*stawki: 10-510 stawek/810 stawek
*10-2500 zł
*30 dni do zapłaty
*niezapłacenie egzekucja cywilna
*art.45 – można odpracować społecznie
-zamiana do 120 stawek dziennych
-zamiana do 240 000 zł
-miesiąc pracy = 20 000 zł
*10 stawek dziennych = miesiąc pracy
*20-40 godz. w miesiącu
Kara zastępcza – art.46:
*jeśli nie praca to pozbawienie wolności
*1 dzień pozbawienia wolności = 2 stawki dzienne grzywny
*pozbawienie wolności na max. 12 miesięcy
-nie może przekroczyć górnej granicy za dane przestępstwo
*1 dzień pozbawienia = 20-4000 zł
Rozłożenie na raty i odroczenie:
*art.49
*jeżeli natychmiastowe wykonanie grzywny pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki
*do 1 roku na raty
*wyjątkowo do 3 lat (znaczna wysokość grzywny)
Umorzenie grzywny:
*art.51
*przyczyny niezależne od skazanego
*wykonanie kory w innej drodze bezskuteczne (komornik nie ma czego zająć)
*w szczególnie uzasadnionych wypadkach
*umorzenie w części lub całości
Ograniczenie wolności:
*wymierzane w miesiącach i latach
*do 2 lat
*obowiązek wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne
*praca 20-40 godz. miesięcznie
*może być dozór kuratora
*mogą być inne obowiązki
*nie może bez zgody sądu zmienić miejsca zamieszkania
*musi stawać się i mówić o wykonywaniu kary
*jeśli zatrudniony – może być potrącane 10-25% wynagrodzenia
*art.53
*art.54 – w miejscu stałego pobytu lub w miejscu jego zatrudniania, jeśli to możliwe i wyjątkowo może gdzie indziej
*procedura:
-sąd, który wydał orzeczenie – kieruje orzeczenie do wykonania
-później właściwy miejscowo sąd rejonowy (ze względu na miejsce świadczenia pracy) – art.55 §1
-sąd wzywa kuratora do rozpoczęcia wykonywania kary
-art.57 – kurator wzywa skazanego do wykonania kary (7 dni)
-jeśli skazany się nie stawia, nie chce pracować – kurator występuje do sądu o karę zastępczą (tez jeśli przerwie pracę, będzie ją wykonywał źle)
-art.57 §4 – kurator może swoją decyzją zmienić termin rozpoczęcia pracy, miejsce pracy, rodzaj pracy
-art.57a
-art.58 – obowiązki zakładu pracy
-art.60 – wyjaśnienia skazanego
-art.61 – obowiązki probacyjne, zmiana
Kara zastępcza:
*art.65
*§1 – zarządzenie kary zastępczej
*1 dzień pozbawienia wolności = 2 dni ograniczenia wolności
*§2 – jeżeli za dane przestępstwo nie ma kary pozbawienia wolności to kara zastępcza nie może przekroczyć 6 miesięcy
*jeśli może być pozbawienie wolności to do 1 roku
*może znowu podjąć pracę
Odroczenie:
*art.62
*obligatoryjne §2 – w razie powołania skazanego do czynnej służby wojskowej, do czasu ukończenia tej służby
*fakultatywne §1 – do 6 miesięcy, jeżeli natychmiastowe wykonanie kary pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki
*odwołanie odroczenia - §3
Przerwa:
*art.63
*obligatoryjna §1 – stan zdrowia skazanego uniemożliwia wykonanie kary
*fakultatywna §2 – jeśli wykonanie kary pociągałoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki
*odwołanie przerwy tak samo jak przy odroczeniu
Art.63a – zmiana formy wykonywania pracy
Uznanie kary za wykonaną – art.64
Środki karne, kompensacyjne, przepadek
Środki karne:
*pozbawienie praw publicznych
*zakaz wykonywania zawodu lub zajmowania stanowiska
*zakaz prowadzenia działalności gospodarczej
*zakaz prowadzenia działalności związanej z kontaktem z małoletnimi
*zakaz kontaktowania się z pokrzywdzonym
*nakaz opuszczenia lokalu zajmowanego wspólnie z pokrzywdzonym
*zakaz wstępu na imprezę masową
*zakaz wstępu do ośrodków hazardu i uczestnictwa w grach
*zakaz prowadzenia pojazdów
*świadczenie pieniężne
*podanie wyroku do publicznej wiadomości
Przepadek i środki kompensacyjne:
*przepadek przedmiotu
*przepadek korzyści
*obowiązek naprawienia szkody
*nawiązka
Pozbawienie praw publicznych:
*art.179
*pozbawienie czynnego i biernego prawa wyborczego
*utrata stopnia wojskowego (do szeregowego)
*utrata orderów, odznaczeń, tytułów honorowych
*orzeka się w razie skazania na karę co najmniej 3 lat pozbawienia wolności i kiedy jest motywacja zasługująca na szczególne potępienie
*w czasie pobytu w zakładzie karnym pozbawienie praw publicznych nie biegnie
*art.179 – w razie orzeczenia pozbawienia praw publicznych sąd zawiadamia… - 1-4
Zakaz wykonywania działalności związanej z małoletnimi:
*w razie skazania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej, obyczajności, życiu lub zdrowiu małoletniego
*zakaz wykonywania określonych lub wszelkich zawodów, stanowisk, działalności gospodarczych związanych z opieką, leczeniem, nauczaniem małoletnich
*1-15 lat
*dożywotnio w razie ponownego skazania
Zakaz wykonywania zawodu i zajmowania stanowiska:
*sąd, który wydał wyrok musi przekazać odpis odpowiedniemu organowi administracji samorządowej lub rządowej i pracodawcy
*danych pokrzywdzonego nie można ujawniać
Zakaz przebywania w określonym środowisku i miejscach:
*odpis wyroku policji, jednostce samorządowej, rządowej
*jednostka policji właściwa ze względu na miejsce pobytu
*dozór kuratora
Zakaz wstępu na imprezę masową:
*stawienie się na policji, podpis i zwolnienie
*nie można przetrzymać
*monitoring domowy
Zakaz zbliżania się:
*2 opaski: jedna dla sprawcy, druga dla pokrzywdzonego lub w jego domu nadajnik
Zakaz prowadzenia pojazdów:
*odpis organu samorządowego, który wydał prawo jazdy; jeśli jest kierowcą to także prawodawcy
*zakaz biegnie od kiedy odda prawo jazdy
*prawo jazdy obcego kraju też nie uprawnia do jazdy
*jeżeli upłynie połowa czasu zakazu to sąd może zmienić zasady wykonywania zakazu – blokada alkoholowa
Przepadek przedmiotów:
*narzędzi przestępstwa (może), owoców przestępstwa (musi zawsze), przedmiotów, których posiadanie jest zakazane (może)
*nie orzeka się przepadku, jeśli rzecz podlega zwrotowi
*jeśli nie znajdziemy właściciela – przechowuje się je
*wykonuje Urząd skarbowy właściwy ze względu na siedzibę sądu I instancji
*w momencie uprawomocnienia się wyroku przedmioty zostają własnością skarbu państwa
Przepadek korzyści:
*art.45 §2 KK – domniemanie
*sprawca sam musi udowodnić, że korzyści te nie pochodzą z owoców przestępstwa
*w momencie uprawomocnienia wyroku stają się własnością skarbu państwa
*jeśli sprawca schowa przedmioty to możemy zabrać równowartość tych przedmiotów
*wykonuje Urząd skarbowy