Wpływ wysiłku fizycznego na układ krążenia.
Najważniejsze
zadania układu krążenia podczas wzmożonej aktywności
fizycznej:
- sprawny transport tlenu z płuc do mięśni i
dwutlenku węgla w przeciwnym
kierunku,
-usunięcie nadmiaru ciepła do skóry,
-
transport substratów energetycznych ze źródeł pozamięśniowych
do mózgu i mięśni,
- transport produktów przemiany materii z
mięśni do innych narządów, gdzie ulegną dalszym przemianom,
-
transport hormonów i innych aktywnych substancji między tkankami
oraz do poszczególnych narządów.
Reakcje
układu krążenia na wysiłek fizyczny kształtowane są przez trzy
mechanizmy adaptacyjne:
1.
zmiana aktywności unerwienia autonomicznego serca i naczyń
krwionośnych oraz działanie hormonów takich jak aminy katecholowe,
angiotensyna II, kortyzol, wazopresyna,
2. oddziaływanie
mechaniczne mięśni na naczynia (pompa mięśniowa), powodujące
zwiększenie dopływu krwi do serca,
3. działanie
czynników miejscowych na naczynia krwionośne w różnych narządach.
Wysiłek dynamiczny:
- wzrost przepływu krwi przez serce, płuca i mięśnie,
- spadek przepływu krwi przez nerki i trzewia,
- wzrost częstości uderzeń serca z ok. 75 nawet do 200/min,
- wzrost pojemności minutowej serca z 5,5 do 15-25 l,
- wzrost ciśnienia tętniczego ze 120/80 do ok. 200-240/90 mm Hg,
- wzrost objętości wyrzutowej serca z ok. 75-80 nawet do 200
ml.
Wysiłek statyczny:
Izometrycznie pracujące mięśnie uciskają naczynia krwionośne, co powoduje ograniczenie odpływu krwi żylnej i dopływu tętniczej do mięśni. Nagromadzenie metabolitów, wzrost pH, niedokrwienie mięśni prowadzą do wzrostu ciśnienia tętniczego, objętości minutowej, częstości skurczów serca.
Skład i objętość krwi:
- spadek objętości krwi o
ok. 10-15% (tym większy im wyższa intensywność wysiłku),
- wzrost
stężenia białek osocza (spowodowany zmianą rozmieszczenia płynów
ustrojowych),
- wzrost osmolalności osocza i stężenia
elektrolitów (jonów potasu i wapnia),
- wzrost stężenia
mleczanu (proporcjonalnie do wzrostu intensywności wysiłku),
-
wzrost stężenia WKT.