Wpływ wysiłku fizycznego na mięśnie szkieletowe (5)
Skład mięśni oprócz zmienności gatunkowej wykazuje także zmienność osobniczą i jest to cecha dziedziczna. Są osoby które mają w mięśniach znaczną liczbę włókien wolno kurczących się, ale SA też takie, które mają wysoki udział włókien szybko kurczących się. Osobnicy tacy różnią się możliwościami w zakresie sukcesów sportowych, dyscyplinach wymagających wytrzymałości i siły. Wyniki treningu u osób różniących się układem mięśni są zróżnicowane. Zróżnicowany skład mięśni pozwala w części wyjaśnić osobnicze możliwości osiągnięcia sukcesu w różnych dyscyplinach sportowych.
Cechą tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej jest znaczna plastyczność, przejawiająca się zdolnością dostosowania się do różnego stopnia obciążenia wysiłkiem fizycznym (adaptacją). Trening jest procesem dającym efekty, które są zależne od stanu wyjściowego organizmu osoby trenującej (czyli zdolności wysiłkowej, sprawności układu krążeniowo-oddechowego, trybu życia). Najlepsze efekty daje trening osób o dotychczas niewielkiej wydolności fizycznej (np. prowadzących siedzący tryb życia). Ponadto skuteczność treningu początkowo jest wysoka, a w miarę poprawy wydolności fizycznej maleje, zbliżając się do granicy indywidualnych możliwości stanu wytrenowania. Intensywność treningu (stosowane obciążenia, czas trwania, liczba powtórzeń itd.) musi być stopniowana. Powinna się rozpoczynać od niewielkiej intensywności i wzrastać w miarę uzyskiwania postępu, czyli narastającej adaptacji do zwiększającej się aktywności. Niewątpliwym skutkiem treningu jest ekonomizacja wydatku energetycznego podczas wysiłku poprzez eliminowanie skurczów dodatkowych grup mięśniowych.
Jak chodzi o fizjologie mięśni najistotniejsze jest określenie takich jego parametrów, jak poziom siły rozwijanych skurczów, czas trwania wysiłku, jego częstotliwość, rodzaje skurczów. Poziom siły skurczów odnosić należy do rekrutacji jednostek ruchowych. W słabych skurczach biorą udział jednostki typu S, jak wzrasta -dołączają się jednostki FR, a w bardzo silnych skurczach FF. Dlatego trening prowadzony na niskim poziomie siły skurczu indukuje zmiany adaptacyjne tylko we włóknach mięśniowych jednostek ruchowych S i FR (typu I i IIA). Dopiero w skurczach o bardzo wysokiej sile trening oddziałuje na włókna mięśniowe jednostek FF (IIX). Czas trwania -FF są czynnie łącznie kilka minut, FR-0,5h do 1h, a S wiele godzin.
W wyniku treningu możliwa jest transformacja włókien jednego typu we włókna innego typu. możliwa jest ekspresja genu miozyny nowego typu, możliwa jest także zmiana poziomu aktywności enzymów decydujących o metabolizmie komórki mięśniowej i możliwa jest rozbudowa sieci naczyń kapilarnych w mięśniu. Głębokie zmiany cech włókien szybko kurczących się wraz ze znaczną zmianą typu występującej w nich miozyny określają te zmiany jako transformacje włókien mięśniowych szybkich. Transformacja przebiega w kierunku zmiany IIX do IIA i odwrotnie. Trening wytrzymałościowy powoduje wzrost liczby typu IIA kosztem IIX.
Trening wytrzymałościowy - realizowany jest na niższych poziomach siły skurczu i najsilniejsze zmiany pojawiają się we włóknach typu I i IIA. Trening ten zwiększa odporność na zmęczenie. W odniesieniu do tkanki mięśniowej oznacza przede wszystkim wzrost potencjału tlenowego. Trening wytrzymałościowy prowadzi do podniesienia poziomu PPA (próg przemian beztlenowych-mleczanowy), odsetka wielkości maksymalnego pochłaniania tlenu (VO2max) i wzrostu progu wentylacyjnego.
Trening interwałowy(przerywane sesje wysiłkowe) jest bardziej skuteczny niż ciągły jeśli chodzi o wzrost progu wentylacyjnego. Obydwa rodzaje (ciągły i interwałowy) dają zbliżone efekty w odniesieniu do PPA. Najlepsze efekty osiąga się stosując trening o intensywności indywidualnego progu anaerobowego, tj. wielkości obciążenia przy którym występuje stan równowagi między dyfuzją mleczanu do krwi a jego maksymalną eliminacją z mięśni i krwi. Wzrost progu anaerobowego oznacza, że wielkość pracy jest po treningu wyższa.