U NIWERSYTET WARMIŃSKO MAZURSKI W OLSZTYNIE

WYDZIAŁ HUMANISTYCZNY

Sylabus przedmiotu

	Historia PRL. Wybrane problemy The history of the People's Republic of Poland. Selected issues
ECTS: 2 Kod ECTS

TREŚCI WYKŁADÓW Ramy chronologiczne to lata 1944–1989: od powołania w Moskwie Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego i klęski Powstania Warszawskiego do upadku PRL. Wykłady obejmują cztery bloki problemowe: Geneza dojścia do władzy w Polsce komunistów; Kształtowanie się nowego systemu społeczno-politycznego i gospodarczego; Wielkie protesty społeczne w Polsce; Kryzys systemu – upadek PRL i narodziny RP. CEL KSZTAŁCENIA Student ugruntowuje wiedzę z zakresu kluczowych wydarzeń najnowszych dziejach państwa i społeczeństwa polskiego w latach 1944–1989. EFEKTY KSZTAŁCENIA: Wiedza: Zna na poziomie zaawansowanym i rozumie terminologię, metody i techniki badawcze z zakresu najnowszej historii. Umiejętności: Ma zaawansowane umiejętności badawcze pozwalające na rozwiązywanie skomplikowanych zagadnień naukowych oraz na wniesienie własnego oryginalnego wkładu do badań historycznych. Posiada rozwinięte umiejętności formułowania i uzasadniania tez, hipotez badawczych, krytycznych opinii naukowych. Kompetencje społeczne: Ma świadomość przynależności do wspólnoty naukowej, odpowiedzialności za jej rozwój i znaczenie dla kształtowania się współczesnego społeczeństwa wiedzy. Potrafi docenić znaczenie najnowszej historii dla ksztaltowania więzi spolecznych. Literatura podstawowa Syntezy: Sowa A. L., Od Drugiej do Trzeciej Rzeczypospolitej (1945–2001), Kraków – Warszawa 2003 [Wielka Historia Polski, t. 5]. ·Czubiński A., Polska i Polacy po II wojnie światowej (1945–1989), Poznań 1998. ·Friszke A., Polska. Losy państwa i narodu 1939–1989, Warszawa 2003. ·Kersten K., Narodziny systemu władzy, Warszawa 1990. ·Kersten K., Polska 1944–1956. Między wyzwoleniem a zniewoleniem. Londyn 1993. · Paczkowski A., Pół wieku dziejów Polski 1939–1989, Warszawa 1995. · Roszkowski W,. Historia Polski 1914–1990, Warszawa 1991. · Landau Z., Gospodarka Polski Ludowej. Warszawa 1994. · Zieliński Z. (przy udziale S. Bober), Kościół w Polsce 1944–2007, Poznań 2009. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA Monografie: Ajnenkiel A., Konstytucje Polski w rozwoju dziejowym 1791–1997,Warszawa 2007. · Choruży W., Białoruski drugi obieg w Polsce 1981–1990. Białystok 1994. · Ciechanowski J., Powstanie warszawskie – zarys podłoża politycznego, Warszawa 1984. · Czerniakiewicz J., Repatriacja ludności polskiej z ZSRR 1944–1948. Warszawa 1987. · Czubiński A., Czerwiec 1956 w Poznaniu, Poznań 1986. · Dominiczak H., Organy bezpieczeństwa PRL 1944–1990. Rozwój i działalność w świetle dokumentów MSW, Warszawa 1997. · Dudek A., Marszałkowski T., Walki uliczne w PRL 1956–1989, Kraków 1992. · Dudek A., Państwo i Kościół w Polsce 1945–1970, Kraków 1995. · Dudek A., Pytel B., Bolesław Piasecki. Próba biografii politycznej, Londyn 1990. · Duraczyński E. Generał Iwanow zaprasza. Przywódcy podziemnego państwa polskiego przed sądem moskiewskim, Warszawa 1989. · Eisler J. Grudzień 1970. Geneza, przebieg, konsekwencje, Warszawa 2000. · Eisler J., List 34. Warszawa 1993. · Eisler J., Polski rok 1968, Warszawa 2006. · Fijałkowska B., Borejsza i Różański. Przyczynek do dziejów stalinizmu w Polsce, Olsztyn 1995. · Fijałkowska B., Partia wobec religii i Kościoła w PRL [1944–1970], v. 1–3, Olsztyn 1999–2001. · Friszke A., Anatomia buntu. Kuroń, Modzelewski i komandosi, Kraków 2010. · Friszke A., Czas KOR-u. Jacek Kuroń a geneza Solidarności, Kraków 2011. · Friszke A., Opozycja polityczna w PRL 1945–1980. Londyn 1994. · Gawin D., Wielki zwrot. Ewolucja lewicy i odrodzenie idei społeczeństwa obywatelskiego, Kraków 2013. · Grochowska M., Jerzy Giedroyć. Do Polski ze snu, Warszawa 2009. · Hałagida I., „Szpieg Watykanu”. Kapłan greckokatolicki ks. Bazyli Hrynyk (1896–1977), Warszawa 2008. ·Herczyński R., Spętana nauka. Opozycja intelektualna w Polsce 1945–1970, Warszawa 2008. · Holzer J., „Solidarność” 1980–1981: geneza i historia, Warszawa 1990. · Iwanow N., Powstanie Warszawskie widziane z Moskwy, Kraków 2010. · Jankowiak S., Wysiedlenie i emigracja ludności niemieckiej w polityce władz polskich w latach 1945–1970, Warszawa 2005. · Kamiński Ł., Polacy wobec nowej rzeczywistości 1944–1948, Toruń 2000. · Karski J., Wielkie mocarstwa wobec Polski 1919–1945, Warszawa 1992. · Kersten K., Polacy – Żydzi – Komuniści, Warszawa 1992. · Kersten K., Repatriacja ludności polskiej po II wojnie światowej. (Studium historyczne). Wrocław 1974. · Kowalik T., Spory o ustrój społeczno-gospodarczy w Polsce. Lata 1944–1948, Warszawa 2006. · Kozłowski C., Namiestnik Stalina. Warszawa 1993. Krasucki E., Międzynarodowy komunista. Jerzy Borejsza – biografia polityczna, Warszawa 2009. · Kupiecki R., Natchnienie milionów. Kult Józefa Stalina w Polsce 1944–1956. Warszawa 1993. · Kupiecki R., Szczepanik K., Polityka zagraniczna Polski 1948–1994. Warszawa 1995. · Leinwand A., Przywódcy Polski Podziemnej przed sądem moskiewskim. Warszawa 1992. · Lesiakowski K., Mieczysław Moczar „Mietek”. Biografia polityczna. Warszawa 1998. · Lewandowska S., Losy Wilnian. Zapis rzeczywistości okupacyjnej. Ludzie, fakty. Wydarzenia 1939–1945, Warszawa 2004. · Łuczak C, Polacy w okupowanych Niemczech 1945–1949. Poznań 1993. · Machcewicz P., „Monachijska menażeria”. Walka z Radiem Wolna Europa 1950–1989, Warszawa 2007. · Machcewicz P., Polski rok 1956, Warszawa 1993. · Madajczyk P., Na drodze do pojednania. Wokół orędzia biskupów polskich do biskupów niemieckich 1965 roku. Warszawa 1994. · Majer P., Milicja Obywatelska 1944–1957. Geneza, organizacja, działalność, miejsce w aparacie władzy, Olsztyn 2004. ·Marczak T. Propaganda polityczna stronnictw przed referendum z 30 VI 1946 r. Wrocław 1995. · Mazur M., O człowieku tendencyjnym… Obraz nowego człowieka w propagandzie komunistycznej w okresie Polski Ludowej i PRL 1944–1956, Lublin 2009. · Mażewski L. Posttotalitarny autorytaryzm PRL 1956–1989. Analiza ustrojowo-polityczna, Grójec 2010. · Mażewski L. Stany nadzwyczajne w Polsce 1918–1989, Toruń 2010. · Mażewski L., Stan nadzwyczajny w Polsce w latach 1981–1989, Toruń 2006. · Motyka G., Od rzezi wołyńskiej do akcji „Wisła”. Konflikt polsko-ukraiński 1943–1947, Kraków 2011. · Motyka G., Tak było w Bieszczadach. Walki polsko-ukraińskie 1943–1948, Warszawa 1999. · Musielak M., Polski Związek Zachodni 1944–1950. Warszawa 1986. ·Nadolski M., Komuniści wobec chłopów w Polsce 1941–1956. Mity i rzeczywistość. Warszawa 1993. · Nalepa E. J., Oficerowie Armii Radzieckiej w Wojsku Polskim 1943–1968, Warszawa 1995. · Nurek M., Gorycz zwycięstwa. Los Polskich Sił zbrojnych na Zachodzie po II wojnie światowej 1945–1949, Gdańsk 2009. ·Olejnik L., Polityka narodowościowa Polski 1944–1960, Łódź 2003. · Paczkowski A., Stanisław Mikołajczyk, czyli klęska realisty (Zarys biografii politycznej), Warszawa 1991. · Persak K., Sprawa Henryka Hollanda, Warszawa 2006. ·Poksiński J., „TUN”. Tatar–Utnik–Nowicki. Represje wobec oficerów Wojska Polskiego w latach 1949–1956. Warszawa 1992. · Poksiński J., Victis Honor. „Spisek w wojsku”. Warszawa 1994. · Rykowski Z., Władyka W., Polska próba. Październik'56. Kraków 1989. · Rzepliński A., Sądownictwo w PRL Między dyspozycyjnością a niezawisłością. Warszawa 1989. · Sasanka P. Czerwiec 1976. Geneza, przebieg, konsekwencje, Warszawa 2006. · Shore M., Kawior i popiół. Życie i śmierć pokolenia oczarowanych i rozczarowanych marksizmem, Warszawa 2009. · Siemiątkowski Z., Wywiad a władza. Wywiad cywilny w systemie sprawowania władzy politycznej PRL, Warszawa 2009. · Siwik A., PPS na emigracji w latach 1945–1956, Kraków 1998. · Skórzyński J., Rewolucja Okrągłego Stołu, Kraków 2009. · Sobór–Świderska A., Jakub Berman. Biografia komunisty, Warszawa 2009. · Stola D., Kraj bez wyjścia? Migracje z Polski 1949–1989, Warszawa 2010. · Szaynok B., Z historią i Moskwa w tle. Polska a Izrael 1944–1968, Warszawa 2007. · Szwagrzyk K., Prawnicy czasu bezprawia. Sędziowie i prokuratorzy wojskowi w Polsce 1944–1956, Kraków–Wrocław 2005. · Świda-Ziemba H., Młodzież PRL. Portrety pokoleń w kontekście historii, Kraków 2010. · Tittenbrun J., Upadek socjalizmu realnego w Polsce. Poznań 1992. · Urban K., Mniejszości religijne w Polsce 1945–1991. Kraków 1994. · Walczak J., Ruch studencki w Polsce 1944–1984, Wrocław 1990. · Waligóra G., Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela 1977–1981, Warszawa 2006. · Wandycz P., Stracone szansę. Stosunki polsko-amerykańskie 1939–1987, Warszawa 1987. · Werblan A., Stalinizm w Polsce, wyd. II, Warszawa 2009. · Wierzbicki M., Młodzież w PRL, Warszawa 2009. · Władyka W., Na czołówce. Prasa w październiku 1956 roku. Warszawa – Łódź 1989. · Woźniczka Z., Trzecia wojna światowa w oczekiwaniach emigracji i podziemia kraju w latach 1944–1953, Katowice 1999. · Wrona J., System partyjny w Polsce 1944–1952. Lublin 1995. · Wróbel J., Na rozdrożu historii. Repatriacja obywateli polskich z Zachodu w latach 1945–1949, Łódź 2009. · Zaremba M., Wielka trwoga. Polska 1944–1947. Ludowa reakcja na kryzys, Kraków 2012. ·Zyblikiewicz L., Polityka Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii wobec Polski 1944–1949, Warszawa 1984. · Żełobowski A., Episkopat Kościoła rzymskokatolickiego w Polsce wobec przemian społeczno-politycznych w kraju w latach 1944–1974, Warszawa 1989. Inne: Bikont A., Szczęsna J., Lawina i kamienie. Pisarze wobec komunizmu, Warszawa 2006. · Błażyński Z., Mówi Józef światło. Za kulisami bezpieki i partii 1940–1955, Warszawa 2003. · Bobrowski C., Wspomnienia ze stulecia, Lublin 1985. · Bouyeure C., Adam Michnik. Biografia, Kraków 2009. · Charków–Katyń–Twer–Bykownia. W 70. rocznicę zbrodni katyńskiej. Zbiór studiów pod red. A. Koli i J. Szilinga, Toruń 2011. · Chłopek M., Bikiniarze: pierwsza polska subkultura, Warszawa 2005. · Daszkiewicz K., Kulisy zbrodni. Dziesiąty rok od morderstwa ks. Jerzego Popiełuszki, Poznań 1994. · Drużyńska J., Jankowski S. M., Ucieczki specjalnego znaczenia, Warszawa 2011. · Drużyńska J., Jankowski S. M., Wyklęte życiorysy, Poznań 2009. · Gross J. T., Strach. Antysemityzm w Polsce tuż po wojnie. Historia moralnej zapaści, Kraków 2008. · Kisielewski T. Październik 1956. Punkt odniesienia. Mozaika faktów i poglądów. Impresje historyczne, Warszawa 2001. ·Kosiński K., Historia pijaństwa w czasach PRL, Warszawa 2008. · Kuczyński W., „Solidarność” u władzy, Warszawa 2010. · Lipski J. J., Dzienniki 1954–1957, Warszawa 2010. · Łatyński M., Nie paść na kolana. Szkice o opozycji lat czterdziestych, Londyn 1985. · Łubieński T., Ani triumf, ani zgon. Szkice o Powstaniu Warszawskim. Warszawa 2004. · Marat S., Snopkiewicz J., Ludzie bezpieki, Warszawa 1990. · Mirek A., Siostry zakonne w obozach pracy w PRL w latach 1954–1956, Lublin 2009. · Następstwa zagłady Żydów. Polska 1944–2010, pod red. F. Tycha i M. Adamczyk–Grabowskiej, Lublin 2011. · Nie bądźcie moimi sędziami”. Rozmowy Mieczysławem F. Rakowskim [Jan Ordyński i H. Szlajfer], Warszawa 2009. · Niepiękny wiek XX [księga pamiątkowa poświęcona Profesorowi Tomaszowi Szarocie w siedemdziesiątą rocznicę urodzin], Warszawa 2010. · Orlicki J., Szkice z dziejów stosunków polsko-żydowskich 1918–1949. Szczecin 1983. · Osęka P., Marzec’68, Kraków 2008. · Paczkowski A., Od sfałszowanego zwycięstwa do prawdziwej klęski. Szkice do portretu PRL, Kraków 1999. · Paczkowski A., Trzy twarze Józefa Światły. Przyczynek do historii komunizmu w Polsce, Warszawa 2009. · Poksiński J., „My, sędziowie, nie od Boga…” Z dziejów sądownictwa wojskowego PRL 1944–1956. Materiały i dokumenty, Warszawa 1996. · Polacy–Żydzi 1939–1945. Wybór źródeł, oprac. A. K. Kunert, Warszawa 2007. · Polska 1939–1945. Straty osobowe i ofiary represji pod dwiema okupacjami, pod red. W. Materskiego i T. Szaroty, Warszawa 2009. · Przeciw antysemityzmowi 1936–2009, wybór, wstęp i opracowanie A. Michnik, Kraków 2010. · Przestępstwa sędziów i prokuratorów w Polsce lat 1944–1956 pod red. W. Kuleszy i A. Rzeplińskiego, Warszawa 2000. · Rakowski M. F., Dzienniki polityczne 1958–1962, Warszawa 1998. · Rakowski M. F., Dzienniki polityczne 1969–1971, Warszawa 2001. · Rakowski M. F., Dzienniki polityczne 1979–1981, Warszawa 2004. · Słabek H., O społecznej historii Polski 1945–1989, Warszawa 2009. · Tomasik K., Gejerei. Mniejszość seksualna w PRL-u, Warszawa 2012. · Torańska T., Oni, Warszawa 2004. · Trznadel J., Hańba domowa. Rozmowy z pisarzami, Warszawa 1996. · Zabłocki J., Dzienniki t. 1: 1956–1965, t. t: 1966–1975, Warszawa 2008–2011. · Zambrowski A., Syn czerwonego księcia, Warszawa 2009. · Zmierzch dyktatury. Polska lat 1986–1989 w świetle dokumentów, tom I: lipiec 1986 – maj 1989, Wstęp, wybór i opracowanie A. Dudek, Warszawa 2009. · Żenczykowski T., Polska Lubelska 1944. Paryż 1987. Regionalne: Achremczyk S., Historia Warmii i Mazur, t. II, Olsztyn 2011. · Filipkowski T., Oświata na Warmii i Mazurach w latach 1945–1960, Warszawa 1978. · Kopiczko A., Kościół warmiński a polityka wyznaniowa po II wojnie światowej, Olsztyn 1996. · Łukaszewicz B., Wojskowy Sąd Rejonowy w Olsztynie 1946–1955. Szkice do monografii, Olsztyn 2000. · Łukaszewicz B., Życiorysy. Ukraińcy z operacji „Wisła” represjonowani na Warmii i Mazurach w latach 1947–1956. Materiały biograficzne, Olsztyn 2009. · Sakson A., Mazurzy – społeczność pogranicza. Poznań 1990. · Strauchold G., Polska ludność rodzima ziem zachodnich i północnych. Opinie nie tylko publiczne, Olsztyn 1995. · Syrwid R., Od partnerstwa do wymuszonej jedności. Olsztyńska organizacja Polskiej Partii Socjalistycznej w latach 1945–1948, Łódź 2004. · Tomkiewicz R., Olsztyńska Delegatura Komisji Specjalnej do Walki z Nadużyciami i Szkodnictwem Gospodarczym (1945–1954). Olsztyn 1995. · Tomkiewicz R., Życie codzienne mieszkańców powojennego Olsztyna 1945–1956, Olsztyn 2005.	Przedmiot: Historia PRL. Wybrane problemy Obszar wiedzy: nauki humanistyczne Status przedmiotu: obligatoryjny Kod ECTS: Dziedziny nauki: nauki humanistyczne Dyscyplina naukowa: historia Forma studiów: stacjonarne Poziom studiów: studia trzeciego stopnia Rok/semestr: III/5
	Rodzaje zajęć: wykłady: 15 x 2 = 30 Formy i metody dydaktyczne: Wykład problemowy z elementami konwersatorium Forma i warunki zaliczenia: egzamin ustny obejmujący problematykę wykładów plus znajomość wybranych opracowań dot. PRL Liczba punktów ECTS:2 Język wykładowy: polski
	Nazwa jednostki organizacyjnej realizującej przedmiot: Wydział Humanistyczny UWM ul. Kurta Obitza 1 10-725 Olsztyn Osoba odpowiedzialna za realizację przedmiotu: prof. dr hab. Bohdan Łukaszewicz e-mail to: [e-mail]
	Uwagi dodatkowe:

	Szczegółowy opis przyznanej punktacji ECTS - część B Historia PRL. Wybrane problemy The history of the People's Republic of Poland. Selected issues
Kod ECTS? ECTS: 2

Na przyznaną liczbę punktów ECTS składają się :

1. Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim – 31 h: 25–30 = 1,24–1,03; średnio 1,135

• udział w wykładach ......................................................................................................................... 15 x 2 h = 30 h

• konsultacje ...................................................................................................................................... 1 x 1 h = 1 h

---------------------------------

RAZEM: 31 h

2. Samodzielna praca studenta ‒ 25 h: 25‒30 = 1,0 ‒ 0,83p średnio 0,915

• samodzielne studiowanie literatury i przygotowanie do egzaminu ustnego................................. 1 x 25 h = 25 h

---------------------------------

RAZEM: 25 h

OGÓŁEM godziny kontaktowe + samodzielna praca studenta……………………………………………………… OGÓŁEM 56 h

1 punkt ECTS = 25-30 h pracy przeciętnego studenta,

Liczba punktów ECTS = 56 h: min 25 h/ECTS – 30 h/ECTS = 2,24 ECTS – 1,86 ECTS

średnio: 2 ECTS [2,05]

– w tym za godziny kontaktowe z bezpośrednim udziałem nauczyciela akademickiego – 1 [1,135] pkt. ECTS;

– w tym za godziny realizowane w formie samodzielnej pracy studenta – 1 [0,915] pkt. ECTS.