Funkcje banku centralnego:
Funkcja emisyjna: w drodze rozporządzenia (wielkość itd.)podstawowa funkcja banku centralnego, kiedyś to był przywilej wydawany przez króla
Bank państwa: NBP jest bakiem państwa co oznacza że prowadzi rachunek budżetu Państwa, w bardzo ograniczonym zakresie, również działalność depozytowa, nie może ogłosić upadłości. Jest również centralną instytucją dewizową, ma określoną ilość dewiz (obcego pieniądza). Art. 52: w celu zapewnienia stabilności budżetu państwa prowadzi się tą działalność dewizową (bank może nimi interweniować kiedy waluta gwałtownie spada,
Funkcja reprezentacyjna całego systemu bankowego
Jest również bankiem banków, prowadzi politykę pieniężną poprzez instrumenty polityki pieniężnej: 3 podstawowe przewidziane przez ustawe:
1. rezerwy obowiązkowe art. 38 ustawy nbp (polega na tym że ze środków z działalności dewizowej musi być obowiązkowa rezerwa przy przyznawaniu każdego kredytu i jest ona określana przez radę nbp wyrażona jest w procentach inaczej mówiąc określa ilość pieniądza na rynku w celu działalności przeciw inflacyjny. Rezerwa działa w każdym banku, jest ona obliczana ma charakter obowiązkowy).
2. kredyt refinansowy nie ma już obowiązkowego charakteru jak rezerwy obowiązkowe. Może być w formie redyskonta weksli lub podstawowych formach
3…………………………………..
Są jeszcze dwa instrumenty administracyjne (związane z zagrożeniem realizacji polityki pieniężnej, nagłego zawahania wartości pieniądza, aby szybko przywrócić stabilność, charakter nadzwyczajny):
Kontyngenty
Depozyt nieoprocentowany
Prowadzi także nadzór bankowy, czyli nadzór nad bankami komercyjnymi (również charakter nadzwyczajny) cel to zapewnienie działania banków w sposób legalny oraz zapewnienie zwrotności środków zwrotnych czyli ochrona depozytu, zapewnienie bezpieczeństwa działalności banków. Taki nadzór może sprawować bank centralny, w Polsce tą działalnością nadzorczą zajmował się Prezes NBP a teraz Komisja Nadzoru.
Środki nadzoru: prawotwórcze i skierowane indywidualnie jak decyzje. Wszystkie środki muszą wynikać z prawa i często mają bardzo szeroki charakter, nawet ogłoszenie upadłości, odwołanie członka zarządu, można zakazać określonych form reklamach, można wprowadzić zarząd komisaryczny
PRAWO WALUTOWE I PRAWO DEWIZOWE
To ogół tych norm które dotyczą pieniądza własnego (walutowe),
dewizowe prawo to prawo dot wszystkiego innego niż złotówka, czyli dewiz. Dot możliwości posiadania dewiz, handlowania nimi. Regulacje dewizowe są związane z system w danym państwie. Istnieje monopol dewizowy (państwa totalitarne) i wolność dewizowa (państwa wolnego rynku). W żadnym państwie nie występuje monopol i wolność w czystej postaci. Jeśli chodzi o wolność dewizową to zawsze jest ona zastrzeżona pewnymi ograniczeniami. Podstawową zasadą w Polsce jest fakt, że obrót dewizowy jest dozwolony (PRZECZYTAJ USTAWĘ). Ograniczenia mają charakter zwykły, na dzień dzisiejszy są nam znane (art.9) Jest to katalog zamknięty, nie ma innych ograniczeń niż ustalonych w ustawie. Istnieję możliwość ich obalenia poprzez zezwolenia dewizowe (ogólne bądź indywidualne). Są wydawane przez min finansów (ogólne) w drodze rozporządzenia. Natomiast indywidualne to decyzje wydawane przez prezesa NBP. Mogą być stosowane łącznie, ponieważ niekoniecznie obalają całkowicie danego ograniczenia.
Druga kategoria ograniczeń to ograniczenia nadzwyczajne (umowy międzynarodowe) ale istnieją pewne wątpliwości co do ich legalności.
Prawo dewizowe reguluje pewną specyficzną działalność gospodarczą, czyli obrót dewizowy, kantor. Jest to działalność reglamentacyjna (czyli ograniczona).