MIĘŚNIE TUŁOWIA

MIĘŚNIE GRZBIETU

POWIERZCHOWNE MIĘŚNIE GRZBIETU

• działają głównie na obręcz kończyny górnej i staw ramienny

• pochodzą z mięśni przednich tułowia, które w rozwoju przewędrowały na okolice grzbietu

• unerwienie pochodzi od gałęzi brzusznych nerwów rdzeniowych

MIĘŚNIE KOLCOWO – RAMIENNE

MIĘSIEŃ CZWOROBOCZNY – M.TRAPEZIUS

POCZĄTEK:

• kresa karkowa górna k. potylicznej

• więzadło karkowe

• wyrostki kolczyste wszystkich kręgów piersiowych

KONIEC:

• część zstępująca górna – koniec barkowy obojczyka

• część poprzeczna środkowa – wyrostek barkowy łopatki

• część wstępująca dolna – grzebień łopatki

CZYNNOŚĆ:

• część zstępująca

+ unosi obręcz barkową ku górze

+ zgina głowę do boku lub do tyłu

• część poprzeczna

+ zbliża łopatkę do kręgosłupa

+ obniża obręcz barkową

+ skurcz całego mięśnia pociąga obręcz do tyłu i prostuje głowę

• część górna - rotuje łopatkę, co umożliwia odwodzenie w stawie ramiennym

UNERWIENIE: gałązki nerwu dodatkowego (XI) i gałązki splotu szyjnego

MIĘSIEŃ NAJSZERSZY GRZBIETU – M. LATISSIMUS DORSI

POCZĄTEK:

• część kręgowa – wyrostki kolczyste dolnych 6 kręgów piersiowych, kręgach lędźwiowych i grzebieniu pośrodkowym k. krzyżowej

• część biodrowa – odcinek przyśrodkowy grzebienia biodrowego

• część żebrowa – zewnętrzna powierzchnia dolnych 3-4 żeber

• część łopatkowa – dolny kąt łopatki

KONIEC:

• grzebień guzka mniejszego k. ramiennej od strony przyśrodkowej i przedniej

CZYNNOŚĆ:

• staw ramienny – przewodzi, nawraca i tyłozgina ramię

• pomocniczy mięsień wdechowy

• współpracuje z mięśniami wydechowymi podczas kaszlu i odksztuszania

• przy ustalonych ramionach (np. podciąganie na drążku) unosi tułów ku górze

UNERWIENIE: splot ramienny – nerw piersiowo-grzbietowy (n. thoracodorsalis)

MIĘŚIEŃ RÓWNOLEGŁOBOCZNY – M. RHOMBOIDEUS

POCZĄTEK:

• wyrostki kolczyste C₆ i C_7, Th₁ – Th₄

• więzadło nadkolcowe

KONIEC:

• brzeg przyśrodkowy łopatki

CZYNNOŚĆ:

• zbliża łopatkę do kręgosłupa

• rotuje łopatkę

UNERWIENIE: nerw grzbietowy łopatki

MIĘSIEŃ DŹWIGACZ ŁOPATKI – M. LEVATOR SCAPULAE

POCZĄTEK:

• wyrostki poprzeczne C₁-C₄

KONIEC:

• górny kąt łopatki (zachodzi na brzeg przyśrodkowy)

CZYNNOŚĆ:

• unoszenie łopatki i zbliżanie jej do kręgosłupa

• rotuje łopatkę obniżając kąt boczny

• zgięcie głowy do boku i do tyłu

UNERWIENIE: nerw grzbietowy łopatki

MIĘŚNIE KOLCOWO – ŻEBROWE

MIĘSIEŃ ZĘBATY TYLNY GÓRNY – M. SERRATUS POSTERIOR SUPEIOR

POCZĄTEK:

• wyrostki kolczyste C₆ i C₇ , Th₁ i Th₂

KONIEC:

• zewnętrzna powierzchnia żeber II-V

CZYNNOŚĆ:

• mięsień wdechowy – unosi ku górze żebra

UNERWIENIE: cztery górne nerwy międzyżebrowe

MIĘSIEŃ ZĘBATY TYLNY DOLNY – M. SERRATUS POSTERIOR INFERIOR

POCZĄTEK:

• wyrostki kolczyste Th₁₁ i Th₁₂ , L₁ i L₂

KONIEC:

• dolne brzegi czterech ostatnich żeber

CZYNNOŚĆ:

• obniżenie dolnych żeber w czasie wydechu

UNERWIENIE: cztery dolne nerwy międzyżebrowe

GŁĘBOKIE MIĘŚNIE GRZBIETU

• znajdują się pod mięśniami powierzchownymi i są właściwymi mięśniami grzbietu

• działają głównie na połączenia kręgosłupa i głowy

• unerwione są przez gałęzie grzbietowe nerwów rdzeniowych

PASMO BOCZNE

MIĘSIEŃ PŁATOWATY – M. SPLENIUS

• składa się z dwóch części:

+ wyżej – mięsień płatowaty głowy

+ niżej – mięsień płatowaty szyi

POCZĄTEK:

• wyrostki kolczyste C₃ – Th₅

• więzadło nadkolcowe

KONIEC:

• MIĘSIEŃ PŁATOWATY SZYI – trzy górne wyrostki poprzeczne kręgów szyjnych

• MIĘSIEŃ PŁATOWATY GŁOWY – wyrostek sutkowy k. skroniowej i kresa karkowa górna k. potylicznej

CZYNNOŚĆ:

• zgięcie głowy do tyłu

• zgięcie głowy w stronę skurczu jednostronnego

• zwraca twarz ku górze

• kręcz szyi i głowy

UNERWIENIE: gałęzie grzbietowe nerwów szyjnych (C₁ – C₅)

MIĘSIEŃ PROSTOWNIK GRZBIETU – M. ERECTOR SPINAE

POCZĄTEK:

• powierzchnia grzbietowa k. krzyżowej

• przyległa część grzebienia biodrowego

• wyrostki kolczyste kręgów lędźwiowych

• różnicuje się na: mięsień biodrowo – żebrowy i mięsień najdłuższy

MIĘSIEŃ BIODROWO – ŻEBROWY

+ MIĘSIEŃ BIODROWO – ŻEBROWY LĘDŹWI – kończy się na 6 dolnych żebrach w rejonie kątów żebrowych

+ MIĘSIEŃ BIODROWO – ŻEBROWY KLATKI PIERSIOWEJ – rozpoczyna się w rejonie kątów żeber sześciu dolnych, a kończy się na kątach sześciu górnych żeber

+MIĘSIEŃ BIODROWO – ŻEBROWY SZYI – przyczep początkowy znajduje się na kątach żeber III-VI, a koniec na wyrostkach poprzecznych kręgów szyjnych IV-VI

MIĘSIEŃ NAJDŁUŻSZY

+ MIĘSIEŃ NAJDŁUŻSZY KLATKI PIERSIOWEJ

- bierze początek ze wspólnej masy mięśniowej

- koniec znajduję się na wyrostkach żebrowych kręgów lędźwiowych i ich wyrostkach dodatkowych. W odcinku piersiowym na wyrostkach poprzecznych i przyległych żebrach

+ MIĘSIEŃ NAJDŁUŻSZY SZYI

- rozpoczyna się na wyrostkach poprzecznych Th_1-4, C_6-7

- kończy się na wyrostkach poprzecznych C₂ – C₅

+ MIĘSIEŃ NAJDŁUŻSZY GŁOWY

- rozpoczyna się na wyrostkach poprzecznych Th_1-3 i C_5-7

- kończy się na wyrostku sutkowym k. skroniowej

CZYNNOŚĆ:

• mięsień antygrawitacyjny

• stabilizuje kręgosłup

• zgina kręgosłup do tyłu i w bok

• zgięcie głowy w tył i do boku (m. najdłuższy głowy)

• pomocniczy mięsień wdechowy (prostując kręgosłup, zwiększa wymiar klatki piersiowej)

UNERWIENIE: gałęzie tylnych nerwów rdzeniowych C₂ – L₅

MIĘŚNIE MIĘDZYPOPRZECZNE – MM. INTERTRANSVERSARII

• występują między wyrostkami poprzecznymi

• najlepiej rozwinięte są w odcinku szyjnym i lędźwiowym

• występują jako:

- mięśnie międzypoprzeczne przednie i tylne szyi

- mięśnie międzypoprzeczne boczne i przyśrodkowe lędźwi

POCZĄTEK I KONIEC:

• dwa sąsiednie wyrostki poprzeczne lub ich odpowiedniki – wyrostki żebrowe

CZYNNOŚĆ:

• stabilizuje kręgosłup

• zgięcie boczne kręgosłupa

UNERWIENIE: gałęzie tylne i przednie nerwów rdzeniowych C_1-8, L_1-5

PASMO PRZYŚRODKOWE

• znajduje się w przestrzeni wyznaczonej przez wyrostki poprzeczne i kolczyste

• ciągnie się od okolicy krzyżowej do czaszki

MIĘSIEŃ PÓŁKOLCOWY – M. SEMISPINALIS

POCZĄTEK:

• wyrostki poprzeczne kręgów

KONIEC:

• wyrostki kolczyste kręgów

• część głowowa kończy się powyżej kresy karkowej dolnej k. potylicznej

• mija 5-6 kręgów w swoim przebiegu

CZYNNOŚĆ:

• prostuje kręgosłup i zgina do tyłu

• zgina kręgosłup w bok i skręca w stronę przeciwną do skurczu

UNERWIENIE: gałęzie grzbietowe nerwów rdzeniowych odcinka szyjnego i piersiowego

MIĘSIEŃ WIELODZIELNY – M. MULTIFIDUS

POCZĄTEK:

• powierzchnia grzbietowa k. krzyżowej

• przyległa część grzebienia biodrowego

• powięź piersiowo-lędźwiowa

• wyrostki piersiowe kręgów piersiowych i lędźwiowych

• wyrostki stawowe dolne ostatnich kręgów szyjnych

KONIEC:

• wyrostki kolczyste kręgów lędźwiowych, piersiowych i szyjnych

• mijają 2-4 kręgów w swoim przebiegu

CZYNNOŚĆ:

• prostuje kręgosłup i ustala jego położenie

• zgina kręgosłup do boku i skręca w stronę przeciwną

UNERWIENIE: gałęzie tylne nerwów rdzeniowych (C_3-4)

MIĘŚNIE SKRĘCAJĄCE – MM. ROTATORES

POCZĄTEK:

• wyrostki poprzeczne kolejnych kręgów od kręgów lędźwiowych po II kręg szyjny

KONIEC:

• nasady wyrostków kolczystych kręgu leżącego wyżej

• mija 1-2 kręgów w swoim przebiegu

CZYNNOŚĆ:

• stabilizacja kręgosłupa

• skręt kręgosłupa w stronę przeciwną do skurczu

UNERWIENIE: gałęzie grzbietowe nerwów rdzeniowych (C₃ – S₄)

MIĘSIEŃ KOLCOWY – M. SPINALIS

• łączy wyrostki kolczyste

• składa się z części piersiowej, szyjnej i głowowej

• część głowowa biegnie po obu stronach wyrostków kolczystych

CZYNNOŚĆ:

• stabilizuje kręgosłup

• zgina kręgosłup do boku

UNERWIENIE: gałęzie tylne nerwów rdzeniowych (C₂ – Th₁₀)

MIĘŚNIE PODPOTYLICZNE

• położone między I i II kręgiem szyjnym a k. potyliczną

MIĘSIEŃ PROSTY GŁOWY TYLNY MNIEJSZY – M. RECTUS CAPITIS POSTERIOR MINOR

• między guzkiem tylnym kręgu szczytowego a kresą karkową dolną k. potylicznej

MIĘSIEŃ PROSTY GŁOWY TYLNY WIĘKSZY – M. RECTUS CAPITIS POSTERIOR MAJOR

• od wyrostka kolczystego kręgu obrotowego do kresy karkowej dolnej k. potylicznej

MIĘSIEŃ SKOŚNY GŁOWY GÓRNY – M. OBLIQUUS CAPITIS SUPERIOR

• między wyrostkiem poprzecznym kręgu szczytowego a bocznym odcinkiem kresy karkowej dolnej

MIĘSIEŃ SKOŚNY GŁOWY DOLNY – M. OBLIQUUS CAPITIS INFERIOR

• między wyrostkiem kolczystym kręgu obrotowego a wyrostkiem poprzecznym kręgu szczytowego

CZYNNOŚĆ:

• działają na połączenia kręgosłupa z głową

• zgina głowę do tyłu

• zgina głowę do boku w stronę kurczącego się mięśnia

• zgina głowę do boku w stronę przeciwną (m. skośny głowy górny)

UNERWIENIE: nerw podpotyliczny

MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ

POWIERZCHOWNE MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ

• ich czynność skierowana jest głównie na staw ramienny i obręcz kończyny górnej

MIĘSIEŃ PIERSIOWY WIĘKSZY – M. PECTORALIS MAJOR

POCZĄTEK:

• CZ. OBOJCZYKOWA – koniec mostkowy obojczyka

• CZ. MOSTKOWO – ŻEBROWA – powierzchnia przednia mostka i przyległe chrząstki żeber

• CZ. BRZUSZNA – przednia powierzchnia pochewki mięśnia prostego brzucha

KONIEC:

• grzebień guzka większego k. ramiennej

CZYNNOŚĆ:

• ruch obejmowania

• przodozgięcie (cz. obojczykowa)

• przewodzenie

• nawracanie

• pociąga całe ciało ku górze

UNERWIENIE: splot ramienny – nerwy piersiowe przednie

MIĘSIEŃ PIERSIOWY MNIEJSZY – M. PECTORALIS MINOR

POCZĄTEK:

• przednia powierzchnia żeber kostnych III-V

KONIEC:

• wyrostek kruczy łopatki

CZYNNOŚĆ:

• obniża obręcz k. górnej i pociąga ja przyśrodkowo

• rotuje łopatkę

• pociąga żebra ku górze

UNERWIENIE: nerwy piersiowe przednie

MIĘSIEŃ ZĘBATY PZREDNI – M. SERRATUS ANTERIOR

POCZĄTEK:

• dziewięć górnych żeber

KONIEC:

• brzeg przyśrodkowy łopatki

CZYNNOŚĆ:

• przyciska łopatkę do tułowia

• cz. górna i środkowa przesuwają łopatkę do przodu

• cz. dolna pociąga obręcz ku dołowi, rotuje łopatkę, przesuwa kąt dolny do przodu i bocznie

• pomocniczy mięsień wdechowy

UNERWIENIE: nerw piersiowy długi

MIĘSIEŃ PODOBOJCZYKOWY – M. SUBCLAVIUS

POCZATEK:

• chrząstka I żebra

KONIEC:

• koniec barkowy obojczyka

CZYNNOŚĆ:

• wzmacnia staw mostkowo-obojczykowy

• pociąga obojczyk ku dołowi

UNERWIENIE: nerw podobojczykowy

MIĘŚNIE GŁĘBOKIE KLATKI PIERSIOWEJ

MIĘŚNIE PODŻEBROWE ZEWNĘTRZNE – MM. INTERCOSTALES EXTERNI

• położone są między sąsiednimi żebrami od guzka żebrowego aż do chrząstek żebrowych

POCZĄTEK:

• dolny brzeg żebra położonego wyżej

KONIEC:

• górny brzeg żebra położonego niżej

CZYNNOŚĆ:

• unosi żebra

• mięśnie wdechowe

MIĘŚNIE PODŻEBROWE WEWNĘTRZNE – MM. INTERCOSTALES INTERNI

• położone w przestrzeniach międzyżebrowych od mostka aż do kątów żebra

POCZĄTEK:

• brzeg górny żebra położonego niżej

KONIEC:

• brzeg dolny żebra położonego wyżej, w którym znajduje się bruzda żebra

CZYNNOŚĆ:

• obniża żebra

• mięśnie wydechowe

UNERWIENIE : nerwy międzyżebrowe Th₁ – Th₁₁

MIĘŚNIE PODŻEBROWE – MM. SUBCOSTALES

• znajdują się w dolnej części klatki piersiowej

• wspomagają mięśnie międzyżebrowe wewnętrzne

MIĘŚNIEŃ POPRZECZNY KLATKI PIERSIOWEJ – M. TRANSVERSUS THORACIS

• znajduję się między dolną częścią mostka a przyległymi żebrami

• należy on do mięśni wydechowych

PRZEPONA – DIAPHRAGMA

• mięśniowa granica między jama klatki piersiowej, a jama brzuszną

• kopulasto uwypuklona ku górze

• obwodową częścią mięśniową skierowana jest do ograniczenia otworu dolnego klatki piersiowej

• część środkowa tworzy środek ścięgnisty

POCZĄTEK:

• ma 3 części:

+ lędźwiową

+ żebrową

+ mostkową

• między częściami przepony znajdują się TRÓJKĄTNE POLA (w ich obrębie mogą wystąpić przepukliny przeponowe)

+ trójkąt lędźwiowo-żebrowy

+ trójkąt mostkowo-żebrowy

CZĘŚĆ LĘDŹWIOWA

• ODNOGA PRAWA – przyczepia się do powierzchni przedniej trzech pierwszych kręgów lędźwiowych

• ODNOGA LEWA – przyczepia się do dwóch górnych kręgów lędźwiowych

- obie odnogi łączą się na wysokości XII kręgu piersiowego i ograniczają roztwór aorty do przejścia aorty

- znajduje się tu także rozwór przełykowy

- po bokach odnóg znajduje się:

• WIĘZADŁO ŁUKOWATE PRZYŚRODKOWE – między trzonem pierwszego kręgu lędźwiowego, a wyrostkiem żebrowym tego kręgu

• WIĘZADŁO ŁUKOWATE BOCZNE – między wyrostkiem żebrowym pierwszego kręgu lędźwiowego a ostatnim żebrem

CZĘŚĆ ŻEBROWA

• przymocowuje się do wewnętrznej powierzchni sześciu dolnych żeber

CZĘŚĆ MOSTKOWA

• rozpoczyna się na wewnętrznej powierzchni wyrostka mieczykowatego mostka

KONIEC:

• koniec tworzy środek ścięgnisty

• zbliżony jest kształtem do liścia koniczyny:

+ płatek przedni – spoczywa tu serce

+ płatki boczne – opierają się tu podstawy obu płuc

- między płatkami znajduje się otwór żyły głównej do przejścia żyły głównej dolnej

CZYNNOŚĆ:

• główny mięsień wdechowy

• skurcz powoduje spłaszczenie jego kopuł, przez co zwiększa się wymiar długo klatki piersiowej i przez drogi oddechowe powietrze dostaje się do płuc

• tworzy tłocznie brzuszną

UNERWIENIE: pochodzi ze splotu szyjnego od nerwu przeponowego

MIĘŚNIE BRZUCHA

MIĘŚNIE PRZEDNIE BRZUCHA

MIĘSIEŃ PROSTY BRZUCHA – M. RECTUS ABDOMINIS

POCZĄTEK:

• wyrostek mieczykowaty mostka

• chrząstki przyległych żeber V – VII

KONIEC:

• gałąź górna k. łonowej

CZYNNOŚĆ:

• zgięcie tułowia do przodu

• w leżeniu unoszenie miednicy

• zgięcie boczne kręgosłupa

• obniżanie dolnych żeber

• mięsień wydechowy

• wytwarza tłocznie brzuszną

UNERWIENIE: nerwy międzyżebrowe VI - XII

MIĘSIEŃ PIRAMIDOWY – M. PYRAMIDALIS

POCZĄTEK:

• spojenie łonowe

• gałąź górnej k. łonowej

KONIEC:

• kresa biała

CZYNNOŚĆ:

• napina kresę białą

UNERWIENIE: nerw podżebrowy (XII)

MIĘŚNIE BOCZNE BRZUCHA

MIĘSIEŃ SKOŚNY ZEWNĘTRZNY BRZUCHA – M. OBLIQUUS EXTERNUS ABDOMINIS

POCZĄTEK:

• powierzchnia zewnętrzna żeber (V – XII)

KONIEC:

• część włókien kończy się na więzadle pachwinowym

• tylne włókna dochodzą do grzebienia biodrowego

CZYNNOŚĆ:

• zgina tułów do przodu

• w leżeniu unosi miednicę

• zgina tułów do boku z rotacją w stronę przeciwną do skurczu

• pociąga żebra ku dołowi

• mięsień wydechowy

• tworzy tłocznie brzuszną

UNERWIENIE:

• cz. górna – nerwy międzyżebrowe V – XII

• cz. dolna – nerw biodrowo-podbrzuszny ze splotu lędźwiowego

MIĘSIEŃ SKOŚNY WEWNĘTRZNY BRZUCHA – M. OBLIQUUS INTERNUS ABDOMINIS

POCZĄTEK:

• grzebień biodrowy

• powięź piersiowo-lędźwiowa

• więzadło pachwinowe

KONIEC:

• dolne żebra

CZYNNOŚĆ:

• zgina tułów do przodu

• zgina tułów do boku z rotacją w tą samą stronę

• pociąga żebra ku dołowi

• mięsień wydechowy

• tworzy tłocznie brzuszną

UNERWIENIE:

• nerwy międzyżebrowe V – XII

• nerw biodrowo-podbrzuszny

MIĘSIEŃ POPRZECZNY BRZUCHA – M. TRANSVERSUS ABDOMINIS

POCZĄTEK:

• chrząstki żeber VII – XII od strony wewnętrznej

• powięź piersiowo-lędźwiowa

• grzebień biodrowy

• więzadło pachwinowe

KONIEC:

• kresa biała

• dochodzi do m. dźwigacza jądra

CZYNNOŚĆ:

• zwęża dolną część klatki piersiowej

• mięsień wydechowy

• tworzy tłocznie brzuszną

• ściąga poprzecznie ściany brzucha

UNERWIENIE:

• nerwy międzyżebrowe VI – XII

• nerw biodrowo-podbrzuszny

• nerwy splotu lędźwiowego

• nerw biodrowo-pachwinowy

MIĘŚNIE TYLNE BRZUCHA

MIĘSIEŃ CZWOROBOCZNY LĘDŹWI – M. QUADRATUS LUMBORUM

• od wyrostków żebrowych kręgów lędźwiowych do ostatniego żebra

• od grzebienia biodrowego do wyrostków żebrowych kręgów lędźwiowych i ostatniego żebra

CZYNNOŚĆ:

• zgięcie kręgosłupa do boku

• obniża dolne żebra

• stabilizacja kręgosłupa lędźwiowego

UNERWIENIE:

• nerw podżebrowy

• nerwy splotu lędźwiowego