Magdalena Braun

Sebastian Karczewski, "Zamach na Arcybiskupa. Kulisy wielkiej mistyfikacji"

31 maja 2013 | Recenzje

Jesienią 2007 roku Prokuratura Okręgowa w Warszawie orzekła, że podpisy znajdujące się na dokumentach dotyczących Stanisława Wielgusa („Grey”, „Adam Wysocki”) nie były pisane jego ręką.

Sebastian Karczewski, Zamach na Arcybiskupa. Kulisy wielkiej mistyfikacji, Wyd. Veritatis SPLENOR, 2013, ss. 354.

III RP na każdym kroku podkreśla swoje zalety, niemal świętość. Puszy się na tle tej okropnej PRL, wychwala demokrację, wolność słowa, poszanowanie jednostki itp. Tę wiarę ma utrwalać IPN, który został powołany tylko po to, żeby wciskać ludziom do głowy jedno – było strasznie, a teraz jest cacy. Sześć lat temu III RP, z całą swoją siłą i potęgą – zniszczyła jednego z hierarchów Kościoła katolickiego, zmusiła go do czynu bezprecedensowego – rezygnacji z nominacji papieskiej na urząd arcybiskupa warszawskiego. Po dziś dzień pomysłodawcy i wykonawcy tej obrzydliwej operacji wychwalają ją jako wielki triumf „prawdy”.

Ot tamtych niesławnej pamięci dni minęło już ponad sześć lat. Zatarła się ludzka pamięć, wielu nie pamięta o co w ogóle poszło. Wielu pewnie nie chce, żeby o tym przypominać. Dla nich nieprzyjemną niespodzianką jest wydana właśnie książka Sebastiana Karczewskiego, dziennikarza „Naszego Dziennika”, pt. „Zamach na Arcybiskupa. Kulisy wielkiej mistyfikacji”. Przyznam, że kiedy przystępowałam do lektury, nie wiedziałam co mnie czeka. Nie jestem wysokiego zdania o rzetelności dziennikarzy „ND” (vide sprawa katastrofy smoleńskiej czy jednostronne spojrzenie na historię Polski czy stosunki Polski z Rosją), ale z każdą przeczytaną stroną rosło moje zainteresowanie. Sprawę znałam z wydanej wspólnie przez portal konserwatyzm.pl i „Myśl Polską”  książki „Media Go ukamienowały. Sprawa arcybiskupa Stanisława Wielgusa” (Warszawa 2007). Lektura pracy Karczewskiego potwierdza w pełni to, co redaktorzy konserwatyzmu.pl i „Myśli Polskiej” pisali sześć lat temu. Nie mieli dostępu do takiej wiedzy, jaką zebrał Karczewski, ale prawie w 100 procentach trafnie odczytali istotę i drugie dno tej sprawy.

Do jakich nowych materiałów dotarł Karczewski? Po pierwsze, jeszcze raz dokładnie przeanalizował dokumenty IPN dotyczące sprawy abpa Wielgusa. Po drugie, odtworzył szczegółowo ciąg wydarzeń, które doprowadziły do rezygnacji abpa Wielgusa. Po trzecie, ujawnił dokumenty dochodzenia, jakie prowadziła Prokuratura Okręgowa w Warszawie w 2007 roku w związku z podejrzeniem o popełnienie przestępstwa, jakim było sfałszowanie podpisów na dokumentach SB dotyczących Stanisława Wielgusa. Wreszcie autor dotarł do dokumentów kościelnych, które rzucają ponury cień na działalność niektórych hierarchów.

Jesienią 2007 roku Prokuratura Okręgowa w Warszawie orzekła, że podpisy znajdujące się na dokumentach dotyczących Stanisława Wielgusa („Grey”, „Adam Wysocki”) nie były pisane jego ręką. Tak oto, oprócz tzw. sprawozdania wyjazdu naukowego podpisanego przez Wielgusa, a więc dokumentu rutynowego, który pisali wszyscy wyjeżdżający wtedy za granicę – nie ma tym zestawie dokumentów ani jednego przezeń podpisanego. Nie ma kluczowych w takich sprawach – zobowiązania do współpracy i meldunków. Są jedynie notatki oficerów SB, w dodatku – jak ustalił autor – nie wiadomo czy naprawdę dotyczących Stanisława Wielgusa. Nie ma też oryginałów dokumentów, tylko kopie, nieraz trzecie. Zeznający przez Prokuraturą żyjący oficerowie SB zajmujący się rozpracowaniem Stanisława Wielgusa potwierdzili jego wersję wydarzeń. Zaprzeczyli by były im wiadome kryptonimy „Grey” czy „Adam Wysocki”. Potwierdzili także, że Stanisław Wielgus niczego w ich obecności nie podpisywał.

W świetle obowiązujących procedur lustracyjnych materiał „obciążający” Stanisława Wielgusa nie mógł być w żadnym wypadku podstawą do wysunięcia zarzutu świadomej współpracy z SB. Mimo to stał się on „koronnym” dowodem na „winę” Arcybiskupa. Pomijamy w tym momencie fakt, że zgodnie z obowiązującym w  Polsce prawem i Konkordatem – nie ma możliwości lustracji duchownych. To co się działo na przełomie 2006 i 2007 roku było więc, z tego punktu widzenia, bezprawiem i zwyczajnym linczem.

Jak w takim razie było możliwe, że „naukowe autorytety” z tytułami profesorskimi potwierdzały, że materiał „bezspornie” dowodzi świadomej współpracy Stanisława Wielgusa z SB? Zacytujmy fragment tekstu Karczewskiego odnoszący się do kwestii oceny dokumentów z IPN:

„Jeśli nawet sporządzony przez funkcjonariusza SB dokument uznamy za autentyczny, nie znaczy to wcale, iż jest on wiarygodny. „Często bywa tak, że dokument jest autentyczny, ale informacje w nim zawarte nie są prawdziwe” – przekonywał nie kto inny tylko prof. Andrzej Paczkowski na łamach tygodnika „Wprost”. „Nie ma najmniejszych wątpliwości, że w aktach bezpieki roi się od najrozmaitszych przekłamań czy wręcz fałszywych informacji” – twierdzi Antoni Dudek, politolog i historyk, były pracownik IPN.

Czy nie jest rzeczą zastanawiającą, że oskarżając Arcybiskupa o współpracę ze Służbą Bezpieczeństwa, nie tylko dziennikarze, ale nawet historycy ze stopniami naukowymi nagle zaczęli wyrażać pełne zaufanie do sporządzonych przez funkcjonariuszy służb specjalnych PRL notatek? Przekonując opinię publiczną, iż materiały te dokumentują wydarzenia, które faktycznie miały miejsce, gdyż rzekomo „bezpieka nie oszukiwała samej siebie”, tezę tę przedstawiali niczym dogmat, w który wszyscy powinni uwierzyć. Tak, jakby nigdy nie słyszeli o zapisywaniu w esbeckich aktach informacji nieprawdziwych czy fikcyjnych rejestracjach… Już powyższa analiza materiałów dotyczących ks. Wielgusa dowodzi, że zawierają one ewidentnie przekłamania. Owszem, nie jest prawdą, że funkcjonariusze SB nagminnie fałszowali dokumentację operacyjną. Lecz nie jest prawdziwym również twierdzenie, iż wszystko, co jest zapisane w esbeckich papierach, nie wymagająca weryfikacji prawda. Każdy, kto posiada orientację w materiałach SB wie, że jej funkcjonariusze często wpisywali do akt informacje nieprawdziwe, świadomie dokonując „konfabulacji” w raportach czy doniesieniach”.

Święta prawda, choć w tym miejscu należy wytknąć i „Naszemu Dziennikowi”, że często dawał i daje wiarę tym aktom, ale kiedy dotyczą kogoś z innego obozu. To zresztą jest praktyka powszechna – jeśli ujawnia się „papiery” na kogoś „od nich”, to są one całkowicie wiarygodne, jeśli na „naszych”, to są to fałszywki. Tocząca się obecnie dyskusja na temat rtm. Witolda Pileckiego jest tego dowodem. Ci sami historycy z IPN, którzy przekonują, że UB nie fałszowała dokumentów wewnętrznych, w sprawie Pileckiego twierdzą wręcz coś odwrotnego. Niestety, takie uprawianie badań historycznych jest karykaturą rzetelności.

Wracajmy jednak do tematu. Przyznam, że największe wrażenie wywołują fragmenty książki dotyczące postawy Kościoła katolickiego w Polsce. Wiedziano coś niecoś o pokrętnej, pełnej dwulicowości postawie ówczesnego nuncjusza papieskiego, abpa Józefa Kowalczyka, nota bene hierarchy budzącego od wielu lat tzw. mieszane uczucia, ale ujawnione fakty są szokujące. Autor pisze:

„Skoro w sprawę dokonanej przez Benedykta XVI nominacji zaangażowały się instytucje państwowe, jak Kancelaria Prezydenta RP i Rzecznik Praw Obywatelskich, obowiązkiem nuncjusza był sprzeciw wobec naruszenia umowy konkordatowej między Polską a Stolicą Apostolską, obrona papieskiej nominacji i wskazanie Prezydentowi RP, iż próba jakiejkolwiek ingerencji w decyzję Ojca Świętego stanowi ewidentne nadużycie. Jakiekolwiek „układanie” się z władzą świecką w celu wymuszenia rezygnacji Arcybiskupa odczytać można nie tylko jako brak posłuszeństwa woli Benedykta XVI, ale i krok w kierunku rozbicia jedności Kościoła katolickiego w Polsce.

Jako nuncjusz apostolski abp Józef Kowalczyk nie tylko w żaden sposób nie stanął w obronie papieskiej nominacji abp. Stanisława Wielgusa. Swoimi działaniami w pewien sposób sam przyczynił się nie tylko do zniszczenia jego dobrego imienia, ale i „udaremnienia” jego ingresu. Oprócz wspomnianego wcześniej „układu” z władzami, przemawiać za tym może jeszcze kilka faktów. Otóż, nie kto inny, tylko abp Józef Kowalczyk był inicjatorem rozpowszechnienia „Odezwy arcybiskupa metropolity warszawskiego” w przeddzień ingresu sformułowanej tak, by nowy metropolita warszawski oskarżał samego siebie o czyny, których nigdy nie popełnił. To nuncjusz apostolski przedłożył abp. Stanisławowi Wielgusowi do podpisu tekst przygotowanej przez siebie rezygnacji, w której zamieścił stwierdzenia nie odpowiadające prawdzie. Wreszcie, 7 stycznia 2007 roku wydał komunikat, którym – maskując prawdę – dezinformował opinię publiczną. Jak się okazało nie po raz ostatni w tej sprawie”.

Autor idzie dalej – uważa, że na szczytach hierarchii związał się swego rodzaju spisek, mający na celu nie dopuszczenie abpa Wielgusa na fotel metropolity warszawskiego. Wymienia trzech czołowych jego uczestników – abpa Józefa Kowalczyka, bpa Piotra Liberę, sekretarza Episkopatu Polski i kard. Stanisława Dziwisza. Wybuch „sprawy” Wielgusa był im na rękę i postanowili  z tego skorzystać. Zamiast bronić atakowanego hierarchy, zgodnie ze stanowiskiem Benedykta XVI, cały wysiłek włożyli w zmuszenie go do złożenia urzędu. Temu służyła opinia Kościelnej Komisji Historycznej, która wydała komunikat obciążający abpa Wielgusa, temu służyły tendencyjne informacje podawane przez Katolicką Agencję Informacyjną, temu służyły publiczne wypowiedzi abpa Kowalczyka. Np. na stronie internetowej Katolickiej Agencji Informacyjnej 12 stycznia 2007 roku pojawiła się taka informacja:  „Nuncjusz Apostolski w Polsce, arcybiskup Józef Kowalczyk w wywiadzie dla KAI przyznaje, że abp Stanisław Wielgus zataił przed Ojcem Świętym fakt swej współpracy ze służbą bezpieczeństwa PRL”.  Była to informacja fałszywa, nie mająca podstaw.  Manipulowanie Papieżem było jedną z metod „wykończenia” ofiary. Są to fakty zdumiewające, kompromitujące.

Ale to nie wszystko. Już po rezygnacji abpa Stanisława Wielgusa Episkopat Polski opublikował List, w którym potwierdził zarzuty mu stawiane. Okazało się jednak, że kilkunastu biskupów zgłosiło votum separatum. Był wśród nich legendarny abp Kazimierz Majdański, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych.  Oto najistotniejszy fragment:

„Swoje votum separatum uzasadniam trojako:

1) List Episkopatu z 12 I br. jest mało ludzki. Kto jest prawdziwymi człowiekiem, nie oskarża innego człowieka, już aż nadto skrzywdzonego. Chodzi przy tym o wybitnego Biskupa polskiego, Ks. Arcybiskupa Stanisława Wielgusa.

2) List Episkopatu odnosi się do czynu wykonanego pozornie, już dawno i nieważnego, ponieważ dokonanego pod przymusem. Nawet przysięga małżeńska złożona pod przymusem jest nieważna, i to wszyscy w Kościele wiedzą i mają obowiązek wiedzieć.

3) Treść listu z 12 stycznia br. jest mało chrześcijańska. Chrześcijaństwo to przebaczenie. Uczy tego przebaczenia Ewangelia na wielu miejscach, także wobec jawnogrzesznicy, a potem wobec Piotra i na Krzyżuj „Przebacz im, bo nie wiedzą, co czynią” (Łk 23, 34).

4) List sprzeciwia się najwyższemu przykazaniu Bożemu: „Będziesz miłował”. Chodzi nie tylko o Boga, ale także o człowieka. Jest to przykazanie najwyższe.

Zajął właściwe stanowisko Prymas Polski i został zlekceważony zarówno na terenie Episkopatu, jak i na terenie telewizji publicznej. Przewodniczący Episkopatu jest proszony, by to naprawił”.

Lincz na arcybiskupie Wielgusie był organizowany w trójkącie: „Gazeta Polska” – Kancelaria Prezydenta Lecha Kaczyńskiego – IPN. Potem dołączyły praktycznie wszystkie media, Rzecznik Praw Obywatelskich i część Episkopatu. Autor zastanawia się nad rolą „podpalacza”, czyli „Gazety Polskiej”. Ustalił kto przekazywał tej gazecie dokumenty z IPN. Był nim Marek Wichrowski ze Stowarzyszenia Wolnego Słowa (sic!). Wcześniej to w tym środowisku naradzano się nad tym, jak uderzyć w hierarchę. Wichrowski wypożyczył akta z pełną premedytacją, mówiąc w Prokuraturze: „W momencie, kiedy składałem wniosek do IPN miałem zamiar przekazać uzyskane dokumenty znajomym historykom i „Gazecie Polskiej”. 3 stycznia 2007 roku Marek Wichrowski odwiedził siedzibę IPN w Warszawie, by odebrać decyzję Prezesa IPN o udostępnieniu materiałów i złożyć wniosek o wykonanie ich papierowych kopii. Otrzymał je następnego dnia. „Po odebraniu tych dokumentów z IPN umówiłem się z Sakiewiczem, Krzyśkiem Markuszewskim. Spotkałem się z nimi tego samego dnia. Spotkałem się z nimi w siedzibie „Gazety Polskiej”. Sakiewicz skopiował te dokumenty. Ja wyraziłem na to zgodę” – stwierdził prof. Wichrowski. Po południu materiały pojawiły się na stronie internetowej tygodnika…

Komentarz Karczewskiego jest następujący: „Opublikowanie przez „Gazetę Polską” kopii dokumentów, znajdujących się Karcie Kieszeniowej Jacket nr 7207, należy uznać za przestępstwo określone w art. 49 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych – stwierdziła Prokuratura Okręgowa w Warszawie. Jak czytamy w uzasadnieniu decyzji prokuratury, redaktor naczelny tygodnika – Tomasz Sakiewicz, „ponoszący odpowiedzialność za publikowane informacje, nie był osobą uprawnioną do publikacji tych danych, nie uzyskał bowiem zezwolenia od osób zainteresowanych, zgodnie z wymogami prawa prasowego”. Analizując materiał dowodowy w tej sprawie prokurator Katarzyna Jakacka uznała, że zarówno zachowanie redaktora „Gazety Polskiej”, jak i Marka Wichrowskiego „wyczerpało ustawowe znamiona czynu zabronionego określonego w art. 49 ustawy o ochronie danych osobowych”. 28 sierpnia 2008 roku umorzyła jednak postępowanie w tej sprawie ze względu „znikomą społeczną szkodliwość czynu”.

Znikoma społeczna szkodliwość czynu”! Złamanie prawa, rozpętanie afery na cały kraj, zniszczenie człowieka – to „znikoma szkodliwość”! I jak tu się dziwić powtarzającym się faktom gangsterstwa dziennikarskiego? Skoro coś takiego jest „znikomo szkodliwe”, to co mówić o innych sprawach tego typu? Zastanawiając się nad odpowiedzią na pytanie o motywy postępowania „Gazety Polskiej” w tej sprawie Jan Engelgard pisał sześć lat temu: „Redaktorom GP nigdy nie podobało się, że ośrodki katolickie skupione wokół idei Prymasa Wyszyńskiego ostrzegają przed działaniem masonerii. W głośnym, wymierzonym w Radio Maryja, artykule Elizy Michalik i Pawła Lisiewicza z 2002 roku zdawano dramatyczne pytanie – antykomunizm czy walka z masonerią? Nerwowo reagował na ataki na masonerię poprzedni redaktor naczelny GP Piotr Wierzbicki. Uważał to za aberrację. Pada tu cień Loży „Kopernik” założonej w Paryżu i skupiającej tzw. patriotów-masonów (jej członkiem był (jest) lustrator totalny, obecnie szef TVP, Bronisław Wildstein – patrz Ludwik Hass,  „Wolnomularze polscy w kraju i na świecie 1821-1999 – słownik biograficzny”, Warszawa 1999). Atakujący Radio Maryja sugerowali, nieprawdziwie, że trzon publicystów Radia to byli działacze „reżimowych organizacji katolickich” (PAX, PZKS, ChSS), a w ogóle to nie wiadomo, kto za Radiem stoi – tu pojawiał się często zarzut, że nadajniki Radia są na Uralu – to zaś wystarczało obsesjonatom do stwierdzenia, że za wszystkim stoją… rosyjskie służby specjalne. Nienawiść do Radia Maryja sprawiła, że redaktorom GP łatwo przyszła decyzja o bezprecedensowej akcji przeciwko duchownemu z Radiem związanym. Od lat GP twierdzi, że walczy o oblicze polskiego patriotyzmu i katolicyzmu – a wrogiem nr 1 jest Radio Maryja. Zrobiono więc wszystko, by „człowieka Radia Maryja” na stolicę arcybiskupią nie dopuścić”.

I dodawał:  „Dla lustratorów casus abpa Wielgusa to kamień węgielny IV RP. Uczyniono z tej sprawy coś na kształt punktu zwrotnego, to że przy okazji naruszono Konkordat, sponiewierano hierarchę i cały Kościół, ośmieszono Polskę na całym świecie, dano pożywkę największym wrogom katolicyzmu – nie ma znaczenia, najważniejsze, że „lustracji nie można już powstrzymać” (J. Engelgard, „Dlaczego atak wykonała „Gazeta Polska”?, „Myśl Polska”, 28 stycznia 2007 r.)

Nie jest dziełem przypadku, że „Gazeta Polska”, uznawana oficjalnie przez mainstream za „oszołomską”, tak naprawdę cieszyła wtedy się jego cichym poparciem. W przypadku prezydenta Lecha Kaczyńskiego nawet nie cichym. Po słynnej nocnej naradzie u prezydenta z 6 na 7 stycznia 2007 roku, na której wspólnie z abpem Kowalczykiem i bpem Liberą uzgodniono, że nie dojdzie do ingresu abpa Wielgusa – pan prezydent natychmiast zadzwonił z „radosną” wieścią do red. Tomasza Sakiewicza. Plan się powiódł. Kropką nad „i” były oklaski Lecha Kaczyńskiego w katedrze warszawskiej po ogłoszeniu rezygnacji abpa Wielgusa. Po czymś tak niesłychanym polityk taki powinien być przez Kościół potępiony, a jak się to skończyło wiemy. W ogóle z Lechem Kaczyńskim autor książki miał problem – wszak „Nasz Dziennik” i Radio Maryja uprawiają obecnie jego kult. Dlatego jego rola w spisku nie jest zbyt eksponowana a ostrze ataku skierowane jest gdzie indziej. Tymczasem rola Lecha Kaczyńskiego była  w tych wydarzeniach znacznie większa, kto wie, czy nie kluczowa.

Jak pisałam na początku, nikt teraz nie wraca do sprawy Wielgusa. Ale zostały teksty, wypowiedzi i oceny. Autor przytacza obszerne fragmenty ziejących jadem i nienawiścią artykułów takich tuzów dziennikarstwa, jak Tomasz Sakiewicz, Katarzyna Hejke, Robert Krasowski, Piotr Semka, Zbigniew Nosowski, Tomasz Terlikowski, czy Paweł Milcarek. Przytacza wyjątkowo podłe opinie Jarosława Gowina, czy obłudne wypowiedzi historyków – prof. Andrzeja Paczkowskiego i dr. Antoniego Dudka. Budzą one dzisiaj, po ujawnieniu prawdy, wyjątkowo odrażające wrażenie. Nie ma co liczyć, żeby ktoś z wymienionych przeprosił za to, co zrobił. Paradoks polega na tym, że w tym czasie publicznie bronili abpa Stanisława Wielgusa tylko Prymas Polski Józef Glemp i gen. Gromosław Czempiński (pomijam oczywiście wymienione już konserwatyzm.pl, „Myśl Polską”, Radio Maryja i „Nasz Dziennik”).

Książkę Karczewskiego powinien przeczytać każdy, gdyż wbrew tytułowi, nie jest ona tylko opisem jednego, skandalicznego zdarzenia. To książka o mechanizmach funkcjonowania III RP. To książka o tym, jak w „demokracji” prawo i prawda mogą nie mieć żadnego znaczenia, jak instytucje powołane do obrony godności człowieka w chwili próby idą na pasku dominującej tendencji politycznej. Abp Stanisław Wielgus musiał przegrać, bo miał przeciwko sobie media, Prezydenta RP, IPN, przeróżne „komisje historyczne”, a nawet część hierarchii kościelnej. Zdruzgotaną ofiarę zmuszono do rezygnacji nie tylko z funkcji, ale i z procesu lustracyjnego, którego chciał (IPN celowo przedłużał przekazanie do sądu dokumentów). Proces ujawniłby mechanizmy kłamstwa i bezprawia. Dlatego abpa Wielgusa wezwał do siebie Przewodniczący Episkopatu i „zaproponował” mu opuszczenie Warszawy. Nie ma człowieka, nie ma sprawy. Milczenie wokół książki Karczewskiego pokazuje, że ta strategia jest nadal realizowana.

Magdalena Braun

Książka jest dostępna na stronie Fundacji Servire Veritati: http://wydawnictwo.ien.pl/product_info.php?products_id=4391&osCsid=66c1790722c6915a27767aff7c52979e

aw