POSYNODALNA ADHORTACJA APOSTOLSKA VERBUM DOMINI OJCA ŚWIĘTEGO BENEDYKTA XVI O SŁOWIE BOŻYM W ŻYCIU I MISJI KOŚCIOŁA
BÓG, KTÓRY MÓWI.
Bóg w dialogu.
6. Bóg daje się poznać w dialogu, który pragnie prowadzić z człowiekiem. Przemawia do niego jak do przyjaciół, chce zaprosić i przyjąć do wspólnoty ze sobą. „Słowo” wypowiedziane przez Boga, Logos, jest od zawsze, On jest Bogiem, który istniał przed stworzeniem świata. Ojciec odwiecznie wyraża swoje słowo w Duchu Świętym. To słowo objawia nam Boga i zaprasza do życia w Nim, a zarazem daje zrozumienie człowiekowi samego siebie, bo w świetle objawienia wyjaśnia się jego tajemnica.
Analogia słowa Bożego
7. Używanie ludzkiego języka można wykorzystać w sposób analogiczny do słowa Bożego. Bóg mówi o sobie. Logos Boga wskazuje na Jednorodzonego Syna, który stał się ciałem – człowiekiem narodzonym z Najświętszej Maryi Panny. Słowo Boże wyraża się w stworzeniu oraz przez proklamację w dziejach zbawienia, najpełniej zaś czyni to w misterium Chrystusa. Przepowiadanie Apostołów przekazywane w żywej Tradycji jest kolejnym sposobem wyrażenia się Słowa. Ostatnim są: Pismo Święte, Stary i Nowy Testament, które należy czytać, słuchać, głosić, przeżywać i przyjmować w łączności z Tradycją apostolską.
Kosmiczny wymiar Słowa
8. Odwieczny Logos jest fundamentem całej rzeczywistości. Nic nie jest przypadkiem, wszystko istnieje, co tak chciał Bóg. „Stworzenie rodzi się z Logosu, ma niezatarty ślad Rozumu, który wprowadza ład i nim kieruje, dlatego Pismo Święte zachęca nas, byśmy poznawali Stwórcę patrząc na stworzenie. Według św. Bonawentury każde stworzenie jest słowem Boga, bo głosi Boga, który w rzeczach stworzonych daje wieczne świadectwo o sobie.
Stworzenie człowieka
9.Człowiek zajmuje niezwykłe miejsce w świecie, jest stworzony na obraz i podobieństwo Boga, otrzymuje wielkie dary: wartościowe ciało, rozum, wolność i sumienie, tzw. „prawo naturalne”, które kieruje go do czynienia dobra, a unikania zła. Słuchanie słowa Bożego skłania nas do życia zgodnego z tym prawem. W Nowym Prawie – Ewangelii, doskonale urzeczywistnia się prawo naturalne, wyzwalając nas z grzechu, dając uczestnictwo w życiu Bożym i możliwość pokonywania egoizmu.
Realizm Słowa
10. Człowiek budujący na słowie Chrystusa buduje w sposób solidny i trwały, jest realistą, który w Słowie widzi fundament wszystkiego. To, co oferuje nam świat, nie jest w stanie zaspokoić najgłębszych pragnień człowieka. On potrzebuje trwałych fundamentów. Budując na słowie, buduje się na skale.
Chrystologia Słowa
11. Już w Starym Testamencie Bóg przekazuje swoje słowa, objawia się ludowi Izraela dzięki nim i swoim czynom, by Naród Wybrany poznał, jakie są zamiary Boga względem ludzi, a przez proroków Bóg objawiał się, by Izraela zrozumiał te zamiary jeszcze bardziej i objawił je narodom. W tajemnicy wcielenia wieczne Słowo staje się Chrystusem zrodzonym z niewiasty, żywą osobą, którego historia jest słowem Boga do ludzi. Bycie chrześcijaninem rozpoczyna się od spotkania z realną osobą Jezusa Chrystusa, które przemienia życie. Słowo Boże stało się ciałem i wyraża się ludzkimi słowami
12. „Słowo stało się krótkie” – takie wyrażenie ukuli Ojcowie Kościoła. Logos stał się dzieckiem, by był uchwytny. Ma On oblicze Jezusa z Nazaretu. Szczególny charakter człowieczeństwa Chrystusa ujawnia się w pełni w odniesieniu do Słowa Bożego, Jezus pełni wolę Ojca w każdym momencie, jest bezgranicznie posłuszny. Zna Ojca, doskonale słucha, zachowuje i przekazuje nam słowo Boże. Misterium Chrystusa wypełnia się w wydarzeniach Paschalnych, gdy słowo cichnie, a miłość jest większa i oddaje życie za przyjaciół. Tu objawia się słowo Nowego i Wiecznego Przymierza, gdzie na krzyżu dochodzi do nierozerwalnej unii woli Bożej i ludzkiej w Chrystusie. W zmartwychwstaniu Chrystusa Słowo Boże jest Panem, Pantokratorem, światłem świecącym w ciemności na naszej drodze. W Chrystusie Słowo Boże jest obecne jako Osoba. Żyjąc z Nim i dla Niego możemy żyć w światłości.
13. Misterium Paschalne jest zgodne z Pismem, co wskazuje na jedność Bożego zamysłu. Misterium śmierci ukazuje nam rzeczywistość wcielenia Słowa Bożego. Zmartwychwstanie odbywa się trzeciego dnia, przed rozkładem ciała w Żydowskim przekonaniu, co wskazuje, że zwycięstwo nad śmiercią dokonuje się dzięki stwórczej mocy Słowa Bożego. Świat jawi się nam jako księga, dzieło Autora, któremu Chrystus i Jego działalność nadaje sens całemu stworzeniu – jest On centrum kosmosu i historii, łączy Boga ze stworzeniem, ale jednocześnie zachowuje ich odrębność.
Eschatologiczny wymiar Słowa Bożego.
14.Chrystus jest ostatecznym słowem Boga nadającym sens historii. Naszym zadaniem jest życie w świecie stworzonym w rytm Słowa. Innego objawienia publicznego już nie będzie. Bóg przez Chrystusa powiedział wszystko i nie ma już nic do powiedzenia. Synod zalecił pomoc wiernym w odróżnieniu słowa Bożego od objawień prywatnych, które nie uzupełnia Objawienia, ale pomaga je lepiej przeżywać w danej epoce historycznej. Objawienie publiczne wymaga od nas wiary, objawienie prywatne musi być nakierowane na Chrystusa, nie może oddalać od Niego, wspomaga wiarę i odsyła do Objawienia publicznego. Aprobat objawienia prywatnego oznacza, że nie zawiera ono treści niezgodnych z Objawieniem publicznym.
Słowo Boże i Duch Święty
15. Boży przekaz objawienia zakłada relację między Synem a Duchem Świętym. Pismo Święte mówi o obecności Ducha Świętego w dziejach Chrystusa: wcielenie, chrzest w Jordanie, głoszenie w Duchu Świętym, ofiara z siebie. Chrystus ukazuje związek męki z posłaniem Ducha, a po zmartwychwstaniu tchnie Go na Apostołów. Duch Święty poprowadzi uczniów, zstępuje na nich i pobudza do misji głoszenia. Misje Syna i Ducha Świętego są nierozłączne, jest to jedna ekonomia zbawienia.
16. Bez działania Ducha prawdy nie można zrozumieć słów Pana. Słowo Boże przychodzi do ludzi w ciele Chrystusa, ciele eucharystycznym i w Piśmie Świętym. Może ono być zrozumiałe i przyjęte jedynie dzięki Duchowi Świętemu. Tę prawdę potwierdza Tradycja, szczególnie Ojcowie Kościoła. Teksty liturgiczne również świadczą o relacji między Pismem a Duchem, choćby np.: epiklezy wzywające Ducha Świętego przed czytaniami czy modlitwy po zakończeniu homilii proszące o dar Ducha dla wiernych.
Tradycja i Pismo
17. Bóg powierzył Słowo Boże Kościołowi, by ten przekazywał je i głosił w każdym czasie. Tradycja zapoczątkowana przez Apostołów jest czymś dynamicznym, wzrasta w niej zrozumienie przekazanych prawd. Żywa Tradycja ma zasadnicze znaczenie, by mogło się pogłębiać zrozumienie prawdy objawionej w Pismach. To Ona pozwala we właściwy sposób zrozumieć Pismo jako słowo Boże. Słowo Boże poprzedza i przewyższa Pismo Święte, ale Pismo Święte zawiera słowo Boże w sposób wyjątkowy.
18. Ważna jest więc formacja wiernych ku zrozumieniu, że Pismo należy odczytać w powiązaniu z Tradycją. Analogicznie do wcielenia Syna Bożego, słowo Boże wciela się w ludzką mowę i staje się księgą. Za sprawą Ducha Świętego i pod kierownictwem Magisterium Kościół przekazuje to, co zostało objawione w Chrystusie. Pan mówi do nas w Piśmie świętym – natchnionym świadectwie Objawienia i w Tradycji. Te dwa elementy razem stanowią regułę wiary.
Pismo Święte, natchnienie i prawda
19. Pismo Święte rodzi się z łona Kościoła za sprawą Ducha Świętego. Jest słowem Boga, dlatego zostało spisane pod natchnieniem Ducha. Tak uznaje się podwójne autorstwo Pisma – człowieka, który napisał tekst i Boga – prawdziwego Autora. Temat natchnienia jest bardzo istotny, bez jego świadomości Pismo Święte będzie czytane jako słowo ludzkie, a nie Boże. Pogłębienie dynamiki natchnienia doprowadzi do lepszego zrozumienia prawdy zawartej w świętych tekstach. Teksty natchnione w sposób pewny, wierny i bez błędu uczą prawdy, jaka z woli Bożej została zapisana dla naszego zbawienia.
Bóg Ojciec, źródło i początek Słowa
20. Ekonomia objawienia ma źródło i początek w Ojcu. On stworzył świat, a w Chrystusie objawił się jako Ojciec doprowadzając do pełni wychowanie człowieka. Szczytem Objawienia jest ofiarowany dar Parakleta, który doprowadzi nas do całej prawdy. W Chrystusie spełniają się wszystkie obietnice, a człowiek ma możliwość wejść na drogę prowadzącą do Ojca.
21. Bóg przemawia również przez milczenie. Doświadczył go Chrystus, gdy przybity do krzyża wołał: „Boże mój, Boże mój, czemuś mnie opuścił?!” Dzisiaj wielu ludzi poznało Słowo Boże, a teraz musi zmierzyć się z Jego milczeniem. Milczenie Boga to przedłużenie Jego poprzednich słów, to misterium przez które przemawia w mrocznych chwilach.