Utylizacja
Składowanie odpadów
Gospodarowanie odpadami
Paradoksy związane z odpadami
Europejska rodzina zużywa 5 drzew na wytwarzanie zużywanego przez nią papieru.
5 z 6 butelek wraca do śmietnika
Człowiek jako producent odpadów:
- dziecko urodzone dzisiaj do 75 lat:
wytworzy 52 tony odpadów
zużyje 182 mln l wody
zużyje 2275 baryłek ropy naftowej
- Amerykanie stanowią 4,5% ludzi, a zużywają 30% zasobów naturalnych
GOSPODAROWANIE ODPADÓW
Historia
BC myśliwi przekazywali odpady rolnikom
przesuwanie odpadów w inne miejsce
W anglosaskich miastach zakopywano śmieci wzdłuż ulic i na podwórkach, ale
uciążliwości wymusiły wywożenie odpadów za miasto.
1200r. - w związku z dynamicznym rozwojem miast w Anglii wydano edykt
królewski zobowiązujący mieszkańców do utrzymania czystości przed domami,
śmieci można było składować na podwórkach
1300r – londyńscy śmieciarze wywożą śmieci poza miasto
HISTORIA GOSPODARKI ODPADAMI
główna motywacja to zdrowie ludzkie
Rewolucja przemysłowa: 1750 – 1850
- zaludnienie miast, ucieczka ze wsi
- wzrost objętości i odmienny skład odpadów
- niejednorodność składu: szkło, metale, itd.
usuwanie uciążliwości i zapobieganie chorobom:
- 1914 - wprowadzenie w Londynie śmieciarek konnych
- 1922 - mechaniczne śmieciarki
- 1936 - możliwość wprowadzania odpadów do wód, jeden z najmniej
rozważnych kroków
- 1870 - uruchomiono I-szą spalarnię odpadów komunalnych
- 1912 - 300 spalarni
- 1974 - akt prawny określający również zasady składowania odpadów,
licencje na składowanie; wprowadzenie systemów monitorowania,
rekomendacja systemów spalania
IMPERIALIZM ŚMIECIOWY
Biedny kraje, by zarobić przyjmują śmieci od krajów bogatych. Unia Europejska tego
zabrania.
2001 - ustawa w Polsce, określa sposób postępowania z odpadami. Najważniejsze –
zapobieganie odpadom. Ustawowo każdy producent ma podejmować takie działania, aby jak
najmniej ingerować w środowisko. Kto może spowodować zanieczyszczenia środowiska,
ponosi koszty zapobiegania temu zanieczyszczeniu.
Odpad – każda substancja lub przedmiot należący do jednej z kategorii określonych w
załączniku do ustawy, których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do ich
pozbycia się jest zobowiązany.
Posiadacz odpadów – każdy, kto faktycznie włada odpadami, jest posiadaczem odpadów
znajdujących się na nieruchomości.
Grupy odpadów:
- z wydobywania materiałów
- z rolnictwa, sadownictwa, hodowli, rybołówstwa, leśnictwa, przetwórstwa Żywności
- z przetwórstwa drewna
- z przemysłu tekstylnego
- ropopochodne
- r-ry kwaśne
- z wielkiej syntezy org.
- z produkcji i stosowania farb i leków
- z przemysłu fotograficznego
- z elektrowni i energetyki
- z hutnictwa
Grupy odpadów (pochodzenie):
- komunalne
- medyczne
- obojętne / nie ulegają przemianom chem., fiz., biol.
- ulegają biodegradacji
- oleje odpadowe
- weterynaryjne
- niebezpieczne
Postępowanie:
Składowisko odpadów to obiekt budowlany przeznaczony do składowania odpadów
Spalarnia odpadów to instalacja, w której zachodzi termiczne przekształcenie odpadów w
celu ich unieszkodliwienia
Magazynowanie odpadów to czasowe przetrzymywanie lub gromadzenie odpadów przed ich
transportem, odzyskiem lub unieszkodliwieniem
Przepisy ustawy o odpadach nie stosuje się przypadkach:
- mas ziemnych i skalnych
- osadów dennych z pogłębiania
- odpadów promieniotwórczych
- emitowanych gazów i pyłów
- ścieków
- odchodów zwierząt, obornika, gnojownicy
- czynników chłodniowych
Procesy odzysku:
R1 - wykorzystane jako paliwa
R2 - regeneracja lub odzysk rozp.
R3 - recykling metali lub zw. metali
R4 - recykling substancji org. / kompostowanie
R5 - regeneracja materiałów nieorg. / org.
R6 - regeneracja kwasów i zasad
R7 - odzysk składników Używanych do usuwania zanieczyszczenia
R8 - odzyskiwanie katalizatorów
R9 - powtórna rafinacja olejów
R10 - rozprowadzanie po powierzchni gleby celem nawilżenia upraw
R11 - magazynowanie odpadów oczekujących zastosowania
R12 - wyodrębnienie z odpadów cennych substancji
Unieszkodliwienie odpadów - oddawanie odpadów procesom przekształcania biol., fiz.,
chem. w celu doprowadzenia do stanu, który nie stwarza zagrożenia dla Życia, zdrowia.
Procesy unieszkodliwiana:
- składowanie na składowiskach odpadów obojętnych
- obróbka w glebie / biodegradacja
- składowanie poprzez głębokie wtryskiwanie
- retencja powierzchniowa, np. umieszczanie odpadów na poletkach osadowych, lagunach
- składowanie na składowiskach odpadów niebezpiecznych
- lokowanie / zatapianie
- obróbki biochem. / fermentacja
- obróbki fizykochem. / parowanie / suszenie
- zestalanie / cementacja, zeszklenie
- termiczne przekształcenia
Odpady w biotechnologii i technologii chem.:
- pozostałości z oczyszczania surowców
- produkty uboczne r-cji
- media pomocnicze
- zuŻyte katalizatory
- pozaklasowa część produkty
- zuŻyte materiały eksploatacyjne
- zepsute surowce
- opakowania surowców
- odpady z remontów instalacji
Systemy klas odpadów
Odpady:
1. niekontrolowane:
a. rolnicze
b. górnictwo (kamieniołomy)
2. kontrolowane
a. z przemysłu
b. z gospodarstwa domowego
c. org. handlowe
klasyfikowane
niebezpieczne (specjalne)
Gospodarowanie odpadów:
- zbieranie odpadów
- segregacja odpadów
- transport (objętość wysoka do masy)
- odzysk
- unieszkodliwianie odpadów
- nadzór nad w/w działaniami i miejscami
Operacje techniczne:
- separacja składników Użytecznych (separacja magnetyczna, pneumatyczna, ręczna)
- kompostowanie odpadów komunalnych, przemysłowych, osadów ściekowych
- wytwarzanie nawozów mineralno – organicznych
- spalanie: odpadów medycznych, rolniczych, niebezpiecznych, komunalnych
- odzysk – utylizacja
makulatura, szkło, metale, tworzywa sztuczne, energia cieplna, spalanie olejów
Odpady komunalne – powstające w gosp. domowych i odpady nie zawierające odpadów
niebezpiecznych
- najwięcej w USA (650 kg na mieszkańca)
Dlaczego musimy redukować ilość odpadów?
- oszczędność pieniędzy
- oszczędność zasobów naturalnych
- zmniejszenie kosztów składowania
- oszczędność czasu pracy
- dla satysfakcji inżynierskiej
Hierarchia ważności zadań proekologicznych:
- odpady 23%
- diagnoza 14 %
- emisja 26%
- ścieki 21%
- systemy zarządzania środowiskiem 16%
Kłopoty
- zuboŻenie zasobów (energet., materialnych)
odpad = kłopot + nowe możliwości
STRUKTURA ODPADÓW
- rolnictwa, leśnictwo, obróbka drewna – 48%
- komunalne – 6%
- przemysłowe – 8%
- górnictwo – 38%
recykling – odzysk, który polega na wtórnym przetworzeniu substancji lub materiałów
zawartych w odpadach w procesie produkcyjnym w celu uzyskania subst. lub materiałów o
innym przeznaczeniu pierwotnym lub o innym przeznaczeniu – w tym też recykling org., z
wyjątkiem odzysku energii
Recyrkulacja i utylizacja:
- Szwecja – segregacja w 7 segmentów
Procesy utleniania odpadów, w tym spalanie, zgazowanie, rozkład odpadów (w tym rozkład
pizolityczny, prowadzony w przeznaczonych do tego miejscach)
Metody bezodpadowe:
- metody uwzględniające zasady clean production
- max wykorzystanie składników z surowców
- unikanie wytwarzania produktów ubocznych
- przekazywanie odpadów lub półproduktów do sprzężonych tech. jako surowców
- zamykanie układu wodno – ściekowego
- wykorzystanie lub zawrót pyłów
Problemy składowania odpadów:
- toksyczny siarkowodór
- metan
- zagrożenia alergiczne
- gryzonie, robaki
- mniej niż 15% składowisk – znak lined*
- tylko 11% posiada system gromadzenia ścieków
- tylko 25% jest monitorowanych
- 86% składowisk zanieczyszcza wody gruntowe
*lined – składowiska wyłożone materiałem, który nie odpuszcza ścieków
Dumping
- otwarte składowiska – nielegalne
- zabezpieczone składowiska – legalne
landfill – grzebanie śmieci
kompostowanie odpadów, codziennie przykrywane warstwą ziemi