55. Mięsień prosty uda, przyczepy, funkcja.
Przyczep początkowy – kolec biodrowy przedni dolny. Przyczep końcowy – guzowatość piszczeli przez rzepkę i więzadło właściwe rzepki.
Funkcja – prostownik stawu kolanowego i zginacz stawu biodrowego.
Palpacja – terapeuta układa palec między brzegiem przednim m. naprężacza powięzi szerokiej, a brzegiem zewnętrznym m. krawieckiego nieco go zagłębiając i prosi pacjenta o niewielkie uniesienie kończyny dolnej. W tej chwili da się wyczuć napięcie ścięgna mięśnia prostego uda. Po odnalezieniu przyczepu początkowego terapeuta zaznacza przebieg całego mięśnia, zaczynając od jego przyczepu do rzepki (który ma ok. 1-1,5cm).
56. Pasmo biodrowo piszczelowe. Topografia. Funkcja.
Palpacja – na stronie bocznej miednicy terapeuta odnajduje brzeg tylny m. naprężacza powięzi szerokiej, zaznaczając go mniej więcej do krętarza i pamiętając o tym, że mięsień ten w dalszej części przechodzi w pasmo biodrowo-piszczelowe. Następnie przechodzimy do stawu kolanowego i szukamy pasma „grając na strunach” paznokciami. Przechodzimy do wyznaczania brzegu przedniego po odnalezieniu KBPG. Bocznie od tej struktury zaznaczamy brzeg przedni naprężacza i kolejno przedłużamy jego bieg tym samym wyznaczając brzeg przedni. Przyczep końcowy – kłykieć boczny piszczeli.
Funkcja – stabilizowanie wyprostowanego stawu kolanowego, hamowanie ruchów przywodzenia.
57. Topografia mięśni półścięgnistego i półbłoniastego.
Pacjent na brzuchu, noga zgięta w kolanie pod kątem 45, aby uwidocznić ścięgna mm. kulszowo-goleniowych. Dodatkowo by poprawić widoczność ścięgna mięśnia półścięgnistego można poprosić pacjenta o rotację do wewnątrz. Następnie terapeuta zaznacza brzeg wew mięśnia półścięgnistego. Jeśli terapeuta ułoży ręce na poziomie bruzdy łączącej mm. kulszowo-goleniowe, kierując się jeszcze bardziej do wewnątrz, odnajdzie brzeg przyśrodkowy m. półbłoniastego. Brzeg przyśrodkowy stanowi bruzda z mięśniem smukłym. Przyczep początkowy – guz kulszowy.
58. Topografia mięśnia dwugłowego uda.
Pacjent na brzuchu. Noga ugięta w kolanie 45, aby uwidocznić ścięgna grupy kulszowo-goleniowej. Można także poprosić o rotację zewnętrzną podudzia. Terapeuta obrysowuje kontury ścięgien półścięgnistego i dwugłowego uda, określając tym samym trójkąt podkolanowy górny. Następnie od szczytu trójkąta terapeuta prowadzi linię w kierunku guza kulszowego. Idąc na zewnątrz od bruzdy, terapeuta zaznacza brzeg zew. Dwugłowego.
59. Bruzda łącząca mięsień dwugłowy głowę krótką z mięśniem obszernym bocznym. Jej przebieg.
W przestrzeni między pasmem biodrowo-piszczelowym a brzegiem zewnętrznym m. dwugłowego, należy ułożyć oba kciuki skierowane do siebie nieco poniżej szczytu trójkąta podkolanowego. Terapeuta blokuje podudzie pacjenta i prosi go o naprzemienne prostowanie i zginanie stawu kolanowego. Odpowiednio podczas zginania napinać się będzie dwugłowy uda a podczas prostowania obszerny boczny.
60. Przedział przyśrodkowy kolana.
Kolano ugięte. Podążamy od brzegu przyśrodkowego więzadła właściwego rzepki w śródlinii stawowej między kością udową a piszczelową (chwyt diagnostyczno-terapeutyczny). Pierwszą napotkaną strukturą jest okno kostne, w którym możemy wzbudzić róg przedni łąkotki przyśrodkowej. Możemy tam odnaleźć też więzadło rzepkowo-łąkotkowe. Zaraz za oknem kostnym występuje mostek kostny przykryty więzadłem pobocznym piszczelowym. Brzeg przedni jest w większym obszarze dostępny w badaniu, brzeg tylny przykryty przez ścięgna mięśni przyczepiających się do gęsiej stopy. Płaska struktura ok. 1 cm szerokości i jest częścią torebki stawowej.
Prostujemy kolano i podążamy dalej okrążając kość udową od tyłu i góry i znaleźć się w osi długiej kończyny. Odnajdujemy guzek przywodzicieli na którym możemy wyczuć ścięgno przywodziciela długiego. Wracając w kierunku śródlinii stawowej (w kierunku MCL) odnajdujemy niewielką „góreczkę” – nadkłykieć przyśrodkowy od którego prosto do rzepki biegnie troczek rzepki.
61. Przedział boczny kolana
Na zewnątrz od guzowatości piszczeli znajdziemy następną wyniosłaość – kłykieć boczny kości piszczelowej (guzek Gerdy) do którego przyczepia się pasmo biodrowo-piszczelowe. Na ugiętym kolanie szukamy więzadła pobocznego strzałkowego, wkładając palec w szparę kolanową pod pasmem biodrowo piszczelowym opuszką do sufitu, następnie przekręcamy o 90stopni opuszką w stronę stopy oraz odwodzimy nogę otwierając przy tym szparę kolanową i tam znajdziemy więzadło. Aby odnaleźć nadkłycieć boczny obejmujemy kolano kciukiem i palcem wskazującym. Jeśli pod jednym z nich mamy nadkłykieć przyśrodkowy, to wyniosłość po drugiej stronie to nadkłykiec boczny, od którego w kierunku rzepki podąża troczek boczny.
62. Kaletki kolana i ich badanie
Badanie przeprowadzany w rzucie AP. Pierwsza jest kaletka przedrzepkowa. Znajduje się zaraz pod skórą na powierzchni rzepki. Badamy rolując skórę. Koleją badamy nadrzepkową. W tym celu ręką dalszą chwytamy rzepkę, a ręką bliższą nad rzepką na szerokość ścięgna prostego uda i nieco pod nim. Odklejamy odrobinę rzepkę od powierzchni stawowej i ręka bliższa mobilizuje kaletką na boki. Podobnie kaletkę podrzepkową, z tym że szukamy jej pod więzadłem właściwym rzepki. Przy jeszcze szerszym i głębszym chwycie mobilizujemy ciało Hoffy. Kaletka gęsiej stopy może być badana dwojako – albo ruch grania na pianinie, albo przepychanie ruchem kołyskowym.
63. Gęsia stopa – budowa, kolejność ułożenia struktur.
Znajduje się na przyśrodkowej stronie podudzia na wysokości guzowatości piszczeli. Przyczepy gęsiej stopy tworzą kolejno od strony przyśrodkowej ścięgna półścięgnistego, smukłego i krawieckiego.