REFERAT:
Konstytucja nadana Królestwu Polskiemu przez cara Aleksandra I była bardzo liberalna. Jednak car a jednocześnie król Polski, łamał jej postanowienia. Wprowadzono cenzure, a stanowisko dowódcy armi obiął brat cara wielki książę(rosyjski) Konstanty. Przeciwko łamaniu konstytucji zaprotestowała grupa posłów zwana Kaliszanami na której cele stali bracia Niemojowscy(Wincent i Bonawentura). W odpowiedzi cara przez 5 lat nie zwołał sejmu a braci Niemojowskich zamknął w areszcie domowym. Władze rosyjskie nie zaprzestały łamania konstytucji. Wobec braku możliwości działania legalnej opozycji powstały tajne organizacje patriotyczne . W Wilnie działało towarzystwo filomatów wśród jego członków byli m.in. Tomasz Zan(poeta) i Adam Mickiewicz. W Warszawie pod przewodnictwem Waleriana Łukasińskiego działało powstanie potriotyczne . Władze rosyjskie wpadły jednak na trop tej organizacji, rozbiły ją a jej przywódca jeszcze życia spędził w więzieniu. W Warszawie w szkole podchorążych piechoty istniała również organizacja o nazwie sprzysiężenie podchorążych na jej czele stał pochorąży Piotr Wysocki. Sprzysięzenie w nocy z nocy 29/30 Listopada 1830r. zainicjowało powstanie listopadowe.
Powstanie listopadowe wybuchło z inicjatywy młodych, patriotycznie nastawionych podoficerów. Liczyli oni, że do powstania przyłączą się wszyscy Polacy. Tymczasem polska generalicja oraz zamożni mieszczanie i szlachta byli przeciwni walce z Rosjanami, ponieważ obawiali się utraty autonomii Królestwa Polskiego. (" W imię Boga" "Za naszą i waszą wolność")
Powstanie Listopadowe zaczeło się w nocy z 29/30 listopada 1830r. Garstka spiskowsców ze sprzysiężenia podchorążych Piotra Wysockiego zaatakowała Belweder siedzibe księcia Konstantego. Książe wraz z oddanymi oddziałami wycofał się z Warszawy. Inna grupa powstańców z pomoco mieszkańców Warszawy zdobyła Arsenał . Niechętno postawę w obec działań zbrojnych prezentowały koła wyższych wojskowych, uznając je za niepotrzebną awanturę. Początkowo do akcji nie włączyło się też drobne mieszczaństwo
w Grudniu 1830r. - władzę wyktatorską nad powstaniem powierzono gen. Józefowi Chłopickiemu, nie spełnił on pokładanych w nim nadzieji prowadząc politykę obliczno na porozumienie z carem Mikołajem I, nie wierzył w możliwość wygranej.
w Styczniu 1831r.- sejm uchwalił detronizacje cara jako króla Polski, w odpowiedzi car wysłał wojska w celu stłumienia buntu.
w Lutym 1831r. - armia rosyjska wkroczyła na teren królestwa Kongresowego. Wojsko carskie pomaszerowało prosto na Warszawe.
24 i 25 Luty 1831r. - poszło do bitwy pod Grochowem. Poniesione w czasie walk straty zniechęciły Rosjan do szturmu na miasto. Polacy odnieśli zwycięstwa również pod Wawrem(31III), Dębe Wielkie(31III) i Iganie (10IV). Po wznowieniu przez wojska zaborcy działań ofensywnych w
Maju 1831r. - polacy ponieśli klęskie pod Ostrąłęką
we Wrześniu 1831r. - wojska nieprzyjacielskie zaatakowały Warszawe z lewego brzegu Wisły. Uderzenie od strony Woli zaskoczyło Polaków , broniąc okopów na Woli zginął m.in. gen. Jóżef Sowiński . Warszawa Skapitulowała. Powstanie Listopadowe zakończyło się klęsko, większość oficerów i polityków oraz znaczna część żołnieży udała się na emigracje.
na marginesie - poza tematem:
NAJWAŻNIEJSZE INFORMACJE :
WYBUCH: 29/30.XI.1830 Warszawa DOWÓDCA: Piotr Wysocki
PRZYCZYNY:
1. Nie przestrzeganie konstytucji nadanej przez cara Aleksandra
2. Wybuch rewolucji lipcowej w Paryżu.
3. Walka o niepodległość Belgii.
4. Zła sytuacja w Królestwie Polskim.
5. Przeciw łamaniu praw.
6. Walka o niepodległość.
29.XI.1830- wosjka pod wodzą P. Wysockiego zaatakowały Belweder, siedzibę księcia Kontantego. Zamach nie udał się.
BITWY:
14.II.1831- Stoczek- dow. Dwernicki
25.II.- Grochów- Chłopicki
31.III- Wawer- Prądzyński
31.III- Dębe Wielkie- Prądzyński
10.IV- Iganie- Prądzyński
26.V- Ostrołęka- Skrzynecki
6/7.IX- Warszawa- Krukowiecki
SKUTKI:
1. Klęska Polaków.
2. kapitulacja Warszawy
3. Wielka Emigracja (Mickiewicz, Słowacki, Chopin)- do Francji, Anglii
4. Likwidacja armii polskiej
5. Śmierć kilkudziesięciu tys. żołnierzy.
6. ZNiesienie konstytucji
6. Represje wobec uczestników powstania (Sybir, konfiskaty majątków powstańców)
7. Rusyfikacja
7. Likwidacja Uniwersytetu Warszawskiego.
PRZYCZYNY KLĘSKI:
1. Przewaga Rosjan.
2. Niezdecydowanie wodzów naczelnych.
3. Brak decyzji politycznych w sprawie chłopskiej
4. Obojętność rządów europejskich.