Przypadki wystąpienia nużycy u dziewięciu piesków preriowych ( Cynomys ludovicianus)

Streszczenie

Niniejszy raport opisuje objawy kliniczne i leczenie nużycy u 9 piesków preriowych. Zapis kliniczny obejmuje historię choroby, badanie kliniczne, ocenę mikroskopową oraz kultury grzybicze z uszkodzonych tkanek, które były przeprowadzone u wszystkich 9 zwierząt. U siedmiu z zwierząt krew była poddana analizie hematologicznej i biochemicznej. Objawy kliniczne były następujące : obustronne, symetryczne wyłysienia rozszerzające się od środkowej części grzbietu niżej na skórę ud oraz grzbietową i brzuszną część ogona. Roztocze Demodex zostały znalezione w zeskrobinach skóry we wszystkich przypadkach. Leczenie amitrazą 250 p.p.m. spowodowały odnowienie tkanek i ponowny porost włosa. Jest to pierwszym raport dotyczącym nużycy u tego gatunku.

Opis Przypadku

9 preriowych piesków ( 6 osobników męskich w wieku 9-24 miesiące i 3 osobniki żeńskie w wieku 6-12 miesięcy) zostało zaprezentowane przez różnych właścicieli w Republice Czeskiej. Zwierzęta były trzymane oddzielnie i mogły swobodnie poruszać się wokół domu. Były karmione sianem, karmą dla królików, zbożową mieszanką dla gryzoni oraz owocami (głównie jabłkami). Pieski preriowe nigdy nie miały kontaktu z innymi zwierzętami gdyż zostały zakupione w sklepie zoologicznym przez ich obecnych właścicieli. Żadne leczenie skóry nie zostało podjęte przed prezentacja przypadków.

Wszyscy posiadacze zwierzątek zgłosili postępującą utratę sierści na grzbiecie trwająca ok 1-3 miesiące. Stan ogólny zdrowia był niezmieniony, a świąd został zaobserwowany u jednego samca.

Badania kliniczne obejmowało poziom aktywności i zachowanie zwierzęcia, stan odżywienia, osłuchiwanie klatki piersiowej oraz rektalne badanie temperatury. Kolejne badanie po znieczuleniu ogólnym obejmowało omacywanie brzuszne, oglądanie jamy ustnej, ocena tkanek i skóry i pobranie próbek krwi.

Obustronne symetryczne wyłysienia zostały zaobserwowane we wszystkich 9 przypadkach. Wyłysienia rozprzestrzeniały się od środkowej części grzbietu w dół na skórę ud i grzbietową oraz dolną część ogona. U 8 pacjentów wyłysienia były nieswędzące oraz bez widocznych znaków łuszczenia.

Kiedy zmiany chorobowe były obecne dłużej niż 6 tygodni, pola wyłysień stawały się umiarkowanie hiperpigmentowane. U jednego pieska zauważono świądowe krostkowe zapalenie skóry na zewnętrznej stronie ud.

Od wszystkich zwierząt pobrano po siedem głębokich zeskrobin używając skalpela. Jedna zeskrobina z grzbietowej części nasady ogona, po jednej z każdej bocznej części ud, oraz z boku i 2 z granic zmienionej chorobowo skóry. Z części zeskrobin zostały wykonane preparaty oglądane pod mikroskopem z olejem parafinowym oraz wodorotlenkiem potasu. Pozostała część została posiana na obecność dermatofitów. Mikroskopowe badanie zeskrobin skóry wykazało obecność 1-10 postaci dorosłych roztoczy Demodex, a także obecność kilku jajeczek. Stwierdzono brak postaci larwalnych.

Roztocza Demodex miały formę krótką: 90-250 um długości. Wąskie owalne jaja wielkości 55-70 um. We wszystkich przypadkach nie wyrosły kolonie grzybicze.

Próbki krwi do badań hamatologicznych i biochemicznych były pobrane z żyły głównej czaszkowej u 7 pacjentów. Rozmaz krwi był barwiony metodą May- Grunwalda /Giemsa- Romanowski i ocenione. Surowica poddana biochemicznej analizie obejmowała następujące parametry: białko całkowite, albuminy, globuliny, mocznik, kreatyninę, glukozę, aminotransferazę asparaginianową, aminotransferazę alaninową, fosfatazę alkaliczną, kinazę kreatynianową, sód, potas, wapń oraz fosfor. Biochemiczne analizy zostały przeprowadzone przy użyciu analizatora CobasMira.

Wyniki hematologicznej i biochemicznej analizy mieściły się w fizjologicznych wartościach u wszystkich badanych zwierząt.

Leczenie polegało na kąpielach w amitrazie (Ectodex) w stężeniu 250p.p.m przez 3-5 min. co 4 dni przez okres 2 miesięcy. Wykonany roztwór amitrazy był rozprowadzany gąbką na zwierzęciu. Po zastosowaniu tej terapii u wszystkich zwierząt sierść pojawiła się ponownie po 5-10 tygodniach. Pęcherzykowo-krostkowe zapalenie skóry u jednego pacjenta zniknęło w ciągu 6 dni od rozpoczęcia leczenia bez dodatkowej terapii antybakteryjnej. Ponowne pobranie zeskrobiny z tych samych miejsc ( 7 rejonów) po 1 i 2 miesiącu całkowitej terapii dało wynik negatywny.

Dyskusja

Nużyca jest chorobą skóry wywołaną przez ektopasożyty z rodzaju Demodex ( rodzina Demodecidae) objawiająca się wyłysieniami, zapaleniem mieszków włosowych i gruczołów łojowych. Jeżeli choroba ma postać nieprzyjemnej w zapachu wydzieliny to przebiega bez objawów świądu. Uogólniona pęcherzykowa forma ze świądem jest obserwowana u psów, kotów i królików. Nużyca jest także opisana u wielu gatunków małych ssaków takich jak króliki, świnki morskie, chomiki, jeże, gerbile, szczury i fretki. W kilku innych przypadkach, roztocz ten nie był dokładnie zdiagnozowany. U większości zwierząt dany roztocz żyje komensalnie na skórze i jeżeli układ immunologiczny jest osłabiony to populacja roztoczy wzrasta i dochodzi do rozwoju choroby.

Zostały opisane 2 typy nużeńców : pęcherzykowe formy roztocza, podobne do nużeńców psów oraz naskórkowe formy bliskie taksonomicznie do Demodex criteti. Forma naskórkowa posiada krótszą budowę morfologiczną i była zdiagnozowana w przypadku świądowego zapalenia skóry u kotów.

Funk wskazał pchły, kleszcze, wszy jako ektopasożyty wywołujące choroby skóry u piesków preriowych. On także zauważył, że plaga nieznanych pasożytów wywołała wyłysienia. Według autora jest to jedyny raport dotyczący nużycy u tego gatunku. U wszystkich 9 piesków preriowych rozwijała się spontaniczna nużyca z powodu roztoczy z krótkim ciałem. Te roztocza przypominają Demodex gatoi u kotów i Demodex criceti u chomików, ale te gatunki nie były dokładnie określone. U jednego pacjenta z pęcherzykowo-krostkowym zapaleniem skóry znaleźliśmy największą ilość roztoczy ( 10 form dorosłych , 3 jaja), nie jest jednak możliwe aby na podstawie jednego przypadku liczba roztoczy wpłynęła na postać choroby. Biorąc pod uwage obustronne symetryczne wyłysienia u małych ssaków, inne ektopasożyty, dermatomykozy, dermatozy, hormonalne wrodzone i dziedziczne wyłysienia powinny być rozważane.

W tych przypadkach nie było wrodzonych problemów, właściciele nie zauważyli nadmiernego gryzienia lub iskania, a grzybicze choroby zostały wykluczone. Chociaż, specyficzne badania endokrynologiczne nie zostały zatwierdzone u tego gatunki i nie były wcześniej przeprowadzane, nie było dowodów w badaniu klinicznym, hematologicznym bądź biochemicznym, że wystąpiły problemy hormonalne. Mimo że u wszystkich opisanych przypadków pierwsze objawy pojawiły się na przełomie października-marca, nie należy łączyć tego z rują czy zaburzeniami hormonalnymi u zwierząt w tym wieku. Nużyca wydaje się być pierwotną przyczyną choroby, ponieważ żadne kortykosterydy nie zostały podawane pieskom preriowym, ani też nie było żadnych dowodów przebytej choroby, która mogła powodować immunosupresję. Tak, czy inaczej, wystąpił jakiś stres, którego źródło nie jest znane. Tak samo, nie widzieliśmy przypadków zachorowań na tą chorobę u dorosłych zwierząt ( pieski preriowe poniżej 24 miesiąca uznawane są jako niedojrzałe) stan może być analogiczny do rozwoju choroby u młodych piesków.

Kliniczna diagnoza była poparta przez pozytywną reakcję na stosowanie amitrazy, ale dalszy monitoring jest potrzebny, przed ostatecznym potwierdzeniem diagnozy, gdyż nie wiadomo czy nie nastąpi nawrót tej choroby w niektórych przypadkach. Nie zostały zauważone żadne efekty niepożądane po stosowaniu kąpieli w amitrazie. U piesków z nużycą kąpiele w szamponie przeciwbakteryjnym i całkowite usunięcie sierści są zalecane, jako dodatek do terapii. Jednakże, nie jest to rekomendowane w przypadku małych ssaków, ze względu na ryzyko wywołania hipotermii. Możliwą alternatywną terapią jest stosowanie iwermektyny, tak jak w przypadku chomików i misi koala, bądź salamektyny stosowanej u jeży, która może zawsze przynosić dobre skutki u piesków preriowych.

Źródła roztoczy w wyżej wymienionych przypadkach nie zostały poznane, ponieważ właściciele nie mieli innych zwierząt. Roztocza mogły być obecne od urodzenia albo mogły być przeniesione z innych zwierząt w sklepie zoologicznym, gdzie jest wiele chomików, królików, szczurów i kotów. Gatunek roztoczy Demodex, występujący u piesków preriowych nie jest poznany. Przebadaliśmy 20 zeskrobin od klinicznie zdrowych osobników i nie znaleźliśmy roztoczy, jednakże mogłaby być to również typowa sytuacja dla kotów i psów. Dalsze badanie będzie potrzebne by ustalić czy te roztocza są autentycznie obecne w małych ilościach u wszystkich zwierząt.