Krystyna Boglar

Zobaczysz, że pewnego dnia...Wrocław: Wydawnictwo Siedmioróg, 1996Seria "Wokół nas"

- Olewam!

- Słyszałem to już, Mirello - mężczyzna wbił wzrok w szklankę piwa. Piana schła złotawym wianuszkiem wokół szkła. - Wszystkie tak mówicie. Bez wyjątku.

- Bo wszystkie olewamy ten wasz pie... - zamilkła nagle, zacisnąwszy wargi.

- Nie kończ. I tak wiem, co chciałaś powiedzieć. Uważasz, że to dorośli stworzyli wam świat na obraz i podobieństwo własnych głupich wyobrażeń. Nie odchodź, Mirello. Lubię, gdy przy mnie stoisz. Twoja skóra pachnie...

- Olewam to!

Dziewczyna odeszła z tacą pustego szkła. Jej biodra opięte krótkimi szortami w kolorze świeżo zroszonego trawnika kołysały się w takt rapu płynącego z taśmy nad barem.

- Mirka! Stolik pod parasolem. Zanieś kotlety.

- Te cholerne mielone już same łażą! W tym upale nie zje tego nawet zdechły kot.

- Powiedz klientowi, że w środku jest srebrna dolarówka!

Wzruszyła ramionami. Tu, w restauracji przy stacji benzynowej na trasie E8 klienci specjalnie nie grymasili. Szczególnie ci jadący TIR-ami ze wschodu na zachód. Ale ten niczym nie przypominał żadnego z tak zwanej "Wspólnoty". Miał krótko, prawie przy skórze obcięte włosy, czarną rozpiętą do pasa koszulę i najjaśniejsze oczy, jakie widziała w życiu. Uśmiechnął się odsłaniając dziąsła.

- Przynieś porcję jarzyn, królewno. Nie jadam padliny.

- Nie ma.

- Żadnych surówek?

- Króliki tu nie popasają - odparła opierając się biodrem o krzesło. - To co dać?

- Kartę - jego uśmiech był drapieżny. Podobała mu się ta dziewczyna, choć do uprzejmych nie należała. Z przymrużonymi oczyma obserwował, jak się rusza. Miała kasztanowe włosy do ramion, zaś gęstą grzywkę przytrzymywała nad czołem para przyciemnionych okularów. Giętką sylwetkę ledwie przykrywał powyciągany podkoszulek z uśmiechniętym słoneczkiem. Wysmukłe opalone nogi wyglądały, jakby nie miały końca. Podała mu kartę z taką nonszalancją, na jaką nie stać dziś kelnerki w żadnej szanującej się knajpie.

- O, jest fasolka szparagowa! - ucieszył się, odrywając wzrok od lekko zatłuszczonej kartki nazywanej tu nie wiedzieć dlaczego "kartą dnia". - Mogą być cztery porcje?

Wzruszyła ramionami. Nic jej nie dziwiło. Przywykła do obsługiwania różnego autoramentu ludzi i kulinarnych gustów. Od trzech lat pracowała w niewielkiej restauracyjce przy stacji benzynowej, przez którą przewalał się chyba cały transport z zachodu na wschód. I z powrotem. Olbrzymie TIR-y typu scania i volvo parkowały tuż obok na żwirowanym placu obrzeżonym starymi oponami. Ani drzewka, ani trawki. Tylko zmiażdżony olbrzymimi kołami drobny, biały grys. Pod pięcioma firmowymi parasolami coca-coli cisnęły się żelazne kwadratowe stoliki i takież, niezbyt wygodne krzesełka. W tym roku szef pomalował je pomarańczową farbą, podarowaną dobrotliwie przez któregoś z zaprzyjaźnionych szoferaków. Zapewne miał pełną naczepę tego towaru. Kilka puszek więcej, kilka mniej, cóż to znaczy.

Restaurację "U Leona" prowadził szef wraz z żoną, dobrą kucharką i litościwą kobietą. To ona przygarnęła Mirellę do pracy, gdy ta pojawiła się trzy lata temu zimą w lichej kurteczce i kaloszach na podartych rajstopach. Podrzucił ją jeden z tych TIR-ów przelatujących ruchliwą szosą, z łoskotem rozpędzonych kół. Zamieszkała naprzód na nie dogrzanym zapleczu, a potem, po trzech tygodniach, przeniosła się do pokoiku na poddaszu budynku stacji. Za sprzątanie i mycie szyb nie brała pieniędzy. A właściciele nie żądali czynszu. Pracowała jako kelnerka za skromną pensję. Ale napiwki zabierała dla siebie. Tak samo jak marki i złotówki zarabiane "na boku". Za mały kwadransik z kierowcą w szoferce lub przyczepie. Leon nie miał jej tego za złe. Ale też i nie pochwalał. Po roku zauważył, że niektórzy przyjeżdżają tu specjalnie dla niej. Obroty rosły. Czym miał się przejmować? Nie interesowało go morale ludzi, którym dawał zarobić. Sam trzymał się z daleka, choć przyznawał w duchu rację tym, których wzrok mętniał, gdy na nią patrzyli. Miała siedemnaście lat, nie ukończoną szkołę, pochodziła, tak przynajmniej twierdziła jego żona, Barbara, z małego miasteczka na południu kraju. Wyjechała, bo było jej źle. I tyle. Szczegółów nie znał nikt, bo dziewczyna nie należała do wylewnych. Miała twardy, ostry sposób bycia i realistyczny pogląd na młody krajowy kapitalizm. Zbierała pieniądze. To rzucało się w oczy. Ale na co, nie wiedział nikt. Może ona sama też nie była całkiem świadoma? Licho wie. Jej szare, prawie przezroczyste oczy w oprawie ciemnych rzęs rzadko się rozświetlały.

Postawiła duży talerz pełen fasolki polanej masłem z tartą bułeczką.

- Zadowolony?

- Jak dzieciak, który uciekł od dentysty! - zażartował białoskóry, patrząc na jej wysokie piersi. Nie nosiła stanika. To było widać na pierwszy rzut oka.

- Chce pan coś jeszcze zamówić?

Wbił widelec w ciemnozieloną masę.

- A mogę?

Przechyliła głowę.

- To zależy od pańskiego portfela.

- W złotówkach też?

Uśmiechnęła się. Uniosła prawą rozpostartą dłoń. Na jej wewnętrznej stronie wypisana była czarnym flamastrem cena: czterdzieści marek.

Pomrugał. Nie spodziewał się tak błyskawicznej reakcji.

- OK. Mój samochód stoi tam, zielone audi. Jak skończę jeść.

Wzruszyła ramionami. Każda pora jest dobra, by zaliczyć dochód. I to bez targowania. Weszła do środka, obsłużyć dwóch Niemców siedzących pomimo upału wewnątrz. Szumiący nad barem wentylator mielił nieznośnie gorące powietrze. Widać nie przeszkadzało ono cudzoziemcom. Ich nieskazitelnie czyste niebieskie koszule nie miały ani plamki potu. Uśmiechali się do dziewczyny płacąc. Dali napiwek.

- Gruss Gott - pozdrowiła ich, bo tylko tyle umiała.

- Ten, tam przy stoliku, zapłacił za fasolkę? - spytał Leon niespokojnie. Czasami się zdarzało, że klient odjechał nie płacąc.

- Spoko - odparła mrużąc oczy. - Zostanie tu jeszcze na kwadransik.

Nie odezwał się. Podał jej wilgotną gąbkę do zmycia blatu. Od dawna nie dyskutował z Mirellą. Miała cięty język. Nie nadążał.

Nadjechał TIR na białoruskich numerach. Gdy się ustawił na placyku, z szoferki wyskoczył chudzielec bez koszuli, za to w baraniej czapie naciągniętej na uszy.

Mirella przyjrzała mu się z rozbawieniem.

- Ten to nie zdejmie kapelusza nawet do trepanacji czaszki!

- Toż to Miszka! - ucieszył się Leon, wtykając głowę do okienka oddzielającego część baru od kuchennego zaplecza. - Masz golonkę? Barbara, czy masz porcję golonki? Miszka zaparkował.

- Coś się znajdzie - odkrzyknęła znad rozpalonej elektrycznej płyty. - Ale musi poczekać.

Mirella sięgnęła na półkę, gdzie stał duży zielony wazon bez kwiatów. W środku były prezerwatywy. Nie każdy klient woził je ze sobą. Musiała być przygotowana na wszystko. Nie należała ani do głupich, ani do pierwszych naiwnych. Wiedziała, od trzynastego roku życia, że dziewczyna musi w tym względzie zadbać sama o siebie. I dbała. Dlatego nie przydarzyła jej się żadna niepożądana wpadka.

Wyszła wolnym krokiem. Jak kot naprężający grzbiet po długim leżeniu za piecem. Talerz białoskórego świecił pustką. On sam mrużył oczy do słońca. Wstał, gdy ją zobaczył.

- Ile płacę za jedzenie?

- Piątkę. Z napiwkiem sześć. Może być?

Rzucił drobne na stolik. Zabrzęczały. Z kieszeni na piersi wyjął zwitek dziesięciozłotówek.

Uśmiechnęła się.

- Masz coś, co w dzisiejszych czasach należy do rzadkości.

- Zielone audi?

- Uczciwość.

O piątej po południu przed stacją nie było już ani jednego samochodu. Rozległy parking pokrywały tylko tu i ówdzie puste puszki po coli. Wieczorem wyzbiera je stary Łubek, nieco upośledzony nocny stróż. I dostanie za to piwo.

Pani Barbara Ligoniowa zamknęła elektryczny piekarnik. I wyszła przed dom. Po niebie ciągnęła się biała smuga zostawiona przez odrzutowiec. Nawet go nie było słychać. Szosą wciąż mknęły auta. Jedno za drugim.

Zmierzch zapadał powoli. Był koniec czerwca i fala upałów, która po piętnastym zalała kraj, powoli ustępowała. Jeszcze nie dało się tego odczuć, ale gdzieś tam, na zachodzie, powietrze wyraźnie wilgotniało. Tu, na E8, pomiędzy Torzymiem a Boczowem, na szerokiej równinie bezleśnej i prawie pustej, temperatura nie spadała niżej dwudziestu ośmiu stopni. Na tle granatowiejącego horyzontu strzelały rzadkie, zakurzone pnie starych topoli. Tam, gdzie wciąż z hukiem silników pędziły auta, przy zachodniej granicy, słońce zniżało się w czerwonej aureoli.

Mało kto o tej porze dnia zatrzymywał się przy stacji benzynowej i knajpce. Ci, którym się spieszyło do Słubic i Frankfurtu nad Odrą, brali benzynę tuż przed granicą. Dla znużonej Barbary Ligoniowej była to rzadka chwila wytchnienia.

- Leon - powiedziała patrząc na męża niebieskimi, dziecinnie zdziwionymi oczyma - trzeba posłać Michałka po jarzyny. Już wszystko wyszło. A ludzie nie chcą mięsa.

Mężczyzna odgarnął z czoła kosmyk siwych włosów. Miał sześćdziesiąt cztery lata, skrzywienie kręgosłupa, młodszą o dwadzieścia lat żonę i niezbyt dobrze zakodowaną umiejętność marketingu. Sam nie wiedział, dlaczego wszedł w ten biznes cztery lata temu, gdy szwagier otwierał tu stację benzynową. Wpakował w knajpę oszczędności całego życia i dwa kredyty bankowe, które spłacał płacząc. Było ciężko. Dopiero od tej wiosny zaczęło iść lepiej, kiedy zatrudnił, oprócz Mirelli, Michałka - pomocnika do wszystkiego. Ale wciąż jeszcze pieniądze zarobione w poniedziałek znikały w piątek, gdy przychodziło płacić faktury. Pani Barbara, choć harowała w kuchni niczym wół, nie narzekała specjalnie.

- Ludzie zjedzą to, co damy - powiedział po chwili. - Zjedzą nawet mielone.

Żona obrzuciła go bacznym spojrzeniem. Nie chciała się kłócić. Jej batystowa sukienka była nieświeża i przepocona. Marzyła o chwili, gdy się wykąpie, nasmaruje kremem spierzchniętą skórę rąk i położy w szerokim małżeńskim łóżku.

- Przez lipiec i sierpień nie kupisz ani grama mielonego. Albo przyjmiesz sobie inną kucharkę. Gdzie jest Mirka? Skaranie boskie z tą dziewczyną! Wciąż się gzi w samochodach? Jeszcze skończy w szpitalu!

- Co cię to obchodzi! - zezłościł się zapinając górny guzik koszuli. - Nie kradnie, goście są zadowoleni, od pracy nie ucieka. Tylko... - zasępił się - nie ma świadectwa zdrowia. Może być problem przy jakiejś, odpukać, kontroli.

Barbara spojrzała na niego spod oka. "Postarzał się czy co? Siwizny mu przybyło przez ten ostatni rok".

- To ją wyślij. Do Rzepina. Niech się kiedyś zabierze z jakimś TIR-owcem. Niech zrobi badanie. Ma pieniądze. Wiesz, Leon, jak ją nazywają w miasteczku?

- Nie.

- Madonna TIR-ów.

Ligoń przesunął dłonią po nie ogolonym podbródku.

- Madonna?

- Tak. Podobno nawet ksiądz Prygoń coś o niej wspominał na kazaniu.

- Nie moja sprawa. Nie będę się mieszał. Ani jej umoralniał. - Wstał podciągając spodnie. - Michał! - wrzasnął na całe gardło.

Zza dystrybutora bezołowiowej uniosła się wiecha dawno nie strzyżonych włosów.

- Czego?

- Mówi się do ciebie i mówi, a ty się zajmujesz nie swoją robotą! Zostaw ten dystrybutor. To robota Grześka. Za to ci nie płacę!

- A bo to pan w ogóle płaci? - rozżalił się chłopak. - Kupuję motor. Muszę uzbierać trochę więcej forsy. Tak jak Mirella nie mogę dorobić!

- Cicho bądź! - wrzasnął szef purpurowy ze złości. Sam nie rozmawiał z nikim, prócz żony, o niestosownym prowadzeniu się długonogiej kelnerki. Nie znosił, gdy inni wyciągali ten temat na światło dzienne. - Nie twoja sprawa! A z tymi motocyklistami w czarnych kaskach lepiej się nie zadawaj.

Rozległ się jęk syreny policyjnej. Granatowy polonez błyskając czerwono-niebieskim światłem zaszurał po żwirowanym podjeździe.

- A ten tu po co? - zdenerwowała się Barbara, widząc wyłaniającą się z wozu znajomą sylwetkę aspiranta Buczka. Józek, siostrzeniec, zaciągnął się do policji parę lat temu. Przeszedł wszystkie szkolenia i teraz pełnił funkcję głównego "mandatowego", jak o nim mówiono w miasteczku.

- Ciotka postawi coca-colę? - Młody aspirant miał czoło zroszone potem.

Skinęła głową.

- Podaj mu, Michał.

Ale chłopak jakby się pod ziemię zapadł.

- Przyjechałem uprzedzić was, że Michała mogą zamknąć.

- Co? - Barbara stała z otwartą puszką, z której ulatniał się gaz i bąbelki płynu. - Co ty mówisz?

Józek wytarł czoło niezbyt czystą chustką.

- Jest zamieszany w jakieś machlojki z Białorusinami. Przemyt części do motocykli kradzionych we Frankfurcie.

Leon zbliżył się szurając starymi sandałami.

- Nie mów mi tylko, że zabiorą mi chłopaka przed szczytem sezonu? Co on takiego zmalował? U mnie nie kradł!

- U was nie. Ale koleguje się z takimi, co już za kratkami nie raz siedzieli. Mówię wam, że nie jest dobrze...

Tupot nóg rozległ się od strony stacji. W blasku zachodzącego słońca zobaczyli sylwetkę chłopaka sadzącego skokami w stronę szosy. Miał w ręku plecak i zieloną koszulę w kratę, powiewającą połami. Dawał rozpaczliwe znaki przejeżdżającym samochodom. Aż któryś go zabrał.

- To Michał! Ucieka! - Oczy Ligoniowej były wielkości spodków. - Józek, on ucieka!

Policjant spokojnie wypijał ostatnie łyki dobrze schłodzonego płynu.

- Przecież go nie będę ścigał. Nie moja rola. Ja, proszę ciotki, jestem chłopcem radarowcem.

Ciężarówka znikała na szosie prowadzącej w kierunku Świebodzina.

- I tyle go widzieliśmy! - westchnął Leon, przysiadając ciężko na jednym z żelaznych, pomarańczowych krzesełek. - Cholera, jak my sobie bez niego poradzimy?

Aspirant podniósł się zakładając czapkę.

- Tylu bezrobotnych...

- Złodziei! - dokończyła Ligoniowa czując, że poci się coraz bardziej. - Leon, jutro sam pojedziesz po towar. I rozejrzysz się, kogo by przyjąć na miejsce Michała. Może on wróci?

- Prosto do pudła? Pewnie słyszał to, co mówił Józek. I zwiał.

Mirella weszła zderzając się z aspirantem.

- Cześć, panie władzo.

Spuścił wzrok, omijając dziewczynę bokiem. Jego radiowóz zapalił od razu. Odjeżdżał w stronę szosy, gdzie wciąż szurały opony niezliczonych aut. Z prawa na lewo. I z lewa na prawo.

- Michał uciekł - powiedziała Ligoniowa, przyglądając się własnym spuchniętym kostkom u nóg. - Coś przemycał. I policja by go zamknęła.

Dziewczyna roześmiała się.

- A wasz Józuś przyjechał go uprzedzić? Nie ma jak rodzinka!

Barbara podniosła na nią błękitne oczy.

- Nie mądrzyj się. Sama nie jesteś w porządku. To, co robisz w tych TIR-ach, jest karalne.

- Nie - odpowiedziała spokojnie. - Nie jest karalne. Może niemoralne, ale za to nie idzie się siedzieć. Wiem. Pytałam klienta. Był dobrym prawnikiem. Gorszym...

- Cicho! Nie chcę tego słuchać! Zamykamy lokal. Koniec na dziś.

- A kolacja? Podróżni będą podjeżdżać tu przed nocą.

- Dziś zamykam wcześniej. Ten Michał mnie zdenerwował. I co ja teraz zrobię bez pomocnika?

Mirella wzruszyła ramionami.

- Olewam. Idę spać.

Wiedziała, że na nią patrzą. Czuła ich wzrok na swoich przykrótkich szortach. Odeszła kołysząc biodrami nie dlatego, że chciała sprawić przykrość Barbarze, tylko po to, by im uzmysłowić, jaka jest. I jaka pozostanie. To, czy chcieli, by u nich pracowała, zależało przecież wyłącznie od nich. Mogli ją odprawić nawet jutro, nie płacąc ani grosza. Ale nie zrobiliby tego. Leon - bo nie mógł stracić jeszcze jednego pracownika. A jego żona Barbara? Bo wierzyła, tak, głęboko wierzyła, że pewnego dnia Mirka przestanie się kurwić i znajdzie spokojny dom z mężem i dziećmi. Dziewczyna uśmiechnęła się do swoich myśli. Zostanie tu, bo ma zbyt mało pieniędzy, by coś zmienić. I wcale zmieniać nie chce. To, co zostawiła za sobą, przychodziło czasami nocą, gdy nie mogła zasnąć. Twarz matki. I jego. Na szczęście, ostatnio coraz rzadziej. Dwa razy w roku wysyłała kartki bez daty i miejscowości. Nalepiała znaczek i dawała do wrzucenia "gdzieś w Polsce" tym wszystkim swoim TIR-owcom, z którymi zdążyła się już nawet zaprzyjaźnić. Chciała, by matka wiedziała, że ona żyje. I żeby jej nikt nie szukał. Na szczęście nie próbowano. Czasami patrzyła na starą, wybrudzoną legitymację szkolną ze zdjęciem małej, uśmiechniętej dziewczynki z dwoma warkoczami. "Już cię nie ma, biedulko. Już nigdy nie będziesz miała domu i pokoju, do którego wchodziło się po starych, drewnianych schodach. Gdzie za oknem szumiał olbrzymi kasztan. To nie wróci. Nigdy".

Sobota i niedziela to najhałaśliwsze dni przy szosie E8. I najwięcej bieganiny wokół stolików. Fala turystów rusza ku granicy niemieckiej, by się przewietrzyć, zrobić zakupy lub tylko pooglądać wystawy. Choć od paru lat, na dobrą sprawę, nie różnią się od polskich. Ale kto to wytłumaczy turystom? Znikają natomiast z asfaltowych szlaków niemieckie TIR-y. Potężne szesnastokołowe machiny z dobrze naciągniętą plandeką. Nie jeżdżą w weekendy. Restauracja "U Leona" zatłoczona jest wracającymi z Frankfurtu rodzinami. Małe dzieci grzebią w brudnawym grysie, bawiąc się srebrzystymi kapslami.

Mirella dwoi się i troi. Brak Michała odczuwa na własnych barkach, choć Kalinowski ze stacji benzynowej przysłał Grzesia do pomocy. Ale chłopak nauczony obsługiwać dystrybutor i podliczać utarg zupełnie się nie nadawał na kelnera.

- Nie wsadzaj palucha do zupy!

- Bo co? - przekomarza się i niby niechcący gładzi jej odsłonięte ramię.

Mocny sierpowy powala go na kolana. Tego się po Mirelli nie spodziewał. Podnosi się powoli, nie wiedząc, jak się zachować. "Dała mi w gębę na oczach tych wszystkich ludzi! - myśli oblizując skrwawioną wargę. - Właściwie po co ją zaczepiałem?"

Dziewczyna nie zwraca na niego uwagi. Czasem denerwuje ją pryszczaty wyrostek, któremu wydaje się, że jest Michaelem Jacksonem. Nawet spodnie ma podobne do obcisłych rurek idola. Można je wciągać wyłącznie za pomocą łyżki do butów. "Jeśli mnie jeszcze raz dotknie, dostanie kopa tam, gdzie najbardziej boli!"

- Dla pana wątróbka i piwo?

Patrzą na nią ciepłe brązowe oczy. Chłopiec ułożył potężny plecak na sąsiednim krześle. Wysiadł parę minut temu z szoferki chłodni wiozącej z Niemiec transport bananów. Mirella zna ciężarówkę i jej kierowcę. Jest jednym z jej stałych klientów. Dziś zatrzymał się tylko, by wysadzić pasażera. I pokiwał dziewczynie dłonią. Ten, który usiadł, był wyraźnie zmęczony. "Ma najładniejsze zęby, jakie widziałam w życiu. I używa wody kolońskiej, co jest rzadkością wśród plecakowiczów".

Brązowe oczy mrużą się. Ale ani cienia w nich seksu. Twarz młodego mężczyzny ma czysty owal.:Gęste, leciutko rudawe włosy tworzą aureolę.

- Dzięki. Nie dostałbym jakiejś surówki?

- Ogórek. Nie mógł pan od razu? - prowokacyjnie dotknęła biodrem przedramienia mężczyzny. Nie zareagował. Spodobało jej się to.

- Przepraszam. Nie pomyślałem, że będziesz musiała chodzić dwa razy.

- Nie ma sprawy. Lubię biegać. Płaci pan od razu?

Roześmiał się. Miał dwadzieścia jeden lat i lekko wystające górne zęby. Jak królik Bugs.

- Nie ucieknę, dziewczyno. Nie mam czym. Przyjechałem stopem.

- Mirellaaa! - wrzask pani Barbary słychać było chyba aż za Odrą. - Trzy talerze stygną!

Ruszyła niespiesznie.

- Szefowa. Ma głos silny niczym dywizja pancerna!

Roześmiał się. Dziewczyna go fascynowała. Kawałkiem bułki wytarł sos z talerza i wyciągnął przed siebie nogi. Był syty, ale i tak nie wiedział, co ma robić. Świstek papieru złożony we dwoje, zalepiony skoczem, palił mu kieszeń zielonkawej koszuli. Dla niego życie skończyło się wczoraj o jedenastej dwadzieścia trzy.

Mirella inkasowała pieniądze i zgarniała napiwki. Na parkingu czekał na nią gość w kabinie stara. Brodaty ojciec dzieciom, mąż rozczochranej Grety, która pięć kilometrów dalej, w zagajniku, rozstawiała solidny niemiecki posiłek w gronie sąsiadów z tej samej ulicy. Wiedziała, że mąż nadjedzie, zanim wyschnie kanapka z jajkiem i ogórkiem. Zawsze nadjeżdżał w porę.

Mirella też o tym wiedziała i spieszyła się. Podała wszystkie parujące talerze z wątróbką, schabowym i knedlami. Teraz należy jej się piętnaście minut przerwy. A potem czterdzieści marek zapłaty.

Gdy wróciła, brązowooki ciągle siedział wpatrzony w czuby starych topoli na horyzoncie. Tylko już się nie uśmiechał.

- Podać coś jeszcze?

Odwrócił wzrok.

- Po co to robisz? Dla pieniędzy?

Zacisnęła usta.

- Żeby się odmłodzić. Po każdym takim "numerku" czuję się mniej dojrzała. Niedługo będę ssała palec. A pan co? Rozdaje wokół siebie dobre rady jak kanapki z ogórkiem?

- Ale wściekła! Dobrze, że jestem szczepiony!

Mirella otworzyła usta. Jej oczy złagodniały, pojawiły się iskierki śmiechu.

- Płaci pan sześć pięćdziesiąt.

- Nie mów mi pan. Mam tylko dwadzieścia jeden lat. Nie chcę się czuć jak straszny dziadunio. I mówiąc między nami, nie wiem, co dalej robić.

Zdziwiła się. Rzuciła okiem na plecak. "No, niezbyt to bogaty osobnik. Chyba że ma harmonię studolarówek w kieszonce. Ale też nie jest byle łazikiem. Na tych się znam. I umiem odróżnić psa od kota".

- Masz jakiś problem?

- A kto ich nie ma, dziewczyno! Kula w łeb by rozwiązała moje problemy z zatokami. Ale życiowych nie. Mam na imię Marek.

- Mirella.

Skrzywił wargi. Lekki wietrzyk burzył mu rudawą aureolę.

- Sama je wymyśliłaś?

- Co?

- Imię. Jak można tak zaśmiecać środowisko!

Przejeżdżający TIR na białoruskich numerach zahamował przy szosie. Kierowca zatrąbił, jakby się paliło.

- To Miszka. Ulubieniec pani Barbary. Dlaczego ci się nie podoba moje imię?

- Cholernie pretensjonalne. - Kiedy się odwrócił, już jej nie było. Odchodziła do wnętrza restauracji, kołysząc biodrami obciągniętymi w zieloną skórę, której wielkość wystarczyłaby może na portmonetkę.

Ligoniowa uniosła dłonie nad zlewozmywakiem. Góra talerzy piętrzyła się na blacie stołu.

- Mirka, pomóż. Co to za facet, z którym rozmawiałaś? Uśmiechał się jak bocian do żaby.

- Że też pani wszystko wypatrzy! - Wzięła ścierkę. - Ale coś mi się widzi, że żebracy pod kościołem są weselsi od niego.

- O - rzęsy pani Barbary zatrzepotały. Mimo sporej tuszy nie wyglądała na swoją czterdziestkę z małym hakiem. - Dobrze, że mi przypomniałaś o kościele.

- Nawet niech pani nie próbuje... - Stos talerzy zniknął na półce. Mirka z szybkością ponaddźwiękową wycierała kufle.

- Ksiądz Prygoń... to znaczy ksiądz Jerzy... wiesz przecież, że dajemy i na kościół, i na parafię...

- To pani prywatna sprawa. Mnie nic do tego.

- Mirka, opamiętaj się. Przecież wiesz, jak ci dobrze życzę! Przecież wiesz...

Dziewczyna uśmiechnęła się.

- Wiem, pani Ligoniowa. I doceniam. Ale nie trzeba włazić ludziom z kaloszami w ich życie.

- Mirka, odbierz zamówienie! - głos starego Leona brzmiał szorstko. Był zmęczony. Sobota i niedziela bez pomocnika dały mu się we znaki.

Ruszyła z zaplecza do barku.

- Podaj koniak tym trzem na motorach. I niech zaraz zapłacą.

- Dobra. Znam takich. Od kiedy jeden zwiał nie płacąc, mam na nich oko.

Podając trzy pękate kieliszki, zerknęła na stolik po lewej stronie. Chłopak zniknął, ale plecak został.

"Idiota! - pomyślała. - Przecież ktoś mu rąbnie ten jego cały majdan!" - Stała obok krzesła przestępując z nogi na nogę. Niby nic jej nie obchodził, ale nie chciała, by mu się stała jakaś krzywda. "Klient też człowiek!" - usprawiedliwiała się sama przed sobą.

Wyszedł od strony toalety, mrużąc oczy.

- Czekasz na mnie?

Zacisnęła wargi.

- Tu się bagażu nie zostawia, dupku! Nie mogłeś szybciej? Tylko mężczyzna może tyle czasu przesiedzieć w kiblu nad gazetą. I przeczytać prasę z całego tygodnia. Gdyby mu tam jeszcze podano pizzę, byłaby pełnia szczęścia!

Marek rozłożył ręce. Śmieszyła go ta zacietrzewiona nastolatka udająca doświadczoną, w bojach zaprawioną żonę.

- Krzycz trochę głośniej. Mogliby cię usłyszeć za Bugiem!

Trójka motocyklistów podniosła się z krzeseł. Mirella była szybsza.

- Co to? Nie macie zamiaru płacić?

Jeden z nich odsunął ją na bok. Rozdarła się na cały głos. Byliby zapewne zwiali, ale w stacyjkach, o dziwo, nie mieli kluczyków. Marek stał przy motorach, bawiąc się breloczkami.

Nie mieli wyjścia. Cisnęli banknoty, klnąc pod nosem. On rzucił kluczyki. W piach.

Odjechali z głuchym warkotem.

- Powinieneś tu pracować jako wykidajło - roześmiała się odprężona.

- Niewykluczone - odparł miękko. - Tak się właśnie składa, że szukam jakiejś roboty.

I tak w restauracji przy szosie E8 nastał kolejny pracownik. Leon Ligoń z początku nie przejawiał zbytniego zaufania. Skrupulatnie przeliczał banknoty i drobniaki, co do grosza. Zgadzało się.

Marek zainstalował się w pustym pomieszczeniu na piętrze wzniesionego nie opodal motelu. Stan budowli był "nader surowy", jak mawiał starszy Kalinowski, który przymierzał się nawet do kupna tego zabytku po epoce socjalizmu. Motelu nigdy nie ukończono. Ostatni murarz zniknął na wiosnę z walizką i krawatem w gołe babki. Murowańca z szarych betonowych bloków pilnował stróż Łubek z psem Żarkiem. Takim samym oberwańcem jak jego pan. Wilkopodobny Żarek musiał stoczyć parę niezłych walk z dzikimi watahami błąkającymi się po okolicznych zagajnikach. Jego szare skudlone futro było tu i ówdzie poszarpane.

W pomieszczeniu, któremu nie brakowało ścian, tylko drzwi i okien, Marek urządził się, jak potrafił najlepiej. Stanęło tam żelazne łóżko, krzywy stolik na trzech nogach i elegancki niegdyś fotel z wyłażącą sprężyną. Wszystko to były łupy z wysypiska z okolic wsi Kiukowy. Resztę dała pani Barbara.

Po trzech dniach zaprzyjaźniony mur wstawił drzwi, a po następnym tygodniu nawet okna. Z szybami, jak trzeba. Ale to już było zasługą Grzesia. Odbyła się nawet "parapetówka" przy udziale samej szefowej i paru butelek żywieckiego.

- Nie jesteś ze wsi, prawda?

- Nie.

- Uczysz się? Bo... mówisz jak człowiek wykształcony.

Chłopiec upił łyk piwa. Było ciepłe.

- Nie chcę mówić o sobie. Jest pani mądrą kobietą, pani Barbaro.

Westchnęła gładząc krótkie, gęste włosy.

- Jak chcesz. Pod tym względem przypominasz Mirkę. Ale ją zostaw w spokoju.

Zdziwił się. Jego relacje z kelnerką były wyłącznie natury zawodowej.

- Przecież pani wie, że nie mam z nią nic wspólnego.

Uśmiechnęła się łagodnie. Miała duże, wilgotne oczy i grube, spracowane dłonie.

- Tylko tak mówię. Na wszelki wypadek. Mirella to dobra dziewczyna, choć źle się prowadzi.

- Jej życie jest wyłącznie jej sprawą. Nikt nie powinien się do tego mieszać.

Pani Barbara zawiesiła wzrok na gołych, nie otynkowanych ścianach. Od otwartego okna ciągnął chłód i wilgoć. Pogoda zmieniła się. Po upałach miały nadejść deszcze.

- Nie rozumiem was młodych. Staram się, ale... z Mirką jest jednak pewien problem. Zatrudniłam ją przy kuchni. Powinna mieć świadectwo zdrowia...

Chłopak spochmurniał. Jego gęste, kręcone włosy opadły na czoło. Chwilami przypominał świętego z ruskiej ikony. W migocącym świetle świec jego pochylona głowa rzucała ogromny, nienaturalny cień na ścianę.

- Proszę nie liczyć, że jej to powiem. Nie będę pouczał siedemnastolatki. Nie chcę i nie potrafię. Nigdy nie zajmowałem się pedagogiką. Każdy dziś musi się nauczyć odpowiadać za siebie. Ja też nie mam świadectwa zdrowia. A jeśli to...

Ligoniowa wstała. W fotelu, choć naprawionym, nie było jej wygodnie.

- Dziękuję, żeś mnie zaprosił. Mąż nie przyszedł, bo te schody... nie dla niego. Sama się boję zejść bez poręczy...

Chłopak otarł usta.

- Zejdę z panią. Nic nie powinno się stać. Choć tam ciemno, że oko wykol.

We wtorek rozpadało się na dobre. Ale potężne TIR-y mknęły mokrą szosą nie zważając na deszcz. Zajeżdżały na parking zgrzytając i poprychując pneumatycznymi hamulcami. W restauracji było wilgotno, ciepło i szaro od dymu.

- Mirella! Dwa schabowe. Z ogórkiem!

Trzej kierowcy odreagowywali długą drogę. I wielogodzinne stanie na granicy.

- Ten gruby, co jeździ z papierosami, nadział się wozem na krowę!

- To w befsztykach mogą być zderzaki! - roześmiał się rozpinając guziki dżinsowej koszuli. Wzrokiem odprowadzał Mirellę śmigającą przez wahadłowe drzwi do kuchni. Miała na sobie sandały na obcasach i właściwie nic więcej. Bo jeśli być szczerym, spódniczka ledwie zakrywała majtki. A w miejsce bluzki nosiła niezbyt dokładnie zasznurowaną kamizelkę. Mężczyzna odłożył widelec.

- Mirka!

- Co?

- Za dziesięć minut u mnie w wozie.

Skinęła głową. Znała go. Jeździł raz w miesiącu. I nie należał do skąpych.

Marek wyładowywał towar. Nie był przyzwyczajony do fizycznej pracy. Ale uczył się życia. Na razie nie miał innego pomysłu na siebie. Może coś postanowi pod koniec lata. Kartony z kawą, mąką, ryżem piętrzyły się w półciężarówce, którą podjechał Grześ. W głębi palety z jarzynami i owocami. Skończył się sezon na truskawki, zaczął na czereśnie.

Nie zauważył ich. Nie usłyszał. Nadjechali od strony stacji na zgaszonych silnikach. Wszyscy trzej na motorach. Kiedy go otoczyli, nie spodziewał się ataku. Pierwszy cios w plecy sprawił, że wpadł twarzą w pomidory. Zmiażdżone, zalepiły mu oczy sokiem.

- Co jest, do...

Drugi cios był boleśniejszy. Marek zwinął się w precelek, uderzając żebrem o otwarte drzwiczki półciężarówki. Otarł twarz i zobaczył trzy czarne motocyklowe kaski. Nie zdjęli ich z głów. Ale w ułamku sekundy zrozumiał, kim są. "Ci, którym zabrałem kluczyki, gdy nie chcieli płacić za koniak!" Wyprężył nogi, by odbić cios. Ale oni byli szybsi. I umieli bić. Jak zawodowcy.

Ból był tak silny, że na moment stracił przytomność. Gdy ją odzyskał, poczuł ożywczy deszcz padający na zakrwawioną głowę i nieprzyjemne szarpanie powodujące ucisk w kolanie.

- Ty, co ci? - Grześ nie mógł dostrzec w ciemnościach jego bólu. - No, co... Jezu...

Teraz dopiero dotarła do niego smutna rzeczywistość. Rozpryskując kałuże popędził do restauracji. Wpadł tam wywołując panikę.

- Ludzie! Napad!

- Co? Gdzie?

Kierowcy zerwali się sądząc, że ich wozy są w niebezpieczeństwie. Gnali do swoich supermaszyn, nie zwracając uwagi na strugi deszczu. Na zewnątrz było ciemno, a tylko latarnie z obrzeża parkingu dawały mętne, żółtawe światło.

Grześ dopadł baru.

- Tego waszego Marka ktoś napadł!

Leon Ligoń zatrzasnął kasę. Kiedy się coś dzieje, trzeba przede wszystkim zabezpieczyć pieniądze. Potem żonę.

- Barbara, Mirka, zostańcie na zapleczu! Niech żadna nie wychodzi! - sam wyskoczył w deszcz.

Razem z Grzesiem dopadli białej półciężarówki. Marek próbował usiąść. Ale nie mógł. Ligoń wprawnym okiem ogarnął sytuację. Był w wojsku. Niejedno przeżył i widział. Pochylił się nad chłopcem, obmacując mu głowę, ręce, a potem nogi.

- Nic mu nie będzie. Przeżyje.

Ani pani Barbara, ani Mirella nie usłuchały męskiej rady. Obie wybiegły, zostawiając restaurację z kasą i smażącymi się na patelni ziemniakami.

- Światło! Niech ktoś przyniesie światło! - pani Barbara czuła, jak jej serce podjeżdża pod gardło.

Mirella zachowała się przytomniej.

- Trzeba go przenieść do środka - pochyliła się nad głową Marka - słyszysz mnie?

Przytaknął.

Nadbiegli inni. Teraz już wszyscy chcieli pomagać. Jest taka swoista solidarność wśród ludzi jednej branży. A Marek leżał obok samochodu. Więc był prawie jednym z nich.

- Ma całą twarz we krwi! - płakała pani Barbara, nie czując swądu palących się na patelni ziemniaków. Zauważyła to Mirka. Pobiegła zgasić płomień. Była niczym kamień: zimna, precyzyjna i spokojna.

- To nie krew, tylko sok z pomidorów. Trzeba go umyć.

Marek pojękując z cicha, znosił te zabiegi. Po obmyciu i zdezynfekowaniu wodą utlenioną okazało się, że oprócz kilku niegroźnych zadrapań na czole i w kąciku ust, ból umiejscowił się na dobre w okolicy nerek i kolan.

- Kto to był? Wiesz?

Marek przecząco pokręcił głową. Chwilowo nie mógł mówić.

- Zaszli go od tyłu - powiedział jeden z szoferaków. - Na szczęście dali mu wycisk wyłącznie za pomocą pięści.

- Jak to: na szczęście? - zabiadoliła pani Barbara.

- Mogli mieć kije baseballowe. Sam taki wożę w szoferce. Przydał mi się niejeden raz na złodziei.

- Jezus Maria, Boga w sercu nie macie! - Ligoniowa przykładała zimny kompres. - Przecież tym można człowieka zabić!

- Ano... można. I o to chodzi. Pani nie wie, co się wyczynia na autostradach? Żaden kierowca nie stanie na parkingu w lesie. Bo albo straci towar, albo towar i życie!

- Tak jest - poparł go kolega, szykując drobne do rachunku - polują na nas jak na kaczki! Gangi międzynarodowe. Ja mam kopyto. Legalnie...

Czarne, spalone ziemniaki stygły na patelni. W powietrzu unosił się swąd i strach.

Mirella uśmiechała się pod nosem, patrząc na Marka, który z trudem wstawał.

- Przeżyjesz!

- Trzeba dać znać na policję! - pani Barbara załamała dłonie na widok czarnej patelni.

- Policja? - roześmiała się Mirella. - Mają w sam raz tylu ludzi, żeby otoczyć... budkę telefoniczną!

Marek parsknął śmiechem. I chwycił się dłonią za twarz.

*

Leżał na łóżku bez materaca i marzył o miękkiej kanapie z dużymi puchatymi poduszkami. Jak w kinie. Ale realia obecnego życia nie miały nic wspólnego z Beverly Hills. Stary koc złożony we czworo nie łagodził bólu w lędźwiach. "Dobrze, że mnie nie skopali - myślał, przywołując w pamięci obrazy z wczorajszego wieczora - mogli mi pogruchotać kości. To na pewno ci, którym odebrałem kluczyki od stacyjek. Co mnie napadło? Chęć popisania się przed długonogą dziewczyną? Oto dzielny Schwarzenegger w walce z gangiem! Kiedy ja skończę z tą dziecinadą?"

Poczuł głód. Usiłował zwlec się z żelaznego wyrka, ale skrzywił się tylko z bólu. Nikt nie przyszedł go odwiedzić. Nikogo nie obchodziło, czy ma co jeść. Wiedział, że życie toczy się dalej, restauracja "U Leona" pracuje na pełnych obrotach. Stąd słyszał szuranie opon na żwirze. I stęknięcia pneumatycznych hamulców. Zaczął zastanawiać się nad obecną sytuacją. To, że porzucił poprzednie życie, było jego własną decyzją. Inna sprawa, że podjętą bez zastanowienia, pod wpływem chwili. Ale własną i całkowicie suwerenną. Sądził, że jest całkowicie przygotowany do egzystencji z dnia na dzień. Niestety. Przeliczył się. Nie wziął pod uwagę wychowania. Tego z "poprzedniego wcielenia". Systemów wartości. I to mu zaszkodziło.

- Te westerny! - mruknął. - Gdzie dobro zawsze zwycięża!

Mirka zeskoczyła ze stopnia szoferki, chowając za bluzką banknoty. Pomyślała, że tego dzisiejszego nie wpisze na listę stałych klientów. Był brutalny i obleśny. Nie miała nic przeciwko szybkiemu, skutecznemu seksowi, nie powodującemu żadnych komplikacji. Ten dzisiejszy sprawił, że po raz pierwszy poczuła się wykorzystana. Zła, na odchodnym rzuciła z przekąsem: "Zapnij pan rozporek, bo mózg panu widać!"

Weszła do restauracji, gdzie prym wodziła rodzina z czwórką dzieci. Byli w trakcie obiadu, maluchy marudziły. Kątem oka dostrzegła zachwyt w spojrzeniu, jakim obrzucił ją ojciec tej gromadki. Uśmiechnęła się prowokacyjnie. Kobieta, karmiąca małego chłopca, uniosła udręczone oczy. Mirella poczuła wstyd. Zła na siebie, starucha z szoferki i własne słabości wkroczyła do bufetu.

- Dwa piwa dla stolika na zewnątrz.

Ligoń nalał do kufli złotawego płynu.

- Wiesz, co z Markiem? Bo się nie pokazał.

Wzruszyła nagimi ramionami.

- Nie jestem jego niańką.

- Nie żal ci chłopaka?

- Olewam. Niech pan postawi na tacę jeszcze jedno. Przyjechał Kiwek. Właśnie ustawia wóz. Zawsze zamawia jedno jasne.

Wyszła, by obsłużyć gości.

- Dzień dobry, panie Kiwek! - postawiła piwo przed niskim, przysadzistym blondynem w koszuli wyłożonej na spodnie. Miał małe, chytre oczka w prawie białej oprawie. Jego gęste, równiutko przystrzyżone włosy przypominały pierze wyłażące z rozprutej poduszki. Kazimierz Kiwek był albinosem i właścicielem kantoru w miasteczku. Przez jego ręce przechodziły dziennie setki tysięcy dolarów, marek i przeróżnego autoramentu walut. - Wymieni mi pan sto trzydzieści marek?

- Jasne. Dla ciebie wszystko. Nie wpadłabyś do mnie wieczorkiem? Zwrócę cię raniutko wygrzaną i nakarmioną! - Jego oczy błyszczały.

- Nie wpadłabym - odparła uprzejmie. Kiwek zawsze tak zaczynał rozmowę. Miał nadzieję, że kiedyś mu nie odmówi. - Podać coś jeszcze?

Rozłożył dłonie. Dziewczyna wysupłała zza dekoltu banknoty dziesięciomarkowe. Kiwek, spluwając w palce, uważnie odliczał złotówki.

- To twój dzisiejszy zarobek? U mnie miałabyś więcej.

- Nie trzeba mi więcej - schowała zwitek do kieszonki. Brzęcząc pustymi kuflami, weszła do środka.

- Policja nie dała znaku życia? Nie było radiowozu? - głos pani Barbary ledwo dolatywał poprzez szum wody w zlewozmywaku.

Mirella oparła się o blat baru.

- Żartuje pani! Nasi gliniarze nie znaleźliby palców w swoich rękawiczkach.

Leon przestępował z nogi na nogę. Zawsze po zmianie pogody bolały go obrzmiałe stopy. A po wczorajszej ulewie i chłodzie nie pozostał nawet ślad w postaci kałuży. Słońce przebiło się koło południa i dokładnie wysuszyło wilgoć. Teraz przezierało spoza chmurek niczym żółta piłka pomiędzy wygniecionymi dziecięcymi pierzynkami.

- Trzeba o napadzie powiedzieć Józkowi.

- Aspirant Buczek nie jest od gonienia bandytów. Sam ci to powiedział. - Ligoń wzruszył ramionami. Nie potrafił ukryć własnego niepokoju. "Następnym mogę być ja" - pomyślał, ale nie powiedział tego głośno. Nie chciał straszyć żony.

Ligoniowa wyszła z kuchni. Stała w przejściu, wycierając mokre dłonie.

- Trzeba to zgłosić dla naszego bezpieczeństwa. Obiecali ci kierowcy, świadkowie...

Mirella przyjrzała się własnym paznokciom.

- Pani wierzy w duchy? Grzali do domu, aż opony piszczały. Nikt nie chce być świadkiem. Wloką takiego po sądach, a złodziej i bandyta umiera w krzakach ze śmiechu.

- Może i masz rację. - Pani Barbara zerknęła w stronę oszklonej gabloty z ciastkami. "Jeśli ich dziś nie sprzedam, jutro będą do wyrzucenia". - Mirka - ściszyła głos. - Może oni wezmą eklerki?

- Kto?

- Ci tam. Dla dzieci.

Dziewczyna odlepiła się od bufetu. Kołysząc z przyzwyczajenia biodrami, podeszła do stolika.

- Mamy pyszne ciasteczka. Podać? - uśmiechnęła się do kobiety. Na mężczyznę nie zwracała uwagi. Traktowała go jak powietrze. Poskutkowało. Matka dzieciom poczuła się doceniona.

- No... może dwa. Dla Kasi i Jareczka. A świeże one?

Mirella pokiwała uspokajająco głową.

- Nie proponowałabym dzieciom salmonelli.

Na zewnątrz Kazimierz Kiwek niechętnie wstawał od stolika. Skinął na Mirellę, miętosząc pieniądze w palcach.

- Płacę. Reszta dla ciebie. To co? Nie dasz się namówić?

Potrząsnęła włosami.

- Jestem pańską klientką - uśmiechnęła się ukazując równe, bardzo białe zęby. - Jak znów uzbieram, wpadnę do kantorku. Albo... założę konto.

- Dziś u mnie dolary sprzedawał ksiądz proboszcz. Podobno stale wygarnia z ambony imiona czarnych owieczek!

Mirella zacisnęła usta.

- Olewam.

Kiwek zachichotał. Uniósł dłoń w pożegnalnym geście i potruchtał do eleganckiego nissana w kolorze srebrnego metaliku.

- Ten to umie robić szmal. Widać pomaga mu w tym narzędzie między uszami. Zwane umysłem!

Zazdrościła mu tej góry pieniędzy, sama dobrze nie wiedząc, co by z nią zrobiła na jego miejscu. "Kupiłabym dom? Ale gdzie? Nie w tej okolicy. Już nie mogę patrzeć na szosę i giganty szurające w tę i z powrotem. Wyjechać? Gdzie? Wszędzie są szosy. Tam, gdzie ciepło i szumi morze? Ale czy zapomnę o tym, o czym od trzech lat nie mogę? Nie pozbędę się swojego problemu, gdziekolwiek wyruszę. Nie ucieknę od samej siebie. Nigdy. Więc po co takie życie? Po co ciułam grosz do grosza? Dla kogo ten worek dziesięciozłotówek? Jestem niczym stara żebraczka śpiąca na złocie. Skąd się we mnie wzięła taka potrzeba zgarniania mamony? Szmal to szmal. Jak człowiek nic innego w życiu nie ma, to choć mu pieniądz poszeleści. Ładniej się płacze w nissanie niż w tramwaju. A może uzbieram tyle, że ruszę stąd TIR-em na Zachód. I zostanę gwiazdą. Choćby porno. A dlaczego nie?"

Dopiero późnym wieczorem pani Barbara pomyślała o Marku.

- Święty Boże! Ten chłopak mógł umrzeć z głodu!

Mirella wzruszyła ramionami.

- Jego problem.

Ligoniowa zagrzechotała garnkami. Zmyte i wytarte tkwiły na suszarce, ukazując błyszczące dna.

- Nie masz serca czy co?

Mirella podciągnęła skarpetkę. Włożyła je, bo niebo znów zakryły chmury, powietrze oziębiło się. Typowa huśtawka pogodowa. Podkręciła głos w radiu. Dźwięki discopolo wprawiły jej ciało w błogi rytm. "Rzuć, dziewczyno, grosz do nieba, życie da ci to, co trzeba" - śpiewał lider grupy "Trawnik".

- A na co mi serce? - spytała, kołysząc się w rytm melodii. - Olewam to. Człowiekowi potrzebne jest łóżko, porcja frytek, prysznic i trochę szmalu. A dziewczynie dodatkowo jakiś ciuch na tyłek.

- I tylko tyle? - pani Barbara przyciszyła radio. Nie znosiła "tego jazgotu", jak określała muzykę inną niż walc wiedeński.

- Wystarczy.

- Nie zaniosłabyś Markowi obiadu?

- Nie.

Wyszła, zamykając za sobą drzwi, tak jak się zamyka dostęp do cywilizacji. Robiła to z przyzwyczajenia i bezmyślnie. Kiedy kończyła się praca, a przychodził przecież taki moment, wdrapywała się na swoje pięterko nad stacją benzynową. Tam brała prysznic, prała swoje łaszki i rzucała się na tapczan przykryty kocem, z walkmanem na uszach. Mogła tak leżeć godzinami, aż zapadała w sen twardy, czasem niespokojny, ale przynoszący ukojenie duszy i zmęczonym mięśniom. Starała się nie myśleć o niczym przykrym. Czasem przerzucała strony kolorowych tygodników zostawionych przez klientów w restauracji. Wciskała się w sobie nie znany świat wielkich gwiazd kina lub sportu, popularnych piosenkarzy, którzy wiedli życie pełne wrażeń, problemów z kolejnymi żonami, dziećmi, nieudaną miłością, lecz jednocześnie jakieś barwne, ważne, przynoszące nadzieję. Czasem im zazdrościła tego wszystkiego. Miała siedemnaście lat i była tak stara jak stuletni dąb rosnący za plebanią w miasteczku. Marzenia przelatywały przez mózg niczym stadko motyli. I ginęły gdzieś, za czerwonymi dachami domków, które widziała bez potrzeby ruszania się z miejsca. Nic konkretnego. Nic, na czym dłużej zatrzymałoby się oko. Rano dźwięk budzika strząsał z niej resztki snu. Czasem dochodziło dalekie pianie koguta. Wstawała niczym automat i zaczynała jeszcze jeden dzień. Mogła być woskową lalką doskonale ulepioną przez artystę. Bezmyślnym automatem do gry z życiem. Ale czy to była prawda? Taką ją odbierali ci z zewnątrz. Za taką chciała uchodzić. Jedyną odpowiedzią na sprawy, których bała się dotykać, było sławetne "olewam". Słowo - wytrych. Na nie nigdy nie ma odpowiedzi. Bo też i nikt jej nie oczekuje.

Poprzez szum wody, płynącej z sitka, słyszała kroki na schodach. I czyjaś pięść zabębniła w drzwi łazienki.

- Wyłaź, Mirka! Już godzinę czekam!

Zmełła w ustach przekleństwo. Budziła się z trudem. Tylko strumień dobrze ciepłej wody mógł przywrócić ją życiu.

- Zaraz. Nie pali się - odparła. Tyle że przyjemność diabli wzięli. Zakręciła kran. Ręcznik wydał się jej nieco przybrudzony. "Trzeba zawieźć pranie. Nie będę sobie niszczyła rąk. Zabiorę się do miasteczka z którymś z chłopaków". Poczuła ból w dole brzucha. - No, tak. Gdzie są te cholerne podpaski? - wyszła na korytarz okręcona ręcznikiem: - Co się pan tak gapi? - prychnęła zła.

Kalinowski spojrzał na nią z uznaniem. Był właścicielem stacji benzynowej, mężczyzną w sile wieku. Ale nigdy nie dostąpił zaszczytu stania się klientem brązowowłosej Mirelli. Choć czasem miał na to ochotę. Wszyscy wiedzieli, że "sypia" wyłącznie z przyjezdnymi. I od nich ciągnie forsę. Nigdy nie przyjmuje w swoim pokoiku. Dla pracodawców jest wyłącznie Mirellą - kelnerką. Dla tamtych - "Madonną TIR-ów".

Jakoś wszyscy zaakceptowali ten podział. W każdym razie zrobili to mężczyźni. Bo pani Barbara, jak zawsze, udawała, że niczego nie widzi. Nawet zielonego wazonu pełnego prezerwatyw. Choć stał prawie nad jej głową.

Śniadanie Mirella połykała w biegu. Wyjątkowo wielu kierowców zaparkowało tego ranka. Trzeba było nosić kawę, mleko a nawet gorącą czekoladę - specjalność dnia. Znikały z gabloty kanapki, maślane bułki i chrupiące rogale.

- Leon, muszę zanieść jedzenie Markowi - powiedziała pani Barbara, odwiązując fartuch.

Stał przy kasie, rozprostowując pogniecione dziesięciozłotówki. Skinął głową. "Cholera, dlaczego ci kierowcy nie mają portfeli? Noszą zgruchmonione pieniądze po kieszeniach, traktują je niczym śmieci. A ja muszę się z tym męczyć!"

Pani Barbara szła w stronę motelu. Była zmęczona nocnym kucharzeniem. Ostatnio jakoś nie mogła spać. Albo jej za gorąco, albo zbyt zimno. I poci się jak nie przymierzając hipopotam. Dostawca nie wywiązał się z zadania tak, jak trzeba. Nie miał go kto przypilnować. "Szkoda, że Michałek uciekł. Był sprawny i silny. Wiedział, co i jak załatwić. A teraz Marek..."

Wspinała się ostrożnie po betonowych schodach bez poręczy, uważając, żeby nie upuścić torby z termosem i górą kanapek. Zadyszana zapukała w drzwi.

- Kto?

- Ligoniowa. Żyjesz, chłopcze?

Drzwi nie miały zamka, więc je ostrożnie uchyliła. Marek siedział na łóżku, w zmiętym podkoszulku i z dwudniowym zarostem na policzkach. Wyglądał mizernie i nieszczęśliwie. Ale cień uśmiechu przemknął mu przez usta.

- Dziękuję, że pani przyszła.

- Przyniosłam wałówkę, Pewnie jesteś głodny.

Był. Strasznie głodny. Jak się ma dwadzieścia jeden lat, wzrost żyrafy i silnie sklepioną klatkę piersiową, przeważnie jest się głodnym. Marek niechętnie przyznawał, że w jego płaskim brzuchu kapela wygrywa rocka. Równocześnie ból w okolicy nerek nie pozwala na ostrzejszy ruch.

- Dziękuję. Właśnie wstawałem. Spróbuję się rozruszać. Jakoś.

- Może powinieneś pojechać do ośrodka? Do lekarza?

Potrząsnął włosami. Urosły mu od przyjazdu. Wiły się zabawnie nad prawym okiem.

- Przejdzie. Dali mi wycisk, bo było ich trzech.

- Poznałbyś? Może Józio Buczek... nasz aspirant... - Pani Barbara przeszukiwała półkę nie mogąc znaleźć kubka. - Coś to twoje królestwo nędzne. Weź z restauracji. Trzeba mieć w domu kubek i talerz.

- W domu tak. - Marek zatopił zęby w kanapkę grubo wypchaną kiełbasą. - Ale tu...

Ligoniowa pedantycznie złożyła pustą torbę. Czas było wracać.

- Człowiek dom nosi z sobą. Jak ślimak. Gdziekolwiek przycupnie, choćby na dzień, dom musi być z nim. Bo człowiek ma potrzebę domu. Nawet ci, którzy śpią w tekturowych pudłach. Oni też mają dom.

Marek milczał. Spuścił głowę. "Tak, ma pani rację. Ale mój dom nigdy nie będzie miał czterech ścian. Nawet z kartonu. Tylko ja o tym wiem. Ale... czy wiem?"

- Bardzo dziękuję za kawę. Przepraszam, że narobiłem kłopotu.

Kobieta spojrzała mu prosto w oczy.

- Jesteś inteligentny. I dobrze wychowany. Czysty i odżywiony. O co chodzi tak naprawdę?

Marek wstał. Nawet nie sprawiło mu to tak wielkiego bólu, jakiego mógł się spodziewać po źle przespanej nocy.

- Proszę nie pytać. Nie na wszystko jest odpowiedź. Tylko w bajkach dobro zwycięża zło. W życiu częściej jest na odwrót. Chwilowo jestem na zakręcie. Z własnej woli. A co się wyłoni... pokaże czas. Albo i nie pokaże. Teraz się trochę pogimnastykuję... będzie dobrze.

Ligoniowa nie odpowiedziała. Może sądziła, że jej macierzyńskie zapędy otworzą duszę tego chłopaka o prostym nosie i ładnie wykrojonych wargach. "Oni są tacy oporni, nieprzystosowani, zakompleksieni i nieszczęśliwi. Dlaczego? Co, na Boga, stało się, że wartościowy chłopak zacumował przy szosie? Nigdy nie pracował fizycznie. To widać choćby po jego dłoniach. I mówi językiem, który potrafię zrozumieć. Ale zatrzasnął się. Może miłosny zawód? Oni są tacy delikatni, nieodporni..."

Przymknęła za sobą drzwi.

Marek rzucił się na resztę kanapek. Połykał kawałki rzeszowskiej niczym najwytworniejsze ostrygi. Zjadł wszystko, do ostatniej okruszynki. Gołąb, który usiadł na parapecie, mógł już tylko pomarzyć. Gorąca kawa ożywczym strumieniem popłynęła do żołądka.

- No, to żyjemy! - wymruczał krzywiąc wargi. Przy szybszym ruchu bolało go jak wszyscy diabli.

Wiedział, jak się rozruszać. Sycząc i pojękując gimnastykował ostrożnie kolejne grupy mięśni. Był młody i wysportowany. Tylko warga krwawiła nadal przy otwieraniu ust. Zebrał swoje rzeczy i pomału zszedł, a raczej zsunął się, po niewygodnych schodach. Marzył o gorącym prysznicu. Ale zbankrutowany właściciel motelu nie zdążył zaplanować łazienki. Nie na tym etapie.

Przy stacji benzynowej uwijał się Grześ. Też Kalinowski. Jak właściciel. Ale z gorszej "linii". Jego ojciec, daleki kuzyn, stracił właśnie pracę w piekarni. Stara socjalistyczna struktura z maszynami z ubiegłego wieku nie wytrzymała naporu "nowego". Małe piekarenki i ciastkarnie pojawiały się niczym grzyby po deszczu. Ale nikt nie chciał w nich zatrudnić Kalinowskiego - alkoholika. Dobrze, że jego syn, Grześ, znalazł pracę u bogatego wujka.

- Cześć! - mruknął na widok utykającego i skrzywionego Marka. - Masz szczęście, że cię nie załatwili na dobre.

- O kim myślisz?

- O "kosmitach"! Tak ich nazywają w miasteczku. Banda na fajnych motorach. Mają czarne kaski i wyglądają nie z tej ziemi. Podobno jednego zatłukli. Bo im wszedł w drogę. Wiem, bo Michałek z nimi kręcił. I w końcu musiał zwiać!

Marek kiwał głową. To miało sens.

- Słuchaj... czy nie mógłbyś mnie wpuścić do waszego prysznica? Gorąca woda potrzebna mi jak diabli...

Grześ rozejrzał się niezdecydowany.

- W zasadzie piętro jest zamknięte. Tam, gdzie śpi Mirka. Po drugiej stronie jest łazienka. Ale wuj... no, on właśnie wziął toyotę i pojechał do banku. Jeśli załatwisz to szybko i nie nachlapiesz...

- W dziesięć minut! - Marek przesunął dłonią po zaroście.

- Klucz wisi w szafce. Obok innych. Ma zieloną plakietkę. Weź sam, bo mam klienta.

Błękitna carina podjeżdżała pod dystrybutor. Za kierownicą siedziała dziewczyna w mini. Miała blond włosy i uśmiech filmowej gwiazdy. Wóz był na brytyjskich numerach.

Marek obrzucił ją uważnym spojrzeniem. Przypominała mu tę z gór. Wspomnienie smagnęło niczym bat. "Czy ja się z tego wyzwolę?"

Pod gorącym prysznicem jego posiniaczone ciało doznawało rozkoszy niemal ekstatycznej. Mydlił się ostrożnie, spłukiwał silnym strumieniem. Umył włosy, nie ruszając stojącego na półce szamponu. "Pewnie Mirelli - pomyślał, przeglądając się w zaparowanym lustrze. Dłonią starł mgłę. Z bladej twarzy spojrzały na niego zapadnięte oczy. - Wyglądam, jakbym miał umrzeć za pięć minut. A to wielkie szczęście, że mi niczego nie złamali!"

Ogolił się starą maszynką, z którą się nie rozstawał. Już wymagała wymiany nożyka. Wytarł się małym ręcznikiem przywiezionym w plecaku. Miał jeszcze stary numer z pralni, wszyty w obręb. Nie przypuszczał, że ten widok nim poruszy do tego stopnia. "Ile czasu musi upłynąć, żebym zmienił sposób myślenia? Ale to zależy od szarych komórek. Bowiem mózg - centrum wszelkiego dowodzenia - nie da się wyłączyć niczym światło: pstryk! I zapada ciemność".

W restauracji "U Leona" z ulgą powitano wejście Marka.

- No, dobrze, że jesteś. Możesz się ruszać?

Chłopak rozłożył ręce.

- Co nieco. Ale jak popracuję, to mi wróci kondycja.

Ligoń brodą wskazał na drzwi do magazynu.

- To przynieś żonie ziemniaków i co tam potrzebuje. Mirella, stolik pod oknem chce płacić!

Dziewczyna nie spiesząc się ruszyła we wskazanym kierunku.

- Trzy piwka, porcja szynki, chleb... - obliczała błyskawicznie niczym kalkulator. - Trzydzieści dwa złote.

- Ale macie ceny! - oburzył się klient w sztruksowej marynarce. - Jak we Frankfurcie.

- A co to za różnica? Tam czy tu - zdziwiła się, wydając sprawnie resztę. - Może pan nie wie, ale i u nas jest kapitalizm.

Mężczyzna wstał. Był wysoki, chudy, lekko zaniedbany. Bez żenady omiótł wzrokiem jej długie nogi i piersi bez stanika. Leciutko oblizał usta.

- Odezwij się, jak będziesz w Nowym Jorku.

- Dobra. Czasem jeżdżę tam na kanapki z wołowiną! - odpaliła niczym nie speszona.

- Zapraszam! - rzucił już w drzwiach.

- Zapraszam do siebie, rzekł pająk do muchy! - wymruczała, podchodząc do kasy.

Ligoń skrupulatnie wkładał monety do przegródek. W jednej z nich, w głębi, leżał pistolet gazowy, na który nie miał pozwolenia.

- Czemu jesteś taka opryskliwa? Klient jak klient. Płaci. Zrobiłaś na nim wrażenie.

- Znam takich! Zanim mu stanie, mogłabym nauczyć się angielskiego!

Ligoń uniósł oczy do nieba. Nigdy chyba nie zaakceptuje tej małej jędzy. "Co Barbarze strzeliło do głowy, żeby ją tu trzymać w nieskończoność?"

Ligoniowa stała przy stole, tłukąc mięso. Gestem wskazała Markowi skrzynkę na ziemniaki.

- Mógłbyś obrać?.

- Spróbuję. Przyznam, że nie jestem najlepszy w te klocki.

- To się nauczysz, synku. Mężczyzna musi umieć zapanować nie tylko nad światem, ale również nad miską z kartoflami.

Marek skinął głową.

- Moją wiedzę na ten temat trzeba oglądać pod mikroskopem. - Nóż niezbyt sprawnie odkrawał ziemniaczane spirale. - Z młodymi chyba łatwiej. Wystarczy wyszorować...

Pani Barbara formowała zgrabne zraziki.

- Na młode jeszcze nas nie stać. Za miesiąc... może. Hej! - wykrzyknęła na widok Markowej pracy. - Te czarne plamki się wydłubuje. I nie tym nożem. Jest specjalny...

Ten "specjalny" okazał się skarbem w sprawnych dłoniach. Nie upłynęło nawet pół godziny, a w misce urosła góra.

- No, no! - bąknęła Mirella, przebiegając przez kuchnię. - Panicz przy ziemniakach. Jak ci się wiedzie?

- Lepiej niż rządowi.

Dziewczyna wydęła usta.

- Olewam to. Całą politykę. Mam gdzieś. Ale ci gębę rozkwasili... - Pochyliła głowę muskając jego czoło włosami.

- Jeśli nie dasz mi spokoju, to cię pominę w moim testamencie! - odburknął niewzruszony. Działała mu na nerwy, ale postanowił się opanować. "Nie ma niczego gorszego jak pokazać gówniarze, że się ją traktuje poważnie. Ale też nic gorszego nie może się zdarzyć, niż gdy małolata zacznie się naigrawać".

Pani Barbara trzepnęła ją ścierką.

- Ludzie czekają. Wynocha!

Mirella wpakowała do ust garść czereśni przygotowanych na kompot. Wyszła, pchnąwszy kolanem wahadłowe drzwi.

- Niech go pani nie oszczędza! Inaczej się rozleniwi.

Była jedenasta, kiedy się zachmurzyło. Czarne zwały mknęły po niebie popędzane wzrastającą wichurą. Ostre błyskawice cięły daleki horyzont. A potem przetaczał się grzmot. Burza zbliżała się do E8 z szybkością ponaddźwiękową. Gdy już zasnuła błękit, nie zostawiając ani szparki, gdy zgasiła ostatnie promyki słońca, zabębniła gradem. W jednej chwili czarna nawierzchnia szosy pokryła się białym śrutem. Pędzące samochody zwalniały, stawało się niebezpiecznie. Nawet wielka scania na czternastu potężnych kołach, wioząca ładunek farb z fabryki pod Magdeburgiem, zaczęła zwalniać widząc w oddali czerwone światła volkswagena. Potężne pneumatyczne hamulce z trudem przenosiły rozkazy do opornych opon.

- Zum Teuffel! - zaklął Franz Gruber, patrząc w lusterko. - Dobrze, że już niedaleko do restauracji. Przeczekam tę nawałnicę w środku. Frau Barbara ma pewnie goloneczkę, że palce lizać!

Rzeczywiście. Już z daleka widać było spadzisty, na zielono pomalowany dach budynku i wielki, wygaszony teraz neon "U Leona".

Jakiś samochód wył klaksonem, jakby się paliło. Franz spojrzał we wsteczne lustro. "Co za idiota? Nie widzi, co się dzieje na szosie?" Położył ostrożnie nogę na hamulcu i włączył prawy kierunkowskaz. Wszystko zgodnie z zasadami sztuki. Ale zielona wołga zrobiła coś, czego nikt na miejscu Grubera nie mógł przewidzieć! Wyprzedzała z prawej strony!

Zgrzyt blachy o potężne podwozie scanii zabrzmiał w uszach Franza jak kakofonia. Chciał odbić w lewo, przepuścić idiotę, ale z przeciwka błysnął ostrzegawczo światłami fiat combi. W ułamku sekundy oba samochody osobowe starły się w reflektorach TIR-a jak zabawki. Uderzony w bok fiat wypadł z szosy i koziołkując przeleciał rów odwadniający. Potężna ciężarówka z przyczepą nie zdążyła wyhamować na śliskiej nawierzchni. Zgniatana zielona wołga wpadła pod koła kolosa. Ten zadygotał, stracił równowagę i zaczął się przechylać zrazu wolno, później szybciej. Huk, łoskot i zgrzyt zagłuszyły nawet kolejny trzask pioruna. Franz Gruber poczuł, że potężna siła wyrzuca go przez otwarte okno jak z katapulty. To, o czym zdążył pomyśleć przed upadkiem, było twarzą kobiety ze złotymi kolczykami w uszach. - Trudi... - wykrztusił, zanim zemdlał.

Na szosie E8 rozpętało się prawdziwe pandemonium. Kolejne samochody, nie widząc we mgle i deszczu leżącej scanii, wpadały jeden na drugi. Aż utworzony wzdłuż kilometra korek zatrzymał małe cinquecento. Za nim już spokojnie hamowali inni.

Pierwszym, który zauważył potwora leżącego wśród rozsypanych puszek z farbami, był Grześ Kalinowski. Przywarł nosem do zadeszczonej szyby i z przerażeniem śledził przesuwające się jak na filmowej taśmie obrazy.

- O rany! Panie Kulik! Katastrofa! - wybełkotał.

Przysadzisty Alfons Kulik, prawa ręka właściciela stacji, podniósł się znad stolika pokrytego raportami.

- Co? Gdzie? Jezus Maria! Trzeba dzwonić po pogotowie!

- I po straż! - wyjąkał Grześ ocierając zwilgotniałe czoło. - Po... pożarną! To może lada chwila wybuchnąć!

Alfons mylił cyfry na obrotowej tarczy. Nad głową wisiał potrzebny wykaz numerów. Pogotowia nie było ani w Torzymiu, ani w Boczowie. Dopiero w Rzepinie. Ale już teraz zdał sobie sprawę, że dźwig trzeba będzie wydzwonić aż ze Słubic.

- Policja? No, nareszcie! Mówię ze stacji benzynowej. Jest potężna kraksa na E8! Wielki TIR leży... i przygniótł samochód. Co? Nie jeden! Cała seria kraks... powpadały na siebie.. że co? Dowcip? Ty cholerny durniu, żarty sobie stroisz? Że niby ja dowcipkuję? Złożę skargę na pie... pewnie, że są ranni. Na co czekam? Na zasraną policję! - rzucił słuchawkę.

Piorun huknął gdzieś niedaleko. W gęstniejącej ulewie pojawiły się dwa cienie: to stary Łubek ze swym psem ruszył na pomoc poszkodowanym. Grześ, nie zastanawiając się ani sekundy, narzucił nieprzemakalny płaszcz wiszący nad drzwiami i wyskoczył w ciemność.

"U Leona" katastrofę dostrzeżono minutę później. Klienci, ciesząc się, że przeczekują nawałnicę w cieple, niezbyt zwracali uwagę na to, co dzieje się na drodze. Z apetytem pałaszowali zraziki z ziemniakami a la Barbara. Dopiero zgrzyt gniecionej blachy i huk padającego TIR-a zmienił prawie sielski nastrój.

- Cholera, kraksa! - wrzasnął kierowca malucha zaparkowanego tuż przy ścianie restauracji.

- Gdzie?

- Rany boskie, tam muszą być ranni! - Leon dopadł wieszaka, na którym zawsze wisiał żółty sztormiak. - Ludzie, ruszcie się! Mirka, Barbara dzwońcie po pogotowie! - wypadł w gęsty krupnik sypiący się z nieba i zasnuwający mgłą cały pas szosy.

Na powleczonej śliską mazią nawierzchni rozgrywał się swoisty balet. Ludzie z uszkodzonych aut, ale cali i zdrowi, ślizgając się usiłowali podnieść nieprzytomnego kierowcę TIR-a.

- Żyje?

- Chyba tak. Nie widać ran. Może jest tu jakiś lekarz?

- Jest tu lekaaaarz? - darła się kobieta w cienkiej bawełnianej sukience w zielone kwiatki. Dygotała z zimna, zupełnie nie zdając sobie z tego sprawy. - Ludzieee!

- Jestem - wysapał tęgi czterdziestolatek z wąsem. Z trudem uwalniał poszarpaną nogawkę spodni z lekko pogiętego wnętrza własnej toyoty. - Nazywam się Skórnicki. Doktor Skórnicki z klini...

- Panie! - przerwał mu Łubek, przytrzymując za obrożę wyrywającego się psa. - Nieważne, skąd pan jest. Tam, po drugiej stronie szosy leży przewrócona wołga. Zielona. Nikt z niej nie wysiadł! Temu tutaj nic nie będzie. Oddycha. Wyleciał z szoferki jak z procy... pewnie stracił przytomność. Podniesiemy go...

- Nie ruszać! - wrzasnął lekarz, po czym dodał spokojniej: - Nie podnoście go, dopóki nie sprawdzę, co mu się stało.

Franz Gruber miał szczęście. Nie rozbił sobie głowy o beton. Wypadł na trawnik. I to go uratowało. Właśnie otworzył oczy.

- Jak się pan nazywa? - spytał wąsacz, odgarniając mu błoto z czoła.

- Ich... la... cego pyta? - zdziwił się poszkodowany.

- Właśnie! - wykrzyknęła kobieta w bawełnie, trzęsąc się z zimna i zdenerwowania. - Trzeba ratować, a nie przeprowadzać ankietę personalną!

- Robię, co trzeba - odparł spokojnie lekarz badając puls. - Chcę wiedzieć, czy nie ma wstrząśnienia mózgu. Więc jak się pan nazywa?

- Franz Gruber. Ich bin...

- W porządku - lekarz przeszedł na niemiecki. - Proszę się już nie odzywać. Ktoś zaniesie pana tam, do restauracji. Potrzebne są nosze.

Leon Ligoń przytaknął.

- Noszy nie mamy, ale zaraz przyniesiemy łóżko polowe. Jest w komórce. Grześ!

Znacznie gorzej przedstawiała się sytuacja rannych uwięzionych w przewróconej wołdze.

- Nic tu nie zrobimy bez specjalistycznych narzędzi - wymruczał jeden z ocalałych. Stał nad wrakiem, z przyniesionym łomem. Zupełnie tu nieprzydatnym. - Czy ktoś dzwonił po straż pożarną?

- Tak! - Alfons Kulik czuł, jak go mdli. Nie mógł patrzeć na krew, która zbryzgała wnętrze wołgi. Jej kierowca jęczał. Pasażerka chyba nie żyła. - Jadą, ale z daleka. Nie wiem, czy ten tu... przetrzyma!

Gdzieś blisko huknął piorun. Ale fala gradu przemieszczała się wyraźnie na wschód. Nad pobojowiskiem kłębiły się chmury, z których sypała się gęsta i zimna mżawka.

- Niech wszyscy wejdą do środka! - zwoływała pani Barbara, trzymając nad głową cienki sweter. Już w pierwszej minucie przemókł do suchej nitki, zdenerwowana nawet tego nie zauważyła.

Marek z Grzesiem biegli niosąc złożone stare, polowe łóżko. Umieszczenie na nim ciężkiego Grubera nie było łatwe. Pomagał, kto mógł. Nawet kobiety w przemoczonych cienkich sukienkach.

- Niech panie lepiej wejdą do baru. I trzeba zabrać dzieci! - Mirella zagarniała gromadkę niczym stadko kurcząt.

- A moje rzeczy? Są w samochodzie! Robiłam zakupy...

Mirella poczuła narastającą wściekłość.

- Tamci zabici też robili zakupy! - wrzasnęła.

Kobieta w sukience w kwiatki rozpłakała się. I posłusznie weszła do ciepłego wnętrza.

Trzeba przyznać, że pomagali wszyscy solidarnie. Ci, którzy w restauracji "U Leona" znaleźli się przypadkowo, jak i stali mieszkańcy stacji benzynowej.

Z oddali dolatywał jęk syreny. Nie było wiadomo, kto usiłuje się przedostać zakorkowaną szosą: policja czy karetka. Czynny był tylko jeden pas ruchu. Zwężony przez koła scanii. A i tak przejeżdżające samochody niepotrzebnie przystawały, by się przyjrzeć katastrofie.

Na szczęście pojawił się radiowóz z aspirantem Buczkiem. Teraz on pilnował płynności ruchu. Przez radiotelefon wzywał posiłki, sprawnie i wyraźnie określając sytuację.

Pani Barbara przemoczona, z wodą chlupiącą w letnich pantoflach, stawiała na kuchni sagany z wodą do obmywania ran. Perkotał też ogromny czajnik.

- Mirella, zajmiesz się rannymi. Tu jest wata, woda utleniona...

- Nie! - dziewczyna zacisnęła usta. - Nie mogę patrzeć na krew, nie mogę!

- Idiotka! - wrzasnęła Ligoniowa. - Co miesiąc patrzysz na krew! Tyle że na swoją własną!

Marek, który przetransportował już Grubera, położył jej dłoń na ramieniu.

- To nie to samo, pani Barbaro. Ja się nimi zajmę. A Mirella powinna podać ludziom coś gorącego do picia. Są zmarznięci i w stresie. Proszę spojrzeć, ilu ich tu ciągnie.

- Nie musisz mnie bronić! - syknęła Mirka odpychając go. - Ruszaj się szybciej! Ślimaki zaczną cię wyprzedzać!

- To jest TP, Mirello.

- Co? - odwróciła głowę od czajnika buchającego parą.

- TP, czyli Twój Problem. On ci przeszkadza normalnie żyć.

Zacisnęła wargi. Mogłaby zabić.

- Uważaj na siebie - wysyczała. - Nie wzięłam ze sobą niczego czarnego do ubrania na twój pogrzeb!

Pani Barbara trzepnęła ją ścierką.

- Nie żartuj. Nie czas na to.

- Niech jej pani nie strofuje - Marek miał na ustach cień uśmiechu. - Urazy nie mają lekkiej śmierci.

Ligoniowa nie zrozumiała. Mirella tak. Ale nie odezwała się, patrząc, jak chłopak znika z miską, wrzątkiem i kłębami bandaży z apteczki.

Burza powoli mijała. Naprzód rozjaśniło się na zachodzie. Jasne pasmo mgły rozstąpiło się pod wpływem ciepła napływającego górą. Deszcz ustał, a chmury z błyskawicami i gromem odpłynęły na wschód. Nad kościelną wieżą miasteczka zajaśniał pierwszy promień słońca.

Szosą pomału ruszyła rzeka pojazdów. Ci, którzy tylko zaliczyli stłuczki, ruszali ostrożnie, aby rozrzedzić złomowisko. Aspirant Buczek czuwał, by odbywało się to w jakim takim porządku. Na pobocze zepchnięto ciężej uszkodzone auta osobowe, a ich właściciele pobieżnie szacowali straty.

Strażacy nadjechali dopiero po upływie godziny. Otoczeni szczelnym kordonem ciekawskich zajęli się przecinaniem blach w zielonej wołdze. Po jakimś czasie, ku uciesze gawiedzi, wydostali rannego mężczyznę. Dwie karetki, które nadjechały o wiele za późno, mogły zabrać trzy trupy i oszalałego z bólu po stracie żony, ciężko poszkodowanego sprawcę całej katastrofy. Okazał się nim rodak z Częstochowy, spieszący z zagranicy na rodzinny ślub.

Najgorsza sprawa była z wywróconym TIR-em.

- Nie mamy takiego podnośnika - stwierdzili strażacy. - Trzeba zawiadomić bazę w Słubicach. Albo wezwać Niemców.

Aspirant Buczek natychmiast zawiadomił, kogo trzeba.

- Mogą tu być dopiero przed wieczorem - oznajmił niezadowolony - na razie trzeba pozbierać puszki z farbą. Przeszkadzają...

- Już ludzie pokradli, co się dało! - Kulik kręcił głową z niedowierzaniem. - Nawet w tragicznej sytuacji myślą tylko o obłowieniu się. A przykazanie mówi...

Marek z Grzesiem starali się ułożyć puszki w wielką pryzmę.

- To cholernie droga farba akrylowa! - kręcił głową młodszy Kalinowski.

Marek spojrzał na niego ciężkim wzrokiem.

- Ani się waż.

- A ty kto, żeby mi rozkazywać! - oburzył się skarcony, ale niczego nie schował za pazuchę, choć błyszczące nalepki kusiły.

Mirella wyszła przed restaurację, spoglądając w słońce. Miała pobladłe policzki i cienie pod powiekami. Wolnym krokiem podeszła do przewróconego kolosa. Wspięła się na koło i zajrzała do kabiny.

- Tu są jego rzeczy - rzuciła w powietrze. - Tego Niemca.

- To je weź. I oddaj. Karetka po niego wróci. Potrzebny mu będzie paszport i... co tam ma.

Mirella nie odezwała się. Wyciągnęła zaklinowaną saszetkę z czarnej skóry. Otworzyła ją i pomału zamknęła. Widok pliku marek nie zrobił na niej wrażenia, choć na taką sumę musiałaby się nieźle napracować.

- Do diabła! - mruknęła. - Byłby z niego niezły klient. Szkoda.

O piątej po południu ruch na szosie odbywał się w miarę normalnie. Odholowano zgniecioną wołgę i pogruchotane blachy innych wozów. Tylko przewrócony TIR wciąż ukazywał schlapane podwozie i czternaście potężnych kół. Z przyczepy, która także leżała na boku, ale widać lepiej zabezpieczona, ładunek się nie wysypał. Kierowcę Franza Grubera karetka zabrała dopiero po trzech godzinach. Jego życiu nie zagrażało niebezpieczeństwo. Wąsaty lekarz wciąż tkwił przy telefonie koło baru.

- Halo! Mówi doktor Skórnicki... słyszy pani?

Coś niedobrego działo się na linii, bo sekretarka w gabinecie kliniki nie słyszała ani słowa.

- Pewnie zalało studzienki - wzruszył ramionami Ligoń. - Tu się to często zdarza.

- Jakie znowu studzienki? - Wąsacz miał ucho czerwone od przyciskania słuchawki.

- Telefoniczne. Niby w Polsce jak na Zachodzie, ale dodzwonić się do sąsiedniego miasta nie sposób.

Mirella miała wszystkiego dosyć. Herbaty, której szły hektolitry, obierania ziemniaków i ciągłego schylania się nad zlewozmywakiem.

- Nie mogę słuchać tego trucia o telefonach! - warknęła. - Ja się stąd zmywam. Mam dość.

Pani Barbara uniosła zmęczoną twarz.

- Myślisz, że ja nie mam? Zmachałam się jak niewolnica. Ale nie wolno zostawiać biednych ludzi.

- Dlaczego biednych? - oburzyła się dziewczyna. - W samochodach mieli tyle towaru z Niemiec, że obie mogłybyśmy założyć butik!

- Przecież nie chodzi o pieniądze.

- A o co?

Ligoniowa przysiadła na stołku.

- Udajesz, czy naprawdę nie wiesz, o czym mówię? Jakie mają znaczenie zakupy? Ci ludzie przeżyli ciężki szok!

- To niech pani spojrzy przez okno. Tylko dobrze! Kto teraz rozgrabia te puszki z farbą? Duch Święty?

Ligoniowa przetarła dłonią spoconą twarz. Nie miała siły wdawać się w moralno-teologiczne dysputy.

- Ludzie są tylko ludźmi - wyszeptała.

- A pani ich usprawiedliwia - nacierała Mirella unosząc brwi. - Są w szoku, więc mogą kraść? Są słabi, tak? I dlatego sympatyczni? Więc czemu pani nie da im darmo piwa? Dać im, bo są biedni, zestresowani. Jak ta... tam, w zielone kwiatki. Wie pani, co zrobiła?

Pani Barbara zatkała dłońmi uszy.

- Mirello, przestań!

Dziewczyna nie ustępowała.

- Ale widziała pani? Ściągnęła z bufetu pączki. I nie zapłaciła. A kiedy jej to powiedziałam, zaczęła... mdleć!

- Idź już. Idź, gdzie chcesz. Nie mogę cię słuchać. Nie mam sił.

Dziewczyna kolanem huknęła w obrotowe drzwi. Także miała dość. I nie potrafiła, jak inni, wyskrobać z dna duszy choćby odrobiny litości. Była nieufna. W stosunku do każdego. W tak ekstremalnej sytuacji jak dzisiejsza jej wrodzona, bądź nabyta podejrzliwość posunęła się aż do skrajności. Czasem nienawidziła nawet siebie. I tego, co mówi. Zupełnie jakby w środku siedziała jakaś inna, nieznana postać, od której zależały wszystkie wypluwane złe słowa. Czuła się chwilami jak na tonącym statku, gdzie nikt nikomu nie może rzucić koła ratunkowego. Bo cnotę rozumowania straciła wraz z inną cnotą. Gdy miała trzynaście lat.

I było to chyba tysiąc lat temu.

Na parking wjeżdżał wóz techniczny z podnośnikiem. Miał niemieckie numery rejestracyjne i takąż obsługę. To zmiennik Franza Grubera przyjechał, by ocenić szkody. Stał teraz wysoki, z torsem obciągniętym dżinsową kurtką, zapatrzony w sterczące opony wielkości młyńskich kół. Nawet go nie interesowała coraz mniejsza pryzma puszek z kolorową akrylową farbą.

Cztery następne godziny upłynęły na podnoszeniu kolosa. W końcu stanął, lekko tylko pochylony, obok wcześniej ustawionej przyczepy.

Pogięte drzwi do kabiny, wypruty fotel kierowcy i zdruzgotana skrzynia biegów wskazywały, że nie odbędzie dalszej podróży o własnych siłach.

- Oni są jednak lepiej zorganizowani niż my - powiedział Marek, masując ciągle obolałe kolana.

- Kto? - Ligoń nalewał piwa wysokiemu kierowcy w dżinsie.

- Ci zza Odry. Tak szybko przyjechali z dźwigiem.

Niemiec spojrzał na niego krótko. Rozumiał po polsku.

- Inne mi... miszlenie - powiedział z okropnym akcentem. - U nas... głowa, Kopf. Wi miszli... cie sercem... duszą.

Marek zaprzeczył.

- Nic podobnego. Nie o to chodzi. My przyzwyczailiśmy się do tego, że za nas zawsze myśli państwo. Ono da, zapłaci, wykarmi. Bez żadnego z naszej strony wysiłku. Jak się coś popsuje - państwo naprawi. A u was obywatel. I tylko on sam. To nas różni... jeśli pan to wszystko zrozumiał.

- Zrozumial. Ale... piwo ciepłe. A ciepłe piwo jest gorsze od zim... nej Niemki! - gruchnął śmiechem, zadowolony z dowcipu.

Ale nikt się nie roześmiał. Dżinsowego to wyraźnie zdziwiło.

- No... myśmy są różni. Tak.

I wyszedł przykładając palce do wypłowiałej czapeczki.

- Nawet humor mają inny - westchnął Ligoń. - Choć powinienem go akceptować. Sam jestem ze Śląska.

Marek uśmiechnął się.

- Nazwisko o tym świadczy.

- Tak. Ale czterdzieści lat temu porzuciłem Katowice. I ten rubaszny humor gdzieś mi się po drodze zagubił. Co tam! Zajrzę do żony, bo ona pewnie z nóg leci.

Marek wyszedł przed drzwi. Stanął obok Mirelli zapatrzonej w znikającą na wschodzie chmurę. Miała kształt rożka.

- Masz dość? - spytał.

Odwróciła głowę. Patrzyły na niego jasnoszare oczy w ciemnej oprawie.

- Nie bądź taki banalny.

Westchnął zabawnie.

- Słuchaj, może masz jakiś problem, ale to nie powód, żeby ludzie nie mogli ze sobą rozmawiać. Mnie nic do twoich spraw. Nie interesuje mnie, z kim się pieprzysz w szoferkach. Bo to, co robisz, nie ma żadnego wpływu na środowisko czy turystykę międzynarodową...

Uniosła dłoń i wskazującym palcem dotknęła guzika w jego rozpiętej koszuli.

- Moje serce jest polskie, koleś. Ale tyłek międzynarodowy. I dobrze, że cię to nie obchodzi. A teraz spływaj.

- Niezła scena! - roześmiał się, cofając o krok. - Skończyłaś, czy będziesz brała zakładników?

Uśmiechnęła się niespodziewanie. Tak dalece niespodziewanie, że go zaskoczyła. Jej pełne usta odsłoniły wilgotne białe zęby.

- Też miałam poczucie humoru. Ostatnio w podstawówce.

- A pamiętasz coś z tej szkoły?

- Tylko jak pieką Joannę d'Arc.

Odeszła w stronę stacji benzynowej, kołysząc się w biodrach.

Marek stał nadal, przyglądając się znikającej postaci z prawdziwą przyjemnością. "Rzeczywiście cholernie seksowna. Tyle że obchodzi mnie to jak zeszłoroczny śnieg!"

Powlókł się do swojej budowli w surowym stanie, marząc o łóżku. Kiedy się do niego dowlókł, pokonawszy czterdzieści dwa stopnie z betonu, oczy mu się same kleiły. Zapadł w sen natychmiast, nie zdjąwszy nawet zachlapanych błotem adidasów.

W ciągu pół godziny przyśniło mu się całe życie: mieszkanie na czwartym piętrze socjalistycznego bloku z wielkiej płyty, twarze najbliższych i to, co go stamtąd wygnało: zapieczętowana koperta schowana teraz w jednej z kieszeni plecaka.

A potem były już tylko chmury, deszcz i ziąb ogarniający całe ciało.

Kiedy się zbudził, ze zdumieniem stwierdził, że przespał wieczór, noc i wczesny poranek. Jego zegarek z kalendarzem wskazywał datę czternastego czerwca. I godzinę siódmą rano. W otwartym oknie błyszczały czerwone dachy dalekiego miasteczka, wysokie, odświeżone deszczem topole i kurek na kościelnej wieży. Był głodny, zarośnięty, nie umyty, ale dziwnie spokojny.

"Trzeba się przyzwyczaić do takiego życia. Nie będzie łazienki z niebieskimi kafelkami i błyszczących kranów plujących cudownie gorącą wodą. Ale coś z tym myciem trzeba zrobić, na Boga Ojca!"

Wstał stwierdzając ze zdziwieniem, że ból minął. Może trochę jeszcze dokuczało lewe kolano. Ale ogólnie czuł się nieźle. Zszedł, zabierając mydło i ręcznik. Przy zbiorniku z bezołowiową kręcił się starszy z Kalinowskich. Na widok Marka wyszczerzył zęby.

- No, tośmy wczoraj mieli niezły bal!

Marek palcami przeczesał włosy.

- Co zrobili z tym wrakiem? - zdziwił się, nie widząc na poboczu uszkodzonego TIR-a.

Kalinowski pociągnął nosem.

- Nie słyszałeś, jak go zabierali? Ale masz sen! O pierwszej w nocy odtransportowali ten złom. Człowieku, to waży osiemnaście ton! Nie wiesz, gdzie się umyć?

Marek skinął głową.

- Może mógłbym zapłacić za prysznic u pana? Mycie się w kubełku nie daje rezultatów.

Właściciel stacji potrząsnął głową.

- Nie lubię, jak mi się obcy po domu kręcą...

- Nie będę się kręcił po całym domu. Może pan postawić stróża. Z psem. No ale...

- Dobra - Kalinowski machnął dłonią - dwa razy dziennie. Płacisz za ciepłą wodę. I sprzątasz po sobie. Inaczej Mirella ukręci mi łeb. Nikt tu nic nie dostaje za darmo.

- W porządku. Dziękuję.

- Jutro biorę wolne - powiedziała Mirella, gdy się spotkały z panią Barbarą w przejściu do składziku z towarami.

- Dobrze. W poniedziałki jest mniejszy ruch. Jakoś sobie poradzę.

Dziewczyna okręciła opadające włosy aksamitną przepaską. Miała na sobie minispódniczkę wielkości i koloru plasterka cytryny. Zza nie dopiętej bawełnianej bluzki wyłaniały się krągłe piersi.

- Może pani pójść do księdza. Niech pozwoli Kaśce popracować.

Ligoniowa wzięła się do krojenia sera. Była pora śniadania i z szosy już zjeżdżali goście. Co zrobi, jeśli zechcą jajecznicę?

- Powiedz Markowi, żeby pojechał z Grześkiem po jajka. Do hurtowni starego Buczka. Ona się tak jakoś dziwnie nazywa...

- Clio-Lex! - roześmiała się Mirella. - Podobno to pomysł samego aspiranta! Wydawało mu się, że jak ojciec nazwie tę szopę z cudzoziemska, to ludziska będą się pchali drzwiami i oknami.

- I pchają się. Bo Buczek to ostatni uczciwy człowiek w branży. Namnożyło się hochsztaplerów i złodziei. A co do Kaśki od księdza Prygonia, to nic z tego.

- Dlaczego?

- Choruje. Podobno coś z woreczkiem...

- To choroba starców. A Kaśka nie ma jeszcze siedemnastu lat! - Mirella układała porcje sera, przybierając je papryką, ogórkiem i rzodkiewkami. Miała wyczucie koloru.

Pani Barbara spojrzała na nią spod oka.

- Nie jesteście specjalnie zdrowym i silnym pokoleniem.

- A bo to nasza wina? - oburzyła się, odkładając nóż. - Jesteśmy, jacy jesteśmy. I dobrze nam z tym. Nie musimy wcale dożywać pięćdziesiątki. Moja mama... - zawahała się i urwała.

- Poczekamy, co powiesz mając czterdziestkę. Jeśli wcześniej nie zapadniesz na nieuleczalną chorobę. Sama wiesz jaką. Zobaczysz, że pewnego dnia... - nie dokończyła. Mirelli w kuchni już nie było. "Straszę tę dziewczynę Bóg wie jakimi konsekwencjami, a ona wszystko olewa. Już nie rozumiem..."

Mirella fachowym okiem oceniła gości siedzących w restauracji.

- Niech pan da paterę z ciastkami! - poradziła ściszonym głosem. - Tam są dzieciaki.

Marek, umyty i wypoczęty, stawił się do pracy licząc na to, że mimo spóźnienia dostanie kanapkę i szklankę herbaty. Choć był tu krótko, zdążył poznać macierzyńskie skłonności szefowej. "Chyba to dlatego, że sami nie mają dzieci" - pomyślał. Przez ułamek sekundy powróciło wspomnienie kuchni, przy której kręciła się matka. Może określenie "kręciła się" brzmiało nieco na wyrost, gdyż pomieszczenie nie miało więcej niż pięć metrów. Ale zaróżowiona twarz matki nad patelnią z jajecznicą pojawiła się znienacka i musiał zamrugać powiekami, by zniknęła. - "Wybacz, mamo. Ale takie jest życie. Nie mogę wrócić. Nie chcę!"

W kuchni pani Barbary znalazł nie jedną kanapkę, lecz cały talerz płatków na mleku. Nie przepadał za nimi, ale postanowił nie grymasić.

- Jedz. To pożywne. Potem możesz dostać chleba z serwolatką. Pojedziesz z Grześkiem naszą ciężarówką do hurtowni starego Buczka.

- Co mam przywieźć?

- Tu masz całą listę. I powiedz Heńkowi, znaczy Buczkowi, on jest ojcem Józka aspiranta, że zapłacimy pod koniec tygodnia. Jasne?

- Jak słońce. Już mam jechać?

- Jak tylko Bronek Kalinowski upora się ze swoimi sprawami. Może przyjechać cysterna z benzyną. Wtedy Grześ będzie mu potrzebny. Zapytaj.

- W porządku. Obrać ziemniaki? - Marek już się pomału wciągał w tok prac kuchenno-restauracyjnych.

Pokręciła głową.

- Nie. Do tego zapędzę Mirellę. Jeśli chce mieć wolny dzień, musi dziś zrobić trochę więcej. Jak ci się układa z tą dziewczyną?

W głosie pani Barbary zabrzmiały tony, których Marek nie lubił. I nie akceptował. Nie chciał być niegrzeczny w stosunku do kobiety, która mu pomogła, zatrudniając i dając kąt, a raczej sprzęty do kąta, w którym spał. Z drugiej jednak strony nie mógł pozwolić, by mu się ktoś pakował z butami do duszy.

- Nie potrafię pani odpowiedzieć. Nie zwracam na nią specjalnej uwagi.

- Nie wierzę! - Oczy Ligoniowej zwęziły się w szpareczki. - Jest taka... no... zauważalna.

Marek otarł usta.

- Proszę pani, ja mam dwadzieścia jeden lat. I pierwsze oczarowania kobietami dawno za sobą. Ponadto ona... no, nie chcę o tym mówić.

- Nie szanuje się, tak? - ostrożnie wrzucała do miski wydrylowane wiśnie. - Stale jej to mówię, ale ona... może ty, co?

Marek miał już naprawdę dość dyskusji.

- Nie. Proszę mnie do tego nie mieszać. Jestem tu, bo taka jest moja chwilowa sytuacja. Ale...

Nie spodziewał się tego, co zrobiła. Otarła wilgotne palce, podeszła do chłopaka i wspiąwszy się na palce, pocałowała go w czoło.

Marek poczuł, że się czerwieni. Nie z powodu matczynego odruchu. Tylko dlatego, że nie wyczuł sytuacji. Nie przewidział reakcji kobiety traktującej ich jak dzieci, a nie jak najemnych pracowników.

- Dobrze, już dobrze. Chciałam jak najlepiej. A ty się nie zachowuj jak jeż. Wystawiłeś wszystkie kolce na sztorc i tylko czekasz, kto się na nie nadzieje. Na mnie nie licz. Znam was lepiej, niż myślicie. Was, młodych. Mój Bohdan ma tyle lat, co ty. I od roku siedzi w Australii. Pojechał, bo tu mu było zbyt ciasno. Widzisz te kartki zatknięte nad półką? Wszystkie od niego. Przypuszczam, że jemu tam jest równie ciasno. Tylko dużo wody upłynie, zanim się do tego przyzna. Daj, zmyję talerz.

Marek uśmiechnął się kącikiem ust. Trochę mu było głupio. Ale nie za bardzo. Jego własny problem był zupełnie innej natury. Nigdy mu tu nie było "za ciasno". Należał już do tej generacji, która postawiła na kraj. I postanowiła wprowadzić zupełnie tu nieznaną normalność. Tylko że znalazł przeszkodę na drodze do tej normalności. Wybiła go ze snu o potędze. Trudno!

Idąc wyżwirowanym parkingiem w kierunku stacji benzynowej, zobaczył tubka z nie odstępującym go na krok wilkopodobnym Żarkiem. Stary z trudem pchał rozpadający się wózek.

- Pomóc?

Łypnął bardzo błękitnym okiem.

- Mnie?

- No... panu. Coś ciężkiego tu leży.

- Szafka. Jeden facet mi dał. Stara, ale się naprawi. I dwa koce. Chcesz?

Marek popchnął drążek. Zardzewiałe koła zaskrzypiały.

- Dziękuję. Ale nie chcę obrastać rzeczami. Nie mogę zacząć tworzyć namiastki domu w tym betonowym sarkofagu. Mam już dwa koce od pani Ligoniowej. Pożyczone.

Stary kiwał głową. Żarek z wywalonym językiem, podobnym do dorodnego płata szynki, ostrożnie stawiał krzywe, zreumatyzowane łapy.

- No... to do mnie przemawia. Ale lampa?

- Jaka lampa? Przecież w tych murach nie ma elektryczności!

Łubek dreptał obok. Miał policzki zarośnięte rzadką szczeciną i wełnianą, brudną czapkę naciśniętą na uszy.

- Naftowa, synu! Ksiądz kazał powyrzucać z plebanii, bo mu przeszkadzały. Jedna ma zbity klosz, a druga cała. Nafty mnóstwo dostaniesz w warsztacie. Myją nią silniki. To co, chcesz?

Marek zawahał się. Nie miał zamiaru czytać. Chciał zapomnieć o wszystkich podręcznikach, z prawem rzymskim na czele. Nie sądził, że mu kiedykolwiek jeszcze będą potrzebne. Nie wróci już, przecież, do normalnego życia. Nie on. Ale nie wziął pod uwagę jednego: jeśli ktoś wychował się z książkami stojącymi równym szeregiem na półce, to zawsze będzie odczuwał ich brak. Bardziej nawet niż muzyki Stinga. Zresztą to nieporównywalne. Mając naftową lampę mógłby wrócić do tomiku leżącego na dnie plecaka. Razem z tą cholerną kopertą, którą nie wiedzieć po co trzyma, bo przecież nie zamierza jej otwierać. Tomik był ostatni, kupiony jeszcze w "poprzednim życiu". I zawierał wiersze Świetlickiego.

- Lampę bym wziął.

Łubek uśmiechnął się szeroko. Nie miał zębów, a na sztuczne nie było go stać. Zresztą, co to byłby za stróż-kloszard ze starym psem i akrylową szczęką. Choć nie miał wykształcenia, umiał i lubił obserwować ludzi. I wyciągać wcale mądre wnioski. Ten młody i zbuntowany chłopak, bo przecież z jakiegoś powodu zbuntował się przeciwko rzeczywistości, nie był zwykłym prymitywem podróżującym po E8 z kilkoma gramami haszu i agresywnością w głosie. Bo takich znał. Niejednokrotnie chcieli zasiedlić betonowy przeżytek socjalizmu, którego pilnował. Zawsze ich jakoś przeganiał. A jeśli nie on sam, to potężne szczęki Żarka. A w ostateczności aspirant Buczek.

- A widzisz? A coś do czytania masz? Bo ja to kiedyś lubiłem "Detektywa". Takie tam opowiastki, jak pan zarżnął panią. Albo ona jego. Czekaj, dalej nie trzeba...

- Pomogę panu z tą szafką...

Łubek rozgarniał szmaty.

- Będę w niej trzymał piwo. Choć nie lubię ciepłego. Ale Kulik, znaczy się Alfons, co sprzedaje benzynę, ma zawsze od hurtowników parę kartonów.

- I dzieli się z panem? - Szafka okazała się lekką konstrukcją ze sklejki.

Łubek aż przysiadł z wrażenia.

- Dzieli? Alfons? On by własnego ojca sprzedał na targu niewolników! Podbieram mu. Co rano. Nawet się nie zorientował...

Grześ Kalinowski z daleka dawał Markowi znaki.

- Zaraz jedziemy! Tylko wyprowadzę wóz!

Zazgrzytał żwir. Biała półciężarówka miała na boku napis: "Restauracja "U Leona." I złote, uśmiechnięte słoneczko.

Mirella gotowała się do drogi. Zamierzała zabrać się do Rzepina którymś z wozów parkujących przy restauracji. Włożyła odświętną bluzkę, a raczej kamizelkę, w której wyglądała wyjątkowo seksownie. Może dlatego, że na całej długości, czyli do pępka była sznurowana. Do tego krótkie skórzane szorty i sandały na obcasach. Pasowały do stroju jak pięść do oka, ale jeszcze nie dorobiła się innych. Dzisiejsza wyprawa miała na celu jedno: kupienie modnych, wysokich sznurowanych botków do połowy łydki. Takich, jakie widziała niejednokrotnie na nogach dziewczyn z luksusowych aut. I zapragnęła ich jak niczego na świecie. Wszystko, co nosiła, było kupowane z myślą o klientach. Lubili szczupłe dziewczyny w minispódniczkach. I żeby widać było to, co trzeba. Na pierwszy rzut oka.

Z okna swego pokoiku na piętrze dostrzegła skręcające na parking volvo w kolorze wiśniowego metaliku. Znała ten wóz i jego kierowcę, który lubił zmieniać samochody częściej niż skarpetki. Zbiegła po schodach, chowając za podszewkę zwitek niemieckich marek: utarg z ostatnich dwóch tygodni.

Jarosław Kiwek wysiadał ze swojej supermaszyny, wciągając cienką wiatrówkę. Prowadził wóz w samym podkoszulku, bo mu nie przyszło do głowy, że elegancja na to nie pozwala. Kiwek i elegancja to dwie przeciwności. Właściciel kantoru, świeżo upieczony milioner, dobrze znał się tylko na kursach walut. O sprawy ducha i estetyki nie dbał.

- Panie Kiwek! - Głos Mirelli docierał do niego jak przez mgłę. Wczoraj tęgo popił i chyba nie całkiem jeszcze wytrzeźwiał. Odwrócił głowę. Mimo wyraźnego kaca, młoda dziewczyna, jej świeżość, sprawiła na nim wrażenie. - Jedzie pan do domu?

- Słoneczko, do jakiego domu?

Przyjrzała mu się spod oka.

- Troszkę pan wczorajszy, co? Jedno zimne piwko i dusza wróci na swoje miejsce.

Roześmiał się, kierując kroki do wnętrza knajpki.

- Znasz życie, Mirella.

- Chcę się z panem zabrać do Rzepina. Jeśli pan tam jedzie.

- Jadę, jadę. Chciałem uciec od swojej Zośki, ale chyba mi się to nie uda. Ona nie przestanie mnie molestować, dopóki za nią nie wyjdę.

Mirella wybuchnęła śmiechem.

- Gdzie cię nosi? - zezłościł się Ligoń spoglądając na zegarek. - Powinnaś tu być od godziny.

Zacisnęła wargi. Nie znosiła, gdy na nią warczał.

- Dziś nie pracuję. Nawet niewolnik ma czasem dość, no nie? Pani Barbara wie.

Leon uniósł wzrok w górę.

- Chyba trzeba będzie wcześniej zatrudnić dodatkową kelnerkę.

- I bardzo dobrze - zgodziła się dziewczyna, wyjmując z lodówki dobrze schłodzoną puszkę żywieckiego. Wiedziała, co lubi Kiwek.

Gość sprawnie oderwał wieczko. Wzrokiem poszukał szklanki. Podała mu ją bez słowa.

- Interes kwitnie co, panie Ligoń? Taki punkt przy szosie jest wart... sporo - zawahał się. - Nie potrzebuje pan wspólnika?

Ligoń sprawnie układał w oszklonym barze półmiseczki z ogórkami i pomidorami.

- Nie - odparł sucho. - Tak się składa, że nie jestem pewien, czy mógłbym panu ufać.

- Idealna podstawa prawdziwej spółki! - roześmiał się Kiwek. - No, na mnie już czas. Jedziemy, Mirelka. Zabieraj kufry, czy co tam masz.

- Tylko siebie.

Wyszli przed budynek. Kątem oka dostrzegła białą furgonetkę hamującą obok. Marek wyskoczył pierwszy, za nim Grześ. Otworzyli bagażnik.

- To jakiś nowy? - spytał Kiwek pobrzękując kluczykami od supermaszyny.

- Marek? Tak. Po ucieczce Michałka trzeba było kogoś zatrudnić do pomocy. Nawinął się.

- Ładny chłopak. Sypiasz z nim?

Mirella zajmowała miejsce obok kierowcy. Jej długie, opalone nogi nie mieściły się w wąskiej przestrzeni.

- Z nikim nie śpię. Dorabiam tylko. A chłopak mnie nie interesuje. Poza tym... - roześmiała się swobodnie - został niedawno zraniony w południowo-wschodnią część ciała!

- Co? - ruszali z ostrym wizgiem. Kiwek nie oszczędzał opon. Jak się zedrą, kupi inne.

- Sprali go. Ktoś mu dał na parkingu niezły wycisk.

- Cholera! - mężczyzna zaklął, włączając się w nurt samochodów mknących ze wschodu na zachód. - Ciągle się słyszy o napadach. W telewizji mówili, że w Warszawie zastrzelili trzech właścicieli kantorów. A policja nic. Jakby jej wcale nie było. Widzisz, co wożę? - otworzył skrytkę. Na czarnym suknie błysnął srebrem pistolet.

- Co to jest? Damska spluwa?

- A co? Chciałabyś, żebym woził haubicę?

Wzruszyła ramionami.

- Miszka mówił...

- Kto to jest Miszka? - wyprzedził wlokącą się carinę.

- Białorusin. Raz w tygodniu jedzie TIR-em do Niemiec. I z powrotem. Wozi elektronikę. No więc Miszka opowiadał, że pod Warszawą, na parkingu stało volvo z kierowcą, który w ręku trzymał spluwę. A w środku czoła miał dziurkę.

- Samobójstwo?

- No... trudno zrozumieć, jak facet sobie strzelał pięć razy w głowę!

Dojeżdżali na miejsce. Wzdłuż szosy zaczęły się pojawiać tablice reklamujące gumę do żucia, francuskie sery, coca-colę i hurtownię proszków do prania.

- Gdzie chcesz wysiąść?

- Przy pańskim kantorze. Mam trochę papierów do wymiany.

Było południe, gdy Mirella wyszła ze sklepu z butami. Po dokładnym spenetrowaniu bazarku i trzech domów towarowych znalazła wreszcie to, czego szukała: wysokie sznurowane buciki z miękkiej skórki w kolorze wina. Supermodne i superdrogie. Zjadła kawałek pizzy i trzy kulki lodów malinowych. Zmęczona przysiadła na ławce obok skwerku, na którym schły w upale krzaczki czerwonych, parkowych róż. Przymknęła powieki. Z twarzą wysuniętą ku słońcu odpoczywała nawet od własnych myśli. Przynajmniej tak jej się zdawało. Otworzyła oczy, gdy poczuła cień między sobą a słońcem. Przed nią stał jeden z tych "kosmitów", z kaskiem motocyklowym pod pachą.

- Szukasz szczęścia? - wzruszyła ramionami. Nie zamierzała konwersować z chudzielcem tylko dlatego, że miał na to ochotę.

- Zgrywasz królową? Myślisz, że nie wiem, kim jesteś?

- No? - spytała łagodnie.

- Madonna TIR-ów! - roześmiał się hałaśliwie. - Za dziesięć złotych!

Pokręciła głową. Nudził ją.

- Za czterdzieści. Marek. To różnica. Przynajmniej dla mnie.

Pojawiło się jeszcze dwóch. Ich motory lśniły w słońcu czarnym lakierem.

- Stawia się? - zagadnął blondyn ostrzyżony na jeża.

- Próbuje. Ale nie radzę. Potrafimy dać wycisk. Jak temu, co nam zabrał kluczyki. Pamiętasz?

Przymknęła oczy. Nie bała się ich tu, w środku miasta, przy zatłoczonej ulicy. Mogli sobie co najwyżej pogadać.

- To wy załatwiliście Marka? Dobrze wiedzieć.

- Zmywamy się - warknął ten trzeci, z tatuażem na gołych bicepsach. - Gliny.

W sekundzie nie było śladu po chłopakach i ich błyszczących pojazdach. Środkiem jezdni wolno przejechał policyjny patrol.

"Trzeba wracać - pomyślała leniwie. - Złapać jakąś okazję".

Okazja trafiła się zaraz u wylotu drogi. Znajomy kierowca z Boczowa wracał z transportem pomarańczy.

- Podrzucisz mnie? - spytała, wkładając ciemne okulary.

- A dasz buzi? - droczył się, otwierając szoferkę.

- Nie daję buzi. Powinieneś to wiedzieć.

Wiedział. Znał dziewczyny stojące wzdłuż szosy E8. Im bliżej niemieckiej granicy, tym ich więcej. Sprzedawały się tanio. I mówiły różnymi językami. Ostatnio głównie po ukraińsku i białorusku. Grube, chude, młode i starsze, ale ich średnia wieku nie przekraczała dwudziestki. Ostatnio dołączyli do nich chłopcy. Ci ze szkół zawodowych, którzy też chcieli dorobić.

Jechali w milczeniu.

- Gdzie cię wysadzić?

Zastanowiła się przez moment. Było jeszcze wcześnie. Nie zamierzała pokazywać się w restauracji przed zachodem słońca. Przypomniała sobie Kaśkę z plebanii.

- Stań niedaleko wiaduktu. Pójdę do miasteczka... kogoś odwiedzić.

Hamował na poboczu.

- Wyskakuj.

Nagrzany asfalt wprost parzył odsłonięte stopy. Przebiegła ruchliwą drogę i jednym skokiem przekroczyła rów pełen trawy. Szła na skróty dróżką wśród krzaczków ziemniaczanych, które właśnie przekwitały. Na odległość wyciągniętej ręki szumiał niski, gęsty łan żyta. Delikatny wiaterek poruszał zielonymi kłoskami, ukazując tu i ówdzie czerwone płatki polnych maków. Dawno nie widziała zieleni, nie odczuwała jej bliskości. Dwa krzaki pnących róż, duma i chluba pani Barbary, nie czuły się dobrze tuż przy ścianie benzynowej stacji, w jej dusznych oparach. Ich rachityczne główki opadały ku ziemi, a raczej wyżwirowanej alejce. Mirella nie znała wsi. Wychowało ją miasto o starych domach ze spękanymi murami i wiecznie wilgotnych podmurówkach. "Kiedy byłam w lesie? Z dziesięć lat temu. Na pierwszych i ostatnich koloniach w życiu. A tak było pięknie! Potężne dęby i wiotkie modrzewie z zielonymi palcami pierzastych gałązek. Wtedy jeszcze byłam szczęśliwa, choć tato dawno już nie żył. Kto mógł przypuścić, że tak się stanie? Nikt. A najmniej matka. Blada, spokojna, o łagodnym spojrzeniu sarny. Matka. Czy chciałabym ją znów zobaczyć? Boże, dlaczego tak się stało? Dlaczego?"

Plebania, jak każe małomiasteczkowy obyczaj, była przybudówką kościoła z czerwonej cegły. Wysmukła wieża ze złotym kurkiem na kilkumetrowym żelaznym krzyżu górowała nad niskimi domkami w małych ogródkach i ciasnymi uliczkami śródmieścia. Na rozległym placu w samym sercu miasta, ogrodzonym wybujałymi kasztanowcami, w każdy czwartek odbywał się targ. Sprzedawano drób, jajka, bawełnianą odzież i co tam kto miał. Od paru lat stronę zachodnią opanowali handlarze ze Wschodu. Oferowali mongolskie skóry, wietnamskie koszule, rosyjskie budziki i bezmarkowy sprzęt elektroniczny "jednorazowego użytku".

Mirella wspinała się wąską uliczką wiodącą od strony łąk. Pierwsze domki zżarte przez wilgoć i grzyb zasłaniały swe okna doniczkami z geranium. Potem były sklepiki, podwórka zasypane stertami desek i gruzu i wylot na część cywilizowaną: zalany słońcem rynek.

Poczuła głód. Kupiła dwa solone precle. Suche jak kamień. Żując zdrewniałe ciasto, skierowała się ku bocznemu wejściu na plebanię: przez niewielki warzywnik. W kamiennym murze od strony ulicy znalazła furtkę, która jak zwykle była otwarta. Mirella znała Kaśkę, sierotę po siostrze księdza proboszcza, od dawna. Trzy letnie miesiące przepracowały razem. Dziewczyna była nieco młodsza, lecz szybka i sprawna. Co roku, w lecie, sezon przy E8 należał do najtrudniejszych. Nie tyle z powodu upałów, choć i te czasami dawały się we znaki, ile z okazji ciągnących ku granicy turystów. Tych z eleganckich autokarów i tych z załadowanych bagażem i dziećmi maluchów. Wszyscy chcieli błyskawicznie coś zjeść i czegoś zimnego się napić.

Kaśka, wysoka dobrze zbudowana blondynka o delikatnej skórze, zwijała się pomiędzy stolikami jak w ukropie. Wielu z tych, którym znana była druga profesja Mirelli, usiłowało upolować także tę młodszą. Ale Kaśka opędzała się niczym dzika kotka przed zagłaskaniem. Wychowana przez starą Feliksę, gospodynię księdza, w religijnym kulcie, naprawdę nie wiedziała, na czym polega seks. Pomimo takich różnic w spojrzeniu na życie obie dziewczyny lubiły się, pomagając sobie nawzajem.

Mirella sądziła, że Feliksa będzie o tej porze porządkowała ołtarz, wymieniając zwiędłe kwiaty na świeże. Niestety. Pierwszą osobą, na którą natknęła się w warzywniku, była chuda, pomarszczona i zgięta wpół gospodyni księdza Jerzego.

- A ty gdzie! - wrzasnęła wyrwawszy z furią dorodną główkę sałaty. - Takim nierządnicom wstęp do świętych miejsc wzbroniony!

Mirella uczuła, że jej krew uderza do głowy.

- A Jezus przygarnął Marię Magdalenę - wysapała. - I przed nikim nie zamykał drzwi.

W Feliksę jakby rąbnął piorun. Potrząsając małą, brązową piąstką, podskakiwała na grządce niczym kogut szykujący się do boju na śmierć i życie.

- Wynocha! Jeszcze nam tu jakie choroby sprowadzisz! Tfu! - splunęła w gęsty rządek koperku.

Mirella postanowiła nie dać się wytrącić z równowagi.

- Przyszłam odwiedzić Kasię. Biblia mówi, że trzeba nawiedzać chorych.

W gardle kobiety zabulgotało.

- Nie wycieraj sobie plugawej gęby Biblią! Ksiądz Jerzy...

- Co to za wrzaski? Z kim Feliksa tak się kłóci? - Szczupły, siwiejący kapłan w starej, pocerowanej sutannie wyjrzał z okna biblioteki na pierwszym piętrze.

Feliksa złożyła dłonie jak do modlitwy.

- A bo to, proszę księdza, ta... z knajpy chce do Kasi...

- Przyszłam odwiedzić chorą - powiedziała Mirella, robiąc pięć kroków - jak każe Pismo Święte. - Zatrzymała się na wprost okna. - Ksiądz pozwoli?

Wydatny nos proboszcza przejechał z jednej strony twarzy na drugą. Widok dziewczyny z więcej niż odważnym dekoltem i w mini spowodował, że na kilka sekund stracił pewność siebie.

- To ty jesteś ta... no... - zawahał się.

- Ladacznica! Sprzedajna! Każdy może ją mieć za pięć złotych! - rozdarła się Feliksa.

Ksiądz Jerzy ze złością huknął jedną połową okna, aż zabrzęczała szyba.

- Niech się Feliksa uciszy! Natychmiast. Proszę pójść do kościoła i zmówić trzy zdrowaśki.

Stara kobieta umilkła. Pochmurna, ze złą twarzą przedreptała obok Mirelli uważając, żeby nie zahaczyć o nią nawet rąbkiem burej spódnicy.

- To nieprawda, proszę księdza, że można mnie mieć za pięć złotych. Ja się cenię. Przeważnie jest to czterdzieści marek. I sama wybieram klientów.

Ksiądz z hukiem zamknął okno. Mirella uznawszy to za przyzwolenie, ominęła główne wejście, by przedostać się do lewej oficyny. Tam, w malutkim pokoiku pełnym dziecinnych zabawek i książek, mieszkała Kaśka. Ale widać ksiądz Jerzy nie zamierzał ułatwić Mirelli życia. Poczuł się kapłanem, którego powołaniem jest zbawienie duszy jednej z licznych czarnych owieczek. Stanął w drzwiach, z rozłożonymi rękami.

- Córko! - zaczął donośnym, dobrze ustawionym głosem. - Przecież jesteś istotą rozumną.

Dziewczyna skinęła głową bez słowa.

- Tak sądzę, proszę...

- Porzuć zatem to nieobyczajne życie. Wróć na łono Kościoła, a on przyjmie cię z otwartymi ramionami. Bóg jest miłosierny. Wysłucha cię.

- Tak sądzę, proszę księdza. Już nieraz mnie wysłuchał.

- Widzisz? Sama widzisz! Nie można żyć bez oparcia w Najwyższym. Bóg jest wszechmocny. Pomoże i ukoi żal. Zobaczysz, że pewnego dnia...

- Ale ja nie mam żalu do nikogo... z Panem Bogiem czasami rozmawiam.

Ksiądz Jerzy nie tracił nadziei.

- Kościół jest ojcem i matką zbłąkanych. Niejeden grzesznik przekonał się, że odpuszczenie grzechów oczyściło mu duszę. Dziś modli się i daje na tacę...

- Ale mnie nie trzeba nawracać. Jestem ochrzczona i bierzmowana. Moja matka nauczyła mnie pacierza...

Duchowny zapatrzył się w przestrzeń. Przypominał nieco księdza Skargę z obrazu Matejki. Miał tak samo uduchowioną twarz.

- Więc dlaczego grzeszysz, córko? Dlaczego pozwalasz, by kalano twoje młode ciało? Postanów, że od dziś...

Mirella przestępowała z nogi na nogę. Nie chciała urazić natchnionego, ale czas płynął.

- Na siłę to można fortepian przesunąć, proszę księdza. Ale nie zmienić życie.

Pocerowana sutanna zafalowała. Ksiądz zasłonił oczy dłonią, jakby go poraził przesączający się przez kasztanowe liście promień.

- Jesteś upartą grzesznicą. Ale Bóg jest miłosierny. Jeśli nie chcesz zmienić swego życia dla Kościoła, zrób to dla ojca swego... pewnie cierpi z twojego powodu...

- Ojciec? - oczy Mirelli zaszły mgłą. - On mnie zgwałcił, jak miałam trzynaście lat.

Sutanna zniknęła, jakby ją zdmuchnęło. Ksiądz biegł długim korytarzem, żegnając się znakiem krzyża. W połowie drogi przystanął, obejrzał się na stojącą w słońcu dziewczynę i wymruczał:

- To może... przyszłabyś posprzątać? Feliksa już nie ma sił...

Mirella nie odezwała się ani słowem. Zrobiła w tył zwrot na pięcie i przez warzywnik skierowała się ku furtce. Ostrożnie stawiała stopy dokładnie w sercu każdej dziewiczo zielonej główki sałaty. Już nie miała ochoty na rozmowę z Kaśką. Zdeptawszy w końcu także grządkę pierzastej marchwi, zamknęła za sobą piszczącą furtkę. Już nie cieszyła jej para eleganckich bucików. Ani żółty pasek z lakierowanej skóry nabyty w jednym z najdroższych butików. Szła tymi samymi uliczkami tonącymi w kurzu i lepkim, dusznym zapachu zjełczałego tłuszczu. Na każdym prawie rogu stał jakiś grill z pieczonymi kiełbaskami. Ludzie łykali je, przegryzając białą bułką o konsystencji pierzyny.

Mirella starała się zapomnieć o słowach powiedzianych księdzu. Normalnie, nie przeszłyby jej przez gardło. "Boże Święty, dlaczego to zrobiłam? Co mnie napadło? Czy nigdy już nie zapomnę tych nocy i dni? Przecież uciekłam od nich, by zatrzeć w pamięci obraz twarzy i rąk. Zmyć z duszy osad goryczy. Zmienić wszystko. A przede wszystkim siebie. Stać się zimną egoistką, podporządkowującą sobie ludzi i ich żądze. Panować nad rozdygotanymi wargami i dłońmi. Móc dać, czego chcą, lub odmówić. Brać życie takim, jakie wpada przez gościnnie otwarte okno. Nie mieć kompleksów, nie przyjmować żadnych narzuconych kanonów. Olewać wszystko i wszystkich!"

Łan gęstego żyta stanął przed nią niczym zapora. Nie zastanawiając się ani przez minutę, weszła w zieleń, łamiąc po drodze wiotkie jeszcze źdźbła. Szła niczym bogini - Nemezis ku słońcu, depcząc czerwone płatki maków.

- I niech ich wszystkich piekło pochłonie!

E8 szumiała pod ciężarem ścierających ją milionów kół. Samochody jeździły w obie strony niczym dwa nurty tej samej rzeki. W blaszanych pudłach piekli się zmęczeni upałem ludzie i psy. Chcieli więcej niż inni: ciągnął ich obcy krajobraz, inna przyroda, odmienny obyczaj, jedzenie. Chcieli otwartych granic, drogiego pieniądza we własnym portfelu i tanich sklepów tam, dokąd gnali z szybkością za którą i tu, i tam płaci się mandat. Od czasu do czasu wygrużali się z blaszanych puszek po sardynkach, by na chwilę, na moment zakotwiczyć przy chłodnym piwie czy coca-coli. A potem pędzeni wiatrem nieodgadnionych wrażeń, ładowali się do blaszanek, naciskali gaz, czując w płucach wiatr, a w głowie zamęt od nagłej a niespodziewanej wolności. Ich kobiety pociły się, dzieci marudziły, psy smętnie wywieszały ozory.

Za oknami przesuwała się szara E8. Jedyne szczęście automobilisty.

Marek stał na poboczu, trzymając w objęciach karton w połowie wypełniony nie nadmuchanymi balonikami. Zostawił je wczoraj jeden z rosyjskich kierowców jadących z zachodu na wschód. Baloniki były prezentem za pomoc okazaną przez panią Barbarę przy dezynfekcji niezbyt groźnej, ale uciążliwej rany, jakiej nabawił się naprawiając rozpadające się podwozie starej ciężarówki. Pani Ligoniowa cierpliwie i ze znawstwem oczyściła poszarpane brzegi przedramienia, zajodynowała i obandażowała niczym najlepszy sanitariusz.

Nie takimi rzeczami zajmowała się w swojej restauracji przy szosie! Dwa lata temu pomagała odbierać poród pewnej Niemce, która w ferworze zakupów zapomniała o swojej dziewięciomiesięcznej ciąży.

Przez cały wczorajszy wieczór zastanawiano się, co zrobić z balonikami. Przyozdobić podjazd? Knajpę? Udekorować stację benzynową? W końcu Ligoń podniósł głos, przekrzykując pozostałych:

- Trzeba to oddać do przedszkola. Niech dzieciakom zrobią bal!

Pomysłowi przyklasnęli wszyscy. Przedszkole było biedne, ledwie zipiało po opłaceniu rachunków za światło i gaz. Rodzice maluchów to przeważnie pracownicy niedalekiej huty szkła. Też im się nie wiodło.

Dlatego Marek z kartonem stał teraz na poboczu, czekając na Grzesia i jego półciężarówkę. Gdy zahamowała tuż obok, chłopak otworzył bagażnik.

- Co to za worki?

Grześ wzruszył ramionami.

- Nie wiem. Jakieś cholernie ciężkie żelastwo. Obiecałem je podrzucić do miasteczka.

- Żelastwo? - Samochód ruszył włączając się w strumień innych.

- No. Dali trzydziestaka za transport. Co mi szkodzi? I tak bagażnik na razie pusty.

Marek zmarszczył brwi. Coś go zastanowiło. Sam nie wiedział co. Wygląd podłużnych przedmiotów opakowanych w brezent. Widział niegdyś coś podobnego. I kształt, i kolor. Zielonooliwkowy. Zamrugał rzęsami. Z czym mu się to kojarzy? Z wojskiem!

- Ty - odwrócił się do Kalinowskiego. - Jesteś pewien, że to nie żaden trefny towar?

Grześ przyhamował z wrażenia.

- Dlaczego?

- Bo mi się widzi... zresztą nic. Nieważne. Gdzie masz to odstawić?

- Podjadę pod "Clio-Lex". Tam ktoś ma na mnie czekać. Czemuś taki ciekawski? Też chcesz zarobić? A niby dlaczego mam się z tobą dzielić taką słabiutką dolą?

Marek wzruszył ramionami.

- Nie interesuje mnie twoja forsa. Tylko... czasem się nie warto połaszczyć na trzydziestaka. Towar może być wart miliony, a odsiadka... parę lat pudła!

Grześ zjeżdżał z szosy w kierunku zabudowań. Stąd już zaczynała się wyboista, pełna dziur droga aż do samego miasteczka. Po lewej stronie bielały niedawno wzniesione solidne mury trzech hurtowni. Ich właściciele, by nie wchodzić sobie w paradę, wyodrębnili branże: napoje, towary ogólnospożywcze i środki czystości. "Clio-Lex" był ostatnim z budynków. Zaraz za siatką, przy której ujadała sfora olbrzymich brytanów, stała porzucona szopa z dawnych siermiężnych czasów.

- Tu powinien ktoś być.

- Ale nie ma - stwierdził Marek. - Dobra, ty tu zostań, załatw sprawę, załaduj do bagażnika nasze zakupy, a ja podrzucę pudło do przedszkola. Wiesz, gdzie ono jest?

Grześ wysiadł, rozglądając się niespokojnie.

- Jeśli oni myślą, że ja tu będę tkwił miesiącami... o co pytałeś? O przedszkole? Za tymi domami, w lewo. Budynek z czerwonej cegły. Sam chodziłem do tego przedszkola. Pamiętam nawet, że miałem zieloną żabę...

- Co?

- Znak. Każdy dzieciak ma swój znak. Na szafce, w szatni. No, żeby się nie myliły worki z kapciami.

Marek roześmiał się głośno. Boże, ile czasu upłynęło od jego przedszkola! Jak przez mgłę pamiętał duży pokój wyłożony jasną wykładziną, która strasznie śmierdziała, jak się na nią sikało. Szafki z kolorowymi klockami i młodziutką blondyneczkę - opiekunkę, której się tak strasznie wstydził, gdy mu ściągała majtki. Kiedy to było? Siedemnaście lat temu! Szczęśliwe dzieciństwo w szczęśliwej rodzinie.

- Ja miałem wisienki - powiedział ruszając we wskazanym kierunku. - Dwie wisienki.

Pudło nie było wygodne, toteż bolały go ramiona, gdy już dotarł do celu. Wrzask w małpiarni to cenne minuty ciszy w porównaniu z hałasem wypełniającym niewielki ogródek. Kilkadziesiąt dzieci galopowało w tę i z powrotem, przewracając się i koziołkując po wyschniętym trawniku.

- Gdzie wasza pani? - spytał pucułowatej pięciolatki z palcem w buzi.

- No... tam!

- To znaczy gdzie?

Mała przyjrzała mu się uważnie.

- A ty, wujek, też lubisz pierożki?

- Bardzo. Więc gdzie pani?

Mała ruszyła z kopyta. Za domem, na ławce siedziały dwie opiekunki, wystawiając twarze do słońca.

- Dzień dobry. Przywiozłem prezent dla przedszkola.

Obie drgnęły wystraszone.

- Jaki? Od kogo?

- Baloniki. Wszystkie niebieskie. Na bal przedszkolaków - mówił, stawiając karton na trawie. - Od pani Ligoniowej z restauracji "U Leona".

Dziewczyny przykucnęły obok pudła.

- Trzeba nadmuchać! - śmiały się wydymając policzki. - A pan? Przyjdzie na bal?

Marek rozłożył ręce.

- Niestety. Już dawno skończyłem przedszkolną edukację. Do widzenia.

Wracał wolno, nie spiesząc się, bo dzień był wyjątkowo piękny. Nad rozległą równiną, posypaną domkami jak makiem i okoloną rzadkim sosnowym młodnikiem, stało słońce. W odległości kilometra majaczył brzozowy zagajnik. Marek zatęsknił do przyrody, do czasów, gdy w gronie przyjaciół biwakowali nad wodą, rozpalali ognisko, piekąc ziemniaki i ciesząc się beztroskim życiem. Po zdanej maturze całą paczką pojechali w Tatry. Wtedy to zakochał się w górach. W chłodnych porankach, zimnych strumieniach i maliniakach, po których skakał, wdychając żywiczną woń świerkowych lasów. Tam poznał Teresę, dziewczynę o wspaniałych lśniących włosach koloru miodu. I wiecznie zdziwionych okrągłych oczach. Była jak świeża jeżyna. Jej usta, szyja i piersi pachniały jaśminem. Na pierwszym roku studiów zniknęła mu z oczu. Mówiono, że z kimś wyjechała, że wyszła za mąż. Gdy ją odnalazł, dalej była bardzo piękna. I szalona. Jak szalona, miało się okazać później.

Potrząsnął głową. Chciał zrzucić ciężar z serca. Postanowił przecież, że nie będzie o tym myślał. Teraz studia nie są już ważne. Ani dom. A tym bardziej Teresa. I jej suchy list brzmiący nieomal jak telegram. Parę zaledwie słów o ciężarze bomby wodorowej. Nie, nie chce o tym myśleć. Już nigdy.

Furgonetka stała tam, gdzie ją zostawił. Ale Grzesia nie było. Marek wszedł do hurtowni przez mały kantorek.

- Hej, jest tam gdzieś Grześ Kalinowski?

- A pan... kto? - Henryk Buczek wyjrzał zza szyby.

- Marek. Z restauracji "U Leona".

Właściciel hurtowni zamknął biurko.

- To ty jesteś teraz na miejscu Michałka?

- Ja - Marek rozejrzał się po przestronnym wnętrzu. - Przyjechałem z Grzesiem po towar.

Buczek był niskim, przysadzistym mężczyzną odzianym w zniszczone zielonkawe spodnie i brudną koszulę. Nad paskiem sterczał mu brzuch niczym futbolowa piłka.

- Polazł gdzieś. Zostawił listę. Chodź, załadujemy.

Wnosili skrzynki z pomidorami, czereśniami o żółto-czerwonej skórce, sałatę i kapustę pekińską. Pod ścianą czekały worki z młodymi ziemniakami.

- Polskie? - zdziwił się Marek ocierając spocone czoło.

- Jakie tam polskie! - uśmiechnął się Buczek. - Izraelskie.

- I to się opłaca? - zdziwił się chłopak. - Wozić statkami z Izraela?

- Jakby się nie opłacało, to byśmy nie wozili. Są piękne. Sztuka w sztukę. Nasi chłopi nie umieją ziemniaków przechowywać. Ot, bieda. Grzesiek, gdzie się podziewałeś?

Grześ wychynął z cienia. Miał wystraszone oczy i niepewne ruchy. Ciągle mu coś leciało z rąk.

- Co się z tobą dzieje? - zdenerwował się Buczek.

- Jezu, nie wiem - wymruczał. - Chyba wpadłem...

Marek wyprostował się. Od noszenia skrzynek rozbolał go kręgosłup.

- Jedziemy - powiedział cicho i wyraźnie. - Powiesz mi po drodze.

Chłopak otworzył usta i zaraz je zamknął.

- Dobra.

Ręce mu drżały, gdy włączał kluczykiem stacyjkę.

- Ten ładunek, tak? Był trefny?

Grześ ostrożnie manewrował, omijając dziury i wykroty.

- Człowieku, gdybym wiedział!

- Tam była broń, tak? - Samochód nagle skręcił na sąsiedni pas. Gdyby Marek przytomnie nie skontrował kierownicą, wpadliby czołowo na ładę. - Cholera, opanuj się! Chcesz nas pozabijać?

Grześ wziął głęboki oddech.

- Skąd wiesz, że to były karabiny?

- Czy to ważne? Miałem obowiązkowe studium wojskowe. Widziałem nie raz takie brezentowe opakowania. Skojarzyłem. Kto odebrał?

Grześ zacisnął usta.

- Taki... jeden. A raczej dwóch.

- No, to cię mają, bracie. Tkwisz w tym gównie po uszy.

- Jak to?

- Nie odpuszczą. Kto raz przerzuci trefny towar, staje się wspólnikiem. To na pewno są handlarze bronią.

- To co zrobić? Powiedzieć policji?

Marek zastanowił się. Każde wyjście było niebezpieczne. Z każdym wiązały się inne kłopoty.

- Znasz faceta, który odbierał od ciebie ten chłam?

Grześ przecząco pokręcił głową.

- Nie. Nigdy go nie widziałem. Ale byli z nim jeszcze inni. Dwóch na czarnych motorach. Młodzi.

Marek zacisnął usta. Zapewne ci sami, którzy parę dni temu dali mu wycisk. Do dziś czuje jeszcze ból w kolanach. Choć ich twarzy nie widział, zapamiętał warkot motocykli. Nie chciał wtajemniczać Grzesia w swoje sprawy. I podejrzenia. Ale problem nabrał innego wymiaru. Poczuł się wciągnięty w aferę na tyle, na ile dotyczyła owych czarnych "jeźdźców Apokalipsy".

- Posłuchaj, trzeba zrobić tak: nic nikomu na razie nie mów. Może cała sprawa przyschnie i okaże się, że byłeś tylko kurierem jednorazowym. Ale jeśli ktoś ci zaproponuje powtórzenie przesyłki - powiesz mnie. Razem coś postanowimy.

Grześ włączył lewy kierunkowskaz. Zjeżdżali na podjazd restauracji.

- Dlaczego chcesz się w tym babrać?

Marek westchnął.

- Bo taki już jestem. Nie lubię, jak się wpuszcza w maliny. A teraz ani słowa więcej. Nikomu.

Wyładowywali towar w milczeniu.

- Widzi pani, jakie fajne buty kupiłam? - Mirella okręcała się dookoła niczym modelka na wybiegu.

Pani Barbara oderwała wzrok od garnka z zupą szczawiową.

- Teraz takie się nosi? Wyglądasz jak... Łowiczanka.

- Co też! Najmodniejsze!

Ligoniowa przysiadła na stołku. Była wyjątkowo zmęczona całodziennym staniem przy kuchni.

- Mogłabyś zrobić sałatkę? Ja już nóg nie czuję.

Dziewczyna niechętnie wzięła nóż do jarzyn. Myślała, że dzień wolny trwa do północy. Ze złością szatkowała młode marchewki.

- Musi pani kogoś przyjąć do pomocy. Za dużo tu pracy.

Ligoniowa zgasiła palnik.

- Faktycznie. Ale ta biedna Kasia...

- Na Kaśkę chyba nie ma co liczyć. Ksiądz jej nie puści.

- Skąd wiesz?

Mirella zacisnęła usta.

- Byłam na plebanii. Feliksa zwymyślała mnie od ostatnich. A księdzu Prygoniowi powiedziałam... - urwała, sięgając po natkę pietruszki.

- Co powiedziałaś? - pani Barbara była pełna złych przeczuć.

- Nic. Nie chcę o tym mówić.

Wszedł Marek.

- Mogę umyć ręce? Przywieźliśmy wszystko. Starczy na tydzień.

- Ale czyścioch! - Mirella odsunęła się od zlewozmywaka. - Spotkałam w mieście chłopaków. Przyznali się, że dali ci wycisk.

- Znasz ich? Jak wyglądali?

Mirella zastanowiła się.

- Jeden blondyn. Ostrzyżony na jeża. Drugi miał tatuaż. Pająka.

- Gdzie?

- O rany! - zezłościła się. - Co to ma do rzeczy? Może na tyłku.

Pani Barbara pacnęła dłonią w stół.

- Mirka!

Dziewczyna bez słowa włączyła elektrycznego robota. Jego warkot zagłuszył nawet odgłos auta ruszającego z parkingu.

Marek wyniósł się bez słowa. Był zmęczony i chciało mu się pić. "Ona mnie doprowadza do szewskiej pasji! - pomyślał. - Ale nie dam się sprowokować. Nie chcę, by tryumfowała. Bo chyba o to jej chodzi".

Razem z zapadającą nocą zaczęło napływać chłodniejsze powietrze. Ligoniowie siedzieli przed zamkniętą restauracją. Parasole zwinięto, krzesła pospinano łańcuchami. Razem ze stolikami o białych blatach tworzyły teraz jakieś przedziwne formy rzeźbiarskie.

- Trzeba się rozejrzeć za pomocnicą. Mirella i ja nie damy sobie rady, jak już ruszy sezon.

Mężczyzna przeciągnął dłonią po siwych włosach. Wcześnie się postarzał.

- Niełatwa sprawa. Młodych taka praca szybko męczy. A nieuczciwych pełno. Ten Marek chyba jest w porządku?

Kiwnęła głową. Nie chciało się jej jeszcze iść na górę do mieszkania, gdzie pomimo otwartych okien nagrzane powietrze wisiało pod sufitem.

- Wygląda na takiego, który uciekł przed problemami. Jest wykształcony. Ładnie mówi. Studiował coś...

- Tak. Pokazał mi legitymację. Był na prawie...

Spod dystrybutora z benzyną bezołowiową ruszył szybki, sportowy jaguar. Błysnął światłami i wypadł na szosę.

- Samobójca? - Barbara położyła dłonie na kolanach. - Jak myślisz, czy nasze życie do końca będzie płynęło przy szosie?

Uniósł wzrok ku gwiazdom. Świeciły na ciemniejącym niebie.

- Mówią, że wszystko jest zapisane tam, na górze.

Marek z mydłem i ręcznikiem schodził po ciemku po betonowych stopniach.

- Powinienem mieć latarkę - mruknął. Czuł potrzebę zmycia z siebie całodziennego kurzu i potu. Tak go nauczono od dzieciństwa. I nie potrafił zmienić przyzwyczajeń. Zapukał w szybę kantoru przy stacji benzynowej. O tej porze drzwi były już zamknięte.

Alfons Kulik podniósł głowę. Obliczał utarg i jak ognia bał się złodziei.

- Idę na górę! - wykrzyczał Marek przez grubą szybę.

Mężczyzna skinął głową. Za chwilę zgrzytnęły zamki.

- Powiedz, jak będziesz wychodził. Drzwi ani na minutę nie mogą być otwarte.

- Wiem, dziękuję.

Wbiegł po schodach, ciesząc się, że je widzi w blasku żarówek. Za załomem korytarza były drzwi do łazienki. Lekko uchylone. Wszedł, chciał zapalić światło i oniemiał. Pod prysznicem, w całym blasku nagiego ciała stała Mirella.

Chłopak zmieszał się, zawstydził, chciał się wycofać, gdy usłyszał jej głos:

- Co tak stoisz, baranie?

- Nie... zamknęłaś drzwi - wymruczał.

- No to co? Nie widziałeś gołej baby? Podaj mi ręcznik!

Rozejrzał się, czując wzrastające napięcie. Dawno już nie miał kobiety.

- Gdzie jest? - dostrzegł ciemnozielony ręcznik frotte, leżący na drewnianym taborecie. - Ten?

- Ten.

Owinęła się szczelnie od piersi po uda. Z jej wspaniałych włosów skapywały krople wody.

Marek wycofał się na korytarz. Czuł suchość w ustach i łomot krwi pod czaszką. "Nie dam się sprowokować! Nie dam! Ona to robi specjalnie. Znam ten uśmieszek w kącikach warg. Dobrze go znam. Jest oznaką tryumfu kobiety nad mężczyzną. Taka sama była Teresa. Ale o niej muszę zapomnieć... na zawsze".

Mirella wyszła z łazienki. Strzepując wodę z włosów jak pies po kąpieli. Była naturalna, rozgrzana skóra parowała, oczy jej błyszczały.

- Mogłabyś zamykać drzwi. Tu się kręci tylu mężczyzn. - Marek był wściekły sam na siebie, że to powiedział.

Wzruszyła ramionami.

- No to co? Niech popatrzą. Jest na co.

Nie odezwał się. Wszedł do środka, przekręcając klucz w zamku. Z głębi korytarza usłyszał jej chichot. Zmywał z siebie zmęczenie i resztki bólu. Wycierając ciało czuł przypływ energii. Był młody.

Kiedy wracał do swego betonowego bunkra, poczuł, że ktoś za nim idzie. Obejrzał się błyskawicznie.

- To tylko ja. I Żarek - usłyszał skrzypiący głos stróża. - On już pana zna. Nie szczeka. Nie napiłby się pan?

Marek przystanął.

- Czego?

- A... wódeczki! - stary wyciągnął zza pazuchy flaszkę napełnioną w jednej trzeciej.

W pierwszej chwili chciał odmówić. Nie lubił wódki. Kiedyś pijał dobre wino. Ale to było kiedyś. Dzisiaj niczym się nie różnił od stróża-włóczęgi i jego zapchlonego psa.

- A zaprosi mnie pan do stróżówki?

Stary wyszczerzył w uśmiechu resztki zębów.

- No... może się pan zdziwić... - pchnął drzwi parterowego pomieszczenia. Zanim jasno zapłonęła naftowa lampa, Marek poczuł silny zapach terpentyny. Lub czegoś podobnego. Gdy już wszedł do środka, omal nie usiadł z wrażenia. Oniemiały rozglądał się po ścianach, nie bardzo wierząc własnym oczom.

- No wie pan - wyszeptał wstrząśnięty.

- A nie mówiłem, że się pan zdziwi?

Ze ścian, od podłogi do sufitu wpatrywały się we wchodzących setki oczu. Obrazy w stylu starych ikon, malowane na drewnie lub wprost na tynku, zasłaniały pustkę ścian, tworząc przedziwny świat brązowo-złotych tajemniczych postaci o długich, wijących się włosach i przystrzyżonych brodach. Ich wzrok ścigał każdego, kto się w tej przestrzeni poruszał.

- Kto to... - Marek dopiero teraz spostrzegł długą deskę zastawioną puszkami z farbą i butelkami terpentyny. - Czy to pan?

- Czy ja, znaczy, namalowałem? Tak. Lubię swoich świętych. Są pobożni i serdeczni. I nie jestem sam.

- Kiedy zaczął pan malować?

Starzec podkręcił knot. Światło rozlało się, wyciągając z mroku proste sprzęty.

- Zawsze malowałem. A teraz mam więcej farby, niż trzeba! - zachichotał. - Z tej ciężarówki, co się przewróciła!

Mirella wyskoczyła z kabiny TIR-a, trzasnąwszy drzwiami. Z jej ust wylewały się słowa, o których nawet nie wiedziała, że je zna.

- Ty wszarzu... łobuzie!

Mężczyzna wciągał spodnie. Na jego okrągłej twarzy rozlewał się tryumfujący uśmieszek.

- Zjeżdżaj! Nic ci nie jestem winien!

Mirella odwróciła głowę.

- Zapamiętam twój numer rejestracyjny, gnojku! Mam wśród TIR-owców przyjaciół. Dadzą ci wycisk, skunksie. Masz to jak w banku!

Marek wychylił głowę z magazynku. Słyszał wszystko i domyślił się, że chodzi o pieniądze. Klient najprawdopodobniej nie zapłacił za usługę. A dziewczyna się piekli.

TIR ruszył z parkingu. Potężna przyczepa podskakiwała na wybojach. Spocony kierowca o byczym karku gnał w kierunku Kielc. Kiedy Mirella tupiąc bucikami przechodziła obok, Marek cofnął się do środka. Nie chciał, by wiedziała, że był niemym świadkiem zdarzenia.

W kuchni dziewczyna ze złością ciskała talerzami.

- Co jest? - zdenerwowała się pani Barbara, ocierając twarz. Było gorąco jak diabli. Kurczaki w piekarniku obracały się na rożnie, ukazując smakowicie brązowiejącą skórkę.

- Nic. - Talerze błyskawicznie układały się w wysoki stos. - Nie o wszystkim musi pani wiedzieć.

Mirella potrafiła być naprawdę nieznośna. Ligoniowa zacisnęła usta. Ale musiała przyznać uczciwie, że zdarzało się to niezmiernie rzadko. Częściej dziewczyna rozładowywała stresy jakimś ciętym słowem lub dowcipem.

- Zanieś połówkę kurczaka temu w niebieskiej koszuli. I spytaj, czy chce ziemniaki, czy bułkę.

Mirella wyszła, popychając drzwi kolanem. Z mężczyzną w błękitnej koszuli siedziała kobieta dużo od niego starsza.

- Kurczak dla pana. Mam podać bułkę?

Skinął głową, wdychając zapach przyrumienionej skórki.

- O winie panienka zapomniała? - spytała siwowłosa w eleganckiej sukni koloru przylaszczek.

- O jakim winie? - Mirella nie pamiętała zamówienia.

Dama potrząsnęła głową.

- Prosiłam o kieliszek białego rieslinga.

- A nie może być woda? - wzruszył ramionami jej towarzysz.

- Nie jestem brudna, Robercie, tylko spragniona!

Mirella nie wytrzymała, parskając śmiechem. Mężczyzna, trzymając udko w palcach, wydawał się niczego nie rozumieć.

- Już przynoszę! - dziewczynie całkowicie minął zły nastrój. Podeszła do baru, rzucając Ligoniowi przez ramię:

- Jedno białe wytrawne. Porządny gatunek!

- Butelkę.

- Damy nie zamawiają butelki, tylko kieliszek!

Leon wytrzeszczył oczy.

- A co ty wiesz o damach? Nie lubię otwierać butelek, bo potem...

- Jezu! - syknęła. - Niech pan przestanie myśleć jak Mańka z GS-u! Tamte czasy już minęły.

Nalał nie przekonany. Podała kieliszek na tacy wyłożonej serwetką.

Przylaszczkowa obrzuciła ją uważnym spojrzeniem. Od stóp do głów.

- Nadawałabyś się na modelkę. Musiałabyś tylko zmienić styl.

Mirella zamrugała powiekami.

- Olewam.

Kobieta wypiła łyk. Dyskretnie oblizała wargi.

- Nie masz marzeń. Jak każda nastolatka?

- Ten towar nie dla mnie.

- Dlaczego? - jej usta podkreślone jasną szminką były nieco zbyt wąskie.

- Wie pani, jak mnie nazywają? Madonna TIR-ów. Życie jest dla mnie autostradą, a ja autobusem, który sobie jedzie. Mężczyźni wsiadają i wysiadają. A ja jadę dalej.

Mężczyzna w niebieskiej koszuli wytarł zatłuszczone palce w serwetkę.

- Nie boisz się, że ostatni przystanek będzie się nazywał AIDS?

Kobieta lekko uderzyła go po dłoni.

- Przestań wszystkich pouczać, Robercie. I chodź już. Czas na nas. A ty żyj, jak ci serce dyktuje.

Mirella uśmiechnęła się, sprzątając ze stolików brudne talerze.

- Nie mieszajmy w to serca.

Od strony stacji benzynowej biegł zdyszany Grześ.

- Nie widziałaś Marka?

Mirella przecząco pokręciła głową.

- Może jest w składziku. Powinien zrobić porządek w jarzynach. I umyć chłodnię.

Marek rzeczywiście tonął po kostki w wodzie. Odmrażanie wielkiej chłodni było przedsięwzięciem pracochłonnym, zwłaszcza że nie należała ona do najnowszych osiągnięć technicznych.

- Ty - Grześ o mało nie wpadł w poślizg na mokrej szmacie. - On znów chce, bym przewiózł towar.

- Kto? - Marek z ulgą wyprostował schylony grzbiet.

- Facet... no, ten z wąsami. Bierze u nas benzynę. Czasem jeździ nowiutkim jaguarem. Widywałem go nieraz. Myślałem, że to "komornik".

- Kto?

- No co ty, nie wiesz? Tak nazywają ludzi z mafii. Tych, co zbierają forsę. Za opiekę.

Marek włączył wtyczkę do kontaktu. Rozległ się cichy szum. Agregat zaczął pracować. Chłopiec odwrócił głowę.

- Komornik, mówisz? To dlaczego zajmuje się ekspediowaniem towaru? To się nie trzyma kupy. Pomyśl, dlaczego właśnie ty, małą furgonetką, wozisz parę karabinów na odległość dwudziestu kilometrów?

Grześ wzruszył ramionami.

- W ogóle o tym nie myślałem.

- Właśnie. Ale od dziś myślenie będzie twoim obowiązkiem. A teraz relacjonuj...

- Co?

- Dobra. Postaram się używać słów zrozumiałych. Opowiedz mi wszystko. Minuta po minucie. Co mówił i co robił.

- Teraz?

- Nie. Spotkamy się wieczorem. Koło stróżówki Łubka. Powiedzmy o dziesiątej.

- Dobrze - Grześ obejrzał się przez ramię. - Jeśli akurat nie będę przy dystrybutorze. Ja nie mam godzin pracy... jak ty.

Marek schylił się, by zebrać szmatą wodę z podłogi.

- Ja też nie mam. Ani umowy o pracę. Tak to już bywa.

- A co mam powiedzieć wąsatemu? - Chłopak ociągał się z odejściem.

- Że się zgadzasz. Ale nie za trzydziestaka.

- Tylko ile?

Marek czuł na sobie ciężar jego spojrzenia. I po raz pierwszy przestraszył się odpowiedzialności, którą wziął za chłopca. "Jest młody, głupi i wierzy we wszystko, co mówię. Chyba mnie traktuje jak prywatnego doradcę. Trudno, skoro się powiedziało "a", trzeba się liczyć z resztą alfabetu. Ale czy nie wkraczam na zbyt śliską ścieżkę, po której przyjdzie mi się poruszać w kompletnej mgle?"

- Bądź elastyczny. I nie przesol. Spróbuj zażądać pięćdziesiątki.

Grześ skinął głową i zniknął. Do wnętrza magazynu wpadł promień słońca i odbił się w kałuży.

Szosa E8 huczała i dudniła jak co dzień. Samochody mijały się bezkolizyjnie i tylko w czasie kilkusekundowej ciszy słychać było gruchanie gołębi gnieżdżących się w betonowym bunkrze.

"U Leona" kłębił się tłum. Pora posiłku zwabiła wielu kierowców. Z kuchni płynęły wspaniałe zapachy, toteż klientela nawet nie narzekała na drożyznę.

- Piwo? - Mirella roznosiła zimne butelki i puszki. Z doświadczenia wiedziała, że ludzie jedzą i piją naprzód oczami. Kolorowe zdjęcia potraw dnia, powiększone do nadnaturalnych rozmiarów, wisiały na tylnej ścianie, przyciągając wzrok. Dziś kuchnia pani Barbary polecała kurczaka z rożna, spaghetti z kuleczkami mięsa w pomidorowo-czosnkowym sosie i szarlotkę na gorąco.

Dopiero po czterech godzinach biegania dziewczyna mogła przysiąść na zewnątrz. Miała swoje ulubione miejsce przy narożniku. Wystający mur tworzył tu wygodne siedzisko. Wyciągnięte nogi odpoczywały najlepiej. Stąd miała też doskonały widok na parking, drzwi do restauracji i wejście do magazynu.

Marek wyszedł, wycierając mokre dłonie w przybrudzone dżinsy. Nie chciało mu się jeść ani pić. Był potwornie zmęczony pracą i niewesołymi myślami kłębiącymi się pod czaszką. Usiadł obok dziewczyny. Odchylił głowę, przymykając oczy. Nie wiedział, że go bacznie obserwuje. A może wiedział i było mu wszystko jedno.

- Nie pochodzisz ze wsi? - spytała. Nie było w jej tonie szczególnej agresji. W każdym razie on tego nie wyczuł.

- Nie. Dla mnie wieś to wilgotne miejsce, gdzie latają nie upieczone ptaki.

Roześmiała się szczerze. Chyba przestał jej przeszkadzać. W każdym razie nie interesował się nią. I tak było dobrze.

- Urodziłeś się w bardzo dużym mieście?

- Tak. Co to? Przeprowadzasz spis ludności?

Wzruszyła ramionami.

- Tylko tak pytam.

Wieczór zapadał bardzo powoli. Naprzód słońce znikało za kościelną wieżą rozświetlając złotego kurka, potem czerwieniejąca poświata zmieniała się w głęboki fiolet, otulając kępę starych topoli. A zaraz później ciemniały dachy domostw, grubiała linia dalekiego młodniaka i znikała E8 wtapiając się w mrok. Tylko światła przejeżdżających samochodów od czasu do czasu wyłaniały z czerni budynek stacji benzynowej. I błyskał błękitny neon "U Leona".

Grześ poprosił Alfonsa Kulika, żeby go zastąpił przy dystrybutorach.

- Pan popatrzy, co? Teraz mały ruch.

- Dobra, dobra. Potem policzę utarg.

Spotkali się za załomem budynku. Marek pożyczoną latarką oświetlił teren. Pusto.

- Już myślałem, że nawalisz - niecierpliwił się Grześ.

- Nigdy nie nawalam. Musiałem tylko wziąć prysznic, zanim Mirella zajmie łazienkę. Siedzi tam ponad godzinę.

- Ty... - Grześ przeczesał palcami sterczące włosy. Wyglądał jak wrona. Dawno nie strzyżona wrona. - Nie śpisz z nią?

Marek dał mu dupla w plecy.

- Nie. I nie mam ochoty. Słuchaj... na takie tematy ze mną nie pogadasz...

- Ja nic... to fajna babka. Tylko tak się puszcza... z każdym.

- Nie twój interes - Marek podniósł głos. - Niech się ludzie sami zajmują własnym życiem. I nie komentuj...

- Co?

- O Boże! Nie gadaj na tematy, które ciebie nie dotyczą.

Grześ chmurnie zmarszczył brwi.

- Prawisz czasem jak ksiądz z ambony. Jak cię nie interesuje moja sprawa, to po co tu przyszedłeś? No nie?

- Przyszedłem, bo mnie o to prosiłeś.

- Też prawda. Dał pięćdziesiątkę. Trochę się krzywił. Ten wąsaty. Wiem też, jaką ma ksywę. Podsłuchałem.

- No? - zainteresował się Marek.

- Wołają na niego "Spluwa".

Marek pokiwał głową.

- Pewnie jakąś nosi pod pachą albo za paskiem. Znów ci dał takie same brezentowe paczki?

- Jakbyś zgadł. I wyładowałem w tym samym miejscu.

- A jakiegoś... wojskowego nie widziałeś? Przypadkiem?

- To znaczy kogo? Mundurowego?

Marek oparł się plecami o szorstki mur. Bolał go krzyż i ciągle lewe kolano.

- Widzisz... podejrzewam, że broń pochodzi z jakiegoś wojskowego magazynu. Ktoś ją wynosi z jednostki. Dlatego pytałem, czy nie widziałeś w towarzystwie "Spluwy" kogoś w mundurze. Nie sądzę, żeby to był facet wysokiej rangi.

Grześ potrząsnął głową.

- Żadnego generała.

- Nie żartuj! To może być zwykły szeregowy.

- Ale nikogo takiego nie było. A na naszym terenie nie ma żadnej wojskowej jednostki.

Marek uśmiechnął się. W ciemnościach nie było tego widać.

- Tak myślisz? Kiedyś przy niemieckiej granicy było mnóstwo Rosjan. Dziś, w lasach, pewnie siedzą nasi.

Grześ podrapał się za uchem.

- Fakt. Ruscy tu byli. Zapomniałem. Ale ten "Spluwa" ma wokół siebie tylko tych "kosmitów".

- Facetów na motorach? Z czarnymi kaskami? Jeden blondyn, a drugi ma tatuaż z pająkiem?

Grześ zagwizdał. Wyrażał w ten sposób swoje uznanie.

- Dużo wiesz. A jesteś tutaj od niedawna. Aha, jeszcze jedno: oni to potem przerzucają dalej. Coś wspominali o kempingu turystycznym w Wilkowie.

- Gadali o tym przy tobie? - Marek czuł, że zasypia na stojąco.

- No tak.

- Dziwne. Wygląda, jakby chcieli, żebyś to usłyszał. Muszę to wszystko przemyśleć. Ale nie dziś.

- To ja już pójdę. - Grześ zaszurał sandałami na bosych stopach. - Kiedy znów mi zlecą przewóz, to co mam robić?

- Koniecznie zabrać mnie z sobą.

- Dobra, cześć.

W oknach facjatki paliło się światło. Znak, że Mirella była już u siebie. W restauracji trwały ostatnie porządki. Marek wspiął się po schodach do swojego "salonu". Łóżko rozkopane tak, jak je zostawił rano. Wsunął się pod koc, czując całym ciałem jego miękkość. Od niedawna dopiero sypiał nago. W jego plecaku nie znalazła się piżama - relikt przeszłości. Tamte czasy i tamte zwyczaje minęły bezpowrotnie. Nie żałował ich. Myśli płynęły wolno, pochłaniał go sen, przyjaciel zawiedzionych.

Zapomniał nawet o zaklejonej kopercie w kieszeni plecaka.

Trzy dni później, w deszczowy poranek, kiedy to na podjeździe nie parkował żaden samochód, a w restauracji nie było żywej duszy, pojawił się znienacka ze swym granatowym polonezem aspirant Buczek. Wszedł do środka zacierając dłonie.

- Ciotka da filiżankę kawy!

- A zapłacisz? - zażartował Leon.

- Jeszcze mnie na to stać! - burknęła pani Barbara zła z powodu niskiej frekwencji. W piecyku dojrzewała pieczeń rzymska z prowansalskimi ziołami i pyzy z cebulką. Na szczęście pieczeń można zawsze podać na zimno. A pyzy odsmażyć.

- Józio nie ma roboty, że do nas zajechał? - zainteresowała się Mirella, malując paznokcie na kolor ciemnej wiśni.

- On na brak zajęć nie narzeka! - roześmiała się Ligoniowa, stawiając przed siostrzeńcem filiżankę świeżo zaparzonej kawy. - Jak to w policji.

- W drogówce, ciociu. W policji jest jeszcze gorzej. A najgorzej u tych z kryminalnego.

- Bo też i zaroiło się od bandziorów! - Pan Leon złożył gazetę. Puknął palcem w czarny nagłówek. - Piszą, że mafia handluje narkotykami i bronią. Pod samym nosem naszej władzy kochanej.

Marek zmagał się z nakrętką na butelce.

- Nie tak! - Mirella przyjrzała się własnym dłoniom. - To trzeba włożyć do gorącej wody. Ludzie potrafią odwracać bieg rzeki, a nie umieją wylać keczupu z butelki.

Aspirant Buczek przyjrzał się spod oka Markowi.

- Zakotwiczyłeś tu na dłużej?

Chłopak wreszcie chlapnął czerwony kleks na kanapkę z wędzonką.

- To pytanie służbowe?

- Nie. Prywatne.

- Drogówka się mną interesuje? Ostatnio nie płaciłem mandatu. Choćby z uwagi na fakt, że poruszam się pieszo.

Józio mrużył oczy. W filiżance już widać było dno.

- Ale jeździsz z Grzesiem Kalinowskim.

Ligoń podniósł wzrok znad gazety.

- O co ci chodzi? Posyłam Marka do hurtowni twojego ojca. Józiu, na Boga, czemu się czepiasz chłopaka? Pracuje, zarabia...

- Ja się nie czepiam. - Aspirant wydmuchał nos w niebieską chustkę. - Tylko mam na widelcu takiego jednego... wąsatego...

Marek drgnął. O mały włos nie chlapnął sosem na spodnie.

- Z wąsatych pamiętam tylko Józefa Stalina. Innych nie znam.

Mirella zastrzygła uszami. Temat zaczynał ją interesować. I zapewne dalej drążyliby sprawę, gdyby nie szelest opon na podjeździe.

- No, nareszcie ktoś głodny! - stwierdziła z zadowoleniem pani Barbara.

Czteroosobowa rodzina istotnie pochłaniała olbrzymie ilości gorącej pieczeni z ziemniakami i świeżutką sałatą. Aspirant Buczek chcąc nie chcąc zdjął swoją służbową czapkę z wieszaka.

- Dzięki za kawę. Policzcie się z tatą. Jeśli nie zbankrutuje na tej swojej hurtowni.

- Jezus Maria, dlaczego? - pani Barbara wybiegła z kuchni. - Co ty gadasz, Józiu!

Aspirant Buczek otworzył szklane drzwi, wpuszczając wilgoć.

- Bo wygląda na to, że ma wspólnika spod ciemnej gwiazdy!

- Tego... wąsacza? - zdążył zapytać Marek.

Ale nie doczekał się odpowiedzi. Józio jednym skokiem dopadł moknącego poloneza z "kogutem" na dachu. I odjechał, wyrzucając spod kół fontannę deszczu.

- Mam nadzieję, że Heniek wie, co robi - wymruczał pan Leon znad gazety. - Dziś fortuny łatwo powstają. I jeszcze szybciej znikają. Basiu, wiesz, o jakim wąsatym on mówił?

Pani Barbara wzruszyła ramionami.

- Nie mam pojęcia. Chyba... że to taki, który jeździ srebrnym jaguarem. Zwróciłam uwagę na samochód. Czasem o czymś gadają z Grzesiem Kalinowskim.

Ligoń ze złością zmiął gazetę.

- Następny po Michałku!

Marek rzucił okiem na widoczny nagłówek. "Czarna seria napadów z bronią w ręku. W Słubicach czterech napastników na motocyklach zastrzeliło kasjerkę i uciekło z pieniędzmi. Dzień później dwóch mężczyzn w wojskowych mundurach zatrzymało koło parkingu w Wilkowie samochód na niemieckich numerach rejestracyjnych. Turyści, zastraszeni pistoletami maszynowymi, oddali pieniądze i paszporty. Na szczęście uszli z życiem".

Chłopak poczuł, że mu skóra cierpnie na plecach. "Parking w Wilkowie? Czy to nie o nim wspominał Grześ?" - pomyślał.

Ale przez następne trzy dni panował idealny spokój. Nikt nie słyszał o wąsatym, nikt Grzesiowi nie proponował przerzucenia trefnych ładunków.

I wszystko pewnie rozlazłoby się po kościach, gdyby nie...

- Weźmiesz trochę soków? - spytał Henryk Buczek, gdy tylko Marek wszedł do środka hurtowni "Clio-Lex", dźwigając puste palety po sałacie.

- Grześ ma listę zakupów. Zaraz tu będzie.

Ale minuty mijały, a chłopak nie nadchodził. Wreszcie zniecierpliwiło to Marka. Wyjrzał na zewnątrz i dostrzegł obok furgonetki, którą przyjechali, jakieś obce auto na warszawskiej rejestracji. Dwaj mężczyźni w szarych garniturach wypytywali o coś zdenerwowanego Grzesia. Marek nie wiedział, co robić. Jakimś szóstym zmysłem wyczuł, że chłopcu nie grozi bezpośrednie niebezpieczeństwo. Obaj mężczyźni natomiast wyglądali na wojskowych lub policjantów w cywilu. Coś takiego mieli w ruchach, co na kilometr pachniało Groźnym Urzędem. "Nie będę się na razie w nic mieszał - pomyślał przytomnie. - I tak mi wszystko zrelacjonuje. Poczekam".

Nie minęło pięć minut, gdy do ponurego i zagraconego po sufit wnętrza hurtowni przygalopował spocony Grześ.

- Ty, mam coś - wymruczał.

Marek skinął głową, dając ukradkiem znaki, żeby przy Buczku za wiele nie opowiadał. Chłopak w lot pojął.

- Bierzemy soki?

- Tak. Ale tylko te z "Hortexu". Pani Ligoniowa mówiła, że najlepiej idą. Ludzie lubią polskie produkty.

Buczek wzruszył ramionami.

- Teraz nagle lubią! A jeszcze sześć lat temu daliby się posiekać za wszystko, co z zagranicy!

- Czasy się zmieniają - powiedział filozoficznie Marek, unosząc ciężką skrzynkę z czerwoną papryką. - Sam pamiętam, jak przywożono taką wyłącznie z Węgier, i tylko jesienią! A dziś rośnie w naszych szklarniach. Z holenderskich nasion. Grześ, zabierz resztę!

Wracali wlokąc się prawym pasem, bo nawalił czwarty bieg. Nawet byli z tego zadowoleni. Mieli wreszcie czas.

- Co to za faceci?

Grześ gmerał w skrzyni biegów.

- Dam dychę, że jakiś UOP!

- Urząd Ochrony Państwa? - Marek uniósł brwi.

- Głowy za to nie położę. Ale pytali mnie, czyja jest furgonetka. Niby ta, co nią jedziemy. I jak często bywam w hurtowni Buczka.

Marek myślał coraz intensywniej.

- Coś się szykuje. Z obu stron. Chyba jakaś obława.

- Na nas? - przeraził się Grześ i nagle znalazł czwarty bieg.

- Niewykluczone, że chcą cię wrobić.

- W co? - nastroszony czub dawno nie mytych włosów powodował, że Grześ wyglądał na bardziej przerażonego, niż to było w rzeczywistości. - I kto?

- Dobre pytanie. Myślę, że jedni i drudzy.

Zjeżdżali z szosy na podjazd. Furgonetka hamowała tuż przy wejściu do składziku i chłodni.

- Teraz ani słowa. Ja to wszystko przemyślę, wyciągnę wnioski i powiem ci, co zrobimy. Bo chyba mam pomysł, jak z tego wyjść cało.

Wyskoczyli na żwirowy podjazd. Z restauracji wyszła Mirella, kołysząc się w biodrach. Króciutkie mini ledwie przysłaniało bawełniane figi.

- Jest kapusta pekińska?

Marek przytaknął.

- Jest. Możesz wziąć.

Dziewczyna przechodząc trąciła go lekko. To było prawie muśnięcie, ale Marek poczuł, że zrobiła to specjalnie. "Denerwuję ją, bo nie zwracam uwagi na jej wdzięki! - pomyślał z lekką melancholią. - Nic z tego, Mirella".

Ale dziewczyna nawet nie spojrzała w jego stronę.

Ligoniowa nalała do miseczki gęstej jarzynowej zupy.

- Zjedz zaraz. Póki gorąca. Nie płacimy ci za wiele, więc się choć podkarmiaj. Wiem, że sam niczego nie ruszysz.

Marek wciągnął nosem woń przypraw. Lubił kuchnię bogatą w bazylię, czosnek i ziarna jałowca. Lubił też wszystko, co włoskie. Ze spaghetti na czele. Ale także dania chińskie. W tych ostatnich specjalizowała się matka. Kiedy to było? Tysiąc lat temu!

- Skąd pani wie, że nie buszuję nocą w chłodni? I nie wyżeram suchej krakowskiej?

Pani Barbara rozciągnęła usta w uśmiechu. Było w niej tyle ciepła.

- Bo nie trzymam tam krakowskiej. I chłodnię zamykam na noc na siedem spustów. Nie poradzisz tym zamkom.

- A może jestem włamywaczem? Przecież pani nic o mnie nie wie. Ani o Mirelli. W każdym razie takie odnoszę wrażenie.

Czoło Ligoniowej zaciągnęło się chmurą.

- Do wczoraj, rzeczywiście, nic o niej nie wiedziałam.

- Czy coś się w nocy zmieniło? Wyleciała przez komin na miotle?

Pani Barbara płukała miskę po zupie.

- Zjesz teraz drugie? Odsmażę pyzy. Na razie nie ma gości. Tylko piwosze...

- Mówiła pani o Mirelli - Marek drążył temat. Sam właściwie nie wiedział dlaczego.

Kobieta westchnęła.

- Przyszła tu wczoraj Kaśka. Siostrzenica księdza. Już wyzdrowiała i będzie nam pomagać przez lato.

- Od tego księdza, który z ambony gromi "Madonnę TIR-ów"?

Pani Barbara przycupnęła na zydelku.

- Nie powinnam o tym mówić nikomu... ale stugębna plotka i tak poszła w miasteczko. Mój Leon wczoraj aż na mnie huknął...

- Na panią? Nigdy tego nie robi. Jest w panią wpatrzony jak zakochany nastolatek.

Kobieta uśmiechnęła się kokieteryjnie.

- Nie żartuj ze starej baby. Jesteśmy już małżeństwem prawie trzydzieści lat. Ale o Mirelli nie chciał słuchać. A ona... podobno, sama księdzu w nos rzuciła, że... nie uwierzysz... zgwałcił ją własny ojciec, jak miała trzynaście lat!

Marek znieruchomiał z widelcem w ręku. Poczuł suchość w ustach i dziwne, przyspieszone bicie serca.

- To... zdarza się w rodzinach. Seksualne molestowanie dzieci przez ojców.

- Skąd ty wiesz o takich sprawach?

- Widzi pani... mam zaliczone trzy lata prawa. Wykładano nam o takich przypadkach, chociaż... to wciąż temat tabu. Kraj, w którym żyje dziewięćdziesiąt procent katolików. Dopiero bardzo niedawno zaczęto o tym mówić. Mało i niechętnie.

Pani Barbara kiwała głową.

- Myślisz, że powiedziała prawdę? Może tylko tak... jak to Mirka, palnęła, by dokuczyć proboszczowi.

Chłopak podniósł na nią duże, brązowe oczy.

- Tylko ona mogłaby powiedzieć prawdę. Ale nie sądzę... żeby należało pytać. Chyba że sama zacznie.

- Co sama zacznie? - Mirella łupnęła kolanem w wahadłowe drzwi. - Obgadujecie mnie?

Wrzuciła grube kufle pełne zastygłej piany wprost do zlewozmywaka.

Marek podniósł się z krzesła.

- Dlaczego mielibyśmy mówić akurat o tobie? Nie ma innych tematów?

Wychodząc z kuchni, usłyszał głos dziewczyny zagłuszany strumieniem wody:

- Wie pani... ten jego uśmieszek! Tak uśmiechają się krokodyle!

Późnym wieczorem, już po umyciu się, Marek przystanął obok Grzesia, mocującego węża od dystrybutora z bezołowiową.

- Przemyślałem wszystko. Punkt po punkcie. I chyba wiem, o co chodzi.

Grześ przyglądał się własnym brudnym dłoniom. Nie wiadomo, dlaczego nie używał rękawic.

- Powiesz?

Marek potrząsnął włosami. Były już stanowczo zbyt długie.

- Nie gniewaj się. Ale myślę, że będzie lepiej dla nas obu, jak nie podam ci szczegółów. Bo jeśli nie mam racji...

- Dobra - chłopak ruszył do oszklonych drzwi sklepu z samochodowymi akcesoriami. We wnętrzu tkwił Kalinowski, obliczając utarg. - Ale z grubsza?

- Dam głowę, że jutro lub pojutrze wąsaty zaproponuje ci przewiezienie jednej lub kilku paczek.

- I co?

- Weźmiesz je. Ale mnie także. To warunek. Bo gdybyś pojechał sam...

Za szybą starszy Kalinowski podniósł głowę. Ręką dał znak Grzesiowi.

- Lecę.

Marek przerzucił mokry ręcznik przez ramię. Przy okazji przyjrzał się sfatygowanym nogawkom własnych dżinsów. Wstrząsnął nim dreszcz. "Kiedy to wszystko ze mnie spadnie... czy jeszcze będę? Taplam się w tych kryminalnych sprawach, żeby zająć myśli czymś innym niż ja sam! Jak długo to potrwa? I czy wytrzymam?"

Obok stróżówki Łubka leżał Żarek z ozorem wywieszonym niczym chorągiew.

- Gorąco ci? - spytał Marek.

Pies otworzył oczy. Był w nich smutek całego świata.

Wspinając się po schodach, usłyszał podejrzany szmer. Zatrzymał się, kierując w górę snop światła z latarki. Ujrzał parę najładniejszych nóg Rzeczypospolitej i bezczelny uśmieszek na zmysłowych ustach.

- Twój pokój wygląda jak miasto po bombardowaniu.

Nie ruszał się ze stopnia.

- A możesz wyznać przed sądem, co w nim robiłaś?

Dziewczyna ani drgnęła.

- Zobaczysz. Nie zamierzałam udawać ducha tej budowli.

Zrobił dwa długie susy i przysiadł obok niej. Poczuł miły zapach goździków i miodu.

- To nie Krumlowski Zamek! Tam o północy pojawia się Biała Dama w czarnych lub białych rękawiczkach...

Jej oczy zabłysły zainteresowaniem.

- To coś znaczy?

- Oczywiście! Gdy ktoś miał umrzeć lub wyjść za mąż.

- Bajki - wzrok dziewczyny przygasł. Wstała. - Przyniosłam ci poduszkę i jasiek. Służbowy. Od pani Barbary.

Spał na tej poduszce i jaśku w zielonkawej poszewce, jak już dawno mu się nie zdarzało. Spokojnie i bez snów. Rano wstał rześki. Przykucnąwszy koło plecaka leżącego pod jedną ze ścian uważnie mu się przyjrzał.

- Nie zaglądała - stwierdził półgłosem. Źdźbło trawy prawie niewidoczne dla tego, kto się go nie spodziewał, wyłaziło z miejsca, w którym je wetknął. Nikt nie mógł otworzyć plecaka, nie wyrzucając trawy. - To dobrze o niej świadczy. Widać rzeczywiście wszystko olewa!

Zjadł śniadanie, ulegając namowom pani Barbary. Nie lubił płatków kukurydzianych.

- Zaleję mlekiem. Prosto od krowy. Kiedyś we wsi było siedemnaście krów. Dziś tylko trzy. Chłopi twierdzą, że się nie opłaca.

- Im się nigdy nic nie opłaca! - warknęła Mirella, łykając w pośpiechu bułkę z miodem. Klienci już czekali. - Głównie narzekają, że wódka za droga. I pędzą bimber.

Ligoń wsunął głowę do kuchni.

- Trzeba pojechać do hurtowni. Piwo w puszkach już wyszło...

Marek skinął głową. Zastanawiał się, czy Grześ dostał wiadomą propozycję.

Dostał.

- Mamy zabrać paczkę z trzeciego kilometra.

- Dobra. Jedziemy.

Mirella z uwagą śledziła TIR-a skręcającego na podjazd. Z szoferki witała ją podniesiona w górę dłoń. Mijając się z Markiem dostrzegła gest, jakby chciał ją powstrzymać. Przystanęła.

- Masz zamiar wygłosić kazanie? Już to przerabiałam. Każdy, kto mnie poznaje, zaczyna od kazań. Więc bądź tak uprzejmy... - jej jasne oczy były pochmurne - i nie miej nadziei.

Marek westchnął.

- Nadzieja to najbardziej zagubione słowo w naszym kraju.

- Sam to wymyśliłeś? - kiwnęła dłonią do kierowcy.

- Nie. Powiedziała to Eleonora Roosevelt.

- Olewam.

- Ale ona była żoną prezydenta Stanów Zjednoczonych! I mądrą kobietą! Zobaczysz, że pewnego dnia...

Ale dziewczyny już nie było. Zręcznie wspinała się do wysoko położonej kabiny potężnego volvo z niemiecką rejestracją.

Na trzecim kilometrze zjechali na pobocze. Furgonetka zaszurała kołami na piasku. Z kępy rozrośniętych wierzb wyszło dwóch młodzieńców. Ich czarne motory ukryte były przed wzrokiem ciekawskich. Grześ wystawił głowę.

- Co jest?

Blondyn o złamanym nosie przyjrzał się Markowi.

- A ten po co?

- Pracuję u Ligoniów - odparł udając, że nie wie, kim są. - Jadę do hurtowni. Czemu was to dziwi?

Młodzi ludzie naradzali się po cichu. W kępie wierzb był ktoś jeszcze. Poszli tam na naradę. Widać skończyła się pomyślnie, skoro pojawili się niosąc wyraźnie ciężką, płaską paczkę w zielonkawym brezencie.

- Otwieraj tył. Masz to oddać facetowi z czerwonego opla. Tu jest jego numer. Stoi tam, gdzie zawsze. Do rąk własnych!

- A pięćdziesiątka? - upomniał się przytomnie Grześ. - Inaczej nie biorę!

Ten z tatuażem powyżej nadgarstka skrzywił usta, ale posłusznie wyjął z kieszeni zmięty banknot.

Ruszyli z kopyta. Grześ ze zdenerwowania bał się wyprzedzić nawet rowerzystę.

- Jedź normalnie! - upomniał go Marek. - Zatrzymasz się dopiero, jak ci powiem.

- To znaczy gdzie?

- Tam, gdzie da się ukryć paczkę. Jakiś lasek, stara, pusta zabudowa...

Grześ odzyskał sprawność umysłu. Ale wciąż się bał.

- To nie wstyd - powiedział Marek z cieniem uśmiechu.

- Co?

- Że się boisz. Ja też nie mam stuprocentowej pewności. Tylko szósty zmysł. I dedukcja. Patrz... tu będzie dobrze.

Grześ zbyt gwałtownie przyhamował. Jadący za nimi fiat o mało nie zagarażował im w bagażniku.

- Uważaj! Rozbijesz samochód!

- Kiedy mi ręce latają.

- Rękami się nie hamuje. Wyłażę.

Marek uważnie sprawdził głęboki rów zarośnięty suchą trawą, biegnący wzdłuż pobocza. Pełno w nim było pustych puszek i zmiętych opakowań po papierosach. "Cholerny bałagan! - pomyślał. - Jak tak dalej pójdzie, to odśmiecanie kraju potrwa przez parę tysiącleci". Za rowem rosły cztery wierzby, za nimi lśniło płytkie jeziorko i piękna kępa szorstkiej wikliny. W jej gąszczu zobaczył stare gniazdo ptaka. Wrócił do furgonetki.

- Patrz, czy ktoś nas nie śledzi. Ja wezmę paczkę.

- A jeśli mnie rąbną za kradzież? To są bandyci.

- Teraz dopiero na to wpadłeś? Coś ci powiem: jeśli nic się nie zdarzy... sam to z powrotem załaduję. Jasne? Gap się na samochody. Czy jakiś się nie zatrzymuje...

Marek ostrożnie ułożył paczkę w wiklinie. I dobrze zapamiętał topografię. Wsiadł do szoferki i spojrzał na Grzesia.

- Nie pękaj. Widziałeś coś?

- Nic. Tylko dwa peugeoty. Z obcą rejestracją.

- W porządku. Ruszaj.

Jechali z przepisową prędkością. Marek już się zaczął nawet niecierpliwić. "Cholera! Wygląda na to, że się pomyliłem!" - pomyślał.

- Ty, blokada! - Grześ delikatnie nacisnął hamulec.

Policjanci stali tuż przy oznakowanym polonezie. Obok dwóch cywilów. Jeden z nich podszedł do furgonetki.

- Dokumenty proszę.

W Grzesia nagle wstąpiło "złe".

- Zaraz... dokumenty pokażę, ale tylko mundurowemu.

Marek gratulował mu w myślach. "Sprytny chłopak! Postępuje tak, jak kierowca z czystym sumieniem".

Zbliżył się policjant z odznaką drogówki na rękawie.

- Dokumenty.

Grześ podał wszystkie.

- Proszę otworzyć bagażnik.

Wyszli obaj. Marek po to, by zobaczyć miny cywilów. Istotnie, było na co popatrzeć. Starszy z nich, siwiejący, o ostrym spojrzeniu prawie zaniemówił.

- Przeszukajcie dokładnie.

I zaczęło się rutynowe przeszukiwanie. Spokojne, pedantyczne i sprawne.

- Nic nie ma. Czysty.

Cywil zagryzł wargi. Zbliżył się do Marka.

- Jedziecie ze stacji benzynowej?

- Nie. Z restauracji "U Leona". Przy szosie. To jest wóz dostawczy. Bierzemy towar z hurtowni pana Buczka.

- Pracujesz... czy pan tam pracuje?

Marek wyraźnie ucieszył się z tego przejścia na "pan".

- Tylko podczas wakacji. Jestem studentem. Dorabiam.

Cywil skinął głową.

- Możecie jechać.

- I co teraz? - wyszeptał Grześ, gdy za zakrętem ukazały się blaszane dachy hurtowni. - Odbiorcy będą tutaj czekać.

- Nie będą.

Grześ pokręcił głową.

- Skąd wiedziałeś, że nas zatrzyma blokada?

- Nie wiedziałem - Marek nie chciał uchodzić za jasnowidza. - Po prostu dedukcja...

- Co?

- Przypuszczenie, że wąsaty chciał cię wystawić policji. Zdał sobie sprawę, że jest obserwowany. Przerzut broni to wyjątkowo wredna robota. Ale doskonały zarobek. Postanowili poświęcić parę karabinów... i sprzedać cię policji...

- Żeby gliny myślały, że to ja?

- Właśnie. Zanim by cię zamknęli, zadawali tysiące pytań, uzyskali pozwolenie prokuratora... tamci przerzuciliby spokojnie cały ładunek. A tak... krewa!

Zjeżdżali na parking przy "Clio-Lex".

- Żadnego samochodu nie ma. To znaczy... o takich numerach.

- I nie będzie. Myślą, że już siedzisz.

Grześ ustawiał się tyłem do wejścia.

- No, ale przecież...

- Cicho. Ani słowa. Bierzemy piwo i się zmywamy. Co będzie dalej, to się okaże.

Wewnątrz hali ludzie ładowali ciężkie worki ryżu. Starszy Buczek odnotowywał coś na kartce papieru.

- Żadnych tam mysich bobków?

Ładujący roześmiał się szeroko.

- Nie ma. Co pan, ryż prosto z Chin.

- A w Chinach nie ma myszy?

- Dawno je zjedli. I szczury też. Podają w sojowym sosie. Z jarzynami.

Buczek splunął na brudną podłogę. Zwrócił się do Grzesia:

- Co bierzecie?

- Piwo. Żywieckie. Ludzie lubią polskie.

Stary roześmiał się.

- Nie ma jak pilzneńskie, synu! Wierz staremu specjaliście. Za butelkę pilzna oddam duszę diabłu!

Wracali w milczeniu. Grześ opanował nerwy i prowadził spokojnie.

- Zatrzymujemy się tam, gdzie paczka?

- W żadnym wypadku. Nawet nie zwalniaj. Wieczorem przyjdę sobie tu spacerkiem. Sprawdzę. A tobie radzę o wszystkim zapomnieć.

Przy stolikach ustawionych pod parasolami kręciła się mała korpulentna dziewczyna ze śmiesznymi kucykami.

- Kto to? - spytał Marek, zanim opuścił szoferkę.

- Kaśka. Od księdza Prygonia. Zawsze dorabia w czasie wakacji. To cześć. Jakby co...

- Nawet o tym nie myśl! - Marek pogroził mu palcem.

- O czym?

- Już ja wiem! - zeskoczył na ziemię. - Chcesz sam poleźć w te wierzby. Jeśli to zrobisz, wyprę się wszystkiego. I nigdy ci już w niczym nie pomogę. A teraz otwórz bagażnik.

Kaśka bez najmniejszej żenady przyglądała się Markowi. Jej wesołe niebieskie oczy błyszczały. Blond kucyki chwiały się koło uszu przy każdym kroku. Była ładniutką dziewczyną o typowej polskiej urodzie. I bardzo śmiesznie ubrana w czerwone skarpetki i spódnicę prawie do kostek. Wyglądała jak sierotka z opieki społecznej donaszająca odzież po starszych. Nawet okrągłe piersi miała spłaszczone jakimiś przedziwnymi marszczeniami. Ale na Marka łypała z niemym zachwytem.

- Cześć! - powiedział rozbawiony. - Jestem Marek. Pracuję tu.

Rozciągnęła usta w uśmiechu i zniknęła w kuchni.

Mirella nadeszła, nie wiadomo skąd.

- Zostaw ją w spokoju. Inaczej ksiądz cię wyklnie z ambony.

Marek podniósł w górę obie ręce.

- Nawet mi to nie w głowie. Co święte, to boskie!

Mirella nie uśmiechnęła się. Zwinnie manewrując pełną tacą, pobiegła do stolika, przy którym siedziała grupa Skandynawów. Chłopcy swobodnie poklepywali ją po tyłku, wymieniając między sobą uwagi. Mirella wszystkie zaczepki przyjmowała ze spokojem.

- Nie mogę na to patrzeć - stęknął Ligoń zza baru. - Czy ta dziewucha wstydu nie ma?

Marek oparł o blat karton z piwem. Zmęczył się dźwiganiem.

- Nie ma. Ale ta druga jest inna.

- Kaśka? Ona by się zaryczała na śmierć, gdyby ją ktokolwiek dotknął. Ale nikt tego nie robi.

- Mężczyźni tak traktują dziewczyny, jak one tego chcą, panie Ligoń.

- Głupia!

Marek ładował puszki do lodówki.

- Mirella nie jest głupia. Bardzo dobrze wie, co robi. I na pewno ma jakiś powód. Ale to już nie moja sprawa.

Ruch w restauracji był coraz większy. Nawet Marka zapędzono do obsługi. Robił to bardzo niezręcznie.

- Masz dwie lewe ręce! - warknęła Mirella, gdy o mały włos nie zrzucił z tacy smażonej ryby z surówką.

- Ale za to mózg nie do zastąpienia.

- Wiem. Trzymają takie w słoikach.

Chłopiec parsknął śmiechem, oblewając przechodzącą Kaśkę piwem z kufla.

Zaczerwieniła się jak piwonia.

- Przepraszam - Marek niezdarnie usiłował wytrzeć ścierką jej zamoczoną spódnicę.

Wyrwała się gwałtownie.

- Proszę... zostawić! Ja sama...

Mirella wściekła patrzyła na kałużę wsiąkającą w żwir.

- Mówiłam ci, żebyś jej nie zaczepiał.

- Nie zaczepiam. Zrobiłem to nieumyślnie. Mirka, zapnij lepiej pasy bezpieczeństwa, bo ci puszczają!

Zacisnęła usta.

- Chcesz wojny?

Wzruszył ramionami.

- Wojna to tylko kontynuacja polityki innymi środkami. Tak powiedział Karl von Clausewitz sto sześćdziesiąt lat temu. I ja mu wierzę.

Kopnęła kolanem wahadłowe drzwi do kuchni.

Późnym wieczorem Marek włożył na nogi tenisówki i dres wyciągnięty z plecaka. Dwie minuty po zmierzchu równym krokiem pobiegł lewą stroną pobocza. Samochody mijały go zmieniając światła, podmuchy wiatru unosiły spaliny na wysokość nosa.

- Głupi pomysł - mruknął przyspieszając - potrzebna by tu była maska gazowa! - Przelazł przez rów i biegł teraz skrajem łąki porośniętej rzadką, suchą trawą. Pełno tam było korzeni i nierówności. Zdegustowany wrócił na pobocze szosy. Czuł lekką zadyszkę. Kiedyś biegał, pływał, jeździł na nartach wodnych i deskorolce. To było bardzo dawno temu. Dziś wyraźnie brakowało mu kondycji. Dokładnie zapamiętał miejsce z czterema wierzbami i płytkim lusterkiem wody. Ale ciemności zapadły dość szybko i stracił poczucie pewności. Latarka omiatała tylko najbliższych pięć metrów. - Do diabła! To powinno być gdzieś tutaj... - Potknął się o korzeń, przewrócił i leżąc na plecach na wilgotnej trawie, przez moment miał wrażenie, że kosmos wciąga go bezpowrotnie. Na czarnym niebie błyszczał rój gwiazd. Tak widocznych, jak nigdy dotąd.

Wstał czując powracający ból w lewym kolanie. Zrobił kilkanaście kroków w stronę ciemniejącej kępy drzew i zobaczył bajorko. W szuwarach odnalazł ciężką paczkę w zielonym drelichu.

Przykucnął. Kolano zabolało, więc usiadł wyciągając nogi. Z kieszeni dresu wyjął parę żółtych gumowych rękawic, które dwie godziny temu buchnął ze zlewozmywaka pani Barbary. Na szczęście miała duże dłonie. Delikatnie nałożył rękawice i zdjął taśmę, którą oklejona była paczka. Potem jednym ruchem szarpnął oba paski na rzepy. Materiał odchylił się, odsłaniając porządnie naoliwione cztery kałasznikowy.

Zagwizdał cichutko. Broń była nowiutka. Najwyżej raz przestrzelana. Z pełnymi magazynkami. Nie da się ukryć, podobała mu się. Jest coś takiego w pistolecie maszynowym, co powoduje, że serce młodego mężczyzny zaczyna szybciej bić. "Zwariowałem - pomyślał oddychając głęboko. - Rambo ze mnie jak z koziej... trąba! Przez moment poczułem się jak Brudny Harry. Człowiek się naoglądał filmów i teraz..."

Jakiś samochód zatrzymał się na poboczu, nie gasząc świateł.

Marek zgarnął broń, brezent i błyskawicznie dał nura w kępę wierzb. Miały nisko rozłożone konary. Kiedyś wspiąłby się w parę sekund. Teraz trwało to o wiele dłużej. Ale gdy dwa cienie z latarkami dotarły do szuwarów, był już na wysokości trzech metrów nad nimi. Starał się tylko nie sapać i nie zabrzęczeć żelastwem.

- Tu nie ma nikogo! - zawołał jeden z cieni.

- Cicho, nie drzyj się. Musiał pobiec dalej szosą. Albo wraca na skróty.

Latarki kreśliły nieregularne smugi światła, krzyżowały się chaotycznie.

- Wracamy.

Marek odczekał w niewygodnej pozycji, dopóki samochód nie zawrócił. Potem spocony zlazł z wierzby. "Śledzili mnie. To znaczy, że już wiedzą, że kontrola samochodu nic nie dała. Ale co zrobić z tym dobrem? - pomyślał, układając śmiercionośne narzędzia jedno obok drugiego. - W czasie pokoju w ogóle nie powinno się produkować niczego, co ma lufę i spust. A swoją drogą wojskowy bez wojny jest bezrobotnym frustratem, a kiedy udaje gołębia z gałązką oliwną w dziobie, jest również pieprzonym kłamcą. Hipokrytą, lokajem na usługach takich mięczaków jak ja, co głoszą pacyfizm!"

Siedziałby zniechęcony pod wierzbą do wschodu słońca, gdyby nie to, że musiał wracać. Dokładnie zawinął paczkę, obwiązał taśmą i wziąwszy pod pachę, zaczął iść skrajem szosy. Uważnie wsłuchiwał się w każdy szum opon. "Mam nadzieję, że żaden aspirant Buczek nie będzie akurat tędy przejeżdżał. Ani faceci z czerwonego opla". Nie miał jednak odwagi wrócić z paczką do swojego pokoju bez drzwi i zamków. Budowla otwarta była na cztery strony świata. Gdzie jest takie miejsce, do którego nikt na całym świecie nie schowałby broni? Chłodnia! Świeżo wymyta, pełna zamrożonego mięsa, serów i łatwo psujących się produktów!

Łatwo wymyślić, trudno wykonać. Gdy dotarł w okolice stacji benzynowej, spod dystrybutora ruszał biały nissan. Grześ odwrócony plecami nie mógł w ciemnościach dostrzec Marka. Sam oświetlony neonem i blaskiem lamp z kantorku, niczego nie widział ani nie słyszał. Marek odczekał, a kiedy wszystkie odgłosy życia umilkły, przemknął w stronę restauracji. Niebieski, pulsujący neon dostatecznie przykuwał uwagę. Nikt nie zauważyłby cienia w granatowym dresie i czarnych tenisówkach. Ale chłodnia była zamknięta na dziewięć spustów i solidną kłódkę. Nie miał szans jej otworzyć.

- Najniebezpieczniejszą rzeczą na świecie jest ostrożność - usłyszał nagle za plecami czyjś cichy głos.

Odwrócił się błyskawicznie.

- Kto?

- A jak myślisz?

Dopiero teraz rozpoznał głos Mirelli. Ale jej nie widział. Tkwiła gdzieś w mroku, choć zapach wody jaśminowej, której czasami używała, dolatywał zza stosu palet po pomidorach.

- Dlaczego się tu ukrywasz?

- A ty?

- Chcę się dostać do chłodni. Po plasterek kiełbasy, bo nie jadłem kolacji.

Wyszła z ukrycia. Miała na sobie sukienkę-koszulkę do połowy ud. I nic pod spodem. Obrzuciła pakunek uważnym spojrzeniem.

- Bardzo trefne?

Nic nie mógł zrobić. Skinął głową.

Grześ wyglądał rano jak jedna wielka kupka nieszczęścia. Widać było, że się boi. Na stacji benzynowej panował wyjątkowy ruch. Kończył się czerwiec, zaczynał się exodus wyjeżdżających na urlopy. Przez E8 ciągnęły sznury turystycznych autokarów, gnały na łeb, na szyję eleganckie sportowe wozy młodych ludzi sukcesu. Wszyscy starali się zatankować na długo przed zachodnią granicą. Ruch zwiększył się też w restauracji "U Leona". Pani Barbara zapędziła Kaśkę do kuchni, obsługę gości pozostawiając bardziej doświadczonej Mirelli oraz Markowi, który tę funkcję traktował z wyraźną niechęcią.

- Zastanawiam się, czy stąd nie prysnąć - powiedział, gdy trzeci talerzyk zjechał mu wprost pod nogi klientki. - Chyba brak mi talentu.

Mirella obojętnie wzruszyła ramionami.

- To wolny kraj. Możesz spadać!

- Żal mi pani Barbary.

Dziewczyna przyjrzała mu się spod oka.

- Zdecyduj się wreszcie, co jest dla ciebie ważne: sumienie czy wolność.

Zanim zdążył odpowiedzieć, zniknęła z kuflami na zapleczu. Marek od kilku dni zastanawiał się, leżąc bezsennie w łóżku, kim właściwie jest Mirella: oczytaną, inteligentną dziewczyną z dużym poczuciem humoru czy prymitywnie myślącą nastolatką na życiowym luzie. Była dokładnym zaprzeczeniem tych wszystkich dziewcząt, które znał. Jej też nikt nie zmuszał do ciężkiej pracy. Robiła to, bo chciała. Szła do szoferek TIR-ów za ileś tam marek, bo tak chciała. "Do czego potrzebne jej są pieniądze? Co z nimi robi? Składa w PKO czy trzyma pod materacem? Owszem, kupuje czasem ciuchy. Ale rzadko. Odnosi się wrażenie, że w jej ostentacyjnym zachowaniu jest jednak jakaś poza, która pcha ją bezrozumnie w koleinę zła. Bo w końcu ten TIR-sex może ją wpędzić w chorobę na całe życie. Ona się tak zachowuje, jakby jutro miał nastąpić koniec świata i wyrównanie wszystkich ludzkich krzywd. Olewa, jak twierdzi, wszystkie rady ale jednocześnie uczestniczy w życiu najbliższego otoczenia. Pomieszanie pojęć i nic więcej. Żadnej w tym filozofii, niewiele przemyśleń. Ale na dobrą sprawę ja też w tym wszystkim uczestniczę, choć nie muszę. I pojechałbym dalej, w Polskę, gdybym wiedział po co".

Kaśka w długiej do kostek spódnicy stała nad zlewozmywakiem. Pot spływał jej po plecach, tworząc ciemne plamy na bawełnianej bluzce.

Marek prawie wrzucił stos brudnych talerzy.

- Zasuwaj, zaraz przyniosę nowe.

Dziewczyna obrzuciła go łzawym spojrzeniem.

- Tyle tego...

Ligoniowa z włosami ciasno owiązanymi chustką siekała tasakiem mięso.

- Zmienimy się.

Kaśka potrząsnęła kucykami.

- Nie. Gotowanie to nie dla mnie. U nas na plebanii wszystkim rządzi Feliksa. A ksiądz Jerzy tak wielu rzeczy nie lubi...

- Aż dziw, że ci pozwolił pracować w restauracji.

Dziewczyna zanurzyła ręce aż po łokcie. Dolała płynu do mycia naczyń.

- Nie chciał. Ale kiedy się dowiedział, ile będą kosztowały książki do szkoły, załamał się. Chcę iść od jesieni do liceum gastronomicznego. Poduczyć się. Nie może mi zabronić.

- Może. - Marek w biegu połykał kanapkę. - Jako twój prawny opiekun. Jesteś jeszcze niepełnoletnia.

Zaczerwieniła się po końce uszu.

- Ja... skończyłam szesnaście... wiosną...

- Stolik pod oknem czeka na zrazy! - wrzasnęła Mirella, wpadając jak burza. - Co ty? Przerwę śniadaniową sobie robisz?

Marek posłusznie ruszył z tacą.

- Ona mnie pilnuje niczym żandarm!

Gdy zniknął za wahadłowymi drzwiami, dziewczyna sprawnie ustawiła na tacy zamówienia.

- Niech mu pani powie, żeby wyprał dżinsy. Ludzie patrzą...

Pani Barbara zamieszała zupę.

- Sama je wrzucę do pralki. W sobotę. Chyba że nie ma innych. Nie wiesz, czego chce Grześ Kalinowski?

Mirella zatrzymała się w pół kroku.

- Grześ? A co ma chcieć?

- Ciągle o czymś z Markiem szepcze. Co kombinują?

Dziewczyna pchnęła kolanem drzwi.

- Jak to chłopy. Na pani miejscu nie zamartwiałabym się tym.

- Ale ja...

Kaśka płukała duży półmisek do jarzyn.

- Grześ się czegoś boi. Nie wiem czego. Mnie nie powie.

Ligoniowa rzuciła mięso na głęboką patelnię. Zaskwierczało. Rozszedł się zapach gorącej oliwy.

- Muszę porozmawiać z Bronkiem Kalinowskim. I z Kulikiem. Kasiu, zanieś dwie jarzynowe. Nie wiem, gdzie zniknął Marek...

Marek nie zniknął. Tylko zza węgła składziku przyglądał się uważnie czarnemu peugeotowi z warszawską rejestracją, parkującemu wbrew przepisom na prawym pasie szosy. Samochód musiał tam stać od dawna. Zza przyciemnionych szyb nie widać było twarzy ani sylwetek siedzących w nim ludzi. Najwyraźniej obserwowali restaurację i dystrybutory. Po co? Kim są? Cywilami z komendy policji? Tak na widoku?

Zza zakrętu wyłonił się ciemnoniebieski polonez aspiranta Buczka. Marek ze złośliwym uśmiechem czekał na interwencję. Ale, o dziwo, nic takiego nie nastąpiło. Józio z kamienną twarzą ominął czarną zawalidrogę, jakby jej w ogóle nie dostrzegając. To całkowicie zdegustowało Marka. Wrócił do stolików uważając, by znów czegoś nie wylać.

Aspirant Buczek zaparkował na podjeździe i zdjąwszy służbową czapkę, wszedł do środka.

- Wujek da się czegoś napić.

Ligoń zza baru wyciągnął rękę.

- Nawet się nie przywitasz? To już w policji nie mówią dzień dobry?

Chłopak speszył się. Otarł chustką spoconą twarz.

- Wujek ma rację. Ale tyle się dzieje...

Ligoń postawił przed nim otwartą butelkę coca-coli.

- Piwa nie dostaniesz. Jesteś na służbie.

- Nie prosiłem o piwo. Nigdy nie piję za dnia. A teraz mamy inspekcję z Warszawy...

- Czego chcą? Od nas do stolicy daleko. Interesują się restauracją? - zaniepokojony Ligoń wychylił się zza baru. - Coś wiesz?

Józio wzruszył ramionami.

- Nic nie wiem. O Michałku uprzedziłem, gdy było trzeba. Ale wuj ma tu pomocników... w końcu inspekcja sanitarna zapyta...

Ligoń wydał Mirelli sześć puszek piwa z lodówki.

- Wiem. Wszystko to takie... ale ciotka... mówi, że Mirka i Kaśka pracują tu od lat. I że nie wyrzuci ich na bruk, bo inne nie będą lepsze. A te przynajmniej nie ukradną jednej złotówki.

- A chłopak?

- Marek? Też uczciwy. Student.

- Widział wuj jego dowód osobisty?

Pan Leon podparł się na łokciu.

- Widziałem. Legitymację. Z uniwersytetu w Toruniu. Zdjęcie się zgadza.

Buczek znów otarł czoło. Upał wzmagał się z godziny na godzinę.

- A jednak coś się tu dzieje - wymruczał. - Warszawskie szychy cywilne nie siedzą w takiej dziurze bez powodu. Kręcą się też wokół hurtowni ojca. Sam nie wiem, co o tym myśleć.

- Czyżby Heniek czymś zahandlował? Nie wierzę. Twój stary to uczciwości chłop.

Józio z żalem zszedł z barowego stołka.

- Wujek wie, jak to czasem bywa. Powiedziałem tacie, żeby uważał na wszystko. Teraz też... o, tam, na szosie. To ich wóz.

Ligoń wyjrzał przez okno.

- Może interesuje ich stacja benzynowa? Ciotka twierdzi, że Grzesiek Kalinowski dziwnie się zachowuje. Jakby się czegoś bał.

Buczek nałożył czapkę.

- Tędy jeżdżą różni kombinatorzy... jak to przy szosie. Do widzenia.

Wieczorem, gdy już przewaliła się kolacyjna szarańcza, Kaśka z Mirellą przysiadły na murku, wyciągając zmęczone nogi.

- Przestań za nim wodzić oczami.

Kucyki zachybotały koło uszu.

- Co ty? Za kim?

- Myślisz, że nie widzę? Nie spuszczasz oczu z Marka. - Mirella odgarnęła z czoła chmurę włosów. Świeżo umyte okalały jej twarz, spływając kasztanową falą aż na ramiona.

- To ja już pójdę! - Kaśka zerwała się niczym oparzona. Nie umiała i nie chciała mówić głośno o uczuciach.

Mirella szarpnęła ją za przydługą spódnicę.

- Siadaj. Nie bądź głupia. Ale od faceta trzymaj się z daleka.

- Dla... dlaczego? Czy on coś...

Mirella przyglądała się własnym kształtnym stopom.

- Jest na wyskoku. Coś gdzieś zostawił. Dom, rodzinę.

- Wiesz dlaczego?

- O takich sprawach się nie mówi. I nie pyta. Nie wolno włazić z kaloszami do duszy. Ale ja wiem. Szósty zmysł. A zresztą... olewam!

Marek przestępował z nogi na nogę. Spóźnił się do "kolejki" łazienkowej i musiał odczekać. Stał oparty o ścianę, z ręcznikiem przewieszonym przez szyję, i słuchał podśpiewywań Mirelli:

O nic nie pytaj,

Nie bierz życia serio,

Dla nas nie ma wiosny, Zima dla gawronów!

- Zespół "Leonidas"! - mruknął wsłuchując się w trudną linię melodyczną. - Jak to idzie dalej? Aha!

Miłość to złudzenie,

O niej tylko zgredy

Popiskują smutnie

W barchanowych łóżkach...

Mirella usłyszała miły baryton z korytarza. Zamknęła kran.

- Zgadnij, co robię?

Marek przysiadł na piętach. Pytanie było z tych, na które nie wiadomo, co odpowiedzieć.

- Sądząc z odgłosów - albo pędzisz bimber, albo się kąpiesz.

Wysunęła się owinięta w kusy ręcznik. Jej włosy wilgotną kaskadą spadały na twarz. Marek poczuł, jak jego ciało pręży się i krew napływa do głowy. Z trudem się opanował. Mirella rozgarnęła włosy. Przy nagłym ruchu ręcznik osunął się do stóp. Niczym to nie speszyło dziewczyny. Miała smukłe, bardzo piękne ciało. Chłopiec przymknął oczy, przywołując z pamięci jej obraz, gdy wspinała się do szoferki kolejnego TIR-a. Pomogło.

- Długo tam siedziałaś - powiedział ochryple.

Powoli owijała się ręcznikiem. Jej policzki nagle pokryła bladość.

- Gdybym wiedziała, że czekasz, siedziałabym jeszcze dłużej!

Zła ruszyła korytarzem, kierując się do swojej facjatki. Tam rzuciła się na łóżko. Łzy płynęły gęstymi kroplami. Nie pamiętała, kiedy ostatni raz pozwoliła sobie na płacz. Chyba trzy lata temu, gdy po raz pierwszy wysiadła z ciężarówki na stacji benzynowej. I raz potem, gdy już wynajęła tę klitkę od Kalinowskiego. Jej pierwsza noc po ucieczce z domu. Wtedy płakała do rana. Skoro świt otarła oczy, umyła twarz zimną wodą i stanęła do pracy. Nigdy później nie uroniła jednej łzy. Więc dlaczego teraz? "Nie chciał mnie. Nawet nie spojrzał. Czuje pogardę - myślała, wycierając nos skrawkiem prześcieradła. - Oni wszyscy w głębi duszy gardzą taką dziwką jak ja. Myślałam, że jest inny. Ale nie. Jest uprzejmy i wstyd by mu było, że musi odmówić. Strach przed zaraźliwą chorobą... to też. Przecież mu nie powiem, że zawsze się zabezpieczam. Ale jeśli nie jest prawdą, że ten głupi kawałek gumki chroni? Zwariować można!"

Zasnęła zmęczona i spłakana. Dzień był trudny. I nikt jej nie uprzedził, że następny będzie jeszcze gorszy.

Marek wtulał twarz w poduszkę, próbując zasnąć. Pod czaszką kłębiły się złe myśli. "A jeśli uraziłem Mirellę? Wyglądała przez moment, jakby ziemia usunęła jej się spod stóp. Powinna wiedzieć, że tak naprawdę żaden mężczyzna nie lubi się dzielić z innym swoją kobietą. Tak jest od pradziejów. Nawet jaskiniowcy pilnowali ognia i rodziny. Ale ja... nie mogę. I nigdy nikt się nie dowie, dlaczego..."

Słońce wstawało czerwone i gorące. Zapowiadał się kolejny upalny dzień.

- Pojedziecie po lody. Najlepiej te w dużych pojemnikach - Ligoń podliczał coś na papierze. Skrobał się za uchem. Jego siwe włosy opadły na czoło. - Weźcie pięćdziesiąt sztuk.

- Jakich? - Marek nie znał się na wszystkich gatunkach. Rzadko jadał słodycze. Jeśli było coś, co uwielbiał, to jogurt z jagodami.

- Grześ wie.

Mały Kalinowski sprawdzał dystrybutor. Przed chwilą odjechała cysterna zaopatrująca stację w benzynę.

- Jedziemy, Grześ! - Marek przez wypucowaną szybę przyglądał się akcesoriom samochodowym, ładnie poustawianym w sklepie. - No, przestań się bać.

Grześ miał wystraszone oczy.

- No... nie wiem. Zaraz wyprowadzę furgon. Wstawiłem wczoraj do garażu.

Marek wdychał lekki opar benzyny. Poczekał, aż Grześ podjedzie i napełni bak.

- Zauważyłeś kogoś?

Chłopak zamrugał jasnymi rzęsami.

- Nie. A powinienem był?

Marek potrząsnął włosami.

- Muszę się ostrzyc. Znasz jakiegoś fryzjera?

- No... w miasteczku są dwaj. Zaraz obok przedszkola. Męski prowadzi brat Łubka... stróża.

- Widziałeś jego ikony?

- Co?

- No, obrazy, które maluje. Mówię o stróżu.

Chłopak przecząco pokręcił głową.

- Wujek nie pozwala chodzić do Łubka. Mówi, że Żarek ma straszne pchły i mógłbym je przynieść do domu. Stary jest alkoholikiem...

Marek założył pas.

- Powiedz... twoja ciotka? Żona pana Kalinowskiego... dlaczego tu nie mieszka?

Grześ nacisnął klakson. Rowerzysta chyba był pijany.

- Uciekła. Z jednym kierowcą z Niemiec. Nie wytrzymała tu. Moja mama mieszka w wiosce. Też nie chce się tu przenieść. Dlatego u nas Mirka sprząta. Za to ma swój pokoik.

"Clio-Lex" oblegały dwa duże samochody dostawcze. Właściciel posłał chłopców do diabła.

- Nie teraz! Lody mogą poczekać!

- Dobra. - Grześ wzruszył ramionami. - Mnie się nie spieszy. Zostanę, poopalam się w krzakach, a ty idź do fryzjera.

Marek skinął głową. Droga wiodła w dół. Nie koszona łąka wybujała chwastami. Tu i ówdzie złociły się sztywne dmuchawce. Małe, pobielane domki tonęły w zieleni. Z ogródków płynął zapach jaśminu. Chłopiec pociągnął nosem. Jak błyskawica spadło na niego wspomnienie: gorąca czerwcowa noc pod rozgwieżdżonym niebem. Początek ich wspólnych wakacji. Dwa plecaki obok siebie, śpiwory i nagie, pachnące jaśminem ciało Teresy. Zawsze czuł tę woń. Miała piwne oczy, złotawy meszek i ciepłe, okrągłe piersi. Byli tacy szczęśliwi. A potem ten list: "Przepraszam, Marek, ale..."

Jakby świat przestał istnieć. Na zawsze.

Fryzjer siedział na stołku przed zakładem, jakie widuje się wyłącznie na starych, przedwojennych fotografiach. Zapyziały drewniany dom, w wystawowym oknie popstrzonym przez muchy stara peruka i wyszczerbiony grzebień.

- Pan do mnie? - zdziwił się niechlujny mężczyzna w niegdyś białym kitlu. - Na pewno?

Marek usiadł na fotelu.

- Proszę strzyc.

Zdziwiła go dobra robota. Przejrzał się w pożółkłym lustrze i odliczył żądaną sumę. Była śmieszna. "Jakby czas stanął w miejscu - pomyślał. - Jakby nie było wojny, biedy, PRL-u i rewolucji. Szkoda, że nie mam aparatu fotograficznego. Zrobiłbym reportaż pod tytułem:Dziewiętnasty wiek na progu dwudziestego pierwszego!."

Pod drzwiami hurtowni nie było już żadnych samochodów. Furgonetka, którą przyjechali, stała trochę z boku. Henryk Buczek mocował się z workiem ziemniaków.

- No, gdzie was nosiło?

Marek rozejrzał się.

- Grzesia nie ma?

Stary przecząco pokręcił głową.

- Pomóż mi, co? Dobra. A teraz bierzcie lody i zmykajcie.

Marek otarł czoło.

- Tylko znajdę Grzesia! - szedł w kierunku kępy krzaków, rozglądając się dokoła. Chłopca ani śladu. Stanął niezdecydowany. Dostrzegł jakiś szczegół, który go zaniepokoił. Pod gałęzią starego jesionu leżał kawał szmaty w kolorze... no, niegdyś zielonym. Pochylił się. Tak, to był brezent pachnący smarem. Taki sam, w jaki opakowano broń. - Grześ! - wrzasnął zaniepokojony. Zauważył, że z drugiej strony pagórka jest uskok i rów z gęstą trawą. - Grzesieeek!

Jakiś bulgot dobiegał z kępy łopianów. Marek zeskoczył i wtedy zobaczył chłopca. Zwinięty w kłębek leżał w nienaturalnej pozie.

- Już dobrze, nie bój się.

Grześ miał w ustach kłąb trawy, który wypluł z trudem.

- To... oni.

- Motocykliści?

Chłopiec skinął głową. Poruszał nią z trudem.

- Dopadli mnie. I stłukli.

Marek pomógł mu wstać. Na oko wyglądało, że nie ma żadnych poważniejszych urazów.

- Możesz chodzić?

Grześ zachwiał się i usiadł. Pluł trawą.

- Zaraz - wykrztusił - te sukinsyny powiedziały, że jak nie oddam broni, to mnie załatwią. I wyduszą prawdę, gdzie jest.

- Całe szczęście, że nie wiedziałeś.

- A gdzie ona jest?

Marek wzruszył ramionami. Usiadł w trawie obok chłopca i zamyślił się głęboko.

- Pewnie nie uwierzysz. Ale ja też nie wiem.

Czwartego lipca, w południe, Mirella weszła do garażu obok stacji benzynowej i rozejrzała się dokoła.

- Panie Kulik! - zawołała w śmierdzącą smarami ciemność.

- Co? - Mężczyzna wystawił głowę z kanału. Jego twarz, ubrudzona ciemnymi smugami, nasuwała myśl o komandosie przed akcją.

- Coś się dzieje w bunkrze.

- W czym? - Kulik nie miał zbyt wiele czasu. Klient zostawił wóz tylko na dwie godziny.

- No, w tym nie dokończonym motelu. Widziałam, jak włazili tam faceci. Obcy.

Mężczyzna zamarł z kluczem francuskim w dłoni.

- A gdzie stróż?

Dziewczyna wzruszyła ramionami.

- Często gdzieś łazi w ciągu dnia. A Grześ z Markiem pojechali do Kluków. Nie chcę straszyć Ligonia... ale trzeba zobaczyć, co się tam dzieje.

Alfons Kulik nie wiedział, co to strach. Już niejednokrotnie przepędzał z nieszczęsnej budowy przeróżnych narkomanów i pijaczków, którzy chcieli obrać ją sobie za własne siedlisko. Zbyt bliska odległość od stacji benzynowej i restauracji stwarzała zagrożenie. Włóczędzy łatwo potrafią zaprószyć ogień. Meldował o tym policji, ale bez skutku. Bo co mogli zrobić stróże porządku? Zburzyć trzypiętrowe betonowisko?

- Dobra. Wezmę tylko jakiś łom.

Już na parterze widać było ślady po nieznanych przybyszach. W wieloletnim kurzu i resztkach starego spopielałego cementu odbijały się świeże ślady podeszew. Jakiś stukot dobiegł z góry.

- To tam, gdzie mieszka Marek.

- Jesteś pewna, że go nie ma?

Mirella odetchnęła głęboko. Bała się.

- Widziałam, jak odjeżdżali.

W Kulika wstąpił duch Żółwia Ninja. Z wrzaskiem, od którego pękały ściany, runął po niebezpiecznych schodach.

Ktoś, kto właśnie przeszukiwał górne pomieszczenia, musiał przerazić się nie na żarty, bo stukot butów po betonie zabrzmiał niczym start rakiety kosmicznej. Niestety, puste korytarze miały drugie wyjście: przez nie istniejące ścianki działowe i bloczki porzuconego gazobetonu. Tamtędy uciekali. Bo było ich dwóch.

Wychylona przez pusty otwór okienny Mirella zobaczyła znikające za rogiem sylwetki. A zaraz potem usłyszała ryk startujących motocykli.

- Skubańcy! - wymamrotała. Poznała blondyna i jego kumpla z tatuażem.

Kulik powoli wyłaniał się z cienia. Machał nad głową potężnym łomem, jakby to narzędzie nic nie ważyło.

- Uciekli!

Mirella skinęła głową.

- Tak. Na motorach. Był pan na górze?

Alfons Kulik podciągnął opadające spodnie. W blasku słońca nie wyglądał na supermana.

- Czegoś szukali. U Marka. Całe pomieszczenie fruwa.

Mirella zerknęła na rozpięte parasole pod restauracją. Czerwona reklama coca-coli powiewała na wietrze. Nie było klientów.

- Dobra. Pójdę sprawdzić.

Kulik odchodził ciężkim krokiem. Odwrócił się nagle zdziwiony.

- Wczoraj powiedziałabyś: olewam.

- A dzisiaj mówię: sprawdzę - odcięła się zaciskając wargi.

Wspinała się zła na siebie i cały świat. "Po diabła narobiłam tego zamieszania? Przecież wiem, czego szukali. Jak również to, że nie mogli znaleźć".

Pomieszczenie zajmowane przez Marka przypominało dom po przejściu tajfunu. Z rozprutej poduszki wysypywało się pierze, fruwając po wnętrzu niczym świeży śnieg. Koce, łóżko i kulawy stolik poprzewracane, sweter ciśnięty w kąt i rozbebeszony do cna plecak dopełniały obrazu zniszczenia. Mirka przykucnęła, próbując zebrać wyrzucone rzeczy. Otrzepała z kurzu kilka sztuk niezbyt dopranej bielizny, dwie flanelowe koszule i przybory do golenia. Wkładając je do plecaka, zerknęła do jednej z rozpiętych kieszeni. Myśleli, że trzyma pieniądze w plecaku? Jej palce natrafiły na cienką kopertę podklejoną plastrem. Pewnie oderwał się od płótna kieszeni. Dziewczyna obracała ją w palcach. Widać było, że nikt jej dotąd nie otwierał. Ostrożnie rozdarła brzeg, wyjmując ze środka kartkę złożoną wpół. Była zadrukowana, z podpisem i pieczątką. Podeszła do okna i zaczęła czytać. Potem głośno zagwizdała.

- Tak się sprawa ma, panie... Wilkoń. Teraz rozumiem - wymruczała wiedząc, że nikt nie może jej słyszeć. - Ale dlaczego jej, durniu, nie otwarłeś. Nie chciałeś znać prawdy? Bałeś się?

Nie bardzo wiedziała, co zrobić z tym fantem. Ciekawość zaprowadziła ją do piekła. Bo piekłem była świadomość, że tylko ona zna prawdę. Ona, nie Marek. Miała dwa wyjścia: zostawić list w plecaku, zrzucając jego otwarcie na złodziei, lub wziąć go z sobą. Nigdy zapewne nie będzie wiedziała, dlaczego wybrała drugą ewentualność.

Kiedy Marek z Grzesiem wrócili, a było już po obiedzie, Mirella podeszła do parkującej furgonetki.

- Przeszukali twoje legowisko. Alfons ich przepędził. To "kosmici". Zrobili straszny bałagan.

Grześ poczuł, jak mu ciarki chodzą po grzbiecie.

- A nie mówiłem? - o mało nie płakał. - Trzeba było im oddać! Trzeba było!

- Co oddać? - Mirella świetnie udała zdziwienie.

Marek chwycił Grzesia za łokieć. Tak, żeby zabolało.

- Nie pękaj! Przestań się mazać. I pomyśl raczej, że trzeba było nie brać! Jasne?

Grześ ciągle trząsł się niczym galareta.

- Ale zobaczysz, zobaczysz... - Odchodził, zapomniawszy wyjąć kluczyki ze stacyjki. Zrobił to Marek.

Pół godziny później jako tako uporządkował łóżko i zebrał fruwające pierze. Poduszka miała teraz wygląd nie wyrośniętego placka. Krew uderzyła mu do głowy dopiero, gdy przeglądając plecak nie dostrzegł koperty. Rzucił się na podłogę, szperając po ciemnych kątach. Nie znalazł.

"Teraz już nie poznam prawdy! Co ze mnie za idiota! - myślał gorączkowo, przygryzając wargi. - Bałwan! Mogłem wiedzieć już miesiąc temu. Zachowuję się nie jak człowiek dorosły, ale jak szczeniak czekający, aż mu święty Mikołaj odpakuje prezent i pokaże, co jest w pudełku. Wszystkiemu winien strach. No, nie tylko. Także miłość własna. Urażona ambicja. Bo jak ona mogła? Miała mnie i jednocześnie tamtego? Kochała się z nami obydwoma, udając wierność i miłość bez granic? A potem sucha wiadomość: nie gniewaj się, ale..."

Siedział z głową podpartą na dłoni, aż usłyszał kroki. Wypadł wściekły sądząc, że to może znowu "kosmici".

Pani Barbara z poduszką pod pachą z trudem pokonywała podesty.

- Marek? Przyniosłam nową... Mirka mówiła... Boże, stało się co? Zabrali ci pieniądze?

Chłopak z trudem się opanował.

- Nie. Niczego ważnego tu nie trzymam. Żadnych dokumentów. Szkoda tylko, że narobili szkód.

Ligoniowa głęboko oddychała.

- To nie ma znaczenia. Dobrze, że nikomu nic się nie stało. Ale nie możesz tu mieszkać. To zbyt niebezpieczne. Mówiłam z Bronkiem Kalinowskim, żeby pozwolił wstawić ci łóżko do pokoju Grzesia. Tam jest sporo miejsca...

Marek usiadł na stopniu.

- Dziękuję, ale zostanę tutaj. Lepiej się czuję, gdy mogę być sam. Pani to zrozumie. Jeszcze jakiś czas muszę być człowiekiem "pojedynczym". Jednostką nieprzystosowaną. Tak bywa... przepraszam.

Ligoniowa zaczęła ostrożnie schodzić.

- Jak chcesz. Ale weź z garażu jakiś łom. Dla obrony własnej.

Marek skinął głową.

- Dobrze. Poproszę pana Alfonsa. Ma mnóstwo zbędnego żelastwa.

Przez cały wieczór, podając ludziom zamówione dania, Mirella unikała Marka. Po raz pierwszy w życiu zabrała coś komuś bez jego wiedzy. Na dodatek wiedziała teraz coś, o czym nikomu nie mogła powiedzieć. Z nikim się naradzić ani poplotkować. A przecież jego tajemnica była nie mniejszej rangi niż jej własna, którą od czterech lat nosiła w sercu. Problem bowiem był wyłącznie natury moralnej. A temu jej siedemnastoletni umysł nie mógł sprostać. Jeszcze nie była gotowa.

Marek nie zwracał uwagi na nikogo. Starał się odpowiadać rozsądnie i możliwie na temat, choć pytania, jakie zadawali ludzie mu życzliwi, nie należały do łatwych.

- Czego oni szukali? - dziwił się Ligoń. - Przecież nie pieniędzy?

- Faceci nigdzie nie pracują, mają kosztowne motory, potrzebują na benzynę... - mówiła Kasia, sprzątając kuchnię. - Ksiądz Jerzy też się boi o parafię. W Klukowach ograbili kościół...

- Ci sami? - zdziwiła się pani Barbara. - Józio nic nie mówił.

- Buczek jest z drogówki. Pilnuje szosy. I to wszystko.

Minęło kilka długich dni lipcowych, obfitujących w burze i deszcze. Wiatr wiał ostro z zachodu, pędząc na przemian bure i czarne chmury. Szosa E8 lśniła mokrym asfaltem. Ruch zmniejszył się. Ale wszyscy wiedzieli, że od piątku znów wzrośnie. Ludzkie robaczki wciąż opuszczały mrowiska-blokowiska, by odetchnąć na łonie przyrody.

Mirka chodziła dziwnie markotna. Pracowała szybko i sprawnie jak zazwyczaj, ale wyraźnie straciła animusz. Do ludzi odzywała się rzadko i raczej niechętnie. Nikt o nic nie pytał, bo też i nikogo to specjalnie nie interesowało. Tylko Kaśka, układając w miseczkach zielone listki sałaty, powiedziała do pani Barbary:

- Ona wczoraj nie poszła... z tym Miszką.

Ligoniowa dosypała do garnka z zupą garść suszonej bazylii.

- Gdzie nie poszła? Mówisz o Mirelli?

Dziewczyna wytarła mokre palce.

- Do szoferki. No... pani wie...

Ligoniowa westchnęła. Zdawała sobie sprawę, że to jeszcze nic nie znaczy. Kiedy Mirella źle się czuła, żaden kierowca nie miał szansy stracić swoich marek.

- Nie mówmy o tym. Nie chcę. Dobrze jej życzę, może rzeczywiście miała trudne dzieciństwo i uciekła z domu. Nie zamierzam jej umoralniać na siłę.

- Ale ksiądz Jerzy...

Pani Barbara zamieszała zupę. Kuchnię wypełnił smakowity zapach.

- Słyszałam o tym, Kasiu. Są w rodzinach sprawy, o których lepiej nie wiedzieć. Musiałaby przeżyć coś naprawdę ważnego, by zechcieć się zmienić.

- Na przykład co?

- Zakochać się w chłopaku. Ale tak naprawdę. Głęboko.

Kaśka przysiadła na zydelku.

- Ale... chyba nie w Marku?

Ligoniowa odwróciła głowę. Z uwagą przyjrzała się okrągłym policzkom i dość pospolitej w rysunku buzi dziewczyny.

- Mirka? Nie! Ale... może ty, Kasiu?

Dziewczyna zerwała się z miejsca. Jej policzki pokrył rumieniec.

- Ja? Dla... dlaczego?

Wahadłowe drzwi długo się kołysały. Pani Barbara w myślach robiła sobie wyrzuty. "I po co to powiedziałam głośno? Wszyscy widzą, że wodzi oczyma za chłopakiem i łazi jak zaczadzona. A Marek tego nie dostrzega. Jest już mężczyzną. Kaśka nastolatką wychuchaną na plebanii. To nie ma sensu!"

Leon Ligoń wyjmował z lodówki puszki żywieckiego. Wyjątkowo hałaśliwe towarzystwo obsiadło aż trzy stoliki. Byli młodzi, przyjechali dobrymi, szybkimi samochodami, ale zachowywali się jak troglodyci. Był zadowolony, gdy wreszcie wyszli.

- Oni wszystko mają - powiedział, stając w drzwiach kuchni.

- Kto? - pani Barbara doglądała piecyka.

- Dzisiejsza młodzież. Pieniądze, samochody, złote łańcuchy. Tylko kultury bycia im brakuje.

- To przez telewizję - pokiwała głową pani Barbara. - Słuchają muzyki, od której uszy puchną, niczym się nie interesują...

Mirella pojawiła się z brudnymi popielniczkami.

- Olewają! I słusznie! Dziś się żyje, a jutro zbierają człowieka z szosy do foliowej torebki. Mają odkładać przyjemności na stare lata? A jak nie dożyją?

Ligoniowa przymknęła oczy. To wszystko nie mieściło jej się w głowie. "Może jestem za stara, żeby ich zrozumieć?"

- Żyć z dnia na dzień? To ma być wasze szczęście?

Mirka skrzywiła wargi.

- Szczęście, pani Ligoniowa, jest tylko w słowniku pod literą "s". Młodzi muszą się wyżyć, zabawić. Oglądają MTV, lubią wideoklipy...

Kobieta przecierała talerze.

- Chciałabyś, żeby z telewizji zniknęły wszystkie programy kulturalne? Teatr?

- Nie wiem. Nigdy ich nie oglądam.

- Ja też nie... ale ważne, że są.

Temat wyczerpał się, bo nie mogło być inaczej. Dwa światy. Tak różne jak galaktyki.

- Jest tam kto? - z głębi sali dobiegł niski baryton.

- Mirella, obsłuż. To jeden z tych... - pani Barbara urwała. Chciała dodać: to jeden z tych, którzy tu przyjeżdżają nie tylko na zupę grzybową.

Dziewczyna obojętnie podała to, co zamówił właściciel TIR-a z bydgoską rejestracją.

- Przyjdź za dwadzieścia minut.

- Nie.

- Co jest? - zdziwił się. Przez trzy lata jeździł tędy wahadłowo. Nigdy mu nie odmówiła.

- Nic. Znajdź inną. Stoją bliżej granicy.

Mężczyzna jednym haustem opróżnił butelkę coli. Miał ochotę na żywieckie, ale bał się kontroli.

- Za mało ci płacę? Kto da więcej?

Wzruszyła ramionami. Nie chciało jej się dyskutować. I tak nie zrozumie.

- Koniec z tą zabawą.

Przestraszył się. Jego ogorzałą twarz oblekła bladość.

- Jesteś chora? Mów!

Mirella oparła się biodrem o krzesło.

- Jestem znudzona. Jasne?

Mężczyzna podniósł się. Jego twarz wyrażała gniew. Niskie czoło zmarszczyło się.

- Widzieliście ją! Kurwa chce zrobić wrażenie na klientach!

Zacisnęła wargi, ale jej głos brzmiał spokojnie:

- Porozmawiamy o wrażeniu, jak przyniosę panu rachunek.

Kierowca z trzaskiem odsunął krzesło. Cisnął na blat wymięty banknot.

- Noga moja tu nie postanie! - huknął drzwiami, aż zabrzęczały szyby.

- Zapnij spodnie, bo ci mózg wystaje! - warknęła. Ale poczuła się dziwnie lekko. Jakby cały garb życia spadł jej z pleców. I po raz pierwszy od dłuższego czasu zrobiło jej się naprawdę wesoło.

Marek nie mógł zasnąć. Pod czaszką kłębiły mu się myśli, opadały go wspomnienia. Znów był w gęstym świerkowym lesie u wejścia do Doliny Cichej. Pamiętał każdą gałązkę, trawkę i kwiat. Leżeli na śpiworach, a górą szumiał wiatr. Wokoło nie było żywego człowieka. Na wysokości oczu czerniły się dojrzałe kulki jagód. Wtedy jeszcze nie wiedział. Był szczęśliwy i pełen marzeń. Budował dom nie wiedząc, że stąpa po kruchym lodzie, pod którym, na dodatek, kłębi się czarna, mokra głębia.

Usiadł na łóżku. Przez otwarte okno płynął zapach szosy: opary benzyny, kurzu, i woń rozkwitłych mleczy: gorzka, ziołowa. Wstał wciągając spodnie. Bez koszuli, bo schła na sznurku, zszedł na dół. Rozejrzał się. Neon nad restauracją rzucał błękitne plamy. Oświetlona stacja benzynowa była oazą jasności w mroku. Z rzadka szosą przemykał samochód, ukazując czerwone światła przed zakrętem. Podszedł do stróżówki. Żarek uniósł łeb i zastrzygł uszami. Nawet nie ruszył się z progu. Poczuł swojego.

To, co stało się potem, będzie pamiętał do śmierci.

Samochód wolno podjechał pod dystrybutor. Kierowca uruchomił klakson. Ze sklepu wyjrzał zaspany Kulik. Ten moment wykorzystali motocykliści. Musieli czatować gdzieś niedaleko, bo warkot motorów trwał krótko. Jeden z nich na pełnym gazie wpadł na idącego mężczyznę. Dwaj pozostali, z bronią gotową do strzału, pchnęli drzwi. Brzęk tłuczonego szkła zlał się z dzikim skowytem psa. Żarek ruszył w kierunku napastników. Za późno. Strzał z broni maszynowej rozłożył go tuż za dystrybutorem.

Napastnicy zapalili światło w sklepie. Przeszukiwali kasę. Na odgłos strzału otworzyły się okna na pierwszym piętrze. To Kalinowski chciał zobaczyć, co się dzieje. Śpiąca na facjatce Mirka też się zbudziła. Z przerażeniem w oczach rejestrowała obrazy przesuwające się jak zwolnione klatki filmu.

- Nie! - wrzasnęła, widząc biegnącego Marka.

Nie słyszał. Reagował może bezsensownie, ale nie bezmyślnie. Skokami posuwał się granicą cienia. Zdawał sobie sprawę z tego, że jest bezbronny. I że gołymi rękami nie zatrzyma złodziei, którzy najwyraźniej przygotowali skok na kasę. Dziwiło go tylko, że ów samochód, który zapoczątkował całą aferę, nie odjeżdża. Zrozumiał, gdy się zbliżył. Srebrzysty jaguar należał do "Spluwy" alias wąsatego.

Wrzaski wychylonego z okna Bronisława Kalinowskiego spowodowały tylko tyle, że jeden z ubranych na czarno napastników puścił serię w stronę okna. Na szczęście niecelnie. Marek rozpłaszczył się tuż obok drzwi samochodu. Po stronie pasażera. Kierowca w kominiarce na twarzy przyglądał się akcji, mocno wychylony.

Marek jednym ruchem szarpnął drzwiczki auta. Nie wiedział, czy nie były zablokowane. Robił to, co mu rozum dyktował. Zaskoczony gangster nie zdążył się obronić. Silny cios powalił mu głowę na kierownicę. Tak znieruchomiał. Marek chciał wyciągnąć go z wozu, ale nie zdążył. Napastników musiało być więcej, bo nagle poczuł silny ból w łopatce.

- Puść, ty...

Napastnicy nie zamierzali ustępować. Wywlekli chłopaka pod mur i kopiąc zmusili do uległości. Padł jak szmaciana lalka, mając przez cały czas świadomość tego, co się dzieje. Słyszał wyraźnie, choć głosy spoza kominiarek były przytłumione.

- Gdzie schowałeś broń? No, gadaj!

Łomot kroków po schodach sprawił, że na moment zatrzymali się.

- Kto?

- Facet i dziewczyna. Byli na górze.

- Zabierz stąd tę kurwę! Zabawimy się później!

Marek słyszał złorzeczenia Mirelli, jęki Grzesia, któremu krew z nosa zalewała piżamę, i łomot przewracanych na górze mebli. Korzystając z chwili, gdy "kosmici" zajęli się przeszukiwaniem domu, doczołgał się do dziewczyny leżącej ze związanymi dłońmi tuż koło wybitej szyby wystawowej.

- Gdzie to jest? - wyszeptał, czując wciąż potężny ból w okolicy żeber.

Spojrzała na niego szklanym wzrokiem.

- Garaż... stary volkswagen bez silnika.

Zrozumiał. Zagryzając wargi, odczołgał się w cień. Napastnicy wciąż przeszukiwali górne piętra. Marek nigdy nie był w garażu, toteż dobra chwila minęła, zanim w półmroku dostrzegł wiekowego "garbusa". Nikt nim chyba nie jeździł od dwudziestu lat.

Przezwyciężając ból, podniósł maskę. Istotnie, nie było tam silnika. Za to leżał znajomy pakunek przysłonięty dodatkowo starą szmatą cuchnącą zużytym smarem. Pomagając sobie zębami, zerwał ochronną taśmę. Palcami rozpoznał kształt. Strzelał tylko kilka razy w życiu na wojskowych strzelnicach, do odległego celu. I nie był najlepszy w te klocki. Ale znał układ broni. Automat był załadowany. Pozostałych trzech nie dotknął gołymi palcami, by nie zostawiać śladów. Ale też nie zostawił ich we wnętrzu volkswagena. Myślał precyzyjnie: "W końcu dotrze tu policja, nie ma co do tego dwóch zdań. Nigdy nie uwierzą, że broń ukryli napastnicy. Muszę myśleć o sobie, Mirelli i Grzesiu. W końcu to my jesteśmy w to zamieszani". Wyczołgał się, ciągnąc worek zaczepiony rzepem o stopę. Z pozycji dziesięciu centymetrów nad ziemią przyjrzał się sytuacji. Mirella, Grześ z zakrwawioną twarzą i stary Kalinowski tkwili wciąż pod ścianą. Pilnował ich napastnik w kominiarce. Bliżej samochodu jęczał rozciągnięty na ziemi Alfons Kulik. Trzech lub czterech pozostałych z furią penetrowało sklep i piętra nad stacją.

Marek czołgał się skrajem cienia. Kątem oka dostrzegła go dziewczyna. Pochyliła się nad Grzesiem, coś mu szepcząc. Pilnujący ich napastnik stał wpatrzony w to, co dzieje się w oświetlonych wnętrzach. To go zgubiło. Marek porzucił worek, wstał i z całej siły rąbnął go lufą kałasznikowa w kark. Facet plasnął na ziemię bez jęku.

- Do wozu, szybko!

Mirella pociągnęła opierającego się Grzesia. Marek chwycił Kalinowskiego, szepcząc mu do ucha:

- Tylko cicho!

Uderzony wcześniej wąsacz szczęśliwie nie odzyskał jeszcze przytomności. Choć mamrotał coś, wyciągany za kołnierz z ciemnego wnętrza supermaszyny.

- Grześ za kierownicę! Kluczyki są w stacyjce!

Chłopak patrzył na Marka szeroko otwartymi oczyma. Najwyraźniej nie rozumiał, co się do niego mówi. Mirella dała mu solidnego dubla w plecy.

- Ruszaj, dupku, bo nas wykończą!

Pisnęły opony. Grześ jechał, jakby go goniło siedem zmór. Na zakręcie autem zarzuciło, wyrównali i wyskoczyli na szosę pełnym gazem. Dobrze, że nic nie jechało z naprzeciwka. Gnali, aż wiatr świszczał w otwartym oknie.

- Jezu, co za wóz! - Grześ nagle wpadł w cielęcy zachwyt.

- Na policję! Na posterunek!

Ale nie musieli daleko jechać. Z przeciwka, błyskając czerwono-niebieskim "kogutem" wypadł polonez Józia Buczka. Za nim, rycząc klaksonem, waliło czarne BMW na cywilnych numerach.

- Hamuj! - wrzasnął Marek.

Mirella o mały włos nie wyleciała przez przednią szybę. Jaguar miał żyletki, nie hamulce. Polonez zwolnił, czarna maszyna też.

- Napad na stację! - krzyknął Marek, otwierając drzwi. - Są tam jeszcze. I ranny pan Kulik. Ukradłem im jednego kałasznikowa... ale nie strzeliłem.

Józio Buczek nadawał przez radio.

- ZEN 42, zgłoś się. Mamy napad na stację benzynową. Wezwij posiłki.

Z czarnej limuzyny wyskoczyło trzech cywilów. W ostrym świetle latarek przyjrzeli się pasażerom jaguara. Jeden z nich przesiadł się do wozu policyjnego. Spokojnym głosem mówił coś do radiotelefonu. Drugi podszedł do Marka.

- Nadkomisarz Grzelewski. Proszę oddać broń. Skąd wzięliście ten wóz?

- Przyjechał nim szef bandy. Udało mi się go unieszkodliwić.

Nie pytali o szczegóły. Broń, przez szmatę, zabrał trzeci z cywilów. Kazali wszystkim opuścić srebrne cacko. Polonez ruszył z wyciem syreny. Z daleka słychać było trzy inne wozy policyjne. Musiały stać gdzieś w pobliżu.

Na szosie pozostał jaguar, dokładnie przeszukiwany przez oficerów w cywilu, i czwórka bohaterów dramatu.

Marek pocieszał chlipiącego Grzesia. Dopiero teraz całkowicie puściły mu nerwy. Mirella, w nocnej koszuli sięgającej ud, trzęsła się z zimna. Jeden z cywilów narzucił swój płaszcz na jej ramiona. Kalinowski milczał z kamienną twarzą. Od momentu napadu nie wypowiedział ani słowa.

- Spoko, Grześ! - mruczał Marek, czując chłód poranka. Goły tors miał wysmarowany smugami oleju. Pozostałość po czołganiu się we wnętrzu garażu. - Już po wszystkim!

Ale dopiero o piątej rano, gdy już słońce podniosło się poprzez mgłę, mogli względnie spokojnie ocenić sytuację. Siedzieli w mikrobusie, który nadjechał od strony Kluków. Ktoś poił ich herbatą z termosa, inny okrywał kocem. Nie wiedzieli, co się stało z napastnikami. Oficerowie nie informowali o niczym. Tylko jeden, kierowca policyjnej toyoty, podniósł kciuk w geście zwycięstwa.

- Wszyscy w kajdankach.

Mirella z oczami w ciemnych obwódkach wciąż drżała.

- Żółw jest taki twardy, ponieważ jest taki miękki - uśmiechnął się Marek.

Skrzywiła usta w podkówkę.

- Pewnie mnie uważasz za głupszą od kserokopiarki.

Grześ niczego nie rozumiał z tej wymiany zdań.

- Dlaczego nie puściłeś serii? - pytał z wyrzutem. - Gdybym to ja miał broń...

- Nie sztuka zabawiać się w Schwarzeneggera. Sztuka myśleć! zapamiętaj to sobie.

- Ja nie rozumiem - bulgotał, bo krwawiący nos opatrzono mu kłębem waty.

- Nie musisz. Jestem odpowiedzialny za tych, którzy są odpowiedzialni. Pożyjesz, zrozumiesz.

Mirella wyciągnęła dłoń z kubkiem.

- Jest tam jeszcze coś gorącego?

Marek potrząsnął termosem.

- Nic.

Do mikrobusu wsiadł kierowca.

- Jedziemy.

Mirella zaprotestowała.

- Chcę do domu. Muszę się ubrać i umyć.

Oficer to rozumiał. Samochód jechał szosą, by po niedługim czasie skręcić na podjazd "U Leona". W restauracji wszystkie drzwi były otwarte. Pani Barbara biegała tam i z powrotem, jakby to mogło w czymś pomóc. Na widok czwórki odzianej w koce wybuchnęła płaczem.

- O Boże! Żyjecie!

Policja wciąż zabezpieczała ślady. Zanim pozwolono im wejść do splądrowanego budynku stacji, zdążyli zjeść gorący posiłek.

- Co z panem Kulikiem?

- Potrącił go motocyklista. Jakieś skomplikowane złamania. Ale jego życiu nic nie zagraża - opowiadał pan Leon, włączając ekspres. - Słyszeliśmy strzały, Barbara nie pozwoliła mi wyjść. Zachowywała się jak szalona...

- Też byś się tak zachowywał, gdybyś myślał. I miał choć trochę wyobraźni! - odcięła się, wycierając Grzesiowi twarz gorącą wodą. Potem zajodynowała rany. - Każdy głupi wylatuje z domu wprost pod kule!

- Zdążyli zabrać kasę? - denerwował się Kalinowski. Dopiero teraz odzyskał mowę. - Takie straty. Bałagan, wybite szyby...

- Ale żyjesz, Bronek! - wrzasnęła pani Barbara. - Żyjesz!

- Dzięki Markowi - powiedziała Mirella, parząc sobie usta gorącym mlekiem. - On nas wciągnął do samochodu. Ale dlaczego posadziłeś przy kierownicy Grześka? Nie masz prawa jazdy?

Marek rozłożył ramiona.

- Wstyd się przyznać, ale nie.

- Nieważne! Teraz marzę tylko o prysznicu!

Pani Barbara przyjrzała się ocalonej grupie.

- Tam was nie wpuszczą. Musicie się myć u nas. Tylko po kolei. Mirka pierwsza. I nie nabrudzić!

O dwunastej w południe odjechała ekipa techniczna. Zdjęli odciski palców z kasy, mieszkania i broni.

Brezentowy pakunek, choć opisany w zeznaniach, wciąż leżał koło dystrybutora.

- To ich? - spytał nadkomisarz, przypatrując się Markowi przebierającemu się w przydługą koszulę pana Leona.

- Tak.

- Skąd wiedziałeś... skąd pan wiedział, że tam jest broń? Wyjął pan jeden z pistoletów.

- Ale nie strzelałem.

- Wiem. Naboje są w magazynku. Ale mnie interesuje, skąd pan wiedział, że w zapakowanej paczce jest broń.

Marek zawinął prawy rękaw.

- Jeden z tych, którzy byli na górze, krzyknął do pilnującego nas, żeby odpakował karabin. Byłem szybszy. Dałem mu w łeb kolbą czy lufą... nie pamiętam. Ale byłbym strzelił, gdyby Grześ czy Mirella znaleźli się w niebezpieczeństwie.

Oficer wpatrywał się w notes.

- No cóż... może i tak było.

Mirella wróciła z łazienki. Prysznic sprawił, że nabrała rumieńców. Siedziała przy stoliku w spódnicy pani Barbary sięgającej łydek. Wyglądała w niej, jakby wyszła z balu maskowego.

- Czemu się pan czepia? Paczka leżała tam, gdzie teraz. Zapamiętałam ją, bo się potknęłam wsiadając do samochodu. Tego srebrzystego. Naprawdę nie było czasu do namysłu...

Oficer miał nieprzeniknioną twarz.

- Złożycie państwo oficjalne zeznania w tej sprawie. Ale... mnie tu się coś nie zgadza. To zresztą nie ma w tej chwili żadnego znaczenia. Włamywacze napadli na stację, by zdobyć pieniądze... albo z zemsty. Tylko za co?

- Olewam! - warknęła dziewczyna. - Wymyśla pan bajki!

Marek przygryzł wargi. Dziewczyna szła w zaparte. Nigdy nie zdradzi "faszerowanego" volkswagena. Chyba po trupie. Podobała mu się jej determinacja. Uśmiechnął się z sympatią.

- Przestań się litować nad sobą, udawać ofiarę losu, rodziny, społeczeństwa, systemu. Nie wrzeszcz ciągle: olewam!

- A co mam wrzeszczeć? Niech się społeczeństwo wypcha, panie prezydencie?

Nadkomisarz przechylił głowę. W oczach miał iskierki.

- To niezły pomysł. Bo tak naprawdę, to zobaczysz, że pewnego dnia...

Nazajutrz, po nocy spędzonej na twardym polowym łóżku, Marek zaczął odczuwać silne bóle w klatce piersiowej. Prawie nie mógł oddychać.

- Jedziesz do szpitala, moim zdaniem masz połamane żebra. Albo kość barkową. Grzesiek cię zawiezie, choć ma nos jak słoniowa trąba. Opuchnięty.

Chłopak nie miał siły protestować. Czuł się źle fizycznie i psychicznie. "Co właściwie powinienem był zrobić? Puścić jednak serię z automatu? W obronie koniecznej. Przecież ich było kilku. Ale kto wie, czy nie leżałbym dziś w kostnicy. Mogliby zabić wszystkich: Grzesia, Mirellę - myśl o dziewczynie sprawiła, że poczuł ciepło w okolicy serca. - Zachowała się wspaniale! Jak prawdziwy partyzant. Z nią można konie kraść. Ale też zawierzyć. Nie zdradzi. To jedna z ważniejszych cech powodujących, że ludzie nabierają do siebie bezgranicznego zaufania. Nie to co... no, nieważne. Szkoda tylko, że oboje mamy problemy".

Szpital w Rzepinie okazał się miejscem, gdzie zebrali się chyba wszyscy ludzie dobrej woli: lekarze i pielęgniarki już wiedzieli o bestialskim napadzie na stację benzynową. Wieści wzdłuż E8 szybko się rozchodzą. Marka potraktowano niczym bohatera filmów o Jamesie Bondzie.

- Zakładamy gips - oznajmił rudy radiolog, przeglądając świeżo wywołaną kliszę. - Jedno żebro i kość barkowa.

Marek skrzywił usta.

- I co ja będę robił w tym pancerzu?

- Odpoczywał. Są książki w bibliotece.

- A co z panem Alfonsem Kulikiem?

Lekarz wypisywał kartę.

- Nic mu nie będzie. No, może tylko trochę utykać. Podobno policja wyłapała tych bandziorów. Mieli ich od dawna na oku.

- To na co czekali? - Marek z wyraźną niechęcią poddawał się "gipsowej obróbce". Mokre błotko ziębiło skórę. Czuł, że za chwilę zmieni się w egipską mumię. - Jak długo tu zostanę?

Lekarz skinął na pielęgniarkę.

- Jak długo zechcesz się zrastać.

Dopiero w drugiej połowie lipca restauracja "U Leona" powróciła do właściwego stanu osobowego. Na miejsce Marka przyjęto studenta filozofii, który chciał dorobić na wakacje w norweskich fiordach. Miał nie tylko prawo jazdy, ale i czarny pas karate. Ale nie podobał się dziewczynom. Nawet serdeczna dla wszystkich Ligoniowa popatrywała na chłopaka niepewnie.

- Jakiś taki... suchy.

Ligoń podniósł wzrok znad ekspresu.

- Suchy? Silne chłopisko. Dobrze umięśniony.

- Ale duszę ma suchą.

Mirella parsknęła śmiechem.

- Święta racja! Facet trzyma dystans. Czasem mam wrażenie, że jest pozbawionym emocji mutantem.

- Czym?

Kaśka zmyła górę talerzy. Teraz wycierała je kraciastą ścierką.

Mirella wzruszyła ramionami.

- Nieważne. Chciałam powiedzieć, że żebracy pod kościołem są weselsi od niego. Jutro biorę dzień wolny.

Pani Barbara zmrużyła oczy.

- Jedziesz do Rzepina? Znowu?

- Dlaczego: znowu? Byłam tam dwa tygodnie temu. Odwiedzę naszych.

Ligoniowa nic nie odpowiedziała. Jej też brakowało Marka. I Alfonsa.

Wyprawa do Rzepina nie była podobna do innych. Oprócz wizyty w szpitalu Mirella tym razem skierowała swe kroki do wciśniętej w głąb podwórza starej kamienicy. Stosowny napis na dużej tablicy oznajmiał, że trafiła właściwie.

- Chciałam odebrać wyniki badań. Numer 691011.

Przez moment tylko poczuła chłód w okolicy serca. Przez długą, króciutką chwilkę. A potem spokojnie otworzyła kopertę. Jej oczy zalśniły niczym gwiazdy.

- Na pewno bez fuszerki? Bo coś słyszałam o złych odczynnikach.

Laborantka była przyzwyczajona do osób podejrzliwych.

- Tych, o których donosiła prasa, w ogóle nie stosujemy. To ostateczny wynik.

Mirella skinęła głową. Chciała, jak zawsze, wyrzucić z siebie sekretne: olewam! Ale tym razem nie czuła żadnej potrzeby.

Z ciężkim koszem dowlokła się do szpitala. Naprzód zajrzała do Kulika. Leżał na ogólnej sali. Miał ciemne obwódki wokół oczu i zarośnięty podbródek. Wyglądał żałośnie. Na widok Mirelli zamachał jedyną zdrową dłonią.

- Co tam u nas? Na stacji?

- Ale pan wychudzony! Skóra i kości. Przyniosłam soki i wałówkę od pani Barbary: pieczony boczek, schab ze śliwkami i placek z kruszonką. W nocy, biedaczka, piekła...

Kulik rozczulił się.

- Kochana kobieta. Ale co tam u nas?

Mirella przysiadła na łóżku. Jej długie opalone nogi i głęboki dekolt przyciągały uwagę pozostałych chorych. Była barwnym motylem z innego, lepszego świata.

- Szkody naprawione, szyby wstawione, kasa jest nowa... prawie skarbiec. Miejmy nadzieję, że już na nas nikt nie napadnie. Przy pompie na okrągło Bronek i Grześ. Czasem pomaga taki nowy... karateka.

- U Marka byłaś? Zachodzi do mnie. Czasem.

- Pójdę. Też dostanie wałówkę od Ligoniowej. Myślałam, że tego kosza nie doniosę. Ze sto kilo! Do widzenia, panie Alfonsie! Poprawy!

Wzrok sześciu mężczyzn ścigał ją aż do drzwi.

Marek pół siedział oparty na poduszkach. Czytał i nie zauważył wejścia dziewczyny.

- O czym jest ta książka?

Zamrugał rzęsami.

- O wszystkim. Jak Encyclopaedia Britannica. Witaj, Madonno TIR- ów.

Nie obraziła się.

- Co z twoim sąsiadem? Jesteś sam?

- Baterie mu się wyczerpały. Miał dziesięciokaratowy kamień w nerce. Co słychać w najlepszej garkuchni na E8?

Mirella pedantycznie wyładowywała jedzenie. Było tego tak dużo, że Marek wybuchnął śmiechem.

- Do śmierci tego nie zjem! Podziękuj szefowej.

Spojrzała na niego spod oka.

- Mamy nowego. Też student. Filozofii.

Marek poczuł lekkie ukłucie zazdrości.

- A o mnie zapomnieliście? Co z oczu, to z serca?

- A kto niby miał cię w sercu?

Chłopak rozciągnął usta od ucha do ucha.

- A choćby Kaśka.

Mirella nie dała się sprowokować. Z przyjemnością przyglądała się chłopakowi. Miał piękne zęby, lekko falujące, zbyt długie włosy i gęste brwi. Dopiero w tej chwili zdała sobie sprawę, jak bardzo jej się podoba.

- Powiem jej, żeby cię odwiedziła.

Spochmurniał.

- Niedługo stąd wyjdę. Ale nie będę mógł przez jakiś czas nosić ciężarów. Chyba ruszę w dalszą drogę. Co mi zostało...

Otworzyła śmieszną torebkę w kwiatki. Wyjęła rozdartą kopertę. Podniosła ją na wysokość jego oczu.

- I dalej nie chcesz wiedzieć, co jest w środku?

Wyglądał, jakby w niego piorun strzelił. Chciał się zerwać, ale ból w barku nie pozwolił. Opadł na poduszkę blady, a kroplisty pot pokrył mu czoło.

Dziewczyna w pierwszym momencie się przestraszyła. Potem twarz jej przybrała kamienny wyraz. Czekała.

Otworzył oczy. Były pełne lęku i złości.

- Kiedy mi to zabrałaś? I dlaczego? Z ciekawości?

- Nie. Sprzątałam bałagan, jaki w twoim pokoju zrobili napastnicy. Dziś wiem, że szukali broni. A przy okazji przetrząsnęli plecak.

- I co? Otworzyli kopertę sądząc, że znajdą w niej cztery kałasznikowy?

Dziewczyna wzięła głęboki oddech.

- Nie. Ja ją otworzyłam. Masz wynik ujemny.

Zacisnął powieki. Chciał, żeby sobie stąd poszła. Raz na zawsze. I zostawiła go ze wspomnieniem, które nie przestało go boleć.

- Wiesz chociaż, o czym mówisz? - jego wzrok mógł zabić. Ale nie spodziewał się takiej riposty, jaką otrzymał.

- Oczywiście! - z torebki wyjęła drugą kopertę. Własną. Pomachała nią w powietrzu. - Mam taką samą. Też wynik ujemny. Zrobiłam to, bo w odróżnieniu od ciebie, chciałam wiedzieć.

Marek przełknął ślinę. Twarz pokrył rumieniec. Przyglądał się dziewczynie, jakby to nie ona, lecz przerażająca kostucha w białym gieźle, z kosą na ramieniu, oczekiwała na rozwój wydarzeń.

- Chcesz powiedzieć, że...

Podała mu oba świstki. Jakby nie dowierzając, wpatrywał się w czarne rządki liter i cyfr.

Mirella wzruszyła ramionami.

- Koniec z Madonną TIR-ów.

- Czy... to ja sprawiłem?

Obydwoje wiedzieli, że raczej pęknie, niż przyzna się do tego uczucia, które na nią spadło.

- Nie wyobrażaj sobie za wiele.

Speszony rzucił jeszcze raz okiem na kartkę.

- Ale tu jest inne...

Dziewczyna nachyliła się. W głębokim dekolcie błysnęła różowa skóra.

- Inne imię? Tak. Mirella to ksywa. Naprawdę nazywam się Małgorzata. Gośka Miłobędzka. Gośką byłam dawno temu. W domu.

Spojrzał na jej dłonie. Mocne, opalone ściskały śmieszną torebkę, aż zbielały kostki.

- Bałem się - powiedział cicho. - Strasznie się bałem. Ona miała na imię Teresa. Nie widziałem poza nią świata. Miała miękkie włosy. I najpiękniejsze oczy: złote. Chciałem się z nią ożenić zaraz po wakacjach - głos mu się łamał, przechodził w tłumiony z trudem szloch - aż dostałem list... znad morza: "Stary, muszę cię zmartwić, jestem seropozytywna. Złapałam to od Łukasza. Idź się przebadaj. Wybacz. Teresa".

- Kim był Łukasz?

- Moim serdecznym przyjacielem.

Drzwi otworzyły się jakoś dziwnie: wąską szparą. Wyglądało to tak, jakby do pokoju chciał wejść kot. Ale twarz w szczelinie okazała się znajoma.

- Aha, nadkomisarz Grzelewski we własnej osobie!

Mirella odwróciła głowę. Policjant zrobił gest, jakby chciał się cofnąć.

- Co pani tu robi? - spytał zupełnie bez sensu. Spodziewał się zastać Marka samego.

- Przykładałam mu lusterko do ust, żeby sprawdzić, czy żyje.

Chłopak parsknął śmiechem. Cały smutek świata uleciał nagle jak zdmuchnięty. Podziwiał ją za poczucie humoru w każdej sytuacji.

Nadkomisarz z zachwytem przyjrzał się olbrzymiej wałówce w koszu.

- Jedzenie wygląda o wiele lepiej od jego właściciela. Myślał pan, panie Wilkoń, o zeznaniach? Ciągle się pan upiera, że broń zobaczył pan po raz pierwszy na miejscu zbrodni?

Marek oblizał wyschnięte wargi.

- W przeciwieństwie do samochodu, panie nadkomisarzu, ludzki umysł nie ma biegu wstecznego. Po co mam zmieniać zeznanie?

Grzelewski westchnął. Był w trudnej sytuacji. Z poszlak wynikało, że broń była przewożona restauracyjną furgonetką. I to nie raz. Ale dowód był słabiutki.

- Zawrzyjmy pokój. Chodzi przecież o dobro śledztwa.

- Pokoju nie zawiera się z przyjacielem. Pokój zawiera się z wrogiem.

Nadkomisarz nie tracił cierpliwości.

- Mogą was ścigać po całym kraju. Z zemsty.

- Jak mogą nas ścigać, kiedy muszą siedzieć? Nie dość strzelaniny?

Nadkomisarz zmienił taktykę. Stanowczo byli zbyt inteligentni. Oboje.

- Za fałszywe zeznania możecie stanąć przed sądem. I zostać skazani. Na pakę. Chciałbyś żyć w wylęgarni przestępstw? Gnieść się bez powietrza?

- Nie! - Mirella zatrzepotała dłońmi. - I dlatego nigdy nie będę startowała do parlamentu! Cześć, Marek. Jak cię stąd wypuszczą, zgłoś się po rzeczy. Są u mnie. Nic nie zginęło.

Wyszła na swoich długich, opalonych nogach, niczym modelka na wybiegu.

Marek spojrzał spod rzęs na policjanta.

- Będzie z niej kiedyś piękna kobieta.

- Już nią jest - mruknął Grzelewski, rozpinając guzik marynarki. Było bardzo ciepło. - Nie zauważył pan tego? Taka dziewczyna może mieć każdego...

- No, może z wyjątkiem Gwardii Narodowej! - odpalił Marek. Nie podobał mu się ton policjanta.

- Sprawdziliśmy pana.

- Nie wątpię. - Bark zabolał przy gwałtownym ruchu. - Sprawdzacie tak, że nie ukryłbym nawet mamki-komunistki!

Policjant nie dał się sprowokować.

- Pańska matka się zamartwia. Powiedzieliśmy, gdzie może pana odnaleźć. Ale twierdzi, że nie przyjedzie, dopóki pan sam jej nie wezwie. Bo wybuchłaby długa kłótnia...

Marek uśmiechnął się ciepło. Wspomnienie matki wywołało skurcz w sercu. Była najwspanialszą z matek, ale miała swój charakter.

- Wie pan... jedyny okres, kiedy się z nią nie kłóciłem, był wtedy, gdy chodziła ze mną w ciąży. Ale jest najmądrzejszą kobietą na świecie.

- Nie zmieni pan zeznań? Prawda powinna wyjść na wierzch. Cała prawda.

- Prawda, panie nadkomisarzu, nigdy nie zwycięża. Tylko jej przeciwnicy wymierają! To powiedział słynny fizyk niemiecki, twórca podstaw klasycznej teorii kwantów: Max Planck.

- Tylko że mnie bliższy jest Sherlock Holmes. Trudno, panie Wilkoń. Do widzenia. Na razie. Życie nie wybacza pomyłek.

Marek odprowadził go wzrokiem do drzwi. Gdy się zamknęły, wymruczał:

- I nie przebaczaj zaiste, nie w twej mocy przebaczać w imieniu tych, których zdradzono o świcie. To, panie nadko... i coś tam jest ze Zbigniewa Herberta.

Trzy tygodnie później siedział w szoferce TIR-a zmierzającego znaną trasą E8. Pod restauracją "U Leona" dostawiano stoliki. Ruch był taki, że nikt nie zauważył wysiadającego Marka.

- Co dla pana, piwo?

Chłopak, który zadał to pytanie, miał wąskie usta i nieskazitelnie czyste białe spodnie. Wydzielał estetyczny zapach. Jak apteka.

- Nie. Pani Barbara w kuchni?

Wrzask, jaki się rozległ, wywabił Ligonia zza baru.

- Co? Marek? Wypuścili cię?

Purpurowa z wrażenia Kaśka wbiła się w kąt. Jej oczy wyrażały taki zachwyt, że pani Barbara fuknęła:

- Tam ludzie czekają! Kasia, kurczak z mizerią do stolika koło drzwi! Ale już!

Wybiegła, aż zafurczały kitki koło uszu.

Marek przysiadł na zydlu. Sięgnął do skwapliwie podsuniętej miseczki z pokrojoną papryką.

- Już się zrosłem. Wiem, że pana Alfonsa też lada dzień wypiszą.

- Tobie życie zawdzięcza. Inni też - powiedział Leon, wycofując się do baru.

Marek zamachał dłońmi.

- Co tam! Ale wy tu powinniście wywiesić napis: "Kierownictwo przeprasza za intensywny zapach naftaliny..."

- A to dlaczego? - pani Barbara nakładała na talerz solidną porcję gulaszu z ziemniakami. - Zjedz.

- Ten nowy tak... pachnie.

- Arek? Dałam mu własny kitel wyjęty z kufra! A to ci dopiero! Widziałeś się z Mirką? Twój plecak jest w jej pokoiku. Ale właśnie pojechała z Grzesiem do hurtowni. A wiesz, policjanci tak tutaj węszyli. U Buczka, u tego drugiego...

- I co? Aspirant Józio poskładał kryminalną układankę?

- Nie żartuj. Było sporo zamieszania. Ale szczegóły opowie ci Mirka. Wiesz... to nie jest już ta sama dziewczyna, co kiedyś. Bardzo się zmieniła. Straciłam przez to paru niezłych klientów...

- Tych, którzy tu przyjeżdżali tylko dla niej?

- Właśnie. Nawet mój ulubieniec Miszka nie zajrzał. Żeby jeszcze chciała nosić dłuższe sukienki...

Marek roześmiał się głośno.

- To beznadziejne. Co wcale nie znaczy, że łatwiej ją ubierać niż karmić!

- Zostaniesz u nas?

Marek zastygł z widelcem w dłoni. Przecząco pokręcił głową.

- Nie. Muszę wrócić do domu. A potem na uczelnię. Ale za wszystko pani serdecznie dziękuję.

Pani Barbara otarła łzę. Była szlachetną, uczuciową kobietą. I nic już jej nie zmieni. Żadne przeciwności losu. Pomyślała o własnym synu, gdzieś tam w Australii.

- Dom to dom, synku. Matkę ma się tylko jedną.

Wieczorem Marek zapukał do drzwi facjatki.

- Kto?

- Marek. Mogę wejść?

Mirella siedziała na łóżku, ze słuchawkami na uszach. Mały odtwarzacz kaset wisiał na jej prawie gołym dekolcie. Upał powodował, że w zaciemnionym pokoiku było gorąco niczym w hutniczym piecu.

- Sit down, please - wymruczała.

Stał oparty o framugę.

- Będziemy mówić po angielsku? W porządku. Mam trzy lata lektoratu.

- Ja też - odłożyła słuchawki. - Przyłapałeś mnie na dziewiątej części kursu. Uczę się od dawna. Takie hobby.

Rozejrzał się po wnętrzu. Dostrzegł brodate twarze z ikon.

- Dostałaś od Łubka?

Potrząsnęła włosami.

- Tak. Żal mi ich było. Przedziwny z niego malarz-samouk. Nie ma go już. Po śmierci Żarka zniknął. Kto wie? Może kiedyś zrobię na tych ikonach majątek? Przyszedłeś po swoje rzeczy? Plecak leży pod stolikiem. Wszystkie ciuchy uprane i wyprasowane.

- Dzięki.

- Nie mnie. Pani Barbarze. Rozmawiałeś z nią?

Skinął głową. Myśli niczym ptaki szybowały pod czaszką. Chciał zapytać o parę spraw. Ale nie wiedział jak. Wiedział, jaką ma wrażliwą duszę.

- Co chcesz wiedzieć? - miała nieprawdopodobną wprost intuicję.

Przykucnął na progu.

- Wracam do domu. A potem na uczelnię.

Nie zdziwiła się.

- To oczywiste.

- A ty?

- Co: ja? - jej bose stopy wyglądały niezwykle dziecinnie.

- Masz zamiar całe życie spędzić na E8?

Wzięła w rękę mały tomik leżący na poduszce.

- Coś ci przeczytam. To Josif Brodski: Człowiek zwykł pytać: kim jestem? Uczonym, Amerykaninem, szoferem, Żydem, emigrantem. A należałoby pytać: czy nie jestem gównem?

Westchnął.

- Przepraszam. Nie należy zadawać zbyt intymnych pytań. Matka mi to kładła do głowy przez dwadzieścia lat.

- I nie pomogło? Czy jeszcze coś robiła nie tak?

Zmrużył oczy.

- Kiedy udziergała mi na drutach skarpetkę, używałem jej jako śpiwora.

Mirka nie roześmiała się. Spuściła głowę.

- Moja zrobiła ten błąd, że wyszła za Eryka.

Nie wiedział: milczeć czy zadać pytanie. Chyba czekała na to drugie.

- Twojego... ojca?

- Ojczyma. Był o siedem lat od niej młodszy. Kiedyś w nocy przyszedł do mnie... miałam trzynaście lat...

Marek usiadł na podłodze. Plecami wspierał się o drzwi.

- On... cię zgwałcił, tak?

Znów potrząsnęła włosami.

- To nieprawda. Tak tylko powiedziałam na plebanii. Bo ksiądz maksymalnie mnie wkurzył.

- Bądź sprawiedliwa. Nie wszyscy ludzie chodzą do kościoła, ale czują się lepiej wiedząc, że jest.

- Eryk był najlepszym, najcudowniejszym mężczyzną w moim życiu. Był delikatny i cierpliwy. Uczył mnie miłości. Tej fizycznej też. Zakochałam się po uszy. Mama długo niczego nie zauważała. Tak to jest z kobietami. Ale gdy się przeniósł do gabinetu, na kanapę, załamała się. A potem przyszedł dzień... a raczej noc... - dziewczyna płakała bezgłośnie. Łzy jak groch spływały po dziecinnych jeszcze policzkach. - Przyłapała nas.

Marek milczał wstrząśnięty. Jego własna sprawa wydała mu się najbanalniejsza w życiu. Chciał jakoś pomóc Mirelli, ale bał się, że spłoszy nastrój. "Trzeba dać jej się wypłakać - pomyślał. - Może nigdy dotąd tego nie robiła? Zacięła się, stężała na kamień i stąd jej twardy stosunek do świata".

- Co zrobiłaś?

Spojrzała na niego żałośnie.

- A co miałam zrobić? Dwoje najdroższych mi ludzi? Uciekłam.

- Nie szukali cię?

- Napisałam, że żyję i pracuję. I że wrócę, jak wydorośleję.

- A Eryk? Co z nim się stało?

Otarła twarz.

- Nie wiem. Ale do dziś nie zapomniałam wyrazu jego oczu, gdy patrzył na mamę. Był w nich ból, żal i rozpacz. Zabrałam torbę i wyszłam z domu. Nie mam odwagi tam wrócić. Nie jestem jeszcze gotowa.

Wstał z podłogi i usiadł obok niej. Przytuliła się. Jak do brata. Palcami ścierał łzy.

- Zobaczysz, że pewnego dnia...

Został na noc w jej pokoju. Ale nic nie zaszło między nimi. We śnie wzywała matkę. Brzmiało to jak ćwierkanie malutkiego, nieopierzonego wróbla.

Rano Marek przebrał się w czyste rzeczy, spakował plecak i zostawił na stoliku kartkę papieru. Mirella spała. Wyszedł, cicho przymykając drzwi.

- Do zobaczenia, mała! - wymruczał. - Wiem, że tu wrócę... pewnego dnia...

Kiedy się zbudziła, promień słońca ukośnie oświetlał łóżko i kąt, gdzie stał plecak Marka.

- Poszedł - posmutniała. Usiadła z włosami spadającymi na oczy. Odgarnęła je i dostrzegła list. Czytała półgłosem, a jej twarz rozjaśniała się z każdą minutą.

Wierzę, że wyobraźnia jest mocniejsza

niż wiedza,

Że mit jest mocniejszy

niż historia,

Że to, o czym się marzy, ma większą moc

niż fakty,

Że nadzieja zawsze tryumfuje nad

doświadczeniem,

Że śmiech jest jedynym lekarstwem na

cierpienie.

Wierzę też, że miłość jest mocniejsza niż

śmierć.

Robert Fulghum - filozof.

P.S. Poczekaj na mnie, Gosiu. Wrócę.

Marek.

- Tak! - zeskoczyła z łóżka. - Wysiądziesz z TIR-a i powiesz:

"Jestem!" Tak będzie... pewnego dnia! Bo tylko z zamków na lodzie powstają pałace na ziemi. Nikt w to nie wierzy. Poza mną.

Koniec.