Reprezentanci chłopstwa:
Panna Młoda - Jadwiga Mikołajczykówna;
Gospodyni - Anna Mikołajczykówna, siostra Panny Młodej;
Gospodarz - Włodzimierz Tetmajer;
Klimina - matka chrzestna Isi (córka Gospodarza), wdowa po wójcie;
Czepiec - Błażej Czepiec, gminny pisarz;
Marysia - Maria Mikołajczykówna, siostra Jadwigi i Anny;
Jasiek i Kuba - bracia Panny Młodej;
Rachela - Józefa Singer;
Żyd - Hersz Singer, właściciel karczmy.
Chłopi:
interesują się kwestiami politycznym;
są patriotami i mają wolę walki narodowowyzwoleńczej (Czepiec przypomina o udziale chłopów w walkach w trakcie powstania kościuszkowskiego);
są lepiej przygotowani do działania niż inteligencja, która nie chce objąć roli przywódczej;
potrafią manifestować swąsiłę ichęć działania;
bez wstydu mówią o przynależności doswojej warstwy społecznej;
mimo wszystko nie są dostatecznie dojrzali do powstania;
według Gospodarza są rozważni, godni i przyzwyczajeni do ubóstwa - te cechy mają świadczyć o ich potędze;
dla Gospodarza jest to bardziej wartościowa grupa niż inteligencja, z racji ślubu z chłopką poznał nie tylko zewnętrzne aspekty ich życia, ale także ważne wartości moralne;
mogą być niebezpieczną siłą;
posiadają znaczny temperament;
ich myślenie jest proste, ale logiczne, mają dużo dobrych chęci, ale są jednocześnie zapalczywi;
ważny jest dla nich porządek społeczny;
są mocno związani ze swoją kulturą i tradycją, ale jednocześni nie zamykają się na świat;
nieco nieufni wobec osób spoza ich kultury.
Przedstawiciele inteligencji:
Pan Młody - poeta Lucjan Rydel;
Poeta - Kazimierz Przerwa-Tetmajer;
Dziennikarz - Rudolf Starzewski;
Radczyni - Antonina Domańska, ciotka Rydla;
Marysia i Zosia - siostry Pareńskie;
Haneczka - Anna Rydlówna, siostra Pana Młodego;
Isia - Jadwiga Tetmajer.
Inteligenci:
są zachwyceni wsią, jej przyrodą, ale w rzeczywistości nie znają realiów życia, nie rozumieją chłopskiej mentalności;
twierdzą, że chłopi nie powinni interesować się polityką, ponieważ jest to dla nich zbyt trudny temat, powinni skupić swoją uwagę na własnych gospodarstwach;
nie znają prac polowych;
są niechętni chłopstwu, traktują je z wyższością i pobłażaniem;
nie chcą próbować przybliżyć sobie prawdziwych problemów wsi;
według słów Gospodarza na wsi szukają jedynie rozrywki i relaksu;
są bardziej świadomi politycznie, ale nie potrafią tego wykorzystać;
kompromitują się przed chłopami politycznie, społecznie, towarzysko.
Inteligencja nie potrafi sprostać zadaniom i wymaganiom, jakich oczekuje od nich społeczeństwo w chwili możliwości powstania narodowego. Jeśli chłopi byli gotowi do podjęcia walk, ale brakowało im przywódców, taki nteligenci nie są przygotowani na przyjęcie roli przywódczej, która była dla nich przewidziana. Polacy jako naród nie są gotowi na zorganizowanie powstania, które miałoby szansę powodzenia.