Kartezjusz

Rene Descartes (lub też Des Cartes, a z łąciny Cartesius) żyła w latach 1596 - 1650, urodził się w prowincji Touraine we Francji, wychowywał w szkole jezuickiej La Fleche (1604-1612), do około 1618 mieszkał w Paryżu i studiował matematykę. Brał czynny udział w życiu dworskim, wiele podróżował, brał udział w wyprawach wojennych m.in. w wojnie 30-letniej. W roku 1629 osiadł w Holandii i całkowicie poświęcił się filozofii. Mówi się, że zmarł ponieważ nie sprzyjał mu klimat panujący w Sztokholmnie, gdzie udał się na zaproszenie szewdziej królowej Krystyny.

II. Pisma najwazniejsze:

Rozprawa o metodzie, 1637

Traktaty o meteorologii, geometrii i dioptryce, 1637

Medytacje o pierwszej filozofii, 1641

Zasady filozofii, 1644

Namiętności duszy, 1649 - traktat etyczny

III. Stosunek do przeszłości

"Ojciec nowożytnej filozofii", bo tak Kartezjusza często się określa, miał liczne i mocne związki z filozofią średniowieczną. Zagadnienia i postawę dzielił z wielkimi systemami scholastyków, bliski był mu Augustyn i Szkot niż filozofia Tomasza z Akwinu. W rozwiązywaniu problemów scholastycznych okazał niemałą oryginalność, wykazywał się dużą prostotą w ujmowaniu niektóych zagadnień. Nowość jego filozofii polegała na tym, że po paru stuleciach zobojętnienia dla systematycznych zagadnień filozofii (scholastyka umiera) potrafił zainteresować świat pojęciami, zdawałoby się anachronicznym i stworzyć w XVII w. nowy systematyczne okers filozofii, analogiczny do wieku XIII. Kartezjusz stał się obrońcą tradycyjnych poglądów chrześcijańskiej filozofii przeciw wzrastającemu naturalizmowi. Tradycję tę ożywił nowymi ideami naukowymi takimi jak: metodologia, teoria przyrody i teoria jaźni.

IV. Metoda

Kartezjusz, chcąc dokonać reformy nauki, zauważył potrzebę wynalezienia odpowiedniej metody, która pozwoli prowadzić badania naukowe w sposób sukcesywny, znależć taką metodę, która ułatwi zdobywanie wiedzy i zapewni jej niezawodność. Miarą niezawodności wiedzy była zdaniem Kartezjusza jasność i wyraźność, bo to co jasne i wyraźne musi byc pewne. Ideałem takiej wiedzy była dla filozofa matematyka. Jasne i wyraźne było dla niego także to co proste. Myśli mają to do siebie, że są złożone, splątane, ciemne i skore do błędu, trzeba zatem opracować taką metodę badania, która wykryje ich proste składniki. Najlepiej zdaniem Kartezjusza służyłaby temu stosowana w arytmetyce metoda analityczna. Filozof chcial także, aby wszystkie nauki stały się podobne matematyce, tzn. aby wszytskie nauki ograniczyć do rozważań ilościowych. Zalety matematyki wynikają właśnie stąd, że zajmuje się tylko własnościami liczbowymi. Zakładając, ze liczbowo można ujmowac przestrzeń, a także ruch - czego dowodził Galileusz, Kartezjusz pragnął aby całą przyrodę rozważać wyłącznie gometrycznie i mechanicznie. Metoda analityczna, oraz dązenie do, matematycznego traktowania zjawisk stanowiło osnowę Kartezjańskiej koncepcji nauki. Pracował także nad stworzeniem powszechnej nauki, która byłaby racjonalna, analityczna, matematyczna, ujmowałaby w jednym systemie całokształt wiedzy o wszechświecie.