Mózg a zachowanie - Anatomiczne podstawy pamięci

pamięć = zdolność organizmu do kodowania, przechowywania i odtwarzania informacji

Typy pamięci:

1) ze względu na czas zapamiętywania

Pamięć	Cechy	Czas przechowywania informacji
Sensoryczna + ikoniczna - wzrokowa + echoiczna - słuchowa	Polega na wstępnym kodowaniu informacji związanym bezpośrednio z percepcją	Od kilku milisekund do kilku sekund
Krótkotrwała (operacyjna/świeża)	Ma niewielką pojemność, dotyczy zachowań bieżących lub odtwarzania zapamiętanych bodźców po bardzo krótkim czasie	Od kilku do kilkudziesięciu sekund
Długotrwała	Ma bardzo dużą pojemność, część przechowywanych przez nią informacji nigdy nie ulega zapomnieniu	Długotrwały

2) ze względu na charakter nabywanej informacji

Pamięć	Podtypy	Rodzaj zapamiętywanej informacji
Deklaratywna - informacje przywoływane są świadomie, mogą być zapamiętane już po jednej ekspozycji	epizodyczna	Miejsca i zdarzenia
	semantyczna	Fakty i wyobrażenia
Proceduralna (niedeklaratywna) - nieświadoma; informacje są przywoływane na drodze zachowania, a ich zapamiętanie wymaga często wielu powtórzeń	Obejmująca umiejętności	Umiejętności np. motoryczne
	Obejmująca nawyki	Nawyki nabyte drogą warunkowania
	prymacja	Łatwiejsze przetwarzanie informacji dzięki jej preekspozycji (nawet jeśli nie została ona świadomie dostrzeżona)
	habituacja	Stopniowe zmniejszanie reakcji na powtarzany, nieistotny bodziec
	sensytyzacja	Uwrażliwienie na często eksponowany bodziec

Amnezja = zaburzenie deklaratywnej pamięci długotrwałej spowodowane uszkodzeniem przyśrodkowych części płatów skroniowych, wzgórza lub okolic przedczołowych mózgu wskutek choroby, wypadku lub interwencji chirurgicznej

Rodzaje:

A. następcza (anterogradna) → brak zdolności uczenia się i zapamiętywania po wystąpieniu zaburzenia, które wywołało amnezję

B. wsteczna (retrogradna) → brak pamięci zdarzeń, które pojawiły się przed wystąpieniem zaburzenia

Metody badania lokalizacji funkcji pamięciowych:

1. badania aktywności → wykrywają pobudzenie neuronów wskutek wykonywania zadania kontrolnego

   wady: pokazują jedynie, że dana struktura jest skorelowana z procesem pamięciowym, ale niekoniecznie jest jego podłożem

2. wyłączeniowe → oceniają zmiany w wykonaniu zadania po wyłączeniu aktywności pewnej części mózgu (eksperymentalne powodowanie uszkodzeń u zwierząt lub badanie ludzi z uszkodzeniami powstałymi na skutek choroby czy wypadku)

   wady: niepewność dotycząca rozległości uszkodzenia (u ludzi), możliwe niespecyficzne wpływanie uszkodzonej struktury na inną strukturę, która jest faktycznym podłożem procesu pamięciowego, co fałszuje wynik badania

Rola struktur mózgowych w zapamiętywaniu

Struktura		Rola
Kora węchowa		Rozpoznawanie wzrokowe i dotykowe - kojarzenie par bodźców
Hipokamp		Pamięć epizodyczna, zwłaszcza przestrzenna
Ciało migdałowate		Pamięć emocjonalna (kojarzenie bodźców ze wzmocnieniem)
Kora przedczołowa	grzbietowo-boczna	Pamięć operacyjna - przetwarzanie lokalizacji obiektów
	brzuszna	Pamięć rozpoznawcza - przetwarzanie informacji o samych obiektach
Zwoje podstawy = ciało prążkowane (jądro ogoniaste, skorupa, gałka blada) + jądro niskowzgórzowe + istota czarna		Pamięć proceduralna (w interakcji ze wzgórzem i korą przedczołową) - wytwarzanie trwałych form zachowania