Założenia modelu klasycznego: *długi okres analizy, *wysoka elastyczność cen („giętkość” cen), *stan równowagi oznacza zrównoważenie 3 rynków, *produkcja w stanie równowagi jest na poziomie potencjalnego PKB (Yp)
Potencjalny PKB – maksymalna wartość produkcji, która dana gospodarka może wytworzyć przy zachowaniu stabilności cen; jego poziom jest wyznaczany przez potencjał wytwórczy gospodarki, który to zależy od dostępnego nakładu pracy, kapitału i ziemi; jest to wielkość produktu jaki wytworzy gospodarka według modelu wzrostu; przejściowe fluktuacje, których model wzrostu nie rozpatruje powodują, że faktyczny produkt odchyla się od potencjalnego jednak to poziom potencjalny jest podstawową wielkością, do której faktyczny produkt powraca gdy fluktuacje ustają
*w pełni wykorzystane zasoby czynników wytwórczych, *w praktyce szacowanie Yp odnosi się do wykorzystywania siły roboczej, *jeśli stopa bezrobocia utrzymuje się na poziomie tzw. naturalnej stopy bezrobocia to zakłada się, że produkcja jest na poziomie potencjalnym (w pełni wykorzystujemy zasoby pracy), *naturalna stopa bezrobocia określana jest także stopą nieprzyspieszającą inflacji – NAIRU.
PKB realny – obliczany jest w cenach stałych z wybranego okresu np. w cenach z wybranego roku, uzyskujemy go sumując wartość produkcji wyrażoną w walucie danego kraju skorygowaną z uwzględnieniem zmian cen jakie nastąpiły między kolejnymi latami; często nazywany również realną produkcją ponieważ reprezentuje łączną produkcję dóbr w gospodarce.
PKB nominalny – PKB wyrażany w cenach bieżących rynkowych.
PKB zalety: *łatwy do obliczenia, *porównywalny w czasie i przestrzeni, *używany w każdym kraju, *pozwala na porównanie sytuacji gospodarczej w różnych krajach na podstawie jednej zmiany; nie jest subiektywny (syntetyczny), *uwzględnia szeroki zakres aktywności ekonomicznej społeczeństwa.
PNB pokazuje poziom życia obywateli kraju, nawet tych przebywających za granicą poziom życia w danym kraju pokazuje PKB.
PNB wady: *nie ujmuje produkcji nie wchodzącej na rynek, *nie obejmuje działalności szarej strefy, *nie obejmuje wartości czasu wolnego, *ujawnia produkcję antydóbr, *nie obejmuje tzw. renty konsumenta z tytułu posiadania dóbr trwałego użytku w gospodarstwie domowym, *nie obejmuje ubocznych efektów działalności człowieka, *uwzględnia efekty działa tylko jednego roku, a o warunkach w jakich żyjemy decyduje to co nagromadzono wcześniej, nie tylko produkcja jednego roku.
Efekt wypierania,
zjawisko polegające na zmniejszeniu wielkości inwestycji sektora
prywatnego, spowodowanym zwiększonym finansowaniem wydatków
publicznych deficytem budżetowym. Pojawia się, gdy powodem
początkowej zmiany wielkości produkcji jest wzrost wydatków
państwa. Dochodzi wtedy do wzrostu popytu na pieniądz oraz wzrostu
stopy procentowej, a tym samym ograniczenia popytu inwestycyjnego i
konsumpcyjnego sektora prywatnego. Wypieranie to inaczej
zastąpienie inwestycji prywatnych wydatkami państwa.
G
(wydatki państwa) rosną → Y (produkcja) rośnie → R
(oprocentowanie) rośnie → C+I (wydatki konsumpcyjne i wydatki
inwestycyjne) maleją
Prawo Okuna opisuje zależność zmian produkcji i zatrudnienia w cyklu koniunkturalnym. Zgodnie z tym prawem poziom produkcji w fazie ekspansji rośnie szybciej, a w fazie recesji spada szybciej niż poziom zatrudnienia. Def.: „Na każde 2% spadku realnego PKB w stosunku do PKB potencjalnego stopa bezrobocia wzrasta o 1 punkt procentowy.”.
Wartość dodana
Bank Centralny stosuje trzy narzędzia za pomocą których może wpływać na podaż pieniądza, są to:
A. Rezerwy obowiązkowe
B. Operacje otwartego rynku
C. Stopa dyskontowa