Czym jest dla mnie psychoanaliza?
Narodziny psychoanalizy były o tyle wyjatkowe, ze z gory dały asumpto do jej roznorodnych
zastosowan.Było to zaslugą odkrycia -tudziez opisania- topografii psychiki, a zatem z przerwaniem z
ówczesną tradycją psychlogiczną.Kumulacja wiedzy -ale nie jej historycznego statusu- miala swoj kres w
pierszych pismach Zygmunta Freuda zmieniajac panujacy paradygmat w naukach spolecznych.Ślady
wspomnianej 'przestrzeni psychicznej' upatrywano w kazdym dzialaniu ludzkim, przy czym, dzialanosc
kliniczna i kulturowa byly szczegolnie interesujace.Wraz z nowym modelem ludzkiej psychiki powstał
język psychoanalityczny (czyli terminologia freudowska) stworzony do badania i opisywania jednostkowego
doswiadczenia.Także psychoanaliza to również język który pozwala na opisanie tego co wczesniej bylo
ukryte  ukryte w zachowaniu, kulturze, religji, literaturze, teatrze i w zyciu codziennym. Nie sposob
odpowiedziec na pytanie czym dla mnie jest psychoanaliza bez odpowiedzi na to czym psychoanaliza jest
wogole?
Z duzym prawdopodobienstwem można stwierdzic ze pierwsze zalazki freudyzmu powstaly na
drodze porownan; obecnie znane są fakty z zycia Freuda które mowia o jego problemach
psychicznych.Głowne tezy psychoanalityczne powstaly na podstawie badan idiograficznych zaś bliskosc
doswiadczeń psychopatologicznych pacjentow, a wlasna nerwica sklaniała do porownan, interpretacji oraz
wreyfikacji wlasnych znaczen. Zazebianie się doswiadczeń bylo dla Freuda wystarczajcą proba
obiektywizmu przyszlej teorii analitycznej.Jest to o tyle interesujace ze słynny Wiedenczyk z wyszktalcenia
był neurobiologiem, zatem taka ukryta hermeneutyka powinna być mu co najmniej obca.
Trzon psychoanalizy wysnuwam z hermeneutycznie pojmowanego doswiadczenia, co dla wielu
może być niepoprawne, a nawet błedne.Jest to parę słów więcej niż powiedziano dotychczas.Psychoanaliza
nie tylko przyjmuje hermeneutyczną metode ale i narodzila się z swoistej 'wymiany doswiadczeń',na drodze
interpretacji.Echo humanistycznej osobliwosci narodzin slychać po dziś dzień.
Zwienczeniem pracy ojca psychoanalizy jest odkrycie potrojnej warstwy psychiki -swiadomosci,
przedswiadomosci i nieswiadomosci. Jak na swoje czasy,Freud dał szczegolowy opis struktury psychicznej
czlowieka, która do dziś jest aktualne ale już mniej dokladna.Owa potrojna wartswa jest dwuplaszczyznowa
 nie tytlko składa się na swiadomosc i glebsze jej odmiany ale również z trzech instancji Id (to) Ego (Ja) i
superego (Nad-Ja).Instancje te są drogami przez które wiodą popedy czlowieka -poczawszy od Id- czyniac
ludzka psychike mechanizmem niezwykle dynamicznym (o co neurologia z czasow Freuda chciala ale nie
mogla obserwowac.).Popedy te to kolejno ;poped seksualny i poped agresji bedace ze soba w ciaglym
konflikcie ponizej swiadomosci.One zas podlegaja wlasnym reguła które można sprowadzic do trzech zasad;
zasady nirwany -sprowadzenie energi psychicznej do stanu zerowego, zasada stalosci czyli dazenie do
utrzymania rownowagi między energiami oraz zasada przyjemnosci mowiaca, ze czlowiek dazy do
maksymalizacji przyjemnosci i minimalizacji przykrosci.Tak po krotce można opisac filary psychoanalizy ,
które oprócz zastosowania klinicznego otworzyly droge do badan kultury i innych przejawow ludzkiej
dzialalnosci.
A zatem czym jest dla mnie psychoanaliza?
Poniekad już odpowiedzialem na to pytanie paroma kluczowymi slowami.
 Przedewszystkim jest nowym uniwersalnym jezykiem ktorym można badac rozne przejawy dzialalnosci
czlowieka  w tym kulture i literature.
 Jest nową hermeneutyką która otwiera nieznane perspektywy na doswiadczenie i jej interpretacje
 Jest kompleksowym modelem psychoterapii w obszarze klinicznym
Poprzez język psychoanalityczny rozumiem koherentny zbior pojec i metod opisu zjawisk
spolecznych.Identyfikujac język z mysleniem można powiedziec ze freudyzm poszerza nasze predyspozycje
do rozumienia rzeczywistosci; nazywa kolejno ukryte struktury psychiki, motywy dzialan oraz ówczesznie
niezlokalizowaną logike energi psychicznej.Jest to formalne narzedzie do badania przejawow kultury.Takie
ujecie reinterpretuje to co bylo doslowne i niepodlegajace refleksji na symbol wymagajacy rozstrzygniecia.
W tej psychologicznej refleksji nie chodzi bynajmniej o demaskacje autora i jego analize ale o okreslenie
relacji między podmiotem a jego przedmiotem.Czyli okreslenie znaczenia łączacego poszczegolne dobra
kulturowe jak mity ,Boga czy epos, a podmiot, który do ich powstania się przyczynil.W tym miejscu
wymagane jest postawienie kluczowego dla analizy pytania; jakie rzeczywiste potrzeby kierują podmiotem?
Pytanie dość banalne ale w obliczu freudowksiej teorii osobowosci nabiera ono szczegolnego
wymiaru.Wskazuje na czlowieka jako znaczeniotworza siłe która więcej sensu przypisuje pewnym
symbolom niż jemu samemu się wydaje.Fakt ten kieruje uwage ponownie na nieswiadomosc i jej przejawy
jako obszaru ukrytego przed podmiotem.
Inaczej przedstawia się teoria Junga która w fredusowskiej jednostkowej nieswiadomosci wydzielila miejsca
na nieswiadomosc zbiorową.Ten jungowski motyw w psychoanalize pozwala na dosuzkiwanie się w kazdym
czlowieku znaczeniowego ciagu calego gatunku.W nieswiodomosci zbiorowej swoja osnowe mają
archetypy, kluczowe pojecia interpretacyjne psychologi analitycznej.Kazdy z nich jest symbolem który
przejawia się w sposob metaforyczny.Co nam daje rozstrzyganie sensu archetypow? Jest to ryzykowna proba
wedrowki która podejmuje czlowiek od samotnych narodzin do miedzyludzkiej wspolnoty.Mysle ze przez
cale życie prowadzimy takowa analize, ale mimo tego wielu umiera w poczuciu wlasnych ograniczen i
samotnosci.Momentem granicznym nie jest sam język jako narzedzie interpretacyjne ale język jako brama
do doswiadczenia znaczen zbiorowych.Celem jest partycypacja w dobrach duchowych  doswiadczanie
sensu archetypu ,poniekad spelnienie się w nim, wprowadza nas w jej metafore.Psychologia Junga pomaga
na przejscie z języka narratora, analizanta na język doswiadczenia, poniwaz granica jest bardzo subtelna.
Język psychoanalityczny prowadzi do psychologii hermeneutycznej.Ani Jung ani Freud wpelni nie
przedstawili swojej metody jako interpretacji doswiadczenia a zarazem przezywania, ale antynaturalistyczny
charakter psychoanalizy i poszukiwanie znaczen jednostkowego doswiadczenia predysponuje ten kierunek
do takiej metody.
Zatem czym dla mnie jest hermeneutyka psychoanalityczna?
Jak pisalem, jej poczatek dostrzegam w języku -jak na język psychologiczny jest hermetyczny a mimo to ma
funkcje wyjasniajacą.Szeroka isnpiracja Freuda antykiem jej mitami pozostawila silny humanistyczny
oddzwiek w jego dorobku.Psychoanalize stosuje się do interpretacji tekstow kultury, a w okresie
miedzywojennym byla niezwykle popularna w krytyce literackej.Obecnie język ten otwiera psychologa na
doswiadczenie drugiej osoby a zarazem pomaga otworzyc innych na wlasne -szersze-
doswiadczenie.Psychoanalityczna interpretacja tekstu mowionego odslania przed podmiotem jego
nieuswiadome motywy.To zas reprezentuje tragedie jednostki która stoi wobec swiata w rozgoryczeniu a
zarazem z przemozną checia przezycia.Niezrozumienie problemow podmiotu wprawia otoczenie w biernosc
zas ono zamienia się dla podmiotu w symboliczną niezniszczalna szybe przez która można obserwowac ale
nie obcowac.Tak wlasnie pozostaje podmiot zamkniety w specyfike wlasnego doswiadzenia, nieufnosci a
czasami wrogosci.
Stanowi to wyzwanie dla psychoanalizy  analityk posiada metody interpretacyjne- widzi nieuswiadomiony
konflikt, kolejne przejawy libido w konsekwencji dostrzega ukrytą treść przezyc podmiotu.Jezyk staje się
jedynym medium który może przejsc przez 'szybe' oddzielajacą tragiczny podmiot od reszty świata.Samo
pojmowanie wewnetrznego konfliktu przez analityka jest wciagnieciem w doswiadczenie
podmiotu.Wspołdzielenie języka jest szansą na wyjscie z tragicznego doswiadczenia ale tez ryzykiemna
wciagniecie w weń psychonalityka.Partycypacja w doswiadczeniu niesie za soba jej rozumienie a rozumienie
szanse na jej zmiane.Ta prosta logika hermeneutyczna jest oparta na dialogu, fudnamencie
psychoanalitycznej hermeneutyki.
Dialog to stan zywy w ktorym naukowe opisy i stateczne wzory nie mają miejsca.Kazdy zmienia kazdego,
dlatego jedyna stabilną bazą dla analityka jest jego eksploracyjna wyobraznią oparta na wiedzy
psychoanalitycznej.Polemicznosc jest osobliwego rodzaju.Podmiot nie należy do siebie, należy do swych
nieswiadomych motywow, także dialog przebiega przez podmiot, który nie jest celem samym w sobie.Mimo
tego powinno się uniknac przedmiotowego traktowania. Podmiot jest skaleczonym posrednikiem 
bohaterem wlasnej opowiesci.Psychoanalityk interpretuje ta opowiesc,słówa zaś prowadzą do dyskusji nad
nią, jest to wstep do jej zrozumienia a to już nieuchronnie wciaga analityka do opowiesci czyli tragicznego
doswiadczenia podmiotu.Jest to szansa na zmiany,w kazdym razie drogi powrotnej nie ma, analityk wraz z
podmiotem zmienia jego opowiesc.
Nie trudno zauwazyc ze powyzej zarysowalem w skrocie obraz relacji terapeutycznej opartej na
zasadach hermeneutycznych.Model psychoterapeii jest kolejnym przejawem psychoanalizy przez który go
rozumiem.Niewatpliwie bez znajomosci psychotreapeutycznych zasad freudyzmu nie sposob wpelni
zrozumiec psychoanalizy.Terapia analityczna jest ukoronowaniem jej wszechstronnych zastosowan a tym
samym nosnikiem praktycznym ideai  momentu styku teorii ze swiatem.
W relacji terapeutycznej to co abstrakcyjne w psychoanalizie staje się realne ; klaryfikowanie
opowiesci podmiotu skutkuje emocjami ,interpretacja staje się zywym przezyciem wlasnej straty i
tragedii.Neutralnosc terapeutyczna staje się bierną konteplacją która czyni calą sytuacje niezwyklym
doswiadczeniem.Podmiot staje się pacjentem a jego opowiesc przypadkiem choroby.
Istotą psychoterapii analitycznej jest relacja terapeutyczna, której trzonem jest wgład i przepracowanie
problemów.Aby spelnic taka relacje trzeba przsytapic do hermeneutycznego pojmowania doswiadczeń,
wejsc w opowiesc podmiotu aby dojzec w nim jego cierpienie.Tam nastepuje zetkniecie się z realiami
choroby.Symptomy wymagaja interpretacji, czasami nawet w zaskakujoco symboliczny sposob  już
zaburzenia somatoformiczne przejawiaja niezwykla konwersje problemow psychicznych na
somatyczne.Przypadek pewnego mezyczne opowiadal o paralizu nog.Badania kliniczne i neurologiczne
dowiodly ze nie ma zadnych uszkodzen organicznych.Dopiero dluga i wnikliwa analiza pokazała prawdziwą
przyczyne niedowladu.Mainowicie mlody mezczyzna w trakcie badan psychologicznych przypomnial sobie
ze parę tygodni temu z wlasnej winny dorpowadzil do wypadku w ktorym jego znajomy został
sparalizowany od pasa w dól.Cale wydarzenie zapomnial a jej jedynym sladem okazal się wlasne zaburzenie
somatoformiczne w postaci niemocy w nogach.Nastapił wglad ale za cene przypomnienia wypartych
wspomnien i zapewne ponownego pouczcia winny który został wczesniej przemianowany w sposob
symboliczny na wlasny niedowlad nog.Superego karalo mezczyzne stawiajac go w miejsce jego znajomego.
Język i interpretacja również w psychioterapii są nierozloczne.Tworza ze soba hermeneutyke
psychologiczna która wie ze język może sluzyc do odkrywania jak i zakrywania prawdy.
Konkludujac powtornie odpowiem na tytulowe pytanie; psychoanaliza jest dla mnie uniwersalnym
jezykiem ktorym moge odkrywac istote przejawow ludzkiego zycia a zarazem jezykiem wprowadzajacym
mnie w doswiadczenie innych.Uczestniczenie w doswiadczeniu innych jest wielkim przywilejem który daje
tez szanse na zmiane doswiadczn szczegolnie tragicznych.Jezyk psychoanalityczny stanowiacy jej medium
zyje po dziś dzien niosac jej metdoe przez nauki spoleczne i humanistyczne.Psychoanaliza nie
charakteryzuje się materia kliniczna od której mial swoj poczatek ale metoda jaka reprezentuje.Jak sam
Freud mowil ; psychoanaliza ma za zadanie odkrywac to co nieswiadome  nie wazne czy jest to symptom
czy mit.