WYKŁAD X
MOTYWACJA
PROCESY MOTYWACYJNE

("Wprowadzenie do psychologii" G. Mietzel, str. 258
290)

Emocja i motyw pojęcia o podobnym źródłosłowie:

EMOTIO
silne wzbudzenie, wzburzenie
MOTIVUM
czynnik wewnętrzny skłaniający do działań; powód
EMOVERE
ruszać z miejsca

Współcześnie emocja to:
Nieuświadomiony afekt związany z tendencją do działania (do
od obiektu). Jest
to reaktywny tor zachowań wyznaczany zewnętrznymi bodźcami.

Dollard i Miller
strach i lęk nazywają popędami, akcentując ich motywacyjny,
ale i biologiczny charakter.

Popęd
potrzeba biologiczna powstała przy zaburzeniu homeostazy, powoduje
zachowanie reaktywne.

Motyw
"racja działania", a więc uświadomiony powód zachowania, np. zostałem w
domu z powodu mrozu; wiemy dlaczego coś robimy.

Proces motywacyjny:

Polega na ukierunkowaniu i podtrzymaniu aktywności człowieka aż do osiągnięcia
celu. Proces motywacyjny jest właściwy zachowaniom celowym.

Etapy formowania się procesu motywacyjnego:
Najpierw pojawia się tzw. napięcie motywacyjne
specyficzne, kierunkowe,
zenergetyzowanie organizmu.
Emocje lub popędy wywołane zaburzeniem homeostazy lub sytuacją uwarunkowaną
(np. pierwotne uczucie głodu poprzedzające celowe zdobywanie pokarmu).
Rozbieżność między standardami psychologicznymi
wyzwala ona emocje;
standardem może być wyobrażony efekt, do którego chcemy dążyć; jakiś standard
normatywny, który złamiemy (wstyd, poczucie winy, itp.) też może być bodźcem
spustowym do podjęcia złożonej, celowej czynności.

ORGANIZACJA PROCESU MOTYWACYJNEGO


Napięcie motywacyjne
dynamizuje zachowanie; oceniamy sytuację; rozpoznajemy
do jakiego celu dążymy.
Program aktywności
wynika z rozpoznania i zrozumienia napięcia. Ma swoje
przeniesienie na cel.
Wc
wartość celu
Ps
subiektywne prawdopodobieństwo jego realizacji
Cel

Napięcie motywacyjne

Jego źródłem może być samo aktualizowanie standardów (ich sytuacyjne
uwypuklenie) np. Piotr opowiedział o zarobionych pieniądzach. Ja też mógł bym
spróbować. Pokazanie, że coś jest możliwe staje się motywacją.
Napięcie motywacyjne jest warunkiem koniecznym, ale nie wystarczającym,
przebiegu procesu motywacyjnego (chciałbym, ale).
Podtrzymywanie aktywności tak, aby osiągnąć cel zależy od programu czynności.

Program czynności

rozpoznanie źródła napięcia
sformułowanie celu
oszacowanie wartości (Wc) celu i subiektywnego prawdopodobieństwa (Ps) jego
realizacji

Wc i Ps są od siebie zależne: im wyższe Wc tym wyższe Ps, ale za wysokie Ps
wpływa na obniżanie Wc.

Stres

( "Wprowadzenie G. Mietzel, str. 327
336)

Stres
definiowany jest jako przykre napięcie emocjonalne; jest szczególnym
zjawiskiem emocjonalnym, najczęściej powstałym w trakcie realizacji dążeń
(frustracja, konflikt, deprywacja, zagrożenie
sytuacje zależne od rodzaju
dążeń).
Zaburzenia psychometryczne związane są ze stresem i sposobami radzenia sobie z
sytuacją trudną (np. choroba wrzodowa, zawały serca, rak).

Radzenie sobie ze stresem zależy od:
spostrzegania sytuacji trudnej (czy Ja mogę sobie wyobrazić siebie jako autora
zdarzeń)
poczucia wpływu na zdarzenia
rodzaju technik obniżenia napięcia (mechanizmy obronne, orientacja na emocje -
vs- orientacja na zadanie)
cech osobowości (jaki typ emocjonalności dążeń motywacji trwałej jest dany
poszczególnej osobie)

Typy emocjonalności dążeń:
A
potencjalny zawałowiec (nieszczęśliwy, gniewny, konieczność bycia nr1)
B
ciśnieniowiec
C
choroby rakowe (depresja)