CHAPTER I		Rozdział I
In my younger and more vulnerable years my father gave me some advice that I've been turning over in my mind ever since.		Gdy byłem młodszy i wrażliwszy, ojciec mój dał mi pewną radę, nad którą do dziś często się zastanawiam.
"Whenever you feel like criticizing any one," he told me, "just remember that all the people in this world haven't had the advantages that you've had."		– Ile razy masz ochotę kogoś krytykować – powiedział – przypomnij sobie, że nie wszyscy ludzie na tym świecie mieli takie możliwości jak ty.
He didn't say any more, but we've always been unusually communicative in a reserved way, and I understood that he meant a great deal more than that.		Powiedział tylko tyle, ale ponieważ zawsze rozumieliśmy się doskonale bez dłuższych wyjaśnień, wiedziałem, że ma na myśli nieporównanie więcej.
In consequence, I'm inclined to reserve all judgments, a habit that has opened up many curious natures to me and also made me the victim of not a few veteran bores.		W rezultacie unikam pochopnych sądów i zwyczaj ten uczynił ze mnie powiernika wielu interesujących ludzi, a także ofiarę niejednego nudziarza.
The abnormal mind is quick to detect and attach itself to this quality when it appears in a normal person, and so it came about that in college I was unjustly accused of being a politician, because I was privy to the secret grief’s of wild, unknown men.		Umysły nienormalne szybko wykrywają taką skłonność u człowieka normalnego i chętnie ją wykorzystują; stąd w czasie studiów niesłusznie bywałem podejrzewany nawet o dwulicowość tylko dlatego, że zdarzało mi się poznać bolesne tajemnice różnych dziwnych, bliżej mi nieznanych typów.
Most of the confidences were unsought— frequently I have feigned sleep, preoccupation, or a hostile levity when I realized by some unmistakable sign that an intimate revelation was quivering on the horizon; for the intimate revelations of young men, or at least the terms in which they express them, are usually plagiaristic and marred by obvious sup-pressions.		W większości wypadków wcale nie zabiegałem o zaufanie – udawałem, że śpię czy nie mam czasu, albo stawałem się odpychająco wyniosły, gdy wnosząc z nieomylnych znaków, czułem w powietrzu czyjeś zwierzenia; bo zwierzenia młodych ludzi albo przynajmniej forma, w jakiej je czynią, mają zazwyczaj charakter plagiatu i psuje je brak szczerości.
Reserving judgments is a matter of infinite hope.		Aby powstrzymać się od sądzenia bliźnich, trzeba mieć ogromny zapas ufności.
I am still a little afraid of missing something if I forget that, as my father snobbishly suggested, and I snobbishly repeat, a sense of the fundamental decencies is parceled out unequally at birth.		Do dziś pozostała mi obawa, że coś istotnego przeoczę, że coś mi się wymknie, jeśli nie będę pamiętał, iż poczucie fundamentalnych zasad przyzwoitości nie wszystkim przy urodzeniu jest równo dane – jak to mój ojciec snobistycznie zauważył, a ja ze snobizmem powtarzam.
And, after boasting this way of my tolerance, I come to the admission that it has a limit.		Lecz tak się chwaląc moją tolerancją, muszę teraz przyznać, że ma ona granice.
Conduct may be founded on the hard rock or the wet marshes, but after a certain point I don't care what it's founded on.		Postępowanie człowieka może wynikać z zasad twardych jak skała albo niepewnych jak grzęzawisko, lecz przychodzi moment, kiedy jest mi zupełnie obojętne, z czego wynika.
When I came back from the East last autumn I felt that I wanted the world to be in uniform and at a sort of moral attention forever; I wanted no more riotous excursions with privileged glimpses into the human heart.		Gdy ostatniej jesieni powróciłem ze Wschodniego Wybrzeża, marzyłem o świecie, który by strzegł moralnego ładu niczym żołnierz na warcie – dość już miałem burzliwych wypadów dających mi przywilej zaglądania w cudze serce.
Only Gatsby, the man who gives his name to this book, was exempt from my reaction — Gatsby, who represented everything for which I have an unaffected scorn.		W tym moim nastroju nie mieścił się tylko Gatsby – człowiek, który użycza swego imienia tej książce – Gatsby, uosobienie wszystkiego, do czego czułem głęboką niechęć.
If personality is an unbroken series of successful gestures, then there was something gorgeous about him; some heightened sensitivity to the promises of life, as if he were related to one of those intricate machines that register earthquakes ten thousand miles away.		Jeśli przyjąć, że na wybitną indywidualność składa się nieprzerwany ciąg udanych posunięć, to trzeba przyznać, iż w nim było coś wspaniałego, jakiś wyższy stopień wrażliwości na obietnice życia, jak gdyby należał do gatunku tych skomplikowanych mechanizmów, które rejestrują trzęsienie ziemi odległe o dziesięć tysięcy mil.
This responsiveness had nothing to do with that flabby impressionability which is dignified under the name of the "creative temperament"— it was an extraordinary gift for hope, a romantic readiness such as I have never found in any other person and which it is not likely I shall ever find again.		Zdolność ta nie miała nic wspólnego ze zwiotczałą wrażliwością, której tak chętnie nadaje się rangę temperamentu twórczego – był to niezwykły dar nadziei, romantyczna żarliwość, jakiej nigdy u nikogo nie spotkałem i pewnie już nigdy nie spotkam.
No — Gatsby turned out all right at the end; it is what preyed on Gatsby, what foul dust floated in the wake of his dreams that temporarily closed out my interest in the abortive sorrows and short-winded elations of men.		Nie, Gatsby był w porządku, jak się w końcu okazało: to, co czyhało na niego, co płynęło w ślad za jego marzeniem jak mętna piana za okrętem, tylko to zgasiło we mnie na jakiś czas zainteresowanie dla próżnych żalów ludzkich i krótkoskrzydłych uniesień. * * *
My family has been prominent, well-to-do people in this Middle Western city for three generations.		Moja rodzina to ludzie zamożni, którzy od trzech pokoleń cieszą się pewnym znaczeniem w jednym z miast środkowego Zachodu.
The Carraways are something of a clan, and we have a tradition that we're descended from the Dukes of Buccleuch, but the actual founder of my line was my grandfather's brother, who came here in fifty-one, ""sent a substitute to the Civil War, and started the 'J 'wholesale hardware business that my father carries on to-day.		Carrawayowie stanowią rodzaj klanu i wedle rodzinnej tradycji pochodzą od książąt Buccleuch, lecz faktycznym założycielem tej linii był brat mego dziadka, który przybył tu w roku 1851, wykupił się od udziału w wojnie secesyjnej i założył hurtownię wyrobów żelaznych, którą do dziś ojciec mój prowadzi.
I never saw this great-uncle, but I'm supposed to look like him — with special reference to the rather hardboiled painting that hangs in father's office.		Nigdy nie widziałem tego stryjecznego dziadka, lecz mówią, że jestem do niego podobny, o czym ma świadczyć jego dość niewydarzony portret wiszący w biurze ojca.
I graduated from New Haven in 1915, just a quarter of a century after my father, and a little later I participated in that delayed Teutonic migration known as the Great War.		Skończyłem studia na Uniwersytecie Yale w New Haven w 1915, dokładnie w ćwierć wieku po moim ojcu, i wkrótce potem uczestniczyłem w owej spóźnionej teutońskiej „wędrówce ludów”, zwanej Wielką Wojną.
I enjoyed the counter-raid so thoroughly that I came back restless.		Tak mnie rozruszało to odpieranie najazdu, że po powrocie do domu nie mogłem usiedzieć na miejscu.
Instead of being the warm center of the world, the Middle West now seemed like the ragged edge of the universe — so I decided to go East and learn the bond business.		Moje rodzinne strony przestały już być ciepłym sercem świata, wydały mi się raczej jego nędznym krańcem, wobec czego postanowiłem przenieść się na Wschód i poznać pracę maklera giełdowego.
Everybody I knew was in the bond business, so I supposed it could support one more single man.		Każdy, kogo znałem, trudnił się maklerstwem, pomyślałem więc, że jeszcze jeden samotny młody człowiek też się z tego utrzyma.
All my aunts and uncles talked it over as if they were choosing a prep school for me, and finally said, "Why — ye-es," with very grave, hesitant faces.		Wszystkie moje ciotki i wujowie radzili nad tym, jakby szło o wybranie dla mnie szkoły średniej, wreszcie powiedzieli z pełną powagi rezerwą: „Ostatecznie, czemuż by nie...”
Father agreed to finance me for a year, and after various delays I came East, permanently, I thought, in the spring of twenty-two.		Ojciec zgodził się pomagać mi przez rok i tak, odkładając sprawę kilkakrotnie, wiosną roku dwudziestego drugiego przybyłem na Wschód, jak mi się zdawało – na stałe.
The practical thing was to find rooms in the city, but it was a warm season, and I had just left a country of wide lawns and friendly trees, so when a young man at the office suggested that we take a house together in a commuting town, it sounded like a great idea.		Najrozsądniej było wynająć mieszkanie w mieście, ale robiło się ciepło, a ja właśnie zostawiłem za sobą kraj przestronnych trawników i przyjaznych drzew, więc gdy młody mój kolega z biura zaproponował wspólne wynajęcie domu w miejscowości podmiejskiej, pomysł wydał mi się genialny.
He found the house, a weather-beaten cardboard bungalow at eighty a month, but at the last minute the firm ordered him to Washington, and I went out to the country alone.		Znalazł odrapany domek letni za osiemdziesiąt dolarów miesięcznie, lecz w ostatniej chwili firma wysłała go do Waszyngtonu, więc przeniosłem się za miasto sam.
I had a dog— at least I had him for a few days until he ran away— and an old Dodge and a Finnish woman, who made my bed and cooked breakfast and muttered Finnish wisdom to herself over the electric stove.		Miałem psa – przynajmniej przez kilka dni, zanim uciekł – miałem starego dodge’a i Finkę, która słała mi łóżko i gotowała śniadanie, mrucząc swoje fińskie mądrości nad elektryczną kuchenką.
It was lonely for a day or so until one morning some man, more recently arrived than I, stopped me on the road.		Czułem się samotnie przez dzień czy dwa, dopóki pewnego ranka nie zaczepił mnie na drodze jakiś człowiek, przybyły tu później ode mnie.
"How do you get to West Egg village?" he asked helplessly.		– Jak można dostać się do West Egg? – spytał bezradnie.
I told him.		Powiedziałem mu.
And as I walked on I was lonely no longer.		I przestałem się czuć samotnie.
I was a guide, a pathfinder, an original settler.		Umiałem wskazać drogę, znałem już wszystkie ścieżki, jakbym tu mieszkał od początku świata.
He had casually conferred on me the freedom of the neighborhood.		Przygodny przechodzień nadał mi honorowe obywatelstwo tej okolicy.
And so with the sunshine and the great bursts of leaves growing on the trees, just as things grow in fast movies, I had that familiar conviction that life was beginning over again with the summer.		I tak, w miarę jak słońce przygrzewało i liście na drzewach strzelały z pąków szybko jak na filmie, nabierałem owego znanego przekonania, że wraz z nastaniem lata życie rozpocznie się na nowo.
There was so much to read, for one thing, and so much fine health to be pulled down out of the young breath-giving air.		Po pierwsze – zamierzałem bardzo dużo czytać; po drugie – nabrać jak najwięcej sił, korzystając z przepysznego świeżego powietrza.
I bought a dozen volumes on banking and credit and investment securities, and they stood on my shelf in red and gold like new money from the mint, promising to unfold the shining secrets that only Midas and Morgan and Maecenas knew.		Kupiłem kilkanaście tomów traktujących o bankowości, kredytach i inwestycjach finansowych i stały one na mojej półce w złocie i czerwieni jak nowe pieniądze z mennicy, obiecując odsłonić pełne blasku tajemnice, które tylko Midas i Morgan, i Mecenas znali.
And I had the high intention of reading many other books besides.		A miałem szlachetny zamiar przeczytać jeszcze wiele innych książek.
I was rather literary in college— one year I wrote a series of very solemn and obvious editorials for the Yale News — and now I was going to bring back all such things into my life and become again that most limited of all specialists, the "well-rounded man."		Na uniwersytecie bawiłem się trochę w literata – pisywałem nawet przez rok pełne powagi i naiwności artykuły wstępne w „Yale News” – i teraz wszystkie te zainteresowania chciałem przywrócić memu życiu, aby znów się stać tym najbardziej ograniczonym ze wszystkich specjalistów – „człowiekiem wszechstronnym”.
This isn't just an epigram — life is much more successfully looked at from a single window, after all.		To wcale nie jest paradoks – najlepiej widzi się życie, mimo wszystko, tylko z jednego okna.
It was a matter of chance that I should have rented a house in one of the strangest communities in North America.		Czysty przypadek zrządził, że wynająłem dom w jednej z najdziwniejszych osad Ameryki Północnej.
It was on that slender riotous island which extends itself due east of New York— and where there are, among other natural curiosities, two unusual formations of land.		Leżała na owej podłużnej wesołej wyspie rozciągającej się prosto na wschód od Nowego Jorku, na której obok innych przyrodniczych ciekawostek są też dwa małe półwyspy niezwykłego kształtu.
Twenty miles from the city a pair of enormous eggs, identical in contour and separated only by a courtesy bay, jut out into the most domesticated body of salt water in the Western hemisphere, the great wet barnyard of Long Island Sound.		W odległości dwudziestu mil od miasta wrzynają się w słoną masę najbardziej ujarzmionych wód zachodniej półkuli, w to wielkie, mokre klepisko cieśniny Long Island, jakby dwa ogromne jaja, identyczne w formie i rozdzielone tylko niewielką zatoką.
They are not perfect ovals — like the egg in the Columbus story, they are both crushed flat at the contact end — but their physical resemblance must be a source of perpetual confusion to the gulls that fly overhead.		Nie są one idealnie owalne, jak jajko Kolumba, mają końce spłaszczone u nasady – lecz ich fizyczne podobieństwo musi bez przerwy zadziwiać mewy latające w górze.
To the wingless a more arresting phenomenon is their dissimilarity in every particular except shape and size.		Dla stworzeń bezskrzydłych bardziej frapującą osobliwością jest fakt, że te dwa jaja jednakowej wielkości i kształtu pod każdym innym względem całkowicie się różnią.
I lived at West Egg, the—well, the less fashionable of the two, though this is a most superficial tag to express the bizarre and not a little sinister contrast between them.		Mieszkałem w West Egg, które było – no, powiedzmy, mniej eleganckie niż East Egg1, choć ta powierzchowna etykieta nie określa dziwacznego, nawet trochę niesamowitego kontrastu.
My house was at the very tip of the egg, only fifty yards from the Sound, and squeezed between two huge places that rented for twelve or fifteen thousand a season.		Domek mój stał na samym czubku jajka, pięćdziesiąt jardów od cieśniny, wtłoczony pomiędzy dwie duże rezydencje, wynajmowane na sezon za sumkę dwudziestu albo piętnastu tysięcy dolarów.
The one on my right was a colossal affair by any standard — it was a factual imitation of some Hotel de Ville in Normandy, with a tower on one side, spanking new under a thin beard of raw ivy, and a marble swimming pool, and more than forty acres of lawn and garden.		Ta na prawo była zjawiskiem monstrualnym pod każdym względem – prawdziwa imitacja normandzkiego ratusza, z wieżą, której nowiutkie mury ledwie przykrywał rzadki zarost bluszczu; do tego marmurowy basen i ponad czterdzieści akrów trawników, drzew i kwiatów.
It was Gatsby's mansion.		Była to posiadłość Gatsby’ego.
Or, rather, as I didn't know Mr. Gatsby, it was a mansion, inhabited by a gentleman of that name.		Albo raczej, ponieważ nie znałem pana Gatsby’ego, posiadłość, w której mieszkał dżentelmen o tym nazwisku.
My own house was an eyesore, but it was a small eyesore, and it had been overlooked, so I had a view of the water, a partial view of my neighbor's lawn, and the consoling proximity of millionaires — all for eighty dollars a month.		Mój własny domek był obrazą dla oczu, ale obrazą niewielką i tolerowaną, miałem więc widok na wodę, na część trawnika mego sąsiada i pocieszającą bliskość milionerów – wszystko to za osiemdziesiąt dolarów miesięcznie.
Across the courtesy bay the white palaces of fashionable East Egg glittered along the water, and the history of the summer really begins on the evening I drove over there to have dinner with the Tom Buchanans.		Po drugiej stronie zatoki lśniły nad wodą białe pałace wytwornego East Egg i historia owego lata zaczyna się faktycznie tego wieczoru, kiedy pojechałem tam na obiad do Buchananów.
Daisy was my second cousin once removed, and I'd known Tom in college.		Daisy była moją daleką kuzynką, a Toma znałem z czasów studenckich.
And just after the war I spent two days with them in Chicago.		Tuż po wojnie spędziłem z nimi dwa dni w Chicago.
Her husband, among various physical accomplishments, had been one of the most powerful ends that ever played football at New Haven — a national figure in a way, one of those men who reach such an acute limited excellence at twenty-one that everything afterward savors of anticlimax.		Mąż Daisy, obdarzony wielką sprawnością fizyczną, należał niegdyś do najwspanialszych futbolistów na boisku uniwersyteckim w New Haven – był w pewnym sensie bohaterem narodowym, jednym z tych, co w dwudziestym pierwszym roku życia osiągają tak boleśnie ograniczoną doskonałość, że potem już wszystko pachnie im klęską.
His family were enormously wealthy — even in college his freedom with money was a matter for reproach — but now he'd left Chicago and come East in a fashion that rather took your breath away; for instance, he'd brought down a string of polo ponies from Lake Forest.		Miał niesamowicie bogatą rodzinę – nawet na uniwersytecie wyrzucano mu szastanie pieniędzmi – teraz zaś przybył z Chicago na Wschód z taką pompą, że po prostu dech w piersiach zapierało; sprowadził na przykład do gry w polo całe stado kucyków z Lake Forest.
It was hard to realize that a man in my own generation was wealthy enough to do that.		Aż trudno było sobie wyobrazić, że ktoś z mego pokolenia może sobie na to pozwolić.
Why they came East I don't know.		Nie wiem, dlaczego tu przyjechali.
They had spent a year in France for no particular reason, and then drifted here and there unrestfully wherever people played polo and were rich together. This was a permanent move, said Daisy over the telephone, but I didn't believe it — I had no sight into Daisy's heart, but I felt that Tom would drift on forever seeking, a little wistfully, for the dramatic turbulence of some irrecoverable football game.		Spędzili cały rok we Francji bez żadnego wyraźnego powodu, a potem niezmordowanie przenosili się z jednego miejsca na drugie, zawsze tylko tam, gdzie gra się w polo i gdzie wszyscy są bogaci. „To już ostatnia przeprowadzka”, powiedziała mi Daisy przez telefon, ale nie uwierzyłem jej – nie mogłem zajrzeć w głąb jej serca, lecz czułem, że Toma zawsze będzie gnać z miejsca na miejsce tęsknota za dramatycznym napięciem walki na boisku, za bezpowrotnie utraconą szansą gry.
And so it happened that on a warm windy evening I drove over to East Egg to see two old friends whom I scarcely knew at all.		I tak się stało, że pewnego ciepłego, wietrznego dnia pojechałem do East Egg, aby zobaczyć dwoje starych przyjaciół, których ledwie znałem.
Their house was even more elaborate than I expected, a cheerful red-and-white Georgian Colonial mansion, overlooking the bay.		Ich dom był jeszcze wspanialszy, niż myślałem, wesoły, czerwono-biały, w kolonialnym stylu Południa, z widokiem na zatokę.
The lawn started at the beach and ran toward the front door for a quarter of a mile, jumping over sundials and brick walks and burning gardens — finally when it reached the house drifting up the side in bright vines as though from the momentum of its run.		Trawnik, który rozpoczynał się nad wodą, biegł przez ćwierć mili do drzwi wejściowych, przeskakując po drodze zegary słoneczne i ścieżki wysypane tłuczoną cegłą, i gorejące kwietniki, aż wreszcie, dopadłszy domu jakby z rozpędu, wspinał się na ścianę dzikim winem.
The front was broken by a line of French windows, glowing now with reflected gold and wide open to the warm windy afternoon, and Tom Buchanan in riding clothes was standing with his legs apart on the front porch.		Fasadę domu łamał szereg oszklonych drzwi, płonących teraz odbiciem złota i szeroko otwartych na to ciepłe, wietrzne popołudnie, a Tom Buchanan, ubrany do konnej jazdy, szeroko rozstawiwszy nogi, stał na ganku.
He had changed since his New Haven years.		Zmienił się od czasu studiów w New Haven.
Now he was a sturdy straw-haired man of thirty with a rather hard mouth and a supercilious manner.		Był to teraz krzepki trzydziestoletni mężczyzna o włosach koloru słomy, raczej twardo zarysowanych ustach i wyniosłej postawie.
Two shining arrogant eyes had established dominance over his face and gave him the appearance of always leaning aggressively forward.		Błyszczące aroganckie oczy panowały nad jego twarzą, nadając całej postaci wyraz nieustannej agresywności.
Not even the effeminate swank of his riding clothes could hide the enormous power of that body — he seemed to fill those glistening boots until he strained the top lacing, and you could see a great pack of muscle shifting when his shoulder moved under his thin coat.		Nawet kobieca trochę kokieteryjność jeździeckiego stroju nie mogła ukryć ogromnej siły tego ciała – cholewki błyszczących butów opinały łydki tak, że sznurowadła zdawały się pękać, a gdy poruszył ramieniem, pod cienką kurtką zarysowały się grube węzły muskułów.
It was a body capable of enormous leverage — a cruel body.		Było to ciało zdolne do potężnego uchwytu – ciało okrutne.
His speaking voice, a gruff husky tenor, added to the impression of fractiousness he conveyed.		Ton jego głosu, szorstki, ochrypły tenor, potęgował wrażenie brutalności.
There was a touch of paternal contempt in it, even toward people he liked — and there were men at New Haven who had hated his guts.		Był w tym głosie odcień protekcjonalnej pogardy, nawet wobec ludzi, których lubił – niektórzy koledzy w New Haven po prostu go nie znosili.
"Now, don't think my opinion on these matters is final," he seemed to say, "just because I'm stronger and more of a man than you are."		„Och, nie myśl – zdawał się mówić – że chcę w tych sprawach decydować tylko dlatego, że jestem silniejszy i bardziej męski od ciebie”.
We were in the same senior society, and while we were never intimate I always had the impression that he approved of me and wanted me to like him with some harsh, defiant wistfulness of his own.		Na ostatnim roku studiów należeliśmy do tego samego koła i chociaż nie przyjaźniłem się z nim bliżej, zawsze zdawało mi się, że aprobuje moją osobę i z właściwą sobie szorstką, zuchwałą pożądliwością pragnie, abym go lubił.
We talked for a few minutes on the sunny porch.		Rozmawialiśmy przez chwilę na ganku, zalanym słońcem.
"I've got a nice place here," he said, his eyes flashing about restlessly.		– Ładnie tu mamy – powiedział, błyskając niespokojnie oczami.
Turning me around by one arm, he moved a broad flat hand along the front vista, including in its sweep a sunken Italian garden, a half acre of deep, pungent roses, and a snub-nosed motorboat that bumped the tide offshore.		Obrócił mnie za ramię i szeroką, płaską dłoń przesunął po roztaczającej się przed nami panoramie, ogarniając tym gestem nisko wtulony włoski ogród, pół akra intensywnych, odurzających róż i motorówkę o zadartym dziobie, bijącą się z przypływem u brzegu.
"It belonged to Demaine, the oil man." He turned me around again, politely and abruptly. "We'll go inside."		– To należało do Demaine’a, tego od nafty. – Znów mnie obrócił, grzecznie i bardzo nagle. – Wejdziemy do środka.
We walked through a high hallway into a bright rosy-colored space, fragilely bound into the house by French windows at either end.		Minęliśmy wysoki hall i znaleźliśmy się w jasnej, różowej przestrzeni, z dwóch stron związanej z domem kruchymi ścianami wielkich, oszklonych drzwi.
The windows were ajar and gleaming white against the fresh grass outside that seemed to grow a little way into the house.		Drzwi, otwarte na oścież, odcinające się połyskliwą bielą od soczystego trawnika, zdawały się wpuszczać trawę do wnętrza.
A breeze blew through the room, blew curtains in at one end and out the other like pale flags, twisting them up toward the frosted wedding-cake of the ceiling, and then rippled over the wine-colored rug, making a shadow on it as wind does on the sea.		Lekka bryza wionęła przez pokój, przy jednych drzwiach wydęła kotary, przy drugich wciągnęła je do środka, jak spłowiałe flagi rzuciła w górę, na tortowe stiuki plafonu, potem ściągnęła w dół i marszczyła nad dywanem koloru wina, a na dywanie robiła się smuga cienia jak od wiatru na morzu.
The only completely stationary object in the room was an enormous couch on which two young women were buoyed up as though upon an anchored balloon.		Jedyną rzeczą naprawdę nieruchomą w tym pokoju była ogromna sofa: kołysały się na niej, niby na zakotwiczonym balonie, dwie młode kobiety.
They were both in white, and their dresses were rippling and fluttering as if they had just been blown back in after a short flight around the house.		Były w białych sukniach, jeszcze marszczących się i rozwianych, jak gdyby balon tylko co wylądował po krótkim locie naokoło domu.
I must have stood for a few moments listening to the whip and snap of the curtains and the groan of a picture on the wall.		Przez dobrą chwilę stałem wsłuchany w szelest i trzepot kotar i jęk obrazu na ścianie.
Then there was a boom as Tom Buchanan shut the rear windows and the caught wind died out about the room, and the curtains and the rugs and the two young women ballooned slowly to the floor.		Potem trzasnęły z tyłu drzwi zamykane przez Toma Buchanana, schwytany wiatr zamarł w kątach pokoju, a kotary i dywany, i dwie młode kobiety powoli spłynęły na ziemię.
The younger of the two was a stranger to me.		Młodszej z nich nie znałem.
She was extended full length at her end of the divan, completely motionless, and with her chin raised a little, as if she were balancing something on it, which was quite likely to fall.		Leżała wyciągnięta w poprzek sofy, zupełnie bez ruchu, z brodą lekko uniesioną do góry, jak gdyby na tej brodzie balansowało coś, co łatwo może zlecieć.
If she saw me out of the corner of her eyes she gave no hint of it — indeed, I was almost surprised into murmuring an apology for having disturbed her by coming in.		Jeśli nawet dostrzegła mnie kątem oka, to nie dała tego po sobie poznać i – doprawdy! – tak mnie tym zaskoczyła, że chciałem pokornie przeprosić za najście.
The other girl, Daisy, made an attempt to rise — she leaned slightly forward with a conscientious expression — then she laughed, an absurd, charming little laugh, and I laughed too and came forward into the room.		Druga kobieta, Daisy, usiłowała wstać – lekko pochyliła się naprzód z uprzejmym wyrazem – potem roześmiała się nagle, niedorzecznie, czarująco, ja też się roześmiałem i podszedłem bliżej.
"I'm p-paralyzed with happiness."		– Znieruchomiałam ze szczęścia!
She laughed again, as if she said something very witty, and held my hand for a moment, looking up into my face, promising that there was no one in the world she so much wanted to see.		I jak gdyby w tym, co powiedziała, było coś bardzo dowcipnego, zaśmiała się jeszcze raz i przytrzymała moją dłoń, patrząc mi prosto w twarz z wyrazem, który pozwalał sądzić, że naprawdę nikogo w świecie tak nie pragnęła widzieć jak mnie.
That was a way she had.		Cała Daisy!
She hinted in a murmur that the surname of the balancing girl was Baker.		Dała mi półszeptem do zrozumienia, że dziewczyna z wysuniętą brodą nazywa się Baker.
(I've heard it said that Daisy's murmur was only to make people lean toward her; an irrelevant criticism that made it no less charming.)		(Niektórzy twierdzili, że Daisy mówi ściszonym głosem tylko po to, aby się do niej nachylać; nieuzasadniona złośliwość, która nie umniejszała ani trochę jej wdzięku.)
At any rate, Miss Baker's lips fluttered, she nodded at me almost imperceptibly, and then quickly tipped her head back again—the object she was balancing had obviously tottered a little and given her something of a fright.		Tymczasem wargi panny Baker poruszyły się, prawie niedostrzegalnie skinęła mi głową i znów szybko odrzuciła ją do tyłu – widocznie to, co balansowało na jej bródce, zachwiało się, napędzając jej strachu.
Again a sort of apology arose to my lips.		I znów słowa przeprosin cisnęły mi się na usta.
Almost any exhibition of complete self-sufficiency draws a stunned tribute from me.		Niemal każdy przejaw doskonałej samowystarczalności działa na mnie oszałamiająco i skłania do hołdu.
I looked back at my cousin, who began to ask me questions in her low, thrilling voice.		Powróciłem wzrokiem do kuzynki, która zaczęła zadawać mi pytania swoim niskim, niepokojącym głosem.
It was the kind of voice that the ear follows up and down, as if each speech is an arrangement of notes that will never be played again.		Był to ten rodzaj głosu, który ucho śledzi z napięciem, odbierając każde zdanie jak muzyczną frazę, graną nieodwołalnie tylko jeden raz.
Her face was sad and lovely with bright things in it, bright eyes and a bright passionate mouth, but there was an excitement in her voice that men who had cared for her found difficult to forget: a singing compulsion, a whispered "Listen," a promise that she had done gay, exciting things just a while since and that there were gay, exciting things hovering in the next hour.		Miała twarz smutną i ładną, i dużo w niej blasku – błyszczące oczy i połyskliwe, namiętne usta, ale mężczyznom, dla których nie była obojętna, najtrudniej było zapomnieć niepokój jej głosu: tę jakąś zniewalającą śpiewność, to szeptane „Słuchaj!”, niby zapewnienie, że właśnie przed chwilą oddawała się sprawom radosnym i podniecającym, i obietnica, że owe sprawy radosne i podniecające powtórzą się zaraz, za chwilę.
I told her how I had stopped off in Chicago for a day on my way East, and how a dozen people had sent their love through me.		Powiedziałem jej, że w drodze na Wschód zatrzymałem się jeden dzień w Chicago i mnóstwo znajomych zasyła jej pozdrowienia.
"Do they miss me?" she cried ecstatically.		– Czy tęsknią za mną? – wykrzyknęła z uniesieniem.
"The whole town is desolate.		– Całe miasto jest pogrążone w żałobie.
All the cars have the left rear wheel painted black as a mourning wreath, and there's a persistent wail all night along the north shore."		Tylne lewe koło każdego samochodu jest pomalowane na czarno, niby wieniec pogrzebowy, a nad brzegiem jeziora przez całą noc rozlegają się żałobne pienia.
"How gorgeous!		– Ależ to wspaniałe!
Let's go back, Tom.		Wracajmy, Tom.
To-morrow!" Then she added irrelevantly: "You ought to see the baby."		Jutro! – I zaraz dodała, ni stąd, ni zowąd: – Musisz zobaczyć nasze maleństwo.
"I'd like to."		– Bardzo bym chciał.
"She's asleep.		– Śpi teraz.
She's three years old.		Ma trzy lata.
Haven't you ever seen her?"		Nigdy jej nie widziałeś?
"Never."		– Nigdy.
"Well, you ought to see her.		– Koniecznie musisz ją zobaczyć.
She's—"		Ona jest...
Tom Buchanan, who had been hovering restlessly about the room, stopped and rested his hand on my shoulder.		Tom Buchanan, krążący niespokojnie po pokoju, zatrzymał się i położył mi dłoń na ramieniu.
"What you doing, Nick?"		– Co robisz, Nick?
"I'm a bond man."		– Jestem maklerem giełdowym.
"Who with?"		– Gdzie pracujesz?
I told him.		Podałem mu nazwę firmy.
"Never heard of them," he remarked decisively.		– Nigdy nie słyszałem – stwierdził z całą stanowczością.
This annoyed me.		Zirytowało mnie to.
"You will," I answered shortly. "You will if you stay in the East."		– Posłyszysz – odparłem krótko. – Posłyszysz, jeśli zostaniesz tu dłużej.
"Oh, I'll stay in the East, don't you worry," he said, glancing at Daisy and then back at me, as if he were alert for something more. "I'd be a God damned fool to live anywhere else."		– Och, nie bój się, zostanę – powiedział, rzucając krótkie spojrzenie na żonę, a potem na mnie, jakby się miał przed czymś na baczności. – Musiałbym stracić rozum, żeby zamieszkać gdzie indziej.
At this point Miss Baker said:		W tym miejscu panna Baker powiedziała:
"Absolutely!" with such suddenness that I started — it was the first word she had uttered since I came into the room.		– No pewnie! – z tak zaskakującą nagłością, że aż się wzdrygnąłem – były to pierwsze słowa, jakie wydała z siebie od chwili mego przyjścia.
Evidently it surprised her as much as it did me, for she yawned and with a series of rapid, deft movements stood up into the room. "I'm stiff," she complained, "I've been lying on that sofa for as long as I can remember."		I prawdopodobnie zaskoczyły ją nie mniej niż mnie, bo ziewnęła i kilkoma szybkimi, zręcznymi ruchami podniosła się z sofy. – Zupełnie zesztywniałam – poskarżyła się. – Leżę bez ruchu na tej sofie od niepamiętnych czasów.
"Don't look at me," Daisy retorted, "I've been trying to get you to New York all afternoon."		– Nie patrz na mnie – odparła Daisy. – Przez całe popołudnie próbowałam cię wyciągnąć do Nowego Jorku.
"No, thanks," said Miss Baker to the four cocktails just in from the pantry, "I'm absolutely in training."		– Nie, dziękuję – powiedziała panna Baker na widok czterech koktajli wniesionych do salonu. – Jestem w okresie bezwzględnego treningu.
Her host looked at her incredulously. "You are!"		Gospodarz spojrzał na nią z niedowierzaniem. – Trening!
He took down his drink as if it were a drop in the bottom of a glass. "How you ever get anything done is beyond me."		– Wychylił kieliszek, jakby w nim była tylko kropla na dnie. – W jaki sposób ty w ogóle dochodzisz do jakichś wyników, dla mnie to niepojęte.
I looked at Miss Baker, wondering what it was she "got done."		Spojrzałem na pannę Baker, zastanawiając się, o jakich „wynikach” może być mowa.
I enjoyed looking at her.		Patrzyłem na nią z przyjemnością.
She was a slender, small-breasted girl, with an erect carriage, which she accentuated by throwing her body backward at the shoulders like a young cadet.		Była to smukła dziewczyna o małych piersiach, trzymająca się bardzo prosto jak młody kadet, co podkreślała jeszcze lekkim podaniem ciała do tyłu.
Her gray sun-strained eyes looked back at me with polite reciprocal curiosity out of a wan, charming, discontented face.		Jej szare, przymrużone oczy patrzyły na mnie z twarzy szczupłej, pełnej wdzięku i niezadowolonej, uprzejmie odwzajemniając moją ciekawość.
It occurred to me now that I had seen her, or a picture of her, somewhere before.		Wydało mi się teraz, że gdzieś już widziałem ją samą albo jej fotografię.
"You live in West Egg," she remarked contemptuously^ "I know somebody there."		– Pan mieszka w West Egg – stwierdziła pogardliwie. – Znam tam kogoś.
"I don't know a single —"		– Ja nie znam tam żywej duszy.
"You must know Gatsby."		– Musi pan znać Gatsby’ego.
"Gatsby?" demanded Daisy. "What Gatsby?"		– Gatsby? – spytała Daisy. – Jaki Gatsby?
Before I could reply that he was my neighbor dinner was announced; wedging his tense arm imperatively under mine, Tom Buchanan compelled me from the room as though he were moving a checker to another square.		Zanim zdołałem odpowiedzieć, że to mój sąsiad, oznajmiono obiad; Tom Buchanan władczym gestem chwycił mnie pod ramię i wyprowadził z pokoju, jakby przesunął pionek na szachownicy z jednego pola na drugie.
Slenderly, languidly, their hands set lightly on their hips, the two young women preceded us out onto a rosy-colored porch, open toward the sunset, where four candles flickered on the table in the diminished wind.		Smukłe i leniwe, z rękami lekko wspartymi na biodrach, obie młode kobiety wyszły przed nami na różową werandę, otwartą na zachód słońca, gdzie w zacichającym wietrze migotały na stole płomienie czterech świec.
"Why candles?" objected Daisy, frowning.		– Po co świece? – sprzeciwiła się Daisy, marszcząc brwi.
She snapped them out with her fingers. "In two weeks it'll be the longest day in the year." She looked at us all radiantly. "Do you always watch for the longest day of the year and then miss it?		Zgasiła je palcami. – Za dwa tygodnie będziemy mieli najdłuższy dzień w roku. – Spojrzała na nas rozpromieniona. – Czy wy też czekacie na ten najdłuższy dzień w roku po to, żeby go w końcu przegapić?
I always watch for the longest day in the year and then miss it."		Bo ja zawsze czekam na najdłuższy dzień w roku i zawsze go przegapię.
"We ought to plan something," yawned Miss Baker, sitting down at the table as if she were getting into bed. "All right," said Daisy.		– Powinniśmy coś wymyślić – powiedziała panna Baker, ziewając tak, jakby nie siadała do stołu, lecz kładła się do łóżka. – Doskonale – powiedziała Daisy.
"What'll we plan?" She turned to me helplessly: "What do people plan?"		– Ale co? – zwróciła się do mnie bezradnie. – Jakie plany robią ludzie?
Before I could answer her eyes fastened with an awed expression on her little finger.		Zanim mogłem odpowiedzieć, spojrzała z przerażeniem na swój mały palec.
"Look!" she complained; "I hurt it."		– Patrzcie – poskarżyła się. – Skaleczony.
We all looked — the knuckle was black and blue.		Wszyscy spojrzeliśmy – na palcu był siniec.
"You did it, Tom," she said accusingly. "I know you didn't mean to, but you did do it.		– To twoje dzieło, Tom – zwróciła się do męża z wyrzutem. – Wiem, że nie chciałeś, ale jednak skaleczyłeś mnie.
That's what I get for marrying a brute of a man, a great, big, hulking physical specimen of a—"		Dobrze mi tak, skoro poślubiłam brutala, prawdziwego, ogromnego, niezdarnego...
"I hate that word hulking," objected Tom crossly, "even in kidding."		– Nienawidzę tego słowa: niezdarny – zaprotestował Tom ze złością. – Nawet w żartach.
"Hulking," insisted Daisy.		– Niezdarny – upierała się Daisy.
Sometimes she and Miss Baker talked at once, unobtrusively and with a bantering inconsequence that was never quite chatter, that was as cool as their white dresses and their impersonal eyes in the absence of all desire.		Chwilami ona i panna Baker mówiły obie naraz, jakby od niechcenia, jakby popisując się żartobliwą niekonsekwencją; lecz nie było w tej paplaninie beztroski i pogody, była chłodna, jak ich białe suknie i obojętne oczy, wyzbyte wszelkich pragnień.
They were here, and they accepted Tom and me, making only a polite pleasant effort to entertain or to be entertained.		Były obecne, godziły się na obecność Toma i moją, mile i uprzejmie starały się nas bawić albo starały się o to, żebyśmy je bawili.
They knew that presently dinner would be over and a little later the evening, too, would be over and casually put away.		Wiedziały, że wkrótce obiad się skończy, a nieco później skończy się wieczór i zostanie niedbale odsunięty w niepamięć.
It was sharply different from the West, where an evening was hurried from phase to phase toward its close, in a continually disappointed anticipation or else in sheer nervous dread of the moment itself.		Jakaż jaskrawa różnica z Zachodem, gdzie wieczór przeżywało się w gorączce, wiążąc z każdą jego chwilą zawsze zawiedzione oczekiwania albo też po prostu – nerwową obawę, że wszystko się zaraz skończy?
"You make me feel uncivilized, Daisy," I confessed on my second glass of corky but rather impressive claret. "Can't you talk about crops or something?"		– Czuję się przy tobie zupełnie niecywilizowany – wyznałem Daisy przy drugim kieliszku wina, które pachniało korkiem, lecz skądinąd było doskonałe. – Czy nie możecie mówić o zbiorach albo o czymś takim?
I meant nothing in particular by this remark, but it was taken up in an unexpected way.		Nic szczególnego nie miałem na myśli, robiąc tę uwagę, którą podjęto w sposób nieoczekiwany.
"Civilization's going to pieces," broke out Tom violently. "I've gotten to be a terrible pessimist about things.		– Cywilizacja się kończy – wybuchnął Tom gwałtownie. – W tych sprawach jestem czarnym pesymistą.
Have you read "The Rise of the Colored Empires' by this man Goddard?"		Czytałeś Goddarda Rozkwit azjatyckich imperiów?
"Why, no," I answered, rather surprised by his tone.		– Nie znam tego – odpowiedziałem zaskoczony jego tonem.
"Well, it's a fine book, and everybody ought to read it.		– Świetna książka i każdy powinien ją przeczytać.
The idea is if we don't look out the white race will be — will be utterly submerged.		Chodzi o to, że jeśli nie będziemy uważać, to biała rasa zostanie... to kolorowi wykończą białych.
It's all scientific stuff; it's been proved."		Jest to w tej książce naukowo dowiedzione.
"Tom's getting very profound," said Daisy, with an expression of unthoughtful sadness. "He reads deep books with long words in them.		– Tom robi się strasznie uczony – powiedziała Daisy z bezwiednym smutkiem. – Czyta głębokie dzieła, pełne długich wyrazów.
What was that word we —"		Co to było za słowo, cośmy...
"Well, these books are all scientific," insisted Tom, glancing at her impatiently. "This fellow has worked out the whole thing.		– Czytam dzieła naukowe – z naciskiem powtórzył Tom, rzucając jej niecierpliwe spojrzenie. – Ten facet wszystko przemyślał.
It's up to us, who are the dominant race, to watch out or these other races will have control of things."		My, biali, jako rasa panująca, musimy się mieć na baczności, bo w przeciwnym razie wszystko wezmą w swoje ręce rasy kolorowe.
"We've got to beat them down," whispered Daisy, winking ferociously toward the fervent sun.		– Musimy je poskromić – szepnęła Daisy, robiąc do słońca minę pełną okrucieństwa.
"You ought to live in California—" began Miss Baker, but Tom interrupted her by shifting heavily in his chair.		– Powinieneś mieszkać w Kalifornii – zaczęła panna Baker, lecz Tom przerwał jej, ciężko pochylając się na krześle.
"This idea is that we're Nordics.		– Chodzi o to, że jesteśmy nordykami.
I am, and you are, and you are, and —" After an infinitesimal hesitation he included Daisy with a slight nod, and she winked at me again. "— And we've produced all the things that go to make civilization — oh, science and art, and all that.		Ja i ty, i ty, i... – zawahał się na mgnienie oka, ale lekkim skinieniem głowy zaliczył również Daisy do nordyków, na co Daisy mrugnęła do mnie okiem. – I to my wyprodukowaliśmy wszystko, co składa się na cywilizację – no wiesz, naukę, sztukę itepe.
Do you see?"		Rozumiesz?
There was something pathetic in his concentration, as if his complacency, more acute than of old, was not enough to him any more.		Było coś żałosnego w jego skupieniu, jak gdyby zadowolenie z siebie, intensywniejsze niż dawniej, już mu nie wystarczało.
When, almost immediately, the telephone rang inside and the butler left the porch Daisy seized upon the momentary interruption and leaned toward me.		Nagle wewnątrz domu zadzwonił telefon, lokaj opuścił werandę, a Daisy, korzystając z chwilowej przerwy, pochyliła się ku mnie.
"I'll tell you a family secret," she whispered enthusiastically.		– Zdradzę ci domowy sekret – szepnęła z zapałem. – Dotyczy nosa naszego lokaja.
"It's about the butler's nose.		Chcesz posłuchać o tym nosie?
Do you want to bear about the butler's nose?"		– Ależ po to właśnie przyszedłem.
"That's why I came over to-night."		– A więc nasz lokaj nie zawsze był lokajem.
"Well, he wasn't always a butler; he used to be the silver polisher for some people in New York that had a silver service for two hundred people.		Zajmował się czyszczeniem srebra u kogoś tam w Nowym Jorku, kto miał srebrną zastawę na dwieście osób.
He had to polish it from morning till night, until finally it began to affect his nose —"		Od rana do nocy musiał czyścić srebro, aż w końcu od tego czyszczenia zaczął mu się nos błyszczeć.
"Things went from bad to worse," suggested Miss Baker.		– Sprawa miała się coraz gorzej – powiedziała panna Baker.
"Yes.		– Tak.
Things went from bad to worse, until finally he had to give up his position."		Sprawa miała się coraz gorzej, aż w końcu musiał zrezygnować z posady.
For a moment the last sunshine fell with romantic affection upon her glowing face; her voice compelled me forward breathlessly as I listened — then the glow faded, each light deserting her with lingering regret, like children leaving a pleasant street at dusk.		Zachodzące słońce z romantyczną tkliwością ogarnęło na chwilę jej rozpaloną twarz; słuchając, czułem, jak głos jej przyciąga mnie i zniewala – potem twarz jej zbladła i promienie światła opuściły ją jak dzieci, z żalem żegnające o zmierzchu zabawę na ulicy.
The butler came back and murmured something close to Tom's ear, whereupon Tom frowned, pushed back his chair, and without a word went inside.		Lokaj wrócił i szepnął coś na ucho Tomowi, na co Tom zmarszczył brwi, odsunął krzesło i bez słowa wszedł do domu.
As if his absence quickened something within her, Daisy leaned forward again, her voice glowing and singing.		Zdawało się, że jego zniknięcie coś w Daisy poruszyło, bo znów zwróciła się do mnie głosem żarliwym i śpiewnym:
"I love to see you at my table, Nick.		– Tak bardzo się cieszę, że cię tu widzę, Nick.
You remind me of a — of a rose, an absolute rose. Doesn't he?"		Przypominasz mi... przypominasz mi różę, słowo ci daję, różę. Prawda? –
She turned to Miss Baker for confirmation: "An absolute rose?"		Odwróciła się do panny Baker, szukając u niej potwierdzenia. – On jest zupełnie jak róża?
This was untrue.		To była nieprawda.
I am not even faintly like a rose.		Niczym nie przypominam róży.
She was only extemporizing, but a stirring warmth flowed from her, as if her heart was trying to come out to you concealed in one of those breathless, thrilling words.		Poddając się rosnącemu wzburzeniu, Daisy plotła trzy po trzy, jak gdyby zachłystywała się potokiem słów; aby zagłuszyć swoje serce, które tak chciało się przed nami odsłonić.
Then suddenly she threw her napkin on the table and excused herself and went into the house.		Nagle rzuciła serwetkę na stół, przeprosiła nas i zniknęła we wnętrzu domu.
Miss Baker and I exchanged a short glance consciously devoid of meaning.		Wymieniłem z panną Baker niewinne, nic nieznaczące spojrzenie.
I was about to speak when she sat up alertly and said "Sh!" in a warning voice.		Właśnie miałem coś powiedzieć, gdy ona nastawiła uszu i ostrzegawczo syknęła „Szsz!”
A subdued impassioned murmur was audible in the room beyond, and Miss Baker leaned forward unashamed, trying to hear.		Stłumiony, podniecony szept dobiegł nas z pokoju i panna Baker bezwstydnie pochyliła się na krześle, nasłuchując.
The murmur trembled on the verge of coherence, sank down, mounted excitedly, and then ceased altogether.		Szept osiągnął granicę rozpoznawalnej mowy, lecz znów przycichł, jeszcze raz zabrzmiał podnieceniem i potem zamarł całkowicie.
"This Mr. Gatsby you spoke of is my neighbor —" I said. "Don't talk.		– Pan Gatsby, o którym pani wspominała, jest moim sąsiadem – zacząłem. – Niech pan nic nie mówi.
I want to hear what happens."		Chcę słyszeć, co się tam dzieje.
"Is something happening?" I inquired innocently.		– O co chodzi? – spytałem naiwnie.
"You mean to say you don't know?" said Miss Baker, honestly surprised. "I thought everybody knew."		– Czy to możliwe, żeby pan nie wiedział? – powiedziała panna Baker szczerze zdumiona. – Myślałam, że wszyscy wiedzą.
"I don't."		– Ja nie wiem.
"Why —" she said hesitantly, "Tom's got some woman in New York."		– No przecież – powiedziała z wahaniem – Tom ma kogoś w Nowym Jorku.
"Got some woman?"		– Kobietę?
I repeated blankly. Miss Baker nodded.		Panna Baker skinęła głową.
"She might have the decency not to telephone him at dinner time.		– Mogłaby mieć tyle przyzwoitości, żeby nie dzwonić w czasie obiadu.
Don't you think?"		Nie uważa pan?
Almost before I had grasped her meaning there was the flutter of a dress and the crunch of leather boots, and Tom and Daisy were back at the table.		Zanim pojąłem, o czym mówi, zaszeleściła suknia, zaskrzypiały buty i Tom wraz z Daisy zjawili się przy stole.
"It couldn't be helped!" cried Daisy with tense gayety.		– Przepraszam, ale to było konieczne! – wykrzyknęła Daisy z udaną beztroską.
She sat down, glanced searchingly at Miss Baker and then at me, and continued: "I looked outdoors for a minute, and it's very romantic outdoors.		Usiadła, badawczym spojrzeniem obrzuciła pannę Baker, potem mnie i mówiła dalej: – Wyjrzałam na chwilę do ogrodu, bardzo tam romantycznie.
There's a bird on the lawn that I think must be a nightingale come over on the Cunard or White Star Line.		Jakiś ptaszek siedzi na trawie, myślę, że to słowik, który tu przyjechał statkiem zza oceanu.
He's singing away—" Her voice sang: "It's romantic, isn't it, Tom?"		Zanosi się śpiewem. – I własny jej głos zaśpiewał: – Jakie to romantyczne, prawda, Tom?
"Very romantic," he said, and then miserably to me: "If it's light enough after dinner, I want to take you down to the stables."		– Bardzo romantyczne – powiedział Tom; a potem żałośnie do mnie: – Jeśli będzie dość widno po obiedzie, to chciałbym ci pokazać stajnie.
The telephone rang inside, startlingly, and as Daisy shook her head decisively at Tom the subject of the stables, in fact all subjects, vanished into air.		Spłoszył nas dźwięk telefonu. Daisy stanowczym ruchem głowy dała znak mężowi i wtedy temat stajni, a właściwie wszystkie tematy w ogóle rozpłynęły się w powietrzu.
Among the broken fragments of the last five minutes at table I remember the candles being lit again, pointlessly, and I was conscious of wanting to look squarely at every one, and yet to avoid all eyes.		Z ostatnich pięciu minut spędzonych przy stole pozostały mi w pamięci tylko fragmenty, zapalono – bez powodu – świece i wiem, że chciałem patrzeć wszystkim otwarcie w oczy, a jednocześnie uniknąć czyichkolwiek spojrzeń.
I couldn't guess what Daisy and Tom were thinking, but I doubt if even Miss Baker, who seemed to have mastered a certain hardy skepticism, was able utterly to put this fifth guest's shrill metallic urgency out of mind.		Nie mogłem odgadnąć myśli Daisy ani Toma, ale wątpię, czy nawet panna Baker, która zdawała się posiadać dużo sceptycznej odporności, potrafiła zapomnieć o ostrym, metalicznym, naglącym wezwaniu ze strony naszego piątego – nieobecnego – towarzysza obiadu.
To a certain temperament the situation might have seemed intriguing — my own instinct was to telephone immediately for the police.		Są ludzie, którym taka sytuacja może wydać się intrygująca, mnie jednak wrodzony instynkt popychał do bezzwłocznego wezwania policji.
The horses, needless to say, were not mentioned again.		Nie muszę powtarzać, że o koniach nie było już mowy.
Tom and Miss Baker, with several feet of twilight between them, strolled back into the library, as if to a vigil beside a perfectly tangible body, while, trying to look pleasantly interested and a little deaf, I followed Daisy around a chain of connecting verandas to the porch in front.		Tom i panna Baker, przedzieleni szeroką smugą zapadającego mroku, przeszli do biblioteki, gdzie – zdawało się – będą czuwać przy całkiem konkretnych zwłokach, ja zaś, udając miłe zainteresowanie i jednocześnie lekką głuchotę, podążyłem za Daisy przez werandę okalającą cały dom na frontowy ganek.
In its deep gloom we sat down side by side on a wicker settee.		W jego głębokim cieniu usiedliśmy obok siebie na trzcinowej kanapce.
Daisy took her face in her hands as if feeling its lovely shape, and her eyes moved gradually out into the velvet dusk.		Daisy objęła twarz dłońmi, jakby chciała sprawdzić jej piękny owal, i spojrzenie jej powędrowało w aksamitny mrok.
I saw that turbulent emotions possessed her, so I asked what I thought would be some sedative questions about her little girl.		Widziałem, że szarpią nią gwałtowne uczucia, więc zadałem kilka, w moim przekonaniu kojących, pytań na temat jej córeczki.
"We don't know each other very well, Nick," she said suddenly. "Even if we are cousins.		– Bardzo mało się znamy, Nick – powiedziała nagle – nawet jak na kuzynów.
You didn't come to my wedding."		Nie byłeś na moim ślubie.
"I wasn't back from the war."		– Byłem wtedy na wojnie.
"That's true." She hesitated. "Well, I've had a very bad time. Nick, and I'm pretty cynical about everything."		– To prawda. – Zawahała się. – No cóż, wiele przeszłam, Nick, i zapatruję się na wszystko dość cynicznie.
Evidently she had reason to be.		Niewątpliwie miała do tego powody.
I waited but she didn't say any more, and after a moment I returned rather feebly to the subject of her daughter.		Czekałem, lecz nic więcej nie powiedziała, i po chwili wróciłem dość nieśmiało do tematu jej córki.
"I suppose she talks, and — eats, and everything."		– Przypuszczam, że już mówi i... je, i w ogóle.
"Oh, yes." She looked at me absently. "Listen, Nick; let me tell you what I said when she was born. Would you like to hear?"		– O tak. – Spojrzała na mnie z roztargnieniem. – Posłuchaj, Nick, chcesz wiedzieć, co powiedziałam, kiedy się urodziła?
"Very much."		– Bardzo.
"It'll show you how I've gotten to feel about — things.		– Może ci to wyjaśni, jaki mam teraz stosunek do... do niektórych spraw.
Well, she was less than an hour old and Tom was God knows where.		Więc było to w niecałą godzinę po jej urodzeniu, a Tom był Bóg wie gdzie.
I woke up out of the ether with an utterly abandoned feeling, and asked the nurse right away if it was a boy or a girl.		Obudziłam się po narkozie z uczuciem zupełnego osamotnienia i zaraz spytałam pielęgniarkę, czy to chłopak, czy dziewczynka.
She told me it was a girl, and so I turned my head away and wept. 'All right,' I said, 'I'm glad it's a girl.		Kiedy powiedziała mi, że dziewczynka, odwróciłam głowę i rozpłakałam się. „To dobrze – powiedziałam – cieszę się, że to dziewczynka.
And I hope she'll be a fool — that's the best thing a girl can be in this world, a beautiful little fool.'"		I mam nadzieję, że będzie głupia – to najlepsza rzecz dla kobiety na tym świecie być pięknym głuptaskiem”.
" You see I think everything's terrible anyhow," she went on in a convinced way. "Everybody thinks so — the most advanced people.		Rozumiesz, wydaje mi się, że tak czy inaczej wszystko jest straszne – ciągnęła dalej z wielkim przekonaniem. – Wszyscy tak myślą, najbardziej wykształceni ludzie.
And I know.		A ja to wiem.
I've been everywhere and seen everything and done everything." Her eyes flashed around her in a defiant way, rather like Tom's, and she laughed with thrilling scorn. "Sophisticated — God, I'm sophisticated!"		Byłam wszędzie, wszystko widziałam i wszystkiego próbowałam. – Błysnęła oczami zuchwale, podobna w tym do Toma; i zaśmiała się z budzącą dreszcz pogardą. – Jestem zepsuta, o Boże! jeszcze jak zepsuta!
The instant her voice broke off ceasing to compel my attention, my belief, I felt the basic insincerity of what she had said.		Gdy tylko umilkła i głos jej przestał zwodzić moją czujność i wymuszać wiarę, odczułem w tym, co powiedziała, głęboką nieszczerość.
It made me uneasy, as though the whole evening had been a trick of some sort to exact a contributory emotion from me.		Zrobiło mi się przykro. Czyżby cały wieczór był oszukańczą grą, zaaranżowaną po to, aby nabrać mnie na współczucie?
I waited, and sure enough in a moment she looked at me with an absolute smirk on her lovely face, as if she had asserted her membership in a rather distinguished secret society to which she and Tom belonged.		Czekałem – i rzeczywiście, po chwili spojrzała na mnie z szelmowskim uśmieszkiem nieukrywanej satysfakcji, jak gdyby otwarcie przyznawała, że jest członkiem jakiegoś bardzo ekskluzywnego tajnego związku, do którego należy wraz z Tomem. * * *
Inside, the crimson room bloomed with light.		W domu wnętrze szkarłatnego pokoju kwitło światłem.
Tom and Miss Baker sat at either end of the long couch and she read aloud to him from The Saturday Evening Post — the words, murmurous and uninflected, running together in a soothing tune.		Tom i panna Baker siedzieli na przeciwległych końcach sofy, dziewczyna czytała mu głośno ilustrowane pismo i szmer obojętnych, monotonnych słów układał się w kojącą melodię.
The lamp-light, bright on his boots and dull on the autumn-leaf yellow of her hair, glinted along the paper as she turned a page with a flutter of slender muscles in her arms.		Światło lampy błyszczało na cholewkach jego butów, matowiało na jej włosach koloru jesiennych liści i lśniło refleksem na papierze, gdy przewracała stronę, wprawiając w drganie smukłe mięśnie swoich ramion.
When we came in she held us silent for a moment with a lifted hand.		Gdyśmy weszli, nakazała nam ciszę podniesioną dłonią.
"To be continued," she said, tossing the magazine on the table, "in our very next issue." Her body asserted itself with a restless movement of her knee, and she stood up. "Ten o'clock," she remarked, apparently finding the time on the ceiling. "Time for this good girl to go to bed."		– Dalszy ciąg nastąpi – rzekła po chwili, rzucając pismo na stół – w najbliższym numerze. – Niespokojnie poruszyła kolanem i wstała. – Dziesiąta godzina – stwierdziła, odczytując czas najprawdopodobniej na suficie. – Grzeczne dzieci idą spać.
"Jordan's going to play in the tournament tomorrow," explained Daisy, "over at Westchester."		– Jordan gra jutro w turnieju – wyjaśniła Daisy. – W Westchester.
"Oh — you're Jordan Baker." I knew now why her face was familiar — its pleasing contemptuous expression had looked out at me from many rotogravure pictures of the sporting life at Asheville and Hot Springs and Palm Beach.		– Ach, to pani jest Jordan Baker! Teraz wiedziałem, dlaczego jej twarz wydała mi się znajoma – ten czarujący wyraz pogardy widziałem na wielu zdjęciach z imprez sportowych w Asheville, Hot Springs i Palm Beach.
I had heard some story of her too, a critical, unpleasant story, but what it was I had forgotten long ago.		Słyszałem też o niej jakieś plotki, niezbyt pochlebne, ale dawno już zapomniałem, co to była za historia.
"Good night," she said softly. "Wake me at eight, won't you?"		– Dobranoc – powiedziała miękko. – Obudź mnie o ósmej, dobrze?
"If you'll get up."		– Pod warunkiem, że wstaniesz.
"I will.		– Wstanę.
Good night, Mr. Carraway.		Dobranoc panu.
See you anon." "Of course you will," confirmed Daisy.		Chyba się zobaczymy niedługo. – Oczywiście, że się zobaczycie – zapewniła Daisy.
"In fact, I think I'll arrange a marriage. Come over often, Nick, and I'll sort of—oh — fling you together.		– Prawdę mówiąc, chciałabym was wyswatać. Musisz do nas często zaglądać, Nick, a ja was jakoś... no, jakoś was skojarzę.
You know — lock you up accidentally in linen closets and push you out to sea in a boat, and all that sort of thing -—"		Wiesz, niechcący zamknę was razem w szafie, wypchnę w łodzi na pełne morze albo coś w tym rodzaju...
"Good night," called Miss Baker from the stairs. "I haven't heard a word."		– Dobranoc! – krzyknęła panna Baker ze schodów. – Nie słyszałam ani słowa.
"She's a nice girl," said Tom after a moment. "They oughtn't to let her run around the country this way."		– To miła dziewczyna – powiedział Tom po chwili. – Nie powinni jej pozwalać na takie szwendanie się z miejsca na miejsce.
"Who oughtn't to?" inquired Daisy coldly.		– Kto nie powinien? – zimno spytała Daisy.
"Her family."		– Jej rodzina.
"Her family is one aunt about a thousand years old.		– Cała jej rodzina to ciotka, która ma już chyba z tysiąc lat.
Besides, Nick's going to look after her, aren't you, Nick?		Poza tym Nick się nią zajmie. Prawda, Nick?
She's going to spend lots of week-ends out here this summer.		Jordan będzie do nas przyjeżdżać na weekendy przez całe lato.
I think the home influence will be very good for her."		Ciepło domowego ogniska dobrze na nią wpłynie.
Daisy and Tom looked at each other for a moment in silence.		Daisy i Tom przez chwilę patrzyli na siebie w milczeniu.
"Is she from New York?" I asked quickly.		– Czy ona jest z Nowego Jorku? – spytałem pospiesznie.
"From Louisville.		– Z Louisville.
Our white girlhood was passed together there.		Spędziłyśmy tam nasze panieńskie lata.
Our beautiful white —"		Nasze piękne, dziewicze...
"Did you give Nick a little heart-to-heart talk on the veranda?" demanded Tom suddenly.		– Czy uraczyłaś Nicka malutką porcją zwierzeń na werandzie? – spytał nagle Tom.
"Did I?" She looked at me. "I can't seem to remember, but I think we talked about the Nordic race.		– Ja się tobie zwierzałam? – Spojrzała na mnie. – Doprawdy nie pamiętam, ale zdaje mi się, żeśmy rozmawiali o rasie nordyckiej.
Yes, I'm sure we did.		Tak, nawet jestem tego pewna.
It sort of crept up on us and first thing you know —"		Tak to jakoś na nas przyszło i ni stąd, ni zowąd...
"Don't believe everything you hear, Nick," he advised me.		– Nie powinieneś wierzyć we wszystko, co usłyszysz – doradził mi Tom.
I said lightly that I had heard nothing at all, and a few minutes later I got up to go home.		Odpowiedziałem lekko, że w ogóle niczego nie słyszałem, i w parę minut później wstałem, żeby się pożegnać.
They came to the door with me and stood side by side in a cheerful square of light.		Odprowadzili mnie do drzwi i stali obok siebie w pogodnej smudze światła.
As I started my motor Daisy peremptorily called:		Gdy puściłem w ruch motor, Daisy krzyknęła tonem nieznoszącym sprzeciwu:
"Wait! I forgot to ask you something, and it's important.		– Czekaj! Zapomniałam cię spytać o coś ważnego.
We heard you were engaged to a girl out West."		Słyszeliśmy, żeś się zaręczył z kimś tam na Zachodzie.
"That's right," corroborated Tom kindly. "We heard that you were engaged."		– To prawda – włączył się Tom łaskawie. – Słyszeliśmy, że jesteś zaręczony.
"It's a libel.		– To oszczerstwo.
I'm too poor."		Jestem za biedny.
"But we heard it," insisted Daisy, surprising me by opening up again' in a flower-like way. "We heard it from three people, so it must be true."		– Ale słyszeliśmy – nalegała Daisy i ku mojemu zdumieniu znów się ożywiła niby kwiat, który rozchyla płatki. – Słyszeliśmy od trzech osób, więc musi to być prawda.
Of course I knew what they were referring to, but I wasn't even vaguely engaged.		Wiedziałem, rzecz jasna, o czym mówią, ale naprawdę nie byłem zaręczony.
The fact that gossip had published the banns was one of the reasons I had come East.		Pogłoski zapowiadające mój ślub były jedną z przyczyn, dla których wyjechałem na Wschodnie Wybrzeże.
You can't stop going with an old friend on account of rumors, and on the other hand I had no intention of being rumored into marriage.		Trudno zerwać starą przyjaźń z powodu plotek, z drugiej zaś strony nie miałem zamiaru dać się plotkom zapędzić w małżeństwo.
Their interest rather touched me and made them less remotely rich — nevertheless, I was confused and a little disgusted as I drove away.		Ich zainteresowanie moją osobą nawet mnie wzruszyło i zbliżyło do nich, chociaż byli tak bogaci; kiedy jednak wracałem do siebie, czułem zmieszanie i lekki niesmak.
It seemed to me that the thing for Daisy to do was to rush out of the house, child in arms—but apparently there were no such intentions in her head.		Wydawało mi się, że Daisy pozostaje jedno: wziąć dziecko na ręce i uciec z tego domu – lecz najwyraźniej wcale nie miała takich zamiarów.
As for Tom, the fact that he "had some woman in New York" was really less surprising than that he had been depressed by a book.		Co do Toma, to fakt, iż „ma kogoś w Nowym Jorku”, mniej mnie zaskoczył niż to, że może być przygnębiony lekturą książki.
Something was making him nibble at the edge of stale ideas as if his sturdy physical egotism no longer nourished his peremptory heart.		Widocznie coś go pchało do szukania duchowej strawy wśród zwietrzałych idei, egotyzm płynący z fizycznej krzepy nie starczał już na pożywienie dla tego władczego serca.
Already it was deep summer on road-house roofs and in front of wayside garages, where new red gas-pumps sat out in pools of light, and when I reached my estate at West Egg I ran the car under its shed and sat for a while on an abandoned grass roller in the yard.		Czuło się już pełne lato na tarasach zajazdów i wokół przydrożnych garaży, gdzie w kałużach światła sterczały nowe czerwone pompy benzynowe. Gdy dotarłem do mojej posiadłości w West Egg, odstawiłem wóz do szopy i posiedziałem chwilę przed domem na porzuconym walcu do trawy.
The wind had blown off, leaving a loud, bright night, with wings beating in the trees and a persistent organ sound as the full bellows of the earth blew the frogs full of life.		Wiatr ucichł, pozostała głośna, jasna noc i jakieś skrzydła biły wśród drzew, a w powietrzu uparcie trwał dźwięk organów, bo ziemia pełnymi miechami dęła w chór żab, pełen życia.
The silhouette of a moving cat wavered across the moonlight, and turning my head to watch it, I saw that I was not alone — fifty feet away a figure had emerged from the shadow of my neighbor's mansion and was standing with his hands in his pockets regarding the silver pepper of the stars.		Czarna sylwetka skradającego się kota zamajaczyła w księżycowym świetle i gdy powiodłem za nią wzrokiem, spostrzegłem, że nie jestem sam – o pięćdziesiąt stóp dalej, z cienia otaczającego dom mojego sąsiada, wynurzyła się jakaś postać i stanęła z rękami w kieszeniach, zapatrzona w srebrzysty pieprz rozsypanych gwiazd.
Something in his leisurely movements and the secure position of his feet upon the lawn suggested that it was Mr. Gatsby himself, come out to determine what share was his of our local heavens.		Swoboda ruchów i jakaś wyraźna pewność siebie w ustawieniu nóg na trawniku kazała mi się domyślić, że to pan Gatsby we własnej osobie wyszedł, aby rozstrzygnąć, jaka też część tutejszego nieba należy do niego.
I decided to call to him.		Chciałem go zagadnąć.
Miss Baker had mentioned him at dinner, and that would do for an introduction.		Panna Baker wspomniała o nim przy obiedzie i to wystarczyłoby do nawiązania znajomości.
But I didn't call to him, for he gave a sudden intimation that he was content to be alone—he stretched out his arms toward the dark water in a curious way, and, far as I was from him, I could have sworn he was trembling.		Ale nie odezwałem się, bo niespodzianie dał do zrozumienia, że chce być sam – dziwnym ruchem wyciągnął ramiona ku ciemnej wodzie i, choć byłem daleko, mógłbym był przysiąc, że drżał.
Involuntarily I glanced seaward — and distinguished nothing except a single green light, minute and far way, that might have been the end of a dock.		Mimo woli spojrzałem na morze; dostrzegłem tylko pojedyncze zielone światło; malutkie i bardzo dalekie, mogące oznaczać granicę czyjejś przystani.
When I looked once more for Gatsby he had vanished, and I was alone again in the unquiet darkness.		Gdy znów poszukałem wzrokiem Gatsby’ego, już go nie było i zostałem sam w pełnej niepokoju ciemności.
		1 West Egg – East Egg (ang.) – dosłownie: Zachodnie Jajko – Wschodnie Jajko (przyp. tłum.).
CHAPTER II		Rozdział II
About half way between West Egg and New York the motor road hastily joins the railroad and runs beside it for a quarter of a mile, so as to shrink away from a certain desolate area of land.		Gdzieś w połowie drogi z West Egg do Nowego Jorku autostrada gwałtownie skręca do toru kolejowego i biegnie równolegle przez ćwierć mili, aby ominąć z daleka dość niesamowite pustkowie.
This is a valley of ashes—a fantastic farm where ashes grow like wheat into ridges and hills and grotesque gardens; where ashes take the forms of houses and chimneys and rising smoke and, finally, with a transcendent effort, of men who move dimly and already crumbling through the powdery air.		Jest to dolina popiołów; wygląda niby fantastyczna ferma, gdzie popiół jak zboże porasta wąwozy, pagórki, groteskowe ogrody; gdzie popiół i śmieci przybierają kształt domów z kominami i smugą dymu, a nawet – w ostatniej metamorfozie – kształt popielatych postaci, snujących się w mglistym, zapylonym powietrzu.
Occasionally a line of gray cars crawls along an invisible track, gives out a ghastly creak, and comes to rest, and immediately the ash-gray men swarm up with leaden spades and stir up an impenetrable cloud, which screens their obscure operations from your sight.		Od czasu do czasu przeciąga tamtędy korowód szarych wozów, przystaje z upiornym zgrzytem, szare jak popiół postacie łopatami jak z ołowiu wzniecają nieprzeniknioną chmurę, która kryje przed naszym wzrokiem ich tajemnicze zabiegi.
But above the gray land and the spasms of bleak. dust which drift endlessly over it, you perceive, after a moment, the eyes of Doctor T. J. Eckleburg.		Lecz ponad tym szarym skrawkiem ziemi, nad którym wiatr nieustannie przesuwa drgające pasma pyłu, dostrzeżesz w pewnej chwili oczy doktora T. J. Eckleburga.
The eyes of Doctor T. J. Eckleburg are blue and gigantic — their retinas are one yard high.		Oczy T. J. Eckleburga są niebieskie i ogromne – o źrenicach szerokości jednego jarda.
They look out of no face, but, instead, from a pair of enormous yellow spectacles which pass over a non-existent nose.		Brakuje im twarzy, patrzą po prostu zza gigantycznych żółtych okularów, zawieszonych na nieistniejącym nosie.
Evidently some wild wag of an oculist set them there to fatten his practice in the borough of Queens, and then sank down himself into eternal blindness, or forgot them and moved away.		Pewnie jakiś okulista, widać skłonny do żartów, umieścił przy drodze tę reklamę, żeby powiększyć szeregi swoich pacjentów z dzielnicy Queens, a potem sam pogrążył się w wiecznej ślepocie albo też wywędrował w inne strony.
But his eyes, dimmed a little by many paintless days under sun and rain, brood on over the solemn dumping ground.		Ale jego oczy, dawno niemalowane, nieco wyblakłe od słońca i deszczu, medytują nieprzerwanie nad tym wysypiskiem.
The valley of ashes is bounded on one side by a small foul river, and, when the drawbridge is up to let barges through, the passengers on waiting trains can stare at the dismal scene for as long as half an hour.		Dolinę popiołów zamyka z jednej strony brudna rzeczka i kiedy podnoszą na niej most zwodzony, żeby przepuścić barki, pasażerowie czekających pociągów mogą przyglądać się posępnej scenerii przez całe pół godziny.
There is always a halt there of at least a minute, and it was because of this that I first met Tom Buchanan's mistress.		Każdy pociąg przystaje w tym miejscu co najmniej na minutę i dlatego poznałem kochankę Toma Buchanana.
The fact that he had one was insisted upon wherever he was known.		Fakt, że miał kochankę, potwierdzali wszyscy jego znajomi.
His acquaintances resented the fact that he turned up in popular restaurants with her and, leaving her at a table, sauntered about, chatting with whomsoever he knew.		Mieli mu za złe, że pokazuje się z nią w znanych kawiarniach i że zostawiając ją samą przy stoliku, krąży po lokalu i gawędzi z każdym, kogo tylko spotka.
Though I was curious to see her, I had no desire to meet her — but I did.		Chociaż ciekaw byłem, jak wygląda, wcale nie pragnąłem jej poznać – ale jednak poznałem.
I went up to New York with Tom on the train one afternoon and when we stopped by the ashheaps he jumped to his feet and, taking hold of my elbow, literally forced me from the car.		Pewnego popołudnia jechałem z Tomem pociągiem do Nowego Jorku i kiedy stanęliśmy przy hałdach popiołu, Tom zerwał się z miejsca i trzymając mnie za łokieć, dosłownie wyciągnął z wagonu.
"We're getting off," he insisted. "I want you to meet my girl."		– Wysiądziemy tutaj – powiedział. – Chcę, żebyś poznał moją dziewczynę.
I think he'd tanked up a good deal at luncheon, and his determination to have my company bordered on violence.		Myślę, że musiał się nieźle zaprawić podczas lunchu, i upór, z jakim nastawał na moje towarzystwo, graniczył z przemocą.
The supercilious assumption was that on Sunday afternoon I had nothing better to do.		Zakładał, bardzo zarozumiale, że w niedzielne popołudnie nie mam nic lepszego do roboty.
I followed him over a low whitewashed railroad fence, and we walked back a hundred yards along the road under Doctor Eckleburg's persistent stare.		Przeszliśmy przez niski, pobielony płotek ciągnący się wzdłuż toru kolejowego i pod przenikliwym spojrzeniem doktora T.J. Eckleburga cofnęliśmy się drogą ze sto jardów.
The only building in sight was a small block of yellow brick sitting on the edge of the waste land, a sort of compact Main Street ministering to it, and contiguous to absolutely nothing.		W polu widzenia był tylko jeden mały budynek z żółtej cegły, przysiadły samotnie na skraju pustkowia, gdzie jakby wyznaczał główną ulicę miejscowości, która nie istnieje.
One of the three shops it contained was for rent and another was an all-night restaurant, approached by a trail of ashes; the third was a garage — Repairs. George B. Wilson, Cars bought and sold. — and I followed Tom inside.		Z trzech mieszczących się w tym domku lokali jeden był do wynajęcia, w drugim, do którego prowadziła ścieżka wysypana popiołem, była knajpka czynna przez całą noc, a w trzecim warsztat: „Naprawy – George B. Wilson – Kupno i Sprzedaż Samochodów” – i do tego warsztatu wszedłem za Tomem.
The interior was unprosperous and bare; the only car visible was the dust-covered wreck of a Ford which crouched in a dim corner.		Wnętrze było ubogie i puste: zobaczyliśmy w nim tylko jeden wóz – zakurzonego, rozbitego forda, skulonego w ciemnym kącie.
It had occurred to me that this shadow of a garage must be a blind, and that sumptuous and romantic apartments were concealed overhead, when the proprietor himself appeared in the door of an office, wiping his hands on a piece of waste.		Przyszło mi do głowy, że to kamuflaż, że nad tym półwymarłym warsztatem, na piętrze, kryją się rozrzutnie i romantycznie urządzone apartamenty, gdy w drzwiach prowadzących do kantorka ukazał się właściciel we własnej osobie, wycierając ręce w jakąś szmatę.
He was a blond, spiritless man, anaemic, and faintly handsome.		Był to jasnowłosy, apatyczny mężczyzna, nawet dość przystojny.
When he saw us a damp gleam of hope sprang into his light blue eyes.		Na nasz widok blady promyk nadziei błysnął w jego jasnoniebieskich oczach.
"Hello, Wilson, old man," said Tom, slapping him jovially on the shoulder. "How's business?"		– No, co słychać, panie Wilson – zagadnął Tom, klepiąc go jowialnie po ramieniu. – Jak tam interesy?
"I can't complain," answered Wilson unconvincingly. "When are you going to sell me that car?"		– Nie mogę narzekać – odpowiedział Wilson bez przekonania. – Kiedy pan mi sprzeda swój wóz?
"Next week; I've got my man working on it now."		– W przyszłym tygodniu. Jest teraz w naprawie.
"Works pretty slow, don't he?"		– Trochę długo to trwa.
"No, he doesn't," said Tom coldly. "And if you feel that way about it, maybe I'd better sell it somewhere else after all."		– Nie uważam – powiedział Tom zimno. – A jeśli panu się tak spieszy, to może sprzedam wóz komuś innemu.
"I don't mean that," explained Wilson quickly. "I just meant —"		– Nic podobnego – wyjaśnił Wilson z pośpiechem. – Ja tylko tak...
His voice faded off and Tom glanced impatiently around the garage.		Jego głos zamarł w powietrzu i Tom niecierpliwie rozejrzał się po warsztacie.
Then I heard footsteps on a stairs, and in a moment the thickish figure of a woman blocked out the light from the office door.		Usłyszałem kroki na schodach i niemal w tejże chwili tęgawa postać kobieca zasłoniła światło padające przez drzwi kantorka.
She was in the middle thirties, and faintly stout, but she carried her surplus flesh sensuously as some women can.		Miała trzydzieści parę lat i wyraźną skłonność do tycia, ale należała do kobiet, które umieją obnosić swoje ciało ze zmysłowym wdziękiem.
Her face, above a spotted dress of dark blue crepe-de-chine, contained no facet or gleam of beauty, but there was an immediately perceptible vitality about her as if the nerves of her body were continually smouldering.		Jej twarz nad ciemnoniebieską krepdeszynową suknią w groszki nie miała w sobie nic pięknego, lecz w całej postaci natychmiast wyczuwało się temperament, niby żar tlący się w nerwach nieustannie.
She smiled slowly and, walking through her husband as if he were a ghost, shook hands with Tom, looking him flush in the eye.		Uśmiechnęła się leniwie, minęła męża, jakby był duchem, i podała rękę Tomowi, patrząc mu prosto w oczy.
Then she wet her lips, and without turning around spoke to her husband in a soft, coarse voice:		Potem oblizała wargi i nie odwracając się, powiedziała do męża miękkim, ale wulgarnym głosem:
"Get some chairs, why don't you, so somebody can sit down."		– Rusz się po krzesła. Przynieś coś, żeby można było usiąść, dobrze?
"Oh, sure," agreed Wilson hurriedly, and went toward the little office mingling immediately with the cement color of the walls.		– Och, rzeczywiście – przytaknął Wilson gorliwie i poszedł do kantorka, stapiając się natychmiast z szarym kolorem ścian.
A white ashen dust veiled his dark suit and his pale hair as it veiled everything in the vicinity — except his wife, who moved close to Tom.		Jego ciemne ubranie i jasne włosy pokrywał białawy pył, jak wszystko w tej okolicy – z wyjątkiem jego żony, która przysunęła się do Toma.
"I want to see you," said Tom intently. "Get on the next train."		– Muszę się z tobą widzieć – powiedział Tom z naciskiem. – Jedź następnym pociągiem.
"All right."		– Dobrze.
"I'll meet you by the news-stand on the lower level."		– Spotkamy się przy kiosku z gazetami na niższym peronie.
She nodded and moved away from him just as George Wilson emerged with two chairs from his office door.		Skinęła głową i odsunęła się w chwili, gdy George Wilson z dwoma krzesłami wynurzył się ze swego kantorka.
We waited for her down the road and out of sight.		Czekaliśmy na nią przy drodze, z dala od domu.
It was a few days before the Fourth of July, and a gray, scrawny Italian child was setting torpedoes in a row along the railroad track.		Było to na kilka dni przed świętem Niepodległości i mały chłopak, Włoch, szary i kościsty, układał rzędem petardy wzdłuż toru.
"Terrible place, isn't it," said Tom, exchanging a frown with Doctor Eckleburg.		– Straszne miejsce, prawda? – powiedział Tom, wymieniając chmurne spojrzenie z doktorem Eckleburgiem.
"Awful."		– Potworne.
"It does her good to get away."		– Dobrze jej robi taka wycieczka do miasta.
"Doesn't her husband object?"		– A co mąż na to?
"Wilson?		– Wilson?
He thinks she goes to see her sister in New York.		Jest przekonany, że ona jedzie do siostry.
He's so dumb he doesn't know he's alive."		To taki tępak, że nie wie, na jakim świecie żyje.
So Tom Buchanan and his girl and I went up together to New York — or not quite together, for Mrs. Wilson sat discreetly in another car.		W ten sposób Tom Buchanan, jego kochanka i ja wybraliśmy się razem do Nowego Jorku, choć niezupełnie razem, bo pani Wilson dyskretnie usiadła w innym wagonie.
Tom deferred that much to the sensibilities of those East Eggers who might be on the train.		Tom robił w ten sposób ustępstwo wobec wrażliwszych mieszkańców East Egg, którzy ewentualnie mogli jechać tym samym pociągiem.
She had changed her dress to a brown figured muslin, which stretched tight over her rather wide hips as Tom helped her to the platform in New York.		Przebrała się w sukienkę z brązowego, wzorzystego muślinu, który mocno napiął się na jej szerokich biodrach, gdy Tom pomagał jej wysiąść w Nowym Jorku.
At the news-stand she bought a copy of Town Tattle and a moving-picture magazine, and in the station drugstore some cold cream and a small flask of perfume.		Przy kiosku z gazetami kupiła „Town Tattle” i tygodnik filmowy, a w drogerii na stacji – słoik kremu i flakonik perfum.
Up-stairs, in the solemn echoing drive she let four taxicabs drive away before she selected a new one, lavender-colored with gray upholstery, and in this we slid out from the mass of the station into the glowing sunshine.		Na górze, na uroczystym, rozległym podjeździe, przepuściła cztery taksówki, zanim wybrała nową, o karoserii koloru lawendy i szarym obiciu, i tym wozem wydostaliśmy się z tłoku przed dworcem prosto w piekące słońce.
But im-mediately she turned sharply from the window and, leaning forward, tapped on the front glass.		Lecz natychmiast odwróciła się gwałtownie od okna i pochylając się do przodu, zastukała do szofera.
"I want to get one of those dogs," she said earnestly. "I want to get one for the apartment.		– Chcę mieć takiego pieska – powiedziała poważnie. – Chcę mieć pieska w mieszkaniu.
They're nice to have — a dog."		To bardzo miło mieć psa.
We backed up to a gray old man who bore an absurd resemblance to John D. Rockefeller.		Cofając się, podjechaliśmy do siwego starca, absurdalnie podobnego do Johna D. Rockefellera.
In a basket swung from his neck cowered a dozen very recent puppies of an indeterminate breed.		W koszyku, zawieszonym na jego szyi, kuliło się klika szczeniąt bliżej nieokreślonej rasy.
"What kind are they?" asked Mrs. Wilson eagerly, as he came to the taxi-window.		– Jakie to pieski? – spytała pani Wilson z zapałem, gdy starzec podszedł do okna taksówki.
"All kinds.		– Różne.
What kind do you want, lady?"		A jakiego pani sobie życzy?
"I'd like to get one of those police dogs; I don't suppose you got that kind?"		– Chciałabym mieć, wie pan, takiego psa policyjnego. Pewnie pan nie ma, co?
The man peered doubtfully into the basket, plunged in his hand and drew one up, wriggling, by the back of the neck.		Starzec niepewnie zerknął do koszyka, zanurzył dłoń i wyciągnął za kark szamocącego się szczeniaka.
"That's no police dog," said Tom.		– To nie jest pies policyjny – powiedział Tom.
"No, it's not exactly a police dog," said the man with disappointment in his voice. "It's more of an Airedale." He passed his hand over the brown wash-rag of a back.		– Tak, to nie jest akurat pies policyjny – powiedział sprzedawca z nutą rozczarowania w głosie. – To prędzej będzie airedale. – Przeciągnął dłonią po brunatnym, zmierzwionym grzbiecie.
"Look at that coat. Some coat.		– Niech pani spojrzy na to futro. Kawałek prawdziwego futra!
That's a dog that'll never bother you with catching cold."		Taki pies nigdy się nie zaziębi, będzie pani miała spokój.
"I think it's cute," said Mrs. Wilson enthusiastically. "How much is it?"		– On jest słodki – powiedziała pani Wilson zachwycona. – Ile kosztuje?
"That dog?" He looked at it admiringly. "That dog will cost you ten dollars."		– Ten pies? – Spojrzał na szczenię z czułością. – Za tego psa policzę pani dziesięć dolarów.
The Airedale — undoubtedly there was an Airedale concerned in it somewhere, though its feet were startlingly white — changed hands and settled down into Mrs. Wilson's lap, where she fondled the weatherproof coat with rapture.		Airedale – bo niewątpliwie miał wśród przodków jakiegoś airedale’a, pomimo niepokojąco białych nóg – znalazł się w taksówce i wylądował na łonie pani Wilson, która z uniesieniem zaczęła głaskać jego odporne na każdą pogodę futerko.
"Is it a boy or a girl?" she asked delicately.		– Czy to chłopiec, czy dziewczynka? – zapytała subtelnie.
"That dog?		– Ten pies?
That dog's a boy."		To chłopak.
"It's a bitch," said Tom decisively. "Here's your money.		– To suka – powiedział Tom, rozstrzygając wątpliwości. – Ma pan tu pieniądze.
Go and buy ten more dogs with it."		Może pan iść i kupić za to jeszcze dziesięć takich psów.
We drove over to Fifth Avenue, so warm and soft, almost pastoral, on the summer Sunday afternoon that I wouldn't have been surprised to see a great flock of white sheep turn the corner.		Pojechaliśmy na Piątą Aleję, ciepłą i miękką, niemal sielankową w to niedzielne słoneczne popołudnie. Nie zdziwiłbym się, gdyby zza węgła wyszło wielkie stado białych owiec.
"Hold on," I said, "I have to leave you here."		– Stańcie na chwilę – powiedziałem. – Tutaj muszę was pożegnać.
"No, you don't," interposed Tom quickly. "Myrtle'll be hurt if you don't come up to the apartment. Won't you, Myrtle?"		– Nic podobnego – szybko zaprotestował Tom. – Zrobisz wielką przykrość Myrtle, jeśli nie pojedziesz do nas, prawda, Myrtle?
"Come on," she urged. "I'll telephone my sister Catherine.		– Niech pan jedzie z nami – przynagliła. – Zadzwonię do mojej siostry, Catherine.
She's said to be very beautiful by people who ought to know."		Ona jest bardzo ładna, tak mówi każdy, kto zna się na rzeczy.
"Well, I'd like to, but —"		– Bardzo chętnie, ale...
We went on, cutting back again over the Park toward the West Hundreds.		Przecinając Park, pojechaliśmy dalej, w stronę zachodniej części miasta.
At 158th Street the cab stopped at one slice in a long white cake of apartment-houses.		Na 158 Ulicy wóz stanął przed jednym z tych nowoczesnych bloków, które przypominają długi, biały, pokrojony na kawałki placek.
Throwing a regal homecoming glance around the neighborhood, Mrs. Wilson gathered up her dog and her other purchases, and went haughtily in.		Ogarnąwszy całe sąsiedztwo spojrzeniem powracającej królowej, pani Wilson z pieskiem i resztą zakupów w ramionach wyniosłym krokiem weszła do domu.
"I'm going to have the McKees come up," she announced as we rose in the elevator. "And, of course, I got to call up my sister, too."		W windzie oznajmiła nam: – Zaproszę państwa McKee, no i oczywiście moją siostrę.
The apartment was on the top floor — a small living-room, a small dining-room, a small bedroom, and a bath.		Mieszkanie znajdowało się na najwyższym piętrze – mały salonik, mała jadalnia, mała sypialnia i łazienka.
The living-room was crowded to the doors with a set of tapestried furniture entirely too large for it, so that to move about was to stumble continually over scenes of ladies swinging in the gardens of Versailles.		Salon zapchany był aż po sam próg garniturem mebli obitych gobelinową tkaniną i tak dużych, że człowiek bezustannie wpadał na damy huśtające się w ogrodach Wersalu.
The only picture was an over-enlarged photograph, apparently a hen sitting on a blurred rock.		Ściany zdobiło tylko jedno, nadmiernie powiększone zdjęcie – chyba jakiejś kury siedzącej na zamazanej skale.
Looked at from a distance, however, the hen resolved itself into a bonnet, and the countenance of a stout old lady beamed down into the room.		Jednakże oglądana z pewnej odległości kura przybierała kształt czepka, spod którego wynurzyło się oblicze otyłej, starszej damy, ogarniającej promiennym uśmiechem cały pokój.
Several old copies of Town Tattle lay on the table together with a copy of Simon Called Peter, and some of the small scandal magazines of Broad-way.		Na stole leżało kilka numerów „Town Tattle”, egzemplarz książki Szymon zwany Piotrem i sensacyjne, brukowe pisemka z plotkami o aktorach Broadwayu.
Mrs. Wilson was first concerned with the dog.		Pani Wilson zajęła się najpierw pieskiem.
A reluctant elevator boy went for a box full of straw and some milk, to which he added on his own initiative a tin of large, hard dog-biscuits — one of which decomposed apathetically in the saucer of milk all afternoon.'		Windziarz niechętnie udał się na poszukiwanie skrzynki ze słomą i mleka, do czego z własnej inicjatywy dołączył paczkę twardych psich biszkoptów – jeden z nich przez całe popołudnie powoli rozkładał się na talerzyku z mlekiem.
Meanwhile Tom brought out a bottle of whiskey from a locked bureau door.		Tom w tym czasie wydostał z zamkniętego biurka butelkę whisky.
I have been drunk just twice in my life, and the second time was that afternoon; so everything that happened has a dim, hazy cast over it, although until after eight o'clock the apartment was full of cheerful sun.		Tylko dwa razy w życiu zdarzyło mi się upić, drugi raz właśnie tego popołudnia; dlatego też wszystko, co się działo, okryte jest w mojej pamięci niejasnym, mglistym oparem, chociaż mieszkanie aż do godziny ósmej wypełniał pogodny blask słońca.
Sitting on Tom's lap Mrs. Wilson called up several people on the telephone; then there were no cigarettes, and I went out to buy some at the drugstore on the corner.		Pani Wilson, siedząc na kolanach Toma, dzwoniła do różnych ludzi; potem zabrakło papierosów i poszedłem do najbliższego sklepiku na rogu ulicy.
When I came back they had disappeared, so I sat down discreetly in the living-room and read a chapter of Simon Called Peter — either it was terrible stuff or the whiskey distorted things, because it didn't make any sense to me.		Kiedy wróciłem, oboje gdzieś zniknęli, więc usiadłem dyskretnie w saloniku i przeczytałem rozdział Szymona zwanego Piotrem, i albo to był stek bzdur, albo też działał wypity alkohol, bo jakoś niczego nie mogłem zrozumieć.
Just as Tom and Myrtle (after the first drink Mrs. Wilson and I called each other by our first names) reappeared, company commenced to arrive at the apartment-door.		Właśnie gdy Tom i Myrtle (po pierwszym kieliszku byłem z panią Wilson na ty) wrócili do salonu, zaproszeni goście zaczęli się schodzić.
The sister, Catherine, was a slender, worldly girl of about thirty, with a solid, sticky bob of red hair, and a complexion powdered milky white.		Catherine, siostra Myrtle, była zgrabną dziewczyną około trzydziestki, z gęstą strzechą tłustych, rudych loków i twarzą białą od pudru jak mleko.
Her eyebrows had been plucked and then drawn on again at a more rakish angle but the efforts of nature toward the restoration of the old alignment gave a blurred air to her face.		Miała brwi wyskubane i narysowane pod kątem bardziej wyzywającym, lecz wysiłki natury, która pragnęła przywrócić brwiom pierwotny zarys, w rezultacie nadały twarzy wyraz nieokreślony.
When she moved about there was an incessant clicking as innumerable pottery bracelets jingled up and down upon her arms.		Wszystkim jej ruchom towarzyszyło nieustanne brzęczenie niezliczonych bransoletek z ceramiki, które dzwoniły na jej rękach od łokci aż do przegubów.
She came in with such a proprietary haste, and looked around so possessively at the furniture that I won-dered if she lived here.		Weszła do mieszkania z pośpiechem właściciela, ogarnęła wszystko spojrzeniem tak władczym, że pomyślałem sobie, iż pewnie tu mieszka.
But when I asked her she laughed immoderately, repeated my question aloud, and told me she lived with a girl friend at a hotel.		Kiedy o to spytałem, wybuchnęła nieposkromionym śmiechem, głośno powtórzyła moje pytanie i zapewniła, że mieszka z przyjaciółką w hotelu.
Mr. McKee was a pale, feminine man from the flat below.		Pan McKee, mężczyzna blady i bardzo kobiecy, był sąsiadem z niższego piętra.
He had just shaved, for there was a white spot of lather on his cheekbone, and he was most respectful in his greeting to every one in the room.		Świeżo ogolony, miał na policzku ślad białej piany i witał się ze wszystkimi z niezwykłym uszanowaniem.
He informed me that he was in the "artistic game," and I gathered later that he was a photographer and had made the dim enlargement of Mrs. Wilson's mother which hovered like an ectoplasm on the wall.		Poinformował mnie, że należy do „braci artystycznej”, a później dowiedziałem się, że jest fotografem i że to on zrobił rozwiane powiększenie mamy pani Wilson, unoszące się na ścianie jak ektoplazma.
His wife was shrill, languid, handsome, and horrible.		Jego żona była krzykliwa, pretensjonalna, przystojna i okropna.
She told me with pride that her husband had photographed her a hundred and twenty-seven times since they had been married.		Oznajmiła mi z dumą, że mąż sfotografował ją sto dwadzieścia siedem razy od czasu, gdy się pobrali.
Mrs. Wilson had changed her costume some time before, and was now attired in an elaborate afternoon dress of cream-colored chiffon, which gave out a continual rustle as she swept about the room.		Pani Wilson, która zdążyła się przebrać, wystąpiła teraz we wspaniałej popołudniowej sukni z kremowego jedwabiu, którym bezustannie szeleściła, kręcąc się po pokoju.
With the influence of the dress her personality had also undergone a change.		Wraz ze strojem uległa też zmianie jej osobowość.
The intense vitality that had been so remarkable in the garage was converted into impressive hauteur.		Żywotność, która tak rzucała się w oczy w garażu, zamieniła się teraz w imponującą wyniosłość.
Her laughter her gestures, her assertions became more violently affected moment by moment, and as she expanded the room grew smaller around her until she seemed to be re-volving on a noisy, creaking pivot through the smoky air.		Jej śmiech, jej gesty, jej wypowiedzi z każdą chwilą stawały się mniej naturalne, jej postać rosła mi w oczach, a pokój kurczył się dookoła niej w kłębach dymu, jak gdyby wirowała z hałasem na jakiejś zgrzytliwej osi.
"My dear," she told her sister in a high, mincing shout, "most of these fellas will cheat you every time.		– Moja droga – mówiła do siostry krzykliwie i z afektacją – na każdym kroku chcą nas nabrać.
All they think of is money.		Każdy tylko myśli o forsie.
I had a woman up here last week to look at my feet, and when she gave me the bill you'd of thought she had my appendicitis out."		W zeszłym tygodniu kazałam tu przyjść takiej jednej, co mi robi pedikiur, a rachunek mi dała jak za wycięcie ślepej kiszki.
"What was the name of the woman?" asked Mrs. McKee.		– Jak się nazywa? – spytała pani McKee.
"Mrs. Eberhardt.		– Eberhardt.
She goes around looking at people's feet in their own homes."		Robi pedikiur po domach.
"I like your dress," remarked Mrs. McKee, "I think it's adorable."		– Podoba mi się twoja suknia – stwierdziła pani McKee. – Prześliczna.
Mrs. Wilson rejected the compliment by raising her eyebrow in disdain.		Pani Wilson odrzuciła ten komplement, unosząc z pogardą jedną brew.
"It's just a crazy old thing," she said. "I just slip it on sometimes when I don't care what I look like."		– Stara szmata – powiedziała. – Włażę w nią czasami, kiedy mi wszystko jedno, jak wyglądam.
"But it looks wonderful on you, if you know what I mean," pursued Mrs. McKee. "If Chester could only get you in that pose I think he could make something of it."		– Ale na tobie prezentuje się wspaniale, jeśli rozumiesz, co mam na myśli – ciągnęła wytrwale pani McKee. – Gdyby Chester zrobił ci teraz zdjęcie – o, w tej pozie! – byłoby to coś pięknego.
We all looked in silence at Mrs. Wilson, who removed a strand of hair from over her eyes and looked back at us with a brilliant smile.		Wszyscy spojrzeliśmy w milczeniu na panią Wilson, która odgarnęła znad oczu pasmo włosów i odpowiedziała nam promiennym uśmiechem.
Mr. McKee regarded her intently with his head on one side, and then moved his hand back and forth slowly in front of his face.		Pan McKee przyjrzał się jej w skupieniu, pochylając głowę na bok, a potem powoli mierzył dłonią w powietrzu kadr typowym gestem fotografa.
"I should change the light," he said after a moment. "I'd like to bring out the modelling of the features.		– Zmieniłbym światło – rzekł wreszcie – żeby podkreślić rysy twarzy.
And I'd try to get hold of all the back hair."		I spróbowałbym też wydobyć tę masę włosów z tyłu głowy.
"I wouldn't think of changing the light," cried Mrs. McKee. "I think it's —"		– A ja bym nie zmieniała światła! – krzyknęła pani McKee. – Ja myślę, że...
Her husband said "Sh!" and we all looked at the subject again, whereupon Tom Buchanan yawned audibly and got to his feet.		Jej mąż powiedział „Cii” i wszyscy znów spojrzeliśmy na modelkę, na co Tom głośno ziewnął i wstał.
"You McKees have something to drink," he said. "Get some more ice and mineral water, Myrtle, before everybody goes to sleep."		– Napijcie się lepiej – powiedział do państwa McKee. – Daj jeszcze lodu i wody mineralnej, Myrtle, zanim wszyscy zasną.
"I told that boy about the ice." Myrtle raised her eyebrows in despair at the shiftlessness of the lower orders. "These people!		– Mówiłam temu chłopcu, żeby przyniósł lód. – Myrtle uniosła brwi, zrozpaczona niedbalstwem służby. – Cóż to za element!
You have to keep after them all the time."		Trzeba ich bez przerwy poganiać.
She looked at me and laughed pointlessly.		Spojrzała na mnie i roześmiała się zupełnie bez powodu.
Then she flounced over to the dog, kissed it with ecstasy, and swept into the kitchen, implying that a dozen chefs awaited her orders there.		Potem rzuciła się do psa, ucałowała go w ekstazie i wysunęła się do kuchni, dając do zrozumienia, że cały sztab czeka tam na jej rozkazy.
"I've done some nice things out on Long Island," asserted Mr. McKee.		– Zrobiłem kilka ładnych zdjęć na Long Island – oświadczył pan McKee.
Tom looked at him blankly.		Tom spojrzał na niego tępo.
"Two of them we have framed down-stairs."		– Dwa mam oprawione w mieszkaniu.
"Two what?" demanded Tom.		– Dwa czego? – spytał Tom.
"Two studies.		– Dwa studia.
One of them I call Montauk Point — The Gulls, and the other I call Montauk Point-The Sea."		Jedno nazwałem Przylądek Montauk – Mewy, a drugie Przylądek Montauk – Morze.
The sister Catherine sat down beside me on the couch.		Catherine, siostra Myrtle, usiadła obok mnie na kanapie.
"Do you live down on Long Island, too?" she inquired.		– Czy pan też mieszka na Long Island? – spytała.
"I live at West Egg."		– Mieszkam w West Egg.
"Really?		– Naprawdę?
I was down there at a party about a month ago.		Byłam tam na przyjęciu, jakiś miesiąc temu.
At a man named Gatsby's.		U faceta, który nazywa się Gatsby.
Do you know him?"		Pan go zna?
"I live next door to him."		– To mój najbliższy sąsiad.
"Well, they say he's a nephew or a cousin of Kaiser Wilhelm's.		– Wie pan, mówią o nim, że to kuzyn czy siostrzeniec cesarza Wilhelma.
That's where all his money comes from."		Stąd ma tyle forsy.
"Really?"		– Naprawdę?
She nodded.		Skinęła głową.
"I'm scared of him.		– Boję się go.
I'd hate to have him get anything on me."		Za nic nie chciałabym mieć z nim do czynienia.
This absorbing information about my neighbor was interrupted by Mrs. McKee's pointing suddenly at Catherine:		Te interesujące informacje o moim sąsiedzie przerwała pani McKee, wskazując palcem Catherine.
"Chester, I think you could do something with her," she broke out, but Mr. McKee only nodded in a bored way, and turned his attention to Tom.		– Chester, myślę, że mógłbyś zrobić z niej coś pięknego! – wykrzyknęła, ale pan McKee tylko kiwnął ze znudzeniem głową i skierował uwagę na Toma.
"I'd like to do more work on Long Island, if I could get the entry.		– Chętnie zrobiłbym więcej zdjęć na Long Island, gdyby mnie tam ktoś wprowadził.
All I ask is that they should give me a start."		Proszę tylko, żeby mi ułatwiono start, nic więcej.
"Ask Myrtle," said Tom, breaking into a short shout of laughter as Mrs. Wilson entered with a tray. "She'll give you a letter of introduction, won't you, Myrtle?"		– Niech pan poprosi Myrtle – powiedział Tom, wybuchając krótkim, głośnym śmiechem, gdy pani Wilson weszła z tacą. – Ona panu da list polecający, prawda, Myrtle?
"Do what?" she asked, startled.		– Co dam? – spytała zaskoczona.
"You'll give McKee a letter of introduction to your husband, so he can do some studies of him." His lips moved silently for a moment as he invented. "George B. Wilson at the Gasoline Pump, or something like that."		– Dasz list polecający do swego męża, żeby McKee mógł zrobić mu kilka efektownych zdjęć. – Przez chwilę poruszał bezgłośnie wargami, szukając odpowiednich słów. – Na przykład: „George B. Wilson i jego pompa benzynowa” albo coś w tym rodzaju.
Catherine leaned close to me and whispered in my ear:		Catherine pochyliła się ku mnie i szepnęła mi do ucha:
"Neither of them can stand the person they're married to."		– Ona nie cierpi swego męża, a on nie cierpi swojej żony.
"Can't they?"		– Naprawdę?
"Can't stand them." She looked at Myrtle and then at Tom. "What I say is, why go on living with them if they can't stand them?		– Nie cierpi. – Spojrzała na Myrtle, a potem na Toma. – Zawsze mówię, po co żyć z kimś, kogo się nie cierpi?
If I was them I'd get a divorce and get married to each other right away."		Na ich miejscu zaraz bym się rozwiodła i wzięła ślub.
"Doesn't she like Wilson either?"		– To ona też nie lubi Wilsona?
The answer to this was unexpected.		Odpowiedź na to była nieoczekiwana.
It came from Myrtle, who had overheard the question, and it was violent and obscene.		Dała ją Myrtle, dosłyszawszy pytanie, a była to odpowiedź gwałtowna i ordynarna.
"You see," cried Catherine triumphantly.		– Widzi pan! – krzyknęła Catherine z tryumfem.
She lowered her voice again. "It's really his wife that's keeping them apart.		Znów zniżyła głos. – W gruncie rzeczy przeszkodą jest jego żona.
She's a Catholic, and they don't believe in divorce."		Ona jest katoliczką, a katolicy nie uznają rozwodów.
Daisy was not a Catholic, and I was a little shocked at the elaborateness of the lie.		Daisy nie była katoliczką i przewrotność tego kłamstwa zaskoczyła mnie.
"When they do get married," continued Catherine, "they're going West to live for a while until it blows over."		– Jak się pobiorą – ciągnęła dalej Catherine – to przeniosą się na Zachód, póki się wszystko nie uspokoi.
"It'd be more discreet to go to Europe."		– Dyskretniej byłoby wyjechać do Europy.
"Oh, do you like Europe?" she exclaimed surprisingly. "I just got back from Monte Carlo."		– Och, czy pan lubi Europę? – wykrzyknęła, wprawiając mnie w zdumienie. – Tylko co wróciłam z Monte Carlo.
"Really."		– Doprawdy?
"Just last year.		– Tak, w zeszłym roku.
I went over there with another girl."		Wybrałam się tam z koleżanką.
"Stay long?"		– Na długo?
"No, we just went to Monte Carlo and back.		– Nie, tylko do Monte Carlo i z powrotem.
We went by way of Marseilles.		Jechałyśmy przez Marsylię.
We had over twelve hundred dollars when we started, but we got gypped out of it all in two days in the private rooms.		Miałyśmy coś ponad tysiąc dwieście dolarów, ale w kasynie wykantowali nas w dwa dni...
We had an awful time getting back, I can tell you. God, how I hated that town!"		Ledwieśmy do domu wróciły, powiadam panu, Boże, jak ja nienawidziłam tego miasta.
The late afternoon sky bloomed in the window for a moment like the blue honey of the Mediterranean—then the shrill voice of Mrs. McKee called me back into the room.		Przedwieczorne niebo rozkwitło na chwilę w oknie jak błękitna patoka Morza Śródziemnego – potem ostry głos pani McKee przywołał mnie z powrotem do pokoju.
"I almost made a mistake, too," she declared vigorously. "I almost married a little kike who'd been after me for years.		– Ja też o mały włos nie zrobiłam błędu – wyznała mężnie. – O mały włos nie wyszłam za takiego małego Żydka, który łaził za mną przez całe lata.
I knew he was below me. Everybody kept saying to me: 'Lucille, that man's 'way below you!'		Wszyscy mi powtarzali w kółko: „Lucille, ten człowiek do pięt ci nie dorasta”.
But if I hadn't met Chester, he'd of got me sure."		Ale gdybym nie spotkała Chestera, tamten na pewno by mnie miał.
"Yes, but listen," said Myrtle Wilson, nodding her head up and down, "at least you didn't marry him."		– Zgoda, ale posłuchaj – powiedziała Myrtle Wilson, potakując głową – ty przynajmniej za niego nie wyszłaś.
"I know I didn't."		– Wiem, że nie wyszłam.
"Well, I married him," said Myrtle, ambiguously. "And that's the difference between your case and mine."		– A ja za niego wyszłam – wyjaśniła Myrtle dość mętnie. – I to jest różnica między twoim przypadkiem a moim.
"Why did you, Myrtle?" demanded Catherine. "Nobody forced you to."		– Ale dlaczego to zrobiłaś, Myrtle? – spytała Catherine. – Nikt ciebie nie zmuszał.
Myrtle considered.		Myrtle zastanowiła się.
"I married him because I thought he was a gentleman," she said finally. "I thought he knew something about breeding but he wasn't fit to lick my shoe."		– Wyszłam za niego, bo myślałam, że to dżentelmen – powiedziała wreszcie. – Myślałam, że ma jakieś wychowanie, a tymczasem nie zasługuje na to, żeby całować moje stopy.
"You were crazy about him for a while," said Catherine.		– Szalałaś za nim przez jakiś czas – powiedziała Catherine.
"Crazy about him!" cried Myrtle incredulously.		– Ja za nim szalałam! – krzyknęła Myrtle z największym zdumieniem. – Też pomysł!
"Who said I was crazy about him?		Kto mówi, że za nim szalałam?
I never was any more crazy about him than I was about that man there."		Akurat tak za nim szalałam, jak za tym panem.
She pointed suddenly at me, and every one looked at me accusingly.		Wskazała nagle na mnie i wszyscy popatrzyli w moją stronę z wyrzutem.
I tried to show by my expression that I had played no part in her past.		Wyrazem twarzy usiłowałem dać do zrozumienia, że nie liczę na żadną sympatię.
"The only crazy I was when I married him.		– Owszem, musiałam być szalona, kiedy brałam z nim ślub.
I knew right away I made a mistake.		Zaraz potem wiedziałam już, że źle zrobiłam.
He borrowed somebody's best suit to get married in, and never even told me about it, and the man came after it one day when he was out."		Pożyczył od kogoś garnitur do ślubu i nawet mi o tym nie powiedział. Facet przyszedł po ubranie, kiedy go nie było w domu.
She looked around to see who was listening. " 'Oh, is that your suit?' I said. 'This is the first I ever heard about it.		„Och, to pana garnitur? – powiedziałam. – Pierwsze słyszę”.
But I gave it to him and then I lay down and cried to beat the band all afternoon."		Ale dałam mu go, a potem położyłam się i przepłakałam całe popołudnie.
"She really ought to get away from him," resumed Catherine to me. "They've been living over that garage for eleven years.		– Naprawdę powinna go rzucić – zawyrokowała Catherine, zwracając się do mnie. – Jedenaście lat żyją nad tym garażem.
And Tom's the first sweetie she ever had."		A Tom to jej pierwszy przyjaciel...
The bottle of whiskey — a second one — was now in constant demand by all present, excepting Catherine, who "felt just as good on nothing at all."		Butelka whisky – druga z kolei – przechodziła teraz z rąk do rąk, omijając Catherine, której „było całkiem dobrze i bez tego”.
Tom rang for the janitor and sent him for some celebrated sandwiches, which were a complete supper in themselves.		Tom zadzwonił na dozorcę i posłał go po jakieś słynne kanapki, stanowiące same w sobie całą kolację.
I wanted to get out and walk eastward toward the Park through the soft twilight, but each time I tried to go I became entangled in some wild, strident argument which pulled me back, as if with ropes, into my chair.		Chciałem wyjść i w łagodnym zmierzchu przejść się w stronę parku, lecz ilekroć usiłowałem wstać, wciągano mnie w bezładną, hałaśliwą dyskusję i – jak przywiązany sznurem – z powrotem opadałem na krzesło.
Yet high over the city our line of yellow windows must have contri-buted their share of human secrecy to the casual watcher in the darkening streets, and I was him too, looking up and wondering.		Mimo to potrafiłem sobie wyobrazić, że nasze oświetlone okna przyciągają wzrok niespiesznego przechodnia, i jego też widziałem, jak w ciemniejącej ulicy spogląda w górę, zastanawiając się nad zagadką ludzkiej egzystencji.
I was within and without, simultaneously enchanted and repelled by the inexhaustible variety of life.		Byłem właściwie i tu, i tam, przejęty jednocześnie zachwytem i odrazą dla niewyczerpanej różnorodności życia.
Myrtle pulled her chair close to mine, and suddenly her warm breath poured over me the story of her first meeting with Tom.		Myrtle przysunęła swoje krzesło do mojego i oblewając mnie ciepłym oddechem, nieoczekiwanie uraczyła historią swojego pierwszego spotkania z Tomem.
"It was on the two little seats facing each other that are always the last ones left on the train.		– Siedzieliśmy naprzeciw siebie w pociągu, na tych dwóch pojedynczych miejscach, które są przeważnie wolne.
I was going up to New York to see my sister and spend the night.		Jechałam do Nowego Jorku, do siostry, na noc.
He had on a dress suit and patent leather shoes, and I couldn't keep my eyes off him, but every time he looked at me I had to pretend to be looking at the advertisement over his head.		On był we fraku i lakierkach i nie mogłam oczu od niego oderwać, ale za każdym razem, jak na mnie spojrzał, to udawałam, że patrzę na ogłoszenia nad jego głową.
When we came into the station he was next to me, and his white shirt-front pressed against my arm, and so I told him I'd have to call policeman, but he knew I lied.		Kiedy wysiedliśmy na stacji, przysunął się do mnie tak blisko, że poczułam gors jego koszuli na moim ramieniu, więc powiedziałam, że będę musiała zawołać policjanta, ale on wiedział, że to kłamstwo.
I was so excited that when I got into a taxi with him I didn't hardly know I wasn't getting into a subway train.		Byłam tak podniecona, że kiedy wsiadałam z nim do taksówki, to, słowo daję, zdawało mi się, że to kolej podziemna.
All I kept thinking about, over and over, was 'You can't live forever; you can't live forever.' "		Przez cały czas myślałam jedno: raz się tylko żyje, raz się tylko żyje.
She turned to Mrs. McKee and the room rang full of her artificial laughter.		Odwróciła się do pani McKee i cały pokój wypełnił się jej nienaturalnym śmiechem.
"My dear," she cried, "I'm going to give you this dress as soon as I'm through with it.		– Kochanie! – krzyknęła. – Jak będę miała dość tej sukni, to ci ją podaruję!
I've got to get another one to-morrow.		Jutro muszę sobie kupić nową.
I'm going to make a list of all the things I've got to get.		Zrobię spis wszystkiego, co mam załatwić.
A massage and a wave, and a collar for the dog, and one of those cute little ash-trays where you touch a spring, and a wreath with a black silk bow for mother's grave that'll last all summer.		Masaż, fryzjer, obroża dla psa i taka słodka mała popielniczka ze sprężynką, i wieniec na grób mojej mamusi z czarną jedwabną wstęgą, co utrzyma się przez całe lato.
I got to write down a list so I won't forget all the things I got to do."		Muszę zrobić całą listę, żebym nie zapomniała, co mam załatwić.
It was nine o'clock — almost immediately afterward I looked at my watch and found it was ten.		Była godzina dziewiąta; prawie zaraz potem spojrzałem na zegarek i stwierdziłem, że już dziesiąta.
Mr. McKee was asleep on a chair with his fists clenched in his lap, like a photograph of a man of action.		Pan McKee spał w fotelu i z zaciśniętymi na podołku pięściami wyglądał jak fotografia człowieka czynu.
Taking out my hankerchief I wiped from his cheek the remains of the spot of dried lather that had worried me all the afternoon.		Własną chustką starłem mu z policzka wyschłą pianę z mydła, która irytowała mnie przez całe popołudnie.
The little dog was sitting on the table looking with blind eyes through the smoke, and from time to time groaning faintly.		Szczenię siedziało na stole i wytrzeszczając oślepione dymem oczy, od czasu do czasu skomlało cichutko.
People disappeared, reappeared, made plans to go somewhere, and then lost each other, searched for each other, found each other a few feet away.		Ludzie znikali i pojawiali się, umawiali, żeby gdzieś pójść, i potem gubili się, szukali nawzajem i odnajdywali parę kroków dalej.
Some time toward midnight Tom Buchanan and Mrs. Wilson stood face to face, discussing in impassioned voices whether Mrs. Wilson had any right to mention Daisy's name.		Gdzieś około północy Tom Buchanan i pani Wilson, stojąc twarzą w twarz, kłócili się zaciekle o to, czy pani Wilson ma prawo wymawiać imię Daisy.
"Daisy!		– Daisy!
Daisy!		Daisy!
Daisy!" shouted Mrs. Wilson. "I'll say it whenever I want to!		Daisy! – krzyczała pani Wilson. – Będę mówić, kiedy tylko zechcę.
Daisy!		Daisy!
Dai —"		Dai...
Making a short deft movement, Tom Buchanan broke her nose with his open hand.		Tom Buchanan zamachnął się i uderzył ją otwartą dłonią prosto w nos.
Then there were bloody towels upon the bathroom floor, and women's voices scolding, and high over the confusion along broken wail of pain.		Potem były zakrwawione ręczniki na podłodze łazienki i oburzone głosy kobiet, i dominujące nad całym zamieszaniem długie, urywane jęki bólu.
Mr. McKee awoke from his doze and started in a daze toward the door.		Pan McKee zbudził się ze snu i półprzytomny porwał się do drzwi.
When he had gone halfway he turned around and stared at the scene—his wife and Catherine scolding and consoling as they stumbled here and there among the crowded furniture with articles of aid, and the despairing figure on the couch, bleeding fluently, and trying to spread a copy of Town Tattle over the tapestry scenes of Ver-sailles.		W połowie drogi przystanął, odwrócił się i wytrzeszczył oczy na rozgrywającą się przed nim scenę: jego żona i Catherine, zajęte udzielaniem pierwszej pomocy, potykały się wśród stłoczonych mebli, łając, strofując i pocieszając, a na kanapie nieszczęsna postać, obficie brocząca krwią, usiłowała egzemplarzem „Town Tattle” ochronić obicie ze scenami z Wersalu.
Then Mr. McKee turned and continued on out the door.		Wtedy pan McKee znów odwrócił się i ruszył do drzwi.
Taking my hat from the chandelier, I followed.		Wziąłem kapelusz powieszony na świeczniku i poszedłem za nim.
"Come to lunch some day," he suggested, as we groaned down in the elevator.		– Musimy się umówić na lunch któregoś dnia – zaproponował, gdy winda z przeciągłym jękiem ruszyła w dół.
"Where?"		– Gdzie?
"Anywhere."		– Gdziekolwiek.
"Keep your hands off the lever," snapped the elevator boy.		– Nie wolno dotykać dźwigni – warknął windziarz.
"I beg your pardon," said Mr. McKee with dignity, "I didn't know I was touching it."		– Najmocniej przepraszam – odpowiedział pan McKee z godnością. – Wcale nie zauważyłem, że dotykam.
"All right," I agreed, "I'll be glad to."		– Doskonale – zgodziłem się. – Z przyjemnością.
... I was standing beside his bed and he was sitting up between the sheets, clad in his underwear, with a great portfolio in his hands.		...Stałem przy jego łóżku, a on siedział w pościeli rozebrany do bielizny, z wielką teczką w rękach.
"Beauty and the Beast . . .		Piękna i bestia...
Loneliness . . .		Samotność...
Old Grocery Horse . . .		Stara szkapa sklepikarza...
Brook'n Bridge. . . ."		Most Brooklyński...
Then I was lying half asleep in the cold lower level of the Pennsylvania Station, staring at the morning Tribune, and waiting for the four o'clock train.		Później leżałem na ławce w zimnej poczekalni Dworca Pensylwańskiego, na wpół drzemiąc, wlepiałem oczy w poranne wydanie „Tribune” i czekałem na pociąg odchodzący o czwartej rano.
CHAPTER III		Rozdział III
There was music from my neighbor's house through the summer nights.		W letnie noce z domu mojego sąsiada niosła się muzyka.
In his blue gardens men and girls came and went like moths among the whisperings and the champagne and the stars.		W jego błękitnych ogrodach mężczyźni i kobiety zjawiali się i znikali jak ćmy, wśród szeptów i szampana, i gwiazd.
At high tide in the afternoon I watched his guests diving from the tower of his raft, or taking the sun on the hot sand of his beach while his two motor-boats slit the waters of the Sound, drawing aquaplanes over cataracts of foam.		W czasie przypływu po południu widziałem jego gości nurkujących z wieży na przystani albo opalających się na gorącym piasku plaży, podczas gdy dwie jego motorówki cięły powierzchnię cieśniny, ciągnąc za sobą katarakty piany.
On week-ends his Rolls-Royce became an omnibus, bearing parties to and from the city between nine in the morning and long past midnight, while his station wagon scampered like a brisk yellow bug to meet all trains.		W soboty i niedziele jego rolls-royce stawał się omnibusem, który od dziewiątej rano aż do późnych godzin nocy przywoził towarzystwo z miasta i odwoził je, a mała furgonetka niczym żwawy cytrynowy żuk pomykała na stację do każdego pociągu.
And on Mondays eight servants, including an extra gardener, toiled all day with mops and scrubbing-brushes and hammers and garden-shears, repairing the ravages of the night before.		W poniedziałki ośmiu służących, w tym dodatkowo wynajęty ogrodnik, za pomocą mioteł, szczotek, młotków i ogrodowych nożyc przez cały dzień w pocie czoła usuwało ślady minionej nocy.
Every Friday five crates of oranges and lemons arrived from a fruiterer in New York — every Monday these same oranges, and lemons left his back door in a pyramid of pulpless halves.		W każdy piątek przybywało pięć skrzyń pomarańcz i cytryn od dostawcy z Nowego Jorku – w każdy poniedziałek te same pomarańcze i cytryny opuszczały dom kuchennymi drzwiami jako piramida przepołowionych skórek.
There was a machine in the kitchen which could extract the juice of two hundred oranges in half an hour if a little button was pressed two hundred times by a butler's thumb.		W kuchni była maszyna, która mogła wycisnąć sok z dwustu pomarańczy w ciągu pół godziny, jeśli służący dwieście razy nacisnął mały guziczek czubkiem kciuka.
At least once a fortnight a crop of caterers came down with several hundred feet of canvas and enough colored lights to make a Christmas tree of Gatsby's enormous garden.		Co najmniej raz na dwa tygodnie zjawiał się cały zastęp dekoratorów, aby z pomocą kilkuset metrów grubego płótna i odpowiedniej ilości kolorowych lampionów zamieniać ogromny ogród Gatsby’ego w bożonarodzeniowe drzewko.
On buffet tables, garnished with glistening hors-d'oeuvre, spiced baked hams crowded against salads of harlequin designs and pastry pigs and turkeys bewitched to a dark gold.		Na stołach, garnirowanych połyskującymi zakąskami, piętrzyły się pieczone z przyprawami szynki obok sałatek w pstrych kolorach i prosiąt w cieście, i indyków czarodziejskim sposobem zamienionych w ciemne złoto.
In the main hall a bar with a real brass rail was set up, and stocked with gins and liquors and with cordials so long forgotten that most of his female guests were too young to know one from another.		W hallu ustawiano bar z poręczą z prawdziwego mosiądzu, wyposażony w dżiny, likiery i inne trunki od tak dawna zapomniane, że większość zaproszonych pań była zbyt młoda, aby je rozróżnić.
By seven o'clock the orchestra has arrived, no thin five-piece affair, but a whole pitful of oboes and trombones and saxophones and viols and cornets and piccolos, and low and high drums.		O siódmej przybywa orkiestra, i to nie jakiś tam nędzny, pięcioosobowy jazz-band, lecz cały zespół oboi, puzonów, saksofonów, wiol, trąbek i bębnów.
The last swimmers have come in from the beach now and are dressing up-stairs; the cars from New York are parked five deep in the drive, and already the halls and salons and verandas are gaudy with primary colors, and hair shorn in strange new ways, and shawls beyond the dreams of Castile.		Ostatni amatorzy pływania zeszli z plaży i ubierają się na górze; wozy z Nowego Jorku zaparkowano w pięć rzędów na podjeździe i już w salonach i na werandach mienią się wszystkie barwy i włosy, przystrzyżone w dziwaczny, nowoczesny sposób, i szale hiszpańskie przekraczające najśmielsze wyobrażenia o Kastylii.
The bar is in full swing, and floating rounds of cocktails per-meate the garden outside, until the air is alive with chatter and laughter, and casual innuendo and introductions forgotten on the spot, and enthusiastic meetings between women who never knew each other's names.		Bar jest oblężony, opary koktajli przenikają do ogrodu, powietrze ożywia się gwarem i śmiechem, wśród niedomówień i pobieżnych prezentacji mnożą się znajomości, po minucie zapomniane, i kobiety, nawet nieznane sobie z nazwiska, witają się okrzykami radości.
The lights grow brighter as the earth lurches away from the sun, and now the orchestra is play-ing yellow cocktail music, and the opera of voices pitches a key higher.		Światła błyszczą jaśniej, w miarę jak ziemia wymyka się słońcu, orkiestra gra teraz jakąś sentymentalną melodię, a operowy chór głosów wznosi się o ton wyżej.
Laughter is easier minute by minute, spilled with prodigality, tipped out at a cheerful word. The groups change more swiftly, swell with new arrivals, dissolve and form in the same breath; already there are wanderers, confident girls who weave here and there among the stouter and more stable, become for a sharp, joyous moment the center of a group, and then, excited with triumph, glide on through the sea-change of faces and voices and color under the constantly changing light.		Śmiech staje się lżejszy z minuty na minutę, pieni się, przelewa, rozrzutnie kwituje byle żart; grupy gości szybciej zmieniają układ, pęcznieją od nowych przybyszów, rozpadają się i w mgnieniu oka formują na nowo; krążą już wśród nich śmiałe, pewne siebie dziewczęta, wślizgują się pomiędzy kobiety tęższe i stateczniejsze, na krótki, radosny moment stają się ośrodkiem grupy i podniecone tryumfem suną dalej, przez morze głów, dźwięków i barw, mieniące się w zmiennym świetle lampionów.
Suddenly one of these gypsies, in trembling opal, seizes a cocktail out of the air, dumps it down for courage and, moving her hands like Frisco, dances out alone on the canvas platform.		Nagle jedna z takich cyganek w opalizującej sukni porywa gdzieś z powietrza kieliszek koktajlu, wychyla go do dna dla kurażu i wywijając rękoma, tańczy solo na opiętej płótnem estradzie.
A momentary hush; the orchestra leader varies his rhythm obligingly for her, and there is a burst of chatter as the erroneous news goes around that she is Gilda Gray's understudy from the Follies.		Nagła cisza; dyrygent posłusznie zmienia rytm, a gdy gości obiega wiadomość – nieprawdziwa – że to dublerka Gildy Gray z rewii Ziegfelda, gwar rozmów bucha na nowo.
The party has begun.		I dopiero teraz zaczyna się zabawa.
I believe that on the first night I went to Gats-by's house I was one of the few guests who had actually been invited.		Wydaje mi się, że kiedy pierwszy raz poszedłem do Gatsby’ego, byłem jednym z nielicznych gości, którzy otrzymali zaproszenie.
People were not invited — they went there.		Tam się ludzi nie zapraszało – po prostu przychodzili.
They got into automobiles which bore them out to Long Island, and somehow they ended up at Gatsby's door.		Wsiadali do samochodów, które wiozły ich na Long Island, i jakoś zawsze kończyło się to u drzwi Gatsby’ego.
Once there they were introduced by somebody who knew Gatsby, and after that they conducted themselves according to the rules of behavior associated with an amusement park.		Ten, kto go znał, przedstawiał ich gospodarzowi, a potem już zachowywali się tak, jakby byli w lunaparku.
Sometimes they came and went without having met Gatsby at all, came for the party with a simplicity of heart that was its own ticket of admission.		Niekiedy przychodzili i odchodzili, nie zobaczywszy nawet Gatsby’ego; przychodzili na przyjęcie z całą prostotą, która była tu swoistą kartą wstępu.
I had been actually invited.		Ale ja byłem rzeczywiście zaproszony.
A chauffeur in a uniform of robin's-egg blue crossed my lawn early that Saturday morning with a surprisingly formal note from his employer: the honor would be entirely Gatsby's, it said, if I would attend his "little party" that night. He had seen me several times, and had intended to call on me long before, but a peculiar combination of circumstances had prevented it — signed Jay Gatsby, in a majestic hand.		Szofer w liberii niebieskiej jak jajko gila przeciął mój trawnik w sobotę rano, przynosząc zadziwiająco oficjalny liścik od swego pana: Gatsby pisał, że sprawię mu prawdziwy zaszczyt, jeśli zechcę wziąć udział w jego „skromnym przyjęciu” tego wieczoru; widział mnie wiele razy i dawno już miał zamiar odwiedzić, czemu na przeszkodzie stanął nieprzewidziany zbieg okoliczności – pod tym majestatyczny podpis: Jay Gatsby.
Dressed up in white flannels I went over to his lawn a little after seven, and wandered around rather ill at ease among swirls and eddies of people I didn't know — though here and there was a face I had noticed on the commuting train.		Włożyłem garnitur z białej flaneli i parę minut po siódmej byłem w jego ogrodzie, gdzie czułem się raczej nieswojo w gęstniejącym wirze obcych ludzi, choć tu i ówdzie mignęła mi twarz, którą pamiętałem z podmiejskiego pociągu.
I was immediately struck by the number of young Englishmen dotted about; all well dressed, all looking a little hungry, and all talking in low, earnest voices to solid and prosperous Americans.		Uderzyła mnie od razu liczba młodych Anglików rozsianych w tym tłumie: wszyscy dobrze ubrani, wszyscy jakby trochę głodni, cicho i poważnie rozmawiali z budzącymi zaufanie, bogatymi Amerykanami.
I was sure that they were selling something: bonds or insurance or automobiles.		Na pewno chcieli im coś sprzedać: akcje albo polisy ubezpieczeniowe, albo samochody.
They were at least agonizingly aware of the easy money in the vicinity and convinced that it was theirs for a few words in the right key.		W każdym razie widać było, że wiją się w mękach, czując bliskość dużych pieniędzy, przekonani, że mogliby je mieć za kilka trafnie dobranych słów.
As soon as I arrived I made an attempt to find my host, but the two or three people of whom I asked his whereabouts stared at me in such an amazed way, and denied so vehemently any knowledge of his movements, that I slunk off in the direction of the cocktail table — the only place in the garden where a single man could linger without looking purposeless and alone.		Zaraz po przyjściu usiłowałem odnaleźć gospodarza, lecz kiedy zagadnąłem dwie czy trzy osoby, wytrzeszczyły na mnie oczy z takim zdumieniem i tak energicznie zapewniały, że nie mają pojęcia, co robi Gatsby, iż dyskretnie wycofałem się w stronę stołu z koktajlami – jedynego miejsca w ogrodzie, gdzie mogłem sterczeć samotnie, nie robiąc wrażenia jakiejś przypadkowo zabłąkanej figury.
I was on my way to get roaring drunk from sheer embarrassment when Jordan Baker came out of the house and stood at the head of the marble steps, leaning a little backward and looking with contemptuous interest down into the garden.		Byłem na najlepszej drodze do upicia się z samego zakłopotania, gdy z domu wyszła Jordan Baker i stanęła na szczycie marmurowych schodów, skąd – lekko pochylona do tyłu – z pogardliwym zainteresowaniem patrzyła na ogród.
Welcome or not, I found it necessary to attach myself to some one before I should begin to address cordial remarks to the passers-by.		Czułem, że proszony czy nieproszony muszę się do kogoś przyłączyć, bo zacznę w końcu z pijacką serdecznością zaczepiać obcych ludzi.
"Hello!" I roared, advancing toward her.		– Halo! – krzyknąłem, idąc w jej kierunku.
My voice seemed unnaturally loud across the garden.		Mój okrzyk zabrzmiał w ogrodzie nienaturalnie głośno.
"I thought you might be here," she responded absently as I came up. "I remembered you lived next door to —"		– Spodziewałam się, że pan tu będzie – odpowiedziała z roztargnieniem, gdy podszedłem do niej. – Przypomniałam sobie, że mieszka pan obok...
She held my hand impersonally, as a promise that she'd take care of me in a minute, and gave ear to two girls in twin yellow dresses, who stopped at the foot of the steps.		Obojętnie przytrzymała moją rękę, jakby obiecując, że za chwilę zajmie się moją osobą, i udzieliła posłuchania dwóm dziewczynom w bliźniaczych żółtych sukniach, które zatrzymały się u stóp schodów.
"Hello!" they cried together. "Sorry you didn't win." That was for the golf tournament.		– Halo! – krzyknęły obydwie. – Wyrazy współczucia z powodu przegranej. – Dotyczyło to turnieju golfowego.
She had lost in the finals the week before.		Przegrała w finałach przed tygodniem.
"You don't know who we are," said one of the girls in yellow, "but we met you here about a month ago."		– Pani nas nie pamięta – powiedziała jedna z dziewczyn ubranych na żółto – ale myśmy tu panią poznały miesiąc temu.
"You've dyed your hair since then," remarked Jordan, and I started, but the girls had moved casually on and her remark was addressed to the premature moon, produced like the supper, no doubt, out of a caterer's basket.		– Pofarbowałyście sobie włosy na inny kolor – zauważyła Jordan, wprawiając mnie w niemałe zmieszanie, lecz dziewczęta już powędrowały dalej i jej uwagę posłyszał tylko księżyc, który zjawił się ni stąd, ni zowąd, jakby go przyniósł w koszyku razem z kolacją zapobiegliwy dostawca.
With Jordan's slender golden arm resting in mine, we descended the steps and sauntered about the garden.		Jordan wsunęła mi pod rękę swoje złociste, smukłe ramię, zeszliśmy ze schodów i zaczęliśmy się przechadzać po ogrodzie.
A tray of cocktails floated at us through the twilight, and we sat down at a table with the two girls in yellow and three men, each one introduced to us as Mr. Mumble.		Taca z trunkami wypłynęła ku nam z półmroku i usiedliśmy przy stole razem z dwiema pannami ubranymi na żółto i trzema panami, z których każdy przedstawił się jako Mmmm.
"Do you come to these parties often?" inquired Jordan of the girl beside her.		– Czy pani często tu bywa? – spytała Jordan siedzącą koło niej dziewczynę.
"The last one was the one I met you at," answered the girl, in an alert confident voice.		– Ostatni raz byłam wtedy, kiedy poznałam panią – odpowiedziała bystro i poufale.
She turned to her companion: "Wasn't it for you, Lucille?" It was for Lucille, too.		Zwróciła się do swojej towarzyszki: – Ty chyba też, Lucille. Lucille też.
"I like to come," Lucille said.		– Lubię tu bywać – powiedziała Lucille.
"I never care what I do, so I always have a good time.		– Wszystko mi jedno, co robię, dlatego zawsze bawię się świetnie.
When I was here last I tore my gown on a chair, and he asked me my name and address — inside of a week I got a package from Croirier's with a new evening gown in it."		Ostatnim razem rozdarłam sobie suknię o krzesło, a on poprosił mnie o nazwisko i adres – i w ciągu tygodnia miałam paczkę od Croiriera, a w niej nową wieczorową suknię.
"Did you keep it?" asked Jordan.		– I przyjęła pani? – spytała Jordan.
"Sure I did.		– No pewnie.
I was going to wear it tonight, but it was too big in the bust and had to be altered.		Chciałam ją włożyć dzisiaj, ale była za szeroka w biuście i musiałam dać do poprawki.
It was gas blue with lavender beads.		Szaroniebieska z lawendowymi paciorkami.
Two hundred and sixty-five dollars."		Dwieście sześćdziesiąt pięć dolarów.
"There's something funny about a fellow that'll do a thing like that," said the other girl eagerly. "He doesn't want any trouble with anybody."		– Jest coś dziwnego w facecie, który robi takie rzeczy – podjęła druga dziewczyna z zapałem. – Bardzo uważa, żeby się nie narazić absolutnie nikomu.
"Who doesn't?" I inquired.		– Kto? – zaciekawiłem się.
"Gatsby.		– Gatsby.
Somebody told me —" The two girls and Jordan leaned together confidentially.		Ktoś mi mówił… Obydwie dziewczyny i Jordan pochyliły głowy ku sobie jak do poufnych zwierzeń.
"Somebody told me they thought he killed a man once."		– Ktoś mi mówił, że on kiedyś zabił człowieka.
A thrill passed over all of us.		Wszystkich nas przeszedł dreszcz.
The three Mr. Mumbles bent forward and listened eagerly.		Trzej panowie Mmmm nachylili się nad stołem, słuchając z ciekawością.
"I don't think it's so much that," argued Lucille sceptically; "it's more that he was a German spy during the war."		– Nie sądzę, żeby aż tak – rozważała sceptycznie Lucille. – Myślę, że mógł być niemieckim szpiegiem w czasie wojny.
One of the men nodded in confirmation.		Jeden z panów przytaknął ruchem głowy.
"I heard that from a man who knew all about him, grew up with him in Germany," he assured us positively.		– Słyszałem to od człowieka, który wie o nim wszystko, razem z nim wychowywał się w Niemczech – zapewnił nas z całą stanowczością.
"Oh, no," said the first girl. "it couldn't be that, because he was in the American army during the war." As our credulity switched back to her she leaned forward with enthusiasm. "You look at him sometimes when he thinks nobody's looking at him.		– Och, nie – powiedziała pierwsza dziewczyna. – To niemożliwe, bo podczas wojny on był w armii amerykańskiej. – Gdy znów daliśmy wiarę jej słowom, pochyliła się naprzód zachwycona. – Przyjrzyjcie mu się, kiedy myśli, że nikt na niego nie patrzy.
I'll bet he killed a man."		Założę się, że zabił człowieka.
She narrowed her eyes and shivered.		Zmrużyła oczy i wzdrygnęła się.
Lucille shivered.		Lucille też wzdrygnęła się.
We all turned and looked around for Gatsby.		Wszyscy odwróciliśmy się, szukając wzrokiem Gatsby’ego.
It was testimony to the romantic speculation he inspired that there were whispers about him from those who had found little that it was necessary to whisper about in this world.		Tajemniczy Gatsby działał na wyobraźnię, to nie ulegało wątpliwości: mówili o nim szeptem nawet ci, dla których mało co na tym świecie warte było zniżenia głosu.
The first supper — there would be another one after midnight — was now being served, and Jordan invited me to join her own party, who were spread around a table on the other side of the garden.		Podawano teraz pierwszą kolację – druga miała być po północy – i Jordan zaprosiła mnie do swego stolika w innej części ogrodu.
There were three married couples and Jordan's escort, a persistent undergraduate given to violent innuendo, and obviously under the impression that sooner or later Jordan was going to yield him up her person to a greater or lesser degree.		Siedziały tam już trzy pary małżeńskie i towarzyszący pannie Baker młodzieniec – uparty student, który operował ciętymi aluzjami i najwyraźniej był przekonany, że prędzej czy później Jordan ulegnie mu w większym lub mniejszym stopniu.
Instead of rambling, this party had preserved a dignified homogeneity, and assumed to itself the function of representing the staid nobility of the countryside — East Egg condescending to West Egg, and carefully on guard against its spectroscopic gayety.		Całe to towarzystwo, zamiast włóczyć się po ogrodzie, tkwiło w miejscu z godnością i wzięło na siebie solidarnie obowiązek reprezentowania statecznej, miejscowej arystokracji, która, racząc łaskawie przybyć z East Egg do West Egg, miała się na baczności przed panującą tu upiorną wesołością.
"Let's get out," whispered Jordan, after a somehow wasteful and inappropriate half-hour; "this is much too polite for me."		– Chodźmy – szepnęła Jordan po półgodzinie spędzonej nudnie i bez pożytku – tu jest dla mnie o wiele za grzecznie.
We got up, and she explained that we were going to find the host: I had never met him, she said, and it was making me uneasy.		Wstaliśmy i Jordan wyjaśniła, że idziemy szukać gospodarza, gdyż czuję się nieswojo, bo jeszcze nie zawarłem z nim znajomości.
The undergraduate nodded in a cynical, melancholy way.		Student pokiwał głową z cynicznym smutkiem.
The bar, where we glanced first, was crowded, but Gatsby was not there.		W barze, do którego najpierw zajrzeliśmy, panował tłok, ale Gatsby’ego tam nie było.
She couldn't find him from the top of the steps, and he wasn't on the veranda.		Jordan nie mogła go wypatrzyć ze szczytu schodów, nie było go też na werandzie.
On a chance we tried an important-looking door, and walked into a high Gothic library, panelled with carved English oak, and probably transported complete from some ruin overseas.		Wybraliśmy na chybił trafił jakieś okazałe drzwi i weszliśmy do wysokiej biblioteki w stylu gotyckim, wyłożonej angielską dębową boazerią i prawdopodobnie ze wszystkimi detalami przeniesionej tu z jakichś ruin za oceanem.
A stout, middle-aged man, with enormous owl-eyed spectacles, was sitting somewhat drunk on the edge of a great table, staring with unsteady concentration at the shelves of books.		Tęgi mężczyzna w średnim wieku, w ogromnych sowich okularach, porządnie wstawiony, siedział na brzegu stołu i usiłował skoncentrować wzrok na półkach z książkami.
As we entered he wheeled excitedly around and examined Jordan from head to foot.		Gdy weszliśmy, odwrócił się gwałtownie i zmierzył Jordan spojrzeniem od stóp do głowy.
"What do you think?" he demanded impetuously.		– Co pani sądzi? – spytał porywczo.
"About what?"		– O czym?
He waved his hand toward the book-shelves.		Ruchem ręki wskazał półki z książkami.
"About that.		– O tym.
As a matter of fact you needn't bother to ascertain.		Zresztą nie musi pani sprawdzać.
I ascertained.		Ja sprawdziłem.
They're real."		Są autentyczne.
"The books?"		– Książki?
He nodded.		Skinął głową.
"Absolutely real — have pages and everything.		– Absolutnie prawdziwe: mają stronice i w ogóle wszystko.
I thought they'd be a nice durable cardboard.		Myślałem, że to będzie tylko ładna, solidna tektura.
Matter of fact, they're absolutely real.		Tymczasem są absolutnie prawdziwe, to fakt.
Pages and — Here!		Strona za stroną i… Proszę!
Lemme show you."		Zaraz pani pokażę.
Taking our scepticism for granted, he rushed to the bookcases and returned with Volume One of the "Stoddard Lectures."		Był przekonany, że nie dowierzamy mu, więc rzucił się do półki i powrócił z pierwszym tomem Wykładów Stoddarda.
"See!" he cried triumphantly. "It's a bona-fide piece of printed matter. It fooled me.		– Patrzcie – wykrzyknął triumfalnie – to jest naprawdę zadrukowane!
This fella's a regular Belasco.		Ten facet to drugi Belasco!
It's a triumph.		Wspaniałe!
What thoroughness!		A jaki skrupulant!
What realism!		Jaki realista!
Knew when to stop, too — didn't cut the pages.		I wie, kiedy się zatrzymać... nie porozcinał kartek.
But what do you want?		Ale czego chcecie?
What do you expect?"		Czego się spodziewacie?
He snatched the book from me and replaced it hastily on its shelf, muttering that if one brick was removed the whole library was liable to collapse.		Wyrwał mi książkę i pospiesznie wstawił ją na miejsce, mamrocząc, że jeśli usunie jedną cegłę, to cała biblioteka może się zawalić.
"Who brought you?" he demanded. "Or did you just come?		– Kto was przyprowadził? – zapytał. – Czy po prostu przyszliście sami?
I was brought.		Mnie tu przyprowadzono.
Most people were brought."		Jak prawie wszystkich.
Jordan looked at him alertly, cheerfully, without answering.		Jordan, nie odpowiadając, patrzyła na niego z żywym rozbawieniem.
"I was brought by a woman named Roosevelt," he continued. "Mrs. Claude Roosevelt.		– Mnie tu przywiozła niejaka pani Roosevelt – ciągnął dalej. – Żona pana Clauda Roosevelta.
Do you know her?		Znacie ją?
I met her somewhere last night.		Poznałem ją gdzieś wczoraj wieczorem.
I've been drunk for about a week now, and I thought it might sober me up to sit in a library."		Piję od tygodnia i myślałem, że jak posiedzę w bibliotece, to może wytrzeźwieję.
"Has it?"		– Pomogło?
"A little bit, I think.		– Trochę. Tak mi się zdaje.
I can't tell yet.		Jeszcze nie mogę powiedzieć.
I've only been here an hour.		Jestem tu zaledwie godzinę.
Did I tell you about the books?		Czy mówiłem wam o tych książkach.
They're real.		Są prawdziwe.
They're —"		Są...
"You told us."		– Mówił pan.
We shook hands with him gravely and went back outdoors.		Z powagą uścisnęliśmy mu dłoń i wyszliśmy z powrotem na dwór.
There was dancing now on the canvas in the garden; old men pushing young girls backward in eternal graceless circles, superior couples holding each other tortuously, fashionably, and keeping in the corners — and a great number of single girls dancing individualistically or relieving the orchestra for a moment of the burden of the banjo or the traps.		W ogrodzie rozpoczęły się teraz tańce na obciągniętej płótnem estradzie. Starsi panowie niezdarnie popychali przed sobą młode dziewczyny, lepiej tańczące pary, splecione modnym, wymyślnym uściskiem, trzymały się rogów parkietu, dużo samotnych dziewcząt tańczyło solo albo uwalniało na chwilę orkiestrę od ciężaru bandżo czy perkusji.
By midnight the hilarity had increased.		Około północy wesołość wzrosła.
A celebrated tenor had sung in Italian, and a notorious contralto had sung in jazz, and between the numbers people were doing "stunts" all over the garden, while happy, vacuous bursts of laughter rose toward the summer sky.		Słynny tenor śpiewał po włosku, popularny kontralt śpiewał piosenki jazzowe, w przerwach zaś pomiędzy występami w całym ogrodzie goście „popisywali się” i salwy szczęśliwego śmiechu biły w letnie niebo.
A pair of stage twins, who turned out to be the girls in yellow, did a baby act in costume, and champagne was served in glasses bigger than finger-bowls.		Para scenicznych bliźniąt – okazało się, że to właśnie te dwie dziewczyny ubrane na żółto – odegrała dziecinną scenkę w kostiumach i podano szampan w kielichach większych od miseczek do płukania palców.
The moon had risen higher, and floating in the Sound was a triangle of silver scales, trembling a little to the stiff, tinny drip of the banjoes on the lawn.		Księżyc był już wysoko i trójkąt srebrnych łusek unosił się na wodzie i drżał lekko jakby od metalicznych dźwięków bandżo, sączących się z trawnika.
I was still with Jordan Baker.		Byłem wciąż z Jordan Baker.
We were sitting at a table with a man of about my age and a rowdy little girl, who gave way upon the slightest provocation to uncontrollable laughter.		Siedzieliśmy przy stole razem z mężczyzną w moim wieku i małą, krzykliwą dziewczyną, która z byle powodu wybuchała niepohamowanym śmiechem.
I was enjoying myself now.		Teraz już się bawiłem.
I had taken two finger-bowls of champagne, and the scene had changed before my eyes into something significant, elemental, and profound.		Wypiłem szampana – dwie miseczki do płukania palców – i wszystko w moich oczach stało się pełne znaczenia, ważne i głębokie.
At a lull in the entertainment the man looked at me and smiled.		Gdy rozmowa na chwilę ucichła, mężczyzna spojrzał na mnie i uśmiechnął się.
"Your face is familiar," he said, politely. "Weren't you in the Third Division during the war?"		– Pańska twarz wydaje mi się znajoma – powiedział uprzejmie. – Czy nie był pan w Pierwszej Dywizji podczas wojny?
"Why, yes.		– Ależ oczywiście.
I was in the ninth machine-gun battalion."		Byłem w Dwudziestym ósmym Pułku Piechoty.
"I was in the Seventh Infantry until June nineteen-eighteen.		– Ja byłem w Szesnastym aż do czerwca osiemnastego roku.
I knew I'd seen you somewhere before."		Byłem przekonany, że skądś pana znam.
We talked for a moment about some wet, gray little villages in France.		Rozmawialiśmy przez chwilę o jakichś rozmokłych, szarych wioskach we Francji.
Evidently he lived in this vicinity, for he told me that he had just bought a hydroplane, and was going to try it out in the morning.		Najwidoczniej mieszkał gdzieś w pobliżu, bo powiedział mi, że właśnie kupił hydroplan i rano chce go wypróbować.
"Want to go with me, old sport?		– Miałby pan ochotę przelecieć się ze mną?
Just near the shore along the Sound."		Nad cieśniną wzdłuż brzegu?
"What time?"		– O której godzinie?
"Any time that suits you best."		– O każdej, która panu odpowiada.
It was on the tip of my tongue to ask his name when Jordan looked around and smiled.		Miałem na końcu języka pytanie o jego nazwisko, gdy Jordan zwróciła się do mnie z uśmiechem:
"Having a gay time now?" she inquired.		– Dobrze się pan teraz bawi?
"Much better." I turned again to my new acquaintance. "This is an unusual party for me.		– O wiele lepiej! – Zwróciłem się ponownie do mojego nowego znajomego: – Nie przywykłem do takich przyjęć.
I haven't even seen the host.		Nawet nie znam gospodarza.
I live over there—" I waved my hand at the invisible hedge in the distance, "and this man Gatsby sent over his chauffeur with an invitation."		Mieszkam tuż obok – wskazałem ręką niewidoczny w dali żywopłot – i ten Gatsby przysłał mi swojego szofera z zaproszeniem.
For a moment he looked at me as if he failed to understand.		Patrzał na mnie przez chwilę, jakby nie rozumiejąc, o co chodzi.
"I'm Gatsby," he said suddenly.		– Ja jestem Gatsby – rzekł nagle.
"What!” I exclaimed. "Oh, I beg your pardon."		– Co?! – wykrzyknąłem. – Och, najmocniej przepraszam.
"I thought you knew, old sport.		– Mój drogi, myślałem, że pan wie.
I'm afraid I'm not a very good host."		Chyba nie najlepszy ze mnie gospodarz.
He smiled understandingly — much more than understandingly.		Uśmiechnął się wyrozumiale – więcej niż wyrozumiale.
It was one of those rare smiles with a quality of eternal reassurance in it, that you may come across four or five times in life.		Był to jeden z tych rzadkich uśmiechów dających pewność i otuchę na zawsze, uśmiech, który można spotkać w życiu cztery albo pięć razy.
It faced —or seemed to face—the whole external world for an instant, and then concentrated on you with an irresistible prejudice in your favor.		Obejmował – albo zdawał się obejmować na moment – calusieńki nieskończony świat, a potem koncentrował się na tobie z nieodpartą życzliwością.
It understood you just as far as you wanted to be understood, believed in you as you would like to believe in yourself, and assured you that it had precisely the impression of you that, at your best, you hoped to con-vey.		Było w nim akurat tyle zrozumienia, ile ci było potrzeba, i tyle wiary w ciebie, ile sam chciałbyś mieć; uśmiech ten zapewniał cię, że wywarłeś takie wrażenie, jakie – w najkorzystniejszych okolicznościach – chciałbyś wywrzeć.
Precisely at that point it vanished — and I was looking at an elegant young roughneck, a year or two over thirty, whose elaborate formality of speech just missed being absurd.		Ale uśmiech nagle znikł – i przede mną siedział elegancki, młody drab, trochę powyżej trzydziestki, mówiący tak nienaturalnie wyszukanym językiem, że był w tym o włos od śmieszności.
Some time before he introduced himself I'd got a strong impression that he was picking his words with care.		Staranność, z jaką dobierał słowa, uderzyła mnie jeszcze, zanim zdążył się przedstawić.
Almost at the moment when Mr. Gatsby identified himself, a butler hurried toward him with the information that Chicago was calling him on the wire.		Niemal w tym samym momencie, w którym pan Gatsby dał się poznać, przybiegł lokaj z wiadomością, że jest do niego telefon z Chicago.
He excused himself with a small bow that included each of us in turn.		Przeprosił nas lekkim ukłonem, skierowanym do każdego z obecnych po kolei.
"If you want anything just ask for it, old sport," he urged me. "Excuse me.		– Jeśli ma pan na coś ochotę, mój drogi, niech pan każe sobie podać – poprosił mnie z naciskiem. – Proszę mi wybaczyć.
I will rejoin you later."		Zobaczymy się później.
When he was gone I turned immediately to Jordan — constrained to assure her of my surprise.		Gdy odszedł, zwróciłem się natychmiast do Jordan – musiałem zwierzyć się jej ze swego zaskoczenia.
I had expected that Mr. Gatsby would be a florid and corpulent person in his middle years.		Wyobrażałem sobie, że pan Gatsby to rumiany, korpulentny jegomość w średnim wieku.
"Who is he?" I demanded. "Do you know?"		– Co to za człowiek? – spytałem. – Czy pani wie?
"He's just a man named Gatsby."		– To po prostu ktoś, kto nazywa się Gatsby.
"Where is he from, I mean?		– Chcę powiedzieć... skąd on pochodzi?
And what does he do?"		I co robi?
"Now you're started on the subject," she answered with a wan smile. "Well, he told me once he was an Oxford man."		– Teraz i pana to intryguje – odpowiedziała z nikłym uśmiechem. – Powiedział mi kiedyś, że studiował w Oksfordzie.
A dim background started to take shape behind him, but at her next remark it faded away.		Zaczęło mi się rysować za nim jakieś zamglone tło, lecz zniknęło po następnej uwadze Jordan.
"However, I don't believe it."		– Ja w to jednak nie wierzę.
"Why not?"		– Dlaczego?
"I don't know," she insisted, "I just don't think he went there."		– Nie wiem – upierała się – ale po prostu nie wierzę, że był w Oksfordzie.
Something in her tone reminded me of the other girl's "I think he killed a man," and had the effect of stimulating my curiosity.		Coś w jej tonie przypominało mi słowa dziewczyny: „Myślę, że zabił człowieka”, i szalenie podnieciło moją ciekawość.
I would have accepted without question the information that Gatsby sprang from the swamps of Louisiana or from the lower East Side of New York.		Przyjąłbym bez wahania wiadomość, że Gatsby wynurzył się z bagien Luizjany albo z zaułków East Side w Nowym Jorku.
That was comprehensible.		To można było zrozumieć.
But young men didn't — at least in my provincial inexperience I believed they didn't — drift coolly out of nowhere and buy a palace on Long Island Sound.		Ale młodzi ludzie – przynajmniej w moim naiwnym, prowincjonalnym rozumieniu – nie zjawiają się bezczelnie znikąd i nie kupują pałaców na Long Island.
"Anyhow, he gives large parties," said Jordan, changing the subject with an urban distaste for the concrete. "And I like large parties.		– W każdym razie wydaje duże przyjęcia – powiedziała Jordan, zmieniając temat z wielkomiejską pogardą dla konkretnych szczegółów – a ja lubię duże przyjęcia.
They're so intimate.		Są takie przytulne.
At small parties there isn't any privacy."		W małym gronie nigdy nie ma intymnego nastroju.
There was the boom of a bass drum, and the voice of the orchestra leader rang out suddenly above the echolalia of the garden.		Rozległ się łoskot wielkiego bębna, po czym głos dyrygenta wzbił się nad echa ogrodu.
"Ladies and gentlemen," he cried.		– Panie i panowie!
"At the request of Mr. Gatsby we are going to play for you Mr. Vladimir Tostoff's latest work, which attracted so much attention at Carnegie Hall last May.		Na życzenie pana Gatsby’ego orkiestra zagra państwu ostatni utwór Vladimira Tostoffa, wykonany z wielkim powodzeniem w maju w Carnegie Hall.
If you read the papers, you know there was a big sensation." He smiled with jovial condescension, and added: "Some sensation!" Whereupon everybody laughed. "The piece is known," he concluded lustily, "as Vladimir Tostoff's Jazz History of the World."		Jeśli czytacie państwo gazety, to wiecie, że była to sensacja. – Uśmiechnął się z dobroduszną łaskawością i dodał: – Nielicha sensacja. – Na co wszyscy się roześmieli. – Utwór jest znany – zakończył z wigorem – jako Jazzowa historia świata Vladimira Tostoffa.
The nature of Mr. Tostoff's composition eluded me, because just as it began my eyes fell on Gatsby, standing alone on the marble steps and looking from one group to another with approving eyes.		Istota tej kompozycji wymknęła się mojej uwadze, bo właśnie gdy zaczęto grać, spostrzegłem Gatsby’ego na marmurowych schodach, skąd z aprobatą patrzył na gromadki swoich gości.
His tanned skin was drawn attractively tight on his face and his short hair looked as though it were trimmed every day.		Wyglądał interesująco, opalony, ze skórą mocno napiętą na twarzy i włosami krótkimi, jakby je przystrzygał co dzień.
I could see nothing sinister about him.		Nie widziałem w nim nic ponurego.
I wondered if the fact that he was not drinking helped to set him off from his guests, for it seemed to me that he grew more correct as the fraternal hilarity increased.		Zastanawiałem się, czy to, że nie pije, pomaga mu utrzymać dystans wobec gości, bo zdawało mi się, że staje się coraz bardziej nienaganny, podczas gdy wszyscy naokoło byli już ze sobą za pan brat.
When the Jazz History of the World was over, girls were putting their heads on men's shoulders in a puppyish, convivial way, girls were swooning backward playfully into men's arms, even into groups, knowing that some one would arrest their falls—but no one swooned backward on Gatsby, and no French bob touched Gatsby's shoulder, and no singing quartets were formed with Gatsby's head for one link. "I beg your pardon." Gatsby's butler was suddenly standing beside us.		Kiedy przebrzmiała Jazzowa historia świata, dziewczęta, łasząc się jak kotki, tuliły głowy do męskich piersi; udając dla zabawy omdlenie, rzucały się tyłem w męskie ramiona, a nawet prosto w tłum, pewne, że ktoś je tam uchroni przed upadkiem – lecz nikt nie osuwał się omdlałym ruchem w ramiona Gatsby’ego, żadna kędzierzawa główka nie skłaniała się na pierś Gatsby’ego i Gatsby nie wchodził w skład tworzących się na poczekaniu wokalnych kwartetów. – Przepraszam uprzejmie. – Lokaj Gatsby’ego pojawił się nagle obok nas.
"Miss Baker?" he inquired. "I beg your pardon, but Mr. Gatsby would like to speak to you alone."		– Czy panna Baker? – spytał. – Przepraszam uprzejmie, ale pan Gatsby chciałby z panią mówić na osobności.
"With me?" she exclaimed in surprise.		– Ze mną? – wykrzyknęła zdumiona.
"Yes, madame."		– Tak jest, proszę pani.
She got up slowly, raising her eyebrows at me in astonishment, and followed the butler toward the house.		Podniosła się powoli, unosząc brwi ze zdziwienia, i poszła za lokajem w stronę domu.
I noticed that she wore her evening-dress, all her dresses, like sports clothes—there was a jauntiness about her movements as if she had first learned to walk upon golf courses on clean, crisp mornings.		Spostrzegłem, że nosi swoją wieczorową suknię, wszystkie swoje suknie, jak kostium sportowy – ruchy jej były sprężyste, jak gdyby chodzenia uczyła się na polu golfowym w czyste, rzeźwe poranki.
I was alone and it was almost two.		Pozostałem sam; była już prawie druga.
For some time confused and intriguing sounds had issued from a long, many-windowed room which overhung the terrace.		Z okien dużego pokoju wychodzącego na taras dobywały się od pewnego czasu bezładne i intrygujące odgłosy.
Eluding Jordan's undergraduate, who was now engaged in an obstetrical conversation with two chorus girls, and who implored me to join him, I went inside.		Wymijając studenta Jordan, który rozmawiał o akuszerii z dwiema chórzystkami i gorąco zapraszał mnie do rozmowy, wszedłem do wnętrza.
The large room was full of people.		Wielki pokój był pełen ludzi.
One of the girls in yellow was playing the piano, and beside her stood a tall, red-haired young lady from a famous chorus, engaged in song.		Jedna z panien ubranych na żółto grała na fortepianie, a obok niej stała wysoka, rudowłosa, młoda dama, należąca do słynnego chóru, i śpiewała.
She had drunk a quantity of champagne, and during the course of her song she had decided, ineptly, that everything was very, very sad — she was not only singing, she was weeping too.		Wypiła niemało szampana i w czasie śpiewu doszła do wniosku, nie wiadomo dlaczego, że wszystko jest bardzo, bardzo smutne, więc śpiewając, uderzyła równocześnie w płacz.
Whenever there was a pause in the song she filled it with gasping, broken sobs, and then took up the lyric in a quavering soprano.		Każdą pauzę w jej śpiewie wypełniał zduszony, urywany szloch, po którym drżący sopran podejmował pieśń na nowo.
The tears coursed down her cheeks — not freely, however, for when they came into contact with her heavily beaded eyelashes they assumed an inky color, and pursued the rest of their way in slow black rivulets.		Twarz śpiewaczki ociekała łzami, które w zetknięciu z tuszem na rzęsach nabierały koloru atramentu i powoli ściekały w dół czarnymi strugami.
A humorous suggestion was made that she sing the notes on her face, whereupon she threw up her hands, sank into a chair, and went off into a deep vinous sleep.		Ktoś zaproponował z humorem, aby śpiewała z nut, które ma na twarzy, na co dama wyrzuciła w górę ręce, osunęła się na krzesło i zapadła w głęboki, pijacki sen.
"She had a fight with a man who says he's her husband," explained a girl at my elbow.		– Pobiła się z facetem, który mówił, że jest jej mężem – wyjaśniła stojąca obok mnie dziewczyna.
I looked around.		Rozejrzałem się dokoła.
Most of the remaining women were now having fights with men said to be their husbands.		Większość kobiet walczyła teraz z mężczyznami, o których mówiono, że to ich mężowie.
Even Jordan's party, the quartet from East Egg, were rent asunder by dissension.		Nawet towarzystwo Jordan, ten kwartet z East Egg, rozdarty był niezgodą.
One of the men was talking with curious intensity to a young actress, and his wife, after attempting to laugh at the situation in a dignified and indifferent way, broke down entirely and resorted to flank attacks—at intervals she appeared suddenly at his side like an angry diamond, and hissed: "You promised!" into his ear.		Jeden z panów z podejrzanym zapałem zajmował się pewną młodą aktorką, a jego żona, po nieudanych próbach skwitowania tego uśmiechem obojętnym i pełnym godności, załamała się kompletnie i podjęła atak na flanki – wyrastając mu co pewien czas spod łokcia, syczała jak żmija: – Przecież obiecałeś.
The reluctance to go home was not confined to wayward men.		Nie tylko mężczyźni, którzy zeszli z dobrej drogi, nie chcieli wracać do domu.
The hall was at present occupied by two deplorably sober men and their highly indignant wives. The wives were sympathizing with each other in slightly raised voices.		Przedsionek był właśnie okupowany przez dwóch żałośnie trzeźwych panów i ich głęboko oburzone małżonki, które lekko podniesionym głosem skarżyły się jedna przez drugą:
"Whenever he sees I'm having a good time he wants to go home."		– Jak tylko widzi, że się dobrze bawię, zaraz chce iść do domu.
"Never heard anything so selfish in my life."		– Nigdy w życiu nie spotkałam takiego egoisty.
"We're always the first ones to leave."		– Zawsze wychodzimy pierwsi.
"So are we."		– I my także.
"Well, we're almost the last tonight," said one of the men sheepishly. "The orchestra left half an hour ago."		– No, dziś jesteśmy prawie ostatni – powiedział jeden z panów nieśmiało. – Orkiestra wyszła już pół godziny temu.
In spite of this wives' agreement that such malevolence was beyond credibility, the dispute ended in a short struggle, and both wives were lifted, kicking, into the night.		Chociaż panie twierdziły, że to niewiarygodna wprost złośliwość ze strony orkiestry, dyskusja skończyła się krótką walką i obydwaj panowie wynieśli swoje żony, wierzgające nogami, na dwór.
As I waited for my hat in the hall the door of the library opened and Jordan Baker and Gatsby came out together.		Gdy czekałem w przedsionku na kapelusz, drzwi biblioteki otwarły się i wyszli z niej Jordan Baker i Gatsby.
He was saying some last word to her, but the eagerness in his manner tightened abruptly into formality as several people approached him to say good-by.		On jeszcze coś do niej mówił z przejęciem, lecz stłumił swoją żarliwość i zrobił się nagle bardzo oficjalny, gdy kilka osób podeszło, żeby się z nim pożegnać.
Jordan's party were calling impatiently to her from the porch, but she lingered for a moment to shake hands.		Towarzystwo Jordan przywoływało ją niecierpliwie z ganku, ale ona zatrzymała się na chwilę, podając mi rękę.
"I've just heard the most amazing thing," she whispered. "How long were we in there?"		– Usłyszałam zadziwiające rzeczy – szepnęła. – Jak długo byliśmy w bibliotece?
"Why, about an hour."		– Chyba z godzinę.
"It was . . . simply amazing," she repeated abstractedly. "But I swore I wouldn't tell it and here I am tantalizing you." She yawned gracefully in my face. "Please come and see me. . . . Phone book. . . . Under the name of Mrs. Sigourney Howard. . . . My aunt. . . ."		– To było... po prostu zadziwiające – powtórzyła z roztargnieniem. – Ale przysięgłam, że nikomu nie powiem, a już pana intryguję. – Ziewnęła mi z wdziękiem prosto w twarz. – Proszę mnie odwiedzić. W książce telefonicznej pod Sigourney Howard... moja ciotka...
She was hurrying off as she talked—her brown hand waved a jaunty salute as she melted into her party at the door.		– Mówiła, odchodząc już, a gdy w drzwiach wsiąkła w swoje towarzystwo, jej opalona dłoń przesłała mi beztroskie pożegnanie.
Rather ashamed that on my first appearance I had stayed so late, I joined the last of Gatsby's guests, who were clustered around him.		Nieco zawstydzony, że moja pierwsza wizyta tak się przeciągnęła, przyłączyłem się do ostatnich gości otaczających Gatsby’ego.
I wanted to explain that I'd hunted for him early in the evening and to apologize for not having known him in the garden.		Chciałem wyjaśnić, że szukałem go zaraz po przyjściu, i przeprosić, że nie rozpoznałem go w ogrodzie.
"Don't mention it," he enjoined me eagerly.		– Nie ma o czym mówić – odparł żywo
"Don't give it another thought, old sport." The familiar expression held no more familiarity than the hand which reassuringly brushed my shoulder. "And don't forget we're going up in the hydroplane tomorrow morning, at nine o'clock."		– niech pan się tym nie przejmuje, mój drogi. – Ten poufały zwrot miał w sobie nie więcej zażyłości niż uspokajający ruch ręki, którą musnął mi ramię. – Proszę pamiętać, że lecimy jutro hydroplanem, o dziewiątej rano.
Then the butler, behind his shoulder:		Potem głos lokaja za jego plecami:
"Philadelphia wants you on the phone, sir."		– Filadelfia dzwoni, proszę pana.
"All right, in a minute.		– Dobrze, za chwilę.
Tell them I'll be right there. . . .		Powiedz, że zaraz będę...
Good night."		Dobranoc...
"Good night."		– Dobranoc.
"Good night."		– Dobranoc. – Uśmiechnął się.
He smiled -- and suddenly there seemed to be a pleasant significance in having been among the last to go, as if he had desired it all the time. "Good night, old sport. . . .		I nagle fakt, że byłem wśród ostatnich gości, nabrał jakiegoś przyjemnego znaczenia, jak gdyby Gatsby życzył sobie mojej obecności przez cały czas. – Dobranoc, mój drogi...
Good night."		Dobranoc.
But as I walked down the steps I saw that the evening was not quite over.		Gdy jednak zszedłem ze schodów, zobaczyłem, że wieczór wcale się jeszcze nie skończył.
Fifty feet from the door a dozen headlights illuminated a bizarre and tumultuous scene.		Sto pięćdziesiąt metrów za domem kilkanaście reflektorów oświetlało groteskową i pełną zgiełku scenę.
In the ditch beside the road, right side up, but violently shorn of one wheel, rested a new coupe which had left Gatsby's drive not two minutes before.		W przydrożnym rowie, przechylona na lewo i pozbawiona – widać w sposób gwałtowny – jednego koła, spoczywała czyjaś nowiutka limuzyna, która ledwie zdążyła opuścić podjazd przed domem Gatsby’ego.
The sharp jut of a wall accounted for the detachment of the wheel, which was now getting considerable attention from half a dozen curious chauffeurs.		Ostry występ muru tłumaczył odpadnięcie koła, które teraz przyciągało uwagę kilkunastu zaciekawionych kierowców.
However, as they had left their cars blocking the road, a harsh, discordant din from those in the rear had been audible for some time, and added to the already violent confusion of the scene.		Porzucone przez nich wozy zatarasowały drogę i chrapliwy, bezładny ryk klaksonów przez długą chwilę powiększał i tak już dość duże zamieszanie.
A man in a long duster had dismounted from the wreck and now stood in the middle of the road, looking from the car to the tire and from the tire to the observers in a pleasant, puzzled way.		Mężczyzna w długim prochowcu, wyszedłszy z rozbitego samochodu, stał teraz na środku drogi i z wyrazem miłego, uprzejmego zakłopotania przenosił wzrok z wozu na koło, a z koła na widzów.
"See!" he explained. "It went in the ditch."		– No, proszę – wyjaśnił – wpadliśmy do rowu.
The fact was infinitely astonishing to him, and I recognized first the unusual quality of wonder, and then the man — it was the late patron of Gatsby's library.		Był tym wydarzeniem zdumiony w najwyższym stopniu i najpierw rozpoznałem tę niezwykłą zdolność dziwienia się, a potem dopiero jego samego – to był ów entuzjasta biblioteki Gatsby’ego.
"How'd it happen?"		– Jak to się stało?
He shrugged his shoulders.		Wzruszył ramionami.
"I know nothing whatever about mechanics," he said decisively.		– Nie mam zielonego pojęcia o mechanice – powiedział zdecydowanym tonem.
"But how did it happen?		– Ale jak to się stało?
Did you run into the wall?"		Wpakował się pan na mur?
"Don't ask me," said Owl Eyes, washing his hands of the whole matter. "I know very little about driving — next to nothing.		– Proszę mnie nie pytać – odpowiedział pan Sowie Oczy, umywając ręce od wszystkiego. – Bardzo słaby ze mnie kierowca, prawie żaden.
It happened, and that's all I know."		Stało się, to wszystko, co wiem.
"Well, if you're a poor driver you oughtn't to try driving at night."		– Jak z pana taki słaby kierowca, to powinien pan uważać. Zwłaszcza nocą.
"But I wasn't even trying," he explained indignantly, "I wasn't even trying."		– Po co miałem uważać? – zapytał z oburzeniem. – Niby po co miałem uważać?
An awed hush fell upon the bystanders.		Wszyscy zamilkli z przerażenia.
"Do you want to commit suicide?"		– Chce się pan zabić?
"You're lucky it was just a wheel!		– Miał pan szczęście, że to tylko koło!
A bad driver and not even trying!"		Kiepski kierowca i nawet nie uważa!
"You don't understand," explained the criminal. "I wasn't driving.		– Nieporozumienie – wyjaśnił przestępca. – To nie ja.
There's another man in the car."		Prowadził wóz ten drugi.
The shock that followed this declaration found voice in a sustained "Ah-h-h!" as the door of the coupe swung slowly open.		Gdy po tym wstrząsającym oświadczeniu drzwi limuzyny powoli zaczęły się otwierać, z wszystkich piersi wyrwało się stłumione „Ach!”
The crowd — it was now a crowd — stepped back involuntarily, and when the door had opened wide there was a ghostly pause.		Tłum – bo zebrał się już cały tłum – mimo woli cofnął się i kiedy drzwi otwarły się szeroko, zapadła niesamowita cisza.
Then, very gradually, part by part, a pale, dangling individual stepped out of the wreck, pawing tenta-tively at the ground with a large uncertain dancing shoe.		Potem, stopniowo, kawałek po kawałku, z wraku wychynęła blada, chwiejąca się postać, niepewnie macając grunt dużą stopą w lakierku.
Blinded by the glare of the headlights and confused by the incessant groaning of the horns, the apparition stood swaying for a moment before he perceived the man in the duster.		Oślepiona blaskiem reflektorów i oszołomiona rykiem klaksonów zjawa ta zataczała się przez chwilę w miejscu, zanim spostrzegła mężczyznę w prochowcu.
"Wha's matter?" he inquired calmly. "Did we run outa gas?"		– O co chodzi? – zapytała z zimną krwią. – Nie mamy benzyny?
"Look!"		– Niech pan patrzy!
Half a dozen fingers pointed at the amputated wheel—he stared at it for a moment, and then looked upward as though he suspected that it had dropped from the sky.		Kilka palców wskazało mu amputowane koło. Gapił się na koło przez moment, a potem spojrzał w górę, jak gdyby podejrzewał, że spadło z nieba.
"It came off," some one explained.		– Koło odpadło – wyjaśnił ktoś.
He nodded.		Kiwnął głową.
"At first I din' notice we'd stopped." A pause.		– Z początku nie zauważyłem, żeśmy stanęli. – Pauza.
Then, taking a long breath and straightening his shoulders, he remarked in a determined voice: "Wonder'ff tell me where there's a gas'line station?"		Potem nabrał tchu, wyprostował ramiona i głosem stanowczym zażądał: – Kto mi powie, gdzie jest stacja benzynowa?
At least a dozen men, some of them a little better off than he was, explained to him that wheel and car were no longer joined by any physical bond.		Co najmniej kilkanaście osób, niektóre z nich w stanie niewiele lepszym od niego, wytłumaczyło mu, że koło odleciało od wozu na dobre.
"Back out," he suggested after a moment. "Put her in reverse."		– Cofnijcie się – zaproponował po chwili. – Wyjadę z rowu tyłem.
"But the wheel's off!"		– Przecież brakuje jednego koła!
He hesitated.		Zawahał się.
"No harm in trying," he said.		– Co mi szkodzi spróbować – powiedział.
The caterwauling horns had reached a crescendo and I turned away and cut across the lawn toward home.		Kocia muzyka klaksonów osiągnęła crescendo, zawróciłem i przez trawnik poszedłem do domu.
I glanced back once.		Raz obejrzałem się za siebie.
A wafer of a moon was shining over Gatsby's house, making the night fine as before, and surviving the laughter and the sound of his still glowing garden.		Dysk księżyca świecił nad domem Gatsby’ego, wracając nocy całą jej urodę; przetrwał śmiech i gwar w ogrodzie, wciąż pełnym świateł.
A sudden emptiness seemed to flow now from the windows and the great doors, endowing with complete isolation the figure of the host, who stood on the porch, his hand up in a formal gesture of farewell.		Nagła pustka zdawała się teraz płynąć z okien i z ogromnych drzwi, otulając osamotnioną postać gospodarza, który stał na ganku z dłonią wzniesioną w ceremonialnym geście pożegnania. * * *
Reading over what I have written so far, I see I have given the impression that the events of three nights several weeks apart were all that absorbed me.		Po przeczytaniu tego, co dotąd napisałem, widzę, iż stworzyłem wrażenie, jakby wypadki trzech wieczorów, oddzielonych od siebie kilku tygodniami, były wszystkim, czym żyłem.
On the contrary, they were merely casual events in a crowded summer, and, until much later, they absorbed me infinitely less than my personal affairs.		Wprost przeciwnie, były to wydarzenia przypadkowe i przelotne, wśród wielu innych tego lata, i absorbowały mnie nieskończenie mniej od moich spraw osobistych. Dopiero znacznie później poświęciłem im więcej uwagi.
Most of the time I worked.		Prawie cały czas zabierała mi praca.
In the early morning the sun threw my shadow westward as I hurried down the white chasms of lower New York to the Probity Trust.		Wczesnym rankiem słońce rzucało mój cień na zachodnią stronę, gdy spieszyłem przez białe wąwozy Nowego Jorku do Probity Trust.
I knew the other clerks and young bond-salesmen by their first names, and lunched with them in dark, crowded restaurants on little pig sausages and mashed potatoes and coffee.		Z moimi kolegami w biurze i młodymi maklerami byłem po imieniu, razem z nimi jadłem w ciemnych, zatłoczonych restauracjach obiady, składające się z parówek, purée z kartofli i kawy.
I even had a short affair with a girl who lived in Jersey City and worked in the accounting department, but her brother began throwing mean looks in my direction, so when she went on her vacation in July I let it blow quietly away.		Miałem nawet krótki flirt z dziewczyną, która mieszkała w Jersey City i pracowała w buchalterii, ale jej brat zaczął patrzeć na to krzywym okiem, więc kiedy w lipcu pojechała na urlop, pozwoliłem całej historii umrzeć śmiercią naturalną.
I took dinner usually at the Yale Club — for some reason it was the gloomiest event of my day — and then I went up-stairs to the library and studied investments and securities for a conscientious hour.		Kolację jadłem zwykle w klubie Yale – nie wiem, dlaczego było to najsmutniejsze wydarzenie dnia – a po kolacji szedłem na górę, do biblioteki, i przez bitą godzinę czytałem o inwestycjach i papierach wartościowych.
There were generally a few rioters around, but they never came into the library, so it was a good place to work.		W klubie zawsze znalazło się kilku bałaganiarzy, ale ci nigdy nie zaglądali do biblioteki, więc miejsce było do pracy idealne.
After that, if the night was mellow, I strolled down Madison Avenue past the old Murray Hill Hotel, and over 33d Street to the Pennsylvania Station.		Potem, jeśli wieczór był pogodny, szedłem spacerkiem przez Madison Avenue, mijałem stary hotel Murray Hill i 33 Ulicą docierałem na Dworzec Pensylwański.
I began to like New York, the racy, adventurous feel of it at night, and the satisfaction that the constant flicker of men and women and machines gives to the restless eye.		Zaczynałem lubić Nowy Jork, jego podniecające, pełne niepokoju wieczory, i doceniać satysfakcję, jaką głodnym oczom daje nieustająca migotliwość tłumu mężczyzn, kobiet i pojazdów.
I liked to walk up Fifth Avenue and pick out romantic women from the crowd and imagine that in a few minutes I was going to enter into their lives, and no one would ever know or disapprove.		Lubiłem przechadzać się po Piątej Alei i wyszukiwać w tłumie kobiety o wyglądzie romantycznym, i wyobrażać sobie, że za kilka minut wkroczę w ich życie i nikt się o tym nie dowie i nie weźmie za złe.
Sometimes, in my mind, I followed them to their apartments on the corners of hidden streets, and they turned and smiled back at me before they faded through a door into warm darkness.		Czasem w myślach szedłem za nimi do ich mieszkań w zacisznych uliczkach, a one odwracały się i odpowiadały mi uśmiechem, zanim wsiąkły w ciepły mrok za progiem domu.
At the enchanted metropolitan twilight I felt a haunting loneliness sometimes, and felt it in others — poor young clerks who loitered in front of windows waiting until it was time for a solitary restaurant dinner — young clerks in the dusk, wasting the most poignant moments of night and life.		O szarej godzinie w tym pełnym czarów mieście odczuwałem niekiedy wzbierającą samotność i czułem ją w innych – biednych, młodych urzędnikach, którzy snuli się przed wystawami aż do samotnej kolacji w knajpie – w tych młodych urzędnikach, marnujących o zmierzchu najcenniejsze chwile nocy i życia.
Again at eight o'clock, when the dark lanes of the Forties were five deep with throbbing taxicabs, bound for the theater district, I left a sinking in my heart.		Doznawałem skurczu serca ponownie o godzinie ósmej, kiedy z ciemnych uliczek pięcioma rzędami sunęły do dzielnicy teatrów pulsujące motorami taksówki.
Forms leaned together in the taxis as they waited, and voices sang, and there was laughter from unheard jokes, and lighted cigarettes outlined unintelligible gestures inside.		Gdy stawały na skrzyżowaniach, widać w nich było nachylone ku sobie postacie, dobiegały mnie dźwięczne głosy i śmiechy wśród żartów, których nie mogłem dosłyszeć, a żarzące się papierosy kreśliły za szybą nieczytelne łuki.
Imagining that I, too, was hurrying toward gayety and sharing their intimate excitement, I wished them well.		Wyobrażałem sobie, że i ja spieszę ku radości i dzielę z nimi osobiste przeżycia, i życzyłem wszystkim szczęścia.
For a while I lost sight of Jordan Baker, and then in midsummer I found her again.		Na jakiś czas straciłem z oczu Jordan Baker, ale odnalazłem ją później w środku lata.
At first I was flattered to go places with her, because she was a golf champion, and everyone knew her name.		Z początku pochlebiało mi pokazywanie się w jej towarzystwie, bo była mistrzynią golfa i każdy znał jej nazwisko.
Then it was something more.		Potem było to coś więcej.
I wasn't actually in love, but I felt a sort of tender curiosity.		Nie kochałem się w niej, ale czułem rodzaj tkliwego zainteresowania.
The bored haughty face that she turned to the world concealed something — most affectations conceal something eventually, even though they don't in the beginning — and one day I found what it was.		Wyniosła, znudzona twarz, którą pokazywała światu, była chyba maską – nienaturalność staje się zazwyczaj maską, nawet jeśli z początku nie jest – i pewnego dnia zrozumiałem, o co chodzi.
When we were on a house-party together up in Warwick, she left a borrowed car out in the rain with the top down, and then lied about it — and suddenly I remembered the story about her that had eluded me that night at Daisy's.		Byliśmy razem u znajomych w Warwick i Jordan zostawiła na deszczu pożyczony wóz z opuszczonym dachem, a potem nie przyznała się do tego. I wtedy dopiero przypomniałem sobie krążącą o niej plotkę, która wyleciała mi z pamięci owego wieczoru u Daisy.
At her first big golf tournament there was a row that nearly reached the newspapers — a suggestion that she had moved her ball from a bad lie in the semifinal round.		W czasie jej pierwszego wielkiego meczu doszło do incydentu, który o mały włos nie trafił do prasy – mówiono, że w półfinale ukradkiem przesunęła swoją piłkę na lepszą pozycję.
The thing approached the proportions of a scandal — then died away.		Rzecz urosła nieomal do skandalu, potem ucichła.
A caddy retracted his statement, and the only other witness admitted that he might have been mistaken.		Chłopak podający kije cofnął swoje oświadczenie, a jedyny poza nim świadek przyznał, że prawdopodobnie się pomylił.
The incident and the name had remained together in my mind.		Ten incydent razem z nazwiskiem pozostał w mojej pamięci.
Jordan Baker instinctively avoided clever, shrewd men, and now I saw that this was because she felt safer on a plane where any divergence from a code would be thought impossible.		Jordan Baker instynktownie unikała ludzi przebiegłych i sprytnych, a teraz zrozumiałem, że czuje się pewniej w środowisku, które nie dopuszcza nawet myśli o przekroczeniu przyjętego kodeksu postępowania.
She was incurably dishonest.		Była chorobliwie nieuczciwa.
She wasn't able to endure being at a disadvantage and, given this unwillingness, I suppose she had begun dealing in subterfuges when she was very young in order to keep that cool, insolent smile turned to the world and yet satisfy the demands of her hard, jaunty body.		Nie potrafiła znieść porażki i sądzę, że dlatego już w bardzo wczesnej młodości uciekała się do podstępów, aby zachować wobec świata zimny, wyzywający uśmiech i jednocześnie zaspokoić potrzeby swego wysportowanego, prężnego ciała.
It made no difference to me.		Było mi to obojętne.
Dishonesty in a woman is a thing you never blame deeply — I was casually sorry, and then I forgot.		Nieuczciwość w kobiecie to rzecz, której nigdy nie potępia się zbyt surowo; odczułem pewną przykrość, a potem zapomniałem.
It was on that same house-party that we had a curious conversation about driving a car.		W czasie tej samej wizyty mieliśmy ciekawą rozmowę o prowadzeniu samochodu.
It started because she passed so close to some workman that our fender flicked a button on one man's coat.		Zaczęła się, kiedy Jordan tak blisko minęła jakichś robotników, że błotnikiem otarliśmy się o guziki na czyimś płaszczu.
"You're a rotten driver," I protested. "Either you ought to be more careful, or you oughtn't to drive at all."		– Mierny z pani kierowca! – oburzyłem się. – Trzeba uważać albo w ogóle nie siadać za kierownicą.
"I am careful."		– Ja uważam.
"No, you're not."		– Wcale nie.
"Well, other people are," she said lightly.		– No to inni uważają – odpowiedziała lekko.
"What's that got to do with it?"		– Cóż to ma do rzeczy?
"They'll keep out of my way," she insisted. "It takes two to make an accident."		– Będą mi ustępować z drogi – upierała się. – Trzeba dwojga, żeby doszło do wypadku.
"Suppose you met somebody just as careless as yourself."		– Przypuśćmy, że natknie się pani na kogoś tak samo nieostrożnego jak pani.
"I hope I never will," she answered. "I hate careless people.		– Mam nadzieję, że nie – odpowiedziała. – Nie znoszę ludzi nieostrożnych.
That's why I like you."		Dlatego lubię pana.
Her gray, sun-strained eyes stared straight ahead, but she had deliberately shifted our relations, and for a moment I thought I loved her.		Jej szare, przymrużone oczy patrzyły prosto przed siebie, a jednak świadomie zrobiła krok naprzód w naszych stosunkach i przez chwilę myślałem, że ją kocham.
But I am slow-thinking and full of interior rules that act as brakes on my desires, and I knew that first I had to get myself definitely out of that tangle back home.		Lecz umysł mam raczej powolny i napompowany jestem zasadami, które działają jak hamulce na moje pragnienia, poza tym wiedziałem, że najpierw muszę się jakoś wyplątać z tego, co zostawiłem w domu.
I'd been writing letters once a week and signing them: "Love, Nick," and all I could think of was how, when that certain girl played tennis, a faint mustache of perspiration appeared on her upper lip.		Pisywałem tam raz na tydzień i podpisywałem listy „kochający Nick”, a przecież w moich wspomnieniach widziałem tylko, jak tamtej dziewczynie, kiedy gra w tenisa, występuje na górnej wardze delikatny wąsik potu.
Nevertheless there was a vague understanding that had to be tactfully broken off before I was free.		Niemniej istniało między nami jakieś niejasne porozumienie, które należało taktownie zerwać, abym mógł poczuć się wolny.
Every one suspects himself of at least one of the cardinal virtues, and this is mine: I am one of the few honest people that I have ever known.		Każdy przypisuje sobie przynajmniej jedną z głównych cnót, a oto moja: należę do niewielu uczciwych ludzi, jakich kiedykolwiek znałem.
CHAPTER IV		Rozdział IV
On Sunday morning while church bells rang in the villages alongshore, the world and its mistress returned to Gatsby's house and twinkled hilariously on his lawn.		W niedzielny poranek, gdy kościelne dzwony biły w miasteczkach nad cieśniną, wszyscy jak jeden mąż (niekoniecznie z własną żoną) powrócili do rezydencji Gatsby’ego i wesoło bawili się na jego trawnikach.
"He's a bootlegger," said the young ladies, moving somewhere between his cocktails and his flowers. "One time he killed a man who had found out that he was nephew to Von Hindenburg and second cousin to the devil.		– To przemytnik alkoholu – mówiły młode damy, krążąc wśród koktajli i kwiatów gospodarza. – Pewnego razu zabił człowieka, który go zdemaskował. Okazało się, że to kuzyn von Hindenburga i powinowaty samego diabła.
Reach me a rose, honey, and pour me a last drop into that there crystal glass."		Zerwij mi różę, złotko, i nalej mi jeszcze jedną, ostatnią kropelkę do tego kryształowego kieliszka.
Once I wrote down on the empty spaces of a timetable the names of those who came to Gatsby's house that summer.		Kiedyś w puste rubryki terminarza wpisywałem nazwiska tych, co bywali u pana Gatsby’ego owego lata.
It is an old time-table now, disintegrating at its folds, and headed "This schedule in effect July 5th, 1922."		Jest to już dzisiaj stary rozpadający się terminarz, a otwiera go napis: „Rozkład zajęć od 5 lipca 1922 roku”.
But I can still read the gray names, and they will give you a better impression than my generalities of those who accepted Gatsby's hospitality and paid him the subtle tribute of knowing nothing whatever about him.		Ale mogę jeszcze odczytać wyszarzałe nazwiska, które lepiej od moich zdawkowych informacji dadzą wam pojęcie o ludziach, którzy korzystali z gościnności Gatsby’ego, płacąc mu za to nieinteresowaniem się jego osobą.
From East Egg, then, came the Chester Beckers and the Leeches, and a man named Bunsen, whom I knew at Yale, and Doctor Webster Civet, who was drowned last summer up in Maine.		A zatem z East Egg przyjeżdżali państwo Beckerowie i Leechowie, i niejaki Bunsen, którego znałem z Yale, i doktor Webster Civet, który utopił się ostatniego lata gdzieś w Maine.
And the Hornbeams and the Willie Voltaires, and a whole clan named Blackbuck, who always gathered in a corner and flipped up their noses like goats at whosoever came near.		I Hornbeamowie, i Voltaire’owie, i cały klan Blackbucków, którzy zbierali się zawsze w kącie i kręcili nosem na każdego, kto się do nich zbliżył.
And the Ismays and the Chrysties (or rather Hubert Auerbach and Mr. Chrystie's wife), and Edgar Beaver, whose hair, they say, turned cotton-white one winter afternoon for no good reason at all.		I Ismayowie, i Chrystie’owie (a raczej Hubert Auerbach i żona pana Chrystie), i Edgar Beaver z włosami białymi jak bawełna, o którym mówiono, że posiwiał pewnego zimowego popołudnia absolutnie bez powodu.
Clarence Endive was from East Egg, as I remember.		Clarence Endive był również z East Egg, o ile pamiętam.
He came only once, in white knickerbockers, and had a fight with a bum named Etty in the garden.		Przyszedł tylko raz, w białych pumpach, i pobił się w ogrodzie ze znanym hulaką, którego nazywano Etty.
From farther out on the Island came the Cheadles and the 0. R. P. Schraeders, and the Stonewall Jackson Abrams of Georgia, and the Fishguards and the Ripley Snells.		Z dalszych okolic wyspy przyjeżdżali Cheadle’owie, Schraederowie, S. J. Abramowie pochodzący z Georgii, Fishguardowie i Ripleyowie Snell.
Snell was there three days before he went to the penitentiary, so drunk out on the gravel drive that Mrs. Ulysses Swett's automobile ran over his right hand.		Snell był tam na trzy dni przed pójściem do więzienia i leżał na żwirze podjazdu tak pijany, że samochód pani Ulyssesowej Swett przejechał mu prawą dłoń.
The Dancies came, too, and S. B. Whitebait, who was well over sixty, and Maurice A. Flink, and the Hammerheads, and Beluga the tobacco importer, and Beluga's girls.		Przychodzili także Dancie’owie i S. B. Whitebait, który miał dobrze po sześćdziesiątce, Maurice A. Flink, Hammerheadowie i importer tytoniu Beluga z córkami.
From West Egg came the Poles and the Mulreadys and Cecil Roebuck and Cecil Schoen and Gulick the State senator and Newton Orchid, who controlled Films Par Excellence, and Eckhaust and Clyde Co-hen and Don S. Schwartze (the son) and Arthur McCarty, all connected with the movies in one way or another.		Z West Egg przychodzili Pole’owie, Mulready’owie, Cecil Roebuck, Cecil Schoen i senator Gulick, i Newton Orchid, który rządził wytwórnią filmową Par Excellence, Eckhaust, Clyde Cohen, Don S. Schwartze (syn) i Arthur McCarty – wszyscy mniej lub bardziej związani z filmem.
And the Catlips and the Bembergs and G. Earl Muldoon, brother to that Muldoon who afterward strangled his wife.		I Catlipowie, i Bembergowie, i G. Earl Muldoon, brat tego Muldoona, który później udusił swoją żonę.
Da Fontano the promoter came there, and Ed Legros and James B. ("Rot-Gut") Ferret and the De Jongs and Ernest Lilly — they came to gamble, and when Ferret wandered into the garden it meant he was cleaned out and Associated Traction would have to fluctuate profitably next day.		Przychodził tam Da Fontano, założyciel spółki akcyjnej, i Ed Legros, James B. „Bimber” Ferret, de Jongowie i Ernest Lilly – ci przychodzili grać w karty i kiedy Ferret pokazywał się w ogrodzie, znaczyło to, że zgrał się do nitki i że następnego dnia akcje firmy Asscociated Traction wykażą pewną zwyżkę.
A man named Klipspringer was there so often and so long that he became known as "the boarder" — I doubt if he had any other home.		Niejaki Klipspringer bywał tam tak często i przesiadywał tak długo, że zaczęto go nazywać „lokatorem”; wątpię, czy miał jakieś inne mieszkanie.
Of theatrical people there were Gus Waize and Horace O'Donavan and Lester Myer and George Duckweed and Francis Bull.		Z ludzi teatru bywali tam Gus Waize, Horace O’Donavan, Lester Myer, George Duckweed i Francis Bull.
Also from New York were the Chromes and the Back-hyssons and the Dennickers and Russell Betty and the Corrigans and the Kellehers and the Dewers and the Scullys and S. W. Belcher and the Smirkes and the young Quinns, divorced now, and Henry L. Palmetto, who killed himself by jumping in front of a subway train in Times Square.		Z Nowego Jorku przyjeżdżali również Chrome’owie, Backhyssonowie, Dennickerowie, Russel Betty, Corriganowie, Kelleherowie, Dewarowie, Scully’owie, S. W. Belcher, Smirke’owie i młodzi Quinnowie, dziś już rozwiedzeni, i Henry L. Palmetto, który popełnił samobójstwo, rzucając się pod pociąg w metro na Times Square.
Benny McClenahan arrived always with four girls.		Benny McClenahan zjawiał się zawsze z czwórką dziewcząt.
They were never quite the same ones in physical person, but they were so identical one with another that it inevitably seemed they had been there before.		Były to za każdym razem inne dziewczyny, ale tak do siebie podobne, iż wszystkim się zdawało, że to wciąż te same.
I have forgotten their names — Jaqueline, I think, or else Consuela, or Gloria or Judy or June, and their last names were either the melodious names of flowers and months or the sterner ones of the great American capitalists whose cousins, if pressed, they would confess themselves to be.		Nie pamiętam ich imion – zdaje się, że Jacqueline, a może Consuela albo Gloria, albo Judy czy też June, nazwiska ich brzmiały melodyjnie, jak nazwy kwiatów i miesięcy, albo też surowiej i dumniej, jak nazwiska wielkich kapitalistów, bo też bywały ich kuzynkami, do czego – pod presją – przyznawały się.
In addition to all these I can remember that Faustina O'Brien came there at least once and the Baedeker girls and young Brewer, who had his nose shot off in the war, and Mr. Albrucksburger and Miss Haag, his fiancée, and Ardita Fitz-Peters and Mr. P. Jewett, once head of the American Legion, and Miss Claudia Hip, with a man reputed to be her chauffeur, and a prince of something, whom we called Duke, and whose name, if I ever knew it, I have forgotten.		Aby zamknąć listę, wspomnę jeszcze, że Faustina O’Brien przyszła co najmniej raz, a ponadto bywały tu panny Baedeker, młody Brewer, któremu na wojnie odstrzelono nos, pan Albrucksburger ze swoją narzeczoną panną Haag, Ardita Fitz-Peters i pan P. Jewett, niegdyś dowódca Amerykańskiego Legionu, i panna Claudia Hip z panem, o którym mówiono, że jest jej szoferem, i jakiś tam książę, którego tytułowaliśmy diukiem i którego imienia, jeśli je nawet znałem, już nie pamiętam.
All these people came to Gatsby's house in the summer.		Owego lata wszyscy ci ludzie przewinęli się przez dom Gatsby’ego.
At nine o'clock, one morning late in July, Gatsby's gorgeous car lurched up the rocky drive to my door and gave out a burst of melody from its three-noted horn.		* * * Pewnego dnia pod koniec lipca, o dziewiątej rano, wspaniały samochód Gatsby’ego wkołysał się na skalistą drogę aż pod mój próg i wyśpiewał dźwięczną fanfarę swoim trójtonowym klaksonem.
It was the first time he had called on me, though I had gone to two of his parties, mounted in his hydroplane, and, at his urgent invitation, made frequent use of his beach.		Pierwszy to raz Gatsby odwiedzał mnie, chociaż ja byłem u niego na dwóch przyjęciach, latałem jego hydroplanem i ulegając natarczywym zaproszeniom, często korzystałem z jego plaży.
"Good morning, old sport.		– Dzień dobry, mój drogi.
You're having lunch with me today and I thought we'd ride up together."		Jesz dziś ze mną lunch, więc pomyślałem sobie, że możemy razem pojechać do miasta.
He was balancing himself on the dashboard of his car with that resourcefulness of movement that is so peculiarly American — that comes, I suppose, with the absence of lifting work or rigid sitting in youth and, even more, with the formless grace of our nervous, sporadic games.		Balansował na stopniu wozu pełen inwencji w ruchach, inwencji tak typowo amerykańskiej, biorącej się chyba z braku ciężkiej pracy fizycznej w młodości, a może jeszcze bardziej z tych naszych improwizowanych, nerwowych gier sportowych, które mają w sobie tyle surowego wdzięku.
This quality was continually breaking through his punctilious manner in the shape of restlessness.		Przez nienaganność jego manier przebijała ta cecha w postaci ciągłej ruchliwości.
He was never quite still; there was always a tapping foot somewhere or the impatient opening and closing of a hand.		Nigdy nie mógł ustać spokojnie: albo musiał w coś tam stukać butem, albo niecierpliwie otwierać i zamykać dłoń.
He saw me looking with admiration at his car.		Spostrzegł, że podziwiam jego wóz.
"It's pretty, isn't it, old sport!" He jumped off to give me a better view. "Haven't you ever seen it before?"		– Ładny, prawda? – Odskoczył na bok, żebym mógł lepiej zobaczyć. – Nigdy go nie widziałeś?
I'd seen it.		Widziałem.
Everybody had seen it.		Wszyscy znali ten wóz.
It was a rich cream color, bright with nickel, swollen here and there in its monstrous length with triumphant hat-boxes and supper-boxes, and tool-boxes, and terraced , with a labyrinth of wind-shields that mirrored a dozen suns.		Miał piękny kremowy kolor, błyszczał niklem, był monstrualnie długi, tu i ówdzie wybrzuszony imponującymi schowkami – na kapelusze, na prowiant, na narzędzia – a szyb było w nim tak dużo, że tworzyły cały labirynt, w którym słońce odbijało się po kilkanaście razy.
Sitting down behind many layers of glass in a sort of green leather conservatory, we started to town.		Usadowieni za warstwami szkła, niczym w inspektach wyłożonych zieloną skórą, ruszyliśmy do miasta.
I had talked with him perhaps six times in the past month and found, to my disappointment, that he had little to say.		Rozmawiałem z Gatsbym kilka razy w ciągu ostatniego miesiąca i – ku mojemu rozczarowaniu – stwierdziłem, że niewiele ma do powiedzenia.
So my first impression, that he was a person of some undefined consequence, had gradually faded and he had become simply the proprietor of an elaborate road-house next door.		Moje pierwsze wrażenie, że jest osobistością o pewnym znaczeniu, stopniowo rozwiało się i stał się dla mnie po prostu właścicielem wspaniałego zajazdu w najbliższym moim sąsiedztwie.
And then came that disconcerting ride.		A potem przyszła ta zaskakująca przejażdżka, która zbiła mnie z tropu.
We hadn't reached West Egg Village before Gatsby began leaving his elegant sentences unfinished and slapping himself indecisively on the knee of his caramel-colored suit.		Zanim jeszcze dojechaliśmy do miasteczka West Egg, Gatsby co chwila przerywał sam sobie, nie kończąc starannie budowanych zdań i niecierpliwie klepiąc się po spodniach garnituru w kolorze palonego cukru.
"Look here, old sport," he broke out surprisingly, "what's your opinion of me, anyhow?"		– Słuchaj no – wypalił niespodziewanie – co ty właściwie o mnie myślisz?
A little overwhelmed, I began the generalized evasions which that question deserves.		Nieco zaskoczony próbowałem wykręcić się jakimś zdawkowym frazesem, bo na nic innego takie pytanie nie zasługuje.
"Well, I'm going to tell you something about my life," he interrupted. "I don't want you to get a wrong idea of me from all these stories you hear."		– Czekaj, sam ci opowiem o moim życiu – przerwał. – Nie chcę, żebyś nabrał o mnie fałszywego pojęcia na podstawie tych wszystkich historii, jakie słyszysz.
So he was aware of the bizarre accusations that flavored conversation in his halls.		Więc jednak zdawał sobie sprawę, że konwersacje w jego salonach zaprawione są dziwacznymi oskarżeniami.
"I'll tell you God's truth." His right hand suddenly ordered divine retribution to stand by. "I am the son of some wealthy people in the Middle West		– Powiem ci świętą prawdę. – I wyciągnął prawą rękę, jakby wzywając Boga na świadka. – Jestem synem bogatych ludzi ze Środkowego Zachodu.
— all dead now.		Oboje już nie żyją.
I was brought up in America but educated at Oxford, because all my ancestors have been educated there for many years.		Wyrosłem w Ameryce, ale kształciłem się w Oksfordzie, bo od niepamiętnych lat wszyscy moi przodkowie tam się kształcili.
It is a family tradition."		To tradycja rodzinna.
He looked at me sideways — and I knew why Jordan Baker had believed he was lying.		Zerknął na mnie z ukosa i zrozumiałem, dlaczego Jordan Baker była przekonana, że kłamie.
He hurried the phrase "educated at Oxford," or swallowed it, or choked on it, as though it had bothered him before.		Nad słowami „kształciłem się w Oksfordzie” tak się przemknął, tak szybko je połknął, jak gdyby bał się nimi zakrztusić, jakby mu stały w gardle od dawna.
And with this doubt, his whole statement fell pieces, and I wondered if there wasn't something a little sinister about him, after all.		Obudził we mnie nieufność i podważył szczerość swoich wyznań do tego stopnia, że zacząłem się zastanawiać, czy, mimo wszystko, nie ma w nim rzeczywiście czegoś niesamowitego.
"What part of the Middle West?" I inquired casually.		– Z jakich okolic Środkowego Zachodu? – spytałem od niechcenia.
"San Francisco."		– San Francisco.
"I see."		– Aha.
"My family all died and I came into a good deal of money."		– Wszyscy w rodzinie pomarli i dostało mi się mnóstwo pieniędzy.
His voice was solemn, as if the memory of that sudden extinction of a clan still haunted him.		Powiedział to tak uroczyście, jakby wciąż miał przed oczyma obraz nagłej zagłady swego rodu.
For a moment I suspected that he was pulling my leg, but a glance at him convinced me otherwise.		Podejrzewałem przez chwilę, że mnie nabiera, ale jedno spojrzenie na niego przekonało mnie, że tak nie jest.
"After that I lived like a young rajah in all the capitals of Europe — Paris, Venice, Rome — collecting jewels, chiefly rubies, hunting big game, painting a little, things for myself only, and trying to forget something very sad that had happened to me long ago."		– Potem żyłem jak młody radża we wszystkich głównych miastach Europy – Paryż, Wenecja, Rzym – zbierałem klejnoty, przeważnie rubiny, polowałem na grubego zwierza, malowałem trochę, tylko dla siebie, i próbowałem zapomnieć o czymś bardzo smutnym, co spotkało mnie dawno temu.
With an effort I managed to restrain my incredulous laughter.		Z trudem udało mi się powstrzymać śmiech pełen niedowierzania.
The very phrases were worn so threadbare that they evoked no image except that of a turbaned "character" leaking sawdust at every pore as he pursued a tiger through the Bois de Boulogne. "Then came the war, old sport.		Wszystko to było szyte grubymi nićmi, używał wyrażeń tak wytartych i banalnych, że mogły wywołać tylko obraz wypchanej trocinami kukły w turbanie tropiącej tygrysa w Lasku Bulońskim. – Potem przyszła wojna, mój drogi.
It was a great relief,		Przyjąłem to z wielką ulgą.
and I tried very hard to die, but I seemed to bear an enchanted life.		Szukałem śmierci, ale na próżno... jakby mnie kto zaczarował.
I accepted a commission as first lieutenant when it began.		Kiedy wybuchła wojna, wstąpiłem do wojska; otrzymałem stopień porucznika.
In the Argonne Forest I took two machine-gun detachments so far forward that there was a half mile gap on either side of us where the infantry couldn't advance.		W Argonnach wysunąłem się naprzód z resztkami mojego batalionu karabinów maszynowych tak daleko poza linię frontu, że piechota nie mogła za nami nadążyć.
We stayed there two days and two nights, a hundred and thirty men with sixteen Lewis guns, and when the infantry came up at last they found the insignia of three German divisions among the piles of dead.		Staliśmy tak trzy dni i trzy noce, stu trzydziestu ludzi i szesnaście cekaemów, i kiedy piechota nadeszła, znalazła sztandary trzech niemieckich dywizji wśród stosu trupów.
I was promoted to be a major, and every Allied government gave me a decoration — even Montenegro, little Montenegro down on the Adriatic Sea!"		Awansowałem na majora i wszystkie rządy alianckie przyznały mi odznaczenia – nawet Czarnogóra, ta mała Czarnogóra nad Adriatykiem!
Little Montenegro!		Mała Czarnogóra!
He lifted up the words and nodded at them — with his smile.		Położył nacisk na te słowa i pokiwał nad nimi głową z właściwym sobie uśmiechem.
The smile comprehended Montenegro's troubled history and sympathized with the brave struggles of the Montenegrin people.		Uśmiech wyrażał zrozumienie dla burzliwej historii Czarnogóry i współczucie dla bohaterskiej walki jej ludu.
It appreciated fully the chain of national circumstances which had elicited this tribute from Montenegro's warm little heart.		Uśmiech ten doceniał w pełni cały splot narodowych okoliczności, który Gatsby’emu przyniósł hołd małego, gorącego serca Czarnogóry.
My incredulity was submerged in fascination now; it was like skimming hastily through a dozen magazines.		Moje niedowierzanie roztopiło się teraz w zachwycie: słuchając Gatsby’ego, miałem wrażenie, że pośpiesznie przerzucam kartki ilustrowanych magazynów.
He reached in his pocket, and a piece of metal, slung on a ribbon, fell into my palm.		Sięgnął do kieszeni i na dłoń upadł mi kawałek metalu, zawieszony na wstążce.
"That's the one from Montenegro."		– To ten z Czarnogóry.
To my astonishment, the thing had an authentic look.		Ku mojemu zdumieniu miało to wygląd rzeczy autentycznej.
"Orderi de Danilo," ran the circular legend, "Montenegro, Nicolas Rex."		Orderi di Danilo – głosił kolisty napis – Montenegro, Nicolas Rex.
"Turn it."		– Zobacz drugą stronę.
"Major Jay Gatsby," I read, "For Valour Extraordinary."		– „Majorowi Jayowi Gatsby’emu – przeczytałem – za męstwo i odwagę”.
"Here's another thing I always carry.		– Tu jest coś, co też zawsze noszę przy sobie.
A souvenir of Oxford days.		Pamiątka z Oksfordu.
It was taken in Trinity Quad — the man on my left is now the Earl of Doncaster."		Zdjęcie zrobione na dziedzińcu Trinity College, ten po mojej lewej stronie to hrabia Doncaster.
It was a photograph of half a dozen young men in blazers loafing in an archway through which were visible a host of spires.		Fotografia przedstawiała kilku młodych ludzi w blezerach, rozpartych niedbale pod arkadami, przez które widać było las gotyckich wieżyc.
There was Gatsby, looking a little, not much, younger—with a cricket bat in his hand.		Był tam Gatsby, wyglądający cokolwiek, ale nie o wiele młodziej – z rakietą do krykieta w ręce.
Then it was all true.		A zatem wszystko było prawdą.
I saw the skins of tigers flaming in his palace on the Grand Canal; I saw him opening a chest of rubies to ease, with their crimson-lighted depths, the drawings of his broken heart.		Zobaczyłem skóry tygrysie w jego pałacu nad Canal Grande; zobaczyłem, jak otwiera skrzynię pełną rubinów, aby ich świetlistą, głęboką purpurą przyćmić ból złamanego serca.
"I'm going to make a big request of you today," he said, pocketing his souvenirs with satisfaction, so I thought you ought to know something about' me.		– Chcę cię dziś prosić o coś bardzo ważnego – powiedział, chowając z zadowoleniem swoje pamiątki do kieszeni. – Dlatego pomyślałem, że powinieneś wiedzieć o mnie to i owo.
I didn't want you to think I was just some nobody.		Nie chciałem, żebyś myślał, że jestem po prostu nikim.
You see, I usually find myself among strangers because I drift here and there trying to forget the sad thing that happened to me." He hesitated. "You'll hear about it this afternoon."		Widzisz, obracam się zwykle wśród ludzi dla mnie obcych, bo przenoszę się z miejsca na miejsce, żeby zapomnieć o czymś smutnym, co mnie spotkało. – Zawahał się. – Usłyszysz o tym po południu.
"At lunch?"		– W czasie lunchu?
"No, this afternoon.		– Nie, po południu.
I happened to find out that you're taking Miss Baker to tea."		Dowiedziałem się przypadkiem, że umówiłeś się na herbatę z panną Baker.
"Do you mean you're in love with Miss Baker?"		– Czy chcesz powiedzieć, że zakochałeś się w niej?
"No, old sport, I'm not.		– Nie, mój drogi, nie zakochałem się.
But Miss Baker has kindly consented to speak to you about this matter."		Ale panna Baker uprzejmie zgodziła się porozmawiać z tobą na ten temat.
I hadn't the faintest idea what "this matter" was, but I was more annoyed than interested.		Nie miałem zielonego pojęcia, co to za „temat”, lecz bardziej mnie to zirytowało, niż zainteresowało.
I hadn't asked Jordan to tea in order to discuss Mr. Jay Gatsby.		Nie po to umówiłem się z Jordan, żeby rozmawiać o panu Jayu Gatsbym.
I was sure the request would be something utterly fantastic, and for a moment I was sorry I'd ever set foot upon his overpopulated lawn.		Byłem pewien, że jego prośba dotyczy czegoś najzupełniej fantastycznego, i przez chwilę żałowałem, że kiedykolwiek moja noga postała w jego zatłoczonym ogrodzie.
He wouldn't say another word.		Nie powiedział ani słowa więcej.
His correctness grew on him as we neared the city.		Stawał się coraz bardziej nienaganny, w miarę jak zbliżaliśmy się do miasta.
We passed Port Roosevelt, where there was a glimpse of red-belted ocean-going ships, and sped along a cobbled slum lined with the dark, undeserted saloons of the faded-gilt nineteen-hundreds.		Minęliśmy Port Roosevelta, gdzie mignęły nam przepasane czerwoną wstęgą transatlantyckie statki, i pomknęliśmy po kocich łbach przez dzielnice slumsów z ciemnymi i wcale nie pustymi knajpami w wyblakłej pozłótce dziewiętnastego wieku.
Then the valley of ashes opened out on both sides of us, and I had a glimpse of Mrs. Wilson straining at the garage pump with panting vitality as we went by.		Potem otwarła się przed nami z obydwóch stron dolina popiołów i miałem sposobność zobaczyć przed warsztatem panią Wilson pompującą benzynę z żywiołowym temperamentem.
With fenders spread like wings we, scattered light through half Astoria — only half, for as we twisted among the pillars of the elevated I heard the familiar "]ug-]ug-spatr of a motorcycle, and a frantic policeman rode alongside.		Z błotnikami rozpostartymi jak skrzydła pędziliśmy przez pół dzielnicy Astoria – tylko przez pół, bo gdyśmy wymijali filary pod torem kolejki nadziemnej, usłyszałem znajomy terkot motocykla i dogonił nas rozwścieczony policjant.
"All right, old sport," called Gatsby.		– W porządku, kolego! – zawołał Gatsby.
We slowed down.		Zwolniliśmy.
Taking a white card from his wallet, he waved it before the man's eyes.		Gatsby machnął policjantowi przed nosem jakąś białą kartką, wyciągniętą z portfela.
"Right you are," agreed the policeman, tipping his cap. "Know you next time, Mr. Gatsby. Excuse me!"		– W porządku – zgodził się policjant, dotykając czapki. – Następnym razem poznam pana, panie Gatsby. Proszę mi wybaczyć.
"What was that?" I inquired. "The picture of Oxford?"		– Co to było? – spytałem. – Fotografia z Oksfordu?
"I was able to do the commissioner a favor once, and he sends me a Christmas card every year."		– Wyświadczyłem kiedyś przysługę komisarzowi i od tego czasu przysyła mi co roku życzenia na Boże Narodzenie.
Over the great bridge, with the sunlight through the girders making a constant flicker upon the moving cars, with the city rising up across the river in white heaps and sugar lumps all built with a wish out of non-olfactory money.		Jechaliśmy przez wielki most, słońce rzucało między przęsła migotliwe smugi światła na pędzące samochody, a za rzeką rosło miasto w białych bryłach i kostkach cukru, miasto zbudowane z pragnień, za pieniądze, które nie cuchną.
The city seen from the Queensboro Bridge is always the city seen for the first time, in its first wild promise of all" the mystery and the beauty in the world.		Nowy Jork widziany z mostu Queensboro jest zawsze miastem widzianym po raz pierwszy, z jego pierwszą, szaloną zapowiedzią wszystkich cudów i piękności świata.
A dead man passed us in a hearse heaped with blooms, followed by two carriages with drawn blinds, and by more cheerful carriages for friends. The friends looked out at us with the tragic eyes and short upper lips of southeastern Europe, and I was glad that the sight of Gatsby's splendid car was included in their somber holiday.		Minął nas nieboszczyk na karawanie zarzuconym kwiatami, a za nim dwa pojazdy o spuszczonych firankach i nieco pogodniejsze – dla przyjaciół, którzy posłali nam spojrzenia; mieli tragiczne oczy i krótkie górne wargi ludzi z południowo-wschodniej Europy, i rad byłem, że widok wspaniałego wozu Gatsby’ego wpisali do swojej żałobnej uroczystości.
As we crossed Blackwell's Island a limousine passed us, driven by a white chauffeur, in which sat three modish negroes, two bucks and a girl.		Kiedy przejeżdżaliśmy przez Blackwell’s Island, minęła nas limuzyna prowadzona przez białego szofera, a w niej trójka wystrojonych Murzynów – dwóch fircyków i dziewczyna.
I laughed aloud as the yolks of their eyeballs rolled toward us in haughty rivalry.		Wybuchnąłem głośnym śmiechem, kiedy błysnęli ku nam białkami oczu dumnie i wyzywająco.
"Anything can happen now that we've slid over this bridge," I thought; "anything at all. ..."		Wszystko może się zdarzyć teraz, gdy przejechaliśmy przez ten most, pomyślałem, wszystko w świecie...
Even Gatsby could happen, without any particular wonder.		Mógł mi się nawet przydarzyć Gatsby i nie widziałem w tym nic dziwnego. * * *
Roaring noon.		Kipiące gwarem południe.
In a well-fanned Forty-second Street cellar I met Gatsby for lunch.		W dobrze wentylowanym podziemiu na 42 Ulicy spotkałem się z Gatsbym na lunchu.
Blinking away the brightness of the street outside, my eyes picked him out obscurely in the anteroom, talking to another man.		Mrugając powiekami, by strząsnąć z oczu blask słońca, z trudem wyłowiłem go wzrokiem w ciemnym przedpokoju, gdzie rozmawiał z jakimś panem.
"Mr. Carraway, this is my friend Mr. Wolfsheim."		– Pan Carraway – mój przyjaciel, pan Wolfshiem.
A small, flat-nosed Jew raised his large head and regarded me with two fine growths of hair which luxuriated in either nostril.		Mały Żyd o płaskim nosie podniósł swoją dużą głowę i przyglądał mi się dwiema pięknymi kępkami włosów, sterczącymi obficie z obu nozdrzy.
After a moment I discovered his tiny eyes in the half-darkness.		Po chwili odkryłem w półmroku jego malutkie oczka.
"— So I took one look at him," said Mr. Wolfsheim, shaking my hand earnestly, "and what do you think I did?"		– ...to ja tylko na niego spojrzałem – powiedział pan Wolfshiem, ściskając mi rękę z powagą – i jak pan myśli, co ja zrobiłem?
"What?" I inquired politely.		– Co? – spytałem uprzejmie.
But evidently he was not addressing me, for he dropped my hand and covered Gatsby with his expressive nose.		Lecz najwidoczniej nie do mnie to mówił, bo puścił moją dłoń i wycelował w Gatsby’ego swój pełen ekspresji nos.
"I handed the money to Katspaugh and I said: 'All right, Katspaugh, don't pay him a penny till he shuts his mouth.'		– Dałem pieniądze Katspaughowi i powiedziałem: „W porządku, Katspaugh, nie płać mu ani grosza, dopóki nie zamknie buzi”.
He shut it then and there."		Zamknął buzię z miejsca.
Gatsby took an arm of each of us and moved forward into the restaurant, whereupon Mr. Wolfsheim swallowed a new sentence he was starting and lapsed into a somnambulatory abstraction.		Gatsby wziął każdego z nas pod rękę i wprowadził do sali restauracyjnej, wobec czego pan Wolfshiem połknął następne, ledwie rozpoczęte zdanie i zapadł w stan somnambulicznego roztargnienia.
"Highballs?" asked the head waiter.		– Podać whisky i wodę? – spytał kelner.
"This is a nice restaurant here," said Mr. Wolfsheim, • looking at the Presbyterian nymphs on the ceiling. "But I like across the street better!"		– Przyjemny lokal – powiedział pan Wolfshiem, patrząc na purytańskie nimfy na suficie. – Ale wolę ten naprzeciwko.
"Yes, highballs," agreed Gatsby, and then to Mr. Wolfsheim: "It's too hot over there."		– Tak, whisky i woda – zgodził się Gatsby, a potem do Wolfshiema: – Tam jest za gorąco.
"Hot and small—yes," said Mr. Wolfsheim, "but full of memories."		– Gorąco i ciasno, owszem – powiedział pan Wolfshiem – ale dużo wspomnień.
"What place is that?" I asked.		– Co to za lokal? – spytałem.
"The old Metropole."		– Stary Metropol.
"The old Metropole," brooded Mr. Wolfsheim gloomily. "Filled with faces dead and gone.		– Stary Metropol – rozmyślał pan Wolfshiem smętnie – pełen twarzy, które znikły na zawsze.
Filled with fiends gone now forever.		Pełen przyjaciół, których już dawno nie ma.
I can't forget so long as I live the night they shot Rosy Rosenthal there.		Do końca życia nie zapomnę tej nocy, kiedy zastrzelili tam Rosy’ego Rosenthala.
It was six of us at the table, and Rosy had eat and drunk a lot all evening.		Było nas sześciu przy stole i Rosy jadł i pił przez całą noc, a jak on potrafił jeść!
When it was almost morning the waiter came up to him with a funny look and says somebody wants to speak to him outside. 'All right,' says Rosy, and begins to get up, and I pulled him down in his chair." "Let the bastards come in here if they want you, Rosy, but don't you, so help me, move outside this room.' "		Kiedy było już prawie rano, kelner podchodzi do niego z dziwnym wyrazem twarzy i mówi: „Ktoś na ulicy życzy sobie z panem porozmawiać”. „Dobrze” – mówi Rosy i zaczyna wstawać, a ja go ciągnę z powrotem na krzesło. „Jak oni ciebie potrzebują, to niech tu przyjdą, sukinsyny, a ty mi się stąd nie ruszaj”.
"It was four o'clock in the morning then, and if we'd of raised the blinds we'd of seen daylight."		Była wtedy może czwarta i gdyby tak podnieść zasłony, toby się zobaczyło biały dzień.
"Did he go?" I asked innocently. "Sure he went."		– Czy Rosy wyszedł? – spytałem niewinnie. – Ma się rozumieć.
Mr. Wolfsheim's nose flashed at me indignantly. "He turned around in the door and says: 'Don't let that waiter take away my coffee!'		– Pan Wolfshiem z oburzeniem łysnął ku mnie nosem. – Jeszcze się w drzwiach odwrócił i powiedział: „Niech mi tylko kelner nie zabiera mojej kawy”.
Then he went out on the sidewalk, and they shot him three times in his full belly and drove away."		Potem wyszedł na ulicę, a oni strzelili mu trzy razy prosto w pełen brzuch i odjechali.
"Four of them were electrocuted," I said. "Five, with Becker."		– Czterech z nich zginęło na krześle elektrycznym – przypomniałem sobie. – Pięciu, razem z Beckerem.
His nostrils turned to be in an interested way. "I understand you're looking for a business gonnegtion."		– Jego nozdrza zwróciły się ku mnie z zaciekawieniem. – Podobno pan chce wejść do interesu?
The juxtaposition of these two remarks was startling.		Zestawienie tych dwóch spraw było zaskakujące.
Gatsby answered for me:		Gatsby powiedział za mnie:
"Oh, no," he exclaimed, "this isn't the man."		– Ach nie, to nie ten.
"No?" Mr. Wolfsheim seemed disappointed.		– Nie? – jakby z żalem powiedział pan Wolfshiem.
"This is just a friend.		– To po prostu jeden z moich przyjaciół.
I told you we'd talk about that some other time."		Powiedziałem ci, że porozmawiamy o tym innym razem.
"I beg your pardon," said Mr. Wolfsheim, "I had a wrong man."		– Proszę mi wybaczyć – powiedział pan Wolfshiem. – Wziąłem pana za kogoś innego.
A succulent hash arrived, and Mr. Wolfsheim, for getting the more sentimental atmosphere of the old Metropole, began to eat with ferocious delicacy.		Zjawiły się na stole soczyste kotlety i pan Wolfshiem, zapominając o starym Metropolu i jego bardziej nastrojowej atmosferze, zabrał się do jedzenia z żarłoczną ostrożnością.
His eyes, meanwhile, roved very slowly all around the room—he completed the arc by turning to inspect the people directly behind.		Jednocześnie oczy jego bardzo powoli obiegały całą salę; zakończył inspekcję zwrotem w tył, aby przyjrzeć się towarzystwu siedzącemu za jego plecami.
I think that, except for my presence, he would have taken one short glance beneath our own table.		Myślę, że gdyby nie moja obecność, byłby pewnie zajrzał pod nasz stół.
"Look here, old sport," said Gatsby leaning toward me, "I'm afraid I made you a little angry this morning in the car."		– Słuchaj no, mój drogi – powiedział Gatsby, nachylając się do mnie – boję się, że rozzłościłem cię trochę dziś rano w samochodzie.
There was the smile again, but this time I held out against it.		I znów ten uśmiech, któremu tym razem się oparłem.
"I don't like mysteries," I answered, "and I don't understand why you won't come out frankly and tell me what you want.		– Nie lubię tajemnic – odpowiedziałem. – I nie rozumiem, dlaczego nie powiesz mi otwarcie, czego chcesz.
Why has it all got to come through Miss Baker?"		Czemu to ma iść przez pannę Baker?
"Oh, it's nothing underhand," he assured me. "Miss Baker's a great sportswoman, you know, and she'd never do anything that wasn't all right."		– Och, nie ma w tym żadnego podstępu – zapewnił mnie. – Panna Baker to prawdziwa sportsmenka, wiesz dobrze, i nigdy nie zrobiłaby czegoś nie fair.
Suddenly he looked at his watch, jumped up, and hurried from the room, leaving me with Mr. Wolfsheim at the table.		Spojrzał nagle na zegarek, skoczył na równe nogi i wybiegł z sali, zostawiając mnie w towarzystwie pana Wolfshiema.
"He has to telephone," said Mr. Wolfsheim, following him with his eyes. "Fine fellow, isn't he?		– Musi zadzwonić – powiedział Wolfshiem, odprowadzając go wzrokiem. – Wspaniały facet, co?
Handsome to look at and a perfect gentleman."		Przystojny, aż miło popatrzeć, i taki skończony dżentelmen.
"Yes."		– Tak.
"He's an Oggsford man."		– Był w Oksfordzie.
"Oh!"		– O!
"He went to Oggsford College in England. You know Oggsford College?" '		– Studiował w Oksfordzie, w Anglii, zna pan tę uczelnię?
"I've heard of it."		– Ze słyszenia.
"It's one of the most famous colleges in the world."		– To jedna z najsławniejszych uczelni na świecie.
"Have you known Gatsby for a long time?" I inquired.		– Dawno pan zna Gatsby’ego? – spytałem.
"Several years," he answered in a gratified way. "I made the pleasure of his acquaintance just after the war.		– Parę lat – odpowiedział z odcieniem dumy. – Spotkała mnie przyjemność poznania go zaraz po wojnie.
But I knew I had discovered a man of fine breeding after I talked with him an hour.		Wystarczyło mi pomówić z nim godzinkę, a już wiedziałem, że to młody człowiek z dobrej rodziny.
I said to myself: There's the kind of man you'd like to take home and introduce to your mother and sister.'" He paused. "I see you're looking at my cuff buttons."		Powiedziałem sobie: kogoś takiego to każdy chętnie przyprowadzi do własnego domu i przedstawi mamusi i siostrze. – Przerwał. – Widzę, że patrzy pan na moje spinki.
I hadn't been looking at them, but I did now.		Wcale nie patrzyłem, ale teraz spojrzałem.
They were composed of oddly familiar pieces of ivory. "Finest specimens of human molars," he informed me.		Składały się z kawałków kości słoniowej o dziwnie znajomym kształcie. – To ludzkie zęby trzonowe. Piękne okazy – poinformował mnie.
"Well!" I inspected them. "That's a very interesting idea."		– Coś podobnego! – Obejrzałem je dokładnie. – Bardzo interesujący pomysł.
"Yeah." He flipped his sleeves up under his coat.		– Tak, owszem. – Wciągnął mankiety do rękawów. – Tak, Gatsby jest bardzo ostrożny na punkcie kobiet.
"Yeah, Gatsby's very careful about women.		Na żonę przyjaciela to on nawet nie spojrzy.
He would never so much as look at a friend's wife." When the subject of this instinctive trust returned to the table and sat down Mr. Wolfsheim drank his coffee with a jerk and got to his feet.		Gdy przedmiot tego instynktownego zaufania powrócił i usiadł przy stole, pan Wolfshiem jednym haustem wypił kawę i wstał.
"I have enjoyed my lunch," he said, "and I'm going to run off from you two young men before I outstay my welcome."		– Bardzo mi było miło – powiedział – ale teraz już uciekam, nie chcę nadużywać waszej życzliwości.
"Don't hurry, Meyer," said Gatsby, without enthusiasm.		– Nie uciekaj, Meyer – powiedział Gatsby bez przekonania.
Mr. Wolfsheim raised his hand in a sort of benediction.		Pan Wolfshiem podniósł dłoń jak do błogosławieństwa.
"You're very polite, but I belong to another generation," he announced solemnly. "You sit here and discuss your sports and your young ladies and your —" He supplied an imaginary noun with another wave of his hand. "As for me, I am fifty years old, and I won't impose myself on you any longer."		– Jesteś bardzo uprzejmy, ale ja należę do innego pokolenia – oświadczył uroczyście. – Wy sobie tu pogadajcie o sporcie, o panienkach, o... – ten trzeci, urojony rzeczownik zastąpił jeszcze jednym ruchem dłoni – a ja mam pięćdziesiąt lat i nie chcę się wam dłużej narzucać.
As he shook hands and turned away his tragic nose was trembling.		Gdy ściskał nam dłonie i odchodził, czubek jego tragicznego nosa drżał.
I wondered if I had said anything to offend him.		Zastanawiałem się, czy go czym nie obraziłem.
"He becomes very sentimental sometimes," explained Gatsby. "This is one of his sentimental days.		– Czasem robi się bardzo sentymentalny – wyjaśnił Gatsby. – Dziś ma jeden z tych swoich sentymentalnych dni.
He's quite a character around New York — a denizen of Broadway."		To znana postać w Nowym Jorku – obywatel Broadwayu.
"Who is he, anyhow, an actor?"		– Właściwie kim on jest? Aktorem?
"No."		– Nie.
"A dentist?"		– Dentystą?
"Meyer Wolfsheim?		– Meyer Wolfshiem?
No, he's a gambler." Gatsby hesitated, then added coolly: "He's the man who fixed the World's Series back in 1919".		Nie, on żyje z hazardu. – Gatsby zawahał się, a potem dodał zimno: – To on w tysiąc dziewięćset dziewiętnastym zrobił tę machlojkę na jesiennych rozgrywkach bejsbolowych.
"Fixed the World's Series?" I repeated.		– Nie może być!
The idea staggered me.		Wiadomość oszołomiła mnie.
I remembered, of course, that the World's Series had been fixed in 1919, but if I had thought of it at all I would have thought of it as a thing that merely happened, the end of some inevitable chain.		Oczywiście pamiętałem tę aferę z dziewiętnastego roku, lecz gdybym się był nad nią kiedykolwiek zastanawiał, to myślałbym, że po prostu wydarzyło się to jako nieunikniony skutek całego łańcucha przyczyn.
It never occurred to me that one man could start to play with the faith of fifty million people—with the single-mindedness of a burglar blowing a safe.		Nigdy nie przyszłoby mi do głowy, że jeden człowiek może grać na zaufaniu pięćdziesięciu milionów ludzi, nie oglądając się na nic, jak włamywacz, który rozbija kasę pancerną.
"How did he happen to do that?"		– Jak to się stało?
I asked after a minute.
"He just saw the opportunity."		– Po prostu złapał okazję.
"Why isn't he in jail?"		– Dlaczego nie siedzi w więzieniu?
"They can't get him, old sport.		– Nic nie mogli mu zrobić, mój drogi.
He's a smart man."		To spryciarz.
I insisted on paying the check.		Uparłem się zapłacić rachunek.
As the' waiter brought my change I caught sight of Tom Buchanan across the crowded room. .		Kiedy kelner przyniósł mi resztę, spostrzegłem w drugim końcu sali Toma Buchanana.
"Come along with me for a minute", I said; "I've got to say hello to some one."		– Chodź ze mną na chwilę – powiedziałem – muszę się z kimś przywitać.
When he saw us Tom jumped up and took half a dozen steps in our direction.		Tom skoczył od stołu na mój widok i podszedł do nas.
"Where've you been?" he demanded eagerly.		– Co się z tobą dzieje? Gdzie się podziewasz? – spytał żywo.
"Daisy's furious because you haven't called up."		– Daisy jest wściekła, że się nie pokazujesz.
"This is Mr. Gatsby, Mr. Buchanan."		– Pan Gatsby, pan Buchanan.
They shook hands briefly, and a strained, unfamiliar look of embarrassment came over Gatsby's face.		Wymienili krótki uścisk dłoni i na twarzy Gatsby’ego zjawił się jakiś obcy wyraz napięcia i zakłopotania.
"How've you been, anyhow?" demanded Tom of me. "How'd you happen to come up this far to eat?"		– Co u ciebie w ogóle słychać? – pytał mnie Tom. – Jakim cudem zawędrowałeś aż do tego lokalu?
"I've been having lunch with Mr. Gatsby."		– Jadłem lunch z panem Gatsbym.
I turned toward Mr. Gatsby, but he was no longer there.		Odwróciłem się do Gatsby’ego, ale jego już nie było. * * *
One October day in nineteen-seventeen — (said Jordan Baker that afternoon, sitting up very straight on a straight chair in the tea-garden at the Plaza Hotel) — I was walking along from one place to another, half on the sidewalks and half on the lawns.		– Pewnego dnia w październiku roku tysiąc dziewięćset siedemnastego... – mówiła Jordan Baker tegoż popołudnia, siedząc bardzo prosto na twardym krześle w kawiarni hotelu Plaza... – wałęsałam się po mieście, idąc trochę chodnikiem, a trochę po trawie.
I was happier on the lawns because I had on shoes from England with rubber nobs on the soles that bit into the soft ground.		Na trawniku było mi przyjemniej, bo miałem angielskie pantofle z gumowymi guzami na podeszwach, które wrzynały się w miękką ziemię.
I had on a new plaid skirt also that blew a little in the wind, and whenever this happened the red, white, and blue banners in front of all the houses stretched out stiff and said tut-tut-tut-tut, in a disapproving way.		Miałam też nową spódniczkę w szkocką kratę i kiedy wiatr lekko zadzierał ją do góry, czerwono-biało-niebieskie flagi na wszystkich domach szeleściły i sztywniały ze zgorszenia.
The largest of the banners and the largest of the lawns belonged to Daisy Fay's house.		Największa flaga i największy trawnik były przed domem Daisy Fay.
She was just eighteen, two years older than me, and by far the most popular of all the young girls in Louisville.		Skończyła właśnie osiemnaście lat, była dwa lata starsza ode mnie i biła na głowę wszystkie młode panny w Louisville.
She dressed in white, and had a little white roadster, and all day long the telephone rang in her house and excited young officers from Camp Taylor demanded the privilege of monopolizing her that night. "Anyways, for an hour!"		Ubierała się na biało, miała mały, biały kabriolet, jej telefon urywał się od rana do wieczora, oblężony przez młodych i podnieconych oficerów z Camp Taylor, którzy dobijali się o zaszczyt spotkania jej wieczorem „gdziekolwiek, choćby na godzinkę!”
When I came opposite her house that morning her white roadster was beside the curb, and she was sitting in it with a lieutenant I had never seen before.		Kiedy znalazłam się tego ranka naprzeciw jej domu, jej biały kabriolet stał przy chodniku i Daisy siedziała w nim z jakimś porucznikiem, którego nie znałam.
They were so engrossed in each other that she didn't see me until I was five feet away.		Byli tak zatopieni w sobie, że Daisy spostrzegła mnie dopiero, gdy już byłam parę kroków od niej.
"Hello, Jordan," she called unexpectedly. "Please come here."		„Halo, Jordan! – zawołała nieoczekiwanie. – Pozwól tutaj”.
I was flattered that she wanted to speak to me, because of all the older girls I admired her most.		Pochlebiło mi, że chce ze mną rozmawiać, bo ze wszystkich starszych dziewcząt ją podziwiałam najbardziej.
She asked me if I was going to the Red Cross and make bandages.		Spytała mnie, czy idę do Czerwonego Krzyża robić bandaże.
I was.		Powiedziałam, że tak.
Well, then, would I tell them that she couldn't come that day?		Czy wobec tego zechcę tam powiedzieć, że ona dziś nie może przyjść?
The officer looked at Daisy while she was speaking, in a way that every young girl wants to be looked at some time, and because it seemed romantic to me I have remembered the incident ever since.		Kiedy Daisy mówiła, oficer patrzył na nią takim wzrokiem, jaki każda młoda dziewczyna chciałaby kiedyś poczuć na sobie, a ponieważ wydało mi się to romantyczne, pamiętam tę chwilę do dziś.
His name was Jay Gatsby, and I didn't lay eyes on him again for over four years — even after I'd met him on Long Island I didn't realize it was the same man.		Nazywał się Jay Gatsby i od tamtego dnia oczy moje nie widziały go przez dobre cztery lata. Nawet jak spotkałam go na Long Island, nie zdawałam sobie sprawy, że to ten sam człowiek.
That was nineteen-seventeen.		To było w dziewięćset siedemnastym.
By the next year I had a few beaux myself, and I began to play in tournaments, so I didn't see Daisy very often.		Następnego roku sama już miałam kilku wielbicieli i zaczęłam brać udział w zawodach, więc rzadziej widywałam się z Daisy.
She went with a slightly older crowd — when she went with anyone at all.		Zadawała się z paczką trochę starszej ode mnie młodzieży, jeśli w ogóle zadawała się z kimkolwiek.
Wild rumors were circulating about her — how her mother had found her packing her bag one winter night to go to New York and say good-by to a soldier who was going overseas.		Krążyły o niej dzikie ploty – jak to jej matka w pewien zimowy wieczór złapała ją na pakowaniu walizki, bo Daisy wybierała się do Nowego Jorku, żeby pożegnać się z jakimś żołnierzem, który odpływał do Europy.
She was effectually prevented, but she wasn't on speaking terms with her family for several weeks.		Przeszkodzono jej w tym skutecznie, ale nie rozmawiała z rodziną przez kilka tygodni.
After that she didn't play around with the soldiers any more, but only with a few flat-footed, short-sighted young men in town, who couldn't get into the army at all.		Po tym wszystkim przestała bawić się w towarzystwie żołnierzy, wybierała w mieście tylko takich młodych ludzi, którzy mieli platfusa i krótki wzrok i nie mogli iść do wojska.
By the next autumn she was gay again, gay as ever.		Ale następnej jesieni znów była wesoła, weselsza niż kiedykolwiek.
She had a debut after the Armistice, and in February she was presumably engaged to a man from New Orleans.		Po zawieszeniu broni rodzice wyprawili jej pierwszy wielki bal, a w lutym mówiono, że jest zaręczona z kimś z Nowego Orleanu.
In June she married Tom Buchanan of Chicago, with more pomp and circumstance than Louisville ever knew before.		W czerwcu poślubiła Toma Buchanana z Chicago z taką pompą, jakiej w Louisville nigdy jeszcze nie widziano.
He came down with a hundred people in four private cars, and hired a whole floor of the Muhlbach Hotel, and the day before the wedding he gave her a string of pearls valued at three hundred and fifty thousand dollars.		Tom zajechał czterema samochodami z tłumem gości, wynajął całe piętro w Hotelu Muhlbach, a w przeddzień ślubu ofiarował jej sznur pereł oceniany na trzysta pięćdziesiąt tysięcy dolarów.
I was a bridesmaid.		Ja byłam druhną.
I came into her room half an hour before the bridal dinner, and found her lying on her bed as lovely as the June night in her flowered dress — and as drunk as a monkey.		Weszłam do jej pokoju na pół godziny przed obiadem, który miał uczcić dziewiczy wieczór, i znalazłam ją leżącą na łóżku, piękną jak noc czerwcowa, w sukience w kwiaty i pijaną jak bela.
She had a bottle of Sauterne in one hand and a letter in the other.		W jednej ręce trzymała butelkę sauterne’a, a w drugiej list.
"Gratulate me," she muttered. "Never had a drink before, but oh how I do enjoy it."		„Pogratuluj mi – wymamrotała – nigdy w życiu nie piłam, ale jakież to dobre!”
"What's the matter, Daisy?"		„Daisy, co się stało?”
I was scared, I can tell you; I'd never seen a girl like that before. "Here, deares."		Byłam przerażona, mogę pana zapewnić: jeszcze nie widziałam żadnej dziewczyny w takim stanie. „Masz, kochanie
She groped around in a waste-basket she had with her oh the bed and pulled out the string of pearls. "Take 'em down-stairs and give 'em back to whoever they belong to.		– pogrzebała w koszu na papiery, który stał koło niej na łóżku, i wyciągnęła sznur pereł. – Zanieś je na dół i oddaj temu, do kogo należą.
Tell 'em all Daisy's change' her mine.		Powiedz im, że Daisy zmieniła zamiar.
Say: 'Daisy's change' her mine!'"		Powiedz: Daisy zmieniła zamiar”.
She began to cry — she cried and cried.		Zaczęła płakać. Płakała i płakała.
I rushed out and found her mother's maid, and we locked the door and got her into a cold bath.		Wyleciałam na korytarz, znalazłam pokojówkę jej matki, zamknęłyśmy drzwi na klucz i wpakowałyśmy ją do zimnej kąpieli.
She wouldn't let go of the letter.		Nie chciała się rozstać z listem.
She took it into the tub with her and squeezed it up into a wet ball, and only let me leave it in the soap-dish when she saw that it was coming to pieces like snow.		Wzięła go ze sobą do wanny, zmięła w wilgotną kulkę i dopiero wtedy pozwoliła mi odłożyć go do mydelniczki, kiedy zobaczyła, że rozpada się w kawałki jak śnieg.
But she didn't say another word.		Ale nie powiedziała już ani słowa.
We gave her spirits of ammonia and put ice on her forehead and hooked her back into her dress, and half an hour later, when we walked out of the room, the pearls were around her neck and the incident was over.		Dałyśmy jej powąchać amoniaku, poleżała z lodem na czole, wreszcie wciągnęłyśmy na nią z powrotem suknię i pół godziny później, kiedy wychodziłyśmy z pokoju, miała perły na szyi i było po wszystkim.
Next day at five o'clock she married Tom Buchanan without so much as a shiver, and started off on a three months' trip to the South Seas.		Następnego dnia o piątej bez mrugnięcia okiem wzięła ślub z Tomem Buchananem i wyjechała w trzymiesięczną podróż po morzach południowych.
I saw them in Santa Barbara when they came back, and I thought I'd never seen a girl so mad about her husband.		Zobaczyłam ich w Santa Barbara, po ich powrocie, i pomyślałam sobie, że chyba nigdy nie spotkałam dziewczyny tak zwariowanej na punkcie męża.
If he left the room for a minute she'd look around uneasily, and say: "Where's Tom gone?" and wear the most abstracted expression until she saw him coming in the door.		Jeśli wychodził na minutkę z pokoju, rozglądała się niespokojnie i pytała: „Gdzie się podział Tom?” – i była absolutnie nieprzytomna, dopóki znów nie zobaczyła go w drzwiach.
She used to sit on the sand with his head in her lap by the hour, rubbing her fingers over his eyes and looking at him with unfathomable delight.		Na plaży mogła godzinami trzymać jego głowę na kolanach i wodzić palcami po jego powiekach, wpatrzona w niego z bezdenną rozkoszą.
It was touching to see them together — it made you laugh in a hushed, fascinated way.		Byli wzruszającą parą, na ich widok człowiek miał ochotę śmiać się cicho, z rozrzewnieniem.
That was in August.		Tak było w sierpniu.
A week after I left Santa Barbara Tom ran into a wagon on the Ventura road one night, and ripped a front wheel off his car.		W tydzień po moim wyjeździe z Santa Barbara, pewnej nocy na drodze do Ventura Tom wpadł na jakiś wóz i odleciało mu przednie koło w samochodzie.
The girl who was with him got into the papers, too, because her arm was broken — she was one of the chambermaids in the Santa Barbara Hotel.		O dziewczynie, która była z nim, także napisano w gazetach, bo miała złamaną rękę. Była to jedna z pokojówek z Hotelu Santa Barbara.
The next April Daisy had her little girl, and they went to France for a year.		W kwietniu następnego roku Daisy urodziła córkę i razem z mężem wyjechała na rok do Francji.
I saw them one spring in Cannes, and later in Deauville, and then they came back to Chicago to settle down.		Widziałam ich wiosną w Cannes, potem w Deauville, a potem wrócili i zamieszkali w Chicago.
Daisy was popular in Chicago, as you know.		Jak pan wie, Daisy była znana w Chicago.
They moved with a fast crowd, all of them young and rich and wild, but she came out with an absolutely perfect reputation.		Szaleli całą paczką, wszyscy młodzi, bogaci i nieposkromieni, ale ona wyszła z tego wszystkiego z idealnie nietkniętą reputacją.
Perhaps because she doesn't drink.		Może dlatego, że nie pije.
It's a great advantage not to drink among hard-drinking people.		To daje wielką przewagę – nie pić wśród tych, co dużo piją.
You can hold your tongue, and, moreover, you can time any little irregularity of your own so that everybody else is so blind that they don't see or care.		Łatwo wtedy trzymać język za zębami i – co więcej – można sobie zorganizować jakiś mały wypad tak, że inni pozostają ślepi i albo nic nie widzą, albo nie interesują się.
Perhaps Daisy never went in for amour at all — and yet there's something in that voice of hers. ...		A zresztą może wcale nie pociągały jej te rzeczy, chociaż w jej głosie jest coś takiego, że...
Well, about six weeks ago, she heard the name Gatsby for the first time in years.		W każdym razie mniej więcej sześć tygodni temu usłyszała nazwisko Gatsby’ego po raz pierwszy od lat.
It was when I asked you — do you remember? — if you knew Gatsby in West Egg.		To było wtedy, kiedy pana spytałam – pamięta pan? – czy zna pan Gatsby’ego z West Egg.
After you had gone home she came into my room and woke me up, and said: "What Gatsby?" and when I described him — I was half asleep — she said in the strangest voice that it must be the man she used to know.		Po pana odejściu przyszła do mojego pokoju, obudziła mnie i spytała: „Jaki Gatsby?”; a kiedy go opisałam – byłam na wpół śpiąca – powiedziała bardzo dziwnym głosem, że to musi być ktoś, kogo znała.
It wasn't until then that I connected this Gatsby with the officer in her white car.		I dopiero wtedy skojarzyłam Gatsby’ego z owym oficerem w jej białym samochodzie. * * *
When Jordan Baker had finished telling all this we had left the Plaza for half an hour and were driving in a victoria through Central Park.		Jordan Baker skończyła swoje opowiadanie w dorożce, którą po wyjściu z kawiarni już od pół godziny jechaliśmy przez Central Park.
The sun had gone down behind the tall apartments of the movie stars in the West Fifties, and the clear voices of little girls already gathered like crickets on the grass, rose through the hot twilight:		Słońce schowało się za wysokie domy po zachodniej stronie, zamieszkane przez gwiazdy filmowe, a z trawników czyste głosy dzieci, niby świerszczy, wzbiły się poprzez gorący zmierzch.
"I'm the Sheik of Araby.		Jam jest arabski szejk,
Your love belongs to me.		Zdobędę miłość twą.
At night when you're asleep		Gdy w namiocie leżysz uśpiona,
Into your tent I'll creep —"		Zakradnę się w twoje ramiona...
"It was a strange coincidence," I said.		– Dziwny zbieg okoliczności – powiedziałem.
"But it wasn't a coincidence at all."		– To wcale nie jest zbieg okoliczności.
"Why not?"		– Jak to?
"Gatsby bought that house so that Daisy would be just across the bay."		– Gatsby kupił ten dom, żeby mieć Daisy na drugim brzegu zatoki.
Then it had not been merely the stars to which he had aspired on that June night.		A więc nie tylko do gwiazd wzdychał owej nocy czerwcowej!
He came alive to me, delivered suddenly from the womb of his purposeless splendor.		Nagle zza zasłony absurdalnego przepychu, którym się otaczał, ukazał mi się zupełnie inny człowiek.
"He wants to know," continued Jordan, "if you'll invite Daisy to your house some afternoon and then let him come over."		– On chce wiedzieć – mówiła dalej Jordan – czy nie zaprosiłby pan do siebie Daisy któregoś popołudnia i pozwolił zajść także jemu.
The modesty of the demand shook me.		Skromność tej prośby wstrząsnęła mną.
He had waited five years and bought a mansion where he dispensed starlight to casual moths — so that he could "come over" some afternoon to a stranger's garden.		Czekał pięć lat, kupił cały pałac, przygodne ćmy obdarzał światłem gwiazd – wszystko po to, aby obcy człowiek pozwolił mu któregoś popołudnia „zajść” do swego ogrodu.
"Did I have to know all this before he could ask such a little thing?"		– Czy naprawdę musiałem tego wszystkiego wysłuchać, skoro chodzi o taki drobiazg?
"He's afraid, he's waited so long.		– On boi się, czekał tak długo.
He thought you might be offended.		Myślał, że może się pan obrazić.
You see, he's a regular tough underneath it all."		Widzi pan, on ma zupełnego bzika na jej punkcie.
Something worried me.		Nie wszystko jeszcze było dla mnie jasne.
"Why didn't he ask you to arrange a meeting?"		– Czemu nie poprosił pani o zorganizowanie tego spotkania?
"He wants her to see his house," she explained. "And your house is right next door."		– Chce, żeby Daisy zobaczyła jego dom – wyjaśniła Jordan. – A pan przecież mieszka obok.
"Oh!"		– Ach, tak!
"I think he half expected her to wander into one of his parties, some night," went on Jordan, "but she never did.		– Pewnie miał trochę nadziei, że zjawi się na którymś z jego przyjęć – ciągnęła Jordan. – Ale nigdy nie przyszła.
Then he began asking people casually if they knew her, and I was the first one he found.		Zaczął więc od niechcenia wypytywać ludzi i ja byłam pierwszą osobą, która ją zna.
It was that night he sent for me at his dance, and you should have heard the elaborate way he worked up to it.		To było wtedy, kiedy przysłał po mnie lokaja, i szkoda, że nie mógł pan słyszeć, jak kluczył dokoła tej sprawy, zanim wygarnął, o co mu chodzi.
Of course, I immediately suggested a luncheon in New York — and I thought he'd go mad: "'I don't want to do anything out of the way!' he kept saying. 'I want to see her right next door.'"		Zaproponowałam natychmiast jakiś wspólny lunch w Nowym Jorku, ale myślałam, że się wścieknie: „Nie chcę organizować nic wspólnego – powtarzał w kółko. – Chcę ją po prostu spotkać u mojego sąsiada”.
"When I said you were a particular friend of Tom's, he started to abandon the whole idea.		Kiedy powiedziałam, że pan jest przyjacielem Toma, miał zamiar zrezygnować ze wszystkiego.
He doesn't know very much about Tom, though he says he's read a Chicago paper for years just on the chance of catching a glimpse of Daisy's name."		On mało o nim wie, chociaż, jak twierdzi, w ciągu tych wszystkich lat przeglądał gazety chicagowskie, mając nadzieję, że trafi na nazwisko Daisy.
It was dark now, and as we dipped under a little bridge I put my arm around Jordan's golden shoulder and drew her toward me and asked her to dinner.		Zrobiło się ciemno i kiedy wjechaliśmy pod mostek, objąłem złociste ramiona Jordan, przyciągnąłem ją do siebie i zaproponowałem jej wspólną kolację.
Suddenly I wasn't thinking of Daisy and Gatsby any more, but of this clean, hard, limited person, who dealt in universal scepticism, and who leaned back jauntily just within the circle of my arm.		Nie myślałem już teraz ani o Daisy, ani o Gatsbym, tylko o tej czystej, hardej, ograniczonej osobie, która dzieliła powszechny sceptycyzm i która w kręgu mojego ramienia zwinnie odchyliła się do tyłu.
A phrase began to beat in my ears with a sort of heady excitement: "There are only the pursued, the pursuing, the busy, and the tired."		W uszach zaczęły mi dźwięczeć słowa, od których czułem lekki zawrót głowy: „Są tylko ci, co uciekają, i ci, co gonią, są wytrwali i są znużeni”.
"And Daisy ought to have something in her life," murmured Jordan to me.		– A Daisy też się coś w życiu należy – wyszeptała Jordan.
"Does she want to see Gatsby?"		– Czy ona chce zobaczyć Gatsby’ego?
"She's not to know about it.		– Nie należy jej nic mówić.
Gatsby doesn't want her to know.		Gatsby nie chce, żeby wiedziała.
You're just supposed to invite her to tea."		Pan ma ją tylko zaprosić na herbatę.
We passed a barrier of dark trees, and then the facade of Fifty-ninth Street, a block of delicate pale light, beamed down into the park.		Minęliśmy barierę ciemnych drzew, a potem fasady domów 59 Ulicy, rzucające w głąb parku słup bladego, delikatnego światła.
Unlike Gatsby and Tom Buchanan, I had no girl whose disembodied face floated along the dark cornices and blinding signs, and so I drew up the girl beside me, tightening my arms.		Nie miałem dziewczyny jak Gatsby i Tom Buchanan, nie wypatrywałem niczyjej zjawy ani na ciemnych gzymsach, ani wśród oślepiających neonów, więc przytuliłem dziewczynę siedzącą przy mnie i mocniej zamknąłem ją w ramionach.
Her wan, scornful mouth smiled, and so I drew her up again closer, this time to my face.		Jej blade, drwiące usta uśmiechnęły się; przyciągnąłem ją jeszcze bliżej i przytuliłem twarz do jej twarzy.
CHAPTER V		Rozdział V
When I came home to West Egg that night I was afraid for a moment that my house was on fire.		Wracając tej nocy do West Egg, zląkłem się, że mój dom się pali.
Two o'clock and the whole corner of the peninsula was blazing with light, which fell unreal on the shrubbery and made thin elongating glints upon the roadside wires.		Była druga po północy, a tu cały kąt półwyspu zalany światłem, krzaki wyglądają jak widma, druty przewodów iskrzą się nad drogą.
Turning a corner, I saw that it was Gatsby's house, lit from tower to cellar.		Gdy wyjechałem zza rogu, zobaczyłem, że to tylko w domu Gatsby’ego palą się światła od dachu aż do piwnic.
At first I thought it was another party, a wild rout that had resolved itself into "hide-and-go-seek" or "sardines-in-the-box" with all the house thrown open to the game. But there wasn't a sound.		Z początku pomyślałem, że odbywa się tam znów jakieś przyjęcie, jakieś dzikie szaleństwo kończące się zabawą w chowanego, dla której cały dom stoi otworem, lecz nie dobiegał stamtąd żaden odgłos.
Only wind in the trees, which blew the wires and made the lights go off and on again as if the house had winked into the darkness.		Tylko drzewa szumiały, a wiatr, kołysząc drutami, gasił i zapalał światło w oknach i stwarzał wrażenie, że dom mruga w ciemności.
As my taxi groaned away I saw Gatsby walking toward me across his lawn.		Gdy ucichł w dali warkot mojej taksówki, spostrzegłem, że Gatsby idzie do mnie przez trawnik.
"Your place looks like the World's Fair," I said.		– Twoja rezydencja wygląda jak pawilon Wystawy Światowej – powiedziałem.
"Does it?" He turned his eyes toward it absently. "I have been glancing into some of the rooms.		– Naprawdę? – Popatrzył na swój dom z roztargnieniem. – Chciałem rozejrzeć się po kątach.
Let's go to Coney Island, old sport.		Jedźmy na Coney Island, mój drogi.
In my car."		Moim wozem.
"It's too late."		– Jest za późno.
"Well, suppose we take a plunge in the swimming-pool?		– To może wykąpiemy się w moim basenie?
I haven't made use of it all summer."		Nie korzystałem z niego ani razu przez całe lato.
"I've got to go to bed."		– Muszę się położyć.
"All right."		– No, to trudno.
He waited, looking at me with suppressed eagerness.		Czekał, patrząc na mnie z hamowanym podnieceniem.
"I talked with Miss Baker," I said after a moment, "I'm going to call up Daisy tomorrow and invite her over here to tea."		– Mówiłem z panną Baker – powiedziałem po chwili. – Zadzwonię jutro do Daisy i zaproszę ją do siebie na herbatę.
"Oh, that's all right," he said carelessly. "I don't want to put you to any trouble."		– Och, świetnie – odparł niedbale. – Nie chcę ci sprawiać kłopotu.
"What day would suit you?"		– Jaki dzień ci odpowiada?
"What day would suit you?" he corrected me quickly. "I don't want to put you to any trouble, you see."		– Jaki dzień odpowiada tobie? – poprawił mnie szybko. – Naprawdę nie chcę sprawić ci żadnego kłopotu.
"How about the day after tomorrow?"		– Może pojutrze?
He considered for a moment.		Zastanawiał się przez chwilę.
Then, with reluctance:		Potem rzekł z niechęcią:
"I want to get the grass cut," he said.		– Chyba każę przystrzyc trawnik.
We both looked at the grass — there was a sharp line where my ragged lawn ended and the darker, well-kept expanse of his began.		Spojrzeliśmy obaj na linię dzielącą wyraźnie mój niechlujny trawnik od jego trawnika, który był ciemniejszy, starannie utrzymany.
I suspected that he meant my grass.		Podejrzewałem, że miał na myśli mój trawnik.
"There's another little thing," he said uncertainly, and hesitated.		– Jest jeszcze jeden drobiazg – zaczął niepewnie i zawahał się.
"Would you rather put it off for a few days?" I asked.		– Czy wolałbyś to odłożyć na parę dni? – spytałem.
"Oh, it isn't about that.		– Och, nie, chodzi o coś innego.
At least—" He fumbled with a series of beginnings. "Why, I thought — why,		W każdym razie – niezdarnie szukał słów; nie wiedział, jak zacząć. – Tak sobie myślałem... wydaje mi się...
look here, old sport, you don't make much money, do you?"		Słuchaj no, mój drogi, ty chyba niewiele zarabiasz, co?
"Not very much."		– Nie za dużo.
This seemed to reassure him and he continued more confidently.		Moje wyznanie jakby dodało mu pewności siebie, bo ciągnął dalej z większą swobodą:
"I thought you didn't if you'll pardon my -.- you see, I carry on a little business on the side, a sort of side line, you understand.		– Tak właśnie myślałem, jeśli wybaczysz mi… Widzisz, ja prowadzę mały interes na boku, całkiem marginesowo, rozumiesz…
And I thought that if you don't make very much — You're selling bonds, aren't you, old sport?"		I myślałem, że jeśli niedużo zarabiasz... Ty, zdaje się, zajmujesz się maklerstwem, tak?
"Trying to."		– Próbuję.
"Well, this would interest you.		– No właśnie, to by mogło ciebie zainteresować.
It wouldn't take up much of your time and you might pick up a nice bit of money.		Nie zabrałoby ci dużo czasu, a mógłbyś ładnie zarobić.
It happens to be a rather confidential sort of thing."		Sprawa jest poufna.
I realize now that under different circumstances that conversation might have been one of the crises of my life.		Zdaję sobie dziś sprawę, że w innych okolicznościach ta rozmowa mogłaby się była stać punktem zwrotnym w moim życiu.
But, because the offer was obviously and tactlessly for a service to be rendered, I had no choice except to cut him off there.		Lecz ponieważ ofertę zrobiono mi najwyraźniej, i to bardzo nietaktownie, w zamian za obiecaną przysługę, nie pozostało mi nic innego, jak odrzucić ją z miejsca.
"I've got my hands full," I said. "I'm much obliged but I couldn't take on any more work."		– Mam pełne ręce roboty – powiedziałem. – Jestem ci bardzo wdzięczny, ale nie mógłbym przyjąć nowych zobowiązań.
"You wouldn't have to do any business with Wolfsheim." Evidently he thought that I was shying away from the "gonnegtion" mentioned at lunch, but I assured him he was wrong.		– Wcale nie musiałbyś się zadawać z Wolfshiemem. – Widocznie myślał, że wzbraniam się „wejść do interesu” wspomnianego w czasie lunchu, lecz zapewniłem go, że się myli.
He waited a moment longer, hoping I'd begin a conversation, but I was too absorbed to be responsive, so he went unwillingly home.		Czekał jeszcze chwilę, abym podjął rozmowę, lecz byłem na to zbyt zaabsorbowany własnymi sprawami, więc niechętnie poszedł do domu.
The evening had made me light-headed and happy; I think I walked into a deep sleep as I entered my front door.		Wieczór napełnił mnie uczuciem beztroski i szczęścia. Sądzę, że przekroczywszy próg domu, znalazłem się od razu w objęciach głębokiego snu.
So I don't know whether or not Gatsby went to Coney Island, or for how many hours he "glanced into rooms" while his house blazed gaudily on.		Nie wiem zatem, czy Gatsby pojechał na Coney Island czy nie, ani też przez ile godzin rozglądał się po kątach w swoim tak uroczyście oświetlonym domu.
I called up Daisy from the office next morning, and invited her to come to tea.		Zadzwoniłem do Daisy z biura następnego ranka i zaprosiłem ją na herbatę.
"Don't bring Tom," I warned her.		– Przyjdź sama, bez Toma – ostrzegłem ją.
"What?"		– Co?
"Don't bring Tom."		– Nie bierz Toma.
"Who is Tom'?" she asked innocently.		– A kto to jest Tom? – spytała tonem niewiniątka.
The day agreed upon was pouring rain.		W umówiony dzień lało jak z cebra.
At eleven o'clock a man in a raincoat, dragging a lawn-mower, tapped at my front door and said that Mr. Gatsby had sent him over to cut my grass.		O jedenastej jakiś człowiek w płaszczu deszczowym przytaszczył pod mój próg kosiarkę, zastukał do drzwi i powiedział, że pan Gatsby przysłał go, aby przystrzygł trawę.
This reminded me that I had forgotten to tell my Finn to come back, so I drove into West Egg Village to search for her among soggy whitewashed alleys and to buy some cups and lemons and flowers.		To mi przypomniało, że nie powiedziałem mojej Fince, żeby przyszła po południu, pojechałem więc do miasteczka odszukać ją wśród rozmokłych, wybielonych uliczek i żeby kupić kilka filiżanek, trochę cytryn i kwiatów.
The flowers were unnecessary, for at two o'clock a greenhouse arrived from Gatsby's, with innumerable receptacles to contain it.		Kwiaty okazały się niepotrzebne, bo o drugiej od Gatsby’ego przysłano całą oranżerię i do tego niezliczoną ilość wazonów.
An hour later the front door opened nervously, and Gatsby, in a white flannel suit, silver shirt, and gold-colored tie, hurried in.		W godzinę później drzwi otwarły się gwałtownie i wpadł Gatsby w białym flanelowym ubraniu, srebrzystoszarej koszuli i złocistym krawacie.
He was pale, and there were dark signs of sleeplessness beneath his eyes.		Był blady, a pod oczami miał sińce od bezsennej nocy.
"Is everything all right?" he asked immediately.		– Czy wszystko w porządku? – spytał natychmiast.
"The grass looks fine, if that's what you mean."		– Trawnik wygląda wspaniale, jeśli o to ci chodzi.
"What grass?" he inquired blankly.		– Jaki trawnik? – spytał tępo.
"Oh, the grass in the yard." He looked out the window at it, but, judging from his expression, I don't believe he saw a thing. "Looks very good," he remarked vaguely. "One of the papers said they thought the rain would stop about four.		– Och, ten przed domem. – Spojrzał przez okno, lecz sądząc z wyrazu jego twarzy, niczego chyba nie widział. – Wygląda bardzo dobrze – stwierdził z roztargnieniem. – Jedna z gazet pisze, że przypuszczalnie deszcz przestanie padać około czwartej.
I think it was The Journal.		Zdaje się, że „The Journal”.
Have you got everything you need in the shape of — of tea?"		Czy masz wszystko, czego trzeba do... do herbaty?
I took him into the pantry, where he looked a little reproachfully at the Finn.		Zaprowadziłem go do spiżarni, gdzie z pewnym wyrzutem popatrzył na Finkę.
Together we scrutinized the twelve lemon cakes from the delicatessen shop.		Razem przyjrzeliśmy się dwunastu ciastkom cytrynowym kupionym w miasteczku.
"Will they do?" I asked.		– Czy to wystarczy? – spytałem.
"Of course, of course!		– Oczywiście, oczywiście!
They're fine!" and he added hollowly, "... old sport."		Są świetne! – I bezdźwięcznym głosem dodał: – ...mój drogi.
The rain cooled about half-past three to a damp mist, through which occasional thin drops swam like dew.		Około pół do czwartej deszcz uspokoił się i tylko pojedyncze krople, niby rosa, kapały w gęstej mgle.
Gatsby looked with vacant eyes through a copy of Clay's Economics, starting at the Finnish tread that shook the kitchen floor, and peering toward the bleared windows from time to time as if a series of invisible but alarming happenings were taking place outside.		Gatsby niewidzącymi oczyma przeglądał Ekonomię Claya, drgał przy każdym kroku Finki, pod którą w kuchni trzeszczała podłoga, i zerkał ku zamglonym oknom, jak gdyby rozgrywała się za nimi cała seria niewidocznych, lecz alarmujących wydarzeń.
Finally he got up and informed me, in an uncertain voice, that he was going home.		Wreszcie wstał i niepewnym głosem poinformował mnie, że wraca do domu.
"Why's that?"		– Czemuż to?
"Nobody's coming to tea. It's too late!"		– Nikt nie przyjdzie na herbatę. Jest za późno!
He looked at his watch as if there was some pressing demand on his time elsewhere. "I can't wait all day."		– Spojrzał na zegarek, jakby już nie miał czasu i spieszył się w inne miejsce. – Nie mogę czekać cały dzień.
"Don't be silly; it's just two minutes to four."		– Nie wygłupiaj się! Jest dopiero za dwie minuty czwarta.
He sat down miserably, as if I had pushed him, and simultaneously there was the sound of a motor turning into my lane.		Usiadł tak zmaltretowany, jak gdybym go pchnął na krzesło, i niemal jednocześnie rozległ się warkot samochodu wjeżdżającego na moją ścieżkę.
We both jumped up, and, a little harrowed myself, I went out into the yard.		Obaj skoczyliśmy na równe nogi, a ja, również trochę roztrzęsiony, wyszedłem na podwórze.
Under the dripping bare lilac-trees a large open car was coming up the drive.		Ocierając się o mokre krzewy bzu, wielki otwarty samochód podjeżdżał pod mój próg.
It stopped.		Stanął.
Daisy's face, tipped sideways beneath a three-cornered lavender hat, looked out at me with a bright ecstatic smile.		Twarz Daisy, przekrzywiona na bok pod lawendowym toczkiem, wyjrzała ku mnie z promiennym, zachwyconym uśmiechem.
"Is this absolutely where you live, my dearest one?"		– Czy na pewno tutaj mieszkasz, mój najdroższy?
The exhilarating ripple of her voice was a wild tonic in the rain.		Radosne falowanie jej głosu było nagłym, mocnym pokrzepieniem wśród deszczu.
I had to follow the sound of it for a moment, up and down, with my ear alone, before any words came through.		Musiałem przez chwilę wsłuchać się w ten głos, prześledzić uchem jego fale, zanim słowa doszły do mojej świadomości.
A damp streak of hair lay like a dash of blue paint across her cheek, and her hand was wet with glistening drops as I took it to help her from the car.		Mokre pasmo włosów przecinało jej policzek jak krecha niebieskiej farby, a dłoń, którą ująłem, żeby pomóc jej wyjść z samochodu, była mokra od błyszczących kropel.
"Are you in love with me," she said low in my ear, "or why did I have to come alone?"		– Czy jesteś we mnie zakochany? – szepnęła mi do ucha. – Dlaczego miałam przyjść sama?
"That's the secret of Castle Rackrent.		– To tajemnica mojego drewnianego zamczyska.
Tell your chauffeur to go far away and spend an hour." "Come back in an hour, Ferdie."		Powiedz szoferowi, żeby pojechał sobie gdzieś daleko na godzinkę. – Wróć za godzinę, Ferdie.
Then in a grave murmur: "His name is Ferdie."		– I znów poważnym szeptem: – On ma na imię Ferdie.
"Does the gasoline affect his nose?"		– Czy zapach benzyny nie odbija się szkodliwie na jego nosie?
"I don't think so," she said innocently. "Why?"		– Myślę, że nie – powiedziała tonem niewiniątka. – A dlaczego pytasz?
We went in.		Weszliśmy do domu.
To my overwhelming surprise the living-room was deserted.		Ku mojemu nieopisanemu zdumieniu salon był pusty.
"Well, that's funny," I exclaimed.		– Coś podobnego! – wykrzyknąłem.
"What's funny?"		– Co się stało?
She turned her head as there was a light dignified knocking at the front door.		Odwróciła głowę, bo u frontowego wejścia rozlegało się ciche, dostojne pukanie.
I went out and opened it.		Wyszedłem i otworzyłem drzwi.
Gatsby, pale as death, with his hands plunged like weights in his coat pockets, was standing in a puddle of water glaring tragically into my eyes.		Gatsby, blady jak śmierć, z pięściami zanurzonymi w kieszeniach marynarki jak dwa ciężary, stał w kałuży wody i patrzał na mnie tragicznym wzrokiem.
With his hands still in his coat pockets he stalked by me into the hall, turned sharply as if he were on a wire, and disappeared into the living-room.		Nie wyjmując rąk z kieszeni, przemknął koło mnie do hallu, skręcił sztywno w miejscu jak kukła na drucie i zniknął w salonie.
It wasn't a bit funny.		To nie było ani trochę śmieszne.
Aware of the loud beating of my own heart I pulled the door to against the increasing rain.		Czując, jak mi serce głośno bije, przymknąłem drzwi, bo deszcz znów się rozpadał.
For half a minute there wasn't a sound.		Przez pół minuty była cisza.
Then from the living-room I heard a sort of choking murmur and part of a laugh, followed by Daisy's voice on a clear artificial note:		Potem usłyszałem z salonu jakiś zduszony szept i jakiś urwany śmiech, a po nim głos Daisy, nienaturalnie czysty:
"I certainly am awfully glad to see you again."		– Ogromnie się cieszę, że znów pana widzę.
A pause; it endured horribly.		Pauza. Trwała strasznie długo.
I had nothing to do in the hall, so I went into the room.		Nie miałem nic do roboty w hallu, więc wszedłem do pokoju.
Gatsby, his hands still in his pockets, was reclining against the mantelpiece in a strained counterfeit of perfect ease, even of boredom.		Gatsby, z rękami wciąż w kieszeniach, stał oparty o kominek, z trudem udając zupełny spokój, a nawet nudę.
His head leaned back so far that it rested against the face of a defunct mantelpiece clock, and from this position his distraught eyes stared down at Daisy, who was sitting, frightened but graceful, on the edge of a stiff chair.		Głowę odchylił tak daleko do tyłu, że oparła się o stojący na kominku zegar, i z tej pozycji jego oszalałe oczy wpatrywały się w Daisy, która siedziała przestraszona, lecz pełna gracji, na brzeżku twardego krzesła.
"We've met before," muttered Gatsby.		– Znamy się od dawna – wymamrotał Gatsby.
His eyes glanced momentarily at me, and his lips parted with an abortive attempt at a laugh.		Jego oczy musnęły mnie przelotnie, a wargi rozchyliły się w nieudanej próbie uśmiechu.
Luckily the clock took this moment to tilt dangerously at the pressure of his head, whereupon he turned and caught it with trembling fingers and set it back in place.		Szczęściem zegar wybrał ten moment, żeby zachwiać się gwałtownie pod ciężarem jego głowy, na co Gatsby odwrócił się, chwycił zegar drżącymi palcami i postawił na miejsce.
Then he sat down, rigidly, his elbow on the arm of the sofa and his chin in his hand. "I'm sorry about the clock," he said.		Potem usiadł sztywno, łokieć oparł na poręczy sofy, a brodę podparł dłonią. – Przepraszam – powiedział.
My own face had now assumed a deep tropical burn.		Moja własna twarz miała teraz kolor ciemnej, tropikalnej opalenizny.
I couldn't muster up a single commonplace out of the thousand in my head.		Z tysiąca chodzących mi po głowie banałów nie mogłem wydusić z siebie żadnego.
"It's an old clock," I told them idiotically.		– To stary zegar – powiedziałem do nich jak idiota.
I think we all believed for a moment that it had smashed in pieces on the floor.		Myślę, że wszyscy troje byliśmy przez chwilę przekonani, że zegar rozbił się na kawałki.
"We haven't met for many years," said Daisy, her voice as matter-of-fact as it could ever be.		– Nie widzieliśmy się wiele lat – powiedziała Daisy tonem jak najbardziej obojętnym i rzeczowym.
"Five years next November."		– Pięć lat minie w październiku.
The automatic quality of Gatsby's answer set us all back at least another minute.		Ta automatyczna, odruchowa odpowiedź Gatsby’ego znów nas zahamowała co najmniej na minutę.
I had them both on their feet with the desperate suggestion that they help me make tea in the kitchen when the demoniac Finn brought it in on a tray.		Zerwali się oboje z miejsc na moją desperacką propozycję, aby pomogli mi przyrządzić herbatę w kuchni, ale w tym momencie demoniczna Finka wniosła ją na tacy.
Amid the welcome confusion of cups and cakes a certain physical decency established itself.		Wśród bardzo pożądanego zamieszania wokół filiżanek i ciastek osiągnęliśmy stan pewnej równowagi fizycznej.
Gatsby got himself into a shadow and, while Daisy and I talked, looked conscientiously from one to the other of us with tense, unhappy eyes.		Gatsby odsunął się w cień i gdy ja rozmawiałem z Daisy, patrzał uważnie to na mnie, to na nią, wzrokiem napiętym i bardzo nieszczęśliwym.
However, as calmness wasn't an end in itself, I made an excuse at the first possible moment, and got to my feet.		Jednakże, skoro spokój nie był celem tego przedsięwzięcia, przy pierwszej sposobności przeprosiłem moich gości i wstałem.
"Where are you going?" demanded Gatsby in immediate alarm.		– Dokąd idziesz? – spytał Gatsby w nagłej panice.
"I'll be back."		– Zaraz wrócę.
"I've got to speak to you about something before you go."		– Muszę ci coś powiedzieć, zanim pójdziesz.
He followed me wildly into the kitchen, closed the door, and whispered: "Oh, God!" in a miserable way.		Pospieszył za mną jak szaleniec do kuchni, przymknął drzwi i wyszeptał z udręką: – Och, Boże!
"What's the matter?"		– Co się stało?
"This is a terrible mistake," he said, shaking his head from side to side, "a terrible, terrible mistake."		– To okropna pomyłka – powiedział, potrząsając głową. – Potworna, potworna pomyłka.
"You're just embarrassed, that's all," and luckily I added: "Daisy's embarrassed too."		– Jesteś po prostu zmieszany, to wszystko. – I na szczęście dodałem: – Daisy też jest zmieszana.
"She's embarrassed?" he repeated incredulously.		– Ona jest zmieszana? – powtórzył z niedowierzaniem.
"Just as much as you are."		– Zupełnie tak samo jak ty.
"Don't talk so loud."		– Nie mów tak głośno.
"You're acting like a little boy," I broke out impatiently. "Not only that, but you're rude.		– Zachowujesz się jak mały chłopiec – wybuchnąłem, tracąc cierpliwość. – I nie tylko to: jesteś po prostu niegrzeczny.
Daisy's sitting in there all alone."		Daisy siedzi tam zupełnie sama.
He raised his hand to stop my words, looked at me with unforgettable reproach, and, opening the door cautiously, went back into the other room.		Przerwał mi ruchem ręki, spojrzał na mnie z bolesnym wyrzutem i otworzył ostrożnie drzwi, by powrócić do salonu.
I walked out the back way—just as Gatsby had when he had made his nervous circuit of the house half an hour before — and ran for a huge black knotted tree, whose massed leaves made a fabric against the rain.		Wyszedłem tylnym wyjściem – jak Gatsby, kiedy dokonał nerwowego okrążenia domu przed półgodziną – i pobiegłem pod wielkie, czarne, sękate drzewo, którego gęste listowie tworzyło konstrukcję chroniącą przed deszczem.
Once more it was pouring, and my irregular lawn, well-shaved by Gatsby's gardener, abounded in small muddy swamps and prehistoric marshes.		Znów lało i na moim nierównym trawniku, krótko przystrzyżonym przez ogrodnika Gatsby’ego, potworzyły się małe, błotniste kałuże i przedhistoryczne moczary.
There was nothing to look at from under the tree except Gatsby's enormous house, so I stared at it, like Kant at his church steeple, for half an hour.		Spod drzewa widać było tylko wielki dom Gatsby’ego, więc przez pół godziny patrzyłem na ten dom jak Kant na swoją wieżę kościoła.
A brewer had built it early in the "period" craze a decade before, and there was a story that he'd agreed to pay five years' taxes on all the neighboring cottages if the owners would have their roofs thatched with straw.		Jakiś piwowar zbudował go dziesięć lat temu, gdy wybuchła powszechna mania „stylowości”, i mówiono, że podjął się zapłacić pięcioletni podatek za wszystkie sąsiadujące domki, jeśli ich właściciele pokryją dachy słomianą strzechą.
Perhaps their refusal took the heart out of his plan to Found a Family — he went into an immediate decline. His children sold his house with the black wreath still on the door.		Być może wskutek ich odmowy poniechał założenia Gniazda Rodu i bardzo szybko się wykończył, a jego dzieci sprzedały dom, nie zdejmując nawet żałobnego wieńca z drzwi.
Americans, while occasio-nally willing to be serfs, have always been obstinate about being peasantry.		Amerykanie, którzy godzą się – i to chętnie – być niewolnikami, nigdy nie chcieli być chłopami.
After half an hour, the sun shone again, and the grocer's automobile rounded Gatsby's drive with the raw material for his servants' dinner — I felt sure he wouldn't eat a spoonful.		Po upływie pół godziny znów zaświeciło słońce i przed dom Gatsby’ego zajechał samochód ze sklepu spożywczego, przywożąc prowianty na obiad dla służby – bo jeśli chodzi o niego, to byłem pewny, że nie przełknie ani kęsa.
A maid began opening the upper windows of his house, appeared momentarily in each, and, leaning from a large central bay, spat meditatively into the garden.		Pokojówka zaczęła otwierać okna na piętrze, ukazywała się w każdym z nich na chwilę, a z szerokiego okna na froncie wychyliła się i z powagą splunęła do ogrodu.
It was time I went back.		Czas było wracać.
While the rain continued it had seemed like the murmur of their voices, rising and swelling a little now and then with gusts of emotion.		Póki padał deszcz, zdawało mi się, że słyszę szmer ich głosów, to wznoszących się, to znów opadających wraz z przypływami wzruszenia.
But in the new silence I felt that silence had fallen within the house too.		Teraz, gdy zrobiło się cicho, czułem, że cisza zapadła również w domu.
I went in — after making every possible noise in the kitchen, short of pushing over the stove — but I don't believe they heard a sound.		Wszedłem, robiąc najpierw w kuchni tyle hałasu, ile tylko mogłem zrobić bez przewracania do góry nogami pieca, lecz sądzę, że nic do nich nie dotarło.
They were sitting at either end of the couch, looking at each other as if some question had been asked, or was in the air, and every vestige of embarrassment was gone.		Siedzieli na dwóch końcach sofy, patrząc na siebie, jak gdyby zadano im jakieś pytanie albo jakby czuli to pytanie w powietrzu: wszelki ślad zakłopotania zniknął.
Daisy's face was smeared with tears, and when I came in she jumped up and began wiping at it with her handkerchief before a mirror.		Daisy miała twarz mokrą od łez i kiedy wszedłem, skoczyła z miejsca i zaczęła wycierać ją chusteczką przed lustrem.
But there was a change in Gatsby that was simply confounding.		W Gatsbym zaszła zmiana po prostu oszałamiająca.
He literally glowed; without a word or a gesture of exultation a new well-being radiated from him and filled the little room.		Dosłownie promieniał; bez słowa, bez gestu triumfu, jakaś nowa istota emanowała z niego, wypełniając mały pokój.
"Oh, hello old sport," he said, as if he hadn't seen me for years.		– O, jak się masz, mój drogi – powiedział, jakby mnie zobaczył po wieloletniej przerwie.
I thought for a moment he was going to shake hands.		Przez chwilę myślałem, że podejdzie i uściśnie mi rękę.
"It's stopped raining."		– Przestało padać.
"Has it?" When he realized what I was talking about, that there were twinkle-bells of sunshine in the room, he smiled like a weather man, like an ecstatic patron of recurrent light, and repeated the news to Daisy. "What do you think of that?		– Naprawdę? – Kiedy zdał sobie sprawę z tego, co powiedziałem, i spostrzegł, że w pokoju pojawiły się drżące promyki słońca, uśmiechnął się jak rzecznik dobrej pogody, jak ekstatyczny apostoł powracającego światła i powtórzył nowinę Daisy. – Jak ci się to podoba?
It's stopped raining."		Przestało padać.
"I'm glad, Jay." Her throat, full of aching, grieving beauty, told only of her unexpected joy.		– Cieszę się, Jay. – Jej głos, pełen bolesnej, smętnej urody, mówił tylko o niespodziewanej radości.
"I want you and Daisy to come over to my house," he said, "I'd like to show her around."		– Chciałbym, żebyś razem z Daisy poszedł do mnie – powiedział. – Chcę jej pokazać mój dom.
"You're sure you want me to come?"		– Jesteś pewien, że i ja mam iść?
"Absolutely, old sport."		– Koniecznie, mój drogi.
Daisy went up-stairs to wash her face — too late I thought with humiliation of my towels — while Gatsby and I waited on the lawn.		Daisy poszła na górę obmyć twarz – trzeba mi było wcześniej pomyśleć o ręcznikach! – a ja z Gatsbym czekaliśmy przed domem.
"My house looks well, doesn't it?" he demanded. "See how the whole front of it catches the light."		– Dobrze wygląda mój dom, co? – spytał. – Popatrz, jak pięknie front odbija światło.
I agreed that it was splendid.		Przyznałem, że dom jest wspaniały.
"Yes." His eyes went over it, every arched door and square tower. "It took me just three years to earn the money that bought it."		– Tak. – Objął go wzrokiem, każdy łuk nad drzwiami, wszystkie kwadratowe wieże. – Przez trzy lata robiłem pieniądze, żeby go kupić.
"I thought you inherited your money." "I did, old sport," he said automatically, "but I lost most of it in the big panic — the panic of the war."		– Myślałem, że pieniądze odziedziczyłeś. – Owszem, mój drogi – odpowiedział odruchowo. – Ale prawie wszystko straciłem w wielkim krachu... w tym krachu wojennym.
I think he hardly knew what he was saying, for when I asked him what business he was in he answered: "That's my affair," before he realized that it wasn't an appropriate reply.		Zdaje mi się, że nie bardzo wiedział, co mówi, bo kiedy spytałem go, czym się teraz zajmuje, odpowiedział: – To moja sprawa – i dopiero po chwili zorientował się, że jest to odpowiedź niestosowna.
"Oh, I've been in several things," he corrected himself. "I was in the drug business and then I was in the oil business.		– Och, próbowałem wielu rzeczy – poprawił się. – Robiłem w artykułach drogeryjnych, potem w nafcie.
But I'm not in either one now." He looked at me with more attention. "Do you mean you've been thinking over what I proposed the other night?"		Ale zarzuciłem jedno i drugie. – Spojrzał na mnie z większą uwagą. – A może zastanowisz się jednak nad tym, co ci proponowałem onegdaj?
Before I could answer, Daisy came out of the house and two rows of brass buttons on her dress gleamed in the sunlight.		Zanim mogłem odpowiedzieć, Daisy ukazała się na progu i dwa rzędy metalowych guzików na jej sukni zalśniły w słońcu.
"That huge place there?" she cried pointing.		– To ten ogromny dom? – krzyknęła, wskazując palcem.
"Do you like it?"		– Podoba ci się?
"I love it, but I don't see how you live there all alone."		– Cudowny, ale nie wyobrażam sobie, jak możesz w nim mieszkać sam jeden.
"I keep it always full of interesting people, night and day.		– Jest zawsze pełen interesujących ludzi, dzień i noc.
People who do interesting things.		Ludzi, którzy robią interesujące rzeczy.
Celebrated people."		Ludzi znanych i sławnych.
Instead of taking the short cut along the Sound we went down to the road and entered by the big postern.		Zamiast iść krótszą drogą nad morzem, poszliśmy szosą i wkroczyliśmy przez wielką bramę.
With enchanting murmurs Daisy admired this aspect or that of the feudal silhouette against the sky, admired the gardens, the" sparkling odor of jonquils and the frothy odor of hawthorn and plum blossoms and the pale gold odor of kiss-me-at-the-gate.		Półszeptem, pełnym zachwytu, Daisy podziwiała z różnych stron zarys feudalnej sylwetki na tle nieba, podziwiała ogród, iskrzący się zapach żonkili, pienisty zapach głogu i kwitnącej śliwy i blady, złocisty zapach bratków.
It was strange to reach the marble steps and find no stir of bright dresses in and out of the door, and hear no sound but bird voices in the trees.		Dziwnie mi było wstępować na marmurowe schody, na których nie szeleściły barwne suknie stłoczone przy wejściu, i nie słyszeć nic prócz ptasich głosów wśród drzew.
And inside, as we wandered through Marie Antoinette music-rooms and Restoration salons, I felt that there were guests concealed behind every couch and table, under orders to be breathlessly silent until we had passed through.		Wewnątrz domu, gdyśmy wędrowali przez pokoje do muzykowania w stylu Marii Antoniny i przez salony Restauracji, czułem za każdą sofą i pod każdym stołem obecność ukrytych gości, którym kazano wstrzymać oddech.
As Gatsby closed the door of "the Merton College Library" I could have sworn I heard the owl-eyed man break into ghostly laughter.		Kiedy Gatsby zamknął drzwi swojej „oksfordzkiej biblioteki”, mógłbym przysiąc, że słyszę niesamowity śmiech pana Sowie Oczy.
We went up-stairs, through period bedrooms swathed in rose and lavender silk and vivid with new flowers, through dressing-rooms and poolrooms, and bathrooms, with sunken baths — intruding into one chamber where a disheveled man in pajamas was doing liver exercises on the floor.		Na piętrze obeszliśmy stylowe sypialnie, spowite w jedwab różowy i lawendowy, pełne ciętych kwiatów, gotowalnie i pokoje kąpielowe, z wannami wpuszczonymi w podłogę – weszliśmy nawet przez omyłkę do pokoju, w którym jakiś rozczochrany jegomość w pidżamie robił na podłodze gimnastykę.
It was Mr. Klipspringer, the "boarder."		Był to pan Klipspringer, „lokator”.
I had seen him wandering hungrily about the beach that morning.		Widziałem go tegoż ranka, jak wałęsał się po plaży spragniony towarzystwa.
Finally we came to Gatsby's own apartment, a bedroom and a bath, and an Adam study, where we sat down and drank a glass of some Chartreuse he took from a cupboard in the wall.		W końcu doszliśmy do apartamentów zajmowanych przez Gatsby’ego – sypialni, łazienki i gabinetu ze starymi angielskimi meblami, gdzie usiedliśmy i wypiliśmy po kieliszku chartreuse, którego butelkę wyjął Gatsby z szafki w ścianie.
He hadn't once ceased looking at Daisy, and I think he revalued everything in his house according to the measure of response it drew from her well-loved eyes.		Ani przez chwilę nie przestawał patrzeć na Daisy i myślę, że każdą rzecz w swoim domu oceniał na nowo, zależnie od tego, jaką reakcję budziła w jej zakochanych oczach.
Sometimes, too, he stared around at his possessions in a dazed way, as though in her actual and astounding presence none of it was any longer real.		Czasem zaś wzrokiem zdumionym i niezupełnie przytomnym ogarniał swoje mienie, jak gdyby wobec jej obecności, oszałamiającej, ale realnej, wszystko dokoła przestało być prawdziwe.
Once he nearly toppled down a flight of stairs.		Raz o mało nie zleciał ze schodów.
His bedroom was the simplest room of all — except where the dresser was garnished with a toilet set of pure dull gold.		Jego sypialnia była pokojem najskromniejszym ze wszystkich, jeśli nie brać pod uwagę toalety, wyposażonej w drobiazgi ze szczerego złota.
Daisy took the brush with delight, and smoothed her hair, whereupon Gatsby sat down and shaded his eyes and began to laugh.		Daisy z rozkoszą wzięła do ręki szczotkę i przeciągnęła nią po włosach, na co Gatsby zakrył oczy dłonią i zaczął się śmiać.
"It's the funniest thing, old sport," he said hilariously.		– Jakież to śmieszne, mój drogi – powiedział radośnie. – Naprawdę nie mogę...
"I can't—when I try to"		Kiedy próbuję...
He had passed visibly through two states and was entering upon a third. After his embarrassment and his unreasoning joy he was consumed with wonder at her presence.		Najwyraźniej przeszedł dwa stadia i wkraczał teraz w trzecie: przeżył niepokój i zakłopotanie, potem nieprzytomną radość, a teraz oddawał się zdumieniu nad obecnością Daisy.
He had been full of the idea so long, dreamed it right through to the end, waited with his teeth set, so to speak, at an inconceivable pitch of intensity.		Tak długo o niej myślał, wyśnił sobie wszystko do najmniejszych szczegółów, czekał, że tak powiem, z zaciśniętymi zębami, z napiętą do ostatecznych granic intensywnością.
Now, in the reaction, he was running down like an overwound clock.		Teraz przyszło odprężenie, jakby pękła zbyt mocno nakręcona sprężyna w zegarku.
Recovering himself in a minute he opened for us two hulking patent cabinets which held his massed suits and dressing-gowns and ties, and his shirts, piled like bricks in stacks a dozen high.		Opanował się po minucie, otworzył przed nami dwie zwaliste szafy, które mieściły wszystkie jego ubrania, szlafroki, krawaty i koszule, ułożone tuzinami w sterty.
"I've got a man in England who buys me clothes.		– Mam człowieka, który kupuje mi wszystko w Anglii.
He sends over a selection of things at the beginning of each season, spring and fall."		Przysyła całe komplety na początku każdego sezonu, wiosną i na jesieni.
He took out a pile of shirts and began throwing them, one by one, before us, shirts of sheer linen and thick silk and fine flannel, which lost their folds as they fell and covered the table in many-colored disarray.		Wyjął stertę koszul i zaczął je rozrzucać przed nami, jedną po drugiej, koszule z czystego lnu, z mięsistego jedwabiu i delikatnej flaneli, koszule, na których znikały załamki, w chwili gdy padały w wielobarwnym nieładzie, zakrywając stół.
While we admired he brought more and the soft rich heap mounted higher — shirts with stripes and scrolls and plaids in coral and apple-green and lavender and faint orange, with monograms of Indian blue.		Podziwialiśmy je, a on dalej przynosił i miękki, bogaty stos rósł coraz wyżej – koszule w paski i w esy-floresy, i w kratę, koralowe, seledynowe, lawendowe i bladopomarańczowe, każda z fioletowym monogramem.
Suddenly, with a strained sound, Daisy bent her head into the shirts and began to cry stormily.		Nagle Daisy z nienaturalnym okrzykiem ukryła głowę w stosie koszul i wybuchnęła gwałtownym płaczem.
"They're such beautiful shirts," she sobbed, her voice muffled in the thick folds. "It makes me sad because I've never seen such — such beautiful shirts before."		– One są takie piękne – łkała, a jej głos tłumiły gęste fałdy. – Zrobiło mi się smutno, bo nigdy nie widziałam takich... takich pięknych koszul… * * *
After the house, we were to see the grounds and the swimming-pool, and the hydroplane and the midsummer flowers—but outside Gatsby's window it began to rain again, so we stood in a row looking at the corrugated surface of the Sound.		Po obejrzeniu domu mieliśmy zobaczyć całą posiadłość, basen, hydroplan i kwiaty w ogrodzie, lecz znów się rozpadało. Staliśmy więc przy oknie, patrząc na pomarszczoną powierzchnię cieśniny.
"If it wasn't for the mist we could see your home across the bay," said Gatsby. "You always have a green light that burns all night at the end of your dock."		– Żeby nie ta mgła, to moglibyśmy zobaczyć twój dom na tamtym brzegu – powiedział Gatsby. – U ciebie przez całą noc pali się zawsze zielone światło na końcu przystani.
Daisy put her arm through his abruptly, but he seemed absorbed in what he had just said.		Daisy nagłym ruchem wsunęła mu rękę pod ramię, lecz on zdawał się być pochłonięty tym, co powiedział.
Possibly it had occurred to him that the colossal significance of that light had now vanished forever.		Pewnie uświadomił sobie, że to światełko na zawsze straciło swoje kolosalne znaczenie.
Compared to the great distance that had separated him from Daisy it had seemed very near to her, almost touching her.		Było blisko Daisy, niemal dotykało jej, gdy on był tak daleko.
It had seemed as close as a star to the moon.		Było związane z nią jak gwiazda z księżycem.
Now it was again a green light on a dock.		Teraz stało się znów tylko zielonym światłem na przystani.
His count of enchanted objects had diminished by one.		Z rzeczy zaczarowanych, rzeczy, które się liczą, zniknęła jedna.
I began to walk about the room, examining various indefinite objects in the half darkness.		Zacząłem chodzić po pokoju, przyglądając się w półmroku różnym, bliżej nieokreślonym przedmiotom.
A large photograph of an elderly man in yachting costume attracted me, hung on the wall over his desk.		Zwróciła moją uwagę duża fotografia starszego pana w stroju marynarskim, wisząca na ścianie nad biurkiem.
"Who's this?"		– Kto to jest?
"That?		– To?
That's Mr. Dan Cody, old sport."		To jest Dan Cody, mój drogi.
The name sounded faintly familiar.		Nazwisko wydało mi się znajome.
"He's dead now; He used to be my best friend years ago."		– Nie żyje już. To był kiedyś mój najbliższy przyjaciel.
There was a small picture of Gatsby, also in yachting costume, on the bureau — Gatsby with his head thrown back defiantly — taken apparently when he was about eighteen.		Na biurku stało małe zdjęcie Gatsby’ego, też w stroju marynarskim – Gatsby z głową zuchwale odrzuconą w tył, sfotografowany, kiedy miał pewnie około osiemnastu lat.
"I adore it," exclaimed Daisy. "The pompadour!		– Uwielbiam to zdjęcie! – wykrzyknęła Daisy. – Ach, jak ty jesteś uczesany!
You never told me you had a pompadour — or a yacht."		Nigdy mi nie mówiłeś, że tak się czesałeś ani że miałeś jacht.
"Look at this," said Gatsby quickly. "Here's a lot of clippings — about you."		– Spójrz no – rzekł pośpiesznie Gatsby. – Mam całe mnóstwo wycinków z gazet... o tobie.
They stood side by side examining it.		Przeglądali je przytuleni do siebie.
I was going to ask to see the rubies when the phone rang, and Gatsby took up the receiver.		Miałem zamiar poprosić o pokazanie rubinów, gdy zadzwonił telefon i Gatsby podniósł słuchawkę.
"Yes. ...		– Tak...
Well, I can't talk now. ... I can't talk now, old sport. ...		Niestety, nie mogę teraz rozmawiać... nie mogę teraz rozmawiać, mój drogi.
I said a small town. ...		Mówiłem: małe miasto...
He must know what a small town is. ...		Powinien wiedzieć, co to jest małe miasto.
Well, he's no use to us if Detroit is his idea of a small town. ..."		Miasteczko... Trudno, na nic nam się nie przyda, jeżeli Detroit to dla niego miasteczko...
He rang off.		Położył słuchawkę.
"Come here quick!" cried Daisy at the window.		– Chodź tu! Szybko! – zawołała Daisy przy oknie.
The rain was still falling, but the darkness had parted in the west, and there was a pink and golden billow of foamy clouds above the sea.		Deszcz wciąż padał, lecz na zachodzie ciemne niebo pękło i pieniste, różowo-złote chmury zakwitły nad morzem.
"Look at that," she whispered, and then after a moment: "I'd like to just get one of those pink clouds and put you in it and push you around."		– Spójrz – szepnęła, a w chwilę potem: – Gdybym dostała taką jedną różową chmurkę, tobym wsadziła cię do środka i zrobiła z tobą, co mi się żywnie podoba.
I tried to go then, but they wouldn't hear of it; perhaps my presence made them feel more satisfactorily alone.		Próbowałem teraz odejść, lecz nie chcieli o tym słyszeć; być może w mojej obecności mocniej czuli, jak dobrze im we dwoje.
"I know what we'll do," said Gatsby, "we'll have Klipspringer play the piano."		– Wiem, co zrobimy – powiedział Gatsby. – Każemy Klipspringerowi grać na fortepianie.
He went out of the room calling "Ewing!" and returned in a few minutes accompanied by an embarrassed, slightly worn young man, with shell-rimmed glasses and scanty blond hair.		Wyszedł z pokoju, wołając: „Ewing” – i po kilku minutach wrócił w towarzystwie zakłopotanego, nieco przywiędłego młodzieńca w rogowych okularach i z przerzedzoną, jasną czupryną.
He was now decently clothed in a sport shirt, open at the neck, sneakers, and duck trousers of a nebulous hue.		Był teraz kompletnie ubrany, miał na sobie sportową koszulę rozpiętą pod szyją, pantofle na miękkich podeszwach i płócienne spodnie nieokreślonego koloru.
"Did we interrupt your exercises?" inquired Daisy politely.		– Przeszkodziliśmy panu w gimnastyce? – spytała Daisy uprzejmie.
"I was asleep," cried Mr. Klipspringer, in a spasm of embarrassment. "That is, I'd been asleep. Then I got up. ..."		– Spałem! – wykrzyknął pan Klipspringer w najwyższym stopniu zmieszany. – To znaczy, najpierw spałem, potem wstałem...
"Klipspringer plays the piano," said Gatsby, cutting him off. "Don't you, Ewing, old sport?" "I don't play well.		– Klipspringer gra na fortepianie – przerwał mu Gatsby bezceremonialnie. – Zagrasz nam, Ewing, prawda?
I don't — I hardly play at all. I'm all out of prac —"		– Ja bardzo źle gram. Ja... ja prawie nie gram. Wyszedłem z wprawy...
"We'll go downstairs," interrupted Gatsby.		– Zejdziemy na dół – uciął Gatsby.
He flipped a switch.		Przekręcił kontakt.
The gray windows disappeared as the house glowed full of light.		Szare okna przestały istnieć, gdy cały dom zalało światło.
In the music-room Gatsby turned on a solitary lamp beside the piano.		W salonie Gatsby zaświecił tylko jedną lampę, stojącą przy fortepianie.
He lit Daisy's cigarette from a trembling match, and sat down with her on a couch far across the room, where there was no light save what the gleaming floor bounced in from the hall.		Zapalił Daisy papierosa, nie panując nad drżeniem palców, i usiadł obok niej na sofie stojącej w najdalszym kącie pokoju, gdzie mrok rozpraszało lśnienie posadzki odbijającej światło z hallu.
When Klipspringer had played The Love Nest he turned around on the bench and searched unhappily for Gatsby in the gloom.		Klipspringer odegrał Gniazdko miłości, potem odkręcił się na stołku i udręczonym wzrokiem szukał Gatsby’ego w ciemnym kącie.
"I'm all out of practice, you see.		– Zupełnie wyszedłem z wprawy, sam pan widzi.
I told you I couldn't play.		Mówiłem panu, że nie umiem grać.
I'm all out of prac—"		Ten brak praktyki...
"Don't talk so much, old sport," commanded Gatsby. "Play!"		– Nie mów tak dużo – rozkazał Gatsby. – Graj.
"In the morning, In the evening, Ain't we got fun”		Czy nie było nam dobrze ze sobą wieczorem i rano…
Outside the wind was loud and there was a faint flow of thunder along the Sound.		Za oknami szumiał wiatr, nad cieśniną rozległ się daleki łoskot grzmotu.
All the lights were going on in West Egg now; the electric trains, men-carrying, were plunging home through the rain from New York.		W West Egg zapalały się teraz wszystkie światła; elektryczne pociągi, naładowane ludźmi, brnęły poprzez deszcz z Nowego Jorku do domu.
It was the hour of a profound human change, and excitement was generating on the air		O tej godzinie w ludziach coś się zmienia i w powietrzu rodzi się podniecenie.
"One thing's sure and nothing's surer		Jedno jest pewne, pewniejsze nad wszystko,
The rich get richer and the poor get — children.		Bogatym przybywa złota, a biednym – dzieci.
In the meantime, In between time —"		A na razie, a w tym czasie...
As I went over to say good-by I saw that the expression of bewilderment had come back into Gats-by's face, as though a faint doubt had occurred to him as to the quality of his present happiness.		Kiedy podszedłem, aby się pożegnać, ujrzałem, że na twarz Gatsby’ego powrócił wyraz zdumienia, jak gdyby wartość osiągniętego szczęścia wydała mu się trochę wątpliwa.
Almost five years!		Prawie pięć lat!
There must have been moments even that afternoon when Daisy tumbled short of his dreams—not through her own fault, but because of the colossal vitality of his illusion.		Nawet w ciągu tego popołudnia musiały być takie chwile, w których Daisy nie dorastała do jego marzeń, i nie ona była temu winna, tylko ogromna siła jego wyobraźni.
It had gone beyond her, beyond everything.		Ta wyobraźnia przerastała osobę Daisy, przerastała wszystko.
He had thrown himself into it with a creative passion, adding to it all the time, decking it out with every bright feather that drifted his way.		Oddany swojemu marzeniu, z twórczą pasją wciąż je wzbogacał, wciąż przyozdabiał każdym barwnym piórkiem, jakie wpadło mu do rąk.
No amount of fire or freshness can challenge what a man will store up in his ghostly heart.		Żaden ogień, żaden niepokalany blask czystości nie dorównuje temu, co człowiek może nagromadzić w głębi swego serca.
As I watched him he adjusted himself a little, visibly.		Pod moim spojrzeniem Gatsby, w sposób widoczny, powrócił do równowagi.
His hand took hold of hers, and as she said something low in his ear he turned toward her with a rush of emotion.		Ujął dłoń Daisy, a gdy ona szepnęła mu coś do ucha, odwrócił się do niej w nagłym porywie uczucia.
I think that voice held him most, with its fluctuating, feverish warmth, because it couldn't be over-dreamed — that voice was a deathless song.		Myślę, że jej głos działał na niego najmocniej tym swoim mieniącym się, niespokojnym ciepłem, bo tego głosu nie mógł nawet wymarzyć – był jak nieśmiertelna pieśń.
They had forgotten me, but Daisy glanced up and held out her hand; Gatsby didn't know me now at all.		Nie istniałem dla nich, chociaż Daisy rzuciła mi spojrzenie i wyciągnęła rękę; Gatsby wcale mnie już nie poznawał.
I looked once more at them and they looked back at me, remotely, possessed by intense life.		Popatrzyłem na nich jeszcze raz, odpowiedzieli mi spojrzeniem dalekim, zagubionym, spojrzeniem ludzi urzeczonych.
Then I went out of the room and down the marble steps into the rain, leaving them there together.		Wtedy opuściłem pokój i po marmurowych schodach wyszedłem na deszcz, zostawiając tych dwoje samym sobie.
CHAPTER VI		Rozdział VI
About this time an ambitious young reporter from New York arrived one morning at Gatsby's door and asked him if he had anything to say.		Mniej więcej w tym czasie młody, ambitny reporter z Nowego Jorku zjawił się pewnego dnia u Gatsby’ego i spytał go, czy ma coś do powiedzenia.
"Anything to say about what?" inquired Gatsby politely.		– Do powiedzenia o czym? – uprzejmie zapytał Gatsby.
"Why — any statement to give out."		– Po prostu, może chce pan złożyć jakieś oświadczenie.
It transpired after a confused five minutes that the man had heard Gatsby's name around his office in a connection which he either wouldn't reveal or didn't fully understand.		Po pięciu minutach bezładnych wyjaśnień okazało się, że chłopak słyszał w redakcji nazwisko Gatsby’ego powiązane z czymś, czego albo nie chciał zdradzić, albo nie mógł zrozumieć.
This was his day off and with laudable initiative he had hurried out "to see."		Był właśnie tego dnia wolny i z pochwały godną przedsiębiorczością pospieszył zbadać sprawę na miejscu.
It was a random shot, and yet the reporter's instinct was right.		Strzelił na chybił trafił, ale reporterski instynkt nie zawiódł go.
Gatsby's notoriety, spread about by the hundreds who had accepted his hospitality and so become authorities upon his past, had increased all summer until he fell just short of being news.		Tłumy ludzi, które bywały na przyjęciach u Gatsby’ego i z tego tytułu uchodziły za wtajemniczone w jego przeszłość, przyczyniały się do jego popularności. Rosła ona przez całe lato i mało brakowało, żeby Gatsby stał się bohaterem sensacyjnego artykułu.
Contemporary legends such as the "underground pipe-line to Canada" attached themselves to him, and there was one persistent story that he didn't live in a house at all, but in a boat that looked like a house and was moved secretly up and down the Long Island shore.		Współczesne legendy, jak na przykład legenda o „podziemnych kontaktach z Kanadą”, same do niego przylgnęły; uparcie też powtarzano, że jego dom to wcale nie dom, tylko wielki statek, który potajemnie krąży wzdłuż brzegów Long Island.
Just why these inventions were a source of satisfaction to James Gatz of North Dakota isn't easy to say.		Trudno zrozumieć, dlaczego te bajki sprawiały przyjemność Jamesowi Gatzowi z Dakoty Północnej.
James Gatz — that was really, or at least legally, his name.		James Gatz – to było prawdziwe lub przynajmniej prawne nazwisko.
He had changed it at the age of seventeen and at the specific moment that witnessed the beginning of his career — when he saw Dan Cody's yacht drop anchor over the most insidious flat on Lake Superior.		Zmienił je, mając lat siedemnaście, w momencie, który był początkiem jego kariery – gdy mianowicie zobaczył jacht Dana Cody’ego zarzucający kotwicę na najzdradliwszej mieliźnie jeziora Superior.
It was James Gatz who had been loafing along the beach that afternoon in a torn green jersey and a pair of canvas pants, but it was already Jay Gatsby who borrowed a rowboat, pulled out to the Tuolomee, and informed Cody that a wind might catch him and break him up in half an hour.		To jeszcze był James Gatz, ten chłopiec wałęsający się nad wodą w zielonym podartym swetrze i portkach z żaglowego płótna, ale to już Jay Gatsby pożyczył łódź, zepchnął Tuolomee z mielizny i poinformował Cody’ego, że za pół godziny może go złapać wiatr i roztrzaskać mu jacht.
I suppose he'd had the name ready for a long time, even then.		Przypuszczam, że już od dłuższego czasu miał to nowe imię i nazwisko w pogotowiu.
His parents were shiftless and unsuccessful farm people—his imagination had never really accepted them as his parents at all.		Rodzice jego byli niezaradni, nie powodziło im się na farmie – w swojej wyobraźni nigdy ich właściwie nie uznał za rodziców.
The truth was that Jay Gatsby of West Egg, Long Island, sprang from his Platonic conception of himself.		Tak naprawdę to on sam sobie wymyślił postać Jaya Gatsby’ego z West Egg na Long Island jako idealną koncepcję własnej osoby.
He was a son of God — a phrase which, if it means anything, means just that — and he must be about His Father's business, the service of a vast, vulgar, and meretricious beauty.		Jest synem Boga – powiedzenie, które nie oznacza nic innego, jeśli w ogóle cokolwiek oznacza – i podobnie jak Ojciec musi służyć wielkiej, wulgarnej i sprzedajnej piękności.
So he invented just the sort of Jay Gatsby that a seventeen-year-old boy would be likely to invent, and to this conception he was faithful to the end.		Wymyślił sobie takiego Gatsby’ego, jakiego siedemnastoletni chłopak potrafi wymyślić, i tej swojej koncepcji pozostał wierny do końca.
For over a year he had been beating his way along the south shore of Lake Superior as a clam-digger and a salmon-fisher or in any other capacity that brought him food and bed.		Przeszło rok torował sobie drogę własnymi siłami, pracując na południowym brzegu jeziora Superior przy łapaniu ślimaków i przy połowach łososi, przy czymkolwiek, co zapewniało mu jedzenie i dach nad głową.
His brown, hardening body lived naturally through the half-fierce, half-lazy work of the bracing days.		Ten zdrowy tryb życia – praca czasem wytężona, czasem gnuśna – rozwijał i hartował jego opalone ciało.
He knew women early, and since they spoiled him he became contemptuous of them, of young virgins because they were ignorant, of the others because they were hysterical about things which in his overwhelming self-absorption he took for granted.		Kobiety poznał wcześnie, a ponieważ psuły go, zaczął nimi gardzić; niewinnymi dziewczynami – z powodu ich ignorancji, innymi zaś – bo histerycznie traktowały sprawy, które on w swoim bezwzględnym egotyzmie uważał za proste i nieważne.
But his heart was in a constant, turbulent riot.		Lecz w sercu jego panował nieustanny bunt i wrzenie.
The most grotesque and fantastic conceits haunted him in his bed at night.		Po nocach nawiedzały go najbardziej groteskowe i fantastyczne urojenia.
A universe of ineffable gaudiness spun itself out in his brain while the clock ticked on the washstand and the moon soaked with wet light his tangled clothes upon the floor.		Wyobraźnia jego snuła obrazy niewysłowionych wspaniałości, gdy tymczasem na umywalni tykał budzik i ciśnięte na podłogę ubranie nasiąkało wilgotnym światłem księżyca.
Each night he added to the pattern of his fancies until drowsiness closed down upon some vivid scene with an oblivious embrace.		W ciągu nocy te rojenia stawały się coraz bogatsze, aż wreszcie na jakimś mocnym, jaskrawym fragmencie przerywał je uścisk snu, niosący zapomnienie.
For a while these reveries pro-vided an outlet for his imagination; they were a satisfactory hint of the unreality of reality, a promise that the rock of the world was founded securely on a fairy's wing.		Takie sny na jawie dawały chwilowy upust jego imaginacji: dawały nadzieję, że rzeczywistość wcale nie jest rzeczywista, łudziły zapewnieniem, że opoka, na której świat zbudowano, to po prostu skrzydła dobrej wróżki.
An instinct toward his future glory had led him, some months before, to the small Lutheran college of St. Olaf's in southern Minnesota.		Instynktem wiedziony ku swojej przyszłej chwale znalazł się – parę miesięcy przed spotkaniem z Codym – w małym luterańskim college’u świętego Olafa w południowej części stanu Minnesota.
He stayed there two weeks, dismayed at its ferocious indifference to the drums of his destiny, to destiny itself, and despising the janitor's work with which he was to pay his way through.		Był w college’u dwa tygodnie, cały czas przerażony jego okrutną obojętnością: nikt tam jakoś nie chciał dostrzec zapowiedzi wspaniałego losu, który go czekał, nikt nawet w los nie wierzył. Poza tym gardził pracą woźnego, którą miał opłacać swoje studia.
Then he drifted back to Lake Superior, and he was still searching for something to do on the day that Dan Cody's yacht dropped anchor in the shallows alongshore.		Powędrował z powrotem nad jezioro Superior i rozglądał się za jakąś robotą aż do dnia, kiedy jacht Dana Cody’ego zarzucił kotwicę na przybrzeżnej mieliźnie.
Cody was fifty years old then, a product of the Nevada silver fields, of the Yukon, of every rush for metal since seventy-five.		Cody, który miał wówczas pięćdziesiąt lat, był produktem srebrnych pól Nevady, złota Jukonu i wszystkich tych „gorączek metalu” datujących się od siedemdziesiątego piątego roku.
The transactions in Montana copper that made him many times a millionaire found him physically robust but on the verge of soft-mindedness, and, suspecting this, an infinite number of women tried to separate him from his money.		Transakcje miedzią z Montany zrobiły z niego multimilionera, przyszły jednak w chwili, gdy cieszył się jeszcze pełnią zdrowia, ale umysł powoli zaczął mu się mącić i świadome tego tłumy kobiet próbowały rozłączyć go z jego pieniędzmi.
The none too savory ramifications by which Ella Kaye, the newspaper woman, played Madame de Maintenon to his weakness and sent him to sea in a yacht, were common knowledge to the turgid sub or suppressed journalism of 1902.		Dziennikarka Ella Kaye potrafiła, niczym Madame de Maintenon, wyzyskać jego słabość i wysłać go w podróż jachtem, używając niezbyt czystych sposobów, typowych zresztą dla pseudonobliwej prasy w roku 1902.
He had been coasting along all too hospitable shores for five years when he turned up as James Gatz's destiny in Little Girl Bay.		I tak przez pięć lat Dan Cody odwiedzał wszystkie, aż nazbyt gościnne wybrzeża, zanim zjawił się jako przeznaczenie Jamesa Gatza w zatoce jeziora Superior.
To young Gatz, resting on his oars and looking up at the railed deck, that yacht represented all the beauty and glamour in the world.		Dla młodego Gatza, który wsparty na wiosłach gapił się na pokład, ten jacht był czymś najpiękniejszym i najwspanialszym w świecie.
I suppose he smiled at Cody—he had probably discovered that people liked him when he smiled.		Sądzę, że musiał się uśmiechnąć do Cody’ego – prawdopodobnie już wówczas wiedział, że jego uśmiech działa na ludzi.
At any rate Cody asked him a few questions (one of them elicited the brand new name) and found that he was quick and extra-vagantly ambitious.		W każdym razie Cody zadał mu kilka pytań (jedno z nich powołało do istnienia to świeżo upieczone imię i nazwisko), stwierdził, że chłopak jest bystry i nieprawdopodobnie ambitny.
A few days later he took him to Duluth and bought him a blue coat, six pairs of white duck trousers, and a yachting cap.		W parę dni później zabrał go do Duluth, kupił mu granatową marynarkę, sześć par płóciennych spodni i marynarską czapkę.
And when the Tuolomee left for the West Indies and the Barbary Coast Gatsby left too.		I kiedy Tuolomee odpłynęła do Indii Zachodnich i na Barbary Coast, Gatsby był na jej pokładzie.
He was employed in a vague personal capacity — while he remained with Cody he was in turn steward, mate, skipper, secretary, and even jailor, for Dan Cody sober knew what lavish doings Dan Cody drunk might soon be about, and he provided for such contingencies by reposing more and more trust in Gatsby.		Został zaangażowany do bliżej nieokreślonych posług osobistych – był przy Codym na przemian stewardem, majtkiem, kapitanem jachtu, sekretarzem, a nawet dozorcą trzymającym go pod kluczem, bo trzeźwy Dan Cody wiedział, do czego może się posunąć Dan Cody pijany, i aby uniknąć przykrych konsekwencji, coraz większym zaufaniem darzył Gatsby’ego.
The arrangement lasted five years, during which the boat went three times around the Continent.		Taki układ rzeczy trwał przez pięć lat, w czasie których jacht trzy razy opłynął kontynent amerykański.
It might have lasted indefinitely except for the fact that Ella Kaye came on board one night in Boston and a week later Dan Cody inhospitably died.		I byłoby się to chyba nigdy nie skończyło, gdyby pewnej nocy w Bostonie nie wsiadła na pokład Ella Kaye, a Dan Cody nie umarł w tydzień później, lekceważąc sobie obowiązki gościnności.
I remember the portrait of him up in Gatsby's bedroom, a gray, florid man with a hard, empty face — the pioneer debauchee, who during one phase of American life brought back to the Eastern seaboard the savage violence of the frontier brothel and saloon.		Pamiętam jego portret w sypialni Gatsby’ego – siwy, kwitnący mężczyzna, o zuchwałej, bezmyślnej twarzy – rozpustny pionier Dzikiego Zachodu, który w pewnym okresie amerykańskiego życia wznowił na Wschodnim Wybrzeżu dzikie, brutalne obyczaje pogranicznych barów i burdeli.
It was indirectly due to Cody that Gatsby drank so little.		Była to pośrednio zasługa Cody’ego, że Gatsby tak mało pił.
Sometimes in the course of gay parties women used to rub champagne into his hair; for himself he formed the habit of letting liquor alone.		Czasem udawało się kobietom wmusić w niego szampan w trakcie wesołej zabawy; on sam ściśle przestrzegał reguły wstrzemięźliwości.
And it was from Cody that he inherited money — a legacy of twenty-five thousand dollars.		I to po Codym odziedziczył pieniądze – zapis w wysokości dwudziestu pięciu tysięcy dolarów.
He didn't get it.		Nigdy ich nie dostał.
He never understood the legal device that was used against him, but what remained of the millions went intact to Ella Kaye.		Do końca nie mógł zrozumieć, jakich to prawnych kruczków użyto przeciw niemu, lecz wszystko, co zostało z milionów Cody’ego, przeszło w całości do rąk Elli Kaye.
He was left with his singularly appropriate education; the vague contour of Jay Gatsby had filled out to the substantiality of a man.		Pozostała mu zdobyta wiedza dość szczególnego rodzaju; niejasny kontur Jaya Gatsby’ego wypełnił się konkretnym człowiekiem.
He told me all this very much later, but I've put it down here with the idea of exploding those first wild rumors about his antecedents, which weren't even faintly true.		* * * Opowiedział mi to wszystko dużo później, ale zapisuję w tym miejscu, żeby skończyć z dzikimi plotkami o jego pochodzeniu, w których nie było cienia prawdy.
Moreover he told it to me at a time of confusion, when I had reached the point of believing everything and nothing about him.		Ponadto usłyszałem od niego tę opowieść w chwili takiego zamętu, że doprawdy nie wiedziałem, w co wierzyć.
So I take advantage of this short halt, while Gatsby, so to speak, caught his breath, to clear this set of misconceptions away.		Aby więc uprzątnąć całą stertę pomyłek i zmyśleń, korzystam teraz z krótkiej pauzy, podczas której Gatsby – że się tak wyrażę – nabierał oddechu.
It was a halt, too, in my association with his affairs.		Była to również przerwa w moich z nim kontaktach.
For several weeks I didn't see him or hear his voice on the phone — mostly I was in New York, trotting around with Jordan and trying to ingratiate myself with her senile aunt — but finally I went over to his house one Sunday afternoon.		Nie widziałem go kilka tygodni ani nie rozmawiałem z nim nawet przez telefon – większość czasu spędzałem w Nowym Jorku, spacerując z Jordan i próbując wkraść się w łaski jej starej ciotki – ale wreszcie któregoś niedzielnego popołudnia wybrałem się do Gatsby’ego.
I hadn't been there two minutes when somebody brought Tom Buchanan in for a drink.		Nie minęły dwie minuty, gdy zjawili się jacyś jego znajomi, a z nimi Tom Buchanan.
I was startled, naturally, but the really surprising thing was that it hadn't happened before.		Byłem oczywiście zaskoczony, choć najdziwniejsze było to, że Tom Buchanan zjawił się tu po raz pierwszy.
They were a party of three on horseback — Tom and a man named Sloane and a pretty woman in a brown riding-habit, who had been there previously.		Przyjechali konno we trójkę – Tom i mężczyzna, który nazywał się Sloane, i ładna kobieta w brązowym kostiumie do konnej jazdy, którą już kiedyś tu spotkałem.
"I'm delighted to see you," said Gatsby, standing on his porch. "I'm delighted that you dropped in."		– Miło mi państwa powitać – powiedział Gatsby, stojąc na ganku. – Jestem zachwycony, że wpadliście do mnie.
As though they cared!		Jak gdyby im zależało na tym zachwycie!
"Sit right down. Have a cigarette or a cigar."		– Proszę siadać.
He walked around the room quickly, ringing bells. "I'll have something to drink for you in just a minute."		Może papierosa, może cygaro? – Krzątał się żywo po pokoju, dzwoniąc na służbę. – Zaraz podadzą coś do picia.
He was profoundly affected by the fact that Tom was there.		Był głęboko poruszony obecnością Toma.
But he would be uneasy anyhow until he had given them something, realizing in a vague way that that was all they came for.		Zresztą i tak czułby się nieswojo, póki by nie poczęstował gości, niejasno zdając sobie sprawę, że tylko po to wstąpili.
Mr. Sloane wanted nothing.		Pan Sloane nie miał na nic ochoty.
A lemonade?		Może lemoniada?
No thanks.		Nie, dziękuję.
A little champagne?		Trochę szampana?
Nothing at all, thanks. ...		Nic zupełnie, dziękuję...
I'm sorry—		Bardzo mi przykro...
"Did you have a nice ride?"		– Czy przejażdżka się udała?
"Very good roads around here."		– Macie tu świetne drogi.
"I suppose the automobiles —"		– Przypuszczam, że samochody...
"Yeah."		– Owszem...
Moved by an irresistible impulse, Gatsby turned to Tom, who had accepted the introduction as a stranger.		Kierowany nieodpartym impulsem Gatsby zwrócił się do Toma, który przywitał się z nim jak z nieznajomym.
"I believe we've met somewhere before, Mr. Buchanan."		– Wydaje mi się, żeśmy się już gdzieś widzieli, panie Buchanan.
"Oh, yes," said Tom, gruffly polite, but obviously not remembering. "So we did.		– O tak – powiedział Tom z szorstką uprzejmością, choć widać było, że nie pamięta. – Oczywiście.
I remember very well."		Pamiętam doskonale.
"About two weeks ago."		– Jakieś dwa tygodnie temu.
"That's right.		– Zgadza się.
You were with Nick here."		Był pan z Nickiem.
"I know your wife," continued Gatsby, almost aggressively.		– Znam pana żonę – ciągnął Gatsby niemal agresywnie.
"That so?"		– Doprawdy?
Tom turned to me.		Tom zwrócił się do mnie:
"You live near here, Nick?"		– Mieszkasz w tej okolicy, Nick?
"Next door."		– Tuż obok.
"That so?"		– Doprawdy?
Mr. Sloane didn't enter into the conversation, but lounged back haughtily in his chair; the woman said nothing either — until unexpectedly, after two highballs, she became cordial.		Pan Sloane nie brał udziału w rozmowie: z godnością rozparł się na krześle; kobieta też nic nie mówiła, ale po dwóch szklankach whisky z wodą zrobiła się nieoczekiwanie serdeczna.
"We'll all come over to your next party, Mr. Gatsby," she suggested. "What do you say?"		– Przyjdziemy wszyscy na najbliższe przyjęcie, panie Gatsby – zaproponowała. – Co pan na to?
"Certainly; I'd be delighted to have you."		– Koniecznie. Będę zachwycony.
"Be ver’nice," said Mr. Sloane, without gratitude. "Well — think ought to be starting home."		– Bardzo mi miło – powiedział pan Sloane, nie zdradzając żadnej wdzięczności. – No cóż, myślę, że czas ruszać.
"Please don't hurry," Gatsby urged them.		– Proszę nie uciekać – nastawał Gatsby.
He had control of himself now, and he wanted to see more of Tom. "Why don't you—why don't you. stay for supper?		Panował teraz nad sobą i chciał się przyjrzeć Tomowi. – Czemu... czemu nie mielibyście państwo zostać na kolacji?
I wouldn't be surprised if some other people dropped in from New York."		Bardzo możliwe, że ktoś jeszcze przyjedzie z Nowego Jorku.
"You come to supper with me," said the lady enthusiastically.		– Proszę na kolację do mnie – z zapałem powiedziała dama. – Obydwóch panów.
"Both of you." This included me.		Zaproszenie dotyczyło również mnie.
Mr. Sloane got to his feet.		Pan Sloane wstał z krzesła.
"Come along," he said — but to her only.		– Chodźmy – powiedział, ale tylko do niej.
"I mean it," she insisted. "I'd love to have you.		– Ja naprawdę zapraszam – upierała się. – Chcę was mieć u siebie na kolacji.
Lots of room."		Mnóstwo miejsca.
Gatsby looked at me questioningly.		Gatsby spojrzał na mnie pytającym wzrokiem.
He wanted to go, and he didn't see that Mr. Sloane had determined he shouldn't.		Miał ochotę pójść i nie widział, że pan Sloane zdecydował inaczej.
"I'm afraid I won't be able to," I said.		– Obawiam się, że nie będę mógł – powiedziałem.
"Well, you come," she urged, concentrating on Gatsby.		– Ale pan pójdzie, prawda? – nastawała dama, koncentrując uwagę na Gatsbym.
Mr. Sloane murmured something close to her ear.		Pan Sloane szepnął jej coś na ucho.
"We won't be late if we start now," she insisted aloud.		– Wcale się nie spóźnimy, jeśli zaraz wyjedziemy – stwierdziła głośno.
"I haven't got a horse," said Gatsby. "I used to ride in the army, but I've never bought a horse.		– Nie mam konia – powiedział Gatsby. – W wojsku jeździłem dużo, ale nigdy nie kupiłem sobie konia.
I'll have to follow you in my car.		Będę musiał jechać za państwem samochodem.
Excuse me for just a minute."		Przepraszam na chwileczkę.
The rest of us walked out on the porch, where Sloane and the lady began an impassioned conversation aside.		Tymczasem wyszliśmy na ganek, gdzie Sloane i dama zaczęli się sprzeczać na stronie.
"My God, I believe the man's coming," said Tom. "Doesn't he know she doesn't want him?"		– Mój Boże, on rzeczywiście wybiera się z nami – powiedział Tom. – Czy nie zdaje sobie sprawy, że ona tego wcale nie chce?
"She says she does want him."		– Mówi, że chce.
"She has a big dinner party and he won't know a soul there." He frowned. "I wonder where in the devil he met Daisy.		– Ma dziś mnóstwo ludzi na kolacji, a on przecież nie zna tam absolutnie nikogo. – Ściągnął brwi. – Ciekaw jestem, gdzie on, u diabła, mógł poznać Daisy.
By God, I may be old-fashioned in my ideas, but women run around too much these days to suit me.		Może jestem staroświecki w swoich poglądach, ale, jak Boga kocham, w dzisiejszych czasach kobiety – na mój gust – są za bardzo samodzielne.
They meet all kinds of crazy fish."		Stykają się nie wiadomo z kim.
Suddenly Mr. Sloane and the lady walked down the steps and mounted their horses.		Nagle pan Sloane i towarzysząca mu pani zeszli po stopniach ganku i dosiedli koni.
"Come on," said Mr. Sloane to Tom, "we're late.		– Chodź już – powiedział pan Sloane do Toma. – Spóźnimy się.
We've got to go." And then to me: "Tell him we couldn't wait, will you?"		Musimy jechać. – A potem do mnie: – Niech mu pan powie, że nie mogliśmy dłużej czekać, dobrze?
Tom and I shook hands, the rest of us exchanged a cool nod, and they trotted quickly down the drive, disappearing under the August foliage just as Gatsby, with hat and light overcoat in hand, came out the front door.		Podałem rękę Tomowi, z resztą wymieniłem zimne ukłony i cała trójka ruszyła szybkim kłusem i znikła pod koronami drzew w chwili, gdy Gatsby, trzymając kapelusz i lekki płaszcz, wyszedł z domu. * * *
Tom was evidently perturbed at Daisy's running around alone, for on the following Saturday night he came with her to Gatsby's party.		Tom był wyraźnie zaniepokojony tym, że Daisy tak często wychodzi sama, bo następnej soboty zjawił się razem z nią na przyjęciu u Gatsby’ego.
Perhaps his presence gave the evening its peculiar quality of oppressiveness — it stands out in my memory from Gatsby's other parties that summer.		Może to jego obecność wycisnęła na tym wieczorze piętno szczególnego przygnębienia – pamiętam to przyjęcie lepiej niż inne.
There were the same people, or at least the same sort of people, the same profusion of champagne, the same many-colored, many-keyed commotion, but I felt an unpleasantness in the air, a pervading harshness that hadn't been there before.		Byli ci sami ludzie, albo przynajmniej ten sam rodzaj ludzi, taka sama obfitość szampana, zamieszanie jak zwykle gwarne i wielobarwne, lecz w powietrzu czułem jakiś przykry zgrzyt, przenikliwą nutę dysonansu, której nigdy tam nie było.
Or perhaps I had merely grown used to it, grown to accept West Egg as a world complete in itself, with its own standards and its own great figures, second to nothing because it had no consciousness of being so, and now I was looking at it again, through Daisy's eyes.		A może po prostu przywykłem do tych przyjęć, nauczyłem się traktować West Egg jako zamknięty świat, z własnymi regułami, z własnymi wielkościami – zresztą nieświadomy tego i dlatego taki niezrównany – teraz zaś patrzałem na wszystko oczami Daisy.
It is invariably saddening to look through new eyes at things upon which you have expended your own powers of adjustment.		Bardzo przykro jest spojrzeć nagle cudzymi oczami na to, do czego już zdążyliśmy się przystosować.
They arrived at twilight, and, as we strolled out among the sparkling hundreds, Daisy's voice was playing murmurous tricks in her throat.		Przybyli o zmroku i gdy krążyliśmy w roziskrzonym tłumie gości, głos Daisy grał w jej gardle zwodnymi półtonami.
"These things excite me so," she whispered. "If" you want to kiss me any time during the evening, Nick, just let me know and I'll be glad to arrange it for you.		– Wszystko to szalenie mnie podnieca – powiedziała. – Jeśli chcesz mnie dziś pocałować, Nick, to tylko szepnij słówko, a ja ci to ułatwię z największą przyjemnością.
Just mention my name.		Wymów tylko moje imię.
Or present a green card.		Albo okaż zieloną kartę.
I'm giving out green —"		Wydaję zielone karty...
"Look around," suggested Gatsby.		– Proszę się rozejrzeć – namawiał Gatsby.
"I'm looking around.		– Rozglądam się.
I'm having a marvellous —"		Świetnie się...
"You must see the faces of many people you've heard about."		– Zobaczą państwo ludzi, o których pewnie dużo słyszeliście.
Tom's arrogant eyes roamed the crowd.		Tom aroganckim spojrzeniem obrzucił cały tłum.
"We don't go around very much," he said; "in fact, I was just thinking I don't know a soul here."		– Niewiele bywamy – powiedział. – Prawdę mówiąc, właśnie sobie pomyślałem, że nie znam tu nikogo.
"Perhaps you know that lady," Gatsby indicated a gorgeous, scarcely human orchid of a woman who sat in state under a white-plum tree.		– Może zna pan tę panią. – Gatsby zwrócił mu uwagę na wspaniałe zjawisko, choć już mało ludzkie, na kobietę-orchideę, siedzącą w całym swoim majestacie pod rozłożystym drzewem, które nazywa się złotośliw.
Tom and Daisy stared, with that particularly unreal feeling that accompanies the recognition of a hitherto ghostly celebrity of the movies.		Tom i Daisy wytrzeszczyli oczy na słynną aktorkę z uczuciem przedziwnego zaskoczenia, które towarzyszy nam zawsze, kiedy zjawę z ekranu spotkamy w życiu.
"She's lovely," said Daisy.		– Śliczna – powiedziała Daisy.
"The man bending over her is her director."		– Ten, co się nad nią pochyla, to jej reżyser.
He took them ceremoniously from group to group:		Gatsby prowadził ich ceremonialnie od grupy do grupy.
"Mrs. Buchanan ... and Mr. Buchanan —" After an instant's hesitation he added: "the polo player."		– Pani Buchanan... pan Buchanan. – Po chwili wahania dodał: – Gracz w polo.
"Oh, no," objected Tom quickly, "not me."		– Och nie! – sprzeciwił się Tom natychmiast. – Nic podobnego.
But evidently the sound of it pleased Gatsby, for Tom remained "the polo player" for the rest of the evening.		Ale Gatsby’emu widocznie podobał się dźwięk tych słów, bo Tom na resztę wieczoru pozostał „graczem w polo”.
"I've never met so many celebrities," Daisy exclaimed. "I liked that man — what was his name? — with the sort of blue nose."		– Nigdy nie spotkałam tylu znakomitości! – wykrzyknęła Daisy. – Podoba mi się ten człowiek, jak się nazywa? Ten z takim niebieskim nosem.
Gatsby identified him, adding that he was a small producer. ."Well, I liked him anyhow."		Gatsby wymienił jego nazwisko, dodając, że to producent filmowy niższej rangi.
"I'd a little rather not be the polo player," said Tom pleasantly, "I'd rather look at all these famous people in — in oblivion."		– W każdym razie spodobał mi się. – Wolałbym raczej nie występować jako gracz w polo – powiedział Tom żartobliwie. – Wolałbym raczej pozostać w cieniu i stamtąd patrzeć na te wszystkie sławy.
Daisy and Gatsby danced.		Daisy i Gatsby tańczyli ze sobą.
I remember being surprised by his graceful, conservative fox-trot — I had never seen him dance before.		Pamiętam, jak zdumiał mnie jego pełen wdzięku, powściągliwy fokstrot – nigdy go nie widziałem tańczącego.
Then they sauntered over to my house and sat on the steps for half an hour, while at her request I remained watchfully in the garden.		Potem zawędrowali do mnie, żeby przez pół godziny posiedzieć przed domem, podczas gdy ja, na prośbę Daisy, pełniłem wartę w ogrodzie.
"In case there's a fire or a flood," she explained, "or any act of God."		– Na wypadek pożaru albo powodzi – wyjaśniła – albo innego zrządzenia boskiego.
Tom appeared from his oblivion as we were sitting down to supper together.		Tom wynurzył się z cienia, gdy zasiadaliśmy do kolacji.
"Do you mind if I eat with some people over here?" he said. "A fellow's getting off some funny stuff."		– Czy pozwolicie mi zjeść przy tamtym stoliku? – zapytał. – Jakiś facet opowiada tam niezłe kawały.
"Go ahead," answered Daisy genially, "and if you want to take down any addresses here's my little gold pencil." … She looked around after a moment and told me the girl was "common but pretty," and I knew that except for the half-hour she'd been alone with Gatsby she wasn't having a good time.		– Śmiało naprzód – odpowiedziała Daisy wesoło. – A jeśli chcesz zapisać sobie jakiś adresik, służę ci moim złotym ołóweczkiem... – W chwilę potem obejrzała się i powiedziała mi, że „dziewczyna jest pospolita, ale ładna”; i zrozumiałem, że z wyjątkiem tej półgodziny, spędzonej sam na sam z Gatsbym, Daisy nie czuje się tu dobrze.
We were at a particularly tipsy table.		Siedzieliśmy przy wyjątkowo pijanym stole.
That was my fault — Gatsby had been called to the phone, and I'd enjoyed these same people only two weeks before.		To była moja wina – Gatsby’ego odwołano do telefonu, a ja dwa tygodnie temu bawiłem się w tym towarzystwie doskonale.
But what had amused me then turned septic on the air now.		Lecz to, co wówczas wydawało mi się zabawne, teraz zaprawiało atmosferę trucizną.
"How do you feel, Miss Baedeker?"		– Jak się pani czuje, panno Baedeker?
The girl addressed was trying, unsuccessfully, to slump against my shoulder.		Dziewczyna, którą zagadnąłem, próbowała bez powodzenia osunąć się na moje ramię.
At this inquiry she sat up and opened her eyes.		Słysząc pytanie, wyprostowała się i otwarła oczy.
"Wha'?"		– Że co?
A massive and lethargic woman, who had been urging Daisy to play golf with her at the local club to-morrow, spoke in Miss Baedeker's defence:		Zwalista, opasła kobieta, która usiłowała namówić Daisy na partię golfa następnego ranka, stanęła w obronie panny Baedeker.
"Oh, she's all right now.		– O, teraz już jest dobrze.
When she's had five or six cocktails she always starts screaming like that.		Ona zawsze po tych swoich pięciu czy sześciu kieliszkach zaczyna rozrabiać.
I tell her she ought to leave it alone."		Wiecznie jej mówię: nie powinnaś pić.
"I do leave it alone," affirmed the accused hollowly.		– Ja wcale nie piję – grobowym głosem zapewniła oskarżona.
"We heard you yelling, so I said to Doc Civet here: "There's somebody that needs your help, Doc."		– Słyszeliśmy wszyscy, jak wrzeszczałaś, i nawet powiedziałam do naszego Civeta: „Ktoś tu potrzebuje pańskiej pomocy, doktorze”.
"She's much obliged, I'm sure," said another friend, without gratitude, "but you got her dress all wet when you stuck her head in the pool."		– Na pewno jest wam bardzo zobowiązana – wtrąciła z przekąsem inna przyjaciółka. – Tylko że pchając jej głowę do basenu, zamoczyliście jej całą suknię.
"Anything I hate is to get my head stuck in a pool," mumbled Miss Baedeker. "They almost drowned me once over in New Jersey."		– Nienawidzę, jak mi pchają głowę do basenu – wymamrotała panna Baedeker. – Kiedyś w New Jersey o mały włos mnie nie utopili.
"Then you ought to leave it alone," countered Doctor Civet.		– To nie pij – odparł doktor Civet.
"Speak for yourself!" cried Miss Baedeker violently. "Your hand shakes.		– I kto to mówi! – krzyknęła panna Baedeker z wściekłością. – Ręce ci się trzęsą od picia.
I wouldn't let you operate on me!"		Nigdy bym nie dała się tobie operować.
It was like that.		I tak dalej w tym stylu.
Almost the last thing I remember was standing with Daisy and watching the moving-picture director and his Star.		Pamiętam jeszcze, że staliśmy razem z Daisy, obserwując reżysera filmowego i jego gwiazdę.
They were still under the white-plum tree and their faces were touching except for a pale, thin ray of moonlight between.		Siedzieli wciąż pod swoim złotośliwem i twarze ich, ciążące ku sobie, rozdzielał już tylko blady, wąziutki promień księżyca.
It occurred to me that he had been very slowly bending toward her all evening to attain this proximity, and even while I watched I saw him stoop one ultimate degree and kiss at her cheek.		Pomyślałem, że reżyser – aby osiągnąć tę bliskość – musiał przez cały wieczór wytrwale pochylać się coraz niżej nad swoją gwiazdą; wreszcie na moich oczach pokonał ostatni decydujący stopień nachylenia i pocałował ją w policzek.
"I like her," said Daisy, "I think she's lovely."		– Podoba mi się – powiedziała Daisy. – Uważam, że jest śliczna.
But the rest offended her — and inarguably, because it wasn't a gesture but an emotion.		Lecz wszystko inne raziło ją, było nawet poza dyskusją, w grę wchodziła bowiem nie jakaś jej poza, lecz nastawienie emocjonalne.
She was appalled by West Egg, this unprecedented "place" that Broadway had begotten upon a Long Island fishing village — appalled by its raw vigor that chafed under the old euphemisms and by the too obtrusive fate that herded its inhabitants along a short-cut from nothing to nothing.		West Egg ją przerażało, to bezprzykładne miejsce, to skrzyżowanie Broadwayu z rybacką mieściną na Long Island, przerażało ją swoim nieokrzesanym wigorem przebijającym przez snobistyczną powłokę; przerażał ją natrętny obraz przeznaczenia, które pcha te tłumy na kładkę wiodącą znikąd donikąd.
She saw something awful in the very simplicity she failed to understand.		Widziała coś strasznego nawet w samej prostocie i bezpośredniości, bo były dla niej niezrozumiałe.
I sat on the front steps with them while they waited for their car.		Usiadłem razem z nimi na schodach, gdy czekali na swój wóz.
It was dark here in front; only the bright door sent ten square feet of light volleying out into the soft black morning.		Na podjeździe było ciemno; tylko przez otwarte drzwi padał kwadrat światła w miękki, delikatny mrok przed świtem.
Sometimes a shadow moved against a dressing-room blind above, gave way to another shadow, an indefinite procession of shadows, that rouged and powdered in an invisible glass.		W oknie garderoby na piętrze pojawiał się za firanką cień i znikał, a po nim następny, cały pochód cieni, malujących usta i pudrujących nosy przed niewidocznym lustrem.
"Who is this Gatsby anyhow?" demanded Tom suddenly. "Some big bootlegger?"		– Kto to właściwie jest ten Gatsby? – spytał nagle Tom. – Wielki przemytnik?
"Where'd you hear that?" I inquired.		– Kto ci to powiedział? – spytałem.
"I didn't hear it.		– Nikt mi nie powiedział.
I imagined it. A lot of these newly rich people are just big bootleggers, you know."		Tak sobie pomyślałem. Wśród tych dzisiejszych dorobkiewiczów jest dużo zwyczajnych przemytników alkoholu, przecież sam wiesz.
"Not Gatsby," I said shortly.		– Ale nie Gatsby – uciąłem krótko.
He was silent for a moment.		Milczał przez chwilę.
The pebbles of the drive crunched under his feet.		Żwir na ścieżce trzeszczał pod jego butami.
"Well, he certainly must have strained himself to get this menagerie together."		– W każdym razie musiał sobie zadać wiele trudu, żeby spędzić tu całą tę menażerię.
A breeze stirred the gray haze of Daisy's fur collar.		Futrzany kołnierz na ramionach Daisy zadrżał jak popielata mgła pod tchnieniem wiatru.
"At least they're more interesting than the people we know," she said with an effort.		– Ale są to przynajmniej ludzie bardziej interesujący od naszych znajomych – powiedziała Daisy z pewnym wysiłkiem.
"You didn't look so interested."		– Nie zauważyłem twojego zainteresowania.
"Well, I was."		– Nie moja wina.
Tom laughed and turned to me.		Tom odpowiedział jej śmiechem i zwrócił się do mnie:
"Did you notice Daisy's face when that girl asked her to put her under a cold shower?"		– Widziałeś minę Daisy, kiedy ta dziewczyna ją poprosiła, żeby jej zrobić zimny prysznic?
Daisy began to sing with the music in a husky, rhythmic whisper, bringing out a meaning in each word that it had never had before and would never have again.		Daisy zaczęła nucić do wtóru muzyce, rytmicznym, gardłowym szeptem wydobywając z każdego słowa znaczenie, którego nigdy przedtem nie miało i nigdy mieć nie będzie.
When the melody rose, her voice broke up sweetly, following it, in a way contralto voices have, and each change tipped out a little of her warm human magic upon the air.		Kiedy brała wyższe nuty, jej głos łamał się i płynął słodko niższą oktawą, jak kontralt, a wtedy powietrze nasycało się ludzkim ciepłem i urokiem tej kobiety.
"Lots of people come who haven't been invited," she said suddenly. "That girl hadn't been invited.		– Przychodzi tu dużo ludzi, których on wcale nie zaprasza – powiedziała nagle. – Ta dziewczyna nie była zaproszona.
They simply force their way in and he's too polite to object."		Po prostu sami pchają się tutaj, a on jest za grzeczny, żeby zamknąć im drzwi przed nosem.
"I'd like to know who he is and what he does," insisted Tom.		– Chciałbym wiedzieć, kto to jest i co robi – obstawał Tom przy swoim. – Muszę się koniecznie dowiedzieć.
"And I think I'll make a point of finding out." "I can tell you right now," she answered. "He owned some drugstores, a lot of drugstores.		– Mogę ci od razu wyjaśnić – odparła. – Był właścicielem sklepów drogeryjnych, całej masy takich sklepów.
He built them up himself."		Sam je rozbudował.
The dilatory limousine came rolling up the drive.		Spóźniona limuzyna wtoczyła się na podjazd.
"Good night, Nick," said Daisy.		– Dobranoc, Nick – powiedziała Daisy.
Her glance left me and. sought the lighted top of the steps, where Three O'clock in the Morning, a neat, sad little waltz of that year, was drifting out the open door.		Odwróciła wzrok ode mnie, szukając czegoś na oświetlonych schodach, na które z otwartych drzwi sączyła się piosenka O trzeciej nad ranem – wdzięczny, melodyjny walczyk sezonu.
After all, in the very casualness of Gatsby's party there were romantic possibilities totally absent from her world.		Mimo wszystko sama przypadkowość rządząca tymi zabawami u Gatsby’ego kryła w sobie romantyczne możliwości, których jej własny świat był całkowicie pozbawiony.
What was it up there in the song that seemed to be calling her back inside?		Co było w tej piosence, która zdawała się przyzywać ją i nakłaniać do pozostania?
What would happen now in the dim, incalculable hours?		Co nastąpi teraz, w tych przyćmionych, nieobliczalnych godzinach?
Perhaps some unbelievable guest would ar-rive, a person infinitely rare and to be marvelled at, some authentically radiant young girl who with one fresh glance at Gatsby, one moment of magical encounter, would blot out those five years of unwavering devotion.		Przecież może zjawić się ktoś zupełnie niezwykły, wyjątkowy i godny zachwytu, jakaś autentycznie młoda i promienna dziewczyna, i świeżość jej spojrzenia, magiczny czar pierwszego spotkania przekreśli w Gatsbym tych pięć lat niezachwianego uwielbienia. * * *
I stayed late that night, Gatsby asked me to wait until he was free, and I lingered in the garden until the inevitable swimming party had run up, chilled and exalted, from the black beach, until the lights were extinguished in the guest-rooms overhead.		Zostałem tej nocy do późna. Gatsby prosił, żebym poczekał, aż będzie wolny, więc spacerowałem w ogrodzie do powrotu z ciemnej plaży niepowstrzymanych amatorów kąpieli, zziębniętych i zachwyconych, i doczekałem się wygaszenia świateł w gościnnych pokojach na piętrze.
When he came down the steps at last the tanned skin was drawn unusually tight on his face, and his eyes were bright and tired.		Gdy wreszcie zjawił się na schodach, jego ciemna skóra napięta była na twarzy mocniej niż zwykle, a oczy błyszczące i zmęczone.
"She didn't like it," he said immediately.		– Nie podobało jej się – powiedział od razu.
"Of course she did."		– Skądże znowu!
"She didn't like it," he insisted. "She didn't have a good time."		– Nie podobało jej się – twierdził z uporem. – Nie bawiła się dobrze. Wcale się nie bawiła.
He was silent, and I guessed at his unutterable depression.		Milczał, a ja wyobraziłem sobie bezmiar jego przygnębienia.
"I feel far away from her," he said.		– Czuję, że bardzo wiele nas dzieli...
"It's hard to make her understand."		Nie mogę jej wytłumaczyć.
"You mean about the dance?"		– Masz na myśli tę zabawę?
"The dance?" He dismissed all the dances he had given with a snap of his fingers. "Old sport, the dance is unimportant."		– Zabawę? – Trzepnięciem palców odsunął w niepamięć wszystkie przyjęcia, jakie kiedykolwiek wydał. – Mój drogi, nie to jest ważne.
He wanted nothing less of Daisy than that she should go to Tom and say: "I never loved you."		Żądał od Daisy ni mniej, ni więcej, tylko żeby poszła do Toma i powiedziała: „Nigdy ciebie nie kochałam”.
After she had obliterated four years with that sentence they could decide upon the more practical measures to be taken. One of them was that, after she was free, they were to go back to Louisville and be married from her house — just as if it were five years ago.		Kiedy w ten sposób przekreśli cztery lata swego życia, będą mogli podjąć dalsze, bardziej praktyczne kroki; między innymi – powrócić do Louisville, gdy Daisy odzyska wolność, i wziąć ślub w jej domu, bo tak zrobiliby pięć lat temu.
"And she doesn't understand," he said. "She used to be able to understand.		– A ona nie rozumie – powiedział. – Dawniej potrafiła zrozumieć.
We'd sit for hours —" He broke off and began to walk up and down a desolate path of fruit rinds and discarded favors and crushed flowers.		Dawniej siedzieliśmy godzinami… Urwał i zaczął przemierzać opustoszałą ścieżkę, na której poniewierały się skórki owocowe, pogniecione kwiaty i wzgardzone uczucia.
"I wouldn't ask too much of her," I ventured. "You can't repeat the past."		– Nie żądałbym od niej zbyt wiele – zaryzykowałem. – Nie można przeżyć na nowo czasu, który się już raz przeżyło.
"Can't repeat the past?" he cried incredulously. "Why of course you can!"		– Nie można? – wykrzyknął z niedowierzaniem. – Ależ oczywiście można!
He looked around him wildly, as if the past were lurking here in the shadow of his house, just out of reach of his hand.		Potoczył dzikim wzrokiem dokoła, jak gdyby to wszystko, co należało do przeszłości, czaiło się w cieniu domu, tuż za zasięgiem jego ręki.
"I'm going to fix everything just the way it was before," he said, nodding determinedly. "She'll see."		– Zrobię wszystko, żeby było znowu tak jak dawniej – powiedział z mocą. – Przekonam ją.
He talked a lot about the past, and I gathered that he wanted to recover something, some idea of himself perhaps, that had gone into loving Daisy.		Mówił wiele o przeszłości i pojąłem, że chce coś odzyskać, może jakąś część samego siebie, która zatraciła się w miłości do Daisy.
His life had been confused and disordered since then, but if he could once return to a certain starting place and go over it all slowly, he could find out what that thing was. ...		Ta miłość wniosła w jego życie nieład i zamieszanie, lecz gdyby tylko mógł wrócić do punktu wyjścia i powoli prześledzić wszystko od początku, na pewno odnalazłby to, co utracił.
... One autumn night, five years before, they had been walking down the street when the leaves were falling, and they came to a place where there were no trees and the sidewalk was white with moonlight.		Przed pięciu laty, pewnej nocy jesiennej, gdy opadły już liście, szli ulicą, aż doszli do miejsca, gdzie nie było już drzew, a chodnik lśnił biało od księżyca.
They stopped here and turned toward each other.		Zatrzymali się i stanęli twarzą w twarz.
Now it was a cool night with that mysterious excitement in it which comes at the two changes of the year.		Była to chłodna noc i było w niej owo dziwne, tajemnicze napięcie, jakie zjawia się na przełomie pór roku.
The quiet lights in the houses were humming out into the darkness and there was a stir and bustle among the stars.		Łagodne światła okien cichutko nuciły w ciemności, a gwieździste niebo tętniło życiem.
Out of the corner of his eye Gatsby saw that the blocks of the sidewalks really formed a ladder and mounted to a secret place above the trees — he could climb to it, if he climbed alone, and once there he could suck on the pap of life, gulp down the incomparable milk of wonder.		Kątem oka Gatsby widział, jak płyty chodników tworzą w perspektywie drabinę sięgającą jakiegoś tajemnego miejsca ponad drzewami – mógłby się wspiąć po tej drabinie, gdyby był sam, i na jej szczycie wessać pokarm życia, wypić do dna niezrównane soki cudowności.
His heart beat faster and faster as Daisy's white face came up to his own.		Serce biło mu coraz mocniej i mocniej, gdy biała twarz Daisy zbliżała się do jego twarzy.
He knew that when he kissed this girl, and forever wed his unutterable visions to her perishable breath, his mind would never romp again like the mind of God.		Wiedział, że kiedy ją pocałuje i swoje niewysłowione wizje zwiąże na zawsze z jakże kruchym istnieniem tej dziewczyny, umysł jego już nigdy nie odzyska boskiej swobody.
So he waited, listening for a moment longer to the tuning-fork that had been struck upon a star.		Czekał więc jeszcze chwilę, wsłuchując się w odgłos kamertonu, który uderzył o gwiazdę.
Then he kissed her.		Potem pocałował ją.
At his lips' touch she blossomed for him like a flower and the incarnation was complete.		Pod dotknięciem jego warg rozkwitła dla niego jak kwiat i wcielenie dokonało się.
Through all he said, even through his appalling sentimentality, I was reminded of something—an elusive rhythm, a fragment of lost words, that I had heard somewhere a long time ago.		Wszystko, co mówił, nawet ta jego przerażająca sentymentalność, budziło coś w mojej pamięci – jakiś nieuchwytny rytm, fragment zagubionych słów, które gdzieś dawno słyszałem.
For a moment a phrase tried to take shape in my mouth and my lips parted like a dumb man's, as though there was more struggling upon them than a wisp of startled air.		Przez krótką chwilę jakieś zdanie próbowało uformować się w moich ustach i wargi moje rozchyliły się jak u niemowy, gdy walczą z czymś więcej niż cienką strużką powietrza.
But they made no sound, and what I had almost remembered was uncommunicable forever.		Lecz nie wydały dźwięku i to, co już było na brzegu mojej pamięci, wróciło na zawsze do rzeczy niewypowiedzianych.
CHAPTER VII		Rozdział VII
It was when curiosity about Gatsby was at its highest that the lights in his house failed to go on one Saturday night — and, as obscurely as it had begun, his career as Trimalchio was over.		Zainteresowanie osobą Gatsby’ego doszło już do zenitu, gdy nagle pewnego sobotniego wieczoru zabrakło jarzących się świateł w jego domu i kariera tego Trymalchiona skończyła się równie tajemniczo, jak się zaczęła.
Only gradually did I become aware that the automobiles which turned expectantly into his drive stayed for just a minute and then drove sulkily away.		Stopniowo uświadomiłem sobie, że samochody, które z taką nadzieją zajeżdżają pod jego dom, przystają tylko na minutę i zadąsane odjeżdżają.
Wondering if he were sick I went over to find out — an unfamiliar butler with a villainous face squinted at me suspiciously from the door.		Zastanawiając się, czy czasem nie jest chory, poszedłem spytać. Nieznajomy lokaj o twarzy łajdaka zatrzymał mnie na progu podejrzliwym zezem.
"Is Mr. Gatsby sick?" "Nope."		– Czy pan Gatsby choruje?
After a pause he added "sir" in a dilatory, grudging way.		– Niii... – A po pauzie dodał z urazą: – Proszę pana.
"I hadn't seen him around, and I was rather worried.		– Nie widziałem, żeby wychodził, i zaniepokoiłem się.
Tell him Mr. Carraway came over."		Proszę powiedzieć mu, że był pan Carraway.
"Who?" he demanded rudely.		– Kto? – spytał grubiańsko.
"Carraway."		– Carraway.
"Carraway.		– Carraway.
All right, I'll tell him."		Dobrze. Powiem mu.
Abruptly he slammed the door.		– Gwałtownie zatrzasnął drzwi.
My Finn informed me that Gatsby had dismissed every servant in his house a week ago and replaced them with half a dozen others, who never went into West Egg Village to .be bribed by the tradesmen, but ordered moderate supplies over the telephone.		Moja Finka poinformowała mnie, że Gatsby tydzień temu zwolnił całą służbę i najął na jej miejsce nowych ludzi, którzy nigdy nie zachodzą do miasteczka po łapówki od sklepikarzy, tylko zamawiają wszystko przez telefon w ilości umiarkowanej.
The grocery boy reported that the kitchen looked like a pigsty, and the general opinion in the village was that the new people weren't servants at all.		Chłopiec ze sklepu kolonialnego doniósł, że kuchnia wygląda jak chlew, i w miasteczku mówiono, że ci nowi ludzie to w ogóle nie służba.
Next day Gatsby called me on the phone.		Następnego dnia Gatsby zadzwonił do mnie.
"Going away?" I inquired.		– Wyjeżdżasz? – spytałem.
"No, old sport."		– Nie, mój drogi.
"I hear you fired all your servants."		– Słyszałem, że przegoniłeś całą służbę.
"I wanted somebody who wouldn't gossip.		– Chciałem mieć kogoś, kto nie plotkuje.
Daisy comes over quite often — in the afternoons."		Daisy zachodzi tu dość często – po południu.
So the whole caravansary had fallen in like a card house at the disapproval in her eyes.		A więc cały ten karawanseraj rozleciał się pod jej krytycznym spojrzeniem jak domek z kart.
"They're some people Wolfsheim wanted to do something for.		– To są ludzie, którym Wolfshiem chciał jakoś pomóc.
They're all brothers and sisters.		Wszystko bracia i siostry.
They used to run a small hotel."		Prowadzili kiedyś mały hotel.
"I see."		– Rozumiem.
He was calling up at Daisy's request — would I come to lunch at her house to-morrow?		Dzwonił na prośbę Daisy – czy zechcę przyjść do niej jutro na lunch?
Miss Baker would be there.		Panna Baker też będzie.
Half an hour later Daisy herself telephoned and seemed relieved to find that I was coming.		Pół godziny później Daisy sama do mnie zadzwoniła i wiadomość, że przyjdę, przyjęła z ulgą.
Something was up.		Zbierało się na coś.
And yet I couldn't believe that they would choose this occasion for a scene — especially for the rather harrowing scene that Gatsby had outlined in the garden.		Mimo to nie chciałem wierzyć, że wybiorą tę okazję dla odegrania sceny – zwłaszcza tak dramatycznej, jak to zapowiadały wynurzenia Gatsby’ego w ogrodzie.
The next day was broiling, almost the last, certainly the warmest, of the summer.		Następnego dnia panował straszny upał – był to chyba ostatni, a na pewno najgorętszy dzień lata.
As my train emerged from the tunnel into sunlight, only the hot whistles of the National Biscuit Company broke the simmering hush at noon.		Kiedy mój pociąg wyszedł z tunelu w blask słońca, wrzącą ciszę południa przerwał tylko niecierpliwy ryk syreny fabrycznej National Biscuit Company.
The straw seats of the car hovered on the edge of combustion; the woman next to me perspired delicately for a while into her white shirtwaist, and then, as her newspaper dampened under her fingers, lapsed despairingly into deep heat with a desolate cry.		Ławki wagonu, pokryte słomianą plecionką, płonęły żarem; siedząca obok mnie kobieta dyskretnie pociła się pod białą bluzką, wreszcie, kiedy gazeta zwilgła w jej palcach, z rozpaczą uległa gorącu, wydając żałosny okrzyk.
Her pocket-book slapped to the floor.		Torebka zleciała jej z kolan na podłogę.
"Oh, my!" she gasped.		– O Boże! – szepnęła bez tchu.
I picked it up with a weary bend and handed it back to her, holding it at arm's length and by the extreme tip of the corners to indicate that I had no designs upon it — but every one near by, including the woman, suspected me just the same.		Schyliłem się z trudem, podniosłem ją i wyciągając rękę na całą długość, podałem czubkami palców, żeby podkreślić, że robię to w najlepszych intencjach, ale i tak wszyscy naokoło spojrzeli na mnie podejrzliwie, nie wyłączając właścicielki.
"Hot!" said the conductor to familiar faces. "Some weather! …		– Gorąco! – mówił konduktor do znajomych twarzy. – Ale pogódka!
Hot! ...		Co za upał!
Hot! ... Hot! ...		Co za upał!
Is it hot enough for you?		Dzisiaj chyba pan nie marznie?...
Is it hot? Is it...?"		Nie marznie pan?... A pani chyba nie zimno?
My commutation ticket came back to me with a dark stain from his hand.		Mój bilet miesięczny wrócił do mnie z jego rąk z ciemną wilgotną plamą.
That any one should care in this heat whose flushed lips he kissed, whose head made damp the pajama pocket over his heart!		I pomyśleć, że w tym upale komuś może nie być obojętne, czyje wargi całuje, czyja głowa odcisnęła mokry ślad na kieszeni piżamy, tuż nad sercem!
... Through the hall of the Buchanans' house blew a faint wind, carrying the sound of the telephone bell out to Gatsby and me as we waited at the door.		Przez hall u Buchananów przeciągnął słaby powiew wiatru, niosąc ku nam dźwięk telefonu, gdy razem z Gatsbym czekaliśmy przy drzwiach.
"The master's body!" roared the butler into the mouthpiece. "I'm sorry, madame, but we can't furnish it — it's far too hot to touch this noon!"		„Ciało jaśnie pana? – zdawał się krzyczeć lokaj do słuchawki. – Pan wybaczy, ale nie możemy dostarczyć, za wielki gorąc, żeby ruszać zwłoki!”
What he really said was: "Yes … Yes …		W rzeczywistości mówił tylko: – Tak... tak…
I'll see."		Zaraz zobaczę.
He set down the receiver and came toward us, glistening slightly, to take our stiff straw hats.		Odłożył słuchawkę i błyszczący od potu podszedł do nas, żeby zabrać nasze sztywne słomkowe kapelusze.
"Madame expects you in the salon!" he cried, needlessly indicating the direction.		– Pani czeka w salonie! – krzyknął, niepotrzebnie wskazując nam kierunek.
In this heat every extra gesture was an affront to the common store of life.		W takim upale każdy zbędny gest stanowił wykroczenie przeciw powszechnie obowiązującej oszczędności ruchów.
The room, shadowed well with awnings, was dark and cool.		W pokoju spuszczono żaluzje, dzięki czemu było ciemno i chłodno.
Daisy and Jordan lay upon an enormous couch, like silver idols weighing down their own white dresses against the singing breeze of the fans.		Daisy i Jordan leżały na ogromnej sofie, jak dwa srebrzyste bóstwa, poddając ciężar swoich białych sukien śpiewnym powiewom wentylatora.
"We can't move," they said together.		– Nie możemy się ruszyć – powiedziały obie naraz.
Jordan's fingers, powdered white over their tan, rested for a moment in mine.		Opalone palce Jordan, pokryte białym pudrem, spoczęły na chwilę w mojej dłoni.
"And Mr. Thomas Buchanan, the athlete?" I inquired.		– A nasz atleta, pan Thomas Buchanan? – spytałem.
Simultaneously I heard his voice, gruff, muffled, husky, at the hall telephone.		Jednocześnie usłyszałem jego głos przy telefonie w hallu, szorstki, zduszony, zachrypły.
Gatsby stood in the centre of the crimson carpet and gazed around with fascinated eyes.		Gatsby stał na środku szkarłatnego dywanu i rozglądał się zachwyconym wzrokiem.
Daisy watched him and laughed, her sweet, exciting laugh; a tiny gust of powder rose from her bosom into the air.		Daisy patrzyła na niego i śmiała się swoim słodkim, podniecającym śmiechem; z jej dekoltu uleciał w powietrze maleńki obłok pudru.
"The rumor is," whispered Jordan, "that that's Tom's girl on the telephone."		– Jak głosi plotka – szepnęła Jordan – do Toma dzwoni jego dziewczyna.
We were silent.		Milczeliśmy.
The voice in the hall rose high with annoyance: "Very well, then, I won't sell you the car at all. ...		Głos w hallu uniósł się gniewem. – Jak tak, to dobrze, to w ogóle nie sprzedam panu samochodu...
I'm under no obligations to you at all ... and as for your bothering me about it at lunch time, I won't stand that at all!"		Nie mam wobec pana żadnych zobowiązań... i proszę nie zawracać mi głowy w czasie lunchu, mam tego dość!
"Holding down the receiver," said Daisy cynically.		– A słuchawkę pewnie zakrył ręką – powiedziała Daisy cynicznie.
"No, he's not," I assured her. "It's a bona-fide deal.		– O nie – zapewniłem ją. – To nie jest na niby.
I happen to know about it."		Przypadkiem znam tę sprawę.
Tom flung open the door, blocked out its space for a moment with his thick body, and hurried into the room.		Tom z rozmachem otworzył drzwi, na moment wypełnił całą ich przestrzeń swoim masywnym ciałem i wszedł spiesznie do pokoju.
"Mr. Gatsby!" He put out his broad, flat hand with well-concealed dislike.		– Witam, panie Gatsby! – Z dobrze ukrytą niechęcią wyciągnął szeroką, płaską dłoń. – Miło mi pana widzieć.
"I'm glad to see you, sir. … Nick. ..."		Jak się masz, Nick!
"Make us a cold drink," cried Daisy.		– Przygotuj nam coś zimnego do picia! – wykrzyknęła Daisy.
As he left the room again she got up and went over to Gatsby and pulled his face down, kissing him on the mouth.		Wstała, kiedy opuścił pokój, podeszła do Gatsby’ego i przyciągnąwszy ku sobie jego twarz, pocałowała go w usta.
"You know I love you," she murmured.		– Wiesz, że cię kocham – szepnęła.
"You forget there's a lady present," said Jordan.		– Zapominasz, że jesteś w towarzystwie damy – powiedziała Jordan.
Daisy looked around doubtfully.		Daisy spojrzała na nią z powątpiewaniem.
"You kiss Nick too."		– To ty pocałuj Nicka.
"What a low, vulgar girl!"		– Jakaż to źle wychowana i wulgarna osoba!
"I don't care!" cried Daisy, and began to clog on the brick fireplace.		– Nie dbam o to! – krzyknęła Daisy i wykonała kilka tanecznych ruchów przed kominkiem.
Then she remembered the heat and sat down guiltily on the couch just as a freshly laundered nurse leading a little girl came into the room.		Potem przypomniała sobie o upale i z poczuciem winy siadła na sofie, akurat w chwili, kiedy świeżo wyprana i wykrochmalona piastunka wprowadziła do pokoju małą dziewczynkę.
"Bles-sed pre-cious," she crooned, holding out her arms. "Come to your own mother that loves you."		– Mo-je skar-by – zanuciła pieszczotliwie Daisy, otwierając ramiona. – Chodź do mamy, która ciebie kocha.
The child, relinquished by the nurse, rushed across the room and rooted shyly into her mother's dress.		Dziecko, puszczone luzem przez piastunkę, przebiegło pokój i przyrosło, onieśmielone, do sukni matki.
"The bles-sed pre-cious!		– Moje skarby najdroższe!
Did mother get powder on your old yellowy hair?		Czy mama nie zaprószyła ci pudrem czuprynki, pożółkłej jak u starej babci?
Stand up now, and say — How-de-do."		A teraz stań prosto i powiedz grzecznie: dzień dobry!
Gatsby and I in turn leaned down and took the small reluctant hand.		Gatsby i ja po kolei schyliliśmy się, żeby uścisnąć małą, niechętną rączkę.
Afterward he kept looking at the child with surprise.		Gatsby nie odrywał zdumionego wzroku od dziecka.
I don't think he had ever really believed in its existence before.		Myślę, że dotychczas nie bardzo wierzył w jego istnienie.
"I got dressed before luncheon," said the child, turning eagerly to Daisy.		– Niania włożyła mi sukienkę przed lunchem – powiedziało dziecko, garnąc się żywo do Daisy.
"That's because your mother wanted to show you off." Her face bent into the single wrinkle of the small white neck. "You dream, you.		– To dlatego, że mama chciała się tobą pochwalić. – Wtuliła twarz w fałdę na białym karczku. – Ty mój cudzie, ty.
You absolute little dream."		Ty mój skończony maleńki cudzie.
"Yes," admitted the child calmly. "Aunt Jordan's got on a white dress too."		– Tak – przyznało dziecko ze spokojem. – Ciocia Jordan ma też białą sukienkę.
"How do you like mother's friends?" Daisy turned her around so that she faced Gatsby.		– Jak ci się podobają przyjaciele mamy? – Obróciła dziecko twarzą do Gatsby’ego. – To ładny pan, prawda?
"Do you think they're pretty?"		Jeden i drugi.
"Where's Daddy?"		– Gdzie tatuś?
"She doesn't look like her father," explained Daisy. "She looks like me.		– Nie jest podobna do ojca – objaśniła Daisy. – Jest podobna do mnie.
She's got my hair and shape of the face."		Ma moje włosy i mój owal twarzy.
Daisy sat back upon the couch.		Daisy usiadła głębiej na sofie.
The nurse took a step forward and held out her hand.		Piastunka zrobiła krok naprzód i wyciągnęła dłoń.
"Come, Pammy."		– Chodź, Pammy.
"Good-by, sweetheart!"		– Pa, najdroższa.
With a reluctant backward glance the well-disciplined child held to her nurse's hand and was pulled out the door, just as Tom came back, preceding four gin rickeys that clicked full of ice.		Oglądając się za siebie, posłuszne dziecko niechętnie chwyciło rękę niani i zostało wyprowadzone z pokoju w chwili, gdy Tom wrócił, a za nim wniesiono dżin z sokiem cytrynowym – cztery szklanki, w których grzechotał lód.
Gatsby took up his drink.		Gatsby wziął szklankę.
"They certainly look cool," he said, with visible tension.		– Wygląda istotnie na bardzo zimny – powiedział z widocznym przymusem.
We drank in long, greedy swallows.		Piliśmy chciwie, długimi łykami.
"I read somewhere that the sun's getting hotter every year," said Tom genially. "It seems that pretty soon the earth's going to fall into the sun — or waft a minute — it's just the opposite — the sun's getting colder every year."		– Czytałem gdzieś, że Słońce z roku na rok robi się coraz gorętsze – powiedział wesoło Tom. – Wygląda na to, że Ziemia niedługo wpakuje się na Słońce... albo... czekajcie, nie, jest akurat odwrotnie, Słońce wystyga z każdym rokiem.
"Come outside," he suggested to Gatsby, "I'd like you to have a look at the place."		Może wyjdziemy? – zaproponował Gatsby’emu. – Chciałbym panu pokazać, jak mieszkamy.
I went with them out to the veranda.		Wyszedłem razem z nimi na werandę.
On the green Sound, stagnant in the heat, one small sail crawled slowly toward the fresher sea.		Przez zieloną cieśninę zastygłą w upale mała żaglówka pełzła powoli w stronę rzeźwiejszego morza.
Gatsby's eyes followed it momentarily; he raised his hand and pointed across the bay.		Gatsby sunął za nią wzrokiem; podniósł rękę i wskazał na drugi brzeg zatoki.
"I'm right across from you."		– Mieszkam naprzeciw pana.
"So you are."		– Zgadza się.
Our eyes lifted over the rose-beds and the hot lawn and the weedy refuse of the dog-days alongshore.		Oczy nasze pobiegły ponad klombami róż i rozpalonym trawnikiem, i wodorostami, wyrzuconymi na brzeg podczas kanikuły.
Slowly the white wings of the boat moved against the blue cool limit of the sky.		Białe skrzydła łodzi powolutku zmierzały ku chłodnej, błękitnej granicy nieba.
Ahead lay the scalloped ocean and the abounding blessed isles.		Dalej leżał karbowany ocean i bogate, błogosławione wyspy.
"There's sport for you," said Tom, nodding. "I'd like to be out there with him for about an hour."		– To dopiero sport! – powiedział Tom, kiwając głową. – Chciałbym być na tej łodzi choć przez godzinkę.
We had luncheon in the dining-room, darkened too against the heat, and drank down nervous gayety with the cold ale.		Lunch jedliśmy w pokoju jadalnym, również zaciemnionym w obronie przed upałem, i zimnym piwem zapijaliśmy nerwową wesołość.
"What'll we do with ourselves this afternoon?" cried Daisy, "and the day after that, and the next thirty years?"		– Co robimy dziś po południu? – wykrzyknęła Daisy. – I jutro, i przez najbliższe trzydzieści lat?
"Don't be morbid," Jordan said. "Life starts all over again when it gets crisp in the fall."		– Jesteś niesamowita! – powiedziała Jordan. – Życie zaczyna się dopiero jesienią, kiedy robi się chłodniej.
"But it's so hot," insisted Daisy, on the verge of tears, "and everything's so confused.		– Ale jest tak gorąco – upierała się Daisy, wstrzymując łzy. – I wszystko jest takie jakieś poplątane.
Let's all go to town!"		Jedźmy do miasta!
Her voice struggled on through the heat, beating against it, molding its senselessness into forms.		Głos jej z trudem pokonywał upał, walczył z nim, naginał bezsens tej temperatury do jakichś form.
"I've heard of making a garage out of a stable," Tom was saying to Gatsby, "but I'm the first man who ever made a stable out of a garage."		– Słyszałem, że ze stajni robią teraz garaże – mówił Tom do Gatsby’ego – ale ja jestem pierwszy, który garaż przerobił na stajnię.
"Who wants to go to town?" demanded Daisy insistently.		– Kto chce jechać do miasta? – uparcie pytała Daisy.
Gatsby's eyes floated toward her. "Ah," she cried, "you look so cool."		Oczy Gatsby’ego pobiegły ku niej. – Och! – krzyknęła. – Widać, że panu wcale nie jest gorąco.
Their eyes met,		Oczy ich spotkały się.
and they stared together at each other, alone in space.		Zatonęli w sobie spojrzeniem, zapominając o wszystkich.
With an effort she glanced down at the table.		Z wysiłkiem spuściła wzrok.
"You always look so cool," she repeated.		– Panu nigdy nie jest gorąco – powtórzyła.
She had told him that she loved him, and Tom Buchanan saw.		Wyznała spojrzeniem, że go kocha, i Tom Buchanan to zobaczył.
He was astounded.		Na jego twarzy odmalowało się nieopisane zdumienie.
His mouth opened a little, and he looked at Gatsby, and then back at Daisy as if he had just recognized her as some one he knew a long time ago.		Otworzył usta, spojrzał na Gatsby’ego, potem znów na Daisy, jak gdyby nagle rozpoznał w niej osobę bardzo dawno niewidzianą.
"You resemble the advertisement of the man," she went on innocently. "You know the advertisement of the man —"		– Pan jest podobny do tego człowieka z ogłoszenia – ciągnęła niewinnie. – Wie pan, do tej reklamy...
"All right," broke in Tom quickly, "I'm perfectly willing to go to town.		– Doskonale – przerwał jej Tom pospiesznie. – Nie mam nic przeciwko temu, żeby pojechać do miasta.
Come on — we're all going to town."		Jedźmy wszyscy do miasta!
He got up, his eyes still flashing between Gatsby and his wife.		Wstał, a oczy wciąż mu biegały pomiędzy Gatsbym i żoną.
No one moved. "Come on!"		Nikt się nie ruszył.
His temper cracked a little. "What's the matter, anyhow?		– No chodźmy! – Wzbierał w nim gniew. – Na co czekacie?
If we're going to town, let's start." His hand, trembling with his effort at self-control, bore to his lips the last of his glass of ale.		Jeśli mamy jechać, to ruszajmy! – Z trudem panował nad sobą i ręka mu drżała, gdy podniósł do ust szklankę z resztą piwa.
Daisy's voice got us to our feet and out on to the blazing gravel drive.		Na głos Daisy wstaliśmy od stołu i wyszliśmy na rozpalony żwir podjazdu.
"Are we just going to go?" she objected. "Like this?		– Czy już musimy jechać? – sprzeciwiła się. – Tak od razu?
Aren't we going to let any one smoke a cigarette first?"		Czy nie damy nikomu wypalić papierosa?
"Everybody smoked all through lunch."		– Wszyscy bez przerwy palili podczas lunchu.
"Oh, let's have fun," she begged him.		– Och, bawmy się – poprosiła go. – Nie rób historii.
"It's too hot to fuss."		Za gorąco na to.
He didn't answer.		Milczał.
"Have it your own way," she said. "Come on, Jordan."		– Niech będzie – powiedziała. – Chodź ze mną, Jordan.
They went up-stairs to get ready while we three men stood there shuffling the hot pebbles with our feet.		Poszły na górę przygotować się do wyjazdu, a my zostaliśmy we trójkę i czubkami butów rozgrzebywaliśmy gorący żwir.
A silver curve of the moon hovered already in the western sky.		Srebrny łuk księżyca unosił się już na zachodzie.
Gatsby started to speak, changed his mind, but not before Tom wheeled and faced him expectantly.		Gatsby chciał coś powiedzieć, lecz zmienił zamiar, gdy Tom obrócił się na pięcie i spojrzał mu w twarz wyczekująco.
"Have you got your stables here?" asked Gatsby with an effort.		– Gdzie pan ma swoje stajnie? – spytał Gatsby z pewnym wysiłkiem.
"About a quarter of a mile down the road."		– O ćwierć mili stąd.
"Oh."		– Ach, tak.
A pause.		Pauza.
"I don't see the idea of going to town," broke out Tom savagely. "Women get these notions in their heads —"		– Co za pomysł jechać do miasta! – wybuchnął Tom. – Kobietom zawsze coś strzeli do głowy.
"Shall we take anything to drink?" called Daisy from an upper window.		– Czy mamy zabrać jakiś alkohol? – zawołała Daisy z okna na piętrze.
"I'll get some whiskey," answered Tom.		– Wezmę trochę whisky – odpowiedział Tom.
He went inside.		Wszedł do domu.
Gatsby turned to me rigidly:		Gatsby zwrócił się do mnie sztywno:
"I can't say anything in his house, old sport."		– Nie mogę mu nic powiedzieć w jego własnym domu, mój drogi.
"She's got an indiscreet voice," I remarked. "It's full of —" I hesitated.		– Ona ma niedyskretny głos – wtrąciłem. – W jej głosie jest coś... – zawahałem się.
"Her voice is full of money," he said suddenly.		– W jej głosie czuje się pieniądze – rzekł Gatsby nieoczekiwanie.
That was it.		Tak było istotnie.
I'd never understood before.		Dopiero teraz to zrozumiałem.
It was full of money — that was the inexhaustible charm that rose and fell in it, the jingle of it, the cymbals' song of it. ...		W tym głosie czuło się pieniądze, to one zapewniały mu niewyczerpany wdzięk i urok, i melodyjny czar, owe brzęczenie dźwięcznych strun jak w rozśpiewanych cymbałach.
High in a white palace the king's daughter, the golden girl. . . .		Na wysokim białym zamku królewska córa, dziewczę złote...
Tom came out of the house wrapping a quart bottle in a towel, followed by Daisy and Jordan wearing small tight hats of metallic cloth and carrying light capes over their arms.		Tom wyszedł z domu, zawijając po drodze litrową butelkę whisky w ręcznik, za nim szły Daisy i Jordan w małych, obcisłych kapelusikach z metalicznie połyskującego materiału i z lekkimi pelerynkami na ręku.
"Shall we all go in my car?" suggested Gatsby.		– Może pojedziemy wszyscy moim wozem – zaproponował Gatsby.
He felt the hot, green leather of the seat. "I ought to have left it in the shade."		Pomacał nagrzaną zieloną skórę obicia. – Powinienem był go postawić w cieniu.
"Is it standard shift?" demanded Tom.		– Czy on ma normalną skrzynię biegów? – spytał Tom.
"Yes."		– Tak.
"Well, you take my coupe and let me drive your car to town."		– To niech pan weźmie mój kabriolet, a ja poprowadzę pański wóz.
The suggestion was distasteful to Gatsby.		Gatsby odniósł się do tego pomysłu z niesmakiem.
"I don't think there's much gas," he objected.		– Boję się, że jest mało benzyny – zaoponował.
"Plenty of gas," said Tom boisterously.		– Wystarczy – powiedział Tom chełpliwie.
He looked at the gauge. "And if it runs out I can stop at a drugstore.		Spojrzał na wskaźnik. – A jak się skończy, zawsze mogę się zatrzymać przed jakąś drogerią.
You can buy anything at a drugstore nowadays."		Dzisiaj można dostać w drogeriach wiele różnych rzeczy.
A pause followed this apparently pointless remark.		Po tej uwadze, pozornie pozbawionej sensu, nastąpiła pauza.
Daisy looked at Tom frowning, and an indefinable expression, at once definitely unfamiliar and vaguely recognizable, as if I had only heard it described in words, passed over Gatsby's face.		Daisy spojrzała na Toma i zmarszczyła brwi, a przez twarz Gatsby’ego przeleciał wyraz zdecydowanie obcy i jednocześnie nieuchwytnie znajomy, jakby już znany mi z czyjegoś opisu.
"Come on, Daisy," said Tom, pressing her with his hand toward Gatsby's car. "I'll take you in this circus wagon."		– Wsiadaj, Daisy – powiedział Tom, popychając ją do samochodu Gatsby’ego. – Zawiozę cię tym cyrkowym wozem.
He opened the door, but she moved out from the circle of his arm.		Otworzył drzwi, lecz ona wysunęła mu się spod ramienia.
"You take Nick and Jordan.		– Weź Nicka i Jordan.
We'll follow you in the coupe."		My pojedziemy za wami kabrioletem.
She walked close to Gatsby, touching his coat with her hand.		Stanęła tuż przed Gatsbym, dotykając dłonią jego rękawa.
Jordan and Tom and I got into the front seat of Gatsby's car, Tom pushed the unfamiliar gears tentatively, and we shot off into the oppressive heat, leaving them out of sight behind.		Jordan, Tom i ja zajęliśmy miejsca na przodzie wozu, Tom włączył bieg na próbę, a potem ruszyliśmy pędem w przytłaczający upał, zostawiając tych dwoje za nami.
"Did you see that?" demanded Tom.		– Widzieliście coś podobnego? – powiedział Tom.
"See what?"		– Niby co?
He looked at me keenly, realizing that Jordan and I must have known all along.		Spojrzał na mnie ostro i domyślił się, że ja i Jordan wiemy o wszystkim od dawna.
"You think I'm pretty dumb, don't you?" he suggested. "Perhaps I am, but I have a — almost a second sight, sometimes, that tells me what to do.		– Myślicie pewnie, że jestem skończony dureń, co? – zapytał. – Może i jestem, ale mam ten... ten szósty zmysł, który mi czasem podpowiada, co robić.
Maybe you don't believe that, but science —"		Możecie w to nie wierzyć, ale jest naukowo stwierdzone...
He paused.		Przerwał.
The immediate contingency overtook him, pulled him back from the edge of the theoretical abyss.		Konieczność chwili zawróciła go z drogi, znad przepaści teoretycznych dywagacji.
"I've made a small investigation of this fellow," he continued. "I could have gone deeper if I'd known —"		– Mam już trochę informacji o tym typku – ciągnął. – Posunąłbym się jeszcze dalej, gdybym wiedział...
"Do you mean you've been to a medium?" inquired Jordan humorously.		– Czy chcesz powiedzieć, że chodziłeś do wróżki? – spytała Jordan z humorem.
"What?" Confused, he stared at us as we laughed.		– Co? – Roześmieliśmy się, a on patrzył na nas zbity z tropu. – Do wróżki?
"A medium?"		– No tak.
"About Gatsby."		Żeby dowiedzieć się czegoś o Gatsbym.
"About Gatsby!		– O Gatsbym!
No, I haven't.		Nie chodziłem.
I said I'd been making a small investigation of his past."		Mówię, że zrobiłem mały wywiad na temat jego przeszłości.
"And you found he was an Oxford man," said Jordan helpfully.		– I stwierdziłeś, że był w Oksfordzie – podpowiedziała Jordan.
"An Oxford man!" He was incredulous.		– W Oksfordzie! – Nie dowierzał.
"Like hell he is! He wears a pink suit."		– Akurat. W tym swoim różowym ubranku!
"Nevertheless he's an Oxford man."		– A jednak był.
"Oxford, New Mexico," snorted Tom contemptuously, "or something like that."		– Chodzi pewnie o ten Oksford, który jest w Nowym Meksyku – prychnął Tom pogardliwie – albo coś w tym rodzaju.
"Listen, Tom.		– Słuchaj no, Tom.
If you're such a snob, why did you invite him to lunch?" demanded Jordan crossly.		Jeżeli jesteś taki snob, to dlaczego zaprosiłeś go na lunch? – spytała Jordan ze złością.
"Daisy invited him; she knew him before we were married — God knows where!"		– To Daisy go zaprosiła. Poznała go jeszcze przed naszym ślubem. Bóg raczy wiedzieć gdzie!
We were all irritable now with the fading ale, and aware of it we drove for a while in silence.		Piwo wyparowało nam już z głów, czuliśmy wszyscy skłonność do irytacji, więc jechaliśmy przez jakiś czas w milczeniu.
Then as Doctor T. J. Eckleburg's faded eyes came into sight down the road, I remembered Gatsby's caution about gasoline.		Gdy na drodze pojawiły się wyblakłe oczy doktora T. J. Eckleburga, przypomniałem sobie przestrogę Gatsby’ego o benzynie.
"We've got enough to get us to town," said Tom.		– Mamy dość, żeby dojechać do miasta – powiedział Tom.
"But there's a garage right here," objected Jordan. "I don't want to get stalled in this baking heat."		– Ale tu akurat jest warsztat – sprzeciwiła się Jordan – a ja nie mam ochoty utknąć potem na drodze w tym wściekłym upale.
Tom threw on both brakes impatiently, and we slid to an abrupt dusty spot under Wilson's sign.		Tom niecierpliwie nacisnął obydwa hamulce i wóz z gwałtownym poślizgiem zatrzymał się wśród chmury kurzu pod szyldem Wilsona.
After a moment the proprietor emerged from the interior of his establishment and gazed hollow-eyed at the car.		Po chwili właściciel wynurzył się z wnętrza i tępo popatrzył na samochód.
"Let's have some gas!" cried Tom roughly.		– Benzyny! – krzyknął Tom grubiańsko. – Co pan sobie wyobraża?
"What do you think we stopped for — to admire the view?"		Że chcemy podziwiać widok?
"I'm sick," said Wilson without moving. "Been sick all day." "What's the matter?"		– Chory jestem – powiedział Wilson, nie ruszając się z miejsca. – Jestem chory od rana. – Co się stało?
"I'm all run down."		– Jestem wykończony.
"Well, shall I help myself?" Tom demanded. "You sounded well enough on the phone."		– Więc co, mam sobie sam nalać? – spytał Tom. – Przez telefon wydawał się pan całkiem zdrów.
With an effort Wilson left the shade and support of the doorway and, breathing hard, unscrewed the cap of the tank.		Wilson z wysiłkiem oderwał się od zacienionego progu i ciężko dysząc, odkręcił korek od baku.
In the sunlight his face was green.		W świetle słońca twarz jego była zielona.
"I didn't mean to interrupt your lunch," he said. "But I need money pretty bad, and I was wondering what you were going to do with your old car."		– Nie chciałem panu przeszkadzać w czasie lunchu – powiedział – ale bardzo potrzebuję pieniędzy i chciałem wiedzieć, co pan zrobi ze swoim starym wozem.
"How do you like this one?" inquired Tom. "I bought it last week."		– Jak się panu podoba ten tutaj? – zapytał Tom. – Kupiłem go w zeszłym tygodniu.
"It's a nice yellow one," said Wilson, as he strained at the handle.		– Ładny jest, taki żółty – powiedział Wilson, mocując się z uchwytem węża.
"Like to buy it?"		– Chciałby go pan kupić?
"Big chance," Wilson smiled faintly. "No, but I could make some money on the other."		– Akurat pan sprzeda! – Wilson uśmiechnął się słabo. – Ale na tamtym wozie mógłbym coś zarobić.
"What do you want money for, all of a sudden?"		– Na co panu potrzeba tak nagle pieniędzy?
"I've been here too long.		– Za długo tu siedzę.
I want to get away.		Chcę wyjechać.
My wife and I want to go West."		Ja i żona chcemy wyjechać na Zachód.
"Your wife does," exclaimed Tom, startled.		– Żona też? – wykrzyknął Tom zaskoczony.
"She's been talking about it for ten years." He rested for a moment against the pump, shading his eyes. "And now she's going whether she wants to or not.		– Mówi o tym od dziesięciu lat. – Oparł się o pompę, ocieniając oczy. – A teraz pojedzie, czy chce, czy nie chce.
I'm going to get her away."		Zabiorę ją stąd.
The coupe flashed by us with a flurry of dust and the flash of a waving hand.		Kabriolet przeleciał koło nas w chmurze pyłu, z białą plamą powiewającej dłoni.
"What do I owe you?" demanded Tom harshly.		– Ile płacę? – spytał Tom ostro.
"I just got wised up to something funny the last two days," remarked Wilson. "That's why I want to get away.		– Właśnie dowiedziałem się czegoś dziwnego dwa dni temu – zaznaczył Wilson. – Dlatego chcę wyjechać.
That's why I been bothering you about the car."		Dlatego naprzykrzam się panu z tym wozem.
"What do I owe you?"		– Ile płacę?
"Dollar twenty."		– Dolar dwadzieścia.
The relentless beating heat was beginning to confuse me and I had a bad moment there before I realized that so far his suspicions hadn't alighted on Tom.		Zabójczy, niemiłosierny upał mącił mi w głowie, toteż przeżyłem przykry moment, zanim zorientowałem się, że Wilson w swoich podejrzeniach – przynajmniej jak dotąd – nie bierze pod uwagę osoby Toma.
He had discovered that Myrtle had some sort of life apart from him in another world, and the shock had made him physically sick.		Odkrył, że Myrtle prowadzi podwójne życie, bywa w jakimś innym świecie, i ten szok załamał go fizycznie.
I stared at him and then at Tom, who had made a parallel discovery less than an hour before — and it occured to me that there was no difference between men, in intelligence or race, so profound as the difference between the sick and the well.		Przyjrzałem się jemu, a potem Tomowi, który przecież mniej niż godzinę temu zrobił identyczne odkrycie – i przyszło mi do głowy, że ani inteligencja, ani rasa nie różnią mężczyzn od siebie tak dalece, jak samopoczucie fizyczne – dobre lub złe.
Wilson was so sick that he looked guilty, unforgivably guilty — as if he just got some poor girl with child.		Wilson był tak rozbity, że wyglądał na winowajcę obciążonego winą nie do naprawienia, jakby co najmniej jakiejś biednej dziewczynie zrobił dziecko.
"I'll let you have that car," said Tom. "I'll send it over to-morrow afternoon."		– Dam panu ten wóz – powiedział Tom. – Przyślę go tu jutro po południu.
That locality was always vaguely disquieting, even in the broad glare of afternoon, and now I turned my head as though I had been warned of something behind.		Okolica ta zawsze była trochę niesamowita, nawet teraz, w pełnym blasku dnia, toteż odruchowo obejrzałem się, jakbym poczuł coś za plecami.
Over the ashheaps the giant eyes of Doctor T. J. Eckleburg kept their vigil, but I perceived, after a moment, that the other eyes were regarding us less than twenty feet away.		Ogromne oczy doktora T. J. Eckleburga czuwały nieprzerwanie ponad hałdami popiołu, lecz po chwili spostrzegłem, że inna para oczu przygląda się nam z odległości kilku metrów.
In one of the windows over the garage the curtains had been moved aside a little, and Myrtle Wilson was peering down at the car.		W jednym z okien nad warsztatem firanka była lekko rozchylona i Myrtle Wilson patrzyła w dół, na samochód.
So engrossed was she that she had no consciousness of being observed, and one emotion after another crept into her face like objects into a slowly developing picture.		Pochłonięta tym całkowicie, nie zdawała sobie sprawy, iż jest obserwowana, i na twarzy jej zjawiały się, jedno po drugim, różne uczucia jak przedmioty na powoli wywoływanej fotografii.
Her expression was curiously familiar — it was an expression I had often seen on women's faces, but on Myrtle Wilson's face it seemed purposeless and inexplicable until I realized that her eyes, wide with jealous terror, were fixed not on Tom, but on Jordan Baker, whom she took to be his wife.		Znałem ten wyraz, widywałem go często u kobiet, ale na twarzy Myrtle Wilson wydał mi się niepotrzebny i niczym niewytłumaczony, póki nie zdałem sobie sprawy, że oczami rozszerzonymi paroksyzmem zazdrości wpatrywała się nie w Toma, lecz w Jordan Baker, którą brała za jego żonę.
There is no confusion like the confusion of a simple mind, and as we drove away Tom was feeling the hot whips of panic.		* * * Nie ma nic gorszego, niż gdy zamieszaniu ulegnie umysł prosty i nieskomplikowany. Gdyśmy odjechali sprzed warsztatu, Tom zaczął odczuwać gorące smagnięcia paniki.
His wife and his mistress, until an hour ago secure and inviolate, were slipping precipitately from his control.		Żona i kochanka, obydwie jeszcze przed godziną takie bezpieczne i nietknięte, wymykają się teraz spod jego kontroli w tempie przyspieszonym.
Instinct made him step on the accelerator with the double purpose of overtaking Daisy and leaving Wilson behind, and we sped along toward Astoria at fifty miles an hour, until, among the spidery girders of the elevated, we came in sight of the easygoing blue coupe.		Instynkt kazał mu naciskać akcelerator w podwójnym celu – żeby dogonić Daisy i uciec od Wilsona, pędziliśmy więc w kierunku Astorii z szybkością pięćdziesięciu mil na godzinę, aż wreszcie pod pajęczym wiaduktem kolei nadziemnej zobaczyliśmy spokojnie jadący niebieski kabriolet.
"Those big movies around Fiftieth Street are cool," suggested Jordan. "I love New York on summer afternoons when every one's away.		– W tych dużych kinach koło Pięćdziesiątej Ulicy jest chłodno – przypomniała Jordan. – Uwielbiam Nowy Jork w letnie popołudnie, kiedy nikogo nie ma.
There's something very sensuous about it — overripe, as if all sorts of funny fruits were going to fall into your hands."		Działa mi na zmysły, czuję, jakbym miała pełne dłonie owoców tak dojrzałych, że same spadają z drzewa.
The word "sensuous" had the effect of further disquieting Tom, but before he could invent a protest the coupe came to a stop, and Daisy signalled us to draw up alongside.		Słowo „zmysły” bardzo poważnie zwiększyło niepokój Toma, lecz zanim zdobył się na jakąś odpowiedź, kabriolet stanął i Daisy dała nam znak, żebyśmy do nich podjechali.
"Where are we going?" she cried.		– Dokąd jedziemy? – krzyknęła.
"How about the movies?"		– Może do kina?
"It's so hot," she complained. "You go.		– Jest tak gorąco – biadała. – To wy idźcie.
We'll ride around and meet you after." With an effort her wit rose faintly, "We'll meet you on some corner.		My się jeszcze przejedziemy i spotkamy się po filmie. – Z wysiłkiem spróbowała dowcipkować. – Spotkamy się gdzieś na rogu.
I'll be the man smoking two cigarettes."		Poznacie mnie po tym, że będę paliła dwa papierosy.
"We can't argue about it here," Tom said impatiently, as a truck gave out a cursing whistle behind us. "You follow me to the south side of Central Park, in front of the Plaza."		– Nie możemy kłócić się na ulicy – powiedział Tom niecierpliwie, gdy za naszymi plecami jakaś ciężarówka zaczęła właśnie trąbić. – Jedźcie za mną na południową stronę Central Parku, przed hotel Plaza.
Several times he turned his head and looked back for their car, and if the traffic delayed them he slowed up until they came into sight.		Wiele razy odwracał głowę i oglądał się za nimi, a kiedy gubili się w tłoku na jezdni, zwalniał, żeby nie tracić ich z oczu.
I think he was afraid they would dart down a side street and out of his life forever.		Przypuszczam, że bał się, żeby nie umknęli mu w boczną ulicę i w ogóle z jego życia – na zawsze.
But they didn't.		Ale nie uciekli.
And we all took the less explicable step of engaging the parlor of a suite in the Plaza Hotel.		I wszyscy razem zrobiliśmy coś, co było mniej zrozumiałe, mianowicie wynajęliśmy w hotelu Plaza salon będący częścią apartamentu.
The prolonged and tumultuous argument that ended by herding us into that room eludes me, though I have a sharp physical memory that, in the course of it, my underwear kept climbing like a damp snake around my legs and intermittent beads of sweat raced cool across my back.		Długa i bezładna dyskusja, która w rezultacie zapędziła nas do tego pokoju, wyleciała mi z pamięci, chociaż do dziś czuję całym ciałem, jak w czasie tej dyskusji bielizna oblepiała mi nogi niby śliski wąż i krople potu ciurkiem spływały po plecach.
The notion originated with Daisy's suggestion that we hire five bathrooms and take cold baths, and then assumed more tangible form as "a place to have a mint julep."		Myśl zrodziła się z pomysłu Daisy, żeby wynająć pięć łazienek i wziąć zimną kąpiel, potem przybrała formę bardziej realną – „jakiegoś miejsca”, gdzie można by się napić whisky z miętą i lodem.
Each of us said over and over that it was a "crazy idea"— we all talked at once to a baffled clerk and thought, or pretended to think, that we were being very funny . . .		Każdy z nas powtarzał w kółko, że to „zwariowany pomysł”, wszyscy naraz mówiliśmy do zakłopotanego recepcjonisty i myśleliśmy albo udawaliśmy, że myślimy, że jesteśmy bardzo zabawni...
The room was large and stifling, and, though it was already four o'clock, opening the windows admitted only a gust of hot shrubbery from the Park.		Pokój był duży i duszny i chociaż była już czwarta, otwarcie okien nie dało nam nic prócz zapachu nagrzanych, zakurzonych krzewów w parku.
Daisy went to the mirror and stood with her back to us, fixing her hair.		Daisy podeszła do lustra i odwrócona do nas plecami poprawiała włosy.
"It's a swell suite," whispered Jordan respectfully, and every one laughed.		– Bardzo elegancki apartament – szepnęła Jordan z szacunkiem i wszyscy roześmieliśmy się.
"Open another window," commanded Daisy, without turning around.		– Otwórzcie jeszcze jedno okno – rozkazała Daisy, nie odwracając się.
"There aren't any more."		– Nie ma już więcej okien.
"Well, we'd better telephone for an axe —"		– To trzeba zadzwonić po siekierę...
"The thing to do is to forget about the heat," said Tom impatiently. "You make it ten times worse by crabbing about it."		– Trzeba przede wszystkim zapomnieć o tym upale – rzekł Tom porywczo. – Wydaje się dziesięć razy większy przez to nieustanne biadolenie.
He unrolled the bottle of whiskey from the towel and put it on the table.		Odwinął z ręcznika butelkę whisky i postawił na stole.
"Why not let her alone, old sport?" remarked Gatsby. "You're the one that wanted to come to town."		– Czemu pan nie zostawi Daisy w spokoju, mój drogi? – powiedział Gatsby. – To pan chciał jechać do miasta.
There was a moment of silence.		Zapanowała cisza.
The telephone book slipped from its nail and splashed to the floor, whereupon Jordan whispered, "Excuse me" — but this time no one laughed.		Książka telefoniczna urwała się z haka i upadła na podłogę, na co Jordan szepnęła: – Przepraszam – lecz tym razem nikt się nie roześmiał.
"I'll pick it up," I offered.		– Ja podniosę – zaofiarowałem się.
"I've got it." Gatsby examined the parted string, muttered "Hum!" in an interested way, and tossed the book on a chair.		– Już ją mam. – Gatsby zbadał przerwany sznur, wymamrotał z zainteresowaniem „hmm” i rzucił książkę na krzesło.
"That's a great expression of yours, isn't it?" said Tom sharply.		– Panu się zdaje, że to takie wytworne – powiedział Tom ostro.
"What is?"		– Co?
"All this 'old sport' business.		– Całe to pańskie „mój drogi”.
Where'd you pick-that up?"		Gdzie pan się tego nauczył?
"Now see here, Tom," said Daisy, turning around from the mirror, "if you're going to make personal remarks I won't stay here a minute.		– Posłuchaj, Tom – powiedziała Daisy, odwracając się od lustra – jeśli zaczniesz robić osobiste przytyki, nie zostanę tu ani minuty.
Call up and order some ice for the mint julep."		Zadzwoń i każ przynieść trochę lodu i mięty.
As Tom took up the receiver the compressed heat exploded into sound and we were listening to the portentous chords of Mendelssohn's Wedding March from the ballroom below.		Kiedy Tom podniósł słuchawkę, stężony upał eksplodował dźwiękiem i usłyszeliśmy dostojne akordy Marsza weselnego Mendelssohna, granego w sali balowej pod nami.
"Imagine marrying anybody in this heat!" cried Jordan dismally.		– Wyobraźcie sobie, że ludzie pobierają się w taki upał! – krzyknęła Jordan z przerażeniem.
"Still — I was married in the middle of June," Daisy remembered, "Louisville in June!		– A jednak... ja sama brałam ślub w połowie czerwca – przypomniała Daisy. – Louisville w czerwcu!
Somebody fainted.		Ktoś zemdlał.
Who was it fainted, Tom?"		Kto to zemdlał, Tom?
"Biloxi," he answered shortly.		– Biloxi – odpowiedział krótko.
"A man named Biloxi.		– Tak zwany „Box”.
Blocks' Biloxi, and he made boxes — that's a fact — and he was from Biloxi, Mississippi."		Box Biloxi i zarabiał boksem – to fakt i pochodził z Biloxi w Tennessee.
"They carried him into my house," appended Jordan, "because we lived just two doors from the church.		– Zanieśli go do nas – uzupełniła Jordan – bo mieszkaliśmy w drugim domu za kościołem.
And he stayed three weeks, until Daddy told him he had to get out.		A on siedział u nas trzy tygodnie, aż papa musiał go wyrzucić.
The day after he left Daddy died." After a moment she added as if she might have sounded irreverent, "There wasn't any connection."		Na drugi dzień po jego wyjeździe papa umarł. – Po chwili dodała: – Jedno z drugim nie miało nic wspólnego.
"I used to know a Bill Biloxi from Memphis," I remarked.		– Znałem kiedyś Billa Biloxi z Memphis – stwierdziłem.
"That was his cousin.		– To był jego kuzyn.
I knew his whole family history before he left.		Opowiedział mi dzieje całej swojej rodziny, zanim wyjechał.
He gave me an aluminum putter that I use today."		Dał mi aluminiowy kij do golfa, który mi służy do dziś.
The music had died down as the ceremony began and now a long cheer floated in at the window, followed by intermittent cries of "Yea—ea—ea!" and finally by a burst of jazz as the dancing began.		Muzyka ucichła na początku ceremonii ślubnej i teraz przez okno wdarły się przeciągłe wiwaty i pojedyncze okrzyki gości, po czym buchnął jazz i zaczęły się tańce.
"We're getting old," said Daisy. "If we were young we'd rise and dance."		– Starzejemy się – powiedziała Daisy. – Gdybyśmy byli młodzi, tobyśmy wstali i zatańczyli.
"Remember Biloxi," Jordan warned her. "Where'd you know him, Tom?"		– Pamiętaj o Biloxim – ostrzegła ją Jordan. – Skąd go znałeś, Tom?
"Biloxi?" He concentrated with an effort. "I didn't know him.		– Biloxiego? – Z trudem skupiał myśli. – Nie znałem go.
He was a friend of Daisy's." "He was not," she denied.		To był znajomy Daisy. – Nic podobnego – zaprzeczyła.
"I'd never seen him before.		– Pierwszy raz w życiu go wtedy widziałam.
He came down in the private car." "Well, he said he knew you.		Przyjechał jakimś prywatnym wozem. – W każdym razie twierdził, że ciebie zna.
He said he was raised in Louisville.		Mówił, że wyrósł w Louisville.
Asa Bird brought him around at the last minute and asked if we had room for him."		Asa Bird przywiózł go w ostatniej chwili i zapytał, czy znajdzie się dla niego jakiś pokój.
Jordan smiled.		Jordan uśmiechnęła się.
"He was probably bumming his way home.		– Może wracał autostopem do domu.
He told me he was president of your class at Yale."		Powiedział mi, że był starostą twojego rocznika na uniwersytecie.
Tom and I looked at each other blankly.		Tom i ja tępo spojrzeliśmy na siebie.
"Biloxi?"		– Biloxi?
"First place, we didn't have any president —"		– Po pierwsze, nie mieliśmy żadnego starosty...
Gatsby's foot beat a short, restless tattoo and Tom eyed him suddenly.		Gatsby nerwowo, niespokojnie wybijał stopą rytm i Tom nagle zwrócił się do niego.
"By the way, Mr. Gatsby, I understand you're an Oxford man."		– Skoro już o tym mowa, panie Gatsby, słyszałem, że kończył pan Oksford.
"Not exactly."		– Niezupełnie.
"Oh, yes, I understand you went to Oxford."		– Ależ tak, słyszałem, że był pan w Oksfordzie.
"Yes — I went there."		– Owszem, byłem.
A pause.		Pauza.
Then Tom's voice incredulous and insulting:		Po chwili głos Toma, niedowierzający i obraźliwy:
"You must have gone there about the time Biloxi went to New Haven."		– Był pan tam zapewne tak samo, jak Biloxi był z nami w New Haven.
Another pause.		Znów pauza.
A waiter knocked and came in with crushed mint and ice, but the silence was unbroken by his "thank you" and the soft closing of the door.		Kelner zapukał do drzwi i wniósł pokruszoną miętę oraz lód, lecz ciszy nie przerwało nawet jego „dziękuję państwu” i delikatne zamknięcie drzwi.
This tremendous detail was to be cleared up at last.		Ten drobiazg, nabrzmiały znaczeniem, trzeba było wreszcie wyjaśnić.
"I told you I went there," said Gatsby.		– Powiedziałem panu, że byłem – rzekł Gatsby.
"I heard you, but I'd like to know when."		– Słyszałem, lecz chciałbym wiedzieć kiedy.
“It was in nineteen-nineteen.		– W dziewiętnastym roku.
I only stayed five months.		Byłem tam tylko pięć miesięcy.
That's why I can't really call myself an Oxford man."		Dlatego nie mogę twierdzić, że studiowałem w Oksfordzie, że skończyłem Oksford.
Tom glanced around to see if we mirrored his unbelief.		Tom zerknął na nas, żeby sprawdzić, czy podzielamy jego wątpliwości.
But we were all looking at Gatsby.		Ale wszyscy patrzyliśmy na Gatsby’ego.
"It was an opportunity they gave to some of the officers after the Armistice," he continued. "We could go to any of the universities in England or France."		– Skorzystałem z okazji, jaką dano niektórym oficerom zaraz po zawieszeniu broni – ciągnął. – Mogliśmy pójść na każdy uniwersytet w Anglii czy Francji.
I wanted to get up and slap him on the back.		Chciałem wstać i poklepać go po ramieniu.
I had one of those renewals of complete faith in him that I'd experienced before.		Czułem jeden z tych przypływów kompletnego zaufania do niego, które nawiedzały mnie i wcześniej.
Daisy rose, smiling faintly, and went to the table.		Daisy wstała, uśmiechając się słabo, i podeszła do stołu.
"Open the whiskey, Tom," she ordered, "and I'll make you a mint julep.		– Odkorkuj butelkę – rozkazała Tomowi – a ja ci przyrządzę whisky z miętą.
Then you won't seem so stupid to yourself. . . .		Napijesz się i przestaniesz się wygłupiać.
Look at the mint!" "Wait a minute," snapped Tom, "I want to ask Mr. Gatsby one more question."		– Czekaj chwilę – warknął Tom. – Chcę zadać panu Gatsby’emu jeszcze jedno pytanie.
"Go on," Gatsby said politely.		– Niech pan pyta – powiedział Gatsby uprzejmie.
"What kind of a row are you trying to cause in my house anyhow?"		– Właściwie na co pan sobie pozwala w moim domu?
They were out in the open at last and Gatsby was content.		Grali teraz w otwarte karty i Gatsby był z tego zadowolony.
"He isn't causing a row," Daisy looked desperately from one to the other: "You're causing a row.		– On sobie na nic nie pozwala. – Daisy z rozpaczą patrzała to na jednego, to na drugiego. – To ty sobie za dużo pozwalasz.
Please have a little self-control."		Proszę, panuj trochę nad sobą.
"Self-control!" repeated Tom incredulously. "I suppose the latest thing is to sit back and let Mr. Nobody from Nowhere make love to your wife.		– Panuj nad sobą! – powtórzył Tom, jakby nie wierzył własnym uszom. – Więc mam siedzieć z założonymi rękami i godzić się na to, że jakieś tam zero zaleca się do mojej żony?
Well, if that's the idea you can count me out. . . .		Jeżeli chodzi ci o takie panowanie nad sobą, to nie licz na mnie...
Nowadays people begin by sneering at family life and family institutions, and next they'll throw everything overboard and have intermarriage between black and white."		W dzisiejszych czasach ludzie zaczynają szydzić z instytucji małżeństwa, z rodziny, a jutro wykpią resztę i pozwolą czarnym żenić się z białymi.
Flushed with his impassioned gibberish, he saw himself standing alone on the last barrier of civilization.		Ta z pasją wypowiedziana bzdura podnieciła jego wyobraźnię, widział już siebie broniącego własną piersią ostatnich szańców cywilizacji.
"We're all white here," murmured Jordan.		– Wszyscy tu jesteśmy biali – szepnęła Jordan.
"I know I'm not very popular.		– Wiem, że nie jestem zbyt popularny.
I don't give big parties.		Nie wydaję wielkich przyjęć.
I suppose you've got to make your house into a pigsty in order to have any friends — in the modern world."		Musiał pan chyba ze swojego domu zrobić chlew, aby znaleźć przyjaciół w tych... tych modnych sferach.
Angry as I was, as we all were, I was tempted to laugh whenever he opened his mouth.		Mimo złości – a wszystkich nas rozzłościł – chciało mi się śmiać, gdy tylko otwierał usta.
The transition from libertine to prig was so complete.		Przejście od rozwiązłości i swobodnych obyczajów do pruderii dokonało się w nim tak szybko i tak kompletnie!
"I've got something to tell you, old sport —" began Gatsby.		– Teraz ja muszę panu coś powiedzieć, mój drogi – zaczął Gatsby.
But Daisy guessed at his intention.		Lecz Daisy odgadła jego zamiar.
"Please don't!" she interrupted helplessly. "Please let's all go home. Why don't we all go home?"		– Nie, nie trzeba! – przerwała mu bezradnie. – Błagam, jedźmy wszyscy do domu. Dlaczego nie jedziemy do domu?
"That's a good idea." I got up. "Come on, Tom.		– Doskonały pomysł. – Wstałem. – Chodź, Tom.
Nobody wants a drink."		Nikt nie chce pić.
"I want to know what Mr. Gatsby has to tell me."		– Chcę wiedzieć, co pan Gatsby ma mi do powiedzenia.
"Your wife doesn't love you," said Gatsby. "She's never loved you.		– Pana żona nie kocha pana – powiedział Gatsby. – Nigdy pana nie kochała.
She loves me."		Ona kocha mnie.
"You must be crazy!" exclaimed Tom automatically.		– Pan oszalał! – krzyknął Tom odruchowo.
Gatsby sprang to his feet, vivid with excitement.		Gatsby skoczył na równe nogi, poruszony do żywego.
"She never loved you, do you hear?" he cried. "She only married you because I was poor and she was tired of waiting for me.		– Nigdy pana nie kochała, czy pan słyszy? – krzyknął. – Wyszła za pana tylko dlatego, że ja byłem biedny i zmęczyła się czekaniem na mnie.
It was a terrible mistake, but in her heart she never loved any one except me!"		Popełniła straszliwy błąd, ale w głębi serca nigdy nie kochała nikogo prócz mnie!
At this point Jordan and I tried to go, but Tom and Gatsby insisted with competitive firmness that we remain — as though neither of them had anything to conceal and it would be a privilege to partake vicariously of their emotions.		W tym miejscu ja i Jordan usiłowaliśmy wyjść, lecz Tom i Gatsby, jeden przez drugiego, stanowczo domagali się naszej obecności, jak gdyby nic nie mieli do ukrywania i jakby udział w ich przeżyciach był dla nas wielkim przywilejem.
"Sit down, Daisy," Tom's voice groped unsuccessfully for the paternal note. "What's been going on?		– Usiądź, Daisy – Tom bez powodzenia próbował ojcowskiego tonu. – Więc o co chodzi?
I want to hear all about it."		Chciałbym dowiedzieć się wszystkiego...
"I told you what's been going on," said Gatsby. "Going on for five years —and you didn't know."		– Powiedziałem już panu, o co chodzi – rzekł Gatsby. – I to od pięciu lat... a pan nic o tym nie wiedział.
Tom turned to Daisy sharply.		Tom zwrócił się ostro do Daisy.
"You've been seeing this fellow for five years?"		– To ty przez pięć lat widywałaś się z tym facetem?
"Not seeing," said Gatsby. "No, we couldn't meet.		– Nie – powiedział Gatsby. – Nie mogliśmy się spotykać.
But both of us loved each other all that time, old sport, and you didn't know."		Ale kochaliśmy się przez cały ten czas, mój drogi, a pan nic o tym nie wiedział.
		Chciało mi się śmiać – w jego oczach nie było śmiechu – ile razy sobie pomyślałem, że pan nic nie wie.
"Oh — that's all." Tom tapped his thick fingers together like a clergyman and leaned back in his chair.		– Aha, więc to wszystko. – Tom splótł grube palce jak ksiądz i rozparł się w fotelu.
"You're crazy!" he exploded. "I can't speak about what happened five years ago because I didn't know Daisy then — and I'll be damned if I see how you got within a mile of her unless you brought the groceries to the back door.		– Pan oszalał! – wybuchnął. – Nie mogę mówić o tym, co było pięć lat temu, bo nie znałem wtedy Daisy, i niech mnie szlag trafi, jeśli wiem, jakim cudem znalazł się pan w jej domu, chyba że przynosił pan produkty ze sklepiku kuchennymi schodami.
But all the rest of that's a God damned lie.		Ale cała reszta to kłamstwo, funta kłaków niewarte.
Daisy loved me when she married me and she loves me now."		Daisy kochała mnie, kiedy się z nią ożeniłem, i dziś też mnie kocha..
"No," said Gatsby, shaking his head.		– Nieprawda – powiedział Gatsby, potrząsając głową.
"She does, though.		– A jednak tak.
The trouble is that sometimes she gets foolish ideas in her head and doesn't know what she's doing." He nodded sagely. "And what's more I love Daisy too.		Bieda w tym, że czasem strzeli jej coś do głowy i sama nie wie, co robi. – Pokiwał głową jak mędrzec. – A co więcej, ja też kocham Daisy.
Once in a while I go off on a spree and make a fool of myself, but I always come back, and in my heart I love her all the time."		Lubię się czasem zabawić i wtedy robię głupstwa, ale zawsze wracam, a w głębi serca nie przestaję jej kochać.
"You're revolting," said Daisy.		– To niesłychane! – powiedziała Daisy.
She turned to me, and her voice, dropping an octave lower, filled the room with thrilling scorn: "Do you know why we left Chicago?		Zwróciła się do mnie i głos jej, spadając o oktawę niżej, napełnił pokój podniecającym gniewem: – Czy wiesz, dlaczego wyjechaliśmy z Chicago?
I'm surprised that they didn't treat you to the story of that little spree."		Dziwię się, że nikt cię dotąd nie uraczył opowiadaniem o jego „zabawach”.
Gatsby walked over and stood beside her.		Gatsby przeszedł przez pokój i stanął przy niej.
"Daisy, that's all over now," he said earnestly. "It doesn't matter any more.		– Daisy, to już się teraz skończyło – powiedział poważnie. – Już nie ma żadnego znaczenia.
Just tell him the truth — that you never loved him — and it's all wiped out forever."		Powiedz mu tylko prawdę, powiedz, że nigdy go nie kochałaś, i cała przeszłość będzie wymazana na zawsze.
She looked at him blindly.		Spojrzała na niego nieprzytomnie.
"Why — how could I love him — possibly?"		– Mój Boże... jakżeż mogłabym go kochać?
"You never loved him."		– Nigdy go nie kochałaś.
She hesitated.		Zawahała się.
Her eyes fell on Jordan and me with a sort of appeal, as though she realized at last what she was doing — and as though she had never, all along, intended doing anything at all.		Jej błagalne spojrzenie padło na Jordan i na mnie, jakby dopiero teraz zdała sobie sprawę z tego, co robi, jak gdyby w ogóle nigdy nie miała zamiaru robić czegokolwiek.
But it was done now.		Lecz stało się.
It was too late.		Teraz już było za późno.
"I never loved him," she said, with perceptible reluctance.		– Nigdy go nie kochałam – powiedziała z wyraźnym oporem.
"Not at Kapiolani?" demanded Tom suddenly.		– Nawet w Kapiolani? – spytał nagle Tom.
"No."		– Nie.
From the ballroom beneath, muffled and suffocating chords were drifting up on hot waves of air.		Przez rozgrzane fale powietrza płynęły ku nam z sali balowej stłumione; odurzające akordy.
"Not that day I carried you down from the Punch Bowl to keep your shoes dry?" There was a husky tenderness in his tone. . . . "Daisy?"		– Nawet tego dnia, kiedy niosłem cię na rękach z Punch Bowl, żebyś nie zamoczyła nóg? – W głosie jego zabrzmiała szorstka czułość: – Daisy?
"Please don't." Her voice was cold, but the rancor was gone from it.		– Proszę cię, przestań. – Powiedziała to chłodno, ale już bez urazy.
She looked at Gatsby. "There, Jay," she said—but her hand as she tried to light a cigarette was trembling.		Spojrzała na Gatsby’ego. – Spokojnie, Jay. – Lecz ręka jej drżała, gdy próbowała zapalić papierosa.
Suddenly she threw the cigarette and the burning match on the carpet. "Oh, you want too much!" she cried to Gatsby. "I love you now — isn't that enough? I can't help what's past."		Nagle rzuciła go razem z płonącą zapałką na dywan. – Och, chcesz za wiele! – krzyknęła do Gatsby’ego. – Kocham cię teraz. Czy to nie dość? Nic nie poradzę na to, co było.
She began to sob helplessly. "I did love him once — but I loved you too."		– Zaczęła szlochać bezradnie. – Kochałam go kiedyś... ale ciebie kochałam także.
Gatsby's eyes opened and closed.		Gatsby otworzył szeroko oczy i zamknął je.
"You loved me too?" he repeated.		– Mnie kochałaś także? – powtórzył.
"Even that's a lie," said Tom savagely. "She didn't know you were alive.		– Nawet i to jest kłamstwo – powiedział Tom bez litości. – Nie wiedziała, że pan żyje.
Why — there're things between Daisy and me that you'll never know, things that neither of us can ever forget."		Przecież mnie i Daisy łączą rzeczy, o których pan nigdy się nie dowie, których ani ja, ani ona nigdy nie będziemy mogli zapomnieć.
The words seemed to bite physically into Gatsby.		Gatsby wyglądał tak, jakby słowa te zadały mu fizyczny ból.
"I want to speak to Daisy alone," he insisted. "She's all excited now —"		– Muszę pomówić z Daisy na osobności – postanowił. – Jest teraz bardzo zdenerwowana...
"Even alone I can't say I never loved Tom," she admitted in a pitiful voice. "It wouldn't be true."		– Nawet jak będziemy sami, nie powiem ci, że nigdy nie kochałam Toma – przyznała żałosnym głosem. – To by było kłamstwo.
"Of course it wouldn't," agreed Tom.		– Oczywiście, że to kłamstwo – potwierdził Tom.
She turned to her husband.		Odwróciła się do męża.
"As if it mattered to you," she said.		– Jakby to miało dla ciebie jakieś znaczenie.
"Of course it matters.		– Oczywiście, że ma.
I'm going to take better care of you from now on."		Od dziś będę więcej dbał o ciebie.
"You don't understand," said Gatsby, with a touch of panic. "You're not going to take care of her any more."		– Pan nie rozumie – powiedział Gatsby tknięty panicznym strachem. – Nigdy więcej nie będzie już pan miał okazji dbać o nią.
"I'm not?" Tom opened his eyes wide and laughed.		– Nie? – Tom otworzył szeroko oczy i zaśmiał się.
He could afford to control himself now. "Why's that?"		Teraz już stać go było na panowanie nad sobą. – A niby dlaczego?
"Daisy's leaving you."		– Daisy odchodzi od pana.
"Nonsense."
"I am, though," she said with a visible effort.		– A jednak tak – powiedziała Daisy z widocznym wysiłkiem.
"She's not leaving me!"		– Ona mnie nie porzuci!
Tom's words suddenly leaned down over Gatsby. "Certainly not for a common swindler who'd have to steal the ring he put on her finger."		– Tom niespodzianie zaatakował Gatsby’ego na całej linii. – Na pewno nie porzuci mnie dla zwyczajnego oszusta, który włoży jej na palec ukradziony pierścionek.
"I won't stand this!" cried Daisy. "Oh, please let's get out."		– Mam tego dosyć! – krzyknęła Daisy. – Błagam was, chodźmy.
"Who are you, anyhow?" broke out Tom. "You're one of that bunch that hangs around with Meyer Wolfsheim — that much I happen to know.		– Kim pan właściwie jest? – wybuchnął Tom. – Należy pan do paczki Meyera Wolfshiema, to wiem.
I've made a little investigation, into your affairs—and I'll carry it further to-morrow."		Zrobiłem mały wywiad na temat pana interesów... a jutro dowiem się więcej.
"You can suit yourself about that, old sport," said Gatsby steadily.		– Niech pan robi, co się panu podoba, mój drogi – powiedział Gatsby spokojnie.
"I found out what your 'drugstores' were." He turned to us and spoke rapidly. "He and this Wolfsheim bought up a lot of side-street drugstores here and in Chicago and sold grain alcohol over the counter.		– Dowiedziałem się, co to są te pańskie „drogerie”. – Zwrócił się do nas i jednym tchem powiedział: – On i ten Wolfshiem kupili mnóstwo podrzędnych drogerii, tutaj i w Chicago, i sprzedawali alkohol etylowy.
That's one of his little stunts.		To jeden z jego drobnych szwindli.
I picked him for a bootlegger the first time I saw him, and I wasn't far wrong."		Od razu wziąłem go za przemytnika i niewiele się omyliłem.
"What about it?" said Gatsby politely. "I guess your friend Walter Chase wasn't too proud to come in on it."		– I cóż z tego – rzekł Gatsby uprzejmie. – O ile mi wiadomo, pański przyjaciel Walter Chase wcale się nie wstydził przystąpić do spółki.
"And you left him in the lurch, didn't you?		– A pan wystawił go do wiatru, prawda?
You let him go to jail for a month over in New Jersey.		Posłał go pan na miesiąc do więzienia w New Jersey.
God!		Boże!
You ought to hear Walter on the subject of you."		Szkoda, że pan nie może słyszeć, co on o panu opowiada.
"He came to us dead broke.		– Mój drogi, on przyszedł do nas zrujnowany do nitki.
He was very glad to pick up some money, old sport."		Był szczęśliwy, że trochę zarobi.
"Don't you call me 'old sport'!" cried Tom. Gatsby said nothing.		– Przestań pan do mnie mówić „mój drogi”! – krzyknął Tom.
"Walter could have you up on the betting laws too, but Wolfsheim scared him into shutting his mouth."		Gatsby nic nie odpowiedział. – Walter mógł pana urządzić także za przekroczenie ustawy o totalizatorze, ale Wolfshiem kazał mu trzymać język za zębami.
That unfamiliar yet recognizable look was back again in Gatsby's face.		Na twarzy Gatsby’ego pojawił się znów ten obcy, a jednak jakoś mi znajomy wyraz.
"That drugstore business was just small change," continued Tom slowly, "but you've got something on now that Walter's afraid to tell me about."		– Ten interes „drogeryjny” dawał panu pieniądze tylko na drobne wydatki – ciągnął Tom powoli. – Ale teraz knuje pan coś takiego, o czym Walter boi się mówić.
I glanced at Daisy, who was staring terrified between Gatsby and her husband, and at Jordan, who had begun to balance an invisible but absorbing object on the tip of her chin. Then I turned back to Gatsby — and was startled at his expression.		Zerknąłem na Daisy, która przerażony wzrok przeniosła z męża na Gatsby’ego, zerknąłem na Jordan, balansującą znów na czubku brody jakimś przedmiotem niewidzialnym, ale pochłaniającym jej uwagę, potem odwróciłem się znów do Gatsby’ego i zdumiał mnie wyraz jego twarzy.
He looked — and this is said in all contempt for the babbled slander of his garden—as if he had "killed a man."		Wyglądał – powtarzam to mimo całej pogardy dla bezmyślnych oszczerstw jego gości – wyglądał tak, jakby „zabił człowieka”.
For a moment the set of his face could be described in just that fantastic way. It passed, and he began to talk excitedly to Daisy, denying everything, defending his name against accusations that had not been made.		Przez jedną chwilę to, co ujawniło się w jego rysach, odpowiadało dokładnie fantastycznemu określeniu. Ale potem znikło i Gatsby zwrócił się do Daisy nerwowo, z przejęciem, zaprzeczając wszystkiemu, broniąc swego imienia przed oskarżeniami, których nikt nie rzucił.
But with every word she was drawing further and further into herself, so he gave that up, and only the dead dream fought on as the afternoon slipped away, trying to touch what v/as no longer tangible, struggling unhappily, undespairingly, toward that lost voice across the room.		Lecz ona z każdym słowem zamykała się coraz bardziej w sobie, więc poniechał wszelkich argumentów; wymykały mu się ostatnie chwile tego popołudnia i już tylko w beznadziejnych marzeniach próbował dotknąć tego, co stało się nietykalne, torując sobie żałośnie, rozpaczliwie drogę do owego utraconego głosu w drugim końcu pokoju.
The voice begged again to go.		Głos ten znów błagał, żeby iść.
"Please, Tom!		– Proszę cię, Tom!
I can't stand this any more."		Ja już tego nie mogę wytrzymać.
Her frightened eyes told that whatever intentions, whatever courage she had had, were definitely gone.		Jej przerażone oczy mówiły, że zrezygnowała ze wszystkich zamiarów, że opuściła ją cała odwaga.
"You two start on home. Daisy," said Tom. "In Mr. Gatsby's car."		– Pojedziesz z panem, Daisy – rzekł Tom. – Jego wozem.
She looked at Tom, alarmed now, but he insisted with magnanimous scorn.		Spojrzała na Toma, wyraźnie zaniepokojona, lecz on z wielkodusznym lekceważeniem pozostał przy tej decyzji.
"Go on. He won't annoy you.		– Idź, nie będzie ci dokuczał.
I think he realizes that his presumptuous little flirtation is over."		Zrozumiał chyba, że jego bezczelny flircik się skończył.
They were gone, without a word, snapped out, made accidental, isolated, like ghosts, even from our pity.		Odeszli bez słowa, jakby wyproszeni za drzwi jednym kiwnięciem palca, już nieważni i jak duchy odgrodzeni nawet od naszej litości.
After a moment Tom got up and began wrapping the unopened bottle of whiskey in the towel.		Tom w chwilę później wstał i zaczął zawijać w ręcznik nienapoczętą butelkę whisky.
"Want any of this stuff?		– Napijecie się?
Jordan? ...		Jordan?
Nick?"		Nick?
I didn't answer.		Nie odpowiedziałem.
"Nick?" He asked again.		– Nick? – spytał ponownie.
"What?"		– Co?
"Want any?"		– Chcesz trochę?
"No ...		– Nie...
I just remembered that today's my birthday."		Właśnie sobie przypomniałem, że dziś są moje urodziny.
I was thirty.		Skończyłem trzydzieści lat.
Before me stretched the portentous, menacing road of a new decade.		Przede mną leżała niebezpieczna, niewróżąca nic dobrego droga następnego dziesięciolecia.
It was seven o'clock when we got into the coupe with him and started for Long Island.		Była siódma, kiedy wsiedliśmy z Tomem do jego kabrioletu i ruszyliśmy na Long Island.
Tom talked incessantly, exulting and laughing, but his voice was as remote from Jordan and me as the foreign clamor on the sidewalk or the tumult of the elevated overhead.		Tom gadał bez przerwy, tryumfujący, roześmiany; lecz mnie i Jordan głos jego wydawał się tak daleki jak gwar obcych ludzi na chodniku czy zgiełk na wiadukcie nad naszymi głowami.
Human sympathy has its limits, and we were content to let all their tragic arguments fade with the city lights behind.		Ludzkie współczucie ma swoje granice i wszystkie te tragiczne powikłania z ulgą zostawiliśmy za sobą wraz ze znikającymi światłami wielkiego miasta.
Thirty — the promise of a decade of loneliness, a thinning list of single men to know, a thinning briefcase of enthusiasm, thinning hair.		Skończona trzydziestka – zapowiedź samotnego dziesięciolecia, coraz krótszej listy nieżonatych przyjaciół, coraz mniejszego zapasu entuzjazmu, coraz rzadszych włosów.
But there was Jordan beside me, who, unlike Daisy, was too wise ever to carry well-forgotten dreams from age to age.		Lecz oto miałem przy sobie Jordan, która – w przeciwieństwie do Daisy – była zbyt mądra, aby z roku na rok przechowywać dawno umarłe sny.
As we passed over the dark bridge her wan face fell lazily against my coat's shoulder and the formidable stroke of thirty died away with the reassuring pressure of her hand.		Gdy przejeżdżaliśmy przez ciemny most, jej szczupła twarz leniwie otarła się o moje ramię i kojący uścisk jej ręki stłumił groźne uderzenie trzydziestki.
So we drove on toward death through the cooling twilight.		I tak jechaliśmy przez stygnący zmierzch ku śmierci.
The young Greek, Michaelis, who ran the coffee joint beside the ashheaps was the principal witness at the inquest.		* * * Młody Grek, Michaelis, właściciel knajpki koło hałd popiołu, był głównym świadkiem w śledztwie.
He had slept through the heat until after five, when he strolled over to the garage, and found George Wilson sick in his office — really sick, pale as his own pale hair and shaking all over.		Spał z powodu upału aż do piątej, a potem zajrzał do warsztatu i w kantorku zastał Wilsona chorego, szarego jak jego własne włosy i nękanego dreszczami.
Michaelis advised him to go to bed, but Wilson refused, saying that he'd miss a lot of business if he did.		Michaelis radził mu pójść do łóżka, ale Wilson nie chciał, twierdząc, że to go narazi na straty w interesie.
While his neighbor was trying to persuade him a violent racket broke out overhead.		Gdy sąsiad próbował go namówić, nad głowami ich rozległ się straszliwy łoskot.
"I've got my wife locked in up there," explained Wilson calmly. "She's going to stay there till the day after to-morrow, and then we're going to move away."		– Zamknąłem żonę na górze – spokojnie wyjaśnił Wilson. – Posiedzi tam aż do pojutrza, a pojutrze wyniesiemy się stąd.
Michaelis was astonished; they had been neighbors for four years, and Wilson had never seemed faintly capable of such a statement.		Michaelis zdziwił się: byli sąsiadami od czterech lat i Wilson nigdy w najmniejszym stopniu nie wydawał mu się zdolny do takiego oświadczenia.
Generally he was one of these worn-out men: when he wasn't working, he sat on a chair in the doorway and stared at the people and the cars that passed along the road.		Ogólnie biorąc, robił wrażenie człowieka stale wyczerpanego: gdy nie pracował, siedział sobie na krześle przed drzwiami i gapił się na ludzi i na samochody przejeżdżające drogą.
When any one spoke to him he invariably laughed in an agreeable, colorless way.		Kiedy go ktoś zagadnął, odpowiadał uśmiechem zawsze uprzejmym i bezbarwnym.
He was his wife's man and not his own.		Należał do swojej żony, nie do siebie.
So naturally Michaelis tried to find out what had happened, but Wilson wouldn't say a word — instead he began to throw curious, suspicious glances at his visitor and ask him what he'd been doing at certain times on certain days.		Rozumie się, że Michaelis próbował wybadać, co się stało, lecz Wilson nie chciał powiedzieć ani słowa – zamiast tego zaczął patrzeć na swojego gościa podejrzliwie i wypytywać go, co robił o tej i tej porze tego i tego dnia.
Just as the latter was getting uneasy, some workmen came past the door bound for his restaurant, and Michaelis took the opportunity to get away, intending to come back later.		Michaelis poczuł się w końcu nieswojo i kiedy kilku robotników przeszło koło warsztatu, kierując się do jego knajpki, skorzystał z okazji, żeby się pożegnać, ale miał zamiar jeszcze wrócić.
But he didn't.		Lecz nie wrócił.
He supposed he forgot to, that's all.		Po prostu zapomniał, tak mu się przynajmniej zdaje.
When he came outside again, a little after seven, he was reminded of the conversation because he heard Mrs. Wilson's voice, loud and scolding, down-stairs in the garage.		Kiedy znów wyszedł z domu, trochę po siódmej, przypomniał sobie rozmowę, bo usłyszał głos pani Wilson, głośno łającej męża w warsztacie.
"Beat me!" he heard her cry.		Słyszał, jak krzyczała: „Zbij mnie!
"Throw me down and beat me, you dirty little coward!"		Rzuć się na mnie i zbij mnie, ty nędzny, podły tchórzu!”
A moment later she rushed out into the dusk, waving her hands and shouting — before he could move from his door the business was over.		W chwilę później wybiegła na dwór, w półmrok, krzycząc i wymachując rękami – i zanim mógł się ruszyć z miejsca, było już po wszystkim.
The "death car" as the newspapers called it, didn't stop; it came out of the gathering darkness, wavered tragically for a moment, and then disappeared around the next bend.		„Wóz śmierci”, jak go nazywały gazety, nie zatrzymał się: wynurzył się z gęstniejącego mroku, zawahał się na sekundę i potem zniknął za zakrętem.
Michaelis wasn't even sure of its color — he told the first policeman that it was light green.		Michaelis nie wiedział nawet na pewno, jakiego był koloru – pierwszemu policjantowi powiedział, że był jasnozielony.
The other car, the one going toward New York, came to rest a hundred yards beyond, and its driver hurried back to where Myrtle Wilson, her life violently extinguished, knelt in the road and mingled her thick dark blood with the dust.		Drugi samochód, jadący do Nowego Jorku, zatrzymał się sto jardów dalej i jego kierowca podbiegł do miejsca, gdzie Myrtle Wilson leżała bez znaku życia. Jej ciemna, gęsta krew mieszała się z pyłem drogi.
Michaelis and this man reached her first, but when they had torn open her shirtwaist, still damp with perspiration, they saw that her left breast was swinging loose like a flap, and there was no need to listen for the heart beneath.		Michaelis i ten człowiek pierwsi jej dopadli, lecz kiedy rozerwali na niej bluzkę, jeszcze wilgotną od potu, zobaczyli, że lewa pierś zwisa jak łachman i nie było już po co słuchać, czy serce bije.
The mouth was wide open and ripped at the corners, as though she had choked a little in giving up the tremendous vitality she had stored so long.		Usta miała szeroko otwarte i nawet pęknięte w kącikach, jak gdyby z trudem wydawała ostatnie tchnienie, dławiąc się swoją wezbraną potężną witalnością.
We saw the three or four automobiles and the crowd when we were still some distance away.		* * * Zobaczyliśmy już z daleka trzy czy cztery samochody i tłum ludzi.
"Wreck!" said Tom. "That's good.		– Kraksa! – powiedział Tom. – To dobrze.
Wilson'll have a little business at last."		Nareszcie Wilson coś zarobi.
He slowed down, but still without any intention of stopping until, as we came nearer, the hushed, intent faces of the people at the garage door made him automatically put on the brakes.		Zwolnił, lecz wciąż bez zamiaru zatrzymania się, aż dopiero gdy podjechaliśmy bliżej, milczące, poważne twarze ludzi przed warsztatem kazały mu odruchowo zahamować.
"We'll take a look," he said doubtfully, "just a look."		– Chwileczkę – powiedział niezdecydowanie. – Zobaczymy, co tam się dzieje.
I became aware now of a hollow, wailing sound which issued incessantly from the garage, a sound which as we got out of the coupe and walked toward the door resolved itself into the words "Oh, my God!" uttered over and over in a gasping moan.		Do mojej świadomości dotarło teraz jakieś przenikliwe zawodzenie, dobywające się bez przerwy z warsztatu, dźwięk, w którym – gdyśmy wyszli z samochodu i zbliżyli do drzwi – można było rozróżnić słowa: „Och, mój Boże”, powtarzane raz po raz wśród przeciągłych jęków.
"There's some bad trouble here," said Tom excitedly.		– Coś się stało! – powiedział Tom, zaniepokojony.
He reached up on tiptoes and peered over a circle of heads into the garage, which was lit only by a yellow light in a swinging wire basket overhead.		Wspiął się na palce i ponad kręgiem głów zajrzał do warsztatu oświetlonego tylko jedną żółtą żarówką, kołyszącą się pod sufitem w metalowej koszulce.
Then he made a harsh sound in his throat, and with a violent thrusting movement of his powerful arms pushed his way through.		Potem w gardle zabulgotało mu ochryple, jednym wściekłym ruchem potężnych ramion utorował sobie drogę i przepchnął się do środka.
The circle closed up again with a running murmur of expostulation; it was a minute before I could see anything at all.		Krąg zamknął się za nim, szemrząc oburzonym protestem; przez dobrą minutę nic w ogóle nie widziałem.
Then new arrivals deranged the line, and Jordan and I were pushed suddenly inside.		Potem nowi przybysze nacisnęli z tyłu i razem z Jordan znaleźliśmy się nieoczekiwanie we wnętrzu.
Myrtle Wilson's body, wrapped in a blanket, and then in another blanket, as though she suffered from a chill in the hot night, lay on a work-table by the wall, and Tom, with his back to us, was bending over it, motionless.		Ciało Myrtle Wilson leżało na stole pod ścianą, zawinięte w jeden koc, a potem w drugi, jak gdyby mimo upalnego wieczoru miała dreszcze, i Tom, odwrócony do nas tyłem, tkwił pochylony nad nią bez ruchu.
Next to him stood a motorcycle policeman taking down names with much sweat and correction in a little book.		Obok niego stał policjant i pocąc się z gorąca i gorliwości, zapisywał nazwiska w notesiku.
At first I couldn't find the source of the high, groaning words that echoed clamorously through the bare garage — then I saw Wilson standing on the raised threshold of his office, swaying back and forth and holding to the doorposts with both hands.		Z początku nie mogłem się zorientować, skąd dobiegają krzyki i jęki, które żałosnym echem odbijały się od nagich ścian warsztatu – potem zobaczyłem Wilsona na stopniu prowadzącym do kantorka: chwiał się w miejscu, rękami wczepiony w ramę drzwi.
Some man was talking to him in a low voice and attempting, from time to time, to lay a hand on his shoulder, but Wilson neither heard nor saw.		Jakiś człowiek przemawiał do niego półgłosem, usiłując od czasu do czasu położyć mu dłoń na ramieniu, lecz Wilson nic nie widział i nic nie słyszał.
His eyes would drop slowly from the swinging light to the laden table by the wall, and then jerk back to the light again, and he gave out incessantly his high, horrible call:		Wodził powoli wzrokiem od kołyszącej się lampy do owego ciężaru na stole i natychmiast z powrotem do lampy, krzycząc bez przerwy strasznym głosem:
"Oh, my Ga-od! Oh, my Ga-od! Oh, Ga-od! Oh, my Ga-od!"		„Och, mój Boże! Och, mój Boże! Och, mój Boże!”
Presently Tom lifted his head with a jerk and, after staring around the garage with glazed eyes, addressed a mumbled incoherent remark to the policeman.		Wreszcie Tom gwałtownie podniósł głowę, rozejrzał się po warsztacie szklistym wzrokiem i nieprzytomnie wybełkotał coś do policjanta.
"M-a-v —" the policeman was saying, "— o —"		– M-a-v – mówił policjant – o...
"No, r —" corrected the man, "M-a-v-r-o —"		– Nie – poprawił mężczyzna – M-a-v-r-o...
"Listen to me!" muttered Tom fiercely.		– Słuchaj pan – wymamrotał Tom z zaciekłością.
"r" said the policeman, "o —"		– ...r – powiedział policjant – o...
"g —"		– ...m...
"g—" He looked up as Tom's broad hand fell sharply on his shoulder. "What you want, fella?"		– m... – Policjant spojrzał na Toma, gdy szeroka dłoń gwałtownie spadła mu na ramię. – Czego pan chcesz, panie?
"What happened? — that's what I want to know."		– Jak to się stało? Chcę wiedzieć, jak to się stało?
"Auto hit her.		– Przejechana przez auto.
Ins'antly killed."		Zabita na miejscu.
"Instantly killed," repeated Tom, staring.		– Zabita na miejscu – powtórzył Tom osłupiały.
"She ran out ina road.		– Wyleciała na szosę.
Son-of-a-bitch didn't even stopus car."		A ten sukinsyn nawet się nie zatrzymał.
"There was two cars," said Michaelis, "one comin', one goin', see?"		– Były dwa wozy – powiedział Michaelis. – Jeden jechał w jedną stronę, drugi w drugą, jasne?
"Going where?" asked the policeman keenly.		– Drugi w którą? – spytał natarczywie policjant.
"One goin' each way.		– Każdy w inną.
Well, she"— his hand rose toward the blankets but stopped half way and fell to his side — "she ran out there an' the one comin' from N'York knock right into her, goin' thirty or forty miles an hour."		A ona... – podniósł rękę, żeby pokazać na koce, ale zatrzymał ją w połowie ruchu i opuścił – ona wybiegła na drogę i ten, co jechał z Nowego Jorku, wpadł prosto na nią, a jechał trzydzieści albo czterdzieści mil na godzinę.
"What's the name of this place here?" demanded the officer.		– Jak nazywa się ta miejscowość? – spytał policjant.
"Hasn't got any name."		– Nie ma nazwy.
A pale well-dressed negro stepped near.		Jasny i dobrze ubrany Murzyn podszedł bliżej.
"It was a yellow car," he said, "big yellow car.		– To był żółty wóz – powiedział. – Duży żółty wóz.
New."		Nowy.
"See the accident?" asked the policeman.		– Pan widział wypadek? – spytał policjant.
"No, but the car passed me down the road, going faster'n forty.		– Nie, ale wóz minął mnie trochę dalej na drodze. Jechał więcej niż czterdzieści.
Going fifty, sixty."		Pięćdziesiąt, sześćdziesiąt.
"Come here and let's have your name.		– Pan pozwoli bliżej i proszę podać nazwisko.
Look out now.		Proszę o spokój.
I want to get his name."		Muszę zapisać jego nazwisko.
Some words of this conversation must have reached Wilson, swaying in the office door, for suddenly a new theme found voice among his gasping cries:		Urywki tej rozmowy dotarły widocznie do Wilsona słaniającego się w drzwiach, bo nagle w jego spazmatycznym lamencie zabrzmiał nowy temat.
"You don't have to tell me what kind of car it was!		– Nie musicie mi mówić, jaki to wóz!
I know what kind of car it was!"		Ja wiem dobrze, jaki to wóz.
Watching Tom, I saw the wad of muscle back of his shoulder tighten under his coat.		Obserwując Toma, zobaczyłem, jak na plecach pod marynarką napięły mu się muskuły.
He walked quickly over to Wilson and, standing in front of him, seized him firmly by the upper arms.		Podszedł szybko do Wilsona, stanął przed nim i mocno chwycił go za ramiona.
"You've got to pull yourself together," he said with soothing gruffness.		– Opanuj się, człowieku – powiedział z szorstką pociechą.
Wilson's eyes fell upon Tom; he started up on his tiptoes and then would have collapsed to his knees had not Tom held him upright.		Wilson spostrzegł Toma: wspiął się na palce i byłby upadł na kolana, gdyby go Tom nie podtrzymał.
"Listen," said Tom, shaking him a little. "I just got here a minute ago, from New York.		– Słuchaj pan – powiedział Tom, delikatnie nim potrząsając. – Przyjechałem przed chwilą z Nowego Jorku.
I was bringing you that coupe we've been talking about.		Przywiozłem panu samochód, o którym mówiliśmy.
That yellow car I was driving this afternoon wasn't mine—do you hear?		A ten żółty wóz, który prowadziłem dziś po południu, nie należy do mnie, rozumie pan?
I haven't seen it all afternoon."		Nie widziałem go przez całe popołudnie.
Only the negro and I were near enough to hear what he said, but the policeman caught something in the tone and looked over with truculent eyes.		Tylko ja i Murzyn byliśmy dość blisko, żeby usłyszeć, co mówi, ale ton jego głosu zaintrygował policjanta.
"What's all that?" he demanded. "I'm a friend of his."		– Co się tam dzieje? – zapytał, spoglądając w stronę Toma zaczepnie.
Tom turned his head but kept his hands firm on Wilson's body. "He says he knows the car that did it. ...		– Jestem jego przyjacielem. – Tom odwrócił głowę, ale rękami mocno trzymał Wilsona. – On powiada, że zna ten wóz...
It was a yellow car."		To był żółty wóz.
Some dim impulse moved the policeman to look suspiciously at Tom.
"And what color's your car?"		– A jakiego koloru jest pański wóz?
"It's a blue car, a coupe."		– Niebieski kabriolet.
"We've come straight from New York." I said.		– Przyjechaliśmy prosto z Nowego Jorku – powiedziałem.
Someone who had been driving a little behind us confirmed this, and the policeman turned away.		Ktoś, kto jechał za nami, potwierdził to i policjant odwrócił się.
"Now, if you'll let me have that name again correct —"		– Niech pan jeszcze raz dokładnie powtórzy swoje nazwisko...
Picking up Wilson like a doll, Tom carried him into the office, set him down in a chair, and came back.		Tom podniósł Wilsona jak kukłę, wniósł go do kantorka, posadził na krześle i wrócił.
"If somebody'll come here and sit with him," he snapped authoritatively.		– Niech ktoś tu przyjdzie i siądzie przy nim! – rzucił rozkazująco.
He watched while the two men standing closest glanced at each other and went unwillingly into the room.		Poczekał, aż dwaj najbliżej stojący mężczyźni, wymieniając niechętne spojrzenia, weszli do kantorka.
Then Tom shut the door on them and came down the single step, his eyes avoiding the table.		Tom zamknął za nimi drzwi i zszedł ze stopnia, unikając wzrokiem stołu.
As he passed close to me he whispered: "Let's get out."		Gdy mijał mnie, szepnął: – Chodźmy stąd.
Self-consciously, with his authoritative arms breaking the way, we pushed through the still gathering crowd, passing a hurried doctor, case in hand, who had been sent for in wild hope half an hour ago.		Czując na sobie wszystkie spojrzenia, drogą, utorowaną jego władczymi ramionami, przepchnęliśmy się przez wciąż napływający tłum; w przejściu spotkaliśmy zadyszanego lekarza z walizeczką, po którego w płonnej nadziei posłano pół godziny temu.
Tom drove slowly until we were beyond the bend — then his foot came down hard, and the coupe raced along through the night.		Tom jechał powoli aż do zakrętu; potem dodał gazu i kabriolet pomknął naprzód w ciemność.
In a little while I heard a low husky sob, and saw that the tears were overflowing down his face.		Po krótkiej chwili usłyszałem niski, ochrypły szloch i zobaczyłem, że twarz ma zalaną łzami.
"The God damned coward!" he whimpered. "He didn't even stop his car."		– Przeklęty tchórz! – załkał. – Nawet nie zatrzymał wozu. * * *
The Buchanans' house floated suddenly toward us through the dark rustling trees.		Dom Buchananów wynurzył się nagle przed nami spośród ciemnych, szumiących drzew.
Tom stopped beside the porch and looked up at the second floor, where two windows bloomed with light among the vines.		Tom stanął przed gankiem i spojrzał w górę, gdzie na pierwszym piętrze dwa okna kwitły światłem wśród dzikiego wina.
"Daisy's home," he said.		– Daisy jest w domu – powiedział.
As we got out of the car he glanced at me and frowned slightly. "I ought to have dropped you in West Egg, Nick.		Gdy wysiedliśmy, spojrzał na mnie i lekko zmarszczył czoło. – Powinienem był wysadzić cię w West Egg.
There's nothing we can do to-night."		Nic już dziś nie możemy zrobić.
A change had come over him, and he spoke gravely, and with decision.		Zaszła w nim pewna zmiana, mówił tonem poważnym i zdecydowanym.
As we walked across the moonlight gravel to the porch he disposed of the situation in a few brisk phrases.		Gdy szliśmy w stronę ganku po żwirze oblanym poświatą księżyca, panował już całkowicie nad sytuacją.
"I'll telephone for a taxi to take you home, and while you're waiting you and Jordan better go in the kitchen and have them get you some supper — if you want any." He opened the door. "Come in."		– Zadzwonię po taksówkę, żeby zawiozła cię do domu, a tymczasem idźcie do kuchni i każcie sobie podać kolację... jeżeli chcecie jeść. – Otworzył drzwi. – Chodźcie.
"No, thanks. But I'd be glad if you'd order me the taxi.		– Nie, dzięki. Ale będę ci wdzięczny, jeśli zamówisz dla mnie taksówkę.
I'll wait outside."		Poczekam na dworze.
Jordan put her hand on my arm.		Jordan położyła mi dłoń na ramieniu.
"Won't you come in, Nick?"		– Nie chcesz wejść, Nick?
"No, thanks."		– Nie, dziękuję.
I was feeling a little sick and I wanted to be alone.		Nie czułem się dobrze i chciałem być sam.
But Jordan lingered for a moment more.		Ale Jordan zwlekała jeszcze chwilę.
"It's only half-past nine," she said.		– Jest dopiero pół do dziesiątej – powiedziała.
I'd be damned if I'd go in; I'd had enough of all of them for one day, and suddenly that included Jordan too.		Niech mnie szlag trafi, jeśli wejdę! Miałem ich wszystkich dość jak na jeden dzień, i nagle, ni stąd, ni zowąd, dotyczyło to także Jordan.
She must have seen something of this in my expression, for she turned abruptly away and ran up the porch steps into the house.		Musiała coś z tego wyczuć, bo raptem odwróciła się i wbiegła po stopniach do domu.
I sat down for a few minutes with my head in my hands, until I heard the phone taken up inside and the butler's voice calling a taxi.		Usiadłem na kilka minut, podparłszy głowę rękami, póki nie usłyszałem, jak w domu lokaj dzwoni po taksówkę.
Then I walked slowly down the drive away from the house, intending to wait by the gate.		Wtedy powoli poszedłem ścieżką, żeby poczekać przy furtce.
I hadn't gone twenty yards when I heard my name and Gatsby stepped from between two bushes into the path.		Nie uszedłem dwudziestu jardów, gdy usłyszałem swoje imię i z krzaków wyszedł na ścieżkę Gatsby.
I must have felt pretty weird by that time, because I could think of nothing except the luminosity of his pink suit under the moon.		Musiałem się wtedy czuć dość niesamowicie, bo mogłem myśleć tylko o tym, jak jego różowa marynarka błyszczy w świetle księżyca.
"What are you doing?" I inquired.		– Co tu robisz? – spytałem.
"Just standing here, old sport."		– Po prostu stoję, mój drogi.
Somehow, that seemed a despicable occupation.		Nie wiem czemu, wydało mi się to nikczemne.
For all I knew he was going to rob the house in a moment; I wouldn't have been surprised to see sinister faces, the faces of "Wolfsheim's people," behind him in the dark shrubbery.		Byłbym przysiągł, że za chwilę zacznie rabować dom Buchananów: nie zdziwiłbym się, gdybym zobaczył za nim w krzakach podejrzane twarze „ludzi Wolfshiema”.
"Did you see any trouble on the road?" he asked after a minute.		– Widziałeś jakieś zamieszanie po drodze? – spytał mnie po chwili.
"Yes."		– Tak.
He hesitated.		Zawahał się.
"Was she killed?"		– Ona nie żyje?
"Yes."		– Nie żyje.
"I thought so; I told Daisy I thought so.		– Tak przypuszczałem i powiedziałem to Daisy.
It's better that the shock should all come at once.		Lepiej, że przeżyła ten wstrząs od razu.
She stood it pretty well."		Zniosła to nie najgorzej.
He spoke as if Daisy's reaction was the only thing that mattered.		Mówił tak, jakby reakcja Daisy była jedyną ważną rzeczą.
"I got to West Egg by a side road," he went on, "and left the car in my garage.		– Przyjechałem do West Egg boczną drogą – ciągnął dalej – i zostawiłem wóz w moim garażu.
I don't think anybody saw us, but of course I can't be sure."		Przypuszczam, że nikt nas nie widział, ale oczywiście nie mam pewności.
I disliked him so much by this time that I didn't find it necessary to tell him he was wrong.		W tej chwili czułem do niego taką antypatię, że nie widziałem potrzeby informowania go, iż się myli.
"Who was the woman?" he inquired.		– Co to była za kobieta? – zapytał.
"Her name was Wilson.		– Nazywała się Wilson.
Her husband owns the garage.		Żona właściciela warsztatu.
How the devil did it happen?"		Jak to się stało, u licha?
"Well, I tried to swing the wheel —" He broke off, and suddenly I guessed at the truth.		– Wiesz, próbowałem wykręcić kierownicę... – Urwał i nagle odgadłem prawdę.
"Was Daisy driving?"		– Daisy prowadziła wóz?
"Yes," he said after a moment, "but of course I'll say I was.		– Tak – przyznał po chwili. – Ale oczywiście powiem, że to ja.
You see, when we left New York she was very nervous and she thought it would steady her to drive — and this woman rushed out at us just as we were passing a car coming the other way.		Widzisz, kiedy wyjechaliśmy z miasta, była bardzo zdenerwowana i myślała, że to ją trochę uspokoi, a ta kobieta wyskoczyła na nas akurat, jak mijaliśmy wóz jadący z przeciwnej strony.
It all happened in a minute, but it seemed to me that she wanted to speak to us, thought we were somebody she knew.		Wszystko to się stało w jednej sekundzie, ale wydało mi się jednak, że ona chciała nam coś powiedzieć, wzięła nas za znajomych.
Well, first Daisy turned away from the woman toward the other car, and then she lost her nerve and turned back.		Daisy w pierwszym odruchu usiłowała ją wyminąć, skręciła w stronę tego wozu, co jechał na nas, a potem straciła głowę i znów skręciła.
The second my hand reached the wheel I felt the shock—it must have killed her instantly."		W tym samym momencie, kiedy chwyciłem za kierownicę, poczułem uderzenie. Musiało zabić ją na miejscu.
"It ripped her open —"		– Rozerwało ją...
"Don't tell me, old sport." He winced. "Anyhow— Daisy stepped on it.		– Nie mów, mój drogi. – Wzdrygnął się. – W każdym razie Daisy dodała gazu.
I tried to make her stop, but she couldn't, so I pulled on the emergency brake.		Powiedziałem, żeby się zatrzymała, ale ona nie mogła, więc zaciągnąłem ręczny hamulec.
Then she fell over into my lap and I drove on. "She'll be all right to-morrow," he said presently. "I'm just going to wait here and see if he tries to bother her about that unpleasantness this afternoon.		Wtedy osunęła się na moje kolana, a ja pojechałem dalej. – Jutro przyjdzie do siebie – ciągnął. – Czekam tu, żeby zobaczyć, czy on nie będzie jej dokuczał z powodu tej sceny w hotelu.
She's locked herself into her room, and if he tries any brutality she's going to turn the light out and on again."		Zamknęła się w swoim pokoju i jeżeli on zachowa się brutalnie, Daisy zgasi i potem znów zapali światło.
"He won't touch her," I said. "He's not thinking about her."		– Nie dotknie jej – powiedziałem. – Nie myśli o niej.
"I don't trust him, old sport."		– Ale ja mu nie ufam, mój drogi.
"How long are you going to wait?"		– Jak długo masz zamiar czekać?
"All night, if necessary. Anyhow, till they all go to bed."		– Choćby i całą noc. W każdym razie tak długo, aż wszyscy pójdą spać.
A new point of view occurred to me.		Zobaczyłem teraz sytuację z innej strony.
Suppose Tom found out that Daisy had been driving.		Przypuśćmy, że Tom dowie się, kto prowadził wóz.
He might think he saw a connection in it — he might think anything.		Może mu przyjść do głowy, że to ma jakiś związek... może mu przyjść do głowy Bóg wie co.
I looked at the house; there were two or three bright windows downstairs and the pink glow from Daisy's room on the second floor.		Spojrzałem na dom; widać było światło w dwóch czy trzech oknach na parterze i różowy odblask lampy w pokoju Daisy na pierwszym piętrze.
"You wait here," I said. "I'll see if there's any sign of a commotion."		– Poczekaj tu – powiedziałem. – Zobaczę, co się tam dzieje.
I walked back along the border of the lawn, traversed the gravel softly, and tiptoed up the veranda steps.		Zawróciłem brzegiem trawnika, cichutko przeciąłem żwirem wysypaną ścieżkę i na palcach wszedłem na taras.
The drawing-room curtains were open, and I saw that the room was empty.		W salonie story były odsunięte i zobaczyłem, że pokój jest pusty.
Crossing the porch where we had dined that June night three months before, I came to a small rectangle of light which I guessed was the pantry window.		Przeszedłem przez werandę, na której w czerwcowy wieczór, trzy miesiące temu, jedliśmy obiad, i trafiłem na mały prostokąt światła, padający, jak się domyśliłem, z okna pokoju kredensowego.
The blind was drawn, but I found a rift at the sill.		Zasłony były spuszczone, lecz tuż nad parapetem znalazłem szparę.
Daisy and Tom were sitting opposite each other at the kitchen table, with a plate of cold fried chicken between them, and two bottles of ale.		Daisy i Tom siedzieli naprzeciw siebie przy kuchennym stole, na którym stał półmisek z zimnym kurczęciem i dwie butelki piwa.
He was talking intently across the table at her, and in his earnestness his hand had fallen upon and covered her own.		Tom z przekonaniem mówił coś do niej i w tym nastroju powagi jego dłoń upadła na dłoń Daisy i objęła ją.
Once in a while she looked up at him and nodded in agreement.		Daisy raz po raz spoglądała na niego i potakiwała głową.
They weren't happy, and neither of them had touched the chicken or the ale — and yet they weren't unhappy either.		Nie byli szczęśliwi – żadne z nich nie tknęło kurczęcia ani piwa – ale nie byli też nieszczęśliwi.
There was an unmistakable air of natural intimacy about the picture, and anybody would have said that they were conspiring together.		Nad tym obrazkiem unosił się nastrój niewymuszonej intymności, można było bez trudu sobie wyobrazić, że tych dwoje łączy porozumienie spiskowców.
As I tiptoed from the porch I heard my taxi feeling its way along the dark road toward the house.		Gdy na palcach schodziłem z werandy, usłyszałem moją taksówkę, szukającą w ciemności wjazdu do domu.
Gatsby was waiting where I had left him in the drive.		Gatsby czekał na mnie tam, gdzie go zostawiłem.
"Is it all quiet up there?" he asked anxiously. "Yes, it's all quiet.		– Wszystko w porządku? – spytał z niepokojem.
I hesitated. "You'd better come home and get some sleep."		– Tak, najzupełniej. – Zawahałem się. – Jedź do domu i prześpij się.
He shook his head.		Potrząsnął głową.
"I want to wait here till Daisy goes to bed.		– Chcę tu poczekać, aż Daisy pójdzie spać.
Good night, old sport."		Dobranoc, mój drogi.
He put his hands in his coat pockets and turned back eagerly to his scrutiny of the house, as though my presence marred the sacredness of the vigil.		Wsadził ręce do kieszeni i gorliwie wrócił na posterunek, odwracając się do mnie plecami, jak gdyby moja osoba kalała świętość tego czuwania.
So I walked away and left him standing there in the moonlight — watching over nothing.		Więc poszedłem sobie, a on został, czuwając w świetle księżyca – nad niczym.
CHAPTER VIII		Rozdział VIII
I couldn't sleep all night; a fog-horn was groaning incessantly on the Sound, and I tossed half-sick between grotesque reality and savage, frightening dreams.		Nie mogłem spać całą noc. Syrena, ostrzegająca przed mgłą, wyła bez przerwy w cieśninie i na wpół chory szamotałem się pomiędzy groteskową rzeczywistością i dzikimi, strasznymi snami.
Toward dawn I heard a taxi go up Gatsby's drive, and immediately I jumped out of bed and began to dress — I felt that I had something to tell him, something to warn him about, and morning would be too late.		O świcie usłyszałem taksówkę zajeżdżającą przed dom Gatsby’ego. Natychmiast wyskoczyłem z łóżka i zacząłem się ubierać – czułem, że muszę mu coś powiedzieć, przed czymś go ostrzec, a rano może być za późno.
Crossing his lawn, I saw that his front door was still open and he was leaning against a table in the hall, heavy with dejection or sleep.		Przemierzając jego trawnik, zobaczyłem drzwi wejściowe jeszcze otwarte i Gatsby’ego w hallu, wspartego o brzeg stołu, jakby pod ciężarem przygnębienia czy senności.
"Nothing happened," he said wanly. "I waited, and about four o'clock she came to the window and stood there for a minute and then turned out the light."		– Nic się nie działo – powiedział słabo. – Czekałem i gdzieś około czwartej podeszła do okna i postała tam chwilę, a potem zgasiła światło.
His house had never seemed so enormous to me as it did that night when we hunted through the great rooms for cigarettes.		Jego dom nigdy nie wydał mi się tak ogromny jak owej nocy, gdy w wielkich pokojach szukaliśmy papierosów.
We pushed aside curtains that were like pavilions, and felt over innumerable feet of dark wall for electric light switches — once I tumbled with a sort of splash upon the keys of a ghostly piano.		Rozsuwaliśmy story jak płótna namiotów, przemierzaliśmy po omacku niezliczone metry ciemnych ścian, szukając kontaktów – raz wpadłem na fortepian, wydobywając z klawiszów niesamowity akord.
There was an inexplicable amount of dust everywhere, and the rooms were musty, as though they hadn't been aired for many days.		Wszędzie było, nie wiadomo dlaczego, dużo kurzu i bardzo duszno, jakby tu od wielu dni nie wietrzono.
I found the humidor on an unfamiliar table, with two stale, dry cigarettes inside.		Znalazłem w pudełku na nieznanym mi stole dwa stare, wyschnięte papierosy.
Throwing open the French windows of the drawing-room, we sat smoking out into the darkness.		Otworzyliśmy szeroko okna w salonie i siedliśmy, paląc w ciemności.
"You ought to go away," I said. "It's pretty certain they'll trace your car."		– Powinieneś wyjechać – powiedziałem. – Jasne jak słońce, że wytropią twój wóz.
"Go away now, old sport?"		– Wyjechać teraz, mój drogi?
"Go to Atlantic City for a week, or up to Montreal."		– Na tydzień, do Atlantic City albo do Montrealu.
He wouldn't consider it.		Nie chciał o tym słyszeć.
He couldn't possibly leave Daisy until he knew what she was going to do.		Nie może przecież opuścić Daisy, póki się nie dowie, co ona zrobi.
He was clutching at some last hope and I couldn't bear to shake him free.		Trzymał się kurczowo ostatniego cienia nadziei, a ja nie miałem serca uwolnić go od złudzeń.
It was this night that he told me the strange story of his youth with Dan Cody — told it to me because "Jay Gatsby" had broken up like glass against Tom's hard malice, and the long secret extravaganza was played out.		To właśnie owej nocy opowiedział mi dziwną historię swojej młodości spędzonej z Danem Codym – opowiedział ją, bo „Jay Gatsby” rozbił się jak szkło o złośliwość Toma i skończyła się długotrwała, potajemna i niedorzeczna gra.
I think that he would have acknowledged anything now, without reserve, but he wanted to talk about Daisy.		Myślę, że teraz przyznałby się do wszystkiego, bez wahań, lecz chciał mówić o Daisy.
She was the first "nice" girl he had ever known.		Była w jego życiu pierwszą dziewczyną z dobrego domu.
In various unrevealed capacities he had come in contact with such people, but always with indiscernible barbed wire between.		Z ludźmi tego rodzaju stykał się w różnych swoich nieujawnionych zawodach, lecz zawsze oddzielony od nich niewidzialnym zasiekiem z drutu.
He found her excitingly desirable.		Wydała mu się niepokojąco godna pożądania.
He went to her house, at first with other officers from Camp Taylor, then alone.		Bywał w jej domu, najpierw z innymi oficerami z Camp Taylor, później sam.
It amazed him — he had never been in such a beautiful house before.		Zdumiewał go i zachwycał – nigdy przedtem nie był w tak wspaniałym domu.
But what gave it an air of breathless intensity was that Daisy lived there — it was as casual a thing to her as his tent out at camp was to him.		Lecz atmosferę zapierającego dech napięcia nadawał mu fakt, że mieszkała w nim Daisy – w sposób równie niewymuszony i naturalny, jak on w swoim obozowym namiocie.
There was a ripe mystery about it, a hint of bedrooms up-stairs more beautiful and cool than other bedrooms, of gay and radiant activities taking place through its corridors, and of romances that were not musty and laid away already in lavender, but fresh and breathing and redolent of this year's shining motor-cars and of dances whose flowers were scarcely withered.		Dla niego ten dom był spowity tajemnicą; można było domyślać się istnienia pokojów sypialnych na piętrze, piękniejszych i chłodniejszych od innych, i wesołych, ciepłych korytarzy – pełnych ruchu i życia, i miłości, ale nie owych starych wspomnień miłości zasuszonych w lawendzie, lecz romansów pulsujących świeżym oddechem, pachnącym najnowszym, błyszczącym samochodem i balem, po którym kwiaty jeszcze nie zwiędły.
It excited him, too, that many men had already loved Daisy—it increased her value in his eyes.		Podniecało go również to, że wielu kochało się w Daisy – podnosiło to jej wartość w jego oczach.
He felt their presence all about the house, pervading the air with the shades and echoes of still vibrant emotions.		Czuł obecność tych wielbicieli w całym domu, czuł w powietrzu cienie i echa wibrujących jeszcze uczuć.
But he knew that he was in Daisy's house by a colossal accident.		Lecz zdawał sobie sprawę, że bywa w domu Daisy na zasadzie czystego przypadku.
However glorious might be his future as Jay Gatsby, he was at present a penniless young man without a past, and at any moment the invisible cloak of his uniform might slip from his shoulders.		Choć mogła go czekać najwspanialsza przyszłość jako Jaya Gatsby’ego, w owym czasie był tylko młodym człowiekiem bez grosza, bez przeszłości, a mundur oficera mógł zniknąć z jego ramion w jednej chwili jak za dotknięciem czarodziejskiej różdżki.
So he made the most of his time.		Wykorzystywał więc czas i okoliczności, jak się dało.
He took what he could get, ravenously and unscrupulously— eventually he took Daisy one still October night, took her because he had no real right to touch her hand.		Brał, co mógł brać, zachłannie i bez skrupułów – w końcu wziął Daisy w pewną cichą, październikową noc, wziął ją, bo w gruncie rzeczy nie miał prawa dotknąć jej ręki.
He might have despised himself, for he had certainly taken her under false pretenses.		Mógł sobą gardzić, ponieważ wziął ją podstępem, podając się za kogoś innego.
I don't mean that he had traded on his phantom millions, but he had deliberately given Daisy a sense of security; he let her believe that he was a person from much the same stratum as herself — that he was fully able to take care of her.		Nie znaczy to, że usiłował ją olśnić swoimi wyimaginowanymi milionami, lecz z rozmysłem obudził w Daisy zaufanie i poczucie bezpieczeństwa; dał jej do zrozumienia, że jest z tej samej sfery co ona, że jest całkowicie zdolny zaopiekować się nią.
As a matter of fact, he had no such facilities — he had no comfortable family standing behind him, and he was liable at the whim of an impersonal government to be blown anywhere about the world.		W istocie jednak nie miał tych możliwości – nie stała za nim żadna majętna rodzina i zależał od bezdusznych zwierzchników, których kaprys mógł go rzucić na drugi koniec świata.
But he didn't despise himself and it didn't turn out as he had imagined.		Ale nie gardził sobą i stało się inaczej, niż sobie wyobrażał.
He had intended, probably, to take what he could and go — but now he found that he had committed himself to the following of a grail.		Prawdopodobnie miał zamiar wziąć, co się da, i odejść – lecz oto stwierdził, że skazał się sam na wędrówkę za świętym Graalem.
He knew that Daisy was extraordinary, but he didn't realize just how extraordinary a "nice" girl could be.		Wiedział, że Daisy jest niezwykła, lecz nie zdawał sobie sprawy, jak bardzo niezwykła może być dziewczyna z dobrego domu.
She vanished into her rich house, into her rich, full life, leaving Gatsby — nothing.		Zniknęła we wnętrzu tego domu, wróciła do swego wspaniałego, bogatego życia, nie zostawiając Gatsby’emu nic.
He felt married to her, that was all.		Czuł się jej poślubiony, to było wszystko.
When they met again, two days later, it was Gatsby who was breathless, who was, somehow, betrayed.		Gdy znów się spotkali, w dwa dni później, to on, Gatsby, był bez tchu, to on w jakiś sposób był oszukany.
Her porch was bright with the bought luxury of star-shine; the wicker of the settee squeaked fashionably as she turned toward him and he kissed her curious and lovely mouth.		Ganek jej domu oświetlały gwiazdy, jakby w tym celu opłacone; modna trzcinowa ławeczka zatrzeszczała z szykiem, gdy Daisy zwróciła się ku niemu, a on pocałował jej chciwe i ładne usta.
She had caught a cold, and it made her voice huskier and more charming than ever, and Gatsby was overwhelmingly aware of the youth and mystery that wealth imprisons and preserves, of the freshness of many clothes, and of Daisy, gleaming like silver, safe and proud above the hot struggles of the poor.		Zaziębiła się i miała głos bardziej zachrypnięty niż zwykle, co dodawało mu jeszcze więcej uroku. Jej młodość i niezwykłość, tak niewolniczo związane z bogactwem, podziałały na Gatsby’ego oszałamiająco; oszałamiała go świeżość jej niezliczonych strojów i sama Daisy, jaśniejąca jak srebro, bezpieczna i wyższa ponad rozpaczliwe wysiłki ludzi biednych. * * *
"I can't describe to you how surprised I was to find out I loved her, old sport.		– Nie potrafię ci opisać, mój drogi, z jakim zdumieniem stwierdziłem, że ją kocham.
I even hoped for a while that she'd throw me over, but she didn't, because she was in love with me too.		Przez chwilę miałem nawet nadzieję, że mnie odtrąci, ale nie zrobiła tego, bo ona mnie też kochała.
She thought I knew a lot because I knew different things from her . . .		Wyobrażała sobie, że dużo wiem, bo wiedziałem rzeczy inne niż ona...
Well, there I was, 'way off my ambitions, getting deeper in love every minute, and all of a sudden I didn't care.		I oto odszedłem daleko od moich ambicji, z każdą minutą zanurzając się w tę miłość coraz głębiej, aż nagle wszystko przestało mnie obchodzić.
What was the use of doing great things if I could have a better time telling her what I was going to do?"		Jaki był sens w wielkich osiągnięciach, kiedy lepiej spędzałem czas, po prostu opowiadając jej, co zamierzam osiągnąć?
On the last afternoon before he went abroad, he sat with Daisy in his arms for a long, silent time.		Ostatniego popołudnia przed odjazdem siedział, długo trzymając Daisy w ramionach w zupełnej ciszy.
It was a cold fall day, with fire in the room and her cheeks flushed.		Był to zimny, jesienny dzień i na kominku trzaskał ogień, od którego policzki jej płonęły.
Now and then she moved and he changed his arm a little, and once he kissed her dark shining hair.		Od czasu do czasu poruszała się i wtedy poprawiał trochę ramię, a raz pocałował jej ciemne, błyszczące włosy.
The afternoon had made them tranquil for a while, as if to give them a deep memory for the long parting the next day promised.		Popołudnie skłoniło ich do milczenia, jakby chciało wryć się w ich pamięć i przygotować do długiego rozstania, które następny dzień miał przynieść.
They had never been closer in their month of love, nor communicated more profoundly one with another, than when she brushed silent lips against his coat's shoulder or when he touched the end of her fingers, gently, as though she were asleep.		Przez cały miesiąc miłości nie byli sobie bliżsi, nie rozumieli się nigdy lepiej jak wówczas, kiedy ona milczącymi wargami muskała jego rękaw albo kiedy on głaskał końce jej palców delikatnie, jakby nie chcąc zbudzić jej ze snu. * * *
He did extraordinarily well in the war.		Spisał się nadzwyczaj dzielnie w czasie wojny.
He was a captain before he went to the front, and following the Argonne battles he got his majority and the command of the divisional machine-guns.		Został kapitanem przed wyruszeniem na front, a po kampanii w Argonnach awansował na majora i dowódcę batalionu karabinów maszynowych.
After the Armistice he tried frantically to get home, but some complication or misunderstanding sent him to Oxford instead.		Po zawieszeniu broni starał się wszystkimi siłami wrócić do domu, ale zamiast tego, wskutek zamieszania czy nieporozumienia, wysłano go do Oksfordu.
He was worried now — there was a quality of nervous despair in Daisy's letters.		Niepokoił się – w listach Daisy pobrzmiewał ton zdenerwowania i rozpaczy.
She didn't see why he couldn't come.		Nie mogła zrozumieć, dlaczego nie wraca.
She was feeling the pressure of the world outside, and she wanted to see him and feel his presence beside her and be reassured that she was doing the right thing after all.		Życie domagało się swoich praw, chciała go zobaczyć, mieć go przy sobie i upewnić się, że mimo wszystko postępuje słusznie, że słusznie go wybrała.
For Daisy was young and her artificial world was redolent of orchids and pleasant, cheerful snobbery and orchestras which set the rhythm of the year, summing up the sadness and suggestiveness of life in new tunes.		Bo Daisy była młoda, jej sztuczny, wymuskany świat pachniał storczykami i beztroskim snobizmem, był posłuszny orkiestrom, które ustanawiały rytm obowiązujący na cały rok i w nowych przebojach streszczały smutek i urok życia.
All night the saxophones wailed the hopeless comment of the Beale Street Blues while a hundred pairs of golden and silver slippers shuffled the shining dust.		Całymi nocami saksofony zawodziły rozpaczliwy refren Beale Street Blues, a setki par złotych i srebrnych pantofelków wzbijały migocący kurz.
At the gray tea hour there were always rooms that throbbed incessantly with this low, sweet fever, while fresh faces drifted here and there like rose petals blown by the sad horns around the floor.		O szarej godzinie herbaty zawsze jakiś pokój tętnił nieprzerwanie gorączką tego słodkiego, stłumionego rytmu i świeże twarze snuły się tam i z powrotem niby płatki róż, pędzone po posadzce smętnym podmuchem trąbki.
Through this twilight universe Daisy began to move again with the season; suddenly she was again keeping half a dozen dates a day with half a dozen men, and drowsing asleep at dawn with the beads and chiffon of an evening dress tangled among dying orchids on the floor beside her bed.		W tym królestwie przyćmionych świateł Daisy znów zaczęła bywać z nastaniem sezonu. Nagle znów miała pół tuzina randek dziennie z półtuzinem mężczyzn i znużona kładła się spać nad ranem, a na podłodze koło łóżka piętrzył się szyfon balowej sukni wyszywanej paciorkami i umierające orchidee.
And all the time something within her was crying for a decision.		I przez cały ten czas jakiś wewnętrzny głos domagał się od niej decyzji.
She wanted her life shaped now, immediately — and the decision must be made by some force — of love, of money, of unquestionable practicality — that was close at hand.		Chciała, żeby jej życie uformowało się teraz, natychmiast, i chciała, żeby decyzję przesądziła jakaś siła – miłość, pieniądze, jakieś względy życiowe niepodlegające dyskusji.
That force took shape in the middle of spring with the arrival of Tom Buchanan.		Ta siła przybierała kształt realny w połowie wiosny wraz z przybyciem Toma Buchanana.
There was a wholesome bulkiness about his person and his position, and Daisy was flattered.		Była jakaś zdrowa moc w jego postaci i w jego pozycji społecznej i Daisy to pochlebiało.
Doubtless there was a certain struggle and a certain relief.		Niewątpliwie stoczyła ze sobą walkę – i odczuła ulgę.
The letter reached Gatsby while he was still at Oxford.		List dotarł do Gatsby’ego, gdy był jeszcze w Oksfordzie.
It was dawn now on Long Island and we went about opening the rest of the windows downstairs, filling the house with gray-turning, gold-turning light.		* * * Na Long Island dniało teraz i pootwieraliśmy resztę okien na parterze, napełniając dom światłem, które z szarego stawało się złociste.
The shadow of a tree fell abruptly across the dew and ghostly birds began to sing among the blue leaves.		Zupełnie nagle cień drzewa padł na rosę i niewidoczne ptaki zaczęły śpiewać wśród niebieskich liści.
There was a slow, pleasant movement in the air, scarcely a wind, promising a cool, lovely day.		Powolny, przyjemny ruch powietrza, niby zapowiedź wiatru, obiecywał chłodny, piękny dzień.
"I don't think she ever loved him," Gatsby turned around from a window and looked at me challengingly. "You must remember, old sport, she was very excited this afternoon.		– Myślę, że nigdy go nie kochała. – Gatsby odwrócił się od okna i spojrzał na mnie z wyzwaniem. – Musisz pamiętać, mój drogi, że była dziś bardzo podniecona.
He told her those things in a way that frightened her — that made it look as if I was some kind of cheap sharper.		Powiedział jej to wszystko w sposób, który ją przestraszył... który stworzył wrażenie, że jestem ordynarnym oszustem.
And the result was she hardly knew what she was saying."		A skutek był taki, że nie bardzo wiedziała, co mówi.
He sat down gloomily.		Usiadł zasępiony.
"Of course she might have loved him just for a minute, when they were first married — and loved me more even then, do you see?"		– Oczywiście mogła go kochać przez chwilę, zaraz po ślubie... a jednocześnie jeszcze bardziej kochała mnie. Rozumiesz?
Suddenly he came out with a curious remark.		Nagle zrobił dziwną, zastanawiającą uwagę.
"In any case," he said, "it was just personal."		– W każdym razie – powiedział – to była rzecz czysto osobista.
What could you make of that, except to suspect some intensity in his conception of the affair that couldn't be measured?		Co można było z tego zrozumieć? Chyba tylko domyślać się głębi, z jaką pojmował całą sprawę, głębi, którą trudno zmierzyć.
He came back from France when Tom and Daisy were still on their wedding trip, and made a miserable but irresistible journey to Louisville on the last of his army pay.		Wrócił z Francji, kiedy Tom i Daisy byli jeszcze w podróży poślubnej, i za resztę swojej oficerskiej gaży wybrał się do Louisville – żałosne, lecz nieuniknione przedsięwzięcie.
He stayed there a week, walking the streets where their footsteps had clicked together through the November night and revisiting the out-of-the-way places to which they had driven in her white car.		Spędził tam tydzień, przemierzając ulice, gdzie niegdyś, w październikowe noce, rozbrzmiewały ich kroki, i odwiedzając ustronne miejsca, do których jeździli jej białym wozem.
Just as Daisy's house had always seemed to him more mysterious and gay than other houses, so his idea of the city itself, even though she was gone from it, was pervaded with a melancholy beauty.		I tak jak dom Daisy zawsze wydawał mu się bardziej tajemniczy i weselszy od innych, tak samo teraz całe miasto, choć jej już tam nie było, widział owiane melancholijną pięknością.
He left, feeling that if he had searched harder, he might have found her — that he was leaving her behind.		Wyjechał, czując, że zostawia ją za sobą, że może by ją znalazł, gdyby szukał wytrwalej.
The day-coach — he was penniless now — was hot.		W przedziale osobowego pociągu – nie miał już teraz pieniędzy – było gorąco.
He went out to the open vestibule and sat down on a folding-chair, and the station slid away and the backs of unfamiliar buildings moved by.		Wyszedł na otwarty pomost i usiadł na strapontenie, a stacja odpłynęła w dal i przesunęły się tyły jakichś nieznajomych budynków.
Then out into the spring fields, where a yellow trolley raced them for a minute with the people in it who might once have seen the pale magic of her face along the casual street.		Jechali wśród wiosennych pól, gdzie przez minutę ścigał się z pociągiem żółty tramwaj, a w nim ludzie, którzy kiedyś, przypadkiem, widzieli może na ulicy jej bladą, urzekającą twarz.
The track curved and now it was going away from the sun, which, as it sank lower, seemed to spread itself in benediction over the vanishing city where she had drawn her breath.		Szyny skręcały i oddalały się od słońca, a słońce, schodząc coraz niżej, zdawało się obejmować błogosławieństwem miasto, które znikało, miasto, w którym żyła ona.
He stretched out his hand desperately as if to snatch only a wisp of air, to save a fragment of the spot that she had made lovely for him.		Wyciągnął rękę z rozpaczą, jakby chciał chwycić pasmo powietrza, uratować strzęp miejsca, które przez nią pokochał.
But it was all going by too fast now for his blurred eyes and he knew that he had lost that part of it, the freshest and the best, forever.		Lecz uciekało mu już teraz zbyt szybko sprzed zamglonych oczu i wiedział, że najczystszą, najlepszą cząstkę tego wszystkiego utracił na zawsze. * * *
It was nine o'clock when we finished breakfast and went out on the porch.		Była godzina dziewiąta, kiedy skończyliśmy śniadanie i wyszliśmy na ganek.
The night had made a sharp difference in the weather and there was an autumn flavor in the air.		Noc przyniosła dużą zmianę i powietrze miało smak jesieni.
The gardener, the last one of Gatsby's former servants, came to the foot of the steps.		Ogrodnik, jedyny z poprzedniego sztabu służby, zbliżył się do stopni ganku.
"I'm going to drain the pool today, Mr. Gatsby, Leaves'll start falling pretty soon, and then there's always trouble with the pipes."		– Wypuszczę dziś wodę z basenu, proszę pana. Tylko patrzeć, jak liście zaczną lecieć z drzew, i potem mam zawsze kłopot z rurami.
"Don't do it to-day," Gatsby answered.		– Nie róbcie tego dzisiaj – odpowiedział Gatsby.
He turned to me apologetically. "You know, old sport, I've never used that pool all summer?"		Zwrócił się do mnie z wyjaśnieniem: – Wiesz, mój drogi, przez całe lato ani razu nie korzystałem z basenu.
I looked at my watch and stood up.		Spojrzałem na zegarek i wstałem.
"Twelve minutes to my train."		– Mam dwanaście minut do pociągu.
I didn't want to go to the city.		Nie chciało mi się jechać do miasta.
I wasn't worth a decent stroke of work, but it was more than that — I didn't want to leave Gatsby.		Byłem do niczego, jeśli chodzi o robotę, ale – co ważniejsze – nie chciałem opuszczać Gatsby’ego.
I missed that train, and then another, before I could get myself away.		Zrezygnowałem z tego pociągu i z następnego, wreszcie zebrałem się do odejścia.
"I'll call you up," I said finally. "Do, old sport."		– Zadzwonię do ciebie – powiedziałem na pożegnanie. – Zadzwoń koniecznie, mój drogi.
"I'll call you about noon."		– Zadzwonię koło południa.
We walked slowly down the steps.		Potem zeszliśmy ze schodów.
"I suppose Daisy'll call too." He looked at me anxiously, as if he hoped I'd corroborate this.		– Przypuszczam, że Daisy też zadzwoni. – Spojrzał na mnie niespokojnie, jakby z nadzieją, że go w tym przypuszczeniu upewnię.
"I suppose so."		– Sądzę, że tak.
"Well, good-by."		– A zatem do widzenia.
We shook hands and I started away.		Uścisnęliśmy sobie ręce na pożegnanie.
Just before I reached the hedge I remembered something and turned around.		Już przy żywopłocie przypomniałem sobie coś i odwróciłem się.
"They're a rotten crowd," I shouted across the lawn. "You're worth the whole damn bunch put together."		– To wstrętna, rozwydrzona banda! – krzyknąłem przez trawnik. – Jesteś więcej wart niż oni wszyscy razem wzięci.
I've always been glad I said that.		Jestem zadowolony, że mu to powiedziałem.
It was the only compliment I ever gave him, because I disapproved of him from beginning to end.		To jedyny komplement, jaki kiedykolwiek ode mnie usłyszał, bo odnosiłem się do niego z dezaprobatą od początku do końca.
First he nodded politely, and then his face broke into that radiant and understanding smile, as if we'd been in ecstatic cahoots on that fact all the time.		Najpierw skinął uprzejmie głową, a potem twarz mu się rozjaśniła tym jego promiennym uśmiechem porozumienia, jak gdyby to, co ode mnie usłyszał, zawsze było przedmiotem naszej zmowy.
His gorgeous pink rag of a suit made a bright spot of color against the white steps, and I thought of the night when I first came to his ancestral home, three months before.		Jego barwne ubranie odcinało się jaskrawą plamą od białych schodów i przypomniałem sobie ów wieczór przed trzema miesiącami, kiedy to pierwszy raz przyszedłem do jego dostojnego domu.
The lawn and drive had been crowded with the faces of those who guessed at his corruption — and he had stood on those steps, concealing his incorruptible dream, as he waved them good-by.		Trawnik i podjazd wypełniał tłum ludzi, którzy domyślali się, że jest oszustem – on zaś stał na tych samych schodach i żegnał ich ruchem dłoni, ukrywając w głębi serca nietknięte w swej czystości marzenie.
I thanked him for his hospitality.		Podziękowałem mu za gościnność.
We were always thanking him for that — I and the others.		Zawsze mu dziękowaliśmy, ja i inni.
"Good-by," I called. "I enjoyed breakfast, Gatsby."		– Do widzenia! – krzyknąłem. – Dziękuję za śniadanie! * * *
Up in the city.
I tried for a while to list the quotations on an interminable amount of stock, then I fell asleep in my swivel-chair.		W biurze usiłowałem przez chwilę sporządzić tasiemcową listę notowań giełdowych, potem zasnąłem na krześle przy biurku.
Just before noon the phone woke me, and I started up with sweat breaking out on my forehead.		Tuż przed dwunastą obudził mnie telefon i ocknąłem się z czołem mokrym od potu.
It was Jordan Baker; she often called me up at this hour because the uncertainty of her own movements between hotels and clubs and private houses made her hard to find in any other way.		Była to Jordan Baker; często dzwoniła do mnie o tej porze, bo ją samą trudno było osiągnąć wśród jej peregrynacji między hotelami, klubami i domami znajomych.
Usually her voice came over the wire as something fresh and cool, as if a divot from a green golf-links had come sailing in at the office window, but this morning it seemed harsh and dry.		Zwykle głos jej brzmiał w słuchawce jak coś świeżego i chłodnego, jakby grudka darni z zielonego placu golfowego śmignęła tuż koło okna mojego biura, lecz tego ranka wydał mi się szorstki i suchy.
"I've left Daisy's house," she said. "I'm at Hemp-stead, and I'm going down to Southampton this afternoon."		– Wyprowadziłam się od Daisy – powiedziała – i jestem w Hampstead, po południu jadę do Southampton.
Probably it had been tactful to leave Daisy's house, but the act annoyed me, and her next re-mark made me rigid.		Chyba postąpiła taktownie, wynosząc się od Daisy, lecz fakt ten zirytował mnie, a przy następnej jej uwadze zesztywniałem.
"You weren't so nice to me last night."		– Wczoraj wieczorem nie byłeś dla mnie zbyt miły.
"How could it have mattered then?"		– Czy to mogło mieć wczoraj jakieś znaczenie?
Silence for a moment.		Cisza przez chwilę.
Then:		Potem:
"However — I want to see you."		– Mimo to... chcę cię zobaczyć.
"I want to see you, too."		– Ja też chcę cię zobaczyć.
"Suppose I don't go to Southampton, and come into town this afternoon?"		– Przypuśćmy, że nie pojadę do Southampton i będę w mieście po południu?
"No — I don't think this afternoon."		– Nie, dziś po południu chyba nie.
"Very well."		– Doskonale.
"It's impossible this afternoon.		– Dziś to jest niemożliwe.
Various —"		Różne...
We talked like that for a while, and then abruptly we weren't talking any longer.		Rozmawialiśmy w ten sposób przez chwilę, a potem nagle przestaliśmy rozmawiać.
I don't know which of us hung up with a sharp click, but I know I didn't care.		Nie wiem, które z nas pierwsze rzuciło słuchawkę, lecz wiem, że było mi to obojętne.
I couldn't have talked to her across a tea-table that day if I never talked to her again in this world.		Nie potrafiłbym rozmawiać z nią tego dnia przy stoliku w kawiarni, nawet gdybym już nigdy w życiu nie miał z nią rozmawiać.
I called Gatsby's house a few minutes later, but the line was busy.		W parę minut później zadzwoniłem do Gatsby’ego, ale telefon był zajęty.
I tried four times; finally an exasperated central told me the wire was being kept open for long distance from Detroit.		Próbowałem cztery razy; wreszcie rozzłoszczona telefonistka z centrali powiedziała mi, że linia jest zablokowana dla połączenia z Detroit.
Taking out my time-table, I drew a small circle around the three-fifty train.		Wyjąłem rozkład jazdy i kółeczkiem zakreśliłem pociąg o trzeciej pięćdziesiąt.
Then I leaned back in my chair and tried to think.		Potem rozparłem się wygodnie na krześle i usiłowałem myśleć.
It was just noon.		Było akurat południe.
When I passed the ashheaps on the train that morning I had crossed deliberately to the other side of the car.		* * * Kiedy rano przejeżdżałem pociągiem koło hałd popiołu, rozmyślnie przeszedłem na drugą stronę wagonu.
I supposed there'd be a curious crowd around there all day with little boys searching for dark sports in the dust, and some garrulous man telling over and over what had happened, until it became less and less real even to him and he could tell it no longer, and Myrtle Wilson's tragic achievement was forgotten.		Domyślałem się, że przez cały dzień będzie się tam zbierał tłum gapiów, mali chłopcy będą szukać ciemnych plam w kurzu na drodze i jakiś gaduła będzie w kółko opowiadał, co się stało, aż wreszcie nawet jemu samemu zacznie się to wydawać coraz mniej realne i przestanie opowiadać, i tragiczny wyczyn Myrtle Wilson pójdzie w zapomnienie.
Now I want to go back a little and tell what happened at the garage after we left there the night before.		Chcę się teraz trochę cofnąć w czasie i powiedzieć, co działo się w warsztacie poprzedniej nocy po naszym odjeździe.
They had difficulty in locating the sister, Catherine.		Były pewne trudności z odnalezieniem siostry Myrtle – Catherine.
She must have broken her rule against drinking that night, for when she arrived she was stupid with liquor and unable to understand that the ambulance had already gone to Flushing.		Musiała na ten wieczór zerwać z abstynencją, bo zjawiła się zupełnie otępiała od alkoholu i trudno jej było wytłumaczyć, że karetka pogotowia odjechała już do Flushing.
When they convinced her of this, she immediately fainted, as if that was the intolerable part of the affair.		Gdy ją o tym przekonano, natychmiast zemdlała, jakby właśnie odjazd karetki był faktem najtrudniejszym do zniesienia.
Someone, kind or curious, took her in his car and drove her in the wake of her sister's body.		Ktoś uprzejmy czy ciekawy zabrał ją do swego wozu i powiózł w ślad za ciałem siostry.
Until long after midnight a changing crowd lapped up against the front of the garage, while George Wilson rocked himself back and forth on the couch inside.		Jeszcze długo po północy tłum pchał się do warsztatu, podczas gdy George Wilson siedział w kantorku na kanapie, kiwając się w tył i w przód.
For a while the door of the office was open, and every one who came into the garage glanced irresistibly through it.		Przez chwilę drzwi były otwarte i każdy, kto dostał się do warsztatu, zerkał na Wilsona, nie mogąc powstrzymać ciekawości.
Finally some one said it was a shame, and closed the door.		Wreszcie ktoś powiedział, że to skandal, i drzwi zamknął.
Michaelis and several other men were with him; first, four or five men, later two or three men.		Był z nim Michaelis i kilku innych: najpierw czterech albo pięciu ludzi, a potem dwóch czy trzech.
Still later Michaelis had to ask the last stranger to wait there fifteen minutes longer, while he went back to his own place and made a pot of coffee.		Jeszcze później Michaelis poprosił ostatniego z tych obcych, żeby zatrzymał się na piętnaście minut, bo chciał pójść do siebie zrobić kawę.
After that, he stayed there alone with Wilson until dawn.		Potem już był sam z Wilsonem do świtu.
About three o'clock the quality of Wilson's incoherent muttering changed — he grew quieter and began to talk about the yellow car.		Około godziny trzeciej coś się zmieniło w bełkoczącym nieprzytomnie Wilsonie – zrobił się spokojniejszy i zaczął mówić o żółtym samochodzie.
He announced that he had a way of finding out whom the yellow car belonged to, and then he blurted out that a couple of months ago his wife had come from the city with her face bruised and her nose swollen. But when he heard himself say this, he flinched and began to cry "Oh, my God!" again in his groaning voice.		Oświadczył, że wie, w jaki sposób wykryć, do kogo żółty wóz należy, a potem wypaplał, że kilka miesięcy temu jego żona wróciła z miasta z twarzą podrapaną i spuchniętym nosem, lecz powiedziawszy to, wzdrygnął się i znów zaczął zawodzić: „Och, mój Boże!”
Michaelis made a clumsy attempt to distract him.		Michaelis niezdarnie próbował go rozerwać.
"How long have you been married, George?		– Jak długo byłeś żonaty, George?
Come on there, try and sit still a minute and answer my question.		Uspokój się, spróbuj siedzieć spokojnie przez minutę i odpowiedz na moje pytanie.
How long have you been married?"		Jak długo byłeś żonaty?
"Twelve years."		– Dwanaście lat.
"Ever had any children?		– Mieliście dzieci?
Come on, George, sit still — I asked you a question.		Uspokój się, George, siedź cicho...
Did you ever have any children?"		Pytam cię, czy mieliście dzieci?
The hard brown beetles kept thudding against the dull light, and whenever Michaelis heard a car go tearing along the road outside it sounded to him like the car that hadn't stopped a few hours before.		Twarde, brązowe chrabąszcze wciąż uderzały tępo o słabą żarówkę i każdy samochód na drodze, przelatujący pędem koło warsztatu, brzmiał dla Michaelisa jak ten wóz, który kilka godzin temu nie zatrzymał się.
He didn't like to go into the garage, because the work bench was stained where the body had been lying, so he moved uncomfortably around the office — he knew every object in it before morning — and from time to time sat down beside Wilson trying to keep him more quiet.		Do warsztatu nie chciał wchodzić, bo stół, na którym leżało ciało, był poplamiony, kręcił się więc niespokojnie po kantorku – nim się rozwidniło, poznał w nim każdy przedmiot – i od czasu do czasu siadał przy Wilsonie, próbując go uspokoić.
"Have you got a church you go to sometimes, George?		– Czy chodzisz czasem do jakiegoś kościoła?
Maybe even if you haven't been there for a long time?		Powiedz, George! Nawet jeżeli dawno w nim nie byłeś.
Maybe I could call up the church and get a priest to come over and he could talk to you, see?"		Może ja bym zadzwonił i poprosił księdza, żeby tu przyszedł i porozmawiał z tobą, zgoda?
"Don't belong to any."		– Nie należę do żadnego.
"You ought to have a church, George, for times like this. You must have gone to church once.		– Powinieneś mieć swój kościół, George, przydaje się w takich chwilach jak teraz...
Didn't you get married in a church? Listen, George, listen to me.		Kiedyś musiałeś przecież chodzić do kościoła.
Didn't you get married in a church?"		A ślubu nie brałeś w kościele?
"That was a long time ago."		– To było dawno temu.
The effort of answering broke the rhythm of his rocking — for a moment he was silent.		Odpowiedź kosztowała go tyle wysiłku, że aż przestał się kiwać; przez chwilę siedział cicho.
Then the same half-knowing, half-bewildered look came back into his faded eyes.		Potem to samo spojrzenie, na wpół świadome, na pół nieprzytomne, pojawiło się z powrotem w jego wyblakłych oczach.
"Look in the drawer there," he said, pointing at the desk.		– Zajrzyj do szuflady – powiedział, wskazując biurko.
"Which drawer?"		– Do której szuflady?
"That drawer — that one."		– Do szuflady... do tamtej.
Michaelis opened the drawer nearest his hand.		Michaelis otworzył pierwszą z brzegu szufladę.
There was nothing in it but a small, expensive dog-leash, made of leather and braided silver.		Nie było w niej nic prócz małej, kosztownej smyczy dla psa, zrobionej ze skóry i nabijanej srebrem.
It was apparently new.		Wyglądała na zupełnie nową.
"This?" he inquired, holding it up.		– To? – zapytał, biorąc ją do ręki.
Wilson stared and nodded.		Wilson skinął głową, nie odrywając wzroku od smyczy.
"I found it yesterday afternoon.		– Znalazłem to wczoraj po południu.
She tried to tell me about it, but I knew it was something funny."		Zaczęła mi o tym opowiadać, ale mówiła dziwne rzeczy.
"You mean your wife bought it?"		– Chcesz powiedzieć, że twoja żona to kupiła?
"She had it wrapped in tissue paper on her bureau."		– Trzymała to zawinięte w bibułkę na swoim biureczku.
Michaelis didn't see anything odd in that, and he gave Wilson a dozen reasons why his wife might have bought the dog-leash.		Michaelis nie widział w tym nic dziwnego i podał Wilsonowi kilka różnych powodów, dla których jego żona mogła kupić smycz dla psa.
But conceivably Wilson had heard some of these same explanations before, from Myrtle, because he began saying "Oh, my God!" again in a whisper—his comforter left several explanations in the air.		Ale prawdopodobnie Wilson słyszał część tych wyjaśnień już wcześniej od Myrtle, bo znów zaczął powtarzać szeptem „Och, mój Boże!” i pragnący go pocieszyć Michaelis poniechał dalszych argumentów.
"Then he killed her," said Wilson.		– Potem on ją zabił – powiedział Wilson.
His mouth dropped open suddenly.		I nagle dolna szczęka opadła mu.
"Who did?"		– Kto ją zabił?
"I have a way of finding out."		– Już ja się dowiem.
"You're morbid, George," said his friend. "This has been a strain to you and you don't know what you're saying.		– Jesteś chory, George – powiedział jego przyjaciel. – Za dużo się na ciebie zwaliło i sam nie wiesz, co mówisz.
You'd better try and sit quiet till morning."		Posiedziałbyś lepiej cicho do rana.
"He murdered her."		– Zamordował ją.
"It was an accident, George."		– To był wypadek, George.
Wilson shook his head.		Wilson potrząsnął głową.
His eyes narrowed and his mouth widened slightly with the ghost of a superior "Hm!"		Przymrużył oczy i rozciągnął ściśnięte wargi w ledwie dostrzegalnym wyniosłym „hm”.
"I know," he said definitely, "I'm one of these trusting fellas and I don't think any harm to nobody, but when I get to know a thing I know it.		– Ja wiem – powiedział tonem niedopuszczającym wątpliwości. – Ja jestem taki, że każdemu ufam i nie chcę niczyjej krzywdy, ale jak już coś wiem, to wiem.
It was the man in that car.		To był ten człowiek w samochodzie.
She ran out to speak to him and he wouldn't stop."		Ona wyskoczyła, żeby z nim mówić, a on nie chciał się zatrzymać.
Michaelis had seen this too, but it hadn't occurred to him that there was any special significance in it. He believed that Mrs. Wilson had been running away from her husband, rather than trying to stop any particular car.		Michaelis widział to również, ale nie przyszło mu do głowy, żeby przywiązywać do tego jakieś specjalne znaczenie, skłonny był raczej sądzić, że pani Wilson uciekała od męża, niż że próbowała zatrzymać jakiś wóz.
"How could she of been like that?"		– Jak ona mogła coś takiego?
"She's a deep one," said Wilson, as if that answered the question. "Ah-h-h —"		– To głęboka natura. – powiedział Wilson, jak gdyby to coś wyjaśniało. – Ach...
He began to rock again, and Michaelis stood twisting the leash in his hand.		Zaczął się znów kiwać, a Michaelis stał, ściskając w dłoni smycz.
"Maybe you got some friend that I could telephone for, George?"		– Może masz jakiegoś przyjaciela, tobym do niego zadzwonił, co, George?
This was a forlorn hope — he was almost sure that Wilson had no friend: there was not enough of him for his wife.		Próżna nadzieja – był prawie pewien, że nie ma żadnego przyjaciela: Wilson był tak ograniczony, że nie starczyło go nawet dla żony.
He was glad a little later when he noticed a change in the room, a blue quickening by the window, and realized that dawn wasn't far off.		Michaelis ucieszył się, gdy niebawem spostrzegł w pokoju zmianę, szybko wzbierający w oknie błękit, i stwierdził, że dzień jest niedaleko.
About five o'clock it was blue enough outside to snap off the light.		Około godziny piątej na dworze zrobiło się tak niebiesko, że można było zgasić światło.
Wilson's glazed eyes turned out to the ashheaps, where small gray clouds took on fantastic shapes and scurried here and there in the faint dawn wind.		Zamglone oczy Wilsona pobiegły ku hałdom popiołu, gdzie szare obłoczki przybierały fantastyczne kształty i umykały szybko przed lekkim, porannym wiatrem.
"I spoke to her," he muttered, after a long silence. "I told her she might fool me but she couldn't fool God.		– Rozmawiałem z nią – wymamrotał po długim milczeniu – powiedziałem jej, że może mnie oszukiwać, ale nie może oszukać Pana Boga.
I took her to the window"— with an effort he got up and walked to the rear window and leaned with his face pressed against it —"and I said 'God knows what you've been doing, everything you've been doing.		Zaprowadziłem ją do okna. – Wstał z wysiłkiem, podszedł do okna i przycisnął twarz do szyby. – Powiedziałem: „Pan Bóg wie, co robiłaś, wie o wszystkim, co robiłaś.
You may fool me, but you can't fool God!' "		Możesz oszukać mnie, ale nie możesz oszukać Boga”.
Standing behind him, Michaelis saw with a shock that he was looking at the eyes of Doctor T. J. Eckleburg which had just emerged, pale and enormous, from the dissolving night.		Stojący obok niego Michaelis zobaczył z przerażeniem, że Wilson patrzy na oczy doktora T. J. Eckleburga, które wynurzyły się, blade i ogromne, z ustępującego mroku.
"God sees everything," repeated Wilson.		– Bóg widzi wszystko – powtórzył Wilson.
"That's an advertisement," Michaelis assured him.		– To przecież ogłoszenie, reklama – zapewnił go Michaelis.
Something made him turn away from the window and look back into the room.		Odwrócił się jednak od okna i wolał patrzeć znowu na pokój.
But Wilson stood there a long time, his face close to the window pane, nodding into the twilight.		Ale Wilson pozostał przez długi czas z twarzą przy szybie; kiwał głową na widok wstającego dnia.
By six o'clock Michaelis was worn out, and grateful for the sound of a car stopping outside.		* * * O szóstej Michaelis był zupełnie wyczerpany i z wdzięcznością powitał odgłos samochodu przystającego przed warsztatem.
It was one of the watchers of the night before who had promised to come back, so he cooked breakfast for three, which he and the other man ate together.		Przybył jeden z tych, co czuwali przy Wilsonie w nocy, i obiecał był powrócić, Michaelis więc ugotował śniadanie dla całej trójki, ale zjadł je sam z przybyszem.
Wilson was quieter now, and Michaelis went home to sleep; when he awoke four hours later and hurried back to the garage, Wilson was gone.		Wilson był teraz spokojniejszy i Michaelis poszedł do domu przespać się; gdy obudził się po czterech godzinach i pospieszył z powrotem do warsztatu, Wilsona nie było.
His movements — he was on foot all the time — were afterward traced to Port Roosevelt and then to Gad's Hill, where he bought a sandwich that he didn't eat, and a cup of coffee.		Stwierdzono później, że zaszedł – cały czas na piechotę – aż do Portu Roosevelta, a potem do Gad’s Hill, gdzie kupił kanapkę, której nie zjadł, i napił się kawy.
He must have been tired and walking slowly, for he didn't reach Gad's Hill until noon.		Musiał być zmęczony i szedł powoli, bo w Gad’s Hill był dopiero w południe.
Thus far there was no difficulty in accounting for his time — there were boys who had seen a man "acting sort of crazy," and motorists at whom he stared oddly from the side of the road.		Do tego miejsca nietrudno było ustalić jego ruchy – znaleźli się chłopcy, którzy widzieli człowieka „jakby niespełna rozumu”, i kierowcy wozów, na których gapił się w dziwny sposób ze skraju drogi.
Then for three hours he disappeared from view.		Potem na trzy godziny zniknął wszystkim z oczu.
The police, on the strength of what he said to Michaelis, that he "had a way of finding out," supposed that he spent that time going from garage to garage thereabout, inquiring for a yellow car.		Policja na podstawie tego, że powiedział Michaelisowi: „Już ja się dowiem”, przypuszczała, iż chodził po okolicy od garażu do garażu, pytając o żółty samochód.
On the other hand, no garage man who had seen him ever came forward, and perhaps he had an easier, surer way of finding out what he wanted to know.		Z drugiej jednak strony, nie ujawnił się żaden właściciel garażu, który by go widział, i Wilson miał, być może, jakiś łatwiejszy i pewniejszy sposób ustalenia tego, co chciał wiedzieć.
By half past two he was in West Egg, where he asked some one the way to Gatsby's house.		O wpół do trzeciej był w West Egg, gdzie spytał kogoś o drogę do domu Gatsby’ego.
So by that time he knew Gatsby's name.		A więc w tym czasie znał już nazwisko Gatsby’ego.
At two o'clock Gatsby put on his bathing-suit and left word with the butler that if any one phoned word was to be brought to him at the pool.		* * * O godzinie drugiej Gatsby przebrał się w kostium kąpielowy i polecił lokajowi, żeby w razie jakiegokolwiek telefonu natychmiast przekazał mu wiadomość na basen.
He stopped at the garage for a pneumatic mattress that had amused his guests during the summer, and the chauffeur helped him pump it up.		Wstąpił do garażu po pneumatyczny materac, którym jego goście bawili się w ciągu lata, i szofer pomógł mu napompować go.
Then he gave instructions that the open car wasn't to be taken out under any circumstances—and this was strange, because the front right fender needed repair.		Potem wydał instrukcję, żeby w żadnym wypadku nie ruszać z garażu otwartego wozu, co było dziwne, bo przedni prawy błotnik wymagał reperacji.
Gatsby shouldered the mattress and started for the pool.		Gatsby zarzucił na ramię materac i ruszył w stronę basenu.
Once he stopped and shifted it a little, and the chauffeur asked him if he needed help, but he shook his head and in a moment disappeared among the yellowing trees.		Po drodze raz przystanął, żeby go poprawić na ramieniu, i szofer spytał, czy nie potrzebuje pomocy, lecz Gatsby potrząsnął głową i po chwili zniknął wśród żółknących drzew.
No telephone message arrived, but the butler went without his sleep and waited for it until four o'clock — until long after there was any one to give it to if it came.		Telefon nie dzwonił, lecz lokaj, rezygnując z drzemki, czekał aż do godziny czwartej – kiedy już nie było komu przekazać wiadomości, nawet gdyby nadeszła.
I have an idea that Gatsby himself didn't believe it would come, and perhaps he no longer cared.		Wydaje mi się, iż Gatsby sam nie wierzył, że otrzyma jakąś wiadomość, i może już o to nie dbał.
If that was true he must have felt that he had lost the old warm world, paid a high price for living too long with a single dream.		A jeśli tak, to chyba musiał czuć, że rozstał się z tym starym, ciepłym światem, zapłaciwszy wysoką cenę za to, iż zbyt długo żył jednym marzeniem.
He must have looked up at an unfamiliar sky through Frightening leaves and shivered as he found what a grotesque thing a rose is and how raw the sunlight was upon the scarcely created grass.		Patrzył pewnie na obce niebo poprzez liście napełniające go strachem i musiał zadrżeć, gdy spostrzegł, jak groteskową rzeczą jest róża i jak zimne jest światło słońca na skąpej trawie.
A new world, material without being real, where poor ghosts, breathing dreams like air, drifted fortuitously about . . . like that ashen, fantastic figure gliding toward him through the amorphous trees.		Jakiś nowy świat, dotykalny, choć nierzeczywisty, w którym biedne duchy chłoną marzenia niby powietrze, snując się bez celu... jak ta szara, dziwaczna postać, skradająca się ku niemu spomiędzy bezkształtnych drzew.
The chauffeur — he was one of Wolfsheim's protégés — heard the shots — afterward he could only say that he hadn't thought anything much about them.		Szofer – jeden z protegowanych Wolfshiema – słyszał strzały, później jednak potrafił powiedzieć tylko tyle, że nie zwrócił na nie specjalnej uwagi.
I drove from the station directly to Gatsby's house and my rushing anxiously up the front steps was the first thing that alarmed any one.		Przyjechałem ze stacji prosto do domu Gatsby’ego i dopiero moje pospieszne kroki na schodach wzbudziły niepokój.
But they knew then, I firmly believe.		Ale jestem przekonany, że wówczas już o tym wiedzieli.
With scarcely a word said, four of us, the chauffeur, butler, gardener, and I, hurried down to the pool.		Prawie bez słowa, we czwórkę – szofer, lokaj, ogrodnik i ja – pospieszyliśmy nad basen.
There was a faint, barely perceptible movement of the water as the fresh flow from one end urged its way toward the drain at the other.		Woda toczyła się słabym, ledwie dostrzegalnym ruchem, w miarę jak świeży jej dopływ torował sobie drogę z jednego końca basenu na drugi, do rury odpływowej.
With little ripples that were hardly the shadows of waves, the laden mattress moved irregularly down the pool.		Wśród lekkich zmarszczek, które nie były nawet cieniem fal, napompowany materac posuwał się zygzakiem po basenie.
A small gust of wind that scarcely corrugated the surface was enough to disturb its accidental course with its accidental burden.		Łagodny powiew wiatru, ledwie karbujący powierzchnię wody, wystarczał, by zmieniać jego przypadkowy kurs z tym jego przypadkowym ładunkiem.
The touch of a cluster of leaves revolved it slowly, tracing, like the leg of transit, a thin red circle in the water,		Zatrzymany kępą liści powoli obracał się w miejscu i jak ramię cyrkla rysował cienkie, czerwone koło na wodzie.
It was after we started with Gatsby toward the house that the gardener saw Wilson's body a little way off in the grass, and the holocaust was complete.		Dopiero gdy ruszyliśmy z Gatsbym w stronę domu, ogrodnik zobaczył ciało Wilsona, trochę na uboczu, w trawie, i krąg ofiar zamknął się.
CHAPTER IX		Rozdział IX
After two years I remember the rest of that day, and that night and the next day, only as an endless drill of police and photographers and newspaper men in and out of Gatsby's front door.		Dzisiaj, po dwóch latach, pamiętam koniec tego dnia i noc, i dzień następny tylko jako nieprzerwaną procesję policjantów, fotografów i reporterów, którzy wchodzili i wychodzili z domu Gatsby’ego.
A rope stretched across the main gate and a policeman by it kept out the curious, but little boys soon discovered that they could enter through my yard, and there were always a few of them clustered open-mouthed about the pool.		Główną bramę zagrodzono sznurem i stojący tam policjant powstrzymywał ciekawskich, lecz mali chłopcy szybko odkryli wejście przez moje podwórze i cały czas kilku z nich sterczało nad basenem z otwartymi ustami.
Some one with a positive manner, perhaps a detective, used the expression "madman" as he bent over Wilson's body that afternoon, and the adventitious authority of his voice set the key for the newspaper reports next morning.		Ktoś rozsądny i stateczny, być może jakiś detektyw, użył określenia „szaleniec”, gdy klęczał nad ciałem Wilsona po południu, i niespodziewana stanowczość jego głosu nadała ton doniesieniom gazet następnego rana.
Most of those reports were a nightmare — grotesque, circumstantial, eager, and untrue.		Prawie wszystkie sprawozdania były koszmarne – groteskowe, pełne nieistotnych szczegółów i niezgodne z prawdą.
When Michaelis's testimony at the inquest brought to light Wilson's suspicions of his wife I thought the whole tale would shortly be served up in racy pasquinade—but Catherine, who might have said anything, didn't say a word.		Gdy zeznania Michaelisa w czasie śledztwa ujawniły fakt, że Wilson żywił wobec żony podejrzenia, myślałem, iż tylko patrzeć, jak prasa zrobi z całej historii soczysty paszkwil, lecz Catherine, która mogła powiedzieć wszystko, nie powiedziała ani słowa.
She showed a surprising amount of character about it too — looked at the coroner with determined eyes under that corrected brow of hers, and swore that her sister had never seen Gatsby, that her sister was completely happy with her husband, that her sister had been into no mischief whatever.		Wykazała też zdumiewający hart ducha: patrzała na koronera zdecydowanym spojrzeniem spod tych swoich wyskubanych brwi i przysięgała, że jej siostra nigdy nie widziała Gatsby’ego, że jej siostra była najzupełniej szczęśliwa ze swoim mężem, że jej siostra w ogóle nie robiła nic zdrożnego.
She convinced herself of it, and cried into her handkerchief, as if the very suggestion was more than she could endure.		Sama siebie o tym przekonała i płakała w chusteczkę, jak gdyby nie mogła znieść nawet takich podejrzeń.
So Wilson was reduced to a man "deranged by grief" in order that the case might remain in its simplest form.		W ten sposób Wilson został zakwalifikowany jako człowiek „oszalały z bólu”, co pozwoliło utrzymać sprawę w jej najprostszej wersji.
And it rested there.		I na tym się skończyło.
But all this part of it seemed remote and unessential.		Lecz cała ta jej część wydawała się daleka i nieistotna.
I found myself on Gatsby's side, and alone.		Znalazłem się po stronie Gatsby’ego, i to zupełnie sam.
From the moment I telephoned news of the catastrophe to West Egg Village, every surmise about him, and every practical question, was referred to me.		Od chwili gdy zatelefonowałem do miasteczka West Egg z wiadomością o katastrofie, z każdym domysłem na temat Gatsby’ego, z każdym praktycznym pytaniem zwracano się do mnie.
At first I was surprised and confused; then, as he lay in his house and didn't move or breathe or speak, hour upon hour, it grew upon me that I was responsible, because no one else was interested — interested, I mean, with that intense personal interest to which every one has some vague right at the end.		Z początku byłem tym zdziwiony i zakłopotany; potem, gdy on leżał w swoim domu, nie ruszał się, nie oddychał ani nie mówił, godzina po godzinie uświadamiałem sobie moją odpowiedzialność, bo nikt inny nie interesował się nim; mam na myśli to szczere, osobiste zainteresowanie, do którego ostatecznie każdy z nas ma jakieś bliżej nieokreślone prawo.
I called up Daisy half an hour after we found him, called her instinctively and without hesitation.		Zadzwoniłem do Daisy w pół godziny po znalezieniu go, zadzwoniłem instynktownie i bez wahania.
But she and Tom had gone away early that afternoon, and taken baggage with them.		Lecz ona i Tom wyjechali wczesnym popołudniem i zabrali bagaże.
"Left no address?"		– Nie zostawili adresu?
"No."		– Nie.
"Say when they'd be back?"		– Nie mówili, kiedy wrócą?
"No."		– Nie.
"Any idea where they are?		– I nie wiadomo, gdzie są?
How I could reach them?"		Jak mógłbym ich znaleźć?
"I don't know.		– Nie wiem.
Can't say."		Nie potrafię powiedzieć.
I wanted to get somebody for him.		Chciałem mu kogoś przyprowadzić.
I wanted to go into the room where he lay and reassure him: "I'll get somebody for you, Gatsby.		Chciałem wejść do pokoju, w którym leżał, i zapewnić go: „Przyprowadzę ci kogoś, Gatsby.
Don't worry.		Nie martw się.
Just trust me and I'll get somebody for you —"		Zaufaj mi, a ja ci tu kogoś sprowadzę...”
Meyer Wolfsheim's name wasn't in the phone book.		Meyera Wolfshiema nie było w książce telefonicznej.
The butler gave me his office address on Broadway, and I called Information, but by the time I had the number it was long after five, and no one answered the phone.		Lokaj dał mi adres jego biura na Broadwayu i zadzwoniłem do informacji, lecz zanim zdobyłem numer, było już dobrze po piątej i nikt do telefonu nie podszedł.
"Will you ring again?"		– Może pani zadzwoni jeszcze raz?
"I've rung them three times."		– Dzwoniłam trzy razy.
"It's very important."		– To bardzo ważna sprawa.
"Sorry.		– Przykro mi.
I'm afraid no one's there."		Obawiam się, że tam nie ma nikogo.
I went back to the drawing-room and thought for an instant that they were chance visitors, all these official people who suddenly filled it. But, as they drew back the sheet and looked at Gatsby with unmoved eyes, his protest continued in my brain: "Look here, old sport, you've got to get somebody for me.		Wróciłem do salonu i przez chwilę wydało mi się, że wszyscy funkcjonariusze, którzy nagle wypełnili pokój, to przygodni goście, lecz chociaż unosili prześcieradło i patrzyli na Gatsby’ego z przejęciem, w mojej głowie brzmiał wciąż jego protest: „Słuchaj no, mój drogi, musisz mi tu kogoś sprowadzić.
You've got to try hard.		Musisz się postarać.
I can't go through this alone."		Przecież nie mogę przejść przez to zupełnie sam”.
Some one started to ask me questions, but I broke away and going up-stairs looked hastily through the unlocked parts of his desk — he'd never told me definitely that his parents were dead.		Ktoś zaczął mi zadawać pytania, lecz wymknąłem się i na piętrze pośpiesznie przejrzałem niezamknięte szuflady jego biurka – nigdy nie powiedział mi wyraźnie, że jego rodzice nie żyją. Lecz niczego tam nie znalazłem.
But there was nothing — only the picture of Dan Cody, a token of forgotten violence, staring down from the wall.		Tylko ze ściany spojrzała na mnie fotografia Dana Cody’ego, pamiątka po dawnych burzliwych czasach.
Next morning I sent the butler to New York with a letter to Wolfsheim, which asked for information and urged him to come out on the next train.		Następnego ranka posłałem lokaja do Nowego Jorku z listem do Wolfshiema, prosząc o informacje i nagląc do natychmiastowego przyjazdu.
That request seemed superfluous when I wrote it.		Prośba ta zdawała mi się zbyteczna, gdy pisałem list.
I was sure he'd start when he saw the newspapers, just as I was sure there'd be a wire from Daisy before noon — but neither a wire nor Mr. Wolfsheim arrived; no one arrived except more police and photographers and newspaper men.		Byłem pewny, że przyjedzie sam, gdy zobaczy wiadomość w gazetach, tak jak byłem pewny, że przed południem nadejdzie depesza od Daisy. Lecz ani depesza, ani pan Wolfshiem nie zjawili się; nikt nie przybył z wyjątkiem kolejnych policjantów, fotoreporterów, fotografów i reporterów.
When the butler brought back Wolfsheim's answer I began to have a feeling of defiance, of scornful solidarity between Gatsby and me against them all.		Gdy lokaj przywiózł odpowiedź od Wolfshiema, zbuntowałem się, poczułem pogardę i solidarność z Gatsbym przeciwko wszystkim.
Dear Mr. Carraway.		Szanowny panie Carraway.
This has been one of the most terrible shocks of my life to me I hardly can believe it that it is true at all.		To jest jeden z najstraszniejszych ciosów jaki mnie spotkał w moim życiu i ledwie mogę uwierzyć, że to w ogóle prawda.
Such a mad act as that man did should make us all think.		Ten obłąkany wyczyn tego wariata każdemu z nas daje do myślenia.
I cannot come down now as I am tied up in some very important business and cannot get mixed up in this thing now.		Nie mogę teraz przyjechać z powodu że jestem związany bardzo ważnymi interesami i nie mogę być teraz zamieszany w coś takiego.
If there is anything I can do a little later let me know in a letter by Edgar.		Jeśli mogę coś zrobić później proszę mi dać znać listem przez Edgara.
I hardly know where I am when I hear about a thing like this and am completely knocked down and out.		Po prostu nie wiem na jakim świecie żyję kiedy słyszę o takich rzeczach i jestem zupełnie rozbity i wykończony.
Yours truly		Z poważaniem
Meyer Wolfsheim		Meyer Wolfshiem
and then hasty addenda beneath:		A poniżej dopisane w pośpiechu:
Let me know about the funeral etc do not know his family at all.		Proszę mnie zawiadomić o pogrzebie etc. rodziny jego zupełnie nie znam.
When the phone rang that afternoon and Long Distance said Chicago was calling I thought this would be Daisy at last.		Gdy zadzwonił telefon tego popołudnia i międzymiastowa zapowiedziała Chicago, myślałem, że to wreszcie Daisy.
But the connection came through as a man's voice, very thin and far away.		Lecz w słuchawce zabrzmiał głos męski, bardzo słaby i daleki.
"This is Slagle speaking . . ."		– Tu mówi Slagle...
"Yes?" The name was unfamiliar.		– Tak? – Nazwisko było nieznajome.
"Hell of a note, isn't it?		– Ładny pasztet, co?
Get my wire?"		Dostałeś moją depeszę?
"There haven't been any wires."		– Nie było żadnej depeszy.
"Young Parke's in trouble," he said rapidly. "They picked him up when he handed the bonds over the counter.		– Młody Parke jest w tarapatach – powiedział szybko – złapali go, jak wręczał akcje.
They got a circular from New York giving 'em the numbers just five minutes before.		Pięć minut przedtem dostali okólnik z Nowego Jorku z wszystkimi numerami.
What d'you know about that, hey?		Jak ci się to podoba?
You never can tell in these hick towns —"		Najgorsze są te prowincjonalne dziury...
"Hello!" I interrupted breathlessly. "Look here — this isn't Mr. Gatsby.		– Halo! – przerwałem mu pośpiesznie. – Słuchaj pan, to nie Gatsby...
Mr. Gatsby's dead."		Pan Gatsby nie żyje...
There was a long silence on the other end of the wire, followed by an exclamation ... then a quick squawk as the connection was broken.		Długa cisza zapanowała na drugim końcu linii, po niej nastąpił jakiś okrzyk... potem krótki trzask, gdy połączenie zostało przerwane. * * *
I think it was on the third day that a telegram signed Henry C. Gatz arrived from a. town in Minnesota.		Zdaje mi się, że to na trzeci dzień przyszedł z jakiegoś miasta w stanie Minnesota telegram podpisany: Henry C. Gatz.
It said only that the sender was leaving immediately and to postpone the funeral until he came.		Zawiadamiał tylko o tym, że nadawca natychmiast wyrusza w drogę i że należy pogrzeb odłożyć do jego przybycia.
It was Gatsby's father, a solemn old man, very helpless and dismayed, bundled up in a long cheap ulster against the warm September day.		Był to ojciec Gatsby’ego, starzec poważny, zupełnie bezradny i przerażony, zakutany w długi, tani płaszcz pomimo ciepłego, wrześniowego dnia.
His eyes leaked continuously with excitement, and when I took the bag and umbrella from his hands he began to pull so incessantly at his sparse gray beard that I had difficulty in getting off his coat.		Łzy mu ciekły bez przerwy z przejęcia, a kiedy wziąłem od niego torbę i parasol, zaczął szarpać swoją rzadką, siwą brodę tak często, że z trudem zdjąłem z niego płaszcz.
He was on the point of collapse, so I took him into the music room and made him sit down while I sent for something to eat.		Był bliski załamania, zaprowadziłem go więc do salonu, posadziłem w fotelu i kazałem podać coś do zjedzenia.
But he wouldn't eat, and the glass of milk spilled from his trembling hand.		Lecz nie chciał jeść, a mleko wylewało się ze szklanki w jego drżącej dłoni.
"I saw it in the Chicago newspaper," he said. "It was all in the Chicago newspaper.		– Dowiedziałem się z gazety – powiedział. – Napisali wszystko w gazecie.
I started right away."		Zaraz wyjechałem.
"I didn't know how to reach you."		– Nie wiedziałem, jak pana znaleźć.
His eyes, seeing nothing, moved ceaselessly about the room.		Jego oczy biegały nieustannie po pokoju, niczego nie widząc.
"It was a madman," he said. "He must have been mad."		– To był wariat – powiedział. – To musiał być wariat.
"Wouldn't you like some coffee?" I urged him.		– Może napije się pan kawy? – namawiałem go.
"I don't want anything.		– Niczego mi nie trzeba.
I'm all right now, Mr.—"		Czuję się teraz zupełnie dobrze, panie...
"Carraway."		– Carraway.
"Well, I'm all right now.		– Tak, czuję się zupełnie dobrze.
Where have they got Jimmy?"		Gdzie jest Jimmy?
I took him into the drawing-room, where his son lay, and left him there.		Zaprowadziłem go do pokoju, w którym leżał jego syn, i tam go zostawiłem.
Some little boys had come up on the steps and were looking into the hall; when I told them who had arrived, they went reluctantly away.		Kilku małych chłopców weszło na ganek i zaglądało do hallu; kiedy powiedziałem im, kto przyjechał, niechętnie odeszli.
After a little while Mr. Gatz opened the door and came out, his mouth ajar, his face flushed slightly, his eyes leaking isolated and unpunctual tears.		Po krótkiej chwili pan Gatz otworzył drzwi i wyszedł; usta miał otwarte, twarz lekko zarumienioną, z oczu kapały mu w nierównych odstępach pojedyncze łzy.
He had reached an age where death no longer has the quality of ghastly surprise, and when he looked around him now for the first time and saw the height and splendor of the hall and the great rooms opening out from it into other rooms, his grief began to be mixed with an awed pride.		Osiągnął wiek, w którym śmierć nie ma już cech przerażającej niespodzianki; teraz, gdy po raz pierwszy rozejrzał się dokoła i spostrzegł wysoki, wspaniały hall i ogromne pokoje ciągnące się w amfiladzie, jego żałość zaczęła się mieszać z nabożną dumą.
I helped him to a bedroom up-stairs; while he took off his coat and vest I told him that all arrangements had been deferred until he came.		Poprowadziłem go do sypialni na piętrze. Kiedy zdejmował marynarkę, powiedziałem mu, że wszystkie przygotowania odłożono do jego przyjazdu.
"I didn't know what you'd want, Mr. Gatsby—"		– Nie wiedziałem, jakie będą pana życzenia, panie Gatsby.
"Gatz is my name."		– Moje nazwisko jest Gatz.
"— Mr. Gatz.		– ...panie Gatz.
I thought you might want to take the body West."		Sądziłem, że może zechce pan zabrać ciało na Zachód.
He shook his head.		Potrząsnął głową.
"Jimmy always liked it better down East.		– Jimmy zawsze wolał Wschód.
He rose up to his position in the East.		Tu, na Wschodzie, zdobył pozycję.
Were you a friend of my boy's, Mr.—?"		Czy pan był przyjacielem mojego chłopca, panie...
"We were close friends."		– Byliśmy bliskimi przyjaciółmi.
"He had a big future before him, you know.		– Miał przed sobą wielką przyszłość, wie pan.
He was only a young man, but he had a lot of brain power here." He touched his head impressively, and I nodded.		Był jeszcze całkiem młody, ale miał bardzo dobrze tu. – Postukał wymownie palcem w skroń, a ja przytaknąłem. – Gdyby żył, zostałby wielkim człowiekiem.
"If he'd of lived, he'd of been a great man. A man like James J. Hill.		Takim jak ten finansista James J. Hill, któremu zawdzięczamy nasze koleje.
He'd of helped build up the country."		Przyczyniłby się do rozwoju kraju.
"That's true," I said, uncomfortably.		– To prawda – powiedziałem, czując się dość głupio.
He fumbled at the embroidered coverlet, trying to take it from the bed, and lay down stiffly — was instantly asleep.		Miętosił haftowaną kapę, próbując ściągnąć ją z łóżka, położył się sztywno i w jednej chwili zasnął.
That night an obviously frightened person called up, and demanded to know who I was before he would give his name.		Tego wieczoru ktoś najwyraźniej przestraszony zadzwonił i koniecznie chciał wiedzieć, kim jestem, zanim podał swoje nazwisko.
"This is Mr. Carraway," I said.		– Mówi Carraway – powiedziałem.
"Oh!" He sounded relieved. "This is Klipspringer."		– Och! – usłyszałem ulgę w głosie. – Tu mówi Klipspringer.
I was relieved too, for that seemed to promise another friend at Gatsby's grave.		Mnie też ulżyło, bo była to zapowiedź jeszcze jednego przyjaciela przy grobie Gatsby’ego.
I didn't want it to be in the papers and draw a sight-seeing crowd, so I'd been calling up a few people myself.		Nie chciałem dawać ogłoszenia w prasie i ściągać tłumu gapiów, więc osobiście dzwoniłem do niektórych osób.
They were hard to find.		Trudno je było znaleźć.
"The funeral's tomorrow," I said. "Three o'clock, here at the house.		– Pogrzeb jest jutro – powiedziałem. – Uroczystość zacznie się o trzeciej tutaj, w domu.
I wish you'd tell anybody who'd be interested." "Oh, I will," he broke out hastily.		Chciałbym, żeby pan powtórzył każdemu, kogo to może obchodzić.
"Of course I'm not likely to see anybody, but if I do."		– Och, na pewno – przerwał pośpiesznie. – Wątpię, czy kogoś spotkam, ale jeżeli tak...
His tone made me suspicious.		Jego ton budził podejrzenia.
"Of course you'll be there yourself."		– Rozumie się, że pan przyjdzie.
"Well, I'll certainly try.		– Oczywiście, postaram się.
What I called up about is —"		Właściwie dzwonię, żeby...
"Wait a minute," I interrupted. "How about saying you'll come?"		– Chwileczkę – przerwałem mu. – A może byśmy się umówili, że pan przyjdzie?
"Well, the fact is — the truth of the matter is that I'm staying with some people up here in Greenwich, and they rather expect me to be with them tomorrow.		– Oczywiście, tylko że mieszkam... prawdę mówiąc, to jestem u znajomych w Greenwich i oni, zdaje się, liczą na mnie jutro.
In fact, there's a sort of picnic or something.		Jeśli chodzi o ścisłość, jutro ma być jakiś piknik czy coś w tym rodzaju.
Of course I'll do my very best to get away."		Jasne, że zrobię wszystko, żeby przyjechać.
I ejaculated an unrestrained "Huh!" and he must have heard me, for he went on nervously:		Nie krępując się, chrząknąłem głośno „hm” i musiał to usłyszeć, bo dalej ciągnął ze zdenerwowaniem.
"What I called up about was a pair of shoes I left there.		– Dzwonię w sprawie pantofli, które zostawiłem.
I wonder if it'd be too much trouble to have the butler send them on.		Czy nie mógłby pan kazać lokajowi wysłać mi pocztą tych pantofli?
You see, they're tennis shoes, and I'm sort of helpless without them.		Widzi pan, to są tenisówki i bez nich jestem uziemiony.
My address is care of B. F.—"		Proszę wysłać na adres państwa B.F....
I didn't hear the rest of the name, because I hung up the receiver.		Nazwiska nie usłyszałem, bo odłożyłem słuchawkę.
After that I felt a certain shame for Gatsby — one gentleman to whom I telephoned implied that he had got what he deserved.		Potem odczuwałem już tylko wstyd przed Gatsbym. Jeden dżentelmen, do którego dzwoniłem, dał mi do zrozumienia, że Gatsby ma to, na co zasłużył.
However, that was my fault, for he was one of those who used to sneer most bitterly at Gatsby on the courage of Gatsby's liquor, and I should have known better than to call him.		W tym wypadku ja byłem winien, gdyż należał do tych, którzy najzłośliwiej kpili z Gatsby’ego, podochoceni jego znakomitymi trunkami, i naprawdę głupio zrobiłem, że w ogóle do niego zatelefonowałem. * * *
The morning of the funeral I went up to New York to see Meyer Wolfsheim; I couldn't seem to reach him any other way.		W dzień pogrzebu pojechałem rano do Nowego Jorku zobaczyć się z Meyerem Wolfshiemem: wyglądało na to, że w żaden inny sposób go nie złapię.
The door that I pushed open, on the advice of an elevator boy, was marked "The Swastika Holding Company," and at first there didn't seem to be any one inside.		Na drzwiach, które pchnąłem, idąc za radą windziarza, wisiał szyld, „Swastyka Holding Company” i z początku zdawało mi się, że w biurze nikogo nie ma.
But when I'd shouted "hello" several times in vain, an argument broke out behind a partition, and presently a lovely Jewess appeared at an interior door and scrutinized me with black hostile eyes.		Krzyknąłem parę razy „halo” bez skutku. Potem jednak za przepierzeniem wybuchnęła kłótnia i po chwili w drzwiach ukazała się śliczna dziewczyna, mierząc mnie ciemnymi, wrogimi oczami.
"Nobody's in," she said. "Mr. Wolfsheim's gone to Chicago."		– Nie ma nikogo – powiedziała. – Pan Wolfshiem pojechał do Chicago.
The first part of this was obviously untrue, for some one had begun to whistle "The Rosary," tunelessly, inside.		Pierwsze zdanie było oczywiście kłamstwem, bo ktoś w głębi pokoju zaczął gwizdać fałszywie Ogród różany.
"Please say that Mr. Carraway wants to see him."		– Proszę powiedzieć, że pan Carraway chce go widzieć.
"I can't get him back from Chicago, can I?"		– Przecież go nie ściągnę z powrotem z Chicago.
At this moment a voice, unmistakably Wolfsheim's, called "Stella!" from the other side of the door.		W tym momencie jakiś głos, niewątpliwie Wolfshiema, zawołał zza drzwi: „Stella!”
"Leave your name on the desk," she said quickly. "I'll give it to him when he gets back."		– Proszę zostawić swoje nazwisko na biurku – powiedziała szybko – przekażę mu, kiedy wróci.
"But I know he's there."		– Ale ja wiem, że on tu jest.
She took a step toward me and began to slide her hands indignantly up and down her hips.		Postąpiła krok w moją stronę i z oburzeniem zaczęła gładzić się dłońmi po biodrach.
"You young men think you can force your way in here any time," she scolded. "We're getting sickantired of it.		– Wam, młodym ludziom, to się zdaje, że możecie się tu pchać o każdej porze – łajała mnie. – Mam już tego po dziurki od nosa.
When I say he's in Chicago, he's in Chicago."		Kiedy mówię, że jest w Chicago, to jest w Chicago.
I mentioned Gatsby.		Wspomniałem o Gatsbym.
"Oh-h!" She looked at me over again.		– Och. – Znów zmierzyła mnie wzrokiem. – Niech pan chwileczkę...
"Will you just — What was your name?"		Jak pana nazwisko?
She vanished.		Zniknęła.
In a moment Meyer Wolfsheim stood solemnly in the doorway, holding out both hands, He drew me into his office, remarking in a reverent voice that it was a sad time for all of us, and offered me a cigar.		Po chwili Meyer Wolfshiem stanął uroczyście na progu, wyciągając obydwie ręce. Wprowadził mnie do swego gabinetu, stwierdził z powagą, że to bardzo smutna chwila dla nas wszystkich, i poczęstował cygarem.
"My memory goes back to when first I met him," he said. "A young major just out of the army and covered over with medals he got in the war.		– Cofam się pamięcią do dnia, w którym go poznałem – powiedział. – Młody major, świeżo z wojska, cały pokryty odznaczeniami, które zdobył na wojnie.
He was so hard up he had to keep on wearing his uniform because he couldn't buy some regular clothes.		Był w takiej biedzie, że musiał chodzić w mundurze, bo nie miał za co kupić sobie zwyczajnego ubrania.
First time I saw him was when he come into Winebrenner's poolroom at Forty-third Street and asked for a job.		Pierwszy raz zobaczyłem go, kiedy wszedł do sali bilardowej Winebrennera na Czterdziestej Trzeciej Ulicy i pytał o pracę.
He hadn't eat anything for a couple of days. 'Come on have some lunch with me,' I said.		Nie jadł już od kilku dni. „Niech pan siada, zjemy razem lunch” – powiedziałem.
He ate more than four dollars' worth of food in half an hour."		Przez pół godziny zjadł więcej jak za cztery dolary.
"Did you start him in business?" I inquired.		– Ułatwił mu pan start w interesach? – spytałem.
"Start him! I made him."		– Start! Ja z niego zrobiłem człowieka!
"Oh."		– Ooo.
"I raised him up out of nothing, right out of the gutter.		– Wziąłem go znikąd, dosłownie z rynsztoka.
I saw right away he was a fine-appearing, gentlemanly young man, and when he told me he was an Oggsford I knew I could use him good.		Od razu zobaczyłem, że to jest młody dżentelmen o pięknej postawie, a kiedy powiedział mi, że był w Oksfordzie, wiedziałem, że mi się przyda.
I got him to join up in the American Legion and he used to stand high there.		Kazałem mu wstąpić do Legionu Amerykańskiego i stał tam wysoko.
Right off he did some work for a client of mine up to Albany.		Od ręki załatwił w Albany interes dla jednego mojego klienta.
We were so thick like that in everything"— he held up two bulbous fingers —"always together."		Trzymaliśmy się razem we wszystkim – wyciągnął dwa bulwiaste palce – zawsze razem.
I wondered if .this partnership had included the World's Series transaction in 1919.		Ciekaw byłem, czy dziełem tej spółki była machlojka na rozgrywkach bejsbolowych w 1919.
"Now he's dead," I said after a moment. "You were his closest friend, so I know you'll want to come to his funeral this afternoon."		– Teraz nie żyje – powiedziałem po chwili. – Był pan jego najbliższym przyjacielem i wiem, że chce pan przyjść na jego pogrzeb dziś po południu.
"I'd like to come."		– Chciałbym.
"Well, come then."		– Więc niech pan przyjdzie.
The hair in his nostrils quivered slightly, and as he shook his head his eyes filled with tears.		Kępki włosów w jego nozdrzach lekko zadrżały i kiedy potrząsnął głową, oczy zaszły mu łzami.
"I can't do it — I can't get mixed up in it," he said,		– Nie mogę tego zrobić... nie mogę być w to zamieszany – powiedział.
"There's nothing to get mixed up in. It's all over now."		– W nic pan nie będzie zamieszany, jest po wszystkim.
"When a man gets killed I never like to get mixed up in it any way.		– Kiedy kogoś zabiją, nie chcę być w to zamieszany w żaden sposób.
I keep out.		Trzymam się z daleka.
When I was a young man it was different — if a friend of mine died, no matter how, I stuck with them to the end.		Gdy byłem młody, było inaczej. Jeżeli jakiś mój przyjaciel umarł, wszystko jedno jak, trwałem przy nim do końca.
You may think that's sentimental, but I mean it— to the bitter end."		Może to się panu wydaje sentymentalne, ale to prawda – do ostatniej, najgorszej chwili.
I saw that for some reason of his own he was determined not to come, so I stood up.		Wiedziałem, że dla jakichś własnych powodów był zdecydowany nie przyjść, więc wstałem.
"Are you a college man?" he inquired suddenly.		– Czy chodził pan na uniwersytet? – spytał nagle.
For a moment I thought he was going to suggest a "gonnegtion," but he only nodded and shook my hand.		Przez chwilę myślałem, że zaproponuje, abym „wszedł do interesu”, lecz on tylko pokiwał głową i uścisnął mi rękę.
"Let us learn to show our friendship for a man when he is alive and not after he is dead," he suggested. "After that, my own rule is to let everything alone."		– Nauczmy się okazywać przyjaźń człowiekowi, kiedy żyje, a nie, kiedy już umrze – zaproponował. – Bo wtedy to już, według mnie, należy wszystko zostawić własnemu biegowi.
When I left his office the sky had turned dark and I got back to West Egg in a drizzle.		Kiedy wyszedłem z jego biura, niebo zachmurzyło się i wróciłem do West Egg w ulewnym deszczu.
After changing my clothes I went next door and found Mr. Gatz walking up and down excitedly in the hall.		Przebrałem się i poszedłem do domu Gatsby’ego, gdzie znalazłem pana Gatza chodzącego w podnieceniu po hallu.
His pride in his son and in his son's possessions was continually increasing and now he had something to show me.		Duma z powodu syna i jego posiadłości wciąż w nim narastała i teraz chciał mi coś pokazać.
"Jimmy sent me this picture." He took out his wallet with trembling fingers. "Look there."		– Jimmy przysłał mi to zdjęcie. – Drżącymi palcami wyciągnął portfel. – Niech pan patrzy.
It was a photograph of the house, cracked in the corners and dirty with many hands.		Była to fotografia domu, zagięta na rogach i pobrudzona licznymi odciskami palców.
He pointed out every detail to me eagerly. "Look there!" and then sought admiration from my eyes.		Gorliwie wskazywał mi każdy szczegół. „Niech pan patrzy tu!” – a potem szukał w moich oczach podziwu.
He had shown it so often that I think it' was more real to him now than the house itself.		Musiał ją tak często pokazywać, że stała się pewnie dla niego bardziej realna od samego domu.
"Jimmy sent it to me.		– Jimmy mi to przysłał.
I think it's a very pretty picture.		Uważam, że to bardzo dobre zdjęcie.
It shows up well."		Wszystko na nim widać.
"Very well.		– Bardzo dobre.
Had you seen him lately?"		Dawno nie widział pan syna?
"He come out to see me two years ago and bought me the house I live in now.		– Przyjechał odwiedzić mnie dwa lata temu i kupił mi domek, w którym mieszkam.
Of course we was broke up when he run off from home, but I see now there was a reason for it.		Oczywiście złamało nas to, że uciekł z domu, ale teraz widzę, że miał rację.
He knew he had a big future in front of him.		On wiedział, że czeka go wielka przyszłość.
And ever since he made a success he was very generous with me."		A jak tylko zaczęło mu się powodzić, to był dla mnie bardzo hojny.
He seemed reluctant to put away the picture, held it for another minute, lingeringly, before my eyes.		Zdawał się niechętnie rozstawać z fotografią, ociągając się, trzymał ją jeszcze minutę przed moimi oczami.
Then he returned the wallet and pulled from his pocket a ragged old copy of a book called Hopalong Cassidy.		Potem schował portfel i z kieszeni wyciągnął poszarpany egzemplarz książki pod tytułem Hopalong Cassidy.
"Look here, this is a book he had when he was a boy.		– Niech pan patrzy, to książka, którą miał, kiedy był chłopcem.
It just shows you."		To czegoś dowodzi.
He opened it at the back cover and turned it around for me to see.		Otworzył ją na ostatniej stronie i obracając, pokazał mi.
On the last fly-leaf was printed the word SCHEDULE, and the date September 12, 1906.		Na niezadrukowanej kartce wykaligrafowane były słowa: „Rozkład godzin” i data „12 września 1906”.
And underneath:		A pod spodem:
Rise from bed ............ 6.00 A.M.		Wstawanie — godz. 6.00
Dumbbell exercise and wall-scaling .... 6.15—6.30 “		ćwiczenia z ciężarkami na drabinkach — godz. 6.15-6.30
Study electricity, etc. .......... 7.15—8.15 “		Studiowanie elektrotechniki itd. — godz. 7.15-8.15
Work .......... ..... 8.30 - 4.30 P.M.		Praca — godz. 8.30-4.30 pp.
Baseball and sports .......... 4.30—5.00 “		Bejsbol i sporty — godz. 4.30-5.00 pp.
Practice elocution, poise and how to attain it 5.00—6.00 “		ćwiczenie dykcji, dobrej postawy i sposobów osiągania tego — godz. 5.00-6.00 pp.
Study needed inventions ........ 7.00—9.00 “		Praca nad potrzebnymi wynalazkami — godz. 7.00-9.00 pp.
GENERAL RESOLVES		OGÓLNE POSTANOWIENIA
No wasting time at Shatters or [a name, indecipherable]		Nie marnować czasu u Shafterów ani (nazwisko nieczytelne)
No more smoking or chewing		Przestać palić i żuć gumę
Bath every other day		Kąpać się co drugi dzień
Read one improving book or magazine per week		Przeczytać jedną pożyteczną książkę albo pismo na tydzień
Save $5.00 [crossed out] $3.00 per week		Oszczędzać 5 (przekreślone) 3 dolary tygodniowo
Be better to parents		Być lepszym dla rodziców
"I come across this book by accident," said the old man. "It just shows you, don't it?		– Znalazłem tę książkę przypadkiem – powiedział starzec. – Ona czegoś dowodzi, prawda?
		– Niewątpliwie.
"Jimmy was bound to get ahead.		– Jimmy musiał zajść daleko.
He always had some resolves like this or something.		Zawsze miał jakieś takie postanowienia albo coś podobnego.
Do you notice what he's got about improving his mind?		Czy pan widzi, jak on chciał być wykształcony i dobrze wychowany?
He was always great for that.		Zawsze mu na tym zależało.
He told me I ate like a hog once, and I beat him for it."		Raz mi powiedział, że jem jak świnia, a ja go za to zbiłem.
He was reluctant to close the book, reading each item aloud and then looking eagerly at me.		Nie chciał zamknąć książki, czytał na głos punkt po punkcie, spoglądając na mnie zachęcająco.
I think he rather expected me to copy down the list for my own use.		Spodziewał się pewnie, że przepiszę listę na własny użytek.
A little before three the Lutheran minister arrived from Flushing, and I began to look involuntarily out the windows for other cars.		Parę minut przed trzecią przybył pastor luterański z Flushing i mimo woli zacząłem wyglądać przez okno dalszych samochodów.
So did Gatsby's father.		To samo robił ojciec Gatsby’ego.
And as the time passed and the servants came in and stood waiting in the hall, his eyes began to blink anxiously, and he spoke of the rain in a worried, uncertain way.		Ale czas mijał, służba weszła i czekała w hallu i pan Gatz zaczął mrugać niespokojnie i mówić o deszczu tonem zakłopotanym i niepewnym.
The minister glanced several times at his watch, so I took him aside and asked him to wait for half an hour.		Pastor coraz to spoglądał na zegarek, toteż wziąłem go na stronę i poprosiłem, żeby poczekał pół godziny.
But it wasn't any use.		Ale na nic się to nie zdało.
Nobody came.		Nikt nie przyszedł.
About five o'clock our procession of three cars reached the cemetery and stopped in a thick drizzle beside the gate — first a motor hearse, horribly black and wet, then Mr. Gatz and the minister and I in the limousine, and a little later four or five servants and the postman from West Egg, in Gatsby's station wagon, all wet to the skin.		* * * Około godziny piątej nasz kondukt, złożony z trzech samochodów, przybył na cmentarz w rzęsistym deszczu i stanął przed bramą – najpierw karawan, potwornie czarny i mokry, potem pan Gatz, pastor i ja w limuzynie, a nieco później czterech czy pięciu służących i listonosz z West Egg, w furgonetce Gatsby’ego; wszyscy przemoknięci do nitki.
As we started through the gate into the cemetery I heard a car stop and then the sound of some one splashing after us over the soggy ground.		Gdy minąwszy bramę, znaleźliśmy się na cmentarzu, usłyszałem nadjeżdżający wóz, a potem odgłos czyichś kroków, człapiących za nami po mokrej ziemi.
I looked around.		Obejrzałem się.
It was the man with owl-eyed glasses whom I had found marvelling over Gatsby's books in the library one night three months before.		Był to pan Sowie Oczy, ten, którego pewnej nocy przed trzema miesiącami zastałem w bibliotece podziwiającego książki Gatsby’ego.
I'd never seen him since then.		Od tamtego czasu ani razu go nie spotkałem.
I don't know how he knew about the funeral, or even his name.		Nie wiem, jak dowiedział się o pogrzebie, nawet nie znam jego nazwiska.
The rain poured down his thick glasses, and he took them off and wiped them to see the protecting canvas unrolled from Gatsby's grave.		Deszcz ściekał mu po grubych szkłach, zdjął je i wytarł, żeby zobaczyć, jak zwijają płótno żaglowe, osłaniające grób Gatsby’ego.
I tried to think about Gatsby then for a moment, but he was already too far away, and I could only remember, without resentment, that Daisy hadn't sent a message or a flower.		Starałem się wtedy myśleć przez chwilę o Gatsbym, lecz był już za daleko, i mogłem tylko przypomnieć sobie, bez urazy, że Daisy nie przysłała żadnej wiadomości i ani jednego kwiatka.
Dimly I heard some one murmur "Blessed are the dead that the rain falls ' on," and then the owl-eyed man said "Amen to that," in a brave voice.		Jak przez mgłę słyszałem, że ktoś mamrocze: „Błogosławieni umarli, na których deszcz pada”, na co pan Sowie Oczy odpowiedział dzielnie: „Amen”.
We straggled down quickly through the rain to the cars.		Szybko przedarliśmy się przez deszcz do naszych samochodów.
Owl-eyes spoke to me by the gate.		Sowie Oczy zagadnął mnie przy bramie:
"I couldn't get to the house," he remarked.		– Nie zdążyłem przyjechać do domu.
"Neither could anybody else."		– Inni też nie zdążyli.
"Go on!" He started. "Why, my God! they used to go there by the hundreds."		– Bzdura! – Po chwili dodał ze zdumieniem: – Mój Boże! Przychodzili do tego domu setkami.
He took off his glasses and wiped them again, outside and in.		Zdjął okulary i znów przetarł obydwie strony szkieł.
"The poor son-of-a-bitch," he said.		– Biedny sukinsyn – powiedział.
One of my most vivid memories is of coming back West from prep school and later from college at Christmas time.		* * * Jedno z moich najżywszych wspomnień z czasów szkolnych, a później uniwersyteckich dotyczy powrotów na Zachód, do domu, na święta Bożego Narodzenia.
Those who went farther than Chicago would gather in the old dim Union Station at six o'clock of a December evening, with a few Chicago friends, already caught up into their own holiday gayeties, to bid them a hasty good-by.		W grudniowy wieczór, o godzinie szóstej, w starej mrocznej hali dworcowej zbierali się ci, którzy jechali dalej niż do Chicago, żeby w pośpiechu pożegnać swoich przyjaciół chicagowskich, już całkowicie pochłoniętych myślą o świątecznych uciechach.
I remember the fur coats of the girls returning from Miss This-or-That's and the chatter of frozen breath and the hands waving overhead as we caught sight of old acquaintances, and the matchings of invitations: "Are you going to the Ordways'? the Herseys'? the Schultzes'?" and the long green tickets clasped tight in our gloved hands.		Pamiętam futerka dziewcząt, wracających z pensji panny Takiej-i-Takiej, i gwar towarzyszący mroźnym oddechom, i dłonie powiewające nad głowami na widok starych znajomych, i licytację zaproszeń: „Czy będziesz u Ordwayów? U Herseyów? U Schultzów?”, i długie, zielone bilety w mocno zaciśniętych dłoniach.
And last the murky yellow cars of the Chicago, Milwaukee and St. Paul railroad looking cheerful as Christmas itself on the tracks beside the gate.		I wreszcie pociemniałe żółte wagony kolei „Chicago, Milwaukee i St. Paul”, które na torze za bramą wyglądały jak samo Boże Narodzenie.
When we pulled out into the winter night and the real snow, our snow, began to stretch out beside us and twinkle against the windows, and the dim lights of small Wisconsin stations moved by, a sharp wild brace came suddenly into the air.		Jechaliśmy w zimową noc i prawdziwy śnieg, nasz śnieg, zaczynał lśnić wzdłuż szyn i odbijać się w oknach i mijały nas zamglone światełka małych stacyjek w stanie Wisconsin i nagle czuliśmy podniecający, ostry powiew.
We drew in deep breaths of it as we walked back from dinner through the cold vestibules, unutterably aware of our identity with this country for one strange hour, before we melted indistinguishably into it again.		Wciągaliśmy powietrze pełną piersią na zimnych pomostach wagonów, wracając z obiadu, i zanim zaczęliśmy wsiąkać niepostrzeżenie w nasz kraj z powrotem, przez tę jedną dziwną godzinę byliśmy niezwykle świadomi, że my i ten kraj stanowimy jedność.
That's my Middle West — not the wheat or the prairies or the lost Swede towns, but the thrilling returning trains of my youth, and the street lamps and sleigh bells in the frosty dark and the shadows of holly wreaths thrown by lighted windows on the snow.		To jest mój Środkowy Zachód – nie pszenica, nie prerie, nie zagubione szwedzkie miasteczka, lecz z radosnym dreszczem powracające pociągi mojej młodości i latarnie uliczne, i dzwoneczki u sanek w mroźnej ciemności, i cienie wianków z ostrokrzewu, padające z oświetlonych okien na śnieg.
I am part of that, a little solemn with the feel of those long winters, a little complacent from growing up in the Carraway house in a city where dwellings are still called through decades by a family's name.		Jestem częścią tego wszystkiego, nasiąkły długimi zimami i stąd trochę nudny, a także trochę zadowolony z siebie, bo wyrosłem w domu Carrawayów, w mieście, gdzie kamienice od dziesiątków lat wciąż jeszcze określa się nazwiskiem rodziny.
I see now that this has been a story of the West, after all — Tom and Gatsby, Daisy and Jordan and I, were all Westerners, and perhaps we possessed some deficiency in common which made us subtly unadaptable to Eastern life,		Teraz widzę, że opowiedziałem historię typową dla Zachodu – ostatecznie Tom i Gatsby, Daisy i Jordan, i ja byliśmy stamtąd i pewnie jakaś nieuchwytna, wspólna dla nas wada utrudniała nam życie na Wschodzie.
Even when the East excited me most, even when I was most keenly aware of its superiority to the bored, sprawling, swollen towns beyond the Ohio, with their interminable inquisitions which spared only the children and the very old — even then it had always for me a quality of distortion.		Nawet wówczas, gdy Wschód podniecał mnie najsilniej, nawet wtedy, gdy najostrzej uświadamiałem sobie jego wyższość nad nudnymi, pokracznymi, nadętymi miastami po drugiej stronie stanu Ohio, z ich nieustającą inkwizycją, która oszczędza tylko dzieci i starców – nawet wtedy Wschód zawsze miał dla mnie cechy wynaturzenia, deformacji.
West Egg, especially, still figures in my more fantastic dreams.		Przede wszystkim West Egg pojawiało się wciąż w moich fantastycznych snach.
I see it as a night scene by El Greco: a hundred houses, at once conventional and grotesque, crouching under a sullen, overhanging sky and a lustreless moon.		Widzę je jako nocną scenę, malowaną przez El Greca: dużo domów, jednocześnie konwencjonalnych i groteskowych, skulonych pod posępnym, nawisłym niebem i księżycem bez blasku.
In the foreground four solemn men in dress suits are walking along the sidewalk with a stretcher on which lies a drunken woman in a white evening dress.		Na pierwszym planie czterech panów w uroczystej czerni fraków idzie chodnikiem, dźwigając nosze, na których leży pijana kobieta w białej wieczorowej sukni.
Her hand, which dangles over the side, sparkles cold with jewels.		Jej zwisająca dłoń kołysze się i sieje chłodny blask klejnotów.
Gravely the men turn in at a house — the wrong house.		W głębokiej powadze mężczyźni kierują się do jakiegoś domu, do niewłaściwego domu.
But no one knows the woman's name, and no one cares.		Lecz nikt nie wie, jak nazywa się ta kobieta, i nikogo to nie obchodzi.
After Gatsby's death the East was haunted for me like that, distorted beyond my eyes' power of correction.		Po śmierci Gatsby’ego Wschód stał się dla mnie miejscem nawiedzanym przez takie właśnie wizje; zniekształcały one rzeczywistość, lecz przezwyciężyć ich nie miałem siły.
So when the blue smoke of brittle leaves was in the air and the wind blew the wet laundry stiff on the line I decided to come back home.		Więc gdy w powietrzu pojawił się błękitny dymek palonych, zeschłych liści, a mokra bielizna na sznurze sztywniała od zimnego wiatru, postanowiłem wrócić do domu.
There was one thing to be done before I left, an awkward, unpleasant thing 'that perhaps had better have been let alone.		Jedną rzecz musiałem zrobić przed odjazdem, rzecz niezbędną i nieprzyjemną, której może lepiej było poniechać.
But I wanted to leave things in order and not just trust that obliging and indifferent sea to sweep my refuse away.		Lecz postanowiłem wszystko zostawić w porządku, nie chciałem, żeby nawet moje śmieci wymiatał za mnie obojętny nurt życia.
I saw Jordan Baker and talked over and around what had happened to us together, and what had happened afterward to me, and she lay perfectly still, listening, in a big chair.		Spotkałem się z Jordan Baker i dokładnie wyjaśniłem wszystko, co nam się razem przydarzyło i co potem mnie spotkało, a ona słuchała zupełnie bez ruchu, półleżąc w wielkim fotelu.
She was dressed to play golf, and I remember thinking she looked like a good illustration, her chin raised a little jauntily, her hair the color of an autumn leaf, her face the same brown tint as the fingerless glove on her knee.		Ubrana była do golfa i pamiętam, jak pomyślałem, że przypomina dobrze zrobioną ilustrację: z tą swoją brodą uniesioną trochę wyzywająco, z włosami koloru jesiennych liści, z twarzą o tym samym brunatnym odcieniu co rękawiczka bez palców leżąca na jej kolanach.
When I had finished she told me without comment that she was engaged to another man.		Gdy skończyłem, powiedziała mi bez komentarzy, że zaręczyła się.
I doubted that, though there were several she could have married at a nod of her head, but I pretended to be surprised.		Nie bardzo wierzyłem, choć na pewno wielu ożeniłoby się z nią na jedno jej skinienie, jednak mimo wątpliwości udałem, że jestem zaskoczony.
For just a minute I wondered if I wasn't making a mistake, then I thought it all over again quickly and got up to say good-by.		Zastanowiłem się – tylko chwilę – czy nie robię głupstwa, potem szybko przemyślałem sobie wszystko raz jeszcze – i wstałem, żeby się pożegnać.
"Nevertheless you did throw me over," said Jordan suddenly. "You threw me over on the telephone.		– Niemniej dałeś mi kosza – powiedziała Jordan nagle. – Dałeś mi kosza przez telefon.
I don't give a damm about you now, but it was a new experience for me, and I felt a little dizzy for a while."		Nie dbam o ciebie ani trochę, ale było to dla mnie nowe doświadczenie, które nawet oszołomiło mnie na chwilę.
We shook hands.		Podaliśmy sobie ręce.
"Oh, and do you remember" — she added — "a conversation we had once about driving a car?"		– Ach, czy pamiętasz – dodała – jedną naszą rozmowę o prowadzeniu wozu?
"Why — not exactly."		– Chyba nie... nie bardzo.
"You said a bad driver was only safe until she met another bad driver?		– Powiedziałeś, że zły kierowca może uniknąć wypadku, dopóki nie spotka drugiego złego kierowcy?
Well, I met another bad driver, didn't I?		No więc spotkałam kogoś, kto też nie umie prowadzić wozu, prawda?
I mean it was careless of me to make such a wrong guess.		Chcę powiedzieć, że to głupio z mojej strony tak się pomylić.
I thought you were rather an honest, straightforward person.		Myślałam, że jesteś raczej człowiekiem uczciwym i szczerym.
I thought it was your secret pride."		Myślałam, że w głębi duszy jesteś z tego dumny.
"I'm thirty," I said., "I'm five years too old to lie to myself and call it honor."		– Mam trzydzieści lat – powiedziałem. – O pięć lat za dużo, żeby kłamać samemu sobie i nazywać to poczuciem humoru.
She didn't answer.		Nie odpowiedziała.
Angry, and half in love with her, and tremendously sorry, I turned away.		Zły i na wpół w niej zakochany, i okropnie zmartwiony, odszedłem. * * *
One afternoon late in October I saw Tom Buchanan.		Pewnego popołudnia, pod koniec października, zobaczyłem Toma Buchanana.
He was walking ahead of me along Fifth Avenue in his alert, aggressive way, his hands out a little from his body as if to fight off interference, his head moving sharply here and there, adapting itself to his restless eyes.		Szedł przede mną po Piątej Alei swoim zwinnym, agresywnym krokiem, ręce odstawały mu trochę na boki, jakby gotowe odeprzeć każdą przeszkodę, głowę obracał żwawo na wszystkie strony w ślad za niespokojnie biegającym wzrokiem.
Just as I slowed up to avoid overtaking him he stopped and began frowning into the windows of a jewelry store.		Właśnie kiedy zwolniłem kroku, żeby uniknąć spotkania, przystanął i ze zmarszczoną brwią badał wystawę jubilera.
Suddenly he saw me and walked back, holding out his hand.		Nagle ujrzał mnie i zawrócił, wyciągając rękę.
"What's the matter, Nick?		– Co się stało, Nick?
Do you object to shaking hands with me?"		Nie chcesz mi podać ręki?
"Yes.		– Nie chcę.
You know what I think of you."		Wiesz, co myślę o tobie.
"You're crazy, Nick," he said quickly. "Crazy as hell.		– Zwariowałeś – powiedział szybko – zwariowałeś kompletnie.
I don't know what's the matter with you."		Nie wiem, o co ci chodzi.
"Tom," I inquired, "what did you say to Wilson that afternoon?"		– Tom – spytałem go – co powiedziałeś Wilsonowi owego popołudnia?
He stared at me without a word, and I knew I had guessed right about those missing hours.		Wlepił we mnie oczy bez słowa i wiedziałem, że trafnie odgadłem przebieg tych brakujących trzech godzin.
I started to turn away, but he took a step after me and grabbed my arm.		Ruszyłem z miejsca, lecz on zrobił krok za mną i chwycił mnie za ramię.
"I told him the truth," he said. "He came to the door while we were getting ready to leave, and when I sent down word that we weren't in he tried to force his way up-stairs.		– Powiedziałem mu prawdę – rzekł. – Przyszedł do mojego domu, kiedy pakowaliśmy się, kazałem powiedzieć, że nas nie ma, a on siłą próbował dostać się na górę.
He was crazy enough to kill me if I hadn't told him who owned the car.		Był dość szalony, żeby mnie zabić, gdybym mu nie powiedział, kto jest właścicielem żółtego wozu.
His hand was on a revolver in his pocket every minute he was in the house —" He broke off defiantly. "What if I did tell him?		Przez cały czas miał rękę na rewolwerze w kieszeni... – Przerwał wyzywająco. – Więc co, że mu powiedziałem?
That fellow had it coming to him.		Tego typka i tak to czekało.
He threw dust into your eyes just like he did in Daisy's, but he was a tough one.		Sypał piasek w oczy tobie, tak samo jak Daisy, ale to był twardy drań.
He ran over Myrtle like you'd run over a dog and never even stopped his car."		Przejechał Myrtle jak psa i nawet nie zatrzymał wozu.
There was nothing I could say, except the one unutterable fact that it wasn't true.		Nic nie miałem do powiedzenia prócz jednej niedającej się powiedzieć rzeczy, że to nie jest prawda.
"And if you think I didn't have my share of suffering — look here, when I went to give up that flat and saw that damn box of dog-biscuits sitting there on the sideboard, I sat down and cried like a baby.		– A jeśli sądzisz, że nie miałem swojej porcji cierpienia... Słuchaj, kiedy poszedłem, żeby zwolnić to mieszkanie, i zobaczyłem na kredensie tę przeklętą paczkę biszkoptów dla psa, to usiadłem i płakałem jak dziecko. Jak Boga kocham!
By God it was awful —"		To było straszne...
I couldn't forgive him or like him, but I saw that what he had done was, to him, entirely justified.		Nie mogłem przebaczyć mu ani czuć do niego sympatii, lecz wiedziałem, że uważa swoje postępowanie za całkiem usprawiedliwione.
It was all very careless and confused.		Ileż w tym wszystkim było lekceważenia, niedbalstwa i zamętu!
They were careless peoples, Tom and Daisy—they smashed up things and creatures and then retreated back into their money or their vast carelessness, or whatever it was that kept them together, and let other people clean up the mess they had made. . . .		Nie przejmowali się niczym, Tom i Daisy, niszczyli rzeczy i ludzi, a potem wracali do stanu absolutnej beztroski, do swoich pieniędzy, do tego wszystkiego, co trzymało ich razem, i piwo, którego nawarzyli, kazali pić innym...
I shook hands with him; it seemed silly not to, for I felt suddenly as though I were talking to a child.		Podałem mu rękę: głupio byłoby nie podać, bo nagle poczułem, że rozmawiam z dzieckiem.
Then he went into the jewelry store to buy a pearl necklace — or perhaps only a pair of cuff buttons — rid of my provincial squeamishness forever.		Potem on wszedł do jubilera kupić jakiś naszyjnik z pereł albo może tylko parę spinek, uwolniony od moich prowincjonalnych skrupułów na zawsze. * * *
Gatsby's house was still empty when I left — the grass on his lawn had grown as long as mine.		Kiedy wyjeżdżałem, dom Gatsby’ego był wciąż jeszcze pusty, trawa w jego ogrodzie wyrosła tak wysoko jak u mnie.
One of the taxi drivers in the village never took a fare past the entrance gate without stopping for a minute and pointing inside; perhaps it was he who drove Daisy and Gatsby over to East Egg the night of the accident, and perhaps he had made a story about it all his own.		Jeden z szoferów z miasteczka, przejeżdżając koło bramy, nigdy nie omieszkał zatrzymać się i wskazać jej swoim pasażerom; możliwe, że był to ten sam szofer, który wiózł Gatsby’ego i Daisy do East Egg w noc katastrofy i może dokoła tego ułożył sobie własną historię.
I didn't want to hear it and I avoided him when I got off the train.		Nie chciałem jej słyszeć i unikałem go, wracając ze stacji.
I spent my Saturday nights in New York, because those gleaming, dazzling parties of his were with me so vividly that I could still hear the music and the laughter, faint and incessant, from his garden, and the cars going up and down his drive.		Sobotnie wieczory spędzałem w Nowym Jorku, bo obraz jarzących się światłem, oszałamiających przyjęć u Gatsby’ego był dla mnie tak żywy, że wciąż jeszcze miałem muzykę w uszach i śmiech, cicho i nieprzerwanie dobiegający z jego ogrodu, i samochody, które zajeżdżały i odjeżdżały sprzed domu.
One night I did hear a material car there, and saw its lights stop at his front steps.		Jednej nocy usłyszałem tam rzeczywiście prawdziwy samochód i widziałem, jak jego światła zatrzymały się przed gankiem.
But I didn't investigate.		Lecz sprawy tej nie badałem.
Probably it was some final guest who had been away at the ends of the earth and didn't know that the party was over.		Prawdopodobnie ten spóźniony gość przybył z drugiego końca świata i nie wiedział, że zabawa się skończyła.
On the last night, with my trunk packed and my car sold to the grocer, I went over and looked at that huge incoherent failure of a house once more.		Ostatniego wieczoru, kiedy już spakowałem walizkę i sprzedałem mój wóz właścicielowi sklepu kolonialnego, poszedłem tam, żeby raz jeszcze popatrzeć na to ogromne, niewydarzone domiszcze.
On the white steps an obscene word, scrawled by some boy with a piece of brick, stood out clearly in the moonlight, and I erased it, drawing my shoe raspingly along the stone.		Na białych schodach sprośne słowo nagryzmolone przez jakiegoś chłopca kawałkiem cegły wyrzynało się jaskrawie w świetle księżyca; zmazałem je, szorując butem po kamieniu.
Then I wandered down to the beach and sprawled out on the sand.		Potem poszedłem w dół, na plażę i wyciągnąłem się na piasku.
Most of the big shore places were closed now and there were hardly any lights except the shadowy, moving glow of a ferryboat across the Sound.		Zamknięto już większość dużych kąpielisk, brzeg był zupełnie ciemny i tylko na promie płynącym przez cieśninę migotało ruchome, przyćmione światełko.
And as the moon rose higher the inessential houses began to melt away until gradually I became aware of the old island here that flowered once for Dutch sailors' eyes — a fresh, green breast of the new world.		I kiedy księżyc wzniósł się wyżej, pozbawione swego znaczenia budynki zaczęły roztapiać się w przestrzeni, aż wreszcie powoli świadomość moją wypełniło istnienie tej starej wyspy, która zakwitła niegdyś oczom holenderskich marynarzy – świeży, zielony przyczółek nowego świata.
Its vanished trees, the trees that had made way for Gatsby's house, had once pandered in whis-pers to the last and greatest of all human dreams; for a transitory enchanted moment man must have held his breath in the presence of this continent, compelled into an aesthetic contemplation he neither understood nor desired, face to face for the last time in history with something commensurate to his capacity for wonder.		Jej drzewa, których już nie było, drzewa, które ustąpiły miejsca domowi Gatsby’ego, swoim szeptem podsycały ostatnie i największe ze wszystkich ludzkich marzeń: na krótką zaczarowaną chwilę człowiek musiał wstrzymać oddech w piersi wobec tego kontynentu, zmuszony do estetycznej kontemplacji, której ani nie pojmował, ani nie pragnął, gdy po raz ostatni w historii twarzą w twarz zmierzył się z czymś, co dorównywało jego możliwościom zdumienia i zachwytu.
And as I sat there .brooding on the old, unknown world, I thought of Gatsby's wonder when he first picked out the green light at the end of Daisy's dock.		I kiedy tak siedziałem, zastanawiając się nad daleką i nieznaną mi przeszłością, pomyślałem o zdumieniu Gatsby’ego, gdy po raz pierwszy złowił wzrokiem zielone światełko na końcu przystani Daisy.
He had come a long way to this blue lawn, and his dream must have seemed so close that he could hardly fail to grasp it.		Odbył długą drogę do tego niebieskiego trawnika i myślał, że już jest u celu, tak blisko był spełnienia swoich marzeń.
He did not know that it was already behind him, somewhere back in that vast obscurity beyond the city, where the dark fields of the republic rolled on under the night.		Nie wiedział, że już są za nim, gdzieś w tyle, w rozległym mroku za miastem, gdzie ciemne pola republiki roztaczają się wśród nocy.
Gatsby believed in the green light, the orgiastic future that year by year recedes before us.		Gatsby wierzył w zielone światło, w orgiastyczną przyszłość, która rok po roku ucieka przed nami.
It eluded us then, but that's no matter—tomorrow we will run faster, stretch out our arms farther. . . .		Wymknęła się nam wówczas, lecz to nie ma znaczenia – jutro popędzimy szybciej, otworzymy ramiona szerzej...
And one fine morning —		I pewnego pięknego poranka...
So we beat on, boats against the current, borne back ceaselessly into the past.		Tak oto dążymy naprzód, kierując łodzie pod prąd, który nieustannie znosi nas w przeszłość.